Απόφαση ΑΡΕΙΟΣ ΠΑΓΟΣ 615/2016(Δ, ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ)

Απόφαση 615 / 2006 (Δ, ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ)

Αριθμός 615/2006

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ

Δ' Πολιτικό Τμήμα

ΣΥΓΚΡΟΤΗΘΗΚΕ από τους Δικαστές: Αθανάσιο Κρητικό, Αντιπρόεδρο, Γεώργιο

Βούλγαρη, Δημήτριο Κυριτσάκη, Αχιλλέα Νταφούλη και Δημήτριο Δαλιάνη, Αρεοπαγίτες.

ΣΥΝΗΛΘΕ σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του, στις 3 Μαρτίου 2006, με την
παρουσία και της Γραμματέως Μάρθας Ψαραύτη, για να δικάσει μεταξύ:

Της αναιρεσείουσας: Α. Α. του Π. συζ. Γ. Μ., κατοίκου ..., ο οποίος παραστάθηκε με τον
πληρεξούσιο δικηγόρο του Γεώργιο Μυταλούλη.

Των αναιρεσιβλήτων: 1. Γ. Π. του Α. και 2. Ν. Λ. του Δ., κατοίκων ... οι οποίοι

εκπροσωπήθηκαν από τον πληρεξούσιο δικηγόρο τους Δημήτριο Κάππο, με δήλωση του
άρθρου 242 παρ. 2 ΚΠολΔ.

Η ένδικη διαφορά άρχισε με την από 21 Ιανουαρίου 2003 αγωγή των ήδη αναιρεσιβλήτων,
που κατατέθηκε στο Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών. Εκδόθηκαν οι αποφάσεις:
2028/2004 οριστική του ίδιου Δικαστηρίου και 8753/2004 οριστική του Εφετείου Αθηνών.
Την αναίρεση της τελευταίας απόφασης ζητεί η αναιρεσείουσα με την από 5 Σεπτεμβρίου
2005 αίτησή της.

Κατά τη συζήτηση της αίτησης αυτής, που εκφωνήθηκε από το πινάκιο, οι διάδικοι
παραστάθηκαν, όπως σημειώνεται πιο πάνω. Ο Εισηγητής Αρεοπαγίτης Δημήτριος
Δαλιάνης, ανέγνωσε την από 23 Φεβρουαρίου 2006 έκθεσή του, με την οποία εισηγήθηκε
την εν μέρει παραδοχή της κρινόμενης αίτησης αναίρεσης.
Ο πληρεξούσιος της αναιρεσείουσας ζήτησε την παραδοχή της αίτησης και την καταδίκη
του αντίδικου μέρους στη δικαστική δαπάνη.

ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ

Από τις διατάξεις των άρθρων 1, 2 § 1, 3, 4, 5, 7 § 1, 8 § 1, 13 του ν. 3741/1929, 787,
1002 και 1117 ΑΚ προκύπτει ότι, επί οικοδομής που έχει υπαχθεί στο καθεστώς της
οριζόντιας ιδιοκτησίας, μπορεί, με τη νομίμως μεταγεγραμμένη συστατική της
οροφοκτησίας συμβολαιογραφική πράξη, να παραχωρηθεί σε ένα δικαιούχο οριζόντιας
ιδιοκτησίας το δικαίωμα επεκτάσεως της οικοδομής προς τα άνω με την προσθήκη νέου
ορόφου επί του δώματος ("ταράτσας"), το οποίο, εωσότου κατασκευασθεί ο νέος όροφος,
ανήκει κατά συγκυριότητα και χρήση σε όλους από κοινού τους ιδιοκτήτες ορόφων ή
διαμερισμάτων. Μετά την ανέγερσή του, ο νέος όροφος περιέρχεται στον δικαιούχο της
επεκτάσεως, κατ' αποκλειστική κυριότητα και με το ανάλογο ποσοστό αναγκαίας
συγκυριότητας επί του εδάφους και των λοιπών κοινών μερών της οικοδομής. Η άσκηση
του δικαιώματος επεκτάσεως προϋποθέτει την τήρηση των σχετικών διατάξεων της
πολεοδομικής νομοθεσίας. Έτσι, το δικαίωμα τούτο δεν μπορεί να ασκηθεί με την
προσθήκη κτίσματος αυθαιρέτως, δηλαδή κτίσματος που ανεγείρεται κατά παράβαση των
πολεοδομικών διατάξεων. Ωστόσο, αν με νεότερη νομοθετική ρύθμιση παρασχεθεί η
δυνατότητα νομιμοποιήσεως του αυθαιρέτου κτίσματος και ο έχων ανεγείρει τούτο τηρήσει
τις προβλεπόμενες από τη ρύθμιση αυτή προϋποθέσεις νομιμοποιήσεως, τότε η άσκηση
του δικαιώματος επεκτάσεως γίνεται επιτρεπτή, αφού το ανεγερθέν κτίσμα απέβαλε τον
χαρακτήρα του αυθαιρέτου και κατέστη νόμιμο. Κατά συνέπεια, μετά τη νομιμοποίηση του
αυθαιρέτου κτίσματος, οι υπόλοιποι ιδιοκτήτες ορόφων ή διαμερισμάτων δεν έχουν το
δικαίωμα, επικαλούμενοι τη στέρηση της χρήσεως από αυτούς του κοινόκτητου και
κοινόχρηστου δώματος, να ζητήσουν με αγωγή την επαναφορά των πραγμάτων στην
προηγούμενη κατάσταση και την παράλειψη της μελλοντικής παρεμποδίσεώς τους στη
χρήση του δώματος.

Εν προκειμένω, το εφετείο δέχθηκε ανελέγκτως με την προσβαλλόμενη απόφασή του, τα

εξής: Οι διάδικοι είναι ιδιοκτήτες διαμερισμάτων της ευρισκόμενης στο Αιγάλεω Αττικής και
επί της οδού ... οικοδομής, η οποία έχει υπαχθεί στο καθεστώς της οροφοκτησίας από το
έτος 1965. Ειδικότερα, οι αναιρεσίβλητοι είναι ιδιοκτήτες των δύο διαμερισμάτων του
πρώτου πάνω από το ισόγειο ορόφου, ενώ η αναιρεσείουσα είναι ιδιοκτήτρια του ενός
διαμερίσματος, που ευρίσκεται πάνω από το διαμέρισμα του πρώτου των αναιρεσιβλήτων.
Επιπλέον, στην αναιρεσείουσα έχει περιέλθει, κατόπιν διαδοχικών μεταβιβάσεων, το
δικαίωμα επεκτάσεως της οικοδομής με την ανέγερση νέων ορόφων, απεριορίστως, επί
του δώματος του διαμερίσματος του δευτέρου των αναιρεσιβλήτων, το αντίστοιχο δε
ποσοστό αναγκαίας συγκυριότητας επί του οικοπέδου έχει ορισθεί σε 10/100. Το δικαίωμα
αυτό είχε παραχωρηθεί στους απώτερους δικαιοπαρόχους της με τη συστατική της
οροφοκτησίας 6236/1965 συμβολαιογραφική πράξη του συμβολαιογράφου Αθηνών
Νικολάου Χαλούλου. Οι εν λόγω δικαιοπάροχοί της είχαν ανεγείρει στο επίδικο δώμα ένα
αυθαίρετο κτίσμα αποτελούμενο από δύο δωμάτια συνολικού εμβαδού 14,20 μ2, που
εχρησιμοποιείτο ως "πλυσταριό". Η αναιρεσείουσα, μετά την κατά το έτος 2000
περιέλευση σ'αυτή του άνω δικαιώματος επεκτάσεως, προέβη στη συνένωση των δύο
αυτών δωματίων και διεμόρφωσε σε χώρο κύριας χρήσεως ολόκληρο το κτίσμα, το οποίο
έκτοτε χρησιμοποιεί ως δωμάτιο του ως άνω διαμερίσματός της, επιπλέον δε κατεσκεύασε
πάνω από την κοινόχρηστη πόρτα του δώματος ξύλινο σκέπαστρο εμβαδού 18 μ2 με
κεραμίδια και επέστρωσε με πλακίδια το κάτω από αυτό τμήμα του δαπέδου, το οποίο
χρησιμοποιεί ως "βεράντα" του διαμερίσματός της. Κατόπιν αυτών, το εφετείο έκρινε ότι,
με τις ως άνω αυθαίρετες κατασκευές, η αναιρεσείουσα στέρησε στους αναιρεσιβλήτους τη
χρήση του δώματος και ότι το γεγονός της νομιμοποιήσεως των εν λόγω κατασκευών με
την 193/2002 οικοδομική άδεια της πολεοδομικής υπηρεσίας Αιγάλεω δεν μπορεί να
αποκλείσει το δικαίωμα των τελευταίων να χρησιμοποιούν το δώμα, ακολούθως δε
απέρριψε την έφεσή τους κατά της ομοίως κρίνασας πρωτόδικης αποφάσεως, με την
οποία έγινε δεκτή η από 21-1-2003 αγωγή τους και καταδικάσθηκε η αναιρεσείουσα να
απομακρύνει με καθαίρεση τις ειρημένες κατασκευές και να παραλείπει τη μελλοντική
παρεμπόδιση των αναιρεσιβλήτων στη χρήση του δώματος. Με τις κρίσεις του αυτές, το
εφετείο παρεβίασε, με εσφαλμένη ερμηνεία και εφαρμογή, τις αναφερόμενες πιο πάνω
διατάξεις του ουσιαστικού δικαίου, αφού, σύμφωνα με όσα εκτίθενται στην πρώτη
(μείζονα) πρόταση του συλλογισμού τούτου, η εκ των υστέρων νομιμοποίηση των
επίμαχων κατασκευών, οι οποίες εγκρίθηκαν με την έκδοση και της σχετικής προς τούτο
"άδειας" της αρμόδιας πολεοδομικής υπηρεσίας, κατέστησε επιτρεπτή την άσκηση του
ανήκοντος στην αναιρεσείουσα δικαιώματος προς επέκταση της οικοδομής, και ως εκ
τούτου εξέλιπε το δικαίωμα των αναιρεσειόντων να χρησιμοποιούν το δώμα. Επομένως, ο
εκ του άρθρου 559 αρ. 1 ΚΠολΔ απορρέων πρώτος λόγος του αναιρετηρίου, με τον οποίο,
όπως συμπληρώθηκε από τον εισηγητή καταλογίζεται στο εφετείο η ανωτέρω πλημμέλεια,
είναι βάσιμος. Πρέπει, συνεπώς, να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση και να
παραπεμφθεί η υπόθεση προς περαιτέρω εκδίκαση στο ίδιο εφετείο που θα συγκροτηθεί
από δικαστές άλλους από εκείνους που δίκασαν προηγουμένως. Τα δικαστικά έξοδα
πρέπει να επιβληθούν σε βάρος των αναιρεσιβλήτων, σύμφωνα με τις διατάξεις των
άρθρων 176 και 183 ΚΠολΔ.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

Αναιρεί την 8753/2004 απόφαση του Εφετείου Αθηνών.

Παραπέμπει την υπόθεση προς περαιτέρω εκδίκαση στο ίδιο εφετείο με άλλη σύνθεση.
Και

Καταδικάζει τους αναιρεσιβλήτους στην πληρωμή των δικαστικών εξόδων της

αναιρεσείουσας, τα οποία ορίζει σε χίλια εκατό (1.100) ευρώ.

Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα, στις 14 Μαρτίου 2006 . Και

Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα, σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στις 29 Μαρτίου
2006.

Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ