PJESA II – SHERBIMET E

KONSULENCES

TEMA 6: NJOHURI
MBI KONSULENCEN

1 Prof.As.Dr. Ingrid Shuli

 Permbajtja

 Kontabilisti si konsulent.
 Evoluimi i dy profesioneve.
 Konsulentet kontabel sot e neser.
 Praktika te konsulences.

https://www.youtube.com/watch?v=Asf3Q85MS
1U

2 Prof.As.Dr. Ingrid Shuli

 Kontabilisti si konsulent

 Kontabilistët kanë qenë gjithmonë konsulentë.

 Njohuritë e tyre për kontabilitetin e financën u
sigurojnë atyre mundësi për vlerësimin në
perspektivë të biznesit.
 Kontabilistët duke kuptuar proceset e biznesit, tregjet
e kapitalit, kontrollin e sigurinë, ligjet e taksave etj.,
kontribuojnë në drejtimin e njësive ekonomike apo
korporatave ku punojnë.

3 Prof.As.Dr. Ingrid Shuli

 Kontabilisti si konsulent

 Kontabilistet kanë njohuri të thella rreth

organizatave të ndryshme, kjo i aftëson
kontabilistët publikë të sigurojnë shërbime
me vlerë të shtuar për klientët e tyre.
 Sot kontabilistët janë duke lëvizur përtej
imazhit te mbajtesit te llogarive, ata e kanë
vendosur veten si partnerë të biznesit dhe
konsulentë sikurse kanë qenë gjithmonë.

4 Prof.As.Dr. Ingrid Shuli

 Rrënjët e Kontabilitetit

 Dy profesione të përfshira
– Kontabiliteti e konsulenca ndajnë të njejtën histori.
– Kthimi në vitet më të herëshme në të dy profesionet evidenton
ngjashmëritë e ndryshimet midis tyre.
 Rrënjët e Kontabilitetit
 origjina e kontabilitetit mund të kërkohet herët, në periudhën e gurit,
 kur njerëzimi së pari filloi të numërojë ose kur lindi “ekonomia
monetare”,
 në kohën kur Luca Paciolo shkroi për herë të parë mbi regjistrimin e
dyfishtë për çdo veprim ekonomik apo tregtar të kryer.
 Njohuritë e para zyrtare për kontabilitetin si praktikë shkencore u
morën në Itali në vitin 1742.

5 Prof.As.Dr. Ingrid Shuli

 Evolucioni i profesionit te konsulentit
kontabël

 Në vitin 1896, në New York kaloi një ligj për çertifikimin e

kontabilistëve publikë.
 Gjatë këtij viti, Charles Haskins & Elijah Sells hapën firmën e
parë ndër pesë firmat e mëdha (Big Fives) të kontabilistëve
publikë në New York.
 Për disa kohë sherbimet e këtyre firmave u konsideruan si
shërbime profesionale duke u përpjekur të paraqesin tërësinë e
shërbimeve që ato ofronin klientëve të tyre.
 Pese firmat e para te konsulences:
– 1849 Price Waterhouse London
– 1886 Charles Haskins New York
– 1895 Haskins and Sells
– 1897 Marwick, Mitchell&Co Glasgow
– 1898 Lybrand, Ross Brothers, and Montgomery (Philadelphia).
 Presioni nga SEC (Komisioni i Letrave me vlerë) bëri që disa nga
6 këto firma të kthehen thjesht në firma “kontabël”.
Prof.As.Dr. Ingrid Shuli
 Evolucioni i profesionit te konsulentit
kontabël

 Megjithatë, diversifikimi e teknologjia kanë bërë që të

ndryshojnë edhe firmat kontabël e kontabilistët.
 Në një revistë të vitit 1964 mbi historinë e
kontabilitetit thuhet: “kontabiliteti është mjet i
biznesit”, por nuk thuhet e gjithë e vërteta.
 Kontabiliteti është gjithashtu një partner aktiv i
manaxhimit të biznesit sot.
 Fushat e interesit të kontabilistit janë: ekonomiksi,
ligjet e kapitalit, të financës, analizat e biznesit dhe
psikologjia.

7 Prof.As.Dr. Ingrid Shuli

 Evolucioni i profesionit te konsulentit
kontabël

 Në fillim të shekullit të 21-të, kontabilistët

vazhdojnë të angazhohen në auditime
financiare dhe me problemet e taksimit.
 Pati një rritje të të ardhurave të Big Five
(firmat me te medha te konsulences), me më
shumë se 20% në vitin 1998 dhe mbi 16% në
vitin 1999.

8 Prof.As.Dr. Ingrid Shuli

 Evolucioni i profesionit te konsulentit
kontabël

 Burimi i kësaj rritjeje erdhi edhe nga shërbimet e

konsulencës në fusha kyce të biznesit, të tilla si:
– siguria e sistemeve të informacionit,
– planifikimi i burimeve të ndërmarrjes (ERP),
– biznesi elektronik, e-business,
– auditimi i brendshëm,
– procesi i përmirësimit të aktiviteteve teknologjike,
– analiza e riskut,
– shërbimet ligjore
– blerja apo bashkimi i bizneseve.

9 Prof.As.Dr. Ingrid Shuli

 Përkufizime për konsulencën

 Ka shumë përkufizime për konsulencën, por

sipas grupit të shërbimit të konsulencës të
AICPA përkufizimi i konsulencës është:
– “Konsulenca siguron vlerë, nëpërmjet
diagnostikimit, hartimit të strategjive, projektimit,
ndërtimit, integrimit apo dhënies së zgjidhjeve.
Konsulenca përdor njohuri të rëndësishme,
bazuar në integritetin e objektivitetin: në të dy
rolet, të ekspertit dhe të këshilluesit”.

10 Prof.As.Dr. Ingrid Shuli

 Transferimi i ekspertizës

 Ne zakonisht mendojmë se ekspertiza vjen

vetem nga një palë jashtë organizatës.
 Konsulenca mund te vije edhe nga brenda
organizates:
– edhe konsulentët e brendshëm si audituesit e
brendshëm dhe kontabilistët e drejtimit, mund të
transferojnë ekspertizën në organizatë.

11 Prof.As.Dr. Ingrid Shuli

 Historiku i konsulences

 Pas Depresionit te Madh, audituesit

financiare te mandatuar nga SEC paten nje
ndikim te madh ne konsulencen e
manaxhimit.
 Audituesit publike, kontabilistet profesioniste
mblodhen shume te dhena rreth klienteve te
organizatave te tyre, te dhena qe me vone i
perdoren per te ndihmuar organizatat per
zgjidhjen e problemeve te tyre.
12 Prof.As.Dr. Ingrid Shuli
 Historiku i konsulences

 Lufta e dyte boterore shtoi lloje te tjera te konsulences se

manaxhimit si:
– Operacionet e kerkimit dhe planifikimit strategjik.
 Ne mes te viteve 1950 u krijua nje specializim tjeter per
konsulentet e manaxhimit:
– Manaxhimi i sistemeve te informacionit (MIS).
 Firmat e kontabilisteve publike zhvilluan nje biznes qe u quajt:
– Sherbimet e Keshillimit te Drejtimit (MAS) per te ndihmuar klientet
e tyre te integrojne teknologjite e reja ne organizatat e tyre.
 Ne 1958, MAS u be nje seksion i vecante i Institutit Amerikan te
Kontabilisteve Publike te Çertifikuar (AICPA).

13 Prof.As.Dr. Ingrid Shuli

 KONSULENTET KONTABEL SOT DHE
NESER

 Shume organizata kontabilistesh sot po ndryshojne ose

zgjerojne sherbimet ndaj klienteve te tyre.

 Disa firma CPA, duke besuar qe konsulenca mund te jete me

fitimprurese se sherbimet tradicionale, e pozicionuan veten e
tyre ne “qoshe” konsulence te specializuar.

 Evolucioni i dy organizatave profesionale kontabel:

– Instituti i Kontabilisteve te Manaxhimit (Drejtimit) (IMA) dhe
– Instituti Amerikan i Kontabilisteve Publike te Çertifikuar (AICPA).

14 Prof.As.Dr. Ingrid Shuli

 KONSULENTET KONTABEL SOT DHE
NESER

 Profesioni kontabel dhe konsulenca konvergojne ne

ditet e sotme.
 Roli i kontabilistit eshte shtrire drejt rolit te
konsulentit.
 Kontabilistet e drejtimit jane bere konsulente te
brendshem dhe strategjiste per organizatat e tyre.
 Kontabilistet publike jane keshillues te biznesit per
klientet e tyre.
 Tre praktika kontabel, fillimet e tyre dhe sherbimet
qe ata ofrojne sot jane shembuj te mire te
konsulences.

15 Prof.As.Dr. Ingrid Shuli

 Raste studimi
 Harry Ballman, CPA - Harry Ballman u terhoq nga ortakeria me
Grant Thornton ne 1978, ne moshen 38 vjec, per te hapur
praktiken e tij kontabel ne Capitol Hill ne Washington D.C.
 Ai shpenzoi 16 vjet me Grant Thornton, por donte te praktikonte
kontabilitetin dhe t’u sherbente klienteve ne mjedise zyrash te
vogla ndryshe nga sa ishte mesuar ne firmen me rreth 1.200
partnere.
 Harry gjithmone kishte patuur rolin e keshilluesit te biznesit duke
plotesuar keshtu nevojat e klienteve te tij.
 Ai vendosi se duhet te fluturoje, te vrapoje, me qellim qe te
mbijetoje e te lulezoje ne kete mjedis konkurrues.
 Ai e kuptoi se mund te mbijetoje vetem nese ploteson te gjitha
pritshmerite e klienteve te tij.
 U certifikua ne sektortin e sigurimeve (insurance) dhe si Keshilltar
i Regjistruar per Investime.

16 Prof.As.Dr. Ingrid Shuli

 Harry Ballman, CPA
 Ai filloi te merret me planifikimin e financave personale dhe me
sherbimet lidhur me ndertimet.
 Sherbime te tilla perfshinin keshillime mbi fondet e ndersjellta (mutual
fund) dhe investime te tjera duke formuar aleanca me bankiere te
hipotekave, te pasurive te paluajteshme, me agjente te sigurimeve dhe
firma juridike per t’i sherbyer me mire “tere piktures” per klientet.
 Sot, Harry Ballman nuk e kufizon rolin e tij te kontabilistit per t’u marre
me plotesimin e nevojave lidhur me manaxhimin e riskut dhe alokimin e
aktiveve, por shkon edhe me tej per te plotesuar te gjitha nevojat e
klienteve te tij.
 Ai mund te rekomandoje per planin e pensioneve, per sherbime ndaj
personave te moshuar, etj.
 Klientet shohin tek firma e tij dhe tek sherbimet qe ai ofron vlerat e
verteta te organizates se tyre. Si rezultat biznesi i Harrit eshte duke u
rritur me nje ritem te shpejte.

17 Prof.As.Dr. Ingrid Shuli

 Martin & Associates

 Kevin Martin eshte CPA me nje formim edukativ e profesional

ne kontabilitet dhe ne sistemet e informacionit.
 Ai u largua nga firma Coopers &Lybrand ne 1988 per te
zhvilluar praktikat kontabel me objektiv paresor keshillimin e
klienteve ne software kontabel.
 Sot, Kevin eshte partneri manaxhues ne nje firme me rreth 25
profesioniste.
 Martin & Associates nuk u konceptua ndonjehere si organizate
tradicionale e kontabilisteve publike.
 Qysh prej fillimit te aktivitetit qellimi ishte qe pothuajse 100% te
te ardhurave te firmes te vinin nga sherbimet e konsulences.

18 Prof.As.Dr. Ingrid Shuli

 Martin & Associates

 Martin & Associates eshte nje rishites me vlere te shtuar te software

te kontabilitetit te Sage & Microsoft Great Plains.
 Klientet objektiv jane kompanite e vogla publike apo kompani private
te mesme te gateshme te paguajne tarifa konsulence te moderuara
(afersisht 100$/ore per me shume se 100 ore) duke marre nje zgjidhje
me ane te software kontabel.
 Martin & Associates i ndihmon klientet te bejne analizat qe u
nevojiten, te zgjedhin programin me të mire software, rriti programet
software me qellim qe t’i pershtatej organizatave te klienteve, dhe
trainoi e mbeshteti perdoruesit e programeve software te klientit.
 Për këtë aktivitet Martin & Associates eshte i specializuar ne
kontabilitet por edhe ne ekspertize mbi sistemet e informacionit.
 Me e rendesishme per Martin & Associates është që firma nuk fillon si
nje firme kontabel që ofron sherbime kontabel e më pas zhvillon
sherbimet e konsulences.
 Ne fakt, Martin & Associates filloi aktivitetin si kompani konsulence,
duke ofruar edhe sherbimet tradicionale të auditimit e të shërbimeve
19 të tatimeve e taksave si shërbime anësore.
Prof.As.Dr. Ingrid Shuli
 Andersens
 Kohet e fundit firma te medha kontabilistesh publike kane
vendosur te shesin apo të ndajne pjese te praktikave te tyre te
konsulences.
 Arthur Andersen dhe Andersen Consulting (tani Accenture)
bene kete ndarje disa vite me parë megjithatë “divorci” nuk
eshte ende perfundimtar.
 Andersen u njoh prej nje periudhe te gjate kohe si firme e
njohur kontabiliteti.
 Arthur Andersen punesoi inxhinjerë dhe eksperte sistemesh per
vleresimin e sistemeve te klienteve që nga viti 1919.
 Kompania hyri ne biznesin e konsulences se teknologjise se
informacionit ne 1952, ku i implementoi sistemin e
kompjuterave kompanise General Electric.

20 Prof.As.Dr. Ingrid Shuli

 Andersens
 Arthur Andersen zhvilloi praktikat e konsulences per te plotesuar
nevojat e klienteve per ekspertizë, ne financë, strategji, proceset e
biznesit, dhe teknologji informacioni.
 Ky biznes u rrit deri ne vitin 1989, kohë në të cilën lindi kompania
Andersen Consulting, si njësi më vete biznesi.
 Në vitin 1997, problemet me Andersen Worldwide tërhoqën
vëmendjen e publikut në mbarë botën.
 Nje problem ishte se praktika e konsulencës po rritej më shpejt, në
kuptimin e të ardhurave dhe përfitimeve, se sa praktika kontabël, e
sërish përfitimet ndaheshin.
 Pati edhe dallime kulturore që priten kur një praktikë e re më agresive
fillon të rritet më shpejt se kompania prind. Këto dallime kulturore u
shtuan kur kontabiliteti dhe konsulenca u ndanë.

21 Prof.As.Dr. Ingrid Shuli

 Andersens
 Andersen Consulting, së pari, u bë i njohur për konsulencën
teknologjike. Me maturimin e shërbimeve të tatimeve e taksave
dhe të auditimit, Andersen Consulting zhvilloi shërbim të plotë të
praktikave të konsulencës.
 Grupi Arthur Andersen Business Consulting së pari filloi të
ofronte konsulencë teknologjike kompanive që ishin shumë të
vogla për Andersen Consulting.
 Në 2000 ndarja ishte perfundimtare, dhe Andersen Consulting
njoftoi emrin e saj të ri në fund të vitit: Accenture. Ndarja e
Andersen Consulting është edhe fundi i praktikave te
konsulences tek Arthur Andersen.
 Arthur Andersen i ri u largua nga praktikat kontabël tradicionale.
 Ajo që më parë përfaqësonte praktikat e auditimit tani është
“shërbimet e sigurisë” dhe perfshin manaxhimin e riskut,
vlerësimin e sigurisë së kompjuterave, si edhe certifikimin e PF
bazë
22 Prof.As.Dr. Ingrid Shuli
 Vizioni per CPA

 Ne 1993 u krijua Komiteti i Sherbimeve te Sigurise te AICPA.

 Ky komitet u ngarkua me zhvillimin e sherbimeve te sigurise qe
do te zgjeronin oferten e ketyre sherbimeve nga ana e CPA –
ve.
 Ne kete menyre, fokusi u perqendrua tek konsumatori, duke
studiuar tregun per mundesite e sherbimeve.
 Ne periudhen qe Komiteti i Sigurise emetoi rekomandimet e
veta, biznesi i auditimit gjeneronte rreth 7 mld $ nga profesioni i
kontabilistit.
 Komiteti vleresoi se shtrirja ne linjat e rekomanduara te
sherbimeve mund te dyfishonte ose trefishonte kete treg.

23 Prof.As.Dr. Ingrid Shuli

 Dokumenti i vizionit per CPA sipas AICPA
Pese Vlerat Kryesore Pese kompetencat kryesore
1.Vazhdimi i shkollimit dhe i te mesuarit per nje 1.Aftesite komunikuese
kohe te gjate. 2.Aftesite e te menduarit strategjik e kritik
2.Kompetenca. 3.Fokusimi tek klienti e tek tregu
3.Integriteti
4.Harmonizimi me çështje te tjera te biznesit 4.Interpretimi i informacionit qe konvergjon
5.Objektiviteti 5.Aftesite teknologjike

Pese çështjet kryesore Pese sherbimet kryesore

1.Suksesi i profesionit ne te ardhmen lidhet me
perceptimin e publikut rreth aftesive te CPA dhe rolit te
tyre. 1.Siguria
2.Teknologjia
2.CPA mund te behen drejtues te tregut dhe jo te varur 3.Konsulenca e Drejtimit
nga rregullat qe i mbajne ata ne treg. 4.Planifikimi Financiar
3.Kerkesa e tregut eshte me e paket per auditim e 5.Nderkombetare
kontabilitet dhe me e larte per sherbime konsulence qe
i shtojne vlere biznesit te klientit.
4.Specializimi eshte kritik per mbijetesen ne te
ardhmen te profesionit te CPA.
5.CPA duhet te jete familiar me kerkesen e tregut ne
teresine e praktikave dhe strategjive te pergjitheshme
24
te biznesit. Prof.As.Dr. Ingrid Shuli
 Kontabilisti i ri i korporates

 Shume CPA punojne si kontabiliste te drejtimit

apo te korporates.
 1919 - Instituti i Kontabilisteve te Drejtimit (IMA).
 U ripozicionuan kontabilistet e drejtimit si
keshillues financiare.

25 Prof.As.Dr. Ingrid Shuli

 Kontabilisti i ri i korporates

 Kontabilistet e drejtimit qe nuk ndryshuan orientimin e tyre

tradicional rrezikuan te mbeten pa pune ose te pozicionohen ne
vende pune me nivele me te uleta.
 IMA ka qene mjaft aktiv ne dekadat e fundit duke kerkuar t’i
pergjigjet ndryshimeve ne profesionin e kontabilistit te drejtimit.
 Ka ndryshuar shume fusha e orientimit te kontabilisteve te
drejtimit, ne favor:
– te perfshirjes ne vendimarrje apo
– te interpretimit te informacionit,
ne krahasim me detyrat e mepareshme si, mbledhja e te dhenave,
plotesimi i PF apo hartimi i raporteve standarte.

26 Prof.As.Dr. Ingrid Shuli

 Pengesat e Konsulences Kontabel.
“Paradoksi i kontabilistit konsulent”.

 Megjithese mundesia e kontabilisteve per te marre nje rol

konsultues me klientet eshte domosdoshmeri, dalin pengesa per
te ndryshuar ne profesion.
 Kjo eshte ajo qe quhet “paradoksi i kontabilistit konsulent”.
 Nder pengesat per konsulence permendim:
– çështjet e pavaresise,
– rezistencen ndaj ndryshimit,
– frika nga konkurrenca,
– perceptimi i publikut per kontabilistet.
 SEC (Komisioni i Kembimit te Letrave me Vlere) ka shprehur
shqetesime rreth pavaresise se audituesit, kur kontabilistet
publike u ofrojne sherbime konsulence klienteve te auditimit.
 Shqetesimi mbi pavaresine e profesionit perben edhe nje nga
27 pengesat kryesore te konsulences. Prof.As.Dr. Ingrid Shuli
 Pengesat e Konsulences Kontabel

 Problem tjeter për kontabilistet eshte rezistenca ndaj

ndryshimit.
 Për shume vite, auditimi dhe marrja me problemet e
tatimeve e taksave ishin industri ne rritje.
 Kjo solli ne disa raste edhe vetekenaqjen e
kontabilisteve.
 Vitet ’60 sollen ndryshime ne sistemet e
informacionit ne gjithe boten.
 Kontabilistet duhet t’i pergjigjeshin edhe ketij
ndryshimi.

28 Prof.As.Dr. Ingrid Shuli

 Pengesat e Konsulences Kontabel

 Konkurrenca eshte bere edhe me e ashper.

– Kompanite si American Express po ofrojne sherbime kontabel dhe shume
profesioniste jane te interesuar te ofrojne lloje te ndryshme sherbimesh
sigurie.
 Nje problem i fundit per kontabilistet eshte se ata punesohen per pune
konsulence nisur nga imazhi i tyre.
 Stereotipi i “numeruesit te bizeleve” nuk eshte ai qe ju do te donit te
shfaqnit para klienteve tuaj.
 Ata do te donin te shihnin para tyre nje person te maturuar e te afte te
ndryshoje proceset e biznesit te tyre.
 Ju do te zgjidhnit per kete firmen konsulente qe ofron sherbimet me te
mira dhe qe do t’i shtonte vlere biznesit tuaj.
 Pra, edhe sipas AICPA imazhi dhe fushata per ta fituar ate
funksionojne per te fituar ne kete treg.

29 Prof.As.Dr. Ingrid Shuli

 PRAKTIKAT E KONSULENCES
 Meqenese konsulenca kerkon vetem qe dikush te kete nevoje per
sherbimet tuaja (zakonisht kundrejt nje tarife, honorari), ekziston nje
game e gjere e praktikave kontabel dhe jo shume rregulla.
 Instituti i Konsulenteve te Drejtimit (IMC) i themeluar ne vitin 1968,
injektoi nje lloj standardizimi ne kete profesion.
 IMC ruajti kodin e etikes, siguroi program çertifikimi (Konsulenti i
Drejtimit i Çertifikuar), prodhoi aktivitete te zhvillimit profesional dhe
publikoi nje reviste.
 Konsulentet mund te zgjidhnin çertifikimin ne fushen e tyre te
ekspertizes, apo te merrnin nje license te konsulentit te pergjithshem.
 Dy aspekte te rendesishme te praktikes se konsulences jane :
– 1) grupi i aftesive te konsulentit dhe
– 2) procesi i konsulences.

30 Prof.As.Dr. Ingrid Shuli

 Çertifikatat profesionale te marra nga
konsulentet
Çertifikimi
1.Manaxher Financiar i Qeverise i Çertifikuar
(CGFM)
2.Planifikues Financiar i Çertifikuar (CFM)
3.Drejtues Financiar i Çertifikuar (CFM)
4.Auditues i Sist.Informacionit i Çertifikuar
(CISA)
5.Auditues i Brendshem i Çertifikuar (CIA)
6.Konsulent Drejtimi i Çertifikuar (CMC)
7.Kontabilist Publik i Çertifikuar (CPA)
8.Analist Financiar i Licensuar (CFA)
31
9.Profesionist i Microsoft i Çertifikuar (CMP)
Organizata
1.Shoqata Qeveritare e Kontabilisteve (AGA)
2.Shoqata e Planifikimit Financiar
3.Instituti i Kontabilisteve te Drejtimit
4.Shoqata e Audituesve e Kontrolloreve te
Sistemit te Informacionit.
5.Instituti Audituesve te Brendshem
6.Instituti i Konsulenteve te Drejtimit
7.Instituti Amerikan e Kontab.Publ.Çertifikuar.
8.Shoqata per Kerkimin e Manaxhimin e
Investimeve
9.Microsoft, Inc. Prof.As.Dr. Ingrid Shuli
 Aftesite e Konsulentit

 Per te qene konsulent per çështje te caktuara nevojiten disa aftesi qe i

kerkon profesioni per te patur sukses.

 Përveç ekspertizes se specializuar, konsulentit i nevojiten aftesi ne disa

fusha, si
– Aftesi ne komunikim,
– Aftesi ne manaxhimin e ndryshimit,
– Aftesi ne manaxhimin e kohes se projektit,
– Aftesi ne negociim e marketing, dhe
– Aftesi te te menduarit kritik.
 Aftesite e mira nderpersonale jane vecanerisht te rendesishme.

 Konsulenca eshte bashkevepruese dhe kerkon bashkepunim mes

anetareve te grupit te konsulences dhe punonjesve te klientit.
32 Prof.As.Dr. Ingrid Shuli
 Aftesite komunikuese

 Aftesia per te shkruar eshte nje duhet per konsulentin.

 Konsulentet pergatisin shume dokumenta ne nje angazhim me klientin.
 Ketu perfshihen:
– letra angazhimi,
– propozime,
– raporte progresi dhe
– raporti final.
 Konsulentet duhet te jene te afte te shkruajne qarte e ne menyre te
permbledhur.
 Edhe aftesite e komunikimti gojor jane shume te rendesishme.
 Zakonisht konsulentet paraqesin propozimin e tyre gojarisht. Nje
prezantim i varfer mund te largoje mundesine tuaj per te fituar projektin.

33 Prof.As.Dr. Ingrid Shuli

 Aftesite e „njerezve“
 Njerezve qe marrin pjese ne konsulence ju nevojiten disa aftesi:
– aftesi per ndertimin e grupit,
– aftesine e funksionimit si pjese e grupit.
 Ne nje mjedis konsulence puna rralle behet nga nje individ i vetem.
 Grupi i konsulences ploteson projektin.
 Manaxheret e grupit duhet te jene te afte te gjenerojne entuziazem per
projektin dhe te krijojne grup pune te bashkuar drejt nje qellimi te
caktuar.
 Drejtuesi i grupit duhet te njohe keta elemente:
– te formoje,
– te modeloje,
– te standardizoje, grupin.

34 Prof.As.Dr. Ingrid Shuli

 Aftesite e „njerezve“

 Anetaret e grupit duhet te cmojne vleren e punes ne grup.

 Ekzistojne ushtrime te panumerta dhe simulime qe tregojne
superioritetin e punes ne grup ndaj asaj individuale ne zgjidhjen
e problemeve.
– P.sh., disa pedagoge perdorin kombinimin e grupeve dhe te
testeve individuale ne klase.
 Se pari studentet plotesojne testin ne menyre individuale.
 Me pas e ribejne provimin ne grup.
 Piket e marra ne grup zakonisht jane me te larta se sa rezultatet
individuale.

Edhe shume MBA dhe programe trainimi ne korporata i perdorin keto lloj
ushtrimesh.

35 Prof.As.Dr. Ingrid Shuli

 Aftesite e „njerezve“
 Eshte e rendesishme te jesh i afte te manaxhosh diversitetin
per zgjidhjen e problemeve me sukseses.
 Nje drejtues i mire i grupit mund te zgjidhe konfliktet dhe te
krijoje konsensus.
 Nganjehere konfliktet jane te nevojshme qe grupet te punojne
ne menyre me efektive.
 Por ka dallim mes konflikteve konstruktive dhe atyre
destruktive.
– Konfliktet konstruktive mund te orientohen drejt konsensusit,
– Konfliktet destruktive mund te kerkojne nderhyrje, ndonjehere
edhe largim te anetarit te grupit.
 Zgjidhja e konflikteve dhe arritja e konsensusit kerkojne aftesi
nderpersonale dhe komunikuese.

36 Prof.As.Dr. Ingrid Shuli

 Koha dhe manaxhimi i projektit

 Sa me gjate te shkoje angazhimi i konsulences, aq

me i kushtueshem eshte ai, si
– ne terma te tarifave te konsulences dhe
– te shtyrjes se ndryshimeve qe do te conin ne rritjen e
perfitueshmerise se klientit.
 Konsulentet kane nje numer mjetesh per te asistuar
klientet e tyre te manaxhojne projektet:
– grafiket e Gantt,
– analiza PERT,
– grafiket kohore te zbatimit te projektit (programet).
– Shembull: Paketat e programeve software si Microsoft
Project.

37 Prof.As.Dr. Ingrid Shuli

 Aftesite e Manaxhimit te Ndryshimit

 Kompanite angazhojne konsulente sepse ato po mendojne

te bejne ndryshime.
 Ndryshimi nuk eshte i pelqyeshem per shume individe.
 Ndonjehere punonjesit i shohin ndryshimet si kercenim per
vendin e tyre te punes.
 Kur punonjesit informohen se eshte angazhuar nje konsulent
per ndryshimet p.sh., per proceset inxhinjerike te biznesit, ata
do te jene me pak entuziaste rreth ndryshimeve te
mundeshme.
 Aftesia per manaxhimin e ndryshimit kerkon
– komunikim te hapur.
– percaktimin e qendrimeve kundrejt ndryshimit.
38 Prof.As.Dr. Ingrid Shuli
 Aftesite e Manaxhimit te Ndryshimit

 Ne çdo situate, ka te ngjare qe:

– nje grup individesh te jete dakort me ndryshimet,
– nje grup i dyte eshte asnjenes lidhur me keto ndryshime,
– ndersa grupi tjeter eshte rezistent ndaj çdo ndryshimi.
 Ata persona qe jane te afte ne manaxhimin e
ndryshimit i drejtojne perpjekjet e tyre tek grupi i pare
dhe i dyte.
 Megjithate, nuk duhet te braktiset grupin i trete, por
nuk duhet perqendruar shume vemendja tek ky grup:
– kjo do te çonte edhe ne humbjen e qendrimeve pozitive te
te tjereve.

39 Prof.As.Dr. Ingrid Shuli

 Aftesite negociuese dhe manaxheriale

 Nga natyra kontabilistet mbase nuk jane nga me te

pershtateshmit per shitje e marketing.
 Tradicionalisht kontabilistet jane marre me auditim dhe me
ndjekjen e tatimeve taksave.
 Mjedisi i sotem konkurrues i biznesit e ka ndryshuar skenarin.
 Audituesit dhe kontabilistet e tatimeve e taksave po e gjejne
veten duke konkuruar per punen dhe duke negociuar çmimin e
sherbimeve te tyre.
 Kjo kerkon qe ata te jene eksperte ne marketimin e produkteve
te tyre te auditimit dhe te ndjekjes se tatimeve e taksave.

40 Prof.As.Dr. Ingrid Shuli

 Aftesite negociuese dhe manaxheriale

 Kontabilistet jane familjare me biznesin e klienteve te tyre dhe i

kuptojne problemet si askush tjeter nga jashte organizates.
 Kjo i vendos kontabilistet ne pozicion te privilegjuar per te sugjeruar
angazhime konsulence.
 P.sh., nje auditues mund te jete i shqetesuar lidhur me sigurine
sistemit te informacionit te klientit.
 Audituesi mund te ofroje sherbime konsulence per te asistuar klientin
ne manaxhimin e ketij risku.
 Vitet e fundit firmat me te medha te sherbimeve profesioniste kane
zhvilluar fushata pe te promovuar imazhin e tyre si:
 Ernst & Joung reklamon firmen me nje rresht, ”NGA MENDIMI TEK
PERFUNDIMI”,
 PricewaterhouseCoopers ka patentuar firmen e vet me sloganin:
”Bashkohuni me ne. Se bashku ne mund te ndryshojme boten”.
41 Prof.As.Dr. Ingrid Shuli
 Aftesite e te menduarit kritik

 Konsulentet jane zgjidhes te problemit.

 Aftesia e te menduarit kritik eshte vitale per te gjetur
zgjidhjen optimale te problemeve.
 Kemi degjuar shume rreth „te menduarit jashte
kutise“ .
 Te menduarit kritik perfshijne aftesine per te bere
pikerisht kete.
 Kontabilistet zakonisht jane te afte per te menduar
ne menyre analitike, por ata nuk jane krijues.

42 Prof.As.Dr. Ingrid Shuli

 Procesi i konsulences
 Angazhimi i konsulences zakonisht ndjek disa hapa:
– fillon me propozimin,
– perfundon me paraqitjen e saj tek klienti.
 Projekt propozimi
 Procesi i konsulences :
– fillon me angazhimin e propozimit,
– perfundon me klientin e kenaqur.
 Permes ketij procesi konsulenti grumbullon te dhena dhe dokumenta.
 Dorezimi i zgjidhjes tek klienti nuk shenon domosdoshmerisht fundin e
angazhimit.
 Puna e konsulentit vazhdon me:
– marrjen e sugjerimeve mbi zgjidhjen,
– ndjekjen e ketyre sugjerimeve nga klienti.
43 Prof.As.Dr. Ingrid Shuli
 Procesi i konsulences

 Klienti mund te kerkoje:

– propozim drejtperdrejt nga konsulenti ose
– propozimi ne formen e nje kerkese te pergjitheshme per
propozim (RFP).
 Lloji i pare i propozimit ka mundesi te mos behet
subjekt i nje procesi konkurrimi (tenderi).
 Propozimi i llojit te dyte (RFP) ka mundesi te kete
disa specifikime per permbajtjen e propozimit, pra do
te kaloje nepermjet procesit te konkurrimit te disa
propozimeve.

44 Prof.As.Dr. Ingrid Shuli

 Mbledhja e te dhenave dhe analiza.

 Kur klienti pranon propozimin e konsulences, fillon puna.

 Puna e pare eshte mbledhja e te dhenave rreth klientit dhe
analiza e ketyre te dhenave.
 Ky proces mund te marre kohe, disa here shkon disa jave ose
ne raste te tjera disa vite, ne varesi te natyres se projektit.
– P.sh., implementimi i sistemit te planifikimit te burimeve te
ndermarrjes (ERP), zgjti disa vjet per nje nga 500 firmat me te
pasura si Procter & Gamble.
 Faza e mbledhjes e analizes se te dhenave mund te perfshije
aktivitete te projektimit, veçanerisht nese konsulenca e projektit
perfshin edhe sistemet e informacionit.

45 Prof.As.Dr. Ingrid Shuli

 Dorezimi i projektit

 Mund te behet ne disa forma.

 Pas plotesimit te punes, konsulenti mund te jape nje
raport me shkrim ose me goje.
 Nese klienti nuk eshte i kenaqur, konsulenti mund te
vendose te beje me shume pune.
– P.sh, mund te ishte me vend reflektimi i sugjerimeve te
klientit.
 Mund te nevojitet edhe ndihma e konsulentit pas
dorezimit te punes.
– P.sh., nevojiten trainime te punonjesve me sistemin e ri
rreth proceseve te reja.

46 Prof.As.Dr. Ingrid Shuli