Professional Documents
Culture Documents
Azterketarako Galdera Posibleak
Azterketarako Galdera Posibleak
Gizarte-bazterkeria eta pobrezia ez dira gauza bera, pertsona batzuk gizarte-bazterketan egon
daitezke eta ez pobreak; 70eko hamarkadan agertu zen lehen aldiz gizarte-bazterketaren
terminoa, pobrezia konpontzeko eskasiari erantzuteko. Gizartean benetan parte hartzeko
aukerarik ez izateko prozesuari egiten dio erreferentzia gizarte-bazterketak. 1998ko legeak dioen
bezala, gizarte-bazterketa gizabanakoaren testuinguru desberdinetan eskubide sozialak
baliatzeko ezintasuna edo gaitasunik eza da, batez ere enpleguan, baina baita hezkuntza,
kultura, osasuna, etxebizitza duina eta babes soziala eskuratzeko aukeran ere.
Gizarte-bazterketa fenomeno soziala da, lotura baitu ingurunean parte hartzearekin. Egoera
horrek, gainera, osagai kolektiboa du, batzuetan gizartea bera ez baitago prestatuta
gizabanakoak parte har dezan.
Lehen pobrezia terminoa finantza- edo ekonomia-termino bat zen, industria-gizarteetan sortua.
Gaur egun, desberdintasun ekonomikoetatik harago doa; gabezia-fenomenoa da, eta
gizarte-bazterkeriatik oso hurbil dago. Pobrezia pertsonen errentari lotutako egoera dikotomikoa
da, eta horien arabera, pobreak zenbat edo nortzuk diren zehazteko baremo jakin batzuk
ezartzen dira. Atalase hori definitzeko moduaren arabera, erlatiboa edo absolutua izan daiteke.
Bi termino horien arteko aldeak honako hauek dira: pobrezia dimentsio bakarrekoa da, eta
gizarte-bazterketa dimentsio anitzekoa; pobreziak izaera pertsonala du, eta bazterketa
estrukturala; lehenengoa estatu bat da; bigarrena, berriz, prozesu bat da; pobrezia
gizarte-desberdintasunarekin lotuta dago; bazterkeria, berriz, gizarte-dualizazioarekin eta
-zatiketarekin lotuta dago. Termino horien arteko beste desberdintasun bat eragiten diena da;
pobreziaren kasuan, kaltetuak norbanakoak dira eta gizarte-bazterketa kolektiboak.
- Luzaroko langabeak, adineko langabeak, lan prekarioak edo kalitate eskasekoak dituztenak.
- Kualifikazio akademiko ona ez izatea, eskola behar baino lehen uztea
- Gutxiengo etniko batekoa izatea.
- Desgaitasunen bat izatea.
- Osasun-arazoren bat izatea
- Mendeko pertsonekin.
Egoera horietan egotera eraman zaitzaketen beste faktore batzuk generoa, sexu-orientazioa,
erlijioa edo adina dira, besteak beste.
4- Zein datuekin lan egiten du AROPEK eta zein datukin lan egiten du FOESSAK
AROPE:
Europan gizarte-bazterkeria eta pobrezia jasateko arriskuan dauden pertsonak neurtzen dituen
adierazlea da. Jaurlaritzatik kanpoko agentzia bat da. Beste iturri ofizial batzuek (EIN eta BBI,
Bizi Baldintzei buruzko Inkesta) lortutako datuetatik abiatuta egina. PMS eta BIT H. bezalako
adierazleekin lan egiten du. Datuen arabera, pobrezia-atalase bat ezartzen da. Atalase jakin
batzuetan oinarrituta, pertsona bat pobrezia-egoeran dagoen ezartzen eta katalogatzen du,
parametro horiek dituzten mailen arabera. Pobreziaren ituak izeneko kapitulu bat du, biztanleria
pobreari eta desgaitasuna duten pertsonei buruzkoa. Balio absolutuak (mikro neurketenak)
azaltzen diren pobrezia-arriskuaren tauletako batean, pobrezia metatzeko joera ikusten da.
Pobreziaren atalaseak gora egiten du batez besteko diru-sarrerak igotzen direlako.
Arope tasak EAEko biztanleen % 19,9ri eragiten dio.
FOESSA
Erakunde pribatua da, Cáritas Españak sortutakoa, eta Espainiaren gizarte-egoera objektiboki
ezagutzeko beharretik sortu zen. Helburu hauek ditu: gai sozialak zabaltzea, eta Espainiako eta
beste herrialde batzuetako errealitate sozial, kultural eta ekonomikoari buruzko azterlanak eta
ikerketak sustatzea eta egitea, hainbat baliabideren bidez. Azterketa soziologikoak egiten ditu eta
gizarteak hainbat eremutan izan duen bilakaera aztertzen du. Hainbat unibertsitatetako
ikertzaileek osatzen dute ikerketa-taldea. Jaurlaritzatik kanpoko agentzia bat da.
Txostena ekonomiaren, gizarte- eta politika-eskubideen eta harremanen gizarte-eskubideen
ardatzetik egiten da, eta 35 adierazletik neurtzen dira. Adierazle bakoitzak ehuneko bat du, eta
guztien kalkuluaren ondorioz, integrazio, bazterketa larri, neurrizko egoera bat egiaztatzen da
5 GINI Koeficientea
Batez besteko baten bidez diru-sarreren araberako desberdintasuna neurtzen duen adierazlea,
soldata-desberdintasuna neurtzeko metodorik erabiliena izanik. Eskualde bateko biztanleen
diru-sarreren kontzentrazioa neurtzeko erabiltzen den tresna.
OTROS CONCEPTOS
La inclusión: Pertsona guztiek gizartean eta arlo guztietan (ekonomia, hezkuntza, politika,
kultura) berdintasunez parte hartzea da. Kohesioari, gizarteratzeari eta gizarte-justiziari
lotuta dago, bai eta komunitatean parte hartzeari ere. Oztopoak identifikatu eta ezabatzen
dituen prozesu bat da; aukeren eskuragarritasuna, guztien presentzia eta parte-hartzea
sustatzen ditu, eta arreta berezia jartzen du talde kalteberenetan edo arriskuan daudenetan.
Sare sozial horiek, arau eta erakundeekin batera, oso garrantzitsuak dira ongizateari eta
gizarte-kohesioari laguntzen dion kapital sozialerako.
PHOGUE :EBren estatistika-multzo bat da. Horri esker, Europako Batzordearen esku tresna
estatistiko bat jartzen da, gizarte-kohesioaren jarraipena egiteko, herritarren beharrak
aztertzeko, politika sozial eta ekonomikoek pertsonengan duten eragina aztertzeko eta EBko
lurraldeetan politika berriak diseinatzeko. Panel finkoko teknikak erabiltzen ditu (pertsona
berak denboran zehar behin eta berriz), modu ziklikoan planteatutako helburuak eta
zailtasunak asetzeko. Bizi-baldintzei eta gizarte-kohesioari buruzko informazio
konparagarriak ematera bideratuta dago, hainbat egiaztapen biltzen dituzten 5 adierazletik
abiatuta: