Ontdek de Wereld

Hoofdstuk 1C7
Cursus 7.1 Wij en de wereld
Wat leer je deze cursus?
• Wat internationale handel inhoudt
• Hoe de evenaar de aardbol verdeelt
• Wat en welke kaartprojecties er zijn
Internationale- of wereldhandel
• Grondstoffen uit Tanzania:
koffiebonen, tabaksbladeren, boomstammen, ijzererts, goud
• Halffabricaat in fabrieken in Tanzania of in het importerend land:
tabak, houten planken, goudstaaf
• Eindproduct: in fabrieken in Tanzania of in het importerend land
pak gemalen koffie, sigaren, meubels, auto, sieraden
• Vervoer: lucht, water, wegen/spoor
Suezkanaal en Panamakanaal speciaal voor de handel gegraven
• Import (invoeren)  export (uitvoeren)
• Eerlijke handel  oneerlijke handel Clip: eerlijke handel (schooltv)

Opdracht 1: Bij de clip: Eerlijke handel

Lees de teksten in je boek op blz. 8, 9 en11
maak de bijbehorende opdrachten
De aardbol
• Draait om eigen as in 24 uur
• 24 tijdzones
• naar het westen wordt het vroeger in tijd naar het oosten later
Hoe laat is het?
Is het in Canada later of vroeger dan hier? (wat is het tijdverschil?)
Is het in de Oekraine later of vroeger dan hier? (wat is het tijdverschil?)
• De wereldbol is verdeeld in:
Noordelijk halfrond
Zuidelijk halfrond
De evenaar in het midden

Clip: Waarom is het in de winter langer donker?

Opdracht 2: Gatentekst bij de clip: Waarom is het in de winter langer donker

Lees de teksten in je boek op blz. 12 maak de
bijbehorende opdrachten
 Kaartprojecties
• Van een bol naar een plat vlak : vervormingen
• Elke projectie heeft zijn eigen voor- en nadelen
• Winkler projectie:
- Bosatlas gebruikt deze projectie.
- de vormen van de landen kloppen
- de grootte van gebieden klopt niet
- de kortste weg tussen 2 punten is op deze kaart
altijd een kromme lijn
• Goode projectie
- op deze kaart klopt alles: afstanden, oppervlakten
en richtingen
- opengeknipt als een sinaasappelschil
- Gebieden worden uit elkaar getrokken(Antarctica)
• Peters projectie
- plaatje lijkt uitgerekt
- de grootte van elk gebied klopt
- de vormen van landen kloppen niet
• Mercator projectie
- op deze kaart kloppen
kompasrichtingen
- voor zeevaarders is dat heel belangrijk.
- de oppervlakten kloppen niet
(Groenland zelfs groter dan Afrika)
Clip: hoe worden kaarten gemaakt?
Opdracht 3: waar niet waar vragen bij
clip
Lees de teksten in je boek op blz. 13 maak de
bijbehorende opdrachten
Cursus 7.2 De zeeweg naar Azië
Wat leer je in deze cursus?
Over de handel in specerijen
Wat de VOC was
 Handel met Azië – Op zoek naar Indië
• Specerijen:
- nootmuskaat, foelie, kruidnagel: Molukken
- peper: Indonesische eilanden: Sumatra, Java of India
• Specerijen werden gebruikt als:
- Smaakmaker
- Conserveermiddel
- Geneesmiddel
- Parfumingrediënt
• Handel in specerijen :
- Arabische en Chinese inkopers  Azië naar Egypte, havenstad Alexandrië Arabische handelaren
verkopen aan Italianen  naar Europa  verspreiding over de Europese landen
- Door lange route, piraterij en veel tussenhandel zijn specerijen peperduur.
• Handel overgenomen door de Portugezen
Zelf op zoek naar Indië  ontdekkingsreizen
• Europese landen willen zelf
winst maken
• De Portugezen ontdekken de
route naar Azië
• Vasco da Gama maakt als eerste
Europeaan de zeereis naar India
(1498)
• Portugezen houden deze
Carreira da India strikt geheim
• 2e reis: dwingen vorsten tot
handel
• Specerijen markt Lissabon:
onder de prijs
Lees de teksten in je boek op blz. 14,15 en 16
maak de bijbehorende opdrachten
15
16
 Nederlanders willen dat ook!
Tijd van Ontdekkers en hervormers
• Spionage! (gebroeders van Lintschoten)
• Ontdekkingsreizen:
- 1594 Willem Barentsz via Noordelijke IJszee, vast op
Nova Zembla, route is ongeschikt!
• clip: Nova Zembla Opdracht 4 vragen bij de clip
- 1596 Cornelis de Houtman komt als eerste Nederlander
in Oost-Indië
- Opbrengst net voldoende om de kosten eruit te krijgen,
vooral door verkeerde ruilmiddelen.
- Toch is het doel bereikt: een route via Kaap de Goede
Hoop is bewezen
• 1602 oprichting van de VOC  alleenrecht, handelsposten
• Clip: de start van de handel in specerijen
Opdracht 5 Bij de clip
Lees de teksten in je boek op blz. 16 en 17
maak de bijbehorende opdrachten
17
7.3 Ontdekkers en veroveraars
Wat leer je deze cursus?
• Over de ontdekking en het in bezit nemen van door de Europeanen
van Amerika
• Over de slavernij
• Wat de driehoekshandel inhoudt
• Over de WIC
Columbus
• Italiaan
• In dienst van de Spaanse koningin Isabella en Koning Ferdinand
• Aarde is een bol
• Zoekt kortere weg naar Indië richting het westen
• 1492 Bahama’s ontdekt en Cuba: inwoners Indianen!
• 1499 Amerigo Vespucci ontdekt vaste land van Amerika
• Amerika werd West Indië genoemd
filmpje: Ontdekkingsreizen van Columbus
Opdracht 6:
Kijkvragen:
1. Waardoor komt de handel over land stil te liggen?
2. Hoe dacht Columbus een snellere route naar Indië te kunnen vinden?
3. Waarom bereikte hij Indië niet?
Lees de teksten in je boek op blz. 20 t/m 21
maak de bijbehorende opdrachten
Begin van de slavernij
• Azteken en Inca’s - hoge beschaving – sterke eigen sociale structuur
• Indianen werden tot slavernij gedwongen
• Het werk was te zwaar en ze gingen door Europese ziektes dood
• Spanjaarden haalden slaven uit West Afrika naar Amerika
Video: slavernij in de nieuwe wereld opdracht 6. woordenschat
• 1621 WIC opgericht
Video: WIC Opdracht 7: Kijkvragen:
1. Waarom richtte men de WIC op?
2. Wat was het belangrijkste onderdeel van de handel van de WIC
• Driehoekshandel: Europa Afrika  Amerika
Lees de teksten in je boek op blz.22 t/m 24
maak de bijbehorende opdrachten
22
22
24
Cursus 7.4 verspreiding van Culturen
• Wat leer je deze cursus?
• Dat culturen elkaar beïnvloeden vanaf de overzeese
gebiedsuitbreiding
• Dat gewassen, talen en godsdiensten zich over de wereld verspreiden
Verspreiding van cultuur: taal, gewassen en
godsdiensten
• video: multicultureel Mexico Opdracht 8: Kijkvragen:
1. Waarom worden Mexicanen “Mestiezen” genoemd?
2. Welke 3 culturen zijn er gemixt in Mexico?
3. Wat zijn de 2 belangrijkste elementen die door de Spaanse overheersing
naar Mexico zijn gebracht
• Europese overzeese uitbreiding:
▪ Economische activiteiten: handel
▪ Politieke activiteiten: bestuur
▪ Culturele activiteiten: taal, religie
▪ Sociale activiteiten: man vrouw verhouding, harmonie
Lees de teksten in je boek op blz.26 t/m 29
maak de bijbehorende opdrachten
27
28
29