MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ HỌC MÔN NGỮ VĂN CỦA
HỌC SINH Ở TRƯỜNG THPT TRẦN NHẬT DUẬT – YÊN BÁI.
Đào Thu Hương – GD2.N2 Trường Đại học Giáo dục – ĐHQG HN Tóm tắt: Trường THPT Trần Nhật Duật là ngôi trường thuộc địa bàn huyện Yên Bình, tỉnh Yên Bái, với đội ngũ giáo viên tâm huyết với nghề cùng cơ sở giáo dục tương đối hoàn thiện nhưng hiện nay trường còn gặp nhiều khó khăn trong việc dạy học môn Ngữ văn như như: ý thức tự học và phương pháp học tập của học sinh, khả năng nhận thức và tiếp thu bài học, khả năng viết văn của học sinh. Những khó khăn này dẫn tới hạn chế về chất lượng học tập của học sinh. Bài viết này chúng tôi sẽ trình bày một số giải pháp : nâng cao nhận thức khả năng tự học cho học sinh; hướng dẫn học sinh xây dựng kế hoạch tự học; rèn luyện cách nghe giảng hiệu quả và cách nghiên cứu các văn bản, bài tập trong sách giáo khoa, các tài liệu học tập; nâng cao kĩ năng cảm thụ - viết văn cho học sinh. 1, Đặt vấn đề. Trong những năm gần đây, hệ thống giáo dục liên tục được đổi mới và hoàn thiện, đưa vào ứng dụng những công nghệ mới nhằm nâng cao chất lượng giáo dục nhất là trong dạy học môn Ngữ văn. Sự thay đổi này đã mang lại nhiều đột phá mới mang tính tích cực nhưng bên cạnh đó cũng bộc lộ nhiều hạn chế, bất cập. Vậy nên những người ở trong hệ thống giáo dục, những nhà nghiên cứu cần chung tay nghiên cứu nhằm phát huy ưu điểm, hạn chế những bất cập không nên có nhằm nâng cao chất lượng giáo dục Việt Nam. Nâng cao chất lượng giáo dục môn Ngữ văn là trách nhiệm cũng như là sự sống của mỗi nhà trường đặc biệt là các trường THPT trong xã hội 4.0 với xu thế hội nhập, phát triển hiện đại như ngày nay cùng những đòi hỏi của thị trường lao động năng động cao. Tuy nhiên muốn cải tạo chất lượng giáo dục cần sự chung tay của cả một hệ thống , đặc biệt là sự chung tay của những người học, những học sinh. Trong bài viết này chúng tôi mong muốn tìm ra được những giải pháp tối ưu nhằm nâng cao chất lượng học tập môn Ngữ văn của học sinh trong trường THPT Trần Nhật Duật để đáp ứng những đòi hỏi của một nền giáo dục năng động, chất lượng cao. 2, Nội dung nghiên cứu. 2,1. Hiện trạng học môn Ngữ văn ở trường THPT Trần Nhật Duật Hiện nay trường còn đào tạo theo phương pháp truyền thống, học sinh tiếp thu kiến thứ một cách thụ động. Mặc dù các các phương pháp giáo dục mới, tiên tiến đã được áp dụng nhưng vẫn chưa giải quyết triệt để được những khó khăn trong dạy và học. 2,1,1. Ý thức tự học và phương pháp học tập của học sinh. Trong quá trình dạy học, sách giáo khoa đóng vai trò vô cùng quan trọng nó thể hiện rõ những kiến thức, kĩ năng và nội dung cần học. Nhưng hiện nay đa số các em học sinh còn lười đọc sách, không rõ nội dung trong sách dẫn đến việc tiếp thu bài học trên lớp một cách máy móc, thụ động, không hiểu sâu nắm rõ bài học. Vậy nên vấn đề tự học của học sinh là vấn đề cần được quan tâm . Năng lực tự học vừa là yêu cầu vừa là điều kiện đào tạo cần thiết để bắt kịp xu thế mới hiện nay. Tổ chức dạy học một cách khoa học hợp lý không chỉ là trách nhiệm của mỗi giáo viên mà còn là trách nhiệm của mỗi học sinh - chủ thể của quá trình dạy học. Thực tế cho thấy, nếu giáo viên và học sinh không quan tâm tới quá trình tự học và phương pháp học tập thì chất lượng đào tạo sẽ không đạt được hiệu quả cao, mặc dù đã có các khóa tập huấn nâng cao trình độ chuyên môn dạy học cho giáo viên nhưng việc tự học và phương pháp tự học của học sinh vẫn chưa được giáo viên thực sự quan tâm, chú trọng. Học sinh vẫn chưa định hướng được tương lai bản thân, chưa lập được kế hoạch học tập phù hợp, chưa biết vận dụng bài học vào thực tiễn cuộc sống. Điều này có thể đến từ nhiều nguyên nhân khác nhau từ phía người học. Do đó giáo viên cần nâng cao nhận thức về giáo dục tự học cho học sinh, giúp học sinh định hướng được mục tiêu khi học môn Ngữ văn từ đó đề ra kế hoạch học tập hiệu quả, phù hợp với định hướng và mục đích học tập môn Ngữ văn của học sinh. 2,1,2. Khả năng nhận thức và tiếp thu bài học của học sinh. . Năng lực tự học vừa là yêu cầu vừa là điều kiện đào tạo cần thiết để bắt kịp xu thế mới hiện nay. Tổ chức dạy học một cách khoa học hợp lý không chỉ là trách nhiệm của mỗi giáo viên mà còn là trách nhiệm của mỗi học sinh - chủ thể của quá trình dạy học. Thực tế cho thấy nếu giáo viên và học sinh không quan tâm tới quá trình tự học thì chất lượng đào tạo sẽ không đạt được hiệu quả cao. Mặc dù đã có các khóa tập huấn nâng cao trình độ chuyên môn dạy học cho giáo viên nhưng việc tự học và phương pháp tự học của học sinh vẫn chưa được giáo viên thực sự quan tâm, chú trọng. Học sinh vẫn chưa định hướng được tương lai bản thân, chưa lập được kế hoạch học tập phù hợp, chưa biết vận dụng bài học vào thực tiễn cuộc sống. Điều này có thể đến từ nhiều nguyên nhân khác nhau từ phía người học Do đó giáo viên cần nâng cao nhận thức về giáo dục tự học cho học sinh, giúp học sinh định hướng được mục tiêu khi học môn Ngữ văn từ đó đề ra kế hoạch học tập hiệu quả, phù hợp với định hướng và mục đích học tập môn Ngữ văn của học sinh. Nhìn chung sách giáo khoa chỉ cung cấp những kiến thức cơ bản của môn Ngữ văn, muốn có vốn từ phong phú, tạo lập được văn phong cũng như kiến thức “sâu” cho bản thân mình học sinh cần tham khảo thêm những cuốn sách hay về văn học như: Thi nhân Việt Nam của Hoài Thanh, Những Ngày Thơ Ấu của Nguyên Hồng,…. Hoặc các tài liệu văn học tham khảo trên các nền tảng tri thức số,…