4.

Cách viết dạng biểu đồ Process

Process là dạng biểu đồ để miêu tả một quy trình sản xuất, chế tạo, xây dựng hay
phá triển của 1 đối tượng (chẳng hạn như quá trình sản xuất ra xi măng, hay vòng
đời phá triển của ếch…). Dạng biểu đồ này không mô tả số liệu, cũng không chỉ ra
bất kỳ so sánh nào giữa các đối tượng được đề cập. Tất cả những gì người viết phải
làm đó là “xào nấu” từ những thứ được cho sẵn trên biểu đồ để viết thành một bài
viết hoàn chỉnh. Chính vì đặc điểm này, nên dạng câu hỏi này sẽ không quá khó để
viết; tuy nhiên, cũng không dễ để đạt được một band điểm cao cho dạng này.
Một số từ vựng cần nhớ đối với dạng câu hỏi Process:
● Step: bước
● Stage: giai đoạn
● Cycle: chu trình
● Part/ component: bộ phận
Dạng câu hỏi Process này có 2 loại: là Man-Made Process và Natural Process.
+) Man-Made Process
Dạng biểu đồ này có đặc điểm là nó mô tả một quy trình sản xuất dưới sự tác động
của con người, những cái mà tự nó không làm được. Chẳng hạn như quy trình sản
xuất cafe hay quy trình sản xuất và tái chế chai thủy tinh…
Nhìn vào một số ví dụ về dạng biểu đồ Man-Made Process ở trên, chúng ta có thể
nhận thấy một số đặc điểm cho dạng câu hỏi này đó là:
- Mô tả những thứ có tính lặp đi lặp lại → động từ cần sử dụng ở Thì Hiện tại
đơn
- Nhấn mạnh đến tác động của con người, tuy nhiên chúng ta không sử dụng chủ
ngữ là người thực hiện hành động trong Writing task 1
Thay vì dùng: People pick coffee beans, phải dùng: coffee beans are picked
→ động từ cần sử dụng ở Thể Bị động của thì Hiện tại đơn
=> Động từ cần được chia ở thể bị động của thì Hiện tại đơn
 is/ are + Vpii
để đa dạng cấu trúc sử dụng với động từ, chúng ta có 4 cách như sau:
đôi với to Verb:
be + Vpii (Đây là dạng bị động của động từ chia thì Hiện tại đơn)
to mix → something is mixed
being + Vpii (Đây là dạng rút gọn của mệnh đề quan hệ với động từ ở dạng Bị
động)
to mix → something being mixed
V-ing (Đây là dạng danh động từ để mô tả thao tác)
to mix → mixing
V-er (Chuyển từ động từ sang dạng danh từ để mô tả về “máy móc …”)
to mix → a mixer (máy trộn)
Lưu ý: Không phải động từ nào cũng áp dụng theo cách này được. Có những động
từ không có dạng thêm “-er” để chỉ một loại máy móc. Chẳng hạn như động từ “to
roast” không có dạng “roaster” nên người viết cần chú ý sử dụng từ điển tra từ để
dùng cho thật chính xác.

Cách viết dạng biểu đồ Man-Made Procee

i. Cách viết Introduction (phần Mở bài)
Phần Mở bài của dạng Man-Made Process cần giới thiệu được nội dung của quy
trình được mô tả trong biểu đồ là gì. Cụ thể thì phần Introduction được viết theo
cấu trúc như sau:
Cấu trúc:
Áp dụng vào biểu đồ mẫu (Ví dụ 1):
- The diagram below = The diagram
- shows = illustrates
- how coffee is produced and prepared for sale in supermarkets and shops = the
process of coffee production and preparation for sale on the market
Sample introduction (Phần mở bài mẫu):
→ The diagram illustrates the process of coffee production and preparation for sale
on the market.
ii. Cách viết Overview (phần Tổng quan)
Phần Tổng quan của dạng Man-Made Process cần trả lời được 2 câu hỏi sau đây:
- Quy trình sản xuất có tổng bao nhiêu bước?
- Quy trình sản xuất bắt đầu với bước nào, và kết thúc với bước nào?
Cụ thể thì phần Overview được viết theo cấu trúc như sau:
Cấu trúc:
Áp dụng vào biểu đồ mẫu (Ví dụ 1):
- Quy trình sản xuất cà phê có tổng 11 bước
- Quy trình bắt đầu với bước hái cà phê, kết thúc với bước đóng gói
Sample overview (Phần tổng quan mẫu):
→ Overall, there are 11 steps in the production of coffee. The process begins with
the picking of coffee beans, and ends with the packing step.
iii. Cách viết Bodies (phần Thân bài)
Phần Thân bài của dạng Man-Made Process cần mô tả lần lượt tất cả các bước của
quy trình sản xuất.
Cũng như tất cả các dạng câu hỏi khác, phần Thân bài của dạng Man-Made
Process cần được chia thành 2 đoạn. Thông thường thì Đoạn Body 1 sẽ mô tả từ
bước đầu đến bước ở giữa, và đoạn Body 2 mô tả bước tiếp theo đến bước cuối
cùng. Chẳng hạn như, một quy trình có 11 bước, thì Body 1 mô tả từ bước 1 đến
bước 6, và Body 2 mô tả từ bước 7 đến bước 11. Tuy nhiên, người viết hoàn toàn
có thể linh hoạt chia đoạn. Thân bài của mình sao cho hợp lý nhất là được.
Có hai cách để mô tả các bước trong quy trình:
- Có thể mô tả từng bước một
- Hoặc kết hợp hai hay nhiều bước với nhau. Việc kết hợp nhiều bước lại với
nhau giúp tạo thành câu ghép/ câu phức, tăng điểm ngữ pháp cho bài viết.
Thêm vào đó, đối với những biểu đồ gồm quá nhiều bước (có thể lên đến 20
bước), thì việc kết hợp nhiều bước với nhau giúp bài viết không bị quá dài.
Cấu trúc phần Bodies:
Body 1 At the first step/ stage of the process, …
Body 2 At the following step/ stage of the process, …
Áp dụng vào biểu đồ mẫu:
- Body 1: Từ bước 1 đến bước 8
- Body 2: Từ bước 9 đến bước 11
Theo nguyên tắc được đề cập ở trên, vì tổng có 11 bước (chia 2 thành 6-5), nên
chúng ta có thể mô tả từ bước 1 đến bước 6 trong đoạn Body 1, từ bước 7 đến bước
11 trong đoạn Body 2. Tuy nhiên, để ý đến bước thứ 6 là “mix with hot water” với
bước 7 và bước 8 “strain the mixture”, “freeze the mixture”, đều liên quan đến
“mixture” nên có thể kết hợp 3 bước này để mô tả thành một câu. Đó là lý do vì
sao đoạn Body 1 lại mô tả từ bước 1 đến bước 8.
Để mô tả từng bước cho quy trình này và cách đa dạng cấu trúc của động từ, người
viết sẽ áp dụng lần lượt 4 cấu trúc của động từ vào từng bước một.

Bước 1
At the first step of producing coffee, coffee beans are picked by hand.
The process begins with coffee beans being picked by hand.
The process begins with picking coffee beans by hand
Bước 2
After that, those coffee beans are dried in the sun.
The process continues with those coffee beans being dried in the sun.
The process continues with drying those coffee beans in the sun.
→ (Kết hợp hai câu đơn để tạo thành một câu phức) Firstly, coffee beans are
picked by hand before being dried in the sun.
Bước 3
At the third step of the process, the dried beans are roasted.
The process continues with the dried beans being roasted.
The process continues with roasting the dried beans.
Bước 4
After that, the roasted beans are cooled rapidly.
The process continues with the roasted beans being cooled rapidly.
The process continues with cooling the roasted beans rapidly.
After that, the roasted beans are put through a machine called a cooler.
Bước 5
Following that, the cooled beans are ground.
The process continues with the cooled beans being ground.
The process continues with grinding the cooled beans.
After that, the cooled beans are put through a machine called a grinder
to become ground coffee.
→ After that, the dried beans are roasted, cooled rapidly, and then put through a
machine called a grinder to become ground coffee

Bước 6
After that, the ground coffee is mixed with hot water.
The process continues with the ground coffee being mixed with hot water.
The process continues with mixing the ground coffee with hot water.
After that, the ground beans are put through a machine called a mixer.
Bước 7
After that, this mixture is strained.
The process continues with this mixture being strained.
The process continues with straining this mixture.
Bước 8
Then, this mixture is frozen.
The process continues with this mixture being frozen.
The process continues with freezing this mixture.

→ The process continues with the ground coffee being mixed with hot water, and
this mixture is then strained and frozen, ready for the next step.

Bước 9
At the next step of coffee production, the frozen liquid is ground.
The process continues with the frozen liquid being ground.
The process continues with grinding the frozen liquid.
After that, the frozen liquid is put through a machine called a grinder.
Bước 10
After that, this ground liquid is dried in a vacuum.
The process continues with this ground liquid being dried in a vacuum.
The process continues with drying this ground liquid in a vacuum.
After that, the frozen liquid is put through a vacuum to be dried.
→ At the next step of coffee production, the grinder is used once again for
grinding the frozen liquid before being dried in a vacuum.

Bước 10
At this point, the high temperature in the vacuum causes the water to
evaporate, leaving only the ground coffee.
Lưu ý: Ở bước 10 còn một đặc điểm cần mô tả, đó là đặc điểm “water” thoát
ra ngoài sau khi được sấy khô
Bước 11
At the final step of the process, this ground coffee is packed in different
jars.
The process ends with this ground coffee being packed in different jars.
The process ends with packing this ground coffee in different jars
→ At this point, the high temperature in the vacuum causes the water to evaporate,
leaving only the ground coffee, which ends with packing this ground coffee in
different jars. These coffee jars are delivered to shops and supermarkets, ready to
be sold to consumers.
Sample bodies (Phần thân bài mẫu):
Firstly, coffee beans are picked by hand before being dried in the sun. After that,
the dried beans are roasted, cooled rapidly, and then put through a machine called a
grinder to become ground coffee. The process continues with the ground coffee
being mixed with hot water, and this mixture is then strained and frozen, ready for
the next step.
At the next step of coffee production, the grinder is used once again for grinding
the frozen liquid before being dried in a vacuum. At this point, the high
temperature in the vacuum causes the water to evaporate, leaving only the ground
coffee, which ends with packing this ground coffee in different jars. These coffee
jars are delivered to shops and supermarkets, ready to be sold to consumers.

Các tips tăng từ vựng:

- Sử dụng các cụm “sequencing phrases” dài: “At the following steps of the
process” (thay vì “Then/ After that”)
- Sử dụng mệnh đề quan hệ để mô tả chi tiết hơn: “something is put through a
grinder” → “something is put through a machine (which is) called a grinder

Bài viết hoàn chỉnh:

The diagram illustrates the process of coffee production and preparation for sale on
the market.
Overall, there are 11 steps in the production of coffee. The process begins with the
picking of coffee beans, and ends with the packing step.
Firstly, coffee beans are picked by hand before being dried in the sun. After that,
the dried beans are roasted, cooled rapidly, and then put through a machine called a
grinder to become ground coffee. The process continues with the ground coffee
being mixed with hot water, and this mixture is then strained and frozen, ready for
the next step.
At the next step of coffee production, the grinder is used once again for grinding
the frozen liquid before being dried in a vacuum. At this point, the high
temperature in the vacuum causes the water to evaporate, leaving only the ground
coffee, which ends with packing this ground coffee in different jars. These coffee
jars are delivered to shops and supermarkets, ready to be sold to consumers.
(168 words)

+) Natural Process
Dạng biểu đồ này có đặc điểm là nó mô tả một quy trình trong tự nhiên không có
sự tác động của con người. Chẳng hạn như vòng đời của các con vật hay vòng tuần
hoàn của nước…
Đề bài: The diagram below shows the life cycle of a salmon, from egg to adult
fish.
Một số đặc điểm của dạng biểu đồ dạng Natural Process, đó là:
- Mô tả về một quy trình xảy ra trong tự nhiên → động từ chia ở thì Hiện tại đơn
- Mô tả về quy trình không chịu sự tác động của con người → động từ chia ở thể
Chủ động
=> Động từ cần được chia ở thể chủ động của thì Hiện tại đơn
V(s/es)
Như vậy, chúng ta có thể thấy một đặc điểm khiến dạng Natural Process khác với
dạng Man-Made Process đó là: Trong khi động từ của dạng Natural Process chia ở
thể chủ động, thì động từ của dạng Man-Made Process phải chia ở thể bị động.
i. Cách viết Introduction (phần Mở bài)
Phần Mở bài của dạng Natural Process cũng cần giới thiệu được nội dung của quy
trình được mô tả trong biểu đồ là gì. Cụ thể thì phần Introduction được viết theo
cấu trúc như sau:
Cấu trúc:

Áp dụng vào biểu đồ mẫu:

- The diagram below = The diagram
- shows = illustrates
- the life cycle of a salmon, from egg to adult fish = the growth of a salmon,
from birth to maturity
Sample introduction (phần Mở bài mẫu):
→ The diagram illustrates the stages in the growth of a salmon, from birth to
maturity.
ii. Cách viết Overview (phần Tổng quan)
Phần Tổng quan của dạng Natural Process cũng cần trả lời được 2 câu hỏi sau đây:
- Quy trình có tổng bao nhiêu giai đoạn?
- Quy trình bắt đầu với giai đoạn nào, và kết thúc với giai đoạn nào?
Cụ thể thì phần Overview được viết theo cấu trúc như sau:
Cấu trúc:
Áp dụng vào biểu đồ mẫu :
- Vòng đời của cá hồi trải qua 8 giai đoạn
- Vòng đời bắt đầu với giai đoạn đẻ trứng, kết thúc với giai đoạn cá trưởng thành
Sample overview (phần Tổng quan mẫu):
→ It is clear that there are eight main stages, starting at eggs and ending at mature
adults.
iii. Cách viết Bodies (phần Thân bài)
Phần Thân bài của dạng Natural Process cũng cần được chia thành 2 đoạn. Để viết
phần Thân bài cho dạng Natural Process, chúng ta cũng cần sử dụng đến các
Sequencing Phrases (đã được đề cập trong dạng Man-Made Process).
Điểm khó của dạng Natural Process này đó là cần phải hiểu được nghĩa của các từ
“key” được cho sẵn trong biểu đồ. Tuy nhiên, dạng Natural Process này lại chứa
rất nhiều từ vựng thuộc nhóm từ chuyên ngành, những từ vựng mà ít người biết
đến. Thế nên, chỉ có một cách là phải luyện tập thật nhiều để trau dồi từ vựng
thuộc dạng câu hỏi này để tránh không hiểu được biểu đồ mô tả về cái gì.
Hãy phân tích các từ “key” của biểu đồ mẫu cùng với mô tả bằng hình vẽ để hiểu
nội dung của biểu đồ:
Nhìn tổng quan, 8 giai đoạn trong vòng đời của cá hồi lần lượt sinh sống ở 3 nơi:
từ river (sông) đến estuary (của sông) đến ocean (biển)
Stage 1: Incubation (hình quả trứng)
“The hatching of eggs” → giai đoạn ấp trứng
At the first stage of the life cycle, the adult salmon chooses the best spot in rivers
to lay and incubate their eggs.
Stage 2: Emergence (nở thành con)
“Something moving out of from something and becoming possible to see” → giai
đoạn trứng nở thành con
After that, these eggs develop into tiny fish which have a long tail and do not yet
have the appearance of a normal fish.
Stage 3: Freshwater rearing (cá lớn hơn một chút)
“the process of breeding (= producing young from) animals and caring for them as
they grow” → được nuôi trong nước ngọ
At the following stage, the young salmon grow quickly in size and move
downstream to freshwater areas, which are suitable for rearing.
Stage 4: Estuary rearing (cá tiếp tục lớn)
→ được nuôi trong nước ở vùng của sông
Then, the fish continues to swim downstream to estuaries where rearing continues.
Stage 5: Migration to rearing areas (cá tiếp tục lớn)
→ Di cư đến các vùng nuôi
At the following stage of the life cycle, the young salmon migrate to the ocean.
Stage 6: Growth and maturation
→ Phát triển thành cá trưởng thành
Following that, the fish eventually become fully grown adults.
Stage 7: Migration to spawning areas
→ Di cư đến các vùng đẻ trứng
Then, the adult fish travel back upstream to spawning areas of rivers.
Stage 8: Spawning
→ Đẻ trứng và chu trình lặp lại
Finally, the fish reproduce and lay their eggs, and the life cycle begins anew.
Sample bodies (phần Thân bài mẫu):
Cần kết hợp các giai đoạn với nhau để tạo thành câu ghép/ câu phức:
→ At the first stage of the life cycle, the adult salmon chooses the best spot in
rivers to lay and incubate their eggs before developing into tiny fish. At this point,
the fish have a long tail and do not yet have the appearance of a normal fish. At the
following stage, the young salmon grow quickly in size and move downstream to
freshwater areas, which are suitable for rearing. Then, the fish continues to swim
downstream to estuaries where rearing continues.
At the following stage of the life cycle, the young salmon migrate to the ocean,
where they eventually become fully grown adults. Then, the adult fish travel back
upstream to spawning areas of rivers. Finally, the fish reproduce and lay their eggs,
and the life cycle begins anew*.

Một điểm khó khác của dạng Natural Process đó là khó để đạt được số lượng từ
yêu cầu. Vì vậy, cần có một số mẹo giúp tăng lượng từ cho bài viết.
Cách tăng số lượng từ?
- Sử dụng một số cụm “sequencing phrases” có nhiều từ: at the first stage of the
life cycle (thay vì “firstly”); at the following stage of the life cycle (thay vì
“then”)
- Mô tả một chút về hình dạng của con vật trong một giai đoạn:
(Cá hồi ở giai đoạn 2 có đuôi dài hơn một con cá bình thường) “the fish have
a long tail and do not yet have the appearance of a normal fish.”

Bài mẫu hoàn chỉnh:

The diagram illustrates the stages in the growth of a salmon, from birth to maturity.
It is clear that there are eight main stages, starting at eggs and ending at mature
adults.
At the first stage of the life cycle, the adult salmon chooses the best spot in rivers
to lay and incubate their eggs before developing into tiny fish. At this point, the
fish have a long tail and do not yet have the appearance of a normal fish. At the
following stage, the young salmon grow quickly in size and move downstream to
freshwater areas, which are suitable for rearing. Then, the fish continues to swim
downstream to estuaries where rearing continues.
At the following stage of the life cycle, the young salmon migrate to the ocean,
where they eventually become fully grown adults. Then, the adult fish travel back
upstream to spawning areas of rivers. Finally, the fish reproduce and lay their eggs,
and the life cycle begins anew.
(162 words)