P Priručnik za rad sa CAD programskim paketom Solid EDGE

Korisničko okruženje u programu Solid Edge

Tipovi dokumenata programa Solid Edge:

 *.par Part (Modeliranje delova – Solid Part)

 *.psm Sheet Metal (Modeliranje limenih delova - Sheet Metal Part)

 *.asm Assembly (Formiranje sklopova)

 *.pwd Weldment (Formiranje zavarenih spojeva)

 *.dft Draft (Dokumentacija - Drawing)

 *.pcf Insight connect (PDM sistem za upravljanje dokumentima)

U zavisnosti od toga koji model se kreira (deo, sklop, deo od lima, zavareni sklop) pokreće
se odgovrajući podprogram Solid Edge.

1|
P Priručnik za rad sa CAD programskim paketom Solid EDGE

Pokretanje Solid Edge

2 3 4

Na gornjoj slici prikazan je početni ekran, koji se dobija nakon pokretanja Solid EDGE.
Naravno ovaj ekran se može isključiti ako se dečekira opcija Apprentice Mode – tool se for
new user.

Ukoliko se formira novi CAD model potrebno je

Ili kliknuti na ikonicu New (1) i pri tome će se pojaviti prozor sa opcijama za izbor
podprograma u zavisnosti od toga koji model se kreira:

Assembly za formiranje sklopova – MONTAŽA

Solid PART za formiranje modela delova

Drawing za izradu radioničke dokumentacije

Sheet Metal Part za izradu delova iz lima

Weldment za formuranje zavarenih spojeva

Ili odmah kliknuti na ponuđene opcije (2).

2|
P Priručnik za rad sa CAD programskim paketom Solid EDGE

Naravno ukoliko se radi sa već postojećim modelima odnosno projektima, kliknuti na

ikonicu Open (1) ili na Existing Document, odnosno Recently Used Document (3).

Naravno, moguće je direktno ući u primere za vežbu klikom na View All Solid Edge tutorial
(4).

KORISNIČKO OKRUŽENJE SOLID EDGE

NAPOMENA:

Ukoliko se Edge bar izgubi, da bi se ponovo prikazao potrebno je kliknuti na Tools (u liniji
menija) pa na Edge bar. Isti je postupak ukoliko želimo da se Edge bar „sakrije“ sa radne
površine.

3|
P Priručnik za rad sa CAD programskim paketom Solid EDGE

MENIJI
 Aktivni (plava boja)

 Dostupne (Crne)

 Neaktivni (Sive)

 Strelica (dalji meni)

 Xxx ... (dialog)

 Kukica (Prekidač)

TOOLBARS
Zavise od aktivnog okruženja (Part, Assembly itd...)

4|
P Priručnik za rad sa CAD programskim paketom Solid EDGE

 Tool Tips (pokazivač komande, pojavljuje se

kada se pokaže na ikonicu)

Dostupan za sve komande

 Linija stanja

U gornjem levom uglu

5|
P Priručnik za rad sa CAD programskim paketom Solid EDGE

OBJAŠNJENJE PALETE ALATA ZA MODELIRANJE

Za davanje 3D svojstva nacrtanim skicama (profilima)

Za crtanje profila

Za selektovanje elemenata modela (ivica, površina,

ravni,...)

Za definisanje ravni

Koicidentna ravan

Paralelna ravan

Ravan pod uglom

Ravan definisana osom

Ravan normalna na krivu

Ravan definisana sa tri tačke

Za prikazivanje i „sakrivanje“ konstrukcionih elemenata

Za prikazivanje Za sakrivanje kliknuti na ikonicu u

zavisnosti šta se
prikazuje ili krije

6|
P Priručnik za rad sa CAD programskim paketom Solid EDGE

OBJAŠNJENJE PALETE ALATA ZA CRTANJE PROFILA

Ova paleta se pojavljuje kada se klikne na ikonicu ( ) koja označava početak formiranja
profila-skice.

Na ikonama gde se nalazi simbol za padajući meni, , znači da se tu nalaze još neke
opcije za crtanje istog tipa geometrijskog oblika.

Selektovanje nacrtanih elemenata

Crtanje linije, tačke, slobodne forme
Crtanje krive, i konvertovanje u krivu
Crtanje kružnog luka, kružni luk preko tri tačke,
preko centra početne i krajnje tačke
Crtanje kruga (centar i radijus, preko tri tačke,
preko dve tačke na krugu i elementa
koji tangira krug)
elipse (preko tri tačke, centra i poluosa)
Crtanje pravougaonika

Zadefinisanje zaobljenja i radijusa

Za definisanje offseta vrednosti
paralelnog kopiranja, odnosno
simetričnog offset-a
Za šrafiranje
za automatsko dimenzionisanje
Za kotiranje (dužine, ugla, polarno, simetrično,...
Za uključivanje postojeće geometrije iz drugih
profila, ili ivica, ravni,...
Za prevođenje elemenata u konstrukcijske (pomoćne)
i obrnuto. Konstrukcijski (pomoćni) elementi se ignorišu
prilikom izvođenja 3D operacija.
Trimovanje - skraćivanje
Produžavanje elemenata
Delenje elemenata u željenoj tački
Komande za modifikovanje:
Pomeranje/kopiranje
Rotiranje/kopiranje
Simetrično preslikavanje
Skaliranje/uvećanje/umanjenje
Razvlačenje/stretch
Brisanje

7|
P Priručnik za rad sa CAD programskim paketom Solid EDGE

OBJAŠNJENJE PALETE ALATA

Features and Relationship

Uključivanje ili isključivanje pokazivanja uspostavljenih relacija između elemenata skice

Definisanje ose simetrije (linija koja je već nacrtana)
Uspostavljanje simetričnosti dva elementa u odnosu na osu simetrije

Postavljanje jednakosti između dva elementa- izjednačavanje

Uspostavljanje tangentnosti
Zaključavanje elementa, tako da se on ne može promeniti.
Uspostavljanje normalnosti

Uspostavljanje paralelnosti
Definisanje kolinearnosti

Postavljanje linije u vertikalni ili horizontalni položaj, ili za postavljanje dve tačke u jednu linij (u
vertikalnom ili horizontalnom pravcu)
Koncentričnost
Povezivanje tačaka na različitim elementima
Za definisanje pravougaonog /polarnog niza
Za definisanje otvora/rupe
Za definisanje ose rotacije

8|
P Priručnik za rad sa CAD programskim paketom Solid EDGE

Vežba 1. MODELIRANJE KARDANSKOG KRSTA

9|
P Priručnik za rad sa CAD programskim paketom Solid EDGE

1.1. Modeliranje zloba – POZ 1

Pokrenuti Solid EDGE.

I) Izabrati komandu Sketch , sa palete alata Features

II) Izabrati ravan crtanja. Pošto je ovo prva skica koja se formira, dostupne su samo
koordinatne ravni. Izbor ovih ravni je vrlo jednostavan. Treba kliknuti na ravan u
prostoru za crtanje ili na naziv ravni u EdgeBar-u. Izabrati ravan X-Z

III) Nacrtati krug prečnika 34 mm ( )

Prilikom rada sa Solid Edge-om uvek obratiti pažnju na upite koje Solid Edge šalje
preko Statusne linije i na opcije koje se nude u Ribon bar-u:

Kada je u pitanju crtanje kruga Solid edge traži da unesete Preččnik Diameter (ili
poluprečnik Radius), odnosno da izaberte centar kruga. Nije bitan redosled.
Centar kruga neka bude u koordinatnom početku:

Ovaj simbol predstavlja sredinu linije.

10 |
P Priručnik za rad sa CAD programskim paketom Solid EDGE

Kada se pojavi ovaj simbol kliknuti LTM, pa uneti vrednost za prečnik 34 (u rubriku
Diameter) pa pritisnuti taster Enter.
Desnim tasterom miša prekidate ktivnu komandu.

IV) Kotirati krug komandom . Kliknuti na ovu ikonicu, pa na krug i na mesto koje će
definisati kotni broj.

V) Nacrtati horizontalnu liniju:

Ovaj simbol vas obaveštava da je

linija stvarno horizontalna.
Kotirati joj dužinu 50 mm . Postaviti osu Z kao njenu osu simetrije.
1. Kliknuti na

2. Mišom pokazati približno na sredinu nacrtane duži dok se ne pokaže simbol

3. Kliknuti na kraj duži koja predstavlja osu Z (iznad X-ose)

Simbol za krajnju tačku.

11 |
P Priručnik za rad sa CAD programskim paketom Solid EDGE

4. Dobiće se:

VI) Kotirati rastojanje ove duži do X ose (70)

1. Kliknuti na
2. Kliknuti na duž
3. Klikuti na osu X
4. Uneti rastojanje 70
Napomena. Ako i ne unesete pravu vrednost kote, jednostavnim klikom na kotu
koju menjate otvara se mogućnost u Ribon baru da unesete ispravnu vrednost.

VII) Nacrtati duž, iz jednog kraja ove duži dužine 20 mm

1. Kliknuti na ikonicu za crtanje linije
2. Pokazati na kraj duži pa kliknuti LTM kada se pojavi simbol

3. Uneti 20 za dužinu i 90 za ugao. Sve to u Ribon bar-u. DTM prekinuti crtanje

linije

VIII) Nacrtati duž iz kraja poslednje nacrtane linije do bilo koje tačke na nacrtanom krugu.
(da ne tangira).

LTM kliknuti na krug kada se pojavi . Ovaj simbol znači da ste kliknuli na neku
tačku na geometrijskom elementu.

12 |
P Priručnik za rad sa CAD programskim paketom Solid EDGE

Sada kotiati ugao između poslednje nacrtane duži i Z ose (15o).

1. Kliknuti na pa na simbol
koji predstavlja kotu ugla,
2. Kliknuti na Z osu
3. Kliknuti na duž
4. Uneti 15
5. Pritisnuti Enter
Napomena: Pri kotiranju uglova ne „hvatati“ karakteristične tačke )krajeve ili
sredine)

IX) Preslikati simetrično duž pod uglom

1. Kliknuti na
2. Kliknuti na duž (objekat) koji se preslikava
3. Kliknuti na liniju koja predstavlja osu preslikavanja. Ovu liniju (ako de fakto ne
postoji) možete definisati klikom na dve tačke.

13 |
P Priručnik za rad sa CAD programskim paketom Solid EDGE

Ukoliko je u Ribon bar-u uključena opcija Copy zadržaće se prvo kliknuti objekat
– originalni (izvorni), u suprotnom se original briše. Isto je i kod Pomeranja
(Move) odnosno rotiranja (Rotate)

X) Spojiti slobodne krajeve originalne i preslikane duži.

XI) Proglasiti za konstrukcione duži od 50 i 20 mm

1. Kliknuti na
2. Pana duž od 50 mm, odnosno 20 mm. Tip linije se promenio u linija crta crta
linija

14 |
P Priručnik za rad sa CAD programskim paketom Solid EDGE

XII) Odseci višak kruga

1. Kliknuti na
2. Pa na deo kruga kao na slici:

Dobiće se

XIII) Kliknuti na Return u Ribon Bar-u

XIV) Možete dati ime nacrtanom profilu, tako što ga unesete u Ribon bar-u. Na kraju
pritisnite Finish

XV) Sada ćemo ova profil ekstrudirati za veličinu 60 mm.

1. Kliknuti na komandu Protrusion

2. U Ribon baru možete naći sledeće opcije

15 |
P Priručnik za rad sa CAD programskim paketom Solid EDGE

Select from Sketch – ako postoji profil koji se ekstrudira (ovajslučaj)

Ako se crta profil bira se
Coincident plane –postojeća rava na modelu, ili koordinatna ravan
Paralel Plane – ravan paralelna postojećoj ili koordinatnoj ravni (na nekom željenom
rastojanju)
Angled Plane – ravan pod uglom u odnosu na postojeću ili koordinatnu ravan
Perpendicular Plane - ravan pod pravim uglom u odnosu na postojeću ili koordinatnu
ravan
Coincident Plane by Axis - ravan definisana nekom osom
Pane Normal to Curve – ravan normalna na krivu
Plane by 3 points – ravan definisana trima tačkama
Features plane- ravan na primitivu
Last Plane – poslednja korišćena ravan

U ovom slučaju, pošto smo nacrtali skicu, biramo opciju Select from Sketch

3. Kliknuti LTM na profil

4. Potvrditi klikom na zeleno dugme u Ribon baru
5. Izabrati opciju Symetrical extent
6. Uneti rastojaje 60
7. Pritisnuti Enter (na tastaturi)
8. Kliknuti na Finish

16 |
P Priručnik za rad sa CAD programskim paketom Solid EDGE

Ukoliko želite da promenite bilo koju od dimenzija, koje su dimenzionisane u prethodnim

koracima treba kliknuti DTM na operaciju za koju se menjaju dimenzije, pa izabrati Dynamic
Edit, kao na skici dole

Potom je dovoljno kliknuti na kotu koja se menja i uneti novu vrednost

17 |
P Priručnik za rad sa CAD programskim paketom Solid EDGE

XVI) Izabrati komandu Sketch , sa palete alata Features

XVII) Izabrati YZ ravan za crtanje i nacrtati sledeći profil

Kada završitekliknuti na Return u Ribon Bar-u, pa na Finish. Naravno možete dati

ime ovom profilu.

XVIII) Kliknuti na ikonicu Cutout . Ribon bar daje iste opcije kao u koraku XV, pa
znači treba izabrati opciju Select from Sketch.
Napomena:
Ukoliko u Ribon baru stoji Select from Sketch može se odmah kliknuti na skicu sa
kojom se radi Cutout
Kliknuti na nacrtani profil

Potvrditi izbor klikom na zeleno dugme u ribon baru:

Pošto je profil otvoren potrebno je pokazati, mišom, stranu materijala koji se

uklanja, pa onda kliknuti LTM:

18 |
P Priručnik za rad sa CAD programskim paketom Solid EDGE

Kliknuti na Coutout – Symmetric extent

Pa na Coutout Through All

Pa pokazati mišom u blizini profila do se ne dobije dupla strelica

Pa kliknuti LTM

XIX) Kliknuti na Finish

XX) Napraviti paralelnu ravan na sledeći način:
1. Kliknuti na ikonicu Parallel Plane:

2. Kliknuti na ravan koja pripada modelu koji smo formirali

19 |
P Priručnik za rad sa CAD programskim paketom Solid EDGE

3. Uneti 20 mm u Ribon bar-u

4. Pokazati na koju stranu se postavlja nova ravan i kliknuti LTM

XXI) Izabrati komandu Sketch , sa palete alata Features

XXII) Izabrati novu kreiranu ravan

XXIII) Nacrtati krug prečnika 50 mm, kao na slici

20 |
P Priručnik za rad sa CAD programskim paketom Solid EDGE

XXIV) Kliknuti na Return pa na Finish

XXV) Kliknuti na komandu Protrusion
XXVI) Izabrati krug (proveriti da li na ribon baru stoji Select from Sketch, ako ne stoji
izabrati ga sa padajuće liste). Potvrditi izbor.
XXVII) Sa Ribon bar-a izabrati opciju Protrusion – Through Next
XXVIII)

XXIX) Pokazati mišom na koju stranu se radi protruzija

Pa kliknuti LTM
XXX) Kliknuti na Finish
XXXI) Dodavanje radijusa
1. Kliknuti na ikonicu Round

2. Izabrati ivicu koja se zaobljuje

3. Uneti radijus zaobljenja (3 mm)

4. Kliknuti na Accept u Ribon Bar-u, pa na Preview, pa na Finish.

XXXII) Dodati radiju R 20 , odnosno R10

21 |
P Priručnik za rad sa CAD programskim paketom Solid EDGE

22 |
P Priručnik za rad sa CAD programskim paketom Solid EDGE

XXXIII)

1.2. Modeliranje zgloba 2 – POZ – 2

1.3. Modeliranje krsta – POZ 3

1.4. Modeliranje osigurača – POZ 4

1.5. Modeliranje opruge – POZ 5

1.6. Modeliranje mazalice – POZ 6

1.7. Modeliranje čaure – POZ 7

1.8. Modeliranje uskočnika – POZ 8

23 |