Pojęcie Bezpieczeństwa

Bezpieczeństwo rozumiane jako:

potrzeba lub wartość

cel, skutek lub środek

stan lub proces

Bezpieczeństwo w Konstytucji RP

Art. 5.
Rzeczpospolita Polska strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium, zapewnia
wolności i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli, strzeże dziedzictwa
narodowego oraz zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju.

(16 razy w artykułach: 5, 26, 31, 45, 53, 61, 74, 76, 126, 130, 135, 144, 146, 230.)
Pojęcie bezpieczeństwa
Bezpieczeństwo w sensie statycznym Bezpieczeństwo w sensie dynamicznym

Rozumiane jako stan braku zagrożeń dla Rozumiane jako proces osiągania
podmiotu, stan spokoju, pewności (stan i utrzymywania stanu braku zagrożeń
obiektywny i subiektywny: uświadomiony i i swobody działania
nieuświadomiony) (działanie podmiotu na rzecz bezpieczeństwa)
Istota bezpieczeństwa jako stan

Bezpieczeństwo to stan, który daje poczucie pewności, i gwarancje jego zachowania oraz szansę na
doskonalenie. Jedna z podstawowych potrzeb człowieka. Jest to sytuacja odznaczająca się brakiem
ryzyka utraty czegoś co człowiek szczególnie ceni, na przykład: zdrowia, pracy, szacunku, uczuć, dóbr
materialnych.

Słownik terminów z zakresu bezpieczeństwa narodowego

Warszawa 2008
Istota bezpieczeństwa jako proces

Bezpieczeństwo to pewność istnienia i przetrwania, posiadania oraz funkcjonowania

i rozwoju podmiotu. Pewność jest wynikiem nie tylko braku zagrożeń (ich niewystępowania lub
wyeliminowania), ale także powstaje wskutek kreatywnej działalności danego podmiotu i jest zmienna
w czasie, czyli ma naturę procesu społecznego.

Ryszard Zięba
Istota bezpieczeństwa jako proces

Bezpieczeństwo – teoria i praktyka zapewniania możliwości przetrwania (egzystencji)

i swobody realizacji własnych interesów przez dany podmiot, poprzez wykorzystywanie szans
(okoliczności sprzyjających), podejmowanie wyzwań, redukowanie ryzyk oraz przeciwdziałanie
(zapobieganie i przeciwstawianie się) zagrożeniom dla podmiotu i jego interesów

Stanisław Koziej
Istota bezpieczeństwa
Interesy danego podmiotu (narodu, grupy, osoby itp.) – to zsyntetyzowane oczekiwania
podmiotu wobec otoczenia wynikające i kształtowane przez jego tożsamość, wyznawane
wartości, historyczny dorobek, tradycje, bieżące potrzeby oraz dążenia i aspiracje przyszłościowe.

Można wyróżnić interesy:

Żywotne - dotyczące istnienia podmiotu, przetrwania w danych warunkach. Są one
niestopniowalne i nienegocjowalne.

Pożądane - związane z jakością owego istnienia. Stopniowalne, w pewnym sensie

pomocnicze i negocjowalne 1
Istota bezpieczeństwa

Szanse to niezależne od woli podmiotu okoliczności (zjawiska i procesy w środowisku

bezpieczeństwa) sprzyjające realizacji jego interesów oraz osiąganiu celów. Generowane są
głównie przez neutralne podmioty środowiska bezpieczeństwa. Mają zazwyczaj charakter szybko
przemijający.
Istota bezpieczeństwa

WYZWANIA to z kolei sytuacje problemowe w dziedzinie bezpieczeństwa

generujące dylematy, przed jakimi stoi podmiot (społeczność międzynarodowa,
państwo) w rozstrzyganiu spraw bezpieczeństwa. Często powodowane są przez partnerów
i sojuszników, którzy prezentują pewne oczekiwania i windują standardy obowiązujące
w sojuszach lub koalicjach.
Istota bezpieczeństwa

RYZYKA to niepewności związane z własnym działaniem, z jego skutkami; to możliwości

negatywnych dla danego podmiotu skutków własnego działania w sferze bezpieczeństwa.
Istota bezpieczeństwa
ZAGROŻENIE to pośrednie lub bezpośrednie destrukcyjne oddziaływania na podmiot.
Rozróżnia się zagrożenia potencjalne i realne; subiektywne i obiektywne; zewnętrzne
i wewnętrzne; militarne i pozamilitarne; kryzysowe i wojenne oraz intencjonalne
i przypadkowe (losowe).

Zagrożenia realne występują w postaci zjawisk określanych mianem kryzysów i konfliktów.

Kryzys to pewien szczególny stan wewnętrzny odbiegający od normalnej, niezakłóconej sytuacji. Stany
wewnętrzne – mogą być powodowane zarówno czynnikami wewnętrznymi (np. własną nieudolnością), jak i
zewnętrznymi (np. konfliktem z innym podmiotem). Mogą być następstwem także zdarzeń losowych, np.
klęsk żywiołowych czy katastrof.
Konflikt to szczególny (konfrontacyjny) typ relacji podmiotu z innym podmiotem.
BEZpieczeństwo
a poczucie bezpieczeństwa
Bezpieczeństwo Poczucie bezpieczeństwa

Obiektywnie występujący stan lub proces Subiektywne odniesienie się do obiektywnie

występującego stanu lub procesu
bezpieczeństwa
BEZPIECZEŃSTWO
a poczucie bezpieczeństwa
Stopień postrzegania zagrożenia

Stan braku
Stan obsesji bezpieczeństwa

Występujący poziom zagrożenia

Stan fałszywego
Stan poczucia
bezpieczeństwa bezpieczeństwa
Bezpieczeństwo narodowe

„To nie tylko ochrona narodu i terytorium przed fizyczną napaścią, lecz również ochrona – za
pomocą różnych środków – żywotnych interesów ekonomicznych i politycznych, których utrata
zagroziłaby żywotności i podstawowym wartościom państwa”
M.T. Taylor
Bezpieczeństwo narodowe

„ Najważniejsza wartość (rozumiana jako zbiór wartości szczegółowych), potrzeba narodowa

i priorytetowy cel działalności państwa, jednostek i grup społecznych, a jednocześnie proces
obejmujący różnorodne środki, gwarantujące trwały, wolny od zakłóceń byt i rozwój narodowy
(państwa), w tym ochronę i obronę państwa, jako instytucji politycznej oraz ochronę jednostek
i całego społeczeństwa, ich dóbr i środowiska naturalnego przed zagrożeniami, które w znaczący
sposób ograniczają jego funkcjonowanie lub godzą w dobra podlegające szczególnej ochronie”
Waldemar Kitler