ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

1. Εισαγωγή
2. Η έννοια της συμπεριληπτικής εκπαίδευσης
3. Νέες τεχνολογίες και Εκπαίδευση
4. Αποτελέσματα χρήσης νέων τεχνολογιών στη συμπεριληπτική εκπαίδευση -
Επίλογος

1
1.Εισαγωγή

Η νέα εκπαιδευτική μαθητών αποτελεί την γενιά ψηφιακής εποχής. Η ανάπτυξη της
τεχνολογίας επηρεάζει την κοινωνία σε όλα τα επίπεδα οικονομικά και
κοινωνικοπολιτισμικά. Οπότε ο σχολικός χώρος που είναι μια μικρογραφία της
κοινωνίας επιβάλλεται να προετοιμάζει τους μαθητές με τη χρήση νέων τεχνολογιών.

Το πρόγραμμα χρήσης νέων τεχνολογιών στο σχολείο δημιουργεί ένα περιβάλλον

πολυαισθητηριακό και ανοιχτό για όλους δίνοντας τους ίσες ευκαιρίες στη μάθηση
και την εξέλιξη.

Ιδιαίτερα στους μαθητές εκείνους που αντιμετωπίζουν κάποιου είδους ειδικής

ανάγκης οι νέες τεχνολογίες και τα σύγχρονα υποστηρικτικά τεχνολογικά μέσα είναι
ένα χρήσιμο εργαλείο για τη μαθησιακή διαδικασία και τους βοηθούν να αναπτύξουν
όλες τις δεξιότητες για να μπορούν να είναι συμμετοχικοί στην τάξη και να έχουν την
δυνατότητα και ικανότητα να διεκπεραιώνουν τις μαθησιακές τους υποχρεώσεις ενώ
παράλληλα βρίσκονται σε περιβάλλον που ευνοεί την ανάπτυξη κοινωνικών
δεξιοτήτων μέσω των κοινωνικών τους συναναστροφών με συνομηλίκους , έχοντας
έτσι τη δυνατότητα προσωπικής ανάπτυξης ενώ παράλληλα ενισχύεται η
αυτοεκτίμησή τους.

Επιπλέον προετοιμάζονται για να μπορούν να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους

μετέπειτα στο κοινωνικό σύνολο στο χώρο των ενηλίκων. Τελος, στη
συμπεριληπτική εκπαίδευση με νέες τεχνολογίες ωφελείται το σύνολο των μαθητών
από τις εφαρμογές που χρησιμοποιούνται.

2
2.Η έννοια της συμπεριληπτικής εκπαίδευσης

Η συμπεριληπτική εκπαίδευση ξεκίνησε στις Ηνωμένες Πολιτείες και στην Ευρώπη

ως πρωτοβουλία από τη δεκαετία του 1980 για τους μαθητές με κάποιου είδους
αναπηρία. Εκείνη την χρονική περίοδο τα σχολεία άρχισαν να αλλάζουν αφού οι
γονείς των μαθητών διεκδικούσαν καλύτερες συνθήκες μάθησης για τα παιδιά τους
και οι εκπαιδευτικοί ξεκίνησαν να παρακολουθούν επιμορφώσεις. . (UNESCO,
2009)

Η συμπεριληπτική εκπαίδευση είναι ένα εκπαιδευτικό σύστημα το οποίο παρέχει στο

σύνολο των μαθητών εκπαίδευση υψηλής ποιότητας μέσα στις τάξεις των σχολείων
γενικής εκπαίδευσης ανεξάρτητα από υπάρχουσες ιδιαιτερότητες και να αναπηρίες
με σκοπό οι μαθητές να κατορθώσουν να αναπτυχθούν και να εξελιχθούν για να
μπορούν να ανταποκριθούν ικανοποιητικά στο πρόγραμμα των βασικών σπουδών
τους αλλά και σε όλους τους τομείς της σχολικής ζωής. . (Δελλασούδας,(2005)

Η διαδικασία της συμπερίληψης αφορά την ισότιμη συμμετοχή όλων των μαθητών
στη γενική εκπαίδευση και εξοικειώνει τους μαθητές με την έννοια της
διαφορετικότητας και της αποδοχής της. Αυτό σημαίνει πως οι μαθητές θα πρέπει να
αποκτήσουν κριτικές ικανότητες και όχι να ανταποκρίνονται απλά στο γνωστικό
μέρος της μάθησης . (Lersilp, Putthinoi, Chakpitak, 2016)

H συμπεριληπτική εκπαίδευση βοηθάει να αναπτυχθούν οι έννοιες της

συμμετοχικότητας και της κοινωνικής αφού μέσω αυτής αυξάνεται ο σεβασμός αλλά
και η κατανόηση όταν οι μαθητές με διαφορετικές ικανότητες παίζουν, μαθαίνουν και
αποκτούν κοινωνικές δεξιότητες μαζί με τους συνομηλίκους τους. . (Carolan&O;
Leary , 2009 )

H αξιακή βάση της συμπερίληψης πρεσβεύει πως όλοι οι μαθητές είναι ισάξιοι ,
πρέπει να έχουν ίσες ευκαιρίες και δυνατότητες και πως κανενός είδους αναπηρία δε
μπορεί να γίνει εμπόδιο στο μαθητή για να ανταπεξέλθει και να μπορέσει να τα
καταφέρει. Συνεπώς, ανεξάρτητα από τις αναπηρίες που μπορεί να υπάρχουν είναι
σαφές πως για όλους τους μαθητές ανεξαιρέτως η γενική εκπαίδευση θεωρείται η
πρώτη επιλογή. . (Στασινός, 2020)

3
Εξάλλου το σχολείο φέρει ευθύνη για την προώθηση της ανάπτυξης της κοινωνικής
ζωής καθώς και της συναισθηματικής ανάπτυξης των μαθητών. . (European Agency
For Development in Special Needs Education , 2009 )

H συμπεριληπτκή εκπαίδευση δεν είναι μία διαδικασία που απλά παιδιά με

ιδιαιτερότητες συνυπάρχουν στον ίδιο σχολικό χώρο με άλλους συνομηλίκους αλλά
μια διαδικασία που προωθεί και ευνοεί την ανάπτυξη της συνεργασίας, τις κοινωνικές
συναναστροφές και φυσικά σέβεται και αποδέχεται πλήρως την κάθε είδους
διαφορετικότητα. . (Παντελιάδου, 2011)

Η γενική τάξη είναι το ιδανικό περιβάλλον για ένα μαθητή με ειδικές εκπαιδευτικές
ανάγκες γιατί του δίνονται ίδιες ευκαιρίες συμμετοχής με τους συνομηλίκους του, και
η επίτευξη της ένταξης του μαθητή στη γενική τάξη προϋποθέτει τη στενή και καλή
συνεργασία του μαθητή, της οικογένειάς του, του διευθυντή και όλου του
προσωπικού του σχολείου. . (Farell , 2000 )

4
3.Νέες τεχνολογίες και Εκπαίδευση

Τα οφέλη των νέων τεχνολογιών στην εκπαίδευση είναι πολλαπλά. Η διδασκαλία με

τη χρήση υπολογιστή και διάφορες αισθητηριακές συσκευές που έχουν πολλές και
διαφορετικές λειτουργίες μέσω των εκπαιδευτικών εφαρμογών αποτελούν στο
σύγχρονο σχολείο σημαντικά τεχνολογικά βοηθήματα τα οποία διευκολύνουν και
εμπλουτίζουν το έργο του εκπαιδευτικού και βοηθούν τους μαθητές στην κατάκτηση
γνώσεων και δεξιοτήτων. . (Αγγελίδης, Στυλιανού,2011)

Οι πιο διαδεδομένες μορφές τεχνολογίας στην εκπαίδευση είναι η ρομποτική, η

τεχνητή νοημοσύνη και η προσομείωση. Η ρομποτική αναφέρεται σε συσκευές οι
οποίες προγραμματίζονται έτσι ώστε να επιτελούν ανθρώπινες λειτουργίες όπως είναι
η κίνηση και η ομιλία. Η τεχνητή νοημοσύνη αφορά την ικανότητα του υπολογιστή
να επιλύει προβλήματα της καθημερινότητας. Τέλος, η προσομείωση η οποία
επιτελείται μέσω υπολογιστή παρέχει κινητικές και αισθητηριακές λειτουργίες σε
τεχνητό περιβάλλον . (Τζουριάδου,1995)

Αναπηρίες , Συμπερίληψη και Νέες Τεχνολογίες

Αφού αποσαφηνίστηκε η έννοια της συμπερίληψης ας δούμε πιο αναλυτικά ποιους

μαθητές περιλαμβάνει και ποιες οι εφαρμογές της.

Ο καθένας μας αντιλαμβάνεται διαφορετικά την έννοια της αναπηρίας, όμως άτομα
με αναπηρία θεωρούνται όλα τα άτομα που εμφανίζουν σημαντική μειονεξία η οποία
προέρχεται από φυσική ή διανοητική βλάβη. Στο πλαίσιο της εκπαίδευσης
χρησιμοποιείται ο όρος άτομα με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες και βάσει του Ν.
2817/2000 ¨Άτομα με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες είναι τα άτομα που έχουν
σημαντικές δυσκολίες μάθησης και προσαρμογής εξαιτίας σωματικών, διανοητικών,
ψυχολογικών, συναισθηματικών και κοινωνικών ιδιαιτεροτήτων¨. Στα άτομα αυτά

5
περιλαμβάνονται όσοι έχουν νοητική ανεπάρκεια ή ανωριμότητα, ιδιαίτερα
προβλήματα όρασης ή ακοής, σοβαρά νευρολογικά ή ορθοπεδικά ελαττώματα, έχουν
προβλήματα λόγου και ομιλίας , ειδικές δυσκολίες στη μάθηση όπως πχ δυσλεξία,
δυσγραφία κλπ , έχουν σύνθετες γνωστικές συναισθηματικές και κοινωνικές
δυσκολίες και όσοι παρουσιάζουν διαταραχές ανάπτυξης.

6
Απώτερος στόχος της συμπεριληπτικής εκπαίδευσης είναι τα άτομα αυτά να
εκπαιδευτούν κατάλληλα ώστε να αναπτύξουν τις δεξιότητες τους ώστε να είναι
ομαλή η ένταξη τους στη σχολική τάξη και φυσικά οι νέες τεχνολογίες στη
μαθησιακή διαδικασία βοηθούν τον μαθητή να αναπτύξει, ανεξάρτητα της μειονεξίας
που παρουσιάζει, βασικές μαθησιακές δεξιότητες. (Τζουριάδου,1995)

Στο πλαίσιο λοιπόν της συμπεριληπτικής διαδικασίας η χρήση των τεχνολογικών

μέσων σε συνδιασμό με τα κατάλληλα λογισμικά συμβάλει στη διαδικασία της
μάθησης αφού στη γενική τάξη οι μαθητές βρίσκουν τον τρόπο διασκεδαστικό και οι
μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες μπορούν με μεγαλύτερη ευκολία να
προσαρμοστούν στο εκπαιδευτικό πλαίσιο καθώς και να λειτουργήσουν ανεξάρτητα
από τη μειονεξία τους.(Στασινός, 2020)

Είναι σαφές πως μαθητές με αναπηρία μπορούν να ωφεληθούν μέσω των νέων
τεχνολογιών στη μάθηση διότι επιπλέον τα ηλεκτρονικά εξαρτήματα και τα ειδικά
εκπαιδευτικά λογισμικά μπορούν να ωφεληθούν μπορούν να αποκαταστήσουν
υπάρχουσες αδυναμίες των μαθητών για παράδειγμα στην όραση ή την κίνηση. Η
χρήση του υπολογιστή και των τεχνολογικών μέσων στην εκπαίδευση αποτελεί
εργαλείο για να επιτευχθούν παιδαγωγικοί και εκπαιδευτικοί στόχοι που αφορούν την
εκπαιδευτική διαδικασία αλλά και την καθημερινότητα συμπεριλαμβανομένης και
της επαγγελματικής εξέλιξης όλων των μαθητών.( Reid, , Strnadová, .Cumming,
2013)

7
4.Αποτελέσματα χρήσης νέων τεχνολογιών στη συμπεριληπτική εκπαίδευση -
Επίλογος

Μέσω της χρήσης των νέων τεχνολογιών επιτυγχάνονται στόχοι, τόσο εκπαιδευτικοί
όσο και στόχοι που συνδέονται με καθημερινές δεξιότητες διαβίωσης αλλά και
επαγγελματικής εκπαίδευσης.

Ξεκινώντας από τους παιδαγωγικούς στόχους, αρχικά μέσω της χρήσης τεχνολογίας
οι μαθησιακές και διδακτικές διαδικασίες γίνονται πιο αποτελεσματικές και παρέχουν
γνώσεις και δεξιότητες ενισχύοντας το κίνητρο της μάθησης και της απόδοσης.
Επιπλέον υπάρχει ωφέλεια των μαθητών από τις διαφορετικές προτάσεις και
αντιλήψεις που παρουσιάζονται. Σημαντική επίσης είναι και η αντιστάθμιση των
δυσλειτουργιών που εμφανίζονται στους μαθητές σε διάφορους τομείς όπως πχ
εναλλακτικοί τρόποι επικοινωνίας όταν η επικοινωνία δεν καθίσταται δυνατή λόγω
προβλημάτων λόγου και ομιλίας. Βελτιώνονται τα χαρακτηριστικά που αφορούν την
μάθηση, την επίδοση και συνολικότερα την προσωπικότητα του μαθητή.

Σε ό,τι αφορά το πλαίσιο των καθημερινών δεξιοτήτων διαβίωσης και

επαγγελματικής εκπαίδευσης είναι βασικό το γεγονός ότι οι μαθητές με αναπηρία
εκπαιδεύονται στον τομέα της πληροφορικής και της τεχνολογίας. Αξιοποιούνται οι
νέες τεχνολογίες και η επικοινωνία στην καθημερινή ζωή και φυσικά μέσω αυτού του
τρόπου εκπαίδευσης οι μαθητές με αναπηρία κατακτούν επαγγελματικές και
δεξιότητες και έχουν τη δυνατότητα μακροπρόθεσμα να βρουν εργασία με σκοπό την
επαγγελματική τους αποκατάσταση.

Στα ελληνικά σχολεία δεν είναι πλήρως διαδεδομένη η συμπεριληπτική διαδικασία.

Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει προσπάθειες εκσυγχρονισμού χωρίς όμως να έχουν
αναπτυχθεί τα απαραίτητα και κατάλληλα προγράμματα που να ανταποκρίνονται στις
ανάγκες των μαθητών με αναπηρία. (Γενά,1997)

Ενώ η συμπεριληπτική εκπαίδευση είναι αναγκαία και επιθυμητή οι νομοθετικές

ρυθμίσεις δεν έχουν υπάρξει ικανοποιητικές αφού στις γενικές τάξεις υπάρχουν ήδη
υπεράριθμοι μαθητές, υπάρχει έλλειψη εκπαιδευτικού υλικού και είναι εμφανώς
ανεπαρκής η υλικοτεχνική υποδομή στα σχολεία. (Kourkouta, Stavrou, Loizou, 2017)

8
9
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ

 Αγγελίδης, Π. & Στυλιανού, Τ. (2011). Η εκπαίδευση των εκπαιδευτικών στη

συμπεριληπτική εκπαίδευση. Στο Π. Αγγελίδης, (επιμ.). Παιδαγωγικές της
Συμπερίληψης. Αθήνα: Διάδραση.
 Γενά, Α. (1997). Βασικές αρχές για το ξεκίνημα της συνεκπαίδευσης στην
Ελλάδα. Στο Ε. Τάφα, (Επιμ.). Συνεκπαίδευση παιδιών με και χωρίς
προβλήματα μάθησης και συμπεριφοράς, . Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
 Δελλασούδας Λ.(2005).Εισαγωγή στην Ειδική Παιδαγωγική. Σχολική Ένταξη
Μαθητών με Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες. Από τη θεωρία στην Πράξη.
Τόμ. Α΄. Ατραπός: Αθήνα.
 Παντελιάδου, Σ. (2011). Μαθησιακές Δυσκολίες και Εκπαιδευτική Πράξη.
Εκδόσεις Πεδίο.
 Στασινός, Δ. (2020). Η Ειδική Συμπεριληπτική Εκπαίδευση 2027. H
ελκυστική εκδίπλωση της στο νέο ψηφιακό σχολείο με ψηφιακούς
πρωταθλητές.
 Τζουριάδου, Μ. (1995). Παιδιά με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Αθήνα:
Εκδόσεις Προμηθεύς.

ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗ

 Carolan, P., & O’Leary, S. (2009). Inclusive Schools: Developing a Practical

Approach. Cork: SESS.
 Farell, P. (2000). The impact of research on developments in inclusive
education. International Journal of Inclusive Education,
 Kourkoutas, E., Stavrou, P.-D., & Loizidou, N. (2017). Exploring Teachers’
Views on Including Children with Special Educational Needs in Greece:
Implication for Inclusive Counseling. American Journal of Educational
Research, 5, 124-130. Retrieved 04 13, 2020 from [172]
https://www.researchgate.net/publication/329026618_Exploring_Teachers'_Vi
ews_on_In

10
 cluding_Children_with_Special_Educational_Needs_in_Greece_Implication_f
or_Inclusi ve_Counseling
 Lersilp, S., Putthinoi, S., & Chakpitak, N. (2016). Model of Providing
Assistive Technologies in Special Education Schools.
 Reid, G., Strnadová, I.,& Cumming, T. (2013). Expanding horizons for
students with dyslexia in the 21st century: universal design and mobile
technology. Journal of Research in Special Educational Needs, 1
 Unesco (2009). United Nations Decade of Education for Sustainable
Development (DESD, 2005 -2014). Review of Contexts and Structures for
Education for Sustainable Development 2009. Printed in the workshops of
UNESCO

11