Professional Documents
Culture Documents
History G Gym - Unlocked
History G Gym - Unlocked
History G Gym - Unlocked
Σικονομικζσ μεταβολζσ
1) Αφξθςθ του πλθκυςμοφ
2) Αγροτικι οικονομία
δθμιουργία μεγάλων αγροκτθμάτων κάλυψθ βιοποριςτικϊν
εφαρμογι νζων μεκόδων καλλιζργειασ αγακϊν του ςυνεχϊσ
επζκταςθ τθσ χριςθσ μθχανθμάτων αυξανόμενου πλθκυςμοφ
αγροτικι επανάςταςθ
3) εμπόριο
εξωτερικό ανάμεςα ςε Ευρϊπθ, Αφρικι και Αμερικι (τριγωνικό εμπόριο)
εςωτερικό ευρωπαϊκι ιπειροσ
ΞΣΛΡίΡΛΞΘ ΔΛΑΧΨΦίΠΑΨίΧΘ
Ξοινωνικζσ μεταβολζσ
Υολιτικι ηωι
Θ πολιτικι κατάςταςθ παρζμενε ςτάςιμθ. Χε όλα ςχεδόν τα κράτθ τθσ Ευρϊπθσ απόλυτθ μοναρχία
Μ. Βρετανία ζνδοξθ επανάςταςθ (1688) πιζςεισ αριςτοκρατϊν και αςτϊν για αναγνϊριςθ πολιτικϊν
δικαιωμάτων ςτα μζλθ των οικονομικά ιςχυρότερων τάξεων.
Υνευματικι ηωι
ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΣ
Υνευματικό κίνθμα ςτα τζλθ του 17ου αιϊνα και το 18ο αιϊνα που αποδζχεται τθ λογικι ωσ το μόνο αςφαλζσ μζςο
για τθν ερμθνεία του κόςμου, απορρίπτει κάκε αυκεντία, αςκεί κριτικι ςε κάκε γνϊςθ που ιδθ υπάρχει και ζχει
τθν πεποίκθςθ ότι κάκε άνκρωποσ μπορεί να προοδεφει.
εκινά από τθν Αγγλία, κορυφϊνεται ςτθ Γαλλία και εξαπλϊνεται ςτθν Ευρϊπθ και ζξω από αυτιν
άυςικά δικαιϊματα
Θεμελιϊδθσ πολιτικι ζννοια του Διαφωτιςμοφ και κζςθ-ζμβλθμα τθσ αςτικισ τάξθσ.
Σ άνκρωποσ ζχει οριςμζνα δικαιϊματα μόνο και μόνο επειδι είναι άνκρωποσ όπωσ ηωισ ιδιοκτθςίασ, ιςότθτασ
απζναντι ςτο νόμο, ελευκερία ςκζψθσ και ζκφραςθσ, τα οποία δεν καταργοφνται από καμία εξουςία.
Δικαίωμα ιδιοκτθςίασ απθχεί επιδιϊξεισ τθσ ανερχόμενθσ αςτικισ τάξθσ
ουςό: Θ εξουςία πρζπει να βρίςκεται ςτα χζρια του λαοφ και όχι του θγεμόνα (ριηοςπαςτικι κζςθ)
Η γενική βοφληςη είναι θ ςφνκεςθ των ατομικϊν βουλιςεων μζςα από τθν οποία εκφράηεται το δθμόςιο ςυμφζρον
και εκφράηεται με τθ ςυμμετοχι του λαοφ ςτθ λιψθ των αποφάςεων.
Μοντεςκιζ: διάκριςη των εξουςιών οι φορείσ τθσ εξουςίασ πρζπει να είναι διαφορετικοί
Θ εκτελεςτικι εξουςία αςκείται από ςϊμα που εφαρμόηει
τουσ νόμουσ (κυβζρνθςθ)
Θ νομοκετικι εξουςία αςκείται από το ςϊμα που κεςπίηει
νόμουσ (βουλι)
Θ δικαςτικι από εκείνουσ που ελζγχουν τθν τιρθςθ των
νόμων (δικαςτζσ)
Χτόχοσ ιταν θ αποφυγι τθσ ςυγκζντρωςθσ δφναμθσ και τθσ κατάχρθςθσ τθσ εξουςίασ
Θ Εγκυκλοπαίδεια
Σι ιδζεσ του Διαφωτιςμοφ ςυνοψίςτθκαν ςε ζνα ςυλλογικό ζργο 33 τόμων. Υαρουςιάςτθκαν όλεσ οι νζεσ γνϊςεισ, οι
ιδζεσ και οι αντιλιψεισ για διάφορα οικονομικά, κοινωνικά, πολιτικά και άλλα κζματα.
Υρωτεργάτεσ ιταν οι Γάλλοι Διαφωτιςτζσ Ρτιντερό και Ρτ’ Αλαμπζρ.
Θ ΑΜΕΙΚΑΝΙΚΘ ΕΡΑΝΑΣΤΑΣΘ
ΣΛΞΣΡΣΠΛΑ
Δυναμικι αγροτικι οικονομία, ςε ςυνκικεσ παρόμοιεσ με αυτζσ τθσ δυτικισ Ευρϊπθσ
Ακμάηει το εμπόριο με κζντρα τισ μεγάλεσ πόλεισ Βοςτόνθ, Ρζα Ωόρκθ και άιλαδζλφεια.
ΥΡΕΩΠΑ
Ψα Υανεπιςτιμια (έάρβαρντ, Γζιλ, Υρίνςτον) γίνονται χϊροι διάδοςθσ των ιδεϊν του Διαφωτιςμοφ.
ΣΛΞΣΡΣΠΛΑ
Αγροτικι που βαςιηόταν ςτισ μεγάλεσ φυτείεσ καπνοφ, ρυηιοφ και βαμβακιοφ. Λδιοκτιτεσ των φυτειϊν ιταν
αποκλειςτικά Ευρωπαίοι άποικοι οι οποίοι δζςποηαν ςτθν οικονομικι και κοινωνικι ηωι του τόπου.
Θ γθ καλλιεργοφνταν από μαφρουσ ςκλάβουσ που ηοφςαν ςε άκλιεσ
ΥΣΟΛΨΛΞΘ ΔΛΣΛΞΘΧΘ
Ξάκε πολιτεία διοικοφνταν από ζναν κυβερνιτθ, που διοριηόταν από τθν Αγγλία
Χυνζλευςθ αποίκων που είχε λόγο ςτθν ψιφιςθ νόμων και τθν ζγκριςθ των φόρων. Πόνο οριςμζνοι
πλοφςιοι άποικοι είχαν δικαίωμα εκλζγειν και εκλζγεςκαι ςτθ ςυνζλευςθ
Σι άποικοι δεν εκπροςωποφνταν ςτο αγγλικό κοινοβοφλιο
ΓΕΡΛΞΑ το εξωτερικό εμπόριο των αποίκων ελεγχόταν πλιρωσ από τθν Αγγλία
ΑΡΨΛΔΦΑΧΕΛΧ ΑΥΣΛΞίΡ
Σι άποικοι ςταμάτθςαν να αγοράηουν αγγλικά προϊόντα.
ΕΕΟΛΕΛΧ
Θ Αγγλία κατάργθςε τουσ περιςςότερουσ νζουσ φόρουσ αλλά διατιρθςε το φόρο του τςαγιοφ για λόγουσ γοιτρου.
Σι Αμερικανοί ςυγκάλεςαν το Ξογκρζςο (ςυνζλευςθ) τθσ άιλαδζλφειασ (Χεπτζμβριοσ 1774), όπου ςυμμετείχαν
αντιπρόςωποι όλων των αποικιϊν.
Θ διάκεςθ του Ξογκρζςου ιταν ςυμβιβαςτικι αλλά ο βαςιλιάσ τθσ Αγγλίασ Γεϊργιοσ Γ’ αποφάςιςε τθν ζνοπλθ
ςφγκρουςθ.
Θ οριςτικι ριξθ επιλκε με τθ νίκθ των Αμερικανϊν ςτθ μάχθ του Οζξινγκτον (Απρίλιοσ 1775)
ΛΔΕΣΟΣΓΛΞΘ ΨΑΩΨΣΨΘΨΑ
Ξυκλοφοροφςαν μαχθτικά φυλλάδια γραμμζνα από ριηοςπάςτεσ διανοοφμενουσ οπαδοφσ του Διαφωτιςμοφ, όπωσ
ο Τόμασ Ρζιν, που υποςτιριηαν ότι θ Αγγλία δεν δικαιοφνταν να αςκεί εξουςία ςτισ αποικίεσ. Θ ςυνειδθτοποίθςθ των
κοινϊν ςτοιχείων των Αμερικανϊν αποίκων γεννοφςε τθν αμερικανικι εκνικι ςυνείδθςθ.
ΡΣΠΣΚΕΨΛΞΘ ΕΣΩΧΛΑ
Αςκείται από το Ξογκρζςο (Γερουςία, Βουλι των Αντιπροςϊπων).
Ξάκε πολιτεία εκπροςωπείται ςτθ Γερουςία από δφο γερουςιαςτζσ, ανεξαρτιτωσ του πλθκυςμοφ τθσ.
Χτθ Βουλι των Αντιπροςϊπων οι πολιτείεσ εκπροςωποφνται από αρικμό βουλευτϊν ανάλογα με τον πλθκυςμό τουσ.
ΕΞΨΕΟΕΧΨΛΞΘ ΕΣΩΧΛΑ
Αςκείται από τον Υρόεδρο, που εκλζγεται κάκε τζςςερα χρόνια από ζνα ςϊμα εκλεκτόρων και μπορεί να
επανεκλεγεί μόνο μία φορά.
Υρϊτοσ πρόεδροσ των ΘΥΑ εκλζχτθκε το 1789 ο Ψηορτη Συάςινγκτον (θ πρωτεφουςα των ΘΥΑ πιρε το όνομα του)
ΔΛΞΑΧΨΛΞΘ ΕΣΩΧΛΑ
Είναι ανεξάρτθτθ και αιρετι
κλιροσ
Γαλλικι κοινωνία 18οσ αιϊνασ 0,5% του πλθκυςμοφ
(προνόμια)
Ψρεισ κεςμοκετθμζνεσ τάξεισ με
κριτιριο τθν καταγωγι και τα
προνόμια από τον θγεμόνα ευγενείσ
1,5% του πλθκυςμοφ
(προνόμια)
τρίτθ τάξθ
98% του πλθκυςμοφ
(αςτοί, αγρότεσ εργάτεσ)
(υποχρεϊςεισ: φόροι)
Γεγονότα έρονολόγιο
Σ βαςιλιάσ Οουδοβίκοσ ΛΧΨ’ ςυγκαλεί ςυνζλευςθ των τάξεων ςτο ανάκτορο των Βερςαλλιϊν
Σι αντιπρόςωποι τθσ Ψρίτθσ τάξθσ απαιτοφν μεταρρυκμίςεισ
Σ βαςιλιάσ ηθτά να επιβλθκοφν νζοι φόροι αποκλειςτικά για τθν Ψρίτθ τάξθ
Σι αντιπρόςωποι τθσ τρίτθσ τάξθσ αυτοανακθρφςςονται Εκνικι Χυνζλευςθ
Σ βαςιλιάσ δεν τουσ αναγνωρίηει και διατάςςει να κλειςτεί θ αίκουςα όπου ςυνεδριάηουν οι
τάξεισ 5 Παΐου 1789
Σι αντιπρόςωποι τθσ τρίτθσ τάξθσ ςυγκεντρϊνονται ςτθν αίκουςα του ςφαιριςτθρίου και
ορκίηονται ότι κα ςυντάξουν Χφνταγμα
Παηί τουσ τάςςονται οριςμζνοι κλθρικοί και ευγενείσ 20 Λουνίου 1789
Σ βαςιλιάσ υποχωρεί και θ Εκνοςυνζλευςθ ανακθρφςςεται Χυντακτικι με ςκοπό να φτιάξει
γαλλικό Χφνταγμα 9 Λουλίου 1789
Θ υποχϊρθςθ του βαςιλιά ιταν κίνθςθ τακτικισ αφοφ ςυγκζντρωνε ςτρατό για να διαλφςει
τθν Εκνοςυνζλευςθ
Σργιςμζνοι πολίτεσ οπλίςτθκαν για να υπεραςπιςτοφν τθν Εκνοςυνζλευςθ
Σ λαόσ καταλαμβάνει τθ Βαςτίλθ, τόπο φυλάκιςθσ και βαςανιςτθρίων, μιςθτό ςφμβολο τθσ
απολυταρχίασ (Θ 14θ Λουλίου αποτελεί εκνικι γιορτι των Γάλλων) 14 Λουλίου 1789
ΥΣΟΛΨΛΞΕΧ ΟΕΧέΕΧ
Θ δυναμικι ςυμμετοχι ευρφτερων κοινωνικϊν ςτρωμάτων ςτισ πολιτικζσ εξελίξεισ οδιγθςε ςτθ δθμιουργία
πολιτικϊν οργανϊςεων, των λεςχϊν.
Θ Οζςχθ των Λακωβίνων
Θ Οζςχθ των Ξορδελιζρων
Σι Οζςχεσ κινθτοποιοφςαν μεγάλο αρικμό πολιτϊν και γενικά οι πολιτικζσ ιδζεσ και απόψεισ γίνονταν ευρφτερα
γνωςτζσ από πολιτικά φυλλάδια και εφθμερίδεσ ο αρικμόσ τουσ τριπλαςιάςτθκε
ΧΩΡΨΑΓΠΑ 1791
ίσ πολίτευμα τθσ Γαλλίασ ψθφίςτθκε θ Χυνταγματικι Ποναρχία
Ψο Ζκνοσ ανακθρφχτθκε κυρίαρχο
ίσ νομοκετικό ςϊμα ορίςτθκε θ Ρομοκετικι ςυνζλευςθ (θ Βουλι) που κα προζκυπτε από εκλογζσ
Δικαίωμα ψιφου αναγνωρίςτθκε μόνο ςε όςουσ είχαν περιουςία και πλιρωναν φόρουσ
Θ εκτελεςτικι εξουςία ανατζκθκε ςτο βαςιλιά και ςε ζξι υπουργοφσ
Θ δικαςτικι εξουςία αφαιρζκθκε από το βαςιλιά και κθρφχκθκε ανεξάρτθτθ
ΑΟΟΕΧ ΦΩΚΠΛΧΕΛΧ
Εκνικοποίθςθ τθσ περιουςίασ του κλιρου που χρθςιμοποιικθκε ωσ εγγφθςθ για τθν ζκδοςθ χαρτονομίςματοσ
(ςοβαρά οικονομικά προβλιματα)
Σι κλθρικοί ορίςτθκαν ωσ λειτουργοί του κράτουσ που όφειλαν υπακοι πρϊτα απ’ όλα ςτθν πολιτεία
Ξαταργικθκαν οι ςυντεχνίεσ
Απαγορεφτθκαν οι απεργίεσ
ΑΡΨΛΔΦΑΧΕΛΧ ΒΑΧΛΟΛΑ
Σφτε θ εκκλθςία οφτε ο βαςιλιάσ δζχτθκαν το ςφνταγμα
Σ Οουδοβίκοσ προςπάκθςε να διαφφγει από τθ Γαλλία αλλά ζγινε αντιλθπτόσ και αναγκάςτθκε να επιςτρζψει
Θ Ρομοκετικι Χυνζλευςθ μετά τισ εκλογζσ του Χεπτεμβρίου του 1791 ελεγχόταν από τουσ Γιρονδίνουσ (μετριοπακισ
πολιτικι ομάδα με μζλθ κυρίωσ από τθν περιοχι Γιρόνδθ και θγζτθ τον Ππριςό)
Είχε να λφςει ςοβαρά προβλιματα
Σ βαςιλιάσ και κάποιοι αριςτοκράτεσ ζρχονταν ςε ςυνεννόθςθ με τουσ βαςιλείσ τθσ Αυςτρίασ και τθσ Υρωςίασ για
επζμβαςθ εναντίον των επαναςτατϊν
Φιηοςπαςτικά τμιματα των λαϊκϊν ςτρωμάτων, οι sans culottes, απαιτοφςαν τθν ζκπτωςθ του βαςιλιά
Σι Γιρονδίνοι ϊκθςαν ςτθν κιρυξθ πολζμου εναντίον τθσ Αυςτρίασ και τθσ Υρωςίασ (20 Απριλίου 1792),
κεωρϊντασ ότι μία πολεμικι ςφγκρουςθ κα ςυςπείρωνε το λαό γφρω από το επαναςτατικό κακεςτϊσ
Ψα λαϊκά ςτρϊματα ωκοφνται ςε νζα επαναςτατικι δράςθ εξαιτίασ των πρϊτων πολεμικϊν αποτυχιϊν, τθσ φποπτθσ
ςτάςθσ του βαςιλιά και τθσ πείνασ
Γεγονότα έρονολόγιο
Σ επαναςτατθμζνοσ λαόσ καταλαμβάνουν τα ανάκτορα του Ξεραμεικοφ 10 Αυγοφςτου 1792
Σ βαςιλιάσ καταφεφγει ςτθ Ρομοκετικι Χυνζλευςθ που τον κζτει υπό περιοριςμό και
ανακζτει τθν εκτελεςτικι εξουςία ςε ςυμβοφλιο με επικεφαλισ τον Δαντόν, ςτζλεχοσ τθσ
Οζςχθσ των Ξορδελιζρων
Θ Ρομοκετικι κζςπιςε κακολικι ψθφοφορία για τουσ άνδρεσ
Διμευςε τισ περιουςίεσ των αριςτοκρατϊν που είχαν διαφφγει ςτο εξωτερικό
Κζςπιςε το διαχωριςμό τθσ εκκλθςίασ από το κράτοσ
Ξιρυξε τθν πατρίδα ςε κίνδυνο
Θ νίκθ κατά των Υρϊςων ςτο Βαλμί ζςωςε τθν επανάςταςθ από κατάρρευςθ 20 Χεπτεμβρίου 1792
Γεγονότα έρονολόγιο
Πετά από εκλογζσ με κακολικι ψθφοφορία, θ Χυμβατικι Χυνζλευςθ με πρόταςθ των
Σρεινϊν και παρά τθ διαφωνία των Γιρονδίνων κατάργθςε τθ μοναρχία και εγκακιδρφει για
πρϊτθ φορά ςτθν Ευρϊπθ το πολίτευμα τθσ αβαςίλευτθσ δθμοκρατίασ
* Σρεινοί: πολιτικι ομάδα από Λακωβίνουσ και Ξορδελιζρουσ με αντιμοναρχικζσ τάςεισ και
υποςτθρικτζσ λιψθσ μζτρων υπζρ των αςκενζςτερων τάξεων. Ξάκονταν ςτα άνω
(ορεινά)ζδρανα. Θγζτεσ ο Δαντόν, ο Παρά, ο Φοβεςπιζροσ 21 Χεπτεμβρίου 1792
Ωιοκετικθκε νζο θμερολόγιο
Άρχιςε το I ζτοσ τθσ Δθμοκρατίασ
Σ βαςιλιάσ και θ βαςίλιςςα καταδικάςτθκαν ςε κάνατο 1793
Θ Χυμβατικι αποφάςιςε τθ ςυνζχιςθ του πολζμου για κατάλθψθ εδαφϊν ςτο Βζλγιο και
ςτισ όχκεσ του Φινου που κεωροφνταν γαλλικά
Υολλά ευρωπαϊκά κράτθ ςυςπειρϊνονταν εναντίον τθσ Γαλλίασ
Χτο εςωτερικό ξεςποφςαν αντεπαναςτατικζσ εξεγζρςεισ (εξζγερςθ ςτθν επαρχία τθσ
Βανδζασ ςτθ δυτικι Γαλλία)
Θ οικονομικι κατάςταςθ επιδεινωνόταν κυρίωσ για τα αςκενζςτερα κοινωνικά ςτρϊματα 1793
Θ Χυμβατικι μετά από πιεςτικζσ προτάςεισ των Σρεινϊν (κυρίωσ Λακωβίνοι) ςφςτθςε
τθν Επιτροπι Δθμόςιασ Χωτθρίασ
τθν Επιτροπι Γενικισ Αςφάλειασ
επαναςτατικά δικαςτιρια
με ςτόχο τθν καταςτολι αντεπαναςτατικϊν ενεργειϊν
Σι Γιρονδίνοι αντζδραςαν αλλά με πρόταςθ των Σρεινϊν θ Χυμβατικι διζταξε τθ ςφλλθψθ
των θγετϊν τουσ Λοφνιοσ 1793
Εγκρίνεται το Χφνταγμα του ζτουσ I τθσ Δθμοκρατίασ 24 Λουνίου 1793
Σι Σρεινοί με αρχθγό τον Φοβεςπιζρο, θγζτθ των Λακωβίνων, ςχθμάτιςαν επαναςτατικι
κυβζρνθςθ.
Αναδιοργάνωςαν το ςτρατό για να αντιμετωπίςουν αντεπαναςτατικζσ κινιςεισ ςε πολλζσ
περιοχζσ τθσ Γαλλίασ ιςχυρό όργανο κατά των εχκρϊν τθσ επανάςταςθσ
Χτο όνομα τθσ επανάςταςθσ, εκτελζςτθκαν με ςυνοπτικζσ διαδικαςίεσ 40.000 περίπου
άνκρωποι που κεωρικθκαν φποπτοι για αντεπαναςτατικι δράςθ (περίοδοσ τθσ
Ψρομοκρατίασ)
Θ χριςτιανικι κρθςκεία αντικαταςτάκθκε από τθ λατρεία του Ανϊτατου Τντοσ
Δόκθκαν νζα ονόματα ςτουσ μινεσ
Χθμειϊκθκε κάποια μικρι βελτίωςθ ςτο βιοτικό επίπεδο των κατϊτερων κοινωνικϊν τάξεων
Γενικά τα ακραία μζτρα προκάλεςαν πολλζσ αντιδράςεισ
Σ Φοβεςπιζροσ βρζκθκε ςτο ςτόχαςτρο και τελικά θ Χυμβατικι Χυνζλευςθ αποφάςιςε να
τον εκτελζςει μαηί με 20 ςυνεργάτεσ του 28 Λουλίου 1794
Θ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΦΑΣΘ ΤΘΣ ΓΑΛΛΙΚΘΣ ΕΡΑΝΑΣΤΑΣΘΣ (1794-1799) ΚΑΙ Θ ΕΡΟΧΘ ΤΟΥ ΝΑΡΟΛΕΟΝΤΑ
Θ αςτικι τάξθ κατζλαβε τθν εξουςία, δείχνοντασ το δρόμο και ςτισ άλλεσ αςτικζσ τάξεισ τθσ Ευρϊπθσ
Υροωκικθκαν τα ςυμφζροντα τθσ αςτικισ τάξθσ
Θ φιλελεφκερθ οικονομία, θ οικονομία τθσ ελεφκερθσ αγοράσ κζρδιςε ζδαφοσ με μία ςειρά
από μεταρρυκμίςεισ
Σι αρχζσ του Διαφωτιςμοφ ζγιναν πολιτικά αιτιματα και ςε ζνα βακμό δικαιϊκθκαν
Θ απολυταρχία γκρεμίςτθκε ςτθ Γαλλία και κλονίςτθκε ςτθν Ευρϊπθ
Ξαλλιεργικθκε θ ιδζα ότι τα όρια του ζκνουσ και του κράτουσ πρζπει να ςυμπίπτουν. Υολίτεσ και κράτοσ
δζκθκαν με ζνα πλζγμα δικαιωμάτων και υποχρεϊςεων (π.χ. πολιτικά δικαιϊματα – υποχρζωςθ
ςτρατιωτικισ κθτείασ). Γεννικθκε θ ςφγχρονθ ζννοια τθσ πατρίδασ, ςτο πλαίςιο του ζκνουσ κράτουσ
Θ εκκλθςία διαχωρίςτθκε από το κράτοσ
Ξαταργικθκαν τα προνόμια των ευγενϊν και του κλιρου. Επικράτθςε θ αντίλθψθ ότι όλοι οι άνκρωποι
ζχουν ίςα δικαιϊματα
Σ λαόσ αναδείχτθκε ςε κινθτιρια δφναμθ τθσ ιςτορίασ και ςε αποκλειςτικι πθγι εξουςίασ με τθν
κακιζρωςθ ςυνταγμάτων και τθν επικράτθςθ τθσ αρχισ τθσ λαϊκισ κυριαρχίασ. Ψα φυςικά δικαιϊματα του
Διαφωτιςμοφ ζγιναν πολιτικά δικαιϊματα. Σι υπικοοι ζγιναν πολίτεσ
Αναπτφχκθκαν ιδζεσ και κινιματα όπωσ ο φιλελευκεριςμόσ, ο εκνικιςμόσ, ο κοινωνικόσ ριηοςπαςτιςμόσ και ο
ςοςιαλιςμόσ
Χτθ Γαλλία εγκακιδρφκθκε ξανά το πολίτευμα τθσ βαςιλείασ και τα γαλλικά ςφνορα επανιλκαν ςτθν εποχι του 1789
ΙΕΘ ΣΥΜΜΑΧΙΑ
Θ Φωςία, θ Αυςτρία και Υρωςία (το Ροζμβριο του 1815) ίδρυςαν τθν Λερι Χυμμαχία με ςτόχο να προςτατεφςουν τθν
απολυταρχία και να ςτθρίξουν τθν αντεπανάςταςθ.
Σι περιςςότεροι εκκρονιςμζνοι θγεμόνεσ επανιλκαν ςτουσ κρόνουσ τουσ εποχι τθσ Υαλινόρκωςθσ (1815-1830)
Ο ΕΛΛΘΝΙΣΜΟΣ ΑΡΟ ΤΑ ΜΕΣΑ ΤΟΥ 18ΟΥ ΑΙ. ΕΩΣ ΤΙΣ ΑΧΕΣ ΤΟΥ 19ΟΥ ΑΙ.
ΣΛΞΣΡΣΠΛΑ
Ψο ευρωπαϊκό εμπόριο επεκτείνεται ςτθν Ανατολι και ενιςχφονται οι εμπορικζσ ςυναλλαγζσ τθσ δυτικισ Ευρϊπθσ με
τθν Σκωμανικι αυτοκρατορία
Διακρίνονται ςτο εμπόριο και τθ ναυτιλία Ζλλθνεσ, Εβραίοι και Αρμζνιοι
Σι Ζλλθνεσ καραβοκφρθδεσ (πλοιοκτιτεσ) αξιοποίθςαν
ελεφκερθ διακίνθςθ πλοίων με
τθ ρωςοτουρκικι ςυνκικθ του Ξιουτςοφκ Ξαϊναρτηι (1774)
ρωςικι ςθμαία ςτα Χτενά του
Βοςπόρου
τθν περιοριςμζνθ παρουςία αγγλικϊν και γαλλικϊν πλοίων ςτθ Πεςόγειο εξαιτίασ των
ναπολεόντειων πολζμων
απζκτθςαν τον ζλεγχο ςθμαντικοφ μζρουσ του εμπορίου
άΑΡΑΦΛίΨΕΧ
Ζλλθνεσ από παλιζσ αρχοντικζσ οικογζνειεσ που κατοικοφςαν ςτο άανάρι, ςυνοικία τθσ Ξωνςταντινοφπολθσ όπου
βριςκόταν το Υατριαρχείο.
Πάκαιναν ξζνεσ γλϊςςεσ
Χποφδαηαν ςτθ Δφςθ
Υολλοί ςταδιοδρομοφςαν ςτθν οκωμανικι διοίκθςθ καταλάμβαναν ςυχνά υψθλζσ κζςεισ ςτο οκωμανικό
κράτοσ και το 18ο αιϊνα διορίηονταν θγεμόνεσ ςτισ αυτόνομεσ παραδουνάβιεσ θγεμονίεσ, τθ Πολδαβία και
τθ Βλαχία (ςθμερινι Φουμανία)
ΥΦΣΕΧΨΣΛ
Διοικοφςαν τισ ελλθνορκόδοξεσ κοινότθτεσ
Χυγκζντρωναν τουσ φόρουσ από τουσ Ζλλθνεσ για τθν οκωμανικι διοίκθςθ
ΕΠΥΣΦΣΛ ΞΑΦΑΒΣΞΩΦΘΔΕΧ
Βελτίωναν τθν οικονομικι τουσ κατάςταςθ
Υολλοί Ζλλθνεσ ζμποροι ςτισ παροικίεσ αναπτφςςονται οικονομικά και ενδιαφζρονται για τθ διάδοςθ νεωτερικϊν
ιδεϊν μεταξφ των ςυμπατριωτϊν τουσ
Λδρφουν ςχολεία ςτισ πατρίδεσ τουσ
Ψυπϊνουν βιβλία, περιοδικά, εφθμερίδεσ
έορθγοφν υποτροφίεσ
ΞΟΕάΨΕΧ
Ιταν αγρότεσ που αναγκάηονταν ι επζλεγαν να καταφφγουν ςτα βουνά για να επιβιϊςουν και επιδίδονταν ςτθ
λθςτεία
Χυχνά οι αγροτικοί πλθκυςμοί τουσ υποςτιριηαν
Αποτζλεςαν πρότυπα ανυπότακτθσ ςτάςθσ και υμνικθκαν για τθν τόλμθ τουσ ι κρθνικθκαν για το κάνατό τουσ ςτα
κλζφτικα δθμοτικά τραγοφδια
ΑΦΠΑΨΣΟΣΛ
Ανικαν ςε ζνοπλα ςϊματα οργανωμζνα από τθν οκωμανικι διοίκθςθ για τθν τιρθςθ τθσ τάξθσ
Χυχνά κλζφτεσ γίνονταν αρματολοί και το αντίςτροφο
ΑΓΦΣΨΕΧ
επερνοφςαν το 80% του πλθκυςμοφ
Ξαλλιεργοφςαν κτιματα κρατικά ι ιδιωτικά (τςιφλίκια) που ανικαν ςυνικωσ ςε Ψοφρκουσ και ςπανιότερα ςε ϋλλθνεσ
Θ ηωι τουσ ιταν δφςκολθ και ςτερθμζνθ
Αρχζσ 18ου αιϊνα οι Ζλλθνεσ ςτράφθκαν ςτθ Φωςία ηθτϊντασ τθ βοικειά τθσ. Θ Φωςία ιταν ομόδοξθ και είχε ςτθν
περιοχι κοινά ςυμφζροντα με τα ελλθνικά
Ξίνθμα Χουλιωτϊν
Σι κάτοικοι του Χουλίου, αυτόνομθσ περιοχισ τθσ Θπείρου, ςυγκροφςτθκαν με τον Αλι παςά των Λωαννίνων αλλά
υποχρεϊκθκαν να εγκαταλείψουν τθν περιοχι το 1803
Ο Νεοελλθνικόσ Διαφωτιςμόσ
Σ ελλθνιςμόσ με αφετθρία τισ παροικίεσ ζρχεται ςε επαφι με τισ ιδζεσ του Διαφωτιςμοφ
Σι ζμποροι και όςοι Ζλλθνεσ ταξίδευαν ςτθν Ευρϊπθ ζγιναν φορείσ διάδοςθσ αυτϊν των ιδεϊν ςτον ελλαδικό χϊρο
Ξαλλιεργικθκε θ αντίλθψθ ότι θ λογικι μπορεί να εξθγιςει τον κόςμο αλλά και να τον αλλάξει
Θ εκπαίδευςθ ςυνδζκθκε με τον αγϊνα για ελευκερία
Υνευματικό κίνθμα ςτα μζςα του 18ου αιϊνα που με τθ διάδοςθ των διαφωτιςτικϊν ιδεϊν ανάμεςα ςτουσ
Ζλλθνεσ, αποςκοποφςε ςτθν ιδεολογικι προετοιμαςία του αγϊνα για τθν ελευκερία.
Ψο κίνθμα αναπτφχκθκε κυρίωσ ςτισ παροικίεσ και ςε οριςμζνα μεγάλα εμπορικά κζντρα του ελλθνιςμοφ (Χμφρνθ,
Γιάννενα, έίοσ κ.α.)
ΑΡΨΛΟΣΓΣΧ
Ζλλθνεσ ςυντθρθτικοί που ςυνικωσ ςυνδζονταν με τθν εκκλθςία, απζρριπταν τισ διαφωτιςτικζσ ιδζεσ, ζκριναν ότι θ
εκπαίδευςθ πρζπει να βαςίηεται ςε εκκλθςιαςτικά κείμενα, να περιορίηεται ςτθ γνωριμία με τθ κρθςκευτικι
παράδοςθ και να γίνεται ςε γλϊςςα αρχαΐηουςα.
ΕΟΟΘΡΕΧ ΔΛΑάίΨΛΧΨΕΧ
ιγασ Βελεςτιλνισ (1757-1798)
Χτο ζργο του «Ρζα Υολιτικι Διοίκθςθ», επθρεαςμζνοσ από τισ ριηοςπαςτικζσ ιδζεσ των Γάλλων Λακωβίνων, πρότεινε
τθ δθμιουργία μιασ «Ελλθνικισ Δθμοκρατίασ» ςε όλθ τθ Βαλκανικι χερςόνθςο, αντικακιςτϊντασ τθν οκωμανικι
αυτοκρατορία και διαςφαλίηοντασ τθν ιςονομία και ιςοπολιτεία ςτουσ κατοίκουσ τθσ.
Σ Φιγασ δοκίμαςε να εφαρμόςει τα ςχζδια του, αλλά προδόκθκε και δολοφονικθκε
Ανϊνυμοσ
Ψο 1806, ο Ανϊνυμοσ ςυγγραφζασ τθσ «Ελλθνικισ Ρομαρχίασ» εμπνευςμζνοσ από το ζργο του Φιγα, υποςτιριξε με
πάκοσ ότι οι Ζλλθνεσ πρζπει να αγωνιςτοφν μόνοι τουσ για τθν ελευκερία τουσ
Κωνςταντίνοσ Κοφμασ
Ωποςτθρικτισ τθσ ειςαγωγισ νζων μεκόδων διδαςκαλίασ
Θεόφιλοσ Καΐρθσ
Σπαδόσ των φιλελεφκερων ιδεϊν τθσ γαλλικισ επανάςταςθσ
Υολιτικζσ διεκδικιςεισ
Σι ευρωπαϊκοί λαοί διεκδικοφςαν
1) Υαραχϊρθςθ Χυντάγματοσ
2) Κζςπιςθ κοινοβουλευτικϊν κεςμϊν
3) Αναγνϊριςθ ατομικϊν ελευκεριϊν και πολιτικϊν δικαιωμάτων
Διαμορφϊκθκαν τρία πολιτικά ρεφματα που αμφιςβθτοφςαν τισ αποφάςεισ των θγεμόνων τθσ Ευρϊπθσ, το κακζνα
με το δικό του τρόπο και από τθ δικι του ςκοπιά.
Οι μετριοπακείσ φιλελεφκεροι κακιζρωςθ ςυνταγματικϊν μοναρχιϊν όπου εκλογικό δικαίωμα κα είχαν μόνο
όςοι διζκεταν περιουςία, όπωσ ςυνζβαινε ςτθν Αγγλία
Οι ςοςιαλιςτζσ εμφανίςτθκαν μετά το 1850· θ καταλλθλότερθ μορφι πολιτικισ οργάνωςθσ κα ιταν ζνα κακεςτϊσ
οικονομικισ και κοινωνικισ ιςότθτασ
Θ επιδίωξθ ςυγκζντρωςθσ πολλϊν ομοεκνϊν ςε ζνα κράτοσ γζννθςε τθν αρχι των εκνοτιτων
Α) θ γαλλικι επανάςταςθ από τα πρϊτα βιματά τθσ αναγνϊριςε το ζκνοσ ωσ πθγι όλων των εξουςιϊν ςε μία
πολιτεία και διακιρυξε ότι θ βοφλθςθ των λαϊν είναι αυτι που πρζπει να κακορίηει το μζλλον τουσ και όχι οι
αποφάςεισ του θγεμόνα. Σι ιδζεσ αυτζσ διαδόκθκαν ςε όλθ τθν Ευρϊπθ τθν περίοδο 1789-1815.
Β) θ άρνθςθ τθσ γαλλικισ κυριαρχίασ ενιςχυμζνθ από μια ιςχυρι τάςθ επιςτροφισ ςτισ παραδόςεισ. Χτο γερμανικό
χϊρο, όπου κυρίωσ αναπτφχκθκε αυτι θ αντίλθψθ ςτα χρόνια τθσ ναπολεόντειασ κατοχισ, διατυπϊκθκε θ κζςθ
ότι το ζκνοσ είναι μια διαχρονικι κοινότθτα, βαςιςμζνθ ςε τρία ςτοιχεία
1. Τθν ιςτορία, όπωσ βιϊκθκε ςε ζνα εξιδανικευμζνο παρελκόν που χάνεται ςτα βάκθ των αιϊνων και
πιςτοποιεί τθν κοινι προζλευςθ των μελϊν του ζκνουσ
2. Τθ γλϊςςα, τθσ οποίασ αναηθτικθκαν οι αρχζγονεσ μορφζσ και που οι ςυγγραφείσ ανζλαβαν να διαδϊςουν·
ςυχνά το εκνικό αίςκθμα ςφυρθλατικθκε μζςα από τθν υπεράςπιςθ τθσ γλϊςςασ και με τουσ αγϊνεσ
εναντίον του κατακτθτι για το δικαίωμα χρθςιμοποίθςισ τθσ
3. Τθ κρθςκεία, όταν ο κυρίαρχοσ ιταν αλλόκρθςκοσ, όπωσ ςτα Βαλκάνια όπου χριςτιανοί βρίςκονταν υπό τθν
κυριαρχία των μουςουλμάνων
Οι πολιτικζσ και εκνικζσ διεκδικιςεισ γζννθςαν, τθν περίοδο 1815-1848, τρία μεγάλα επαναςτατικά κφματα ςτθν
Ευρϊπθ
των ετϊν 1820 -1821
του 1830
του 1848
Θ επανάςταςθ ςτθν Ιςπανία (1820) ξεκίνθςε από ςτρατιωτικζσ μονάδεσ που ςταςίαςαν κατά του αυταρχικοφ
βαςιλιά άερδινάνδου Ηϋ απαιτϊντασ τθν επαναφορά του ςυντάγματοσ του 1812 που είχε επιβλθκεί από το
Ραπολζοντα.
Ακολοφκθςε εμφφλιοσ πόλεμοσ μζχρι το 1823
Πετά από ςχετικά απόφαςθ και εντολι τθσ Λερισ Χυμμαχίασ γαλλικόσ ςτρατόσ κατζπνιξε τθν επανάςταςθ.
Θ επαναςτατικι αναταραχι ςτθν Λςπανία πυροδότθςε ςειρά απελευκερωτικϊν επαναςτάςεων ςτθ Οατινικι Αμερικι.
Οι επαναςτάςεισ ςτθν Ιταλία (1820-1821) οργανϊκθκαν από καρμπονάρουσ. μυςτικι επαναςτατικι οργάνωςθ
εκίνθςαν από το βαςίλειο τθσ Ρεάπολθσ και τθσ Λταλίασ το 1820.
Χτρζφονταν κατά τθσ αυςτριακισ κυριαρχίασ
Διεκδικοφςαν εκνικι ελευκερία και ςυνταγματικζσ μεταρρυκμίςεισ
Σ επαναςτατικόσ αναβραςμόσ ςυνεχίςτθκε μζχρι το 1821, οπότε θ επζμβαςθ του αυςτριακοφ ςτρατοφ με εντολι τθσ
Λερισ Χυμμαχίασ κατζςτειλε τθν επανάςταςθ.
Χτο βαςίλειο του Υεδεμοντίου (ΒΔ Λταλία) ξζςπαςε ςχεδόν ταυτόχρονα επανάςταςθ με ίδια αιτιματα και με ανάλογθ
τφχθ.
Θ ΦΙΛΙΚΘ ΕΤΑΙΕΙΑ ΚΑΙ Θ ΚΘΥΞΘ ΤΘΣ ΕΛΛΘΝΙΚΘΣ ΕΡΑΝΑΣΤΑΣΘΣ ΣΤΙΣ ΡΑΑΔΟΥΝΑΒΙΕΣ ΘΓΕΜΟΝΙΕΣ
ΕΩΡΣΝΞΣΛ ΥΑΦΑΓΣΡΨΕΧ
Ψα εςωτερικά προβλιματα τθσ οκωμανικισ αυτοκρατορίασ
Θ διάδοςθ των ιδεϊν τθσ γαλλικισ επανάςταςθσ ανάμεςα ςτουσ Ζλλθνεσ
Για ςθμαντικό τμιμα του ελλθνιςμοφ ιταν ϊριμο το αίτθμα για δθμιουργία ανεξάρτθτου ελλθνικοφ κράτουσ
ΘΓΕΧΛΑ
Θ θγεςία τθσ άιλικισ Εταιρείασ, θ Αόρατθ Αρχι, παρζμενε μυςτικι και αφθνόταν ςκόπιμα να εννοθκεί πωσ
αποτελοφνταν από ιςχυρά πρόςωπα.
Χταδιακά τα μζλθ τθσ Εταιρείασ αναηιτθςαν κάποιον επιφανι Ζλλθνα για να του ανακζςουν τθν θγεςία. Αρχικά
απευκφνκθκαν ςτον Λωάννθ Ξαποδίςτρια, τότε υπουργό Εξωτερικϊν τθσ Φωςίασ αλλά εκείνοσ αρνικθκε, κεωρϊντασ
ότι οι ςυνκικεσ δεν είναι ακόμα ϊριμεσ για επανάςταςθ.
Ψελικά θ θγεςία ανατζκθκε ςτον Αλζξανδρο Υψθλάντθ, ανϊτερο αξιωματικό του ρωςικοφ ςτρατοφ, που
ανακθρφχκθκε Γενικόσ Επίτροποσ τθσ Αρχισ
2) Ο Βλαντιμθρζςκου, τοπικόσ θγζτθσ ςτισ Θγεμονίεσ, ςυμμετείχε αλλά μόνο ςτθν αρχι
ΥΦΣΒΟΘΠΑΨΑ
o Σι πλοφςιοι Ζλλθνεσ των Θγεμονιϊν δεν ανταποκρίκθκαν υλικά
o Θ ςτρατολόγθςθ δεν προχωροφςε
o ΧΨΑΧΘ ΨΘΧ ΦίΧΛΑΧ
Σ τςάροσ αποκιρυξε τθν επανάςταςθ και επζτρεψε τθν είςοδο τουρκικοφ ςτρατοφ ςτισ Θγεμονίεσ για τθν
καταςτολι τθσ.
o ΧΨΑΧΘ ΥΑΨΦΛΑΦέΕΛΣΩ
Σ Υατριάρχθσ Γρθγόριοσ Εϋ πιεηόμενοσ από το ςουλτάνο αφόριςε όςουσ ςυμμετείχαν ςτο κίνθμα
o Σ Βλαντιμθρζςκου κεωρικθκε προδότθσ και με εντολι τθσ άιλικισ Εταιρείασ εκτελζςτθκε.
Θ ευνοϊκι ςυγκυρία
Επαναςτατικζσ εςτίεσ
Επαναςτάςεισ ξζςπαςαν τον Πάρτιο του 1821
o ςε διάφορα ςθμεία τθσ Υελοποννιςου ΔΩΧΞΣΟΛΕΧ ΕΔΦΑΛίΧΘΧ ΕΥΑΡΑΧΨΑΧΘΧ
o ςτθ Χτερεά Ελλάδα
o ςτθν Ξριτθ Θ απελευκζρωςθ μιασ τόςο μεγάλθσ περιοχισ
o ςτα νθςιά του Αιγαίου ξεπερνοφςε τα όρια του ελλθνιςμοφ.
o ςτθ Κεςςαλία
Χτισ πεδινζσ περιοχζσ όπωσ Πακεδονία, Κεςςαλία
o ςτθν Ιπειρο
o ςτθ Πακεδονία κακϊσ και ςτθ Κράκθ και τθν Ξφπρο θ καταςτολι
o ςτθ Κράκθ ιταν άμεςθ.
o ςτθν Ξφπρο
o ςτθ Πικρά Αςία
Θ επανάςταςθ εδραιϊκθκε ςτθν Ρελοπόννθςο, ςτθ Στερεά Ελλάδα και ςε οριςμζνα νθςιά του Αιγαίου.
Σι επαναςτατικζσ δυνάμεισ αποτελοφνταν από αγωνιςτζσ που ακολουκοφςαν κάποιον οπλαρχθγό χωρίσ να υπάρχει
κεντρικι θγεςία.
Οι πρωταγωνιςτζσ
1. Κεόδωροσ Ξολοκοτρϊνθσ
2. Γεϊργιοσ Ξαραϊςκάκθσ
3. Σδυςςζασ Ανδροφτςοσ και
4. Πάρκοσ Ππότςαρθσ ςτθ ςτεριά
5. Ξωνςταντίνοσ Ξανάρθσ
6. Ανδρζασ Πιαοφλθσ ςτθ κάλαςςα
7. Οαςκαρίνα Ππουμπουλίνα
8. Παντϊ Παυρογζνουσ
ΕΟΟΘΡΕΧ ΨΣΩΦΞΣΛ
Υεριορίηουν τουσ Ψοφρκουσ ςτα κατά τόπουσ φροφρια
Ξαταλαμβάνουν πόλεισ τθσ Υελοποννιςου, όπωσ θ Απαντοφν με ςκλθρά αντίποινα ςε βάροσ Ελλινων
Ξαλαμάτα και θ Υάτρα αμάχων ςτθν Ξωνςταντινοφπολθ, ςτθ Χμφρνθ, ςτθ
Κράκθ, ςτθν Ξφπρο και αλλοφ
Απαγχονίηουν τον πατριάρχθ Γρθγόριο Εϋ (10 Απριλίου
1821)
Θ επανάςταςθ δεν κάμφκθκε
Ιςχυρι και γενναία αντίςταςθ των επαναςτατϊν ςε
διάφορα ςθμεία ςτθ Στερεά Ελλάδα (Αλαμάνα, Γραβιά,
Βαςιλικά και αλλοφ) από οπλαρχθγοφσ όπωσ ο
Ακανάςιοσ Διάκοσ και ο Σδυςςζασ Ανδροφτςοσ
Χκοτϊνεται πολεμϊντασ ο επίςκοποσ Χαλϊνων Θςαΐασ
Ενιςχφονται οι ελλθνικζσ κζςεισ ςτθν Υελοπόννθςο
Άλωςθ τθσ Τριπολιτςάσ, διοικθτικοφ κζντρου τθσ
Υελοποννιςου από ελλθνικζσ δυνάμεισ με επικεφαλισ το
Κεόδωρο Ξολοκοτρϊνθ (23 Χεπτεμβρίου 1821)
Στθ κάλαςςα οι ελλθνικζσ δυνάμεισ παρεμποδίηουν τισ
κινιςεισ του τουρκικοφ ςτόλου, υποςτθρίηουν τισ
χερςαίεσ δυνάμεισ και ςυμμετζχουν ςε πολιορκίεσ
παραλιακϊν φρουρίων
Σι Ψοφρκοι καταλαμβάνουν τθ έίο το Υάςχα του 1822 και
ςφαγιάηουν τον ελλθνικό πλθκυςμό (23.000 νεκροί και
47.000 αιχμάλωτοι)
Θ ςφαγι τθσ έίου προκαλεί μεγάλθ ςυγκίνθςθ
ςτθν Ευρϊπθ
Ο Κ. Κανάρθσ και οι άνδρεσ του ανατινάςςουν τθν
τουρκικι ναυαρχίδα ςτο λιμάνι τθσ έίου
Νίκθ των Ελλινων ςτα Δερβενάκια τθσ Αργολίδασ με
επικεφαλισ τον Ξολοκοτρϊνθ (25-28 Λουλίου 1822)
εναντίον τθσ ςτρατιάσ του Δράμαλθ που είχε φτάςει ςτθν
Υελοπόννθςο για να ανακαταλάβει τθν Ψριπολιτςά
1823 ςκοτϊνεται ο Μάρκοσ Μπότςαρθσ λίγο ζξω από το
Ξαρπενιςι
Ψο 1824 ο ςουλτάνοσ ςυμμαχεί με τον θγεμόνα τθσ
Αιγφπτου Ποχάμετ Άλι, για τθν κατάπνιξθ τθσ
επανάςταςθσ και με αντάλλαγμα τθν Ξριτθ και τθν
Υελοπόννθςο
Σ αιγυπτιακόσ ςτρατόσ κατζπνιξε τθν επανάςταςθ ςτθν
Ξριτθ και κατζςτρεψε τθν Ξάςο
Ψουρκικζσ δυνάμεισ καταςτρζφουν τα ήαρά
Ναυμαχία ςτο Γζροντα (29 Αυγοφςτου 1824) όπου οι
ελλθνικζσ δυνάμεισ με επικεφαλισ τον Ανδρζα Πιαοφλθ
καταφζρνουν ιςχυρό χτφπθμα ςτον τουρκοαιγυπτιακό
ςτόλο
ΕΟΟΘΡΕΧ ΨΣΩΦΞΣΛ
Χτισ αρχζσ του 1825 ο Λμπραιμ, κετόσ γιοσ του Ποχάμετ
Άλι τθσ Αιγφπτου, αποβιβάηεται ςτθν Υελοπόννθςο
επικεφαλισ ενόσ καλά οργανωμζνου τακτικοφ ςτρατοφ
Σι Ζλλθνεσ ςπαράςςονται από εμφφλιο πόλεμο
έωρίσ ςοβαρι αντίςταςθ από τουσ Ζλλθνεσ ο Λμπραιμ
ανακαταλαμβάνει μεγάλο μζροσ τθσ Υελοποννιςου
Στο Μανιάκι (20 Παΐου 1825) ο Υαπαφλζςςασ κάνει μια
θρωικι προςπάκεια να ςταματιςει τον Λμπραιμ που
αποτυγχάνει
Στουσ Μφλουσ, περιοχι ςτο Άργοσ, οι Δθμιτριοσ
Ωψθλάντθσ, Ξωνςταντίνοσ Παυρομιχάλθσ και ο
Πακρυγιάννθσ ζπλθξαν τισ δυνάμεισ του Λμπραιμ (13
Λουνίου 1825)
Ψουρκικζσ και αιγυπτιακζσ δυνάμεισ πολιορκοφν το
Πεςολόγγι (Απρίλιοσ 1825 – Απρίλιοσ 1826)
Ψθ νφχτα τθσ 10θσ προσ τθν 11θ Απριλίου οι
πολιορκθμζνοι Ζλλθνεσ επιχειροφν θρωικι ζξοδο, που
καταλιγει ςε ςφαγι
Ψεράςτια ςυγκίνθςθ ςτθν Ευρϊπθ
Θ επανάςταςθ κινδφνευε άμεςα να καμφκεί
Πόνο ο Γεϊργιοσ Ξαραϊςκάκθσ επιχειροφςε ακόμα ςτθ
Χτερεά Ελλάδα εναντίον των Ψοφρκων
Σι Ψοφρκοι πολιορκοφν τθν Ακρόπολθ τθσ Ακινασ
Χκοτϊνεται ο Γ. Ξαραϊςκάκθσ ςτισ ςυγκροφςεισ με τουσ Σι Ψοφρκοι καταλαμβάνουν τθν Ακρόπολθ
Ψοφρκουσ που πολιορκοφν τθν Ακρόπολθ (23 Απριλίου
1827)
Σ κάνατοσ του Ξαραϊςκάκθ και θ κατάλθψθ τθσ
Ακρόπολθσ από τουσ Ψοφρκουσ ενιςχφει το αίςκθμα ότι θ
επανάςταςθ ζςβθςε
Σι διαμάχεσ κλιμακϊκθκαν από το καλοκαίρι του 1821, όταν ζφταςε ςτθν Υελοπόννθςο ο Δθμιτριοσ
Υψθλάντθσ, αδελφόσ του θγζτθ τθσ άιλικισ Εταιρείασ Αλ. Ωψθλάντθ, ωσ εκπρόςωποσ του για να
αναλάβει τθν θγεςία του Αγϊνα.
Αρκετοί οπλαρχθγοί και άιλικοί κατθγοροφςαν τουσ προεςτοφσ, τουσ άαναριϊτεσ και τουσ ιεράρχεσ
ότι προςπακοφςαν να μονοπωλιςουν τθ διαχείριςθ τθσ εξουςίασ και ςυςπειρϊκθκαν γφρω από το
Δθμιτριο.
Ψο καλοκαίρι του 1821, προεςτοί τθσ Υελοποννιςου αρνικθκαν να ςυνεργαςτοφν με τον Ωψθλάντθ
και απειλικθκαν δφο φορζσ με ςφαγι από τουσ εξοργιςμζνουσ αγωνιςτζσ. Χϊκθκαν χάρθ ςτισ
παρεμβάςεισ του Ξολοκοτρϊνθ.
Κεςπιηόταν το πολίτευμα τθσ αβαςίλευτθσ δθμοκρατίασ μοναδικι εξαίρεςθ ςε ολόκλθρθ τθν Ευρϊπθ τθσ
εποχισ εκείνθσ που τα κακεςτϊτα ιταν βαςιλικά
Διακθρφςςεται ότι θ επανάςταςθ είναι εκνικι χωρίσ κοινωνικοανατρεπτικζσ προκζςεισ
Σρίςτθκε ότι θ διοίκθςθ κα αποτελοφνταν από δφο ςϊματα με ετιςια κθτεία, το Εκτελεςτικό (κυβζρνθςθ), με
πζντε μζλθ, και το Βουλευτικό, με 70 μζλθ.
Υρόεδροσ τθσ κυβζρνθςθσ εκλζχτθκε ο Αλζξανδροσ Μαυροκορδάτοσ και του Βουλευτικοφ ο Δθμιτριοσ
Υψθλάντθσ. Χτο Βουλευτικό πλειοψθφοφςαν οι προεςτοί, γεγονόσ που αποδυνάμωνε τον Ωψθλάντθ.
Θ Β’ Εκνοςυνζλευςθ
Ζγινε ςτο Άςτροσ Κυνουρίασ ςε ςυνκικεσ πολιτικισ ζνταςθσ το Μάρτιο – Απρίλιο του 1823.
Εγκρίκθκε μία νζα, ελαφρϊσ τροποποιθμζνθ, εκδοχι του Χυντάγματοσ τθσ Επιδαφρου, ο νόμοσ τθσ Επιδαφρου
Ξαταργικθκαν όλοι οι τοπικοί οργανιςμοί
Ξαταργικθκε το αξίωμα του αρχιςτράτθγου που ζφερε ζωσ τότε ο Ξολοκοτρϊνθσ
Υρόεδροσ του Εκτελεςτικοφ ορίςτθκε ο Ρετρόμπεθσ Μαυρομιχάλθσ και πρόεδροσ του Βουλευτικοφ ο
Αλζξανδροσ Μαυροκορδάτοσ
Ο εμφφλιοσ πόλεμοσ
Θ εμφφλια ςφρραξθ εκδθλϊκθκε το φκινόπωρο του 1823, αρχικά ωσ ςφοδρι πολιτικι ςφγκρουςθ και λίγο
αργότερα ωσ ανοιχτι ζνοπλθ αναμζτρθςθ.
Ζλλθνεσ που
προεπαναςτατικά διζκεταν Ζλλθνεσ που
εξουςία και τϊρα επιδίωκαν αναδείχτθκαν ςτα πεδία
να τθ διατθριςουν των μαχϊν και κεωροφςαν
(πρόκριτοι, άαναριϊτεσ, αυτονόθτο το δικαίωμά
ιεράρχεσ τουσ να
πρωταγωνιςτιςουν ςτα
κοινά (οπλαρχθγοί, άιλικοί)
Θ Γ’ Εκνοςυνζλευςθ
Συγκλικθκε το 1826 ςτθν Επίδαυρο, αλλά διαλφκθκε ςχεδόν αμζςωσ όταν ζγινε γνωςτι θ πτϊςθ του Πεςολογγίου.
Χυγκλικθκε ξανά, τθν άνοιξθ του 1827, ςτθν Τροιηινα
Εκλζγεται Κυβερνιτθσ τθσ Ελλάδασ ο Ιωάννθσ Καποδίςτριασ με επταετι κθτεία
ήθφίςτθκε το Ρολιτικό Σφνταγμα τθσ Ελλάδοσ, που βαςιηόταν ςτθν αρχι τθσ διάκριςθσ των εξουςιϊν,
διαπνεόταν από φιλελεφκερεσ ιδζεσ και ιταν το πιο δθμοκρατικό ςφνταγμα τθσ εποχισ του.
Θ ελλθνικι επανάςταςθ ιταν για τουσ Ευρωπαίουσ διπλωμάτεσ ζνα ακόμθ πρόβλθμα, μία ακόμα ςυνιςτϊςα του
ανατολικοφ ηθτιματοσ.
Τα δφο πρϊτα χρόνια τθσ επανάςταςθσ (1821-1822) οι Δυνάμεισ κράτθςαν ςτακερά αρνθτικι ςτάςθ απζναντί τθσ.
Ξινικθκαν ζτςι αφενόσ υπακοφοντασ
o ςτα δικά τουσ ςυμφζροντα αλλά και
o ςτθν κοινι επικυμία να εμποδίςουν τθ διάλυςθ του οκωμανικοφ κράτουσ, γεγονόσ που φοβοφνταν ότι κα
προκαλοφςε νζεσ διενζξεισ μεταξφ τουσ.
ΦίΧΛΑ
Θ Φωςία αποκθρφςςει τθν επανάςταςθ ςτισ Θγεμονίεσ και τον Αλζξανδρο Ωψθλάντθ παρόλο που εκείνοσ
προςπάκθςε να πετφχει τθν υποςτιριξθ τθσ.
Πε τισ καίριεσ παρεμβάςεισ του Λωάννθ Ξαποδίςτρια, τότε υπουργοφ Εξωτερικϊν τθσ Φωςίασ, διαμορφϊκθκε μια
κάπωσ ευνοϊκι ρωςικι και ευρωπαϊκι πολιτικι για τουσ επαναςτατθμζνουσ Ζλλθνεσ.
ΑΓΓΟΛΑ
Το 1823, ο νζοσ Άγγλοσ υπουργόσ Εξωτερικϊν Ψηορτη Ξάνιγκ ανακεϊρθςε τθν πολιτικι τθσ χϊρασ του και αναγνϊριςε
τουσ Ζλλθνεσ ωσ εμπόλεμθ δφναμθ.
Εκτιμοφςε ότι ζνα δυναμικό ελλθνικό κράτοσ κα μποροφςε να αποτελζςει χριςιμο ςυνεργάτθ τθσ Αγγλίασ ςτθ
νοτιοανατολικι Πεςόγειο.
ΕΡΑ ΞΣΠΠΑΨΑ
Θ ανάμειξθ των ξζνων Δυνάμεων (Αγγλίασ, Φωςίασ, Γαλλίασ) δθμιοφργθςε τθν εντφπωςθ ςτουσ Ζλλθνεσ ότι θ
επίλυςθ του ελλθνικοφ ηθτιματοσ κα ζρκει από τισ Δυνάμεισ.
Ψθν περίοδο 1823-1825 διαμορφϊκθκαν πολιτικζσ ομάδεσ –κόμματα που ςυνδζονταν με τισ Δυνάμεισ
1. αγγλικό κόμμα με επικεφαλισ τον Αλζξανδρο Παυροκορδάτο
2. γαλλικό κόμμα με θγζτθ τον Λωάννθ Ξωλζττθ
3. ρωςικό κόμμα με αρχθγοφσ τουσ Α. Πεταξά και Κ. Ξολοκοτρϊνθ
Αρνθτικι όψθ του φιλελλθνιςμοφ αποτελζςαν και κάποιοι που δρϊντασ τυχοδιωκτικά παρουςιάηονταν ωσ
φιλζλλθνεσ αλλά ενδιαφζρονταν μόνο για χριματα και αξιϊματα.
ΥΦΣΧάΣΦΑ άΛΟΕΟΟΘΡΛΧΠΣΩ
1) ενίςχυςθ οικονομικι (χριματα, εφόδια)
2) ενίςχυςθ θκικι (ποικίλεσ εκδθλϊςεισ ςυμπαράςταςθσ)
3) προςωπικι ςυμμετοχι ςτον Αγϊνα και ςτισ προςπάκειεσ ςυγκρότθςθσ κράτουσ. Υολλοί ςκοτϊκθκαν πολεμϊντασ
για τθν ελευκερία των Ελλινων. Λδιαίτερθ αναφορά αξίηει ςτον Άγγλο λόρδο Ππάιρον που πζκανε ςτο
πολιορκθμζνο Πεςολόγγι (1824)
Θ άρνθςθ του ςουλτάνου να αποδεχτεί τθ ςυνκικθ προκάλεςε τθν ζνοπλθ επζμβαςθ των Δυνάμεων, τθ ναυμαχία
του Ναβαρίνου (8 Σκτωβρίου 1827) όπου οι ςτόλοι τθσ Αγγλίασ, τθσ Φωςίασ και τθσ Γαλλίασ ςυνζτριψαν τον
τουρκοαιγυπτιακό ςτόλο.
Υνευματικό κίνθμα ςτα τζλθ του 17ου αιϊνα και το 18ο Υνευματικό κίνθμα ςτα μζςα του 18ου αιϊνα που με τθ
αιϊνα που αποδζχεται τθ λογικι ωσ το μόνο αςφαλζσ διάδοςθ των διαφωτιςτικϊν ιδεϊν ανάμεςα ςτουσ
μζςο για τθν ερμθνεία του κόςμου, απορρίπτει κάκε Ζλλθνεσ, αποςκοποφςε ςτθν ιδεολογικι προετοιμαςία
αυκεντία, αςκεί κριτικι ςε κάκε γνϊςθ που ιδθ του αγϊνα για τθν ελευκερία.
υπάρχει και ζχει τθν πεποίκθςθ ότι κάκε άνκρωποσ Ψο κίνθμα αναπτφχκθκε κυρίωσ ςτισ παροικίεσ και ςε
μπορεί να προοδεφει. οριςμζνα μεγάλα εμπορικά κζντρα του ελλθνιςμοφ
εκινά από τθν Αγγλία, κορυφϊνεται ςτθ Γαλλία και (Χμφρνθ, Γιάννενα, έίοσ κ.α.)
εξαπλϊνεται ςτθν Ευρϊπθ και ζξω από αυτιν
ιγασ Βελεςτινλισ Ρζα Υολιτικι Διοίκθςθ
Μοντεςκιζ διάκριςθ εξουςιϊν
ουςό κοινωνικό ςυμβόλαιο, λαϊκι βοφλθςθ, Αδαμάντιοσ Κοραισ
Τηον Λοκ φυςικά δικαιϊματα, κοινωνικό ςυμβόλαιο
Βολτζροσ ανοχι και ανεξικρθςκία
Κενζ φυςιοκράτεσ
Άνταμ Σμικ οικονομικόσ φιλελευκεριςμόσ
άωτιςμζνθ δεςποτεία
Ψοπικοί οργανιςμοί
Εμφφλιοσ πόλεμοσ
Χτόχοσ: θ ίδρυςθ κεντρικισ διοίκθςθσ Χτόχοσ: τροποποίθςθ του Χτόχοσ: εκλογι Ξυβερνιτθ και
και ενιαίασ διεφκυνςθσ του Αγϊνα Χυντάγματοσ τθσ Επιδαφρου ψιφιςθ ςυντάγματοσ
Σφνταγμα τθσ Ελλάδοσ Νόμοσ τθσ Επιδαφρου Ρολιτικό Σφνταγμα τθσ Ελλάδοσ
ανακιρυξθ ελλθνικισ ανεξαρτθςίασ κατάργθςθ τοπικϊν οργανιςμϊν διάκριςθ εξουςιϊν
αβαςίλευτθ δθμοκρατία κατάργθςθ αξιϊματοσ φιλελεφκερεσ ιδζεσ
επανάςταςθ εκνικι και όχι αρχιςτράτθγου δθμοκρατικό ςφνταγμα
κοινωνικοανατρεπτικι
οριςμόσ Εκτελεςτικοφ και
Βουλευτικοφ
Ξίνθμα φιλελλθνιςμοφ
ΞΩΦΛΑ ΓΡίΦΛΧΠΑΨΑ
1) Θ εκτεταμζνθ χριςθ τεχνικϊν μζςων (κυρίωσ τθσ ατμομθχανισ)
Υεριοριςμόσ τθσ χειρωνακτικισ εργαςίασ
Αφξθςθ τθσ παραγωγισ
Πείωςθ του κόςτουσ των προϊόντων
2) Αξιοποίθςθ νζων μορφϊν ενζργειασ (κυρίωσ του άνκρακα)
3) Εφαρμογι καινοτομιϊν ςτθ μεταλλουργία
4) Χυγκζντρωςθ των εργαηομζνων ςτα εργοςτάςια (βιομθχανικό ςφςτθμα)
5) Ωψθλοί ρυκμοί ανάπτυξθσ
ΒΛΣΠΘέΑΡΛΞΘ ΕΥΑΡΑΧΨΑΧΘ
Σι ςθμαντικζσ οικονομικζσ, κοινωνικζσ, πολιτικζσ και πολιτιςμικζσ μεταβολζσ που ςθμειϊκθκαν από τισ αρχζσ του
19ου αιϊνα και επεκτάκθκαν, αρχικά ςτθ Δυτικι Ευρϊπθ και ςτθ ςυνζχεια και ςτον υπόλοιπο κόςμο, με
αποτζλεςμα τθ μετάβαςθ από τθν αγροτικι-χειροτεχνικι οικονομία ςτθ βιομθχανικι οικονομία, ονομάηονται
βιομθχανικι επανάςταςθ.
Στα μζςα του 19ου αιϊνα θ εκβιομθχάνιςθ περιοριηόταν ακόμα ςτθ Π. Βρετανία, ςτθ βόρεια και ανατολικι Γαλλία,
ςτο Βζλγιο, τισ Ξάτω έϊρεσ, ςε κάποιεσ περιοχζσ ςτισ όχκεσ του ποταμοφ Φινου και ςε οριςμζνα κζντρα ςτθ
βόρεια Λταλία
Από τα μζςα του 19ου αιϊνα εξαπλϊνεται με γριγορουσ ρυκμοφσ ςε νζεσ περιοχζσ τθσ Ευρϊπθσ και ςτισ ΘΥΑ, χάρθ
ςτθν αδιάκοπθ πρόοδο των παραδοςιακϊν βιομθχανικϊν τομζων (υφαντουργία, μεταλλουργία)
Χιδθρόδρομοσ
Ψο 1825 ο Άγγλοσ μθχανικόσ Χτίβενςον κίνθςε τθν πρϊτθ ατμάμαξα ςτθ ςιδθροδρομικι γραμμι Οίβερπουλ –
Πάντςεςτερ.
έερςαίεσ μεταφορζσ
Πζχρι τότε τα χερςαία μζςα μεταφοράσ ιταν απαρχαιωμζνα
εκίνθςε μία διαδικαςία βελτιϊςεων του ςιδθροδρόμου που ζφταςε ςτα τζλθ του 19ου αιϊνα μζχρι τθν καταςκευι
θλεκτροκίνθτων τραμ και αςτικϊν υπόγειων ςιδθροδρόμων (μετρό)
Καλάςςιεσ μεταφορζσ
Θ χρθςιμοποίθςθ τθσ ατμομθχανισ για τθν κίνθςθ ςτθ κάλαςςα οδιγθςε ςτο ςιδερζνιο ατμόπλοιο, που
αντικατζςτθςε ςταδιακά το ξφλινο ιςτιοφόρο πλοίο.
Σ χρόνοσ και το κόςτοσ του ταξιδιοφ μειϊκθκαν κεαματικά.
Ο ςιδθρόδρομοσ και το ατμόπλοιο ζγιναν τα ςφμβολα τθσ βιομθχανικισ ανάπτυξθσ, τα ςφμβολα τθσ νζασ εποχισ.
Στο β’ μιςό του 19ου αιϊνα θ εξζλιξθ των κινθτιρων και θ ενςωμάτωςι τουσ ςε οχιματα οδιγθςε
ςτθ δθμιουργία του αυτοκινιτου
ςτον πειραματιςμό για τθ δθμιουργία ιπτάμενων μθχανϊν, των πρϊτων αεροπλάνων
Υαράλλθλα το καφςιμο των κινθτιρων, το πετρζλαιο, αποκτά ολοζνα και μεγαλφτερθ αξία και ςθμαςία.
Επικοινωνίεσ
α’ μιςό του 19ου αιϊνα Επανάςταςθ ςτα μζςα μετάδοςθσ ιχου ςε μεγάλεσ αποςτάςεισ θλεκτρικόσ τθλζγραφοσ,
τθλζφωνο, αςφρματοσ τθλζγραφοσ
διαμορφϊνεται ζνα δίκτυο μεταφορϊν και επικοινωνιϊν που απλωνόταν ςε ολόκλθρθ τθ Γθ,
ενςωματϊνοντασ ςυνεχϊσ νζεσ περιοχζσ που εντάςςονταν ςτο νζο οικονομικό ςφςτθμα
Μετοχικζσ Εταιρείεσ
Θ ανάγκθ ςυγκζντρωςθσ μεγάλων κεφαλαίων για τθν ίδρυςθ μεγάλων βιομθχανιϊν οδιγθςε ςτθ δθμιουργία
εταιρειϊν με τθ ςυμμετοχι πολλϊν κεφαλαιοφχων.
Ψο κεφάλαιο εκφραηόταν ςε μετοχζσ
Σ κεφαλαιοφχοσ, ανάλογα με το ποςοςτό ςυμμετοχισ του ςτθν εταιρεία, είχε ζνα αρικμό μετοχϊν
Τράπεηεσ
Λδρφονται μεγάλεσ τράπεηεσ που ςυγκζντρωναν κεφάλαια και δάνειηαν χριματα ςε επιχειρθματίεσ με τόκο.
Ολιγοπϊλια – Μονοπϊλια
Για να μειωκεί το κόςτοσ παραγωγισ ςυγχωνεφονταν επιχειριςεισ με αποτζλεςμα να δθμιουργοφνται ολιγοπϊλια
και μονοπϊλια, αφοφ τεράςτιεσ επιχειριςεισ κατορκϊνουν να επικρατοφν αποκλειςτικά ςτισ αγορζσ
Υεριοδικά ξεςποφν οικονομικζσ κρίςεισ κάκε φορά που θ αγορά αδυνατοφςε να απορροφιςει τθν παραγωγι.
Αμφιςβιτθςθ του απόλυτου οικονομικοφ φιλελευκεριςμοφ
Απόψεισ για τθν ανάγκθ κρατικισ παρζμβαςθσ ςτθν οικονομία
Ρλθκυςμιακζσ μεταβολζσ
Λδίωσ μετά το 1850 ςθμειϊνεται εντυπωςιακι πλθκυςμιακι αφξθςθ που οφείλεται ςτθ βελτίωςθ του βιοτικοφ
επιπζδου. Πζροσ τθσ πλθκυςμιακισ αφξθςθσ διοχετεφτθκε ςτθ μετανάςτευςθ
Εςωτερική μετανάςτευςη προσ τισ βιομθχανικζσ πόλεισ πφκνωςε τισ ςτρατιζσ
εργατϊν Δθμιουργοφνται εργατικά προάςτια, κοντά ι ανάμεςα ςτα εργοςτάςια
Εξωτερική μετανάςτευςη κατευκφνκθκε προσ τισ ΘΥΑ, τον Ξαναδά και τθν Αυςτραλία
Κοινωνικοί μεταςχθματιςμοί
Αλλάηουν τα κοινωνικά δεδομζνα
Αριςτοκράτεσ –μεγαλογαιοκτήμονεσ
Χτθν ανατολικι και μεςογειακι Ευρϊπθ, παραμζνουν πανίςχυροι αφοφ εκεί θ βιομθχανία ζχει περιοριςμζνθ
διάδοςθ και ζτςι δε κίγονται οι προχπάρχουςεσ κοινωνικζσ δομζσ.
Χτθν Αγγλία, είχαν αρχίςει να αςχολοφνται με επιχειριςεισ καπιταλιςτικοφ χαρακτιρα και ςυνζχιηαν να παίηουν
ςθμαντικό ρόλο.
Χτθ Γαλλία, όπου θ αριςτοκρατία δεν ζδειξε ιδιαίτερο ενδιαφζρον για τισ νζου τφπου οικονομικζσ δραςτθριότθτεσ θ
επιρροι τθσ περιοριηόταν ςυνεχϊσ.
Αςτοί
Είναι πλζον θ κυρίαρχθ κοινωνικι τάξθ. Διακρίνονται ςε :
μεγαλοαςτοφσ (βιομιχανοι, μεγαλζμποροι, τραπεηίτεσ)
Σι μεγαλοαςτοί ςυγκροτοφςαν τθν άρχουςα κοινωνικι τάξθ. Διζκεταν πλοφτο, υψθλό κοινωνικό κφροσ και
πολιτικι επιρροι
μεςοαςτοφσ (βιοτζχνεσ, ελεφκεροι επαγγελματίεσ)
μικροαςτοφσ (δθμόςιοι και ιδιωτικοί υπάλλθλοι)
Αγρότεσ
Αποτελοφςαν τθν πλειονότθτα των Ευρωπαίων κατά το 19ο αιϊνα και ηοφςαν υπό εξαιρετικά αςτακείσ ςυνκικεσ.
Ιταν εκτεκειμζνοι ςτισ διακζςεισ των μεγαλοκτθματιϊν και ςτισ διακυμάνςεισ των τιμϊν.
Υολλοί μετανάςτευαν αναηθτϊντασ καλφτερθ τφχθ.
Εργάτεσ
Τςο αναπτυςςόταν θ βιομθχανία αυξανόταν ο αρικμόσ των εργατϊν που μετροφςε, άνδρεσ, γυναίκεσ και παιδιά.
Εργάηονταν 12-16 ϊρεσ τθν θμζρα, δίχωσ ϊρα ανάπαυςθσ και ζπαιρναν μιςκοφσ πείνασ.
Ηοφςαν ςτριμωγμζνοι πολλοί μαηί ςε μικρά και ανκυγιεινά ςπίτια και πζκαιναν νζοι.
Ψο 1827 ο μζςοσ όρο ηωισ των εργατϊν τθσ γαλλικισ βιομθχανικισ πόλθσ Πιλοφη ιταν 27 χρόνια.
Σοςιαλιςτικζσ κεωρίεσ
Κεωρίεσ που διατυπϊκθκαν το 19ο αιϊνα εξαιτίασ των ζντονων κοινωνικϊν προβλθμάτων οι οποίεσ ζδιναν
προτεραιότθτα ςτο κοινωνικό (social) ςυμφζρον ζναντι του ατομικοφ ςοςιαλιςμόσ
Ουτοπικόσ ςοςιαλιςμόσ
Σι πρϊτοι ςοςιαλιςτζσ (Χαιν Χιμόν, Τουεν, Ππλαν, Υρουντόν) μίλθςαν για μια εξιδανικευμζνθ μορφι κοινωνίασ που
κα ζπρεπε να επικρατιςει.
Μαρξιςμόσ
Ψο 1848 οι Γερμανοί Ξαρλ Παρξ και άρίντριχ Ζγκελσ δθμοςίευςαν το Κομμουνιςτικό Μανιφζςτο.
Σ Παρξ δθμοςιεφει ζνα τρίτομο ζργο, Το Κεφάλαιο (Das Kapital) όπου υποςτιριηε τθν άποψθ ότι κφρια αιτία τθσ
κοινωνικισ αδικίασ ιταν ότι οι ςχετικά ολιγάρικμοί αςτοί είχαν ςτθν ιδιοκτθςία τουσ τα μζςα παραγωγισ.
Ξατά τον Παρξ θ εργατικι τάξθ ζπρεπε
να οργανωκεί ςε ζνα δικό τθσ πολιτικό κόμμα,
να ανατρζψει τον καπιταλιςμό
να πάρει τον ζλεγχο των μζςων παραγωγισ
με αυτόν τον τρόπο κα δθμιουργοφνταν μια αταξικι κοινωνία, όπου δε κα υπιρχε θ εκμετάλλευςθ ανκρϊπου
από άνκρωπο.
Ψο 1838 θ αγγλικι Ζνωςθ Εργατϊν δθμοςιεφει τθ Χάρτα του Λαοφ με τθν οποία οι χαρτιςτζσ, τα μζλθ τθσ ζνωςθσ,
διατφπωναν πολιτικά αιτιματα (π.χ. κζςπιςθ κακολικισ ψθφοφορίασ για τουσ άνδρεσ)
ΣΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΡΑΣΟ ΑΠΟ ΣΗΝ ΙΔΡΤΗ ΣΟΤ ΕΩ ΣΙ ΑΡΧΕ ΣΟΤ 20ΟΤ ΑΙΩΝΑ
Θ Εκνοςυνζλευςθ τθσ Ψροιηινασ το 1827 εξζλεξε ωσ Κυβερνιτθ τθσ Ελλάδασ τον Ιωάννθ Καποδίςτρια, ο οποίοσ
φτάνει ςτο Ραφπλιο ςτισ αρχζσ του 1828.
Ζνοπλεσ δυνάμεισ
1) Χυγκροτεί τακτικζσ ζνοπλεσ δυνάμεισ,
για να εκκακαριςκεί θ Χτερεά Ελλάδα από τον τουρκικό ςτρατό
για να αντιμετωπίςει ςοβαρά προβλιματα εςωτερικισ τάξθσ (λθςτεία και πειρατεία)
2) Αξιοποιοφνται αγωνιςτζσ για τθν οργάνωςθ του τακτικοφ ςτρατοφ
3) Λδρφεται ο Λόχοσ των Ευελπίδων, πρόδρομοσ τθσ ςθμερινισ Χτρατιωτικι Χχολισ των Ευελπίδων
4) Ζγιναν τα πρϊτα βιματα για τθν οργάνωςθ τακτικοφ πολεμικοφ ναυτικοφ
5) Ξαταπολεμικθκε θ πειρατεία χάρθ ςτθ δράςθ του Ανδρζα Πιαοφλθ
Οικονομία
1) Χχθματίηει ζνα πρϊτο κρατικό ταμείο, από ειςφορζσ Ελλινων του εξωτερικοφ και φιλελλινων.
2) Χε ςυνεργαςία με το Γαλλοελβετό φίλο του, Εχνάρδο, ιδρφει τράπεηα και κόβει νόμιςμα, το φοίνικα.
3) Εφάρμοςε αυςτθρι λιτότθτα ςτισ δθμόςιεσ δαπάνεσ
4) Υροςπάκθςε να εκςυγχρονίςει τθ γεωργία ειςάγοντασ νζεσ καλλιζργειεσ (πατάτα) και νζεσ καλλιεργθτικζσ
μεκόδουσ (χριςθ ςιδερζνιου αρότρου)
Εκπαίδευςθ
Ξφρια προτεραιότθτα θ οργάνωςθ τθσ εκπαίδευςθσ. άιλοςοφία τθσ εκπαιδευτικισ μεταρρφκμιςθσ θ εκπαίδευςθ
ζπρεπε να παρζχει βαςικζσ γνϊςεισ και επαγγελματικι κατάρτιςθ. Γιϋ αυτό και δεν προχϊρθςε ςτθν ίδρυςθ
πανεπιςτθμίου.
1) Μδρυςε το Ορφανοτροφείο τθσ Αίγινασ, όπου λειτοφργθςαν
τρία αλλθλοδιδακτικά ςχολεία (δθμοτικά τετραετοφσ φοίτθςθσ)
τρία ελλθνικά ςχολεία (γυμνάςια τριετοφσ φοίτθςθσ)
αρκετά χειροτεχνεία (επαγγελματικζσ ςχολζσ)
το Υρότυπον Χχολείον, όπου ςποφδαηα όςοι προορίηονταν για δάςκαλοι ςτα αλλθλοδιδακτικά.
2) Λδρφκθκε το Ξεντρικόν Χχολείον, όπου φοιτοφςαν όςοι προορίηονταν για ςπουδζσ ςε πανεπιςτιμια του
εξωτερικοφ.
3) Χτθν Ψίρυνκα, δθμιουργικθκε το Υρότυπον Αγροκιπιον (γεωργικι ςχολι)
Χτισ 27 Χεπτεμβρίου 1831 ο Ξωνςταντίνοσ και Γεϊργιοσ Παυρομιχάλθσ δολοφόνθςαν τον Ξαποδίςτρια ςτο Ραφπλιο.
Διοίκθςθ
Θ διοίκθςθ του κράτουσ ιταν
ςυγκεντρωτικι. Θ Ελλάδα διαιρζκθκε ςε 10
νομοφσ
Θ πρωτεφουςα το 1834 μεταφζρκθκε από το Ραφπλιο ςτθν Ακινα, για να τονιςκεί θ κζςθ ότι το νζο κράτοσ είναι
κλθρονόμοσ τθσ αρχαίασ Ελλάδασ
Στρατόσ
3.500 Βαυαροί ςτρατιωτικοί που είχαν ζρκει μαηί με τον Τκωνα ςτθν Ελλάδα αποτζλεςαν τθ βάςθ του ςτρατοφ.
Υολλοί Ζλλθνεσ αγωνιςτζσ που δε χρθςιμοποιικθκαν ςτον ελλθνικό ςτρατό ζμειναν χωρίσ πόρουσ γεγονόσ που
προκάλεςε μεγάλθ δυςαρζςκεια πολλοί ςτράφθκαν ςτθ λθςτεία
Δικαιοςφνθ
Θ δικαιοςφνθ αναδιοργανϊκθκε, ιδρφκθκαν δικαςτιρια και ςυντάχκθκαν νζοι νόμοι
Εκπαίδευςθ
Θ εκπαίδευςθ αναμορφϊκθκε. Λδρφκθκαν
Αλλθλοδιδακτικά ςχολεία επταετοφσ φοίτθςθσ για τθν Υρωτοβάκμια Εκπαίδευςθ
τριτάξια Ελλθνικά ςχολεία για τθ Δευτεροβάκμια Εκπαίδευςθ, που βρίςκονταν ςτισ πρωτεφουςεσ των
επαρχιϊν
τετρατάξια Γυμνάςια (Δευτεροβάκμια Εκπαίδευςθ) ςτισ πρωτεφουςεσ των νομϊν
Ρανεπιςτιμιο ςτθν Ακινα, το 1837
Το Ρολυτεχνικό Σχολείο (1837) πρόδρομοσ του ςθμερινοφ Υολυτεχνείου.
Θ εκπαίδευςθ των κοριτςιϊν παραμελικθκε.
Εκκλθςία
Θ ελλθνικι εκκλθςία ορίςτθκε αυτοκζφαλθ, δθλαδι χωρίςτθκε διοικθτικά από το Υατριαρχείο Ξωνςταντινουπόλεωσ,
επειδι το Υατριαρχείο βριςκόταν ςε οκωμανικό ζδαφοσ υπό τθν άμεςθ επιρροι του ςουλτάνου.
Διατάχκθκε το κλείςιμο των μοναςτθριϊν που είχαν μικρό αρικμό μοναχϊν
Θ 3θ Σεπτεμβρίου 1843
Θ δεινι οικονομικι κατάςταςθ των αγροτϊν
Θ λθςτεία ςτθν φπαικρο που διογκωνόταν
Θ αδυναμία τθσ Ελλάδασ να ξεχρεϊςει τα δάνεια με αποτζλεςμα οι Δυνάμεισ να επιβάλλουν οικονομικό
ζλεγχο ςτθ χϊρα και περικοπι των κρατικϊν δαπανϊν
προκάλεςαν τισ αντιδράςεισ του λαοφ και αρχικά των ςτρατιωτικϊν που περικόπθκαν οι μιςκοί τουσ και
ςτράφθκαν εναντίον του Τκωνα.
Θ γενικι αναταραχι οδιγθςε ςε ζντονθ πολιτικι κινθτοποίθςθ με πρωτεργάτεσ τουσ Αλ. Παυροκορδάτο, Λ. Ξωλζττθ,
Αν. Πεταξά και Αν Οόντο, δθλαδι πολιτικοφσ όλων των κομμάτων.
Ξοινι πεποίκθςθ ιταν ότι θ παραχϊρθςθ ςυντάγματοσ κα απάλλαςςε τθ χϊρα από τουσ Βαυαροφσ και κα τθν
ανακοφφιηε από τθν οικονομικι και κοινωνικι κρίςθ.
ΓΕΓΣΡΣΨΑ
Ψθ νφχτα τθσ 2θσ προσ τθν 3θ Χεπτεμβρίου 1843 δυνάμεισ τθσ φρουράσ τθσ Ακινασ και πολλοί πολίτεσ με
επικεφαλισ τον ςυνταγματάρχθ Δθμιτριο Ξαλλζργθ και τον αγωνιςτι του ’21
Πακρυγιάννθ, ςυγκεντρϊκθκαν ζξω από τα ανάκτορα (ςθμερινι Βουλι) και απαίτθςαν ςφνταγμα
Σ Τκωνασ αρχικά αρνικθκε αλλά τελικά υποχρεϊκθκε να προκθρφξει εκλογζσ για Εκνοςυνζλευςθ, που κα
ψιφιηε ςφνταγμα.
αυτόχκονεσ ετερόχκονεσ
(Ζλλθνεσ γεννθμζνοι ςε περιοχζσ που (Ζλλθνεσ γεννθμζνοι ςε περιοχζσ ζξω
εντάχκθκαν ςτο ελλθνικό κράτοσ) από τα ςφνορα του ελλθνικοφ κράτουσ)
Διαμαρτφρονταν οι αυτόχκονεσ για τθν κατάλθψθ κζςεων ςτθ δθμόςια διοίκθςθ από ετερόχκονεσ (λόγω μόρφωςθσ)
Πετά από ζντονεσ πιζςεισ των αυτοχκόνων που αποτελοφςαν τθν πλειοψθφία τθσ Εκνοςυνζλευςθσ,
αποφαςίςτθκε οι ετερόχκονεσ,
δίχωσ να χάςουν το δικαίωμα του πολίτθ, να μθν επιτρζπεται να διοριςτοφν ςε κζςεισ διοίκθςθσ (δεν
αποκλείονταν από τθν εκπαίδευςθ και το ςτρατό)
να μποροφν να εκλεγοφν βουλευτζσ μόνο ςε οριςμζνουσ οικιςμοφσ ετεροχκόνων, εάν αυτοί διζκεταν
οριςμζνο αρικμό κατοίκων
Χτθν Ελλάδα τα τρία παλαιά κόμματα (αγγλικό, γαλλικό, ρωςικό) ζπαψαν να υπάρχουν, κακϊσ μετά τισ εξελίξεισ του
Ξριμαϊκοφ πολζμου θ ελλθνικι κοινι γνϊμθ ζχαςε τθν εμπιςτοςφνθ τθσ και ςτισ τρεισ Πεγάλεσ Δυνάμεισ.
Σ Τκωνασ κθρφχτθκε ζκπτωτοσ και υποχρεϊκθκε να εγκαταλείψει τθ χϊρα. Ζφυγε για το Πόναχο όπου πζκανε το
1867.
ΑΡΟ ΤΘΝ ΕΞΩΣΘ ΤΟΥ ΟΘΩΝΑ (1862) ΕΩΣ ΤΟ ΚΙΝΘΜΑ ΣΤΟ ΓΟΥΔΙ
Ψο 1863 θ Αγγλία πιεηόμενθ ςοβαρά από τουσ αγϊνεσ των ριηοςπαςτϊν Επτανθςίων για ζνωςθ με τθν Ελλάδα,
προςφζρει ςτο νζο βαςιλιά τθσ Ελλάδασ τα νθςιά του Λονίου.
Θ επίςθμθ ενςωμάτωςθ ςτο ελλθνικό κράτοσ ζγινε το 1864.
Ο δικομματιςμόσ
Ψα μικρά κόμματα μετά τθν κακιζρωςθ τθσ αρχισ τθσ δεδθλωμζνθσ δε μποροφςαν αυτόνομα να παίηουν κάποιο
ςθμαντικό ρόλο είτε εξαφανίςτθκαν
είτε ενςωματϊκθκαν ςε μεγαλφτερα κόμματα
Ψθ δεκαετία 1885-1895 εναλλάςςονταν ςτθν εξουςία δφο κόμματα με επικεφαλισ
1. το έαρίλαο Ψρικοφπθ
2. το Κόδωρο Δθλιγιάννθ
1821 – Θ επανάςταςθ ςτθν Ξριτθ καταπνίγθκε από τισ αιγυπτιακζσ δυνάμεισ του Ποχάμετ Άλι ο οποίοσ κράτθςε τον
ζλεγχο του νθςιοφ μζχρι το 1840, οπότε θ Ξριτθ τζκθκε ξανά υπό οκωμανικι κυριαρχία.
Κρθτικό ηιτθμα
Σνομάςτθκαν οι προςπάκειεσ των Ελλινων τθσ Ξριτθσ, των ελεφκερων Ελλινων του ελλθνικοφ κράτουσ για τθν
ζνωςθ τθσ Ξριτθσ με τθν Ελλάδα, κακϊσ και θ εμπλοκι τθσ οκωμανικισ αυτοκρατορίασ και των Δυνάμεων ςε
αυτζσ.
Ζλλθνεσ, Βοφλγαροι και Χζρβοι διεκδίκθςαν με βάςθ τισ εκνικζσ τουσ επιδιϊξεισ τθν ενςωμάτωςθ ολόκλθρθσ ι
μζρουσ τθσ Πακεδονίασ.
Θ ςφγκρουςθ αρχικά εκδθλϊκθκε ωσ αγϊνασ για τον ζλεγχο τθσ εκπαίδευςθσ και τθσ κρθςκευτικισ ςυνείδθςθσ των
κατοίκων τθσ περιοχισ
Χφντομα πιρε ζνοπλθ μορφι.
Ψον Λοφλιο του 1903 οργανϊνεται από τθν ΕΠΕΣ εξζγερςθ ςτθ Πακεδονία (εξζγερςθ του Μλιντεν) που καταπνίγθκε
από τον οκωμανικό ςτρατό.
Από τισ αρχζσ του 1904 φτάνουν ςτθ Πακεδονία Ζλλθνεσ αξιωματικοί.
Αγροτικόσ τομζασ
Δζςποηε ςτθν ελλθνικι οικονομία
Εκνικζσ γαίεσ αποτελοφςαν μεγάλο τμιμα των καλλιεργιςιμων εδαφϊν, περίπου 5.000.000 ςτρζμματα. Υρόκειται
για εκτάςεισ γθσ που προεπαναςτατικά ιταν οκωμανικζσ ιδιοκτθςίεσ και πζραςαν μετά τθν επανάςταςθ ςτο
ελλθνικό δθμόςιο.
Ψο ελλθνικό κράτοσ αρχικά δεν τόλμθςε να τισ εκμεταλλευτεί
o είτε διανζμοντάσ τεσ δωρεάν ςτουσ Ζλλθνεσ αγρότεσ που τισ καλλιεργοφςαν και τισ διεκδικοφςαν
o είτε πουλϊντασ τεσ όπωσ ηθτοφςαν οι πρόκριτοι
Ψο κζμα των εκνικϊν γαιϊν εκκρεμοφςε για πολλά χρόνια και ζτςι μεγάλο μζροσ τουσ καταπατικθκε και
μετατράπθκε ςε ιδιοκτθςίεσ.
Ψο 1871 ο Αλζξανδροσ Ξουμουνδοφροσ διζνειμε όςεσ εκνικζσ γαίεσ είχαν απομείνει.
Πε εξαίρεςθ τθ Κεςςαλία, όπου υπιρχε μεγάλθ ιδιοκτθςία γθσ, θ ελλθνικι γεωργία βαςιηόταν ςτο μικρό αγροτικό
κλιρο που καλλιεργοφνταν από τον αγρότθ και τθν οικογζνειά του.
Ρροϊόντα: ςταφίδα, ελιζσ, καπνά και ςιτθρά
Λδιαίτερα θ ςταφίδα, λόγω τθσ μεγάλθσ ηιτθςθσ από τισ ευρωπαϊκζσ αγορζσ, εξελίχκθκε ςτα μζςα του 19ου αιϊνα ςε
μοναδικι καλλιζργεια (μονοκαλλιζργεια) κυρίωσ ςτθ ΒΔ Υελοπόννθςο.
ςυςςϊρευςθ πλοφτου
τοπικζσ οικονομίεσ ευάλωτεσ ςτισ διεκνείσ κρίςεισ. Τταν κάποιεσ χρονιζσ παρουςιάηονταν δυςκολίεσ ςτθν
πϊλθςθ τθσ ςταφίδασ ςτο εξωτερικό οι τοπικζσ κοινωνίεσ κλονίηονταν (ςταφιδικζσ κρίςεισ)
Εμπόριο
Λδίωσ το εξωτερικό είχε μεγάλθ βαρφτθτα.
Εξάγονταν ςταφίδα, λάδι και άλλα αγροτικά προϊόντα.
Ειςάγονταν δθμθτριακά, κυρίωσ ςιτάρι, υφάςματα και νιματα.
Χτα τζλθ του 19ου αιϊνα αυξικθκαν οι ειςαγωγζσ άνκρακα, ξυλείασ και μθχανθμάτων
Ναυτιλία
Ωπιρξε κφριοσ μοχλόσ τθσ οικονομικισ ανάπτυξθσ.
Θ Υάτρα παρζμεινε το κφριο λιμάνι εξαγωγισ ςταφίδασ.
Θ Χφροσ αναδείχτθκε ςε κφριο εμπορικό κζντρο τθσ χϊρασ και ζνα από τα ςθμαντικότερα τθσ Πεςογείου.
Ψισ τελευταίεσ δεκαετίεσ του αιϊνα αρχίηει θ γριγορθ ανάπτυξθ του Υειραιά.
Τραπεηικό ςφςτθμα
Αναπτφςςεται με τθν ίδρυςθ τθσ Εκνικισ Ψράπεηασ τθσ Ελλάδοσ (ΕΨΕ) το 1841. Θ ΕΨΕ ιδρφκθκε με πρωτοβουλία του
κράτουσ και τθσ παραχωρικθκε το δικαίωμα να εκδίδει χαρτονομίςματα.
Πζχρι τότε θ ανάγκθ χρθμάτων μετρθτϊν γινόταν με ιδιωτικό δανειςμό.
Βιομθχανία
Αναπτφχκθκε με αργοφσ ρυκμοφσ. Εξαιτίασ
1) τθσ ζλλειψθσ κεφαλαίων
2) τθσ μικρισ αγοράσ
3) τθσ ζλλειψθσ πρϊτων υλϊν και καυςίμων
4) τθσ χρόνιασ ζλλειψθσ εργατικϊν χεριϊν
5) τθσ πίεςθσ των φτθνϊν ειςαγόμενων βιομθχανικϊν προϊόντων
Γενικά οι ρυκμοί οικονομικισ ανάπτυξθσ τθσ Ελλάδασ το 19 αιϊνα ιταν χαμθλότεροι από τουσ αντίςτοιχουσ τθσ
δυτικισ Ευρϊπθσ, αλλά ιταν οι υψθλότεροι που επιτεφχκθκαν ςτθν ευρφτερθ περιοχι των Βαλκανίων και τθσ
Ανατολικισ Πεςογείου.
Κοινωνία
έαρακτθριηόταν από αργι αλλά ςυνεχι μεταβολι.
Ξφριοσ άξονασ των αλλαγϊν ιταν θ βακμιαία αςτικοποίθςθ, δθλαδι θ ενίςχυςθ τθσ κοινωνικισ κζςθσ και του ρόλου
των αςτικϊν ςτρωμάτων ςτο ευρφτερο πλαίςιο τθσ ελλθνικισ κοινωνίασ.
Αγρότεσ
Αποτελοφςαν τθ ςυντριπτικι πλειονότθτα.
Ιταν μικροϊδιοκτιτεσ. Εργάηονταν με τισ οικογζνειεσ τουσ και ςπάνια μίςκωναν εργατικά χζρια.
Ακτιμονεσ κολίγοι τθσ Κεςςαλίασ, μετά τθν ενςωμάτωςθ τθσ Κεςςαλίασ ζχαςαν πολλά από τα δικαιϊματά
τουσ κακϊσ οι Ζλλθνεσ τςιφλικάδεσ μποροφςαν να τουσ διϊξουν ανά πάςα ςτιγμι από τθ γθ τουσ.
Αςτοί
Ψα αςτικά ςτρϊματα αποτελοφςαν
Σι επιχειρθματίεσ που αςχολοφνταν με το εμπόριο, τθ ναυτιλία, τισ τραπεηικζσ εργαςίεσ, τθ βιομθχανία
Σι δθμόςιοι υπάλλθλοι
Ζπαιηαν δυναμικό ρόλο και ενίςχυαν ςυνεχϊσ τθν παρουςία τουσ ςτθ διάρκεια του 19ου αιϊνα
Εργάτεσ
Χε μεγάλο βακμό ιταν γυναίκεσ και παιδιά, εμφανίςτθκαν ςτθν ελλθνικι κοινωνία αργά λόγω τθσ κακυςτερθμζνθσ
εκβιομθχάνιςθσ.
Ηοφςαν ςε άκλιεσ ςυνκικεσ.
Κοινωνικοί μεταςχθματιςμοί
Θ μετανάςτευςθ
φαινόμενο ςυνθκιςμζνο ςτο φτωχό ελλαδικό χϊρο, εντάκθκε το 19ο αιϊνα με προοριςμό ςυνικωσ τισ πλοφςιεσ
ελλθνικζσ παροικίεσ του εξωτερικοφ, ιδίωσ τθν Αίγυπτο.
Σι ςταφιδικζσ κρίςεισ ςτα τζλθ του 19ου αιϊνα, ςε ςυνδυαςμό με τθ ηιτθςθ εργατικϊν χεριϊν ςτισ ΘΥΑ
δθμιοφργθςαν ζνα μεταναςτευτικό ρεφμα αγροτϊν, κυρίωσ από τθν Υελοπόννθςο
Διανομι τςιφλικιϊν
Σι αγϊνεσ των κολίγων τθσ Κεςςαλίασ ζφταςαν μζχρι τθν ζνοπλθ ςφγκρουςθ με το κράτοσ (Ξιλελζρ, 1910)
γεγονόσ που ϊκθςε αργότερα ςτθ διανομι των τςιφλικιϊν.
Εργατικό κίνθμα
Αυτιν τθν εποχι κάνει τα πρϊτα του βιματα.
Ψθ δεκαετία του 1870 ςθμειϊκθκαν οι πρϊτεσ απεργίεσ και κυκλοφόρθςαν εφθμερίδεσ και ζντυπα που
υπεραςπίηονταν τα αιτιματα των εργατϊν.
Άρχιςαν να διαδίδονται οι ςοςιαλιςτικζσ ιδζεσ, από οριςμζνουσ κφκλουσ διανοοφμενων
Ψο 1891 γιορτάςτθκε για πρϊτθ φορά ςτθν Ελλάδα η εργατική Πρωτομαγιά, ςτο Υανακθναϊκό ςτάδιο
Γυναικείο ηιτθμα
Θ αναγνϊριςθ των δικαιωμάτων των γυναικϊν
Θ κζςθ τθσ γυναίκασ τζκθκε ωσ ηιτθμα ςτο πλαίςιο των γενικότερων κοινωνικϊν αναηθτιςεων που ζφερε θ
αςτικοποίθςθ.
Ξφριο αίτθμα ιταν θ ανάγκθ εκπαίδευςθσ των γυναικϊν, που ιταν ζωσ τότε παραμελθμζνθ.
Υαρατθρείται πολιτικι αςτάκεια κατά τθν τελευταία δεκαετία του 19ου αιϊνα που εντάκθκε ςτισ αρχζσ του 20ου
αιϊνα
1) ςοβαρά οικονομικά προβλιματα (1893, πτϊχευςθ / 1898 / Διεκνισ Σικονομικόσ Ζλεγχοσ)
2) δυςκολία ςτθ διάκεςθ των αγροτικϊν προϊόντων ςτισ αγορζσ του εξωτερικοφ εξαιτίασ τθσ διεκνοφσ
οικονομικισ φφεςθσ
3) περιοριςμζνα τα εμβάςματα των Ελλινων μεταναςτϊν από τθν Αμερικι και τθν Αίγυπτο
4) αδυναμία τθσ πολιτικισ θγεςίασ να διαχειριςτεί τισ εκνικζσ διεκδικιςεισ, με αποτζλεςμα άλλοτε να οδθγεί τθ
χϊρα ςε ιττα (πόλεμοσ του 1897), άλλοτε να κατθγορείται για αδράνεια μπροςτά ςτισ εξελίξεισ
κυβερνιςεισ ςφντομθσ κθτείασ διαδζχονται θ μία τθν άλλθ χωρίσ καμιά να φαίνεται ικανι να
αντιμετωπίςει τα κρίςιμα προβλιματα τθσ χϊρασ.
ΣΥΝΕΡΕΙΕΣ
Ψο κφροσ των πολιτικϊν και τθσ μοναρχίασ ςυνεχϊσ μειωνόταν. Θ μοναρχία κατθγοροφνταν
για ςυνεχείσ παρεμβάςεισ ςτισ ζνοπλεσ δυνάμεισ, που αποδίδονταν από πολλοφσ ςτισ επιλογζσ
του διαδόχου Ξωνςταντίνου
για τθ ςτάςθ του φπατου αρμοςτι τθσ Ξριτθσ πρίγκιπα Γεωργίου, που κεωρικθκε υπεφκυνοσ για
τθ ριξθ με το Βενιηζλο και τθν επανάςταςθ του Κερίςου (1905)
Στρατιωτικόσ Σφνδεςμοσ
Χε αυτζσ τισ ςυνκικεσ ιδρφκθκε το Πάιο του 1909, ο Χτρατιωτικόσ Χφνδεςμοσ, μία οργάνωςθ κατϊτερων
αξιωματικϊν.
Ψα μζλθ του δυςφοροφςαν τόςο για το ότι θ βαςιλικι οικογζνεια προωκοφςε τουσ ευνοοφμενουσ τθσ ςτο ςτρατό όςο
και για τθν κακι κατάςταςθ των ενόπλων δυνάμεων.
Αιτιματα
1. αναδιοργάνωςθ των ενόπλων δυνάμεων
απομάκρυνςθ από το ςτράτευμα των πριγκίπων, δθλαδι του διαδόχου Ξωνςταντίνου και των άλλων
γιων του βαςιλιά
κατάργθςθ τθσ ευνοιοκρατίασ και
ανεμπόδιςτθ βακμολογικι εξζλιξθ όλων των αξιωματικϊν
2. μεταρρυκμίςεισ ςτθ διοίκθςθ του κράτουσ
3. ςτθν οικονομία
4. ςτθ δικαιοςφνθ
5. ςτθν εκπαίδευςθ
Χτισ 14 Χεπτεμβρίου 1909, ο λαόσ τθσ Ακινασ, ςυμμετείχε ςε ζνα εντυπωςιακό ςυλλαλθτιριο που οργάνωςε ο
Χφνδεςμοσ και διάφορεσ επαγγελματικζσ οργανϊςεισ και εξζφραςε τθν υποςτιριξθ του ςτο κίνθμα.
Ρολιτικζσ εξελίξεισ
Σ Γεϊργιοσ διόριςε τθν κυβζρνθςθ Παυρομιχάλθ μετά τθν εκδιλωςθ του κινιματοσ μζςω τθσ οποίασ ο
Χφνδεςμοσ προςπάκθςε να υλοποιιςει τισ επιδιϊξεισ του. ίςτόςο θ αμοιβαία καχυποψία δεν επζτρεψε
να προκφψει κάποιο ουςιαςτικό αποτζλεςμα.
Θ θγεςία του Χυνδζςμου κάλεςε ςτθν Ακινα τον Ελευκζριο Βενιηζλο που είχε διακρικεί ςτθν πολιτικι ηωι τθσ
Ξριτθσ και ςτουσ αγϊνεσ των Ξρθτικϊν για ζνωςθ με τθν Ελλάδα.
Σ Χτρατιωτικόσ Χφνδεςμοσ μετά το κίνθμα ςτο Γουδί καλεί ςτθν Ακινα τον Ελευκζριο Βενιηζλο και του προτείνει τθν
πρωκυπουργία
ο Βενιηζλοσ αρνείται
δε ςυμφωνεί με όςουσ ικελαν τθν κατάργθςθ τθσ μοναρχίασ κακϊσ κεωροφςε ότι μια τζτοια απόφαςθ κα
δίχαηε το λαό ςε μία κρίςιμθ εποχι για τισ εξελίξεισ ςτα Βαλκάνια
Χυμφωνικθκε ανάμεςα ςτο Χφνδεςμο, το βαςιλιά, το Βενιηζλο και τα παλιά κόμματα να γίνουν εκλογζσ για τθν
ανάδειξθ Ανακεωρθτικισ Βουλισ και όχι Χυντακτικισ, όπωσ ηθτοφςαν οριςμζνοι.
Πετά τισ εκλογζσ του Ροεμβρίου και του Αυγοφςτου του 1910, το κόμμα του Βενιηζλου, το Ξόμμα των άιλελευκζρων,
που αποτελοφνταν από νζουσ πολιτικοφσ κζρδιςε τθν πλειοψθφία ςτθ Βουλι.
Χθμαντικό ιταν το ζργο και οι παρεμβάςεισ για τθν προϊκθςθ των μεταρρυκμίςεων τθσ ολιγομελοφσ ομάδασ των
Κοινωνιολόγων με επικεφαλισ τον Αλζξανδρο Υαπαναςταςίου.
Ζνοπλεσ δυνάμεισ
Σ Βενιηζλοσ
επιχείρθςε αναδιοργάνωςθ των ενόπλων δυνάμεων
φρόντιςε να αποκτιςει επιρροι ςτο ςτράτευμα
επιδίωξε τθν αξιοποίθςθ όλων των αξιωματικϊν
επανζφερε ςτθν θγεςία του ςτρατοφ το διάδοχο Ξωνςταντίνο, επιλογι που προκάλεςε αντιδράςεισ ανάμεςα
ςτουσ βενιηελικοφσ
Χτισ εκλογζσ του Παρτίου του 1912, το Ξόμμα των άιλελευκζρων κριάμβευςε.
Πεγάλο μζροσ τθσ ελλθνικισ κοινωνίασ πίςτευε ότι ο Βενιηζλοσ ιταν ο θγζτθσ που μποροφςε να επιλφςει μεγάλα
εκνικά και κοινωνικά ηθτιματα.
Ψο πολιτικό ςκθνικό τθσ χϊρασ αλλάηει ριηικά με τθν εκλογι μεγάλου αρικμοφ νζων βουλευτϊν.
Τα αίτια
1. Σι διϊξεισ Ρεότουρκων εισ βάροσ των αλλοεκνϊν πλθκυςμϊν τθσ Σκωμανικισ Αυτοκρατορίασ με ςτόχο τον
πλιρθ εκτουρκιςμό τουσ
2. Θ επιδίωξθ προςταςίασ των πλθκυςμϊν από τουσ ομοεκνείσ Βαλκανικοφσ λαοφσ που αναηωπφρωνε τα
εκνικά τουσ αιςκιματα (Ζλλθνεσ, Χζρβοι, Βοφλγαροι)
3. Θ επικυμία των βαλκανικϊν λαϊν να προςαρτιςουν εδάφθ τθσ οκωμανικισ αυτοκρατορίασ ςτθ Βαλκανικθι
4. Θ ανάμειξθ των Πεγάλων Δυνάμεων
Θ Γερμανία είχε διειςδφςει οικονομικά ςτθν οκωμανικι αυτοκρατορία ιδθ από τα τζλθ του 19ου
αιϊνα
Θ Λταλία, με οικονομικι κίνθτρα, επιτζκθκε το Χεπτζμβριο του 1911 εναντίον τθσ Οιβφθσ (οκωμανικι
κτιςθ) και κατζλαβε τα Δωδεκάνθςα (Πάιοσ 1912)
Θ Αυςτροουγγαρία, που από το 1878 είχε τθ διοίκθςθ τθσ οκωμανικισ επαρχίασ τθσ Βοςνίασ-
Ερηεγοβίνθσ, προχϊρθςε ςε πλιρθ προςάρτθςθ τθσ περιοχισ το 1908.
Θ Αγγλία, θ Γαλλία, θ Φωςία πλιττονται ςτα ςυμφζροντα τουσ
5. Θ εξαςκζνιςθ οικονομικι και πολιτικι τθσ Σκωμανικισ αυτοκρατορίασ
ΕΟΟΘΡΛΞΕΧ ΕΥΛΨΩέΛΕΧ
Σ Βενιηζλοσ παρά τισ αντιρριςεισ του διαδόχου Ξωνςταντίνου, δίνει εντολι ςτον ελλθνικό ςτρατό να προελάςει
και να καταλάβει τθ Κεςςαλονίκθ, προλαβαίνοντασ τισ κινιςεισ των Βοφλγαρων
Ψο απόγευμα τθσ 26θσ Σκτωβρίου 1912 ο ελλθνικόσ ςτρατόσ ζμπαινε ςτθν πόλθ.
Πετά από επίπονθ πολιορκία καταλαμβάνονται τα Λωάννινα (22 άεβρουαρίου 1913) και εξαςφαλίηεται ο
ζλεγχοσ όλθσ τθσ Θπείρου.
Ο Β’ Βαλκανικόσ Ρόλεμοσ
Θ Χυνκικθ του Οονδίνου άφθςε πολλζσ εκκρεμότθτεσ. Ξυρίωσ ςχετικά με τθν περιοχι τθσ Πακεδονίασ που ελεγχόταν
από τον ελλθνικό ςτρατό, αλλά τμιματά τθσ διεκδικοφςαν θ Βουλγαρία και θ Χερβία.
Θ Ελλάδα και θ Χερβία, μζςα ςε κλίμα καχυποψίασ, ςυμμάχθςαν εναντίον τθσ Βουλγαρίασ.
Χτα μζςα Λουνίου 1913 ο βουλγαρικόσ ςτρατόσ επιτζκθκε ταυτόχρονα εναντίον των ελλθνικϊν κζςεων και των
ςερβικϊν.
1. Σι Ζλλθνεσ κατζλαβαν ολόκλθρθ τθν Αν. Πακεδονία, τθ Δυτικι Κράκθ ωσ τθν Αλεξανδροφπολθ
2. Σι Χζρβοι ςθμείωςαν επιτυχίεσ ςτθ Δ. Πακεδονία
3. Σι Φουμάνοι ειςζβαλαν ςτθ Βουλγαρία φτάνοντασ τριάντα χιλιόμετρα ζξω από τθ Χόφια
4. Σι Ψοφρκοι ανακατζλαβαν τθν Αδριανοφπολθ, ςτθν Αν. Κράκθ
ΞΕΦΔΘ ΧΕΦΒΛΑΧ
Αποκτά ζνα ςθμαντικό κομμάτι τθσ ΒΔ Πακεδονίασ.
ΞΕΦΔΘ ΒΣΩΟΓΑΦΛΑΧ
Αποκτά το μεγαλφτερο μζροσ τθσ Δ. Κράκθσ
Ψο ελλθνικό κράτοσ ιρκε αντιμζτωπο και με το ζργο τθσ αφομοίωςθσ των Ρζων έωρϊν, όπου κατοικοφςαν
μουςουλμανικοί και ςλαβικοί πλθκυςμοί.
Αρχικά οι πλθκυςμοί αυτοί που κατείχαν τισ καλλιεργιςιμεσ γαίεσ κακϊσ και θ ιςχυρι εβραϊκι κοινότθτα τθσ
Κεςςαλονίκθσ που ζλεγχε τθν οικονομικι ηωι τθσ πόλθσ, είδαν με δυςπιςτία τισ ελλθνικζσ αρχζσ.
ΠΕΨΑΦΦΩΚΠΛΧΕΛΧ ΒΕΡΛΗΕΟΣΩ
Σι πολιτικζσ μεταρρυκμίςεισ του Βενιηζλου που είχαν αρχίςει πριν από το 1912, ςυνεχίηονται αποφαςιςτικά
1) Αναγνωρίςτθκαν τα εργατικά ςωματεία
2) Κεςπίςτθκαν μζτρα για τθν αςφάλιςθ των εργαηομζνων
3) Κζςπιςθ οκτάωρθσ εργαςίασ
4) Λδρφκθκαν αγροτικοί ςυνεταιριςμοί
Εξωτερικι πολιτικι
Θ άρνθςθ του ςουλτάνου να αποδεχτεί τθν ελλθνικι κυριαρχία ςτα νθςιά του Β. και Α. Αιγαίου
Θ ιταλικι κατοχι των Δωδεκανιςων
Θ φπαρξθ πυκνϊν ελλθνικϊν πλθκυςμϊν ςτθ Β. Ιπειρο, ςτθ Κράκθ και ςτθ Πικρά
Αςία Δθμιουργοφςαν ζντονθ κινθτικότθτα.
Σι διεκνείσ εξελίξεισ κα δϊςουν τθν ευκαιρία ςτα βαλκανικά κράτθ να εκδθλϊςουν τισ διακζςεισ τουσ.
Αίτια
1. Ο ιμπεριαλιςμόσ
Θ πολιτικι επζκταςθσ των βιομθχανικά αναπτυγμζνων χωρϊν ςε βάροσ άλλων κρατϊν.
Ξαταλυτικόσ παράγοντασ θ επικετικι προςπάκεια τθσ ταχφτατα αναπτυςςόμενθσ Γερμανίασ να καλφψει
τισ ανάγκεσ τθσ ςε πρϊτεσ φλεσ, καφςιμα και αγορζσ μζςω τθσ αναδιανομισ του παγκόςμιου πλοφτου και των
αποικιϊν.
Θ πολιτικι αυτι τθν ζφερε γριγορα αντιμζτωπθ με τθ Βρετανία και τθ Γαλλία, τισ χϊρεσ που ζλεγχαν τότε
τισ περιςςότερεσ και πλουςιότερεσ αποικίεσ
2. Ο εκνικιςμόσ
Ζπαιξε ρόλο ςτθν ωρίμανςθ των ςυνκθκϊν που οδιγθςαν ςτον πόλεμο.
Σι πολιτικζσ αποφάςεισ ςτθν Ευρϊπθ δεν αφοροφςαν πλζον μόνο τουσ θγζτεσ αλλά και οι ςυμπεριφορζσ των
λαϊν είχαν βαρφτθτα.
Δεν ιταν διατεκειμζνοι οι λαοί να καταπνίξουν τα εκνικά τουσ αιςκιματα για να διατθρθκεί θ ειρινθ, χωρίσ
αυτό να ςθμαίνει ότι οι λαοί τθσ Ευρϊπθσ επικυμοφςαν πόλεμο.
3. Ο μιλιταριςμόσ
Σ υπερτονιςμόσ των ςτρατιωτικϊν αξιϊν.
Ενιςχυόταν διαρκϊσ επιταχφνοντασ τθν πορεία προσ τον πόλεμο.
o Ανάπτυξθ τθσ γερμανικισ πολεμικισ βιομθχανίασ και θ ςτρατιωτικι ενίςχυςθ τθσ Γερμανίασ
ϊκθςαν και τισ άλλεσ ευρωπαϊκζσ Δυνάμεισ ςτθν κλιμάκωςθ των ςτρατιωτικϊν εξοπλιςμϊν.
o Υολλοί τόνιηαν τθ ςθμαςία και τθν αξία του πολζμου ωσ μζςου επίλυςθσ των διεκνϊν διαφορϊν.
Τα αντίπαλα ςτρατόπεδα
Σι Κεντρικζσ Δυνάμεισ ή Σριπλή υμμαχία (Γερμανία, Αυςτροουγγαρία, Λταλία)
Η Εγκάρδια ή Σριπλή υνεννόηςη (Entente Cordiale, Αγγλία, Γαλλία, Φωςία)
Θ αφορμι
Χτο Χεράγεβο τθσ Βοςνίασ δολοφονικθκε ο διάδοχοσ του αυςτριακοφ κρόνου άραγκίςκοσ άερδινάνδοσ από ζνα
νεαρό Χζρβο εκνικιςτι τον Λοφνιο του 1914.
Χχεδόν αμζςωσ θ Αυςτροουγγαρία κιρυξε τον πόλεμο ςτθ Χερβία
Θ Γερμανία τάχκθκε ςτο πλευρό τθσ Αυςτροουγγαρίασ
Θ Φωςία και θ Γαλλία εκδιλωςαν ςυμπαράςταςθ ςτθ Χερβία
Χτα επόμενα τζςςερα χρόνια ζγιναν ςυνολικά εξιντα κθρφξεισ πολζμων.
Μεγάλοσ Ρόλεμοσ ι Α’ Ραγκόςμιοσ πόλεμοσ
Τα κφρια μζτωπα
o Σι Γερμανοί ειςζβαλαν ςτο Βζλγιο και κινικθκαν προσ το Υαρίςι, αλλά αποκροφςτθκαν ςτθ μάχθ του Πάρνθ
από το γαλλικό ςτρατό.
Θ Βρετανία κιρυξε τον πόλεμο ςτθ Γερμανία.
Το δυτικό μζτωπο ιταν μία γραμμι εκατοντάδων χιλιομζτρων χαρακωμάτων που ζςκαψαν Γάλλοι και
Γερμανοί. Σι ςυνκικεσ ιταν τραγικζσ.
o Θ ρωςικι προζλαςθ ανακόπθκε ςτθν Αν. Υρωςία από γερμανικζσ δυνάμεισ. Εκεί διαμορφϊκθκε το ανατολικό
μζτωπο.
Χτα τζλθ του 1914 τα μζτωπα ςτακεροποιικθκαν.
Ψον Σκτϊβριο του 1914 μπικε ςτον πόλεμο θ Σκωμανικι Αυτοκρατορία ςτο πλευρό των κεντρικϊν Δυνάμεων
Ο Εκνικόσ Διχαςμόσ
Από το άεβρουάριο του 1925 θ πολιτικι ζνταςθ ανάμεςα ςτο Βενιηζλο και το βαςιλιά κλιμακωνόταν διαρκϊσ και
οδιγθςε το καλοκαίρι του 1916 ςτο να διαμορφωκοφν δφο αντίπαλα κζντρα εξουςίασ.
Ψο κράτοσ των Ακθνϊν υπό τον Ξωνςταντίνο
Ψο κράτοσ τθσ Κεςςαλονίκθσ υπό τον Βενιηζλο
Συςιαςτικά πρόκειται για τθν πρϊτθ εμφφλια ςφγκρουςθ ςτθν Ελλάδα του 20ου αιϊνα
Σ Α’ Υαγκόςμιοσ Υόλεμοσ λιγει με το Συνζδριο τθσ Ειρινθσ ι Συνζδριο του Ραριςιοφ Λανουάριοσ 1919 – Λανουάριοσ
1920. Χυμμετζχουν εκπρόςωποι των νικθτϊν για να ςυηθτιςουν τουσ όρουσ των ςυνκθκϊν ειρινθσ.
Δεν κλικθκαν οι θττθμζνοι, οι ουδζτεροι και θ Χοβιετικι Ζνωςθ.
Σ ςουλτάνοσ ςυνκθκολογεί τον Σκτϊβριο του 1918 οι Δυνάμεισ καταλαμβάνουν νευραλγικά ςθμεία ςτθν
οκωμανικι αυτοκρατορία κζτοντασ τθ χϊρα υπό κατοχι
Υροςπάκειεσ των Ελλινων να εξαςφαλίςουν τισ διεκδικιςεισ τουσ ςτα εδάφθ τθσ Σκωμανικισ αυτοκρατορίασ
1) ελλθνικζσ δυνάμεισ ςυμμετείχαν ςτθν κατάλθψθ τθσ Ξωνςταντινοφπολθσ
2) ο Βενιηζλοσ ςτζλνει ςτο ςυνζδριο του Υαριςιοφ υπόμνθμα (Δεκζμβριοσ 1918) με το οποίο διεκδικοφςε
μία ευρφτατθ ηϊνθ εδαφϊν ςτθ Δυτικι Πικρά Αςία με κζντρο τθ Χμφρνθ
τθν Ανατολικι Κράκθ μζχρι τα πρόκυρα τθσ Ξωνςταντινοφπολθσ
τα νθςιά Μμβροσ και Ψζνεδοσ ςτθν είςοδο των Χτενϊν
3) ο Βενιηζλοσ απζςτειλε ελλθνικό ςτρατό ςτθν εκςτρατεία τθσ Αντάντ εναντίον των μπολςεβίκων
Αντιδράςεισ
Σι Ζλλθνεσ τθσ Πικράσ Αςίασ δζχτθκαν με ενκουςιαςμό το γεγονόσ, ενϊ οι Ψοφρκοι αντζδραςαν αρνθτικά.
Χθμειϊκθκαν και από τισ δφο πλευρζσ ςυγκροφςεισ με νεκροφσ και τραυματίεσ.
Ξαι οι Λταλοί δυςαρεςτικθκαν από τθν παρουςία Ελλινων ςτθν περιοχι κακϊσ και εκείνοι διεκδικοφςαν τθ Χμφρνθ
ςυχνά οι τουρκικζσ επικζςεισ εναντίον των ελλθνικϊν δυνάμεων προζρχονταν από περιοχζσ που ιταν υπό ιταλικι
διοίκθςθ
Ψάγματα εργαςίασ
Ξατατάςςονταν άνδρεσ πάνω από 45 ετϊν που οδθγοφνταν για αγγαρείεσ ςε λατομεία και δθμόςια ζργα ςτο
εςωτερικό τθσ χϊρασ.
Εξοντϊκθκαν με αυτόν τον τρόπο εκατοντάδεσ χιλιάδεσ Ζλλθνεσ τθσ Π. Αςίασ και του Υόντου
Αντίςτοιχθ τφχθ είχαν οι Αρμζνιοι.
Χτα τζλθ του 1919 ο Ξεμάλ όριςε ωσ ζδρα του εκνικοφ κινιματοσ τθν Άγκυρα.
Χτισ γενικζσ εκλογζσ για τθν οκωμανικι Βουλι ςτθν Ξωνςταντινοφπολθ, οι κεμαλικοί κζρδιςαν τθν πλειοψθφία
και πζτυχαν να αποδεχτεί θ Ρζα Βουλι ωσ δικι τθσ απόφαςθ τθν εκνικι διακιρυξι τουσ (Λανουάριοσ 1920)
ονομάςτθκε Εκνικό Συμβόλαιο
Σι Ξεμαλικοί
1) Διαλφουν το Υοντοαρμενικό κράτοσ (Ροζμβριοσ 1920)
2) Χτρζφονται ςτθ Πικρά Αςία θ εμπλοκι ςτθν περιοχι γίνεται μία ςφγκρουςθ ανάμεςα ςε εκνικοφσ
ςτρατοφσ πίςω από τουσ οποίουσ ςτοιχίηονταν δφο εκνικοί πλθκυςμοί, ο ελλθνικόσ και ο τουρκικόσ. Θ
υλοποίθςθ των επιδιϊξεων του ενόσ ςιμαινε τθ ματαίωςθ των επιδιϊξεων του άλλου.