ლიკა გოგოლაშვილი - სამართლის სკოლა

(lgogo23@freeuni.edu.ge - თუ რამე კითხვა გაქვთ<3)

ეს კონსპექტი რომ გავაკეთე (შესავალი და მაგალითები უმეტესად), მერე ვიპოვე ქეთი ცერცვაძის
(საერთაშორისო) კონსპექტი და იქედან ბევრი რამე გადმოვიღე (იმას კიდე ვიღაცეებისგან აქვს

გადმოღებული მგონი😭) და ნუ ეს გამოვიდა<3 იმედია გამოგადგებათ<3

1. რწმენის იდეა შუა საუკუნეებისა და რენესანსის

მიხედვით
შუა საუკუნეებში რწმენა მნიშვნელოვან როლს თამაშობდა ადამიანების ცხოვრებაში ,
განსაკუთრებით რელიგიური მრწამსის კონტექსტში. კათოლიკურ ეკლესიას
მნიშვნელოვანი გავლენა ჰქონდა და რწმენა იყო არა მხოლოდ პირადი რწმენა , არამედ
საზოგადოებრივი და პოლიტიკური ძალა. შუა საუკუნეებში რელიგია ინსტიტუციის სახით
გვევლინება. იგი იქცა სახელმწიფოს ყველაზე ძლიერ მმართველ ძალად და სწორედ
ამიტომაც, მან მოითხოვა ხელოვნების გადასინჯვა. ანტიკური ტაძრები ,რა თქმა უნდა ,
ახალი კულტისთვის აღარ გამოდგებოდა.ვინადან მათ სრულიად სხვა დანიშნულება
ჰქონდათ, საჭირო გახდა მოცულობით ბევრად დიდი ტაძრების აშენება. სწორედ
არქიტექტურაში გამოიხატა ყველაზე მეტად ეკლესიის გავლენა და ძალაუფლება . შუა
საუკუნეებში ქრება ყველაფერი ადამიანური, ბუნებრივი და მშვენიერი , ანუ ჩვენ ვეღარ
შევხვდებით შიშველ ქანდაკებებს დაკუნთული,მოქნილი და მიზმიდველი სხეულებით . ამის
მაგივრად ჩვენ მუდამ გვხვდება ტაძრები და მათზე გამოხატული წმინდანების ფრესკები
თუ ქანდაკებები. საუკეთესო შემთხვევაში ჩვენ ვხვდებით თავიდან -ფეხებამდე სამოსით
შეფუთულ ქანდაკებას,რომელსაც სახისა და თითების გარდა არაფერი არ უჩანს .აი რა
მოიტანა რელიგიის განდიდებამ.

რენესანსის დროს, ინტელექტუალურ და კულტურულ დამოკიდებულებაში შესამჩნევი

ცვლილება მოხდა. გაჩნდა ჰუმანიზმი, რომელმაც ხელი შეუწყო გონების ღირებულებას ,
ინდივიდუალიზმს და უფრო სეკულარულ მსოფლმხედველობას.მიუხედავად იმისა , რომ
რწმენა მნიშვნელოვანი რჩებოდა, მზარდი აქცენტი კეთდებოდა ადამიანურ პოტენციალსა
და მიღწევებზე.

მაგ.: შუა საუკუნეები

 ჯოტო დი ბონდონე - „იუდას კოცნა“

 ჯოტო დი ბონდონე - „ქრისტეს დატირება“

 ჯოტო დი ბონდონე - „მადონა ონისანტი“ (იგივე „მადონა ტახტზე“)

 გოთური ტაძრები, როგორიცაა ღვთისმშობლის ტაძარი პარიზში, ასახავს შუა

საუკუნეების აქცენტს რწმენაზე არქიტექტურის საშუალებით. ეს გრანდიოზული
ნაგებობები მსახურობდა როგორც თაყვანისმცემლობის, ასევე რელიგიური
ერთგულების სიმბოლოდ.
ადრეული გოთიკა
1. ფასადი შედარებით „ღარიბულია“, არაა გადატვირთული, არ აქვს ბევრუ
ჩუქურთმა
2. კარი მომრგვალებულია
3. შესასვლელ კარზე ხშირად გამოსახულია ვარდი-ღვთისმშობლის სიმბოლო
4. კედლები თხელია
5. ფანჯრები დიდი და მაღალი
გვიანდელი გოთიკა
 1. ფასადი დატვირთულია
2. სვეტები დიდი ზომისაა
3. აინდიკარები უამრავი გამოსახულებითაა დატვირთული
მაგალითები: ამიენის ტაძარი, უელსის საკათედრო ტაძარი

მაგ.: რენესანსი

 მიქელანჯელო - „ადამის შექმნა“

მიქელანჯელოს შედევრი სიქსტის

კაპელის ჭერზე აღბეჭდავს რენესანსის
სულისკვეთებას. ნახატი ასახავს
ბიბლიურ ისტორიას ღმერთის მიერ
ადამს სიცოცხლეში ჩასმული,
რელიგიური თემებისადმი უფრო
ჰუმანისტური მიდგომის ჩვენება.

 ლეონარდო და ვინჩი - „საიდუმლო სერობა“

 რაფაელი - „ათენის სკოლა“

 უილიამ შექსპირი - „ჰამლეტი“

მიუხედავად იმისა, რომ არ არის აშკარად რელიგიური, შექსპირის "ჰამლეტი "
ასახავს რენესანსის გატაცებას ინდივიდუალური ფსიქოლოგიით და
ეგზისტენციალური კითხვით. სპექტაკლი იკვლევს ცხოვრების, სიკვდილის და
მორალის რთულ თემებს.
 დანტე ალეგიერი - „ღვთაებრივი კომედია“
მე-14 საუკუნის დასაწყისში დაწერილი დანტეს ეპიკური პოემა ასახავს შუა
საუკუნეების მსოფლმხედველობას. ის იკვლევს სულის მოგზაურობას ჯოჯოხეთში ,
განსაწმენდელში და სამოთხეში, ხაზს უსვამს ღვთაებრივი სამართლიანობისა და
ქრისტიანული შემდგომი ცხოვრების თემებს.
 1. ცოდვის იდეა შუა საუკუნეებსა და რენესანსში
შუა საუკუნეებში ცოდვის ცნება ღრმად იყო ფესვგადგმული ქრისტიანულ თეოლოგიაში და
ცენტრალური როლი ითამაშა როგორც რელიგიური, ისე საზოგადოების ნორმების
ჩამოყალიბებაში. რენესანსის დროს მოხდა ჰუმანიზმის გავლენის ქვეშ მყოფი ცოდვის
აღქმის ცვლილება, რაც ხაზს უსვამდა ადამიანის მიღწევებისა და ინდივიდუალური
გამოხატვის პოტენციალს. მიუხედავად იმისა, რომ რელიგიური თემები ჯერ კიდევ
ჭარბობდა, გაიზარდა ინტერესი ადამიანის ბუნების მიმართ, რამაც გამოიწვია ცოდვის
უფრო დეტალური შესწავლა.

მაგ.: შუა საუკუნეები

 ჯოტო დი ბონდონე „იუდას კოცნა“ (1)

მაგ.: რენესანსი

 ალბრეხტ დიურერი - „მელანქოლია“

 მიქელანჯელო - „განკითხვის დღე“

 რიჩარდ მესამე
 ჰამლეტი
  ზოგადად იუდა
 ადამი და ევა
ადრეულ ქრისტიანობაში ცოდვა ითვლებოდა ღვთიური კანონის დარღვევად .
ცალკეული ადამიანები თვლიდნენ, რომ გარკვეული ქცევები გაანადგურებდა
ურთიერთობას ადამიანსა და ღმერთს შორის. ისინი დაჯგუფებული იყო
მანკიერებათა ერთობლიობაში: ვნება, სიხარბე, სიხარბე ,სიზარმაცე ,სიამაყე ,
რისხვა და შური, სხვაგვარად ცნობილი, როგორც შვიდი მომაკვდინებელი ან
კარდინალური ცოდვა. ეთიკური ბრძოლა მანკიერებასა და სათნოებას შორის
ნაყოფიერი ტერიტორია იყო მხატვრული წარმოსახვისთვის. მხატვრები
დაკავებულნი იყვნენ ადამიანის შეცდომის გამოხატვით თავიანთ ნამუშევრებში ,
მაგრამ როგორც საზოგადოება უფრო სეკულარული გახდა,ეს ალეგორიული
წარმოდგენები ნაკლებად მოდური გახდა. ადამისა და ევას გამოსახულება
ედემის ბაღში, ცდუნების გადამწყვეტ მომენტში მოხვედრილი,ალბათ ცოდვის
ერთ -ერთი ყველაზე საკულტო წარმოდგენა

2. სიკვდილის იდეა შუა საუკუნეებისა და რენესანსის

მიხედვით
შუა საუკუნეებში სიკვდილს ხშირად განიხილავდნენ, როგორც ცხოვრების ბუნებრივ
ნაწილს, რომელიც გადახლართული იყო რელიგიურ შეხედულებებთან. ეკლესიამ
მნიშვნელოვანი როლი ითამაშა ადამიანების პერსპექტივების ჩამოყალიბებაში , ხაზს
უსვამდა შემდგომი ცხოვრებისთვის მომზადების მნიშვნელობას. სიკვდილი
განიხილებოდა, როგორც გადასვლა მარადიულ ხსნაზე ან წყევლაზე .

რენესანსის დროს მოხდა ცვლა უფრო საერო მსოფლმხედველობისკენ . ჰუმანიზმმა და

კლასიკური ბერძნული და რომაული იდეებისადმი განახლებულმა ინტერესმა გავლენა
მოახდინა სიკვდილისადმი დამოკიდებულებაზე. მიუხედავად იმისა , რომ რელიგიური
თემები არსებობდა, ასევე მზარდი ყურადღება გამახვილდა ინდივიდუალურ მიღწევებზე
და საკუთარი წვლილის მეშვეობით გრძელვადიანი მემკვიდრეობის დატოვების იდეაზე .

ორივე პერიოდის ხელოვნება და ლიტერატურა ასახავს სიკვდილის მრავალფეროვან

ინტერპრეტაციას, დაწყებული შუასაუკუნეების memento mori სიმბოლოებიდან დაწყებული,
სიკვდილის რენესანსის გამოსახულებამდე, როგორც თავისთავად თემად . საერთო ჯამში ,
ეს ეპოქები მიუახლოვდნენ სიკვდილის კონცეფციას რელიგიური, ფილოსოფიური და
მხატვრული პერსპექტივების რთული ურთიერთქმედებით

მაგ.:

 პიტერ ბრეიგელ- უფროსი „სიკვდილის ტრიუმფი“

 უცნობი მხატვარი - „სამი ცოცხალი და სამი მკვდარი“

 ჰანს ჰოლბაინი „სიკვდილის ცეკვა“

 ანდრეა მანტეგნა - „მკვდარი ქრისტე“

 3. სიკვდილის მრავალფეროვანი გამოვლინებები და
ფორმები ანტიკური ხანისა და ბაროკოს მიხედვით
უძველეს დროში სიკვდილი ხშირად იყო გადაჯაჭვული რელიგიურ რწმენებთან ,
მითოლოგიასთან და რიტუალებთან. სხვადასხვა კულტურას ჰქონდა სხვადასხვა
გამოვლინებები და ფორმები, რომლებიც დაკავშირებულია სიკვდილთან. მაგალითად ,
ძველ ეგვიპტელებს სჯეროდათ შემდგომი ცხოვრებისა და ახორციელებდნენ დახვეწილ
დაკრძალვის რიტუალებს, მათ შორის მუმიფიკაციას. ძველ საბერძნეთში ჰადესისა და
მდინარე სტიქსის კონცეფციამ როლი ითამაშა მათ შემდგომი ცხოვრების გაგებაში .

ბაროკოს პერიოდში, მე -16 ბოლოდან მე -18 საუკუნემდე, ხელოვნება იყო მეტად

დრამატული და ემოციური. ეს აისახა ხელოვნებაში, ლიტერატურასა და რელიგიურ
პრაქტიკაში. ბაროკოს ხელოვნება ხშირად ასახავდა ინტენსიურ და ემოციურ სცენებს , მათ
შორის სიკვდილის გამოსახულებებს. Memento mori თემები გაგრძელდა, ახსენებდა
ადამიანებს სიკვდილის გარდაუვალობას და ცხოვრების გარდამავალ ბუნებას .

ბაროკოს ეპოქის რელიგიური ხელოვნება, კათოლიკური კონტრრეფორმაციის

გავლენით, ასახავდა წმინდანებს, მოწამეებსა და ბიბლიურ ისტორიებს თეატრალურობისა
და ემოციის გრძნობით. სიკვდილს ხშირად ასახავდნენ, როგორც სულიერი ტრიუმფის ან
მოწამეობის მომენტს.

როგორც ძველმა, ისე ბაროკოს პერიოდმა აჩვენა მდიდარ მრავალფეროვნებას

სიკვდილის კულტურულ და მხატვრულ გამოხატულებაში, რაც ასახავს მათი შესაბამისი
დროის რწმენასა და საზოგადოებრივ ღირებულებებს.

ბაროკო

 კარავაჯო - „ივდითი და ოლოფერნი“

  პეტერ პაულ რუბენსი - „ the fall of the damned”

 რემბრანტი - „ექიმნიკოლას ტილპის ანატომიის გაკვეთილები“

ანტიკური ხანა

 აქილევსი და პენთესილეა (მემგონი ამ ნამუშევარს თვითონ „პენთესილეა “ ჰქვია

მაგრამ Y’ALL PLS DO NOT LEAN ON ME)
  “memento mori” - ანტიკური რომი

4. სიშიშვლე მითოსური და ქრისტიანული რენესანსის

მიხედვით
რენესანსის კონტექსტში, როგორც მითურმა, ისე ქრისტიანულმა თემებმა გავლენა
მოახდინა სიშიშვლის ასახვაზე ხელოვნებასა და კულტურაში.

*მითიური რენესანსი:*

რენესანსის მხატვრებმა შთაგონება მიიღეს კლასიკური ბერძნული და რომაული

მითოლოგიიდან, სადაც სიშიშვლე იყო საერთო მოტივი, რომელიც სიმბოლოა სილამაზის
და იდეალიზებული ადამიანის ფორმისა, ღვთაებრივი ატრიბუტებით . მითოლოგიურ
ფიგურებს, როგორიცაა ვენერა და აპოლონი, ხშირად გამოსახავდნენ შიშველს , რათა
ხაზი გაესვათ მათი სრულყოფილებისთვის და ღვთაებრივთან კავშირისთვის . ეს
წარმოდგენები აღნიშნავდნენ ადამიანის სხეულს, როგორც იდეალიზებული სილამაზისა
და მადლის ანარეკლს.

*ქრისტიანული რენესანსი:*

რენესანსის ეპოქის ქრისტიანულ ხელოვნებაში სიშიშვლეს სხვა პერსპექტივით

უახლოვდებოდნენ. მიუხედავად იმისა, რომ ბიბლიური ისტორიები სიშიშვლის შესახებ
იყო გამოსახული, მაგალითად, ადამისა და ევას ისტორია, მხატვრები ხშირად
ცდილობდნენ დაებალანსებინათ მხატვრული სილამაზე რელიგიურ მგრძნობელობასთან .
ქრისტიანულ ხელოვნებაში სიშიშვლე გამოიყენებოდა სულიერი თემების გადმოსაცემად ,
როგორიცაა ცოდვის შედეგად დაკარგული უდანაშაულობა ან ადამიანის მდგომარეობის
დაუცველობა.

როგორც მითიური, ისე ქრისტიანული რენესანსის ხელოვნებამ აჩვენა სიშიშვლისადმი

მიდგომა, კლასიკური იდეალების შერწყმა რელიგიურ ნარატივებთან. მიუხედავად იმისა ,
რომ მითოლოგიური წარმოდგენები აღნიშნავდნენ ადამიანის ფორმის ესთეტიკურ
თვისებებს, ქრისტიანული გამოსახულებები ხშირად აერთიანებდა სიმბოლურ
ელემენტებს უფრო ღრმა თეოლოგიური მნიშვნელობების გადმოსაცემად .

მითოსური (მითიური) რენესანსი:

 ბოტიჩელი - „ვენერას დაბადება“

სანდრო ბოტიჩელის ვენერას დაბადება
ცივილიზაციის აღორძინების წერტილია.
ვენერას ფიგურა და ჟესტიკული სტილი
ითვლება,რომ აღებულია კნიდოსის
აფროდიტეს სტილისგან .იგი ტილოზეა
დახატული თხელი ტემპერას ტექნიკით,
რაც საკმაოდ უჩეულო . რენესანსის
ეპოქამდე სიშიშვლე სისუსტისა და ცოდვილობის გამომხატველი იყო ,ბოტიჩელის
ნახატის ხილვისას კი ვენერას ნაზმა, მშბიდმა სახემ შეუძლებელია უარყოფითი
ემოციით დაგმუხტოს. ბოტიჩელის ინსპირაცია ძველბერძნული მითოლოგიაა.
ვენერა სინამდვილეში ბერძნული ქალღმერთი აფროდიტეა. მარცხნივ
გამოსახულია ქარის ღმერთი ზეფიროსი და მისი მეუღლე ქლორისი, რომლებიც
ერთად უბერავენ ჰაერს ნიჟარას, რათა ნაპირზე გადაიყვანონ ვენერა . მარჯვენა
მხარეს კი გამოსახულია-ერთ ერთი წელიწადის დროის ჰორა,ნიმფა რომელიც
მზადაა, ახალშობილ ქალღმერთს მოაფაროს მოვარდისფრო სამოსი. ნამუშევარში
ბევრი ალეგორია გვხვდება, ვინაიდან ვენერა ხმელეთზე მკვიდრდება , მან
შეიძლება დაკარგოს უცოდველი სახე და დაცვა სჭრდება. ზედმეტი დაკვირვების
გარეშეც კი ,ჩვენ შეგვიძლია ვთქვათ, რომ ჰორანიმფა ვენერას მფარველია .
მაცდური ფორმები, როგორებიცაა გლუვი კანი , დახრილი მხრები, გრძელი
ოქროსფერი თმა, იდეალური ფორმის პატარა მკერდი ზუსტად იმ სილამაზის
სტანდარტებშია მოქცეული, რომლებიც მაშინ აქტუალური იყო. ბოტიჩელიმ დახატა
შედარებით გრძელი კისერი. თუ კარგად დავაკვირდებით, აღმოვაჩენთ , რომ
თვალებიც არ არის ერთმანეთის პროპორციული, თუმცა ვფიქრობ, ბოტიჩელიმ
 ვენერას მისცა იდეალიზებული სახე ,რომელიც ასევე გამოხატავს ვენერას
უცოდველ შინაგან ბუნებას...ფეხების მდგომარეობა დინამიკურობის
მანიშნებელია.

 ტიციანი - „დიანა და კალისტო“

 რუბენსი - “პარიზის განაჩენი”

(1936)

(1938-39)
 რაფაელის „სამი გრაცია“
რომაულ სკულპტურაში მეტად პოპულარული იყო სამი გრაციის გამოსახვის იდეა .
ეს იყო მოქანდაკის შესაძლებლობა, გამოესახა
ადამიანის სხეული სამი მხრიდან ერთდროულად.
რაფაელის ნამუშევარში „სამი გრაცია“ გამოსახულია
სამი ქალის შიშველი სხეულები, რომლებიც
წარმოადგენენ სილამაზეს, კრეატიულობასა და
ნაყოფიერებას. გამოსახული სამი ქალიდან ორი
ატარებს ყელსაბამსა და სფერული ფორმის ფიგურას.
არსებობს ვარაუდი, რომ ეს სფერული ფიგურა
ვაშლია. დანარჩენების აზრით კი, ისინი
წარმოადგენენ ოქროს ორბებს. ვარაუდობენ, რომ
მათი გამოსახვით რაფაელი ცდილობს გრაციების დაკავშირებას მთვარესთან ,
 ქალღმერთ ვენერასა და პლანეტა ვენერასთან, რაც კიდევ უფრო უსვამს ხაზს
ნამუშევრის სილამაზის, ნაყოფიერებისა და ქალურობის იდეებს.

ქრისტიანული რენესანსი

 მიქელანჯელო - „ადამის შექმნა“

 ლუკას კრანახი უფროსი - „ადამი და ევა“

5. სიშიშვლის იდეა ანტიკური ხანისა და რენესანსის

მიხედვით
*ანტიკურობა:*

ძველ საბერძნეთში სიშიშვლე იყო საერთო მახასიათებელი ხელოვნებასა და

ყოველდღიურ ცხოვრებაში. ბერძენი სპორტსმენები ოლიმპიადის დროს შიშველად
გამოდიოდნენ და ღმერთებისა და გმირების ქანდაკებები მათ ხშირად ტანსაცმლის
გარეშე გამოსახავდნენ. ბერძნები ადამიანის სხეულს მშვენიერ ნივთად თვლიდნენ და
ამას ხელოვნების სხვადასხვა ფორმებში აღნიშნავდნენ. სიშიშვლე ძველ ბერძნულ
ხელოვნებაში სიმბოლოა ფიზიკური აღმატებულობის, ღვთაებრივი სილამაზისა და
კაცობრიობის ფიზიკურ და სულიერ ასპექტებს შორის ჰარმონიის იდეალებს .

*რენესანსი:*
რენესანსის დროს აღორძინდა ინტერესი კლასიკური ბერძნული და რომაული კულტურის
მიმართ, მათ შორის მათი დაფასება ადამიანის ფორმის მიმართ. ისეთმა მხატვრებმა ,
როგორიც არის მიქელანჯელო და ლეონარდო და ვინჩი, გამოიკვლიეს შიშველი ფორმა
თავიანთ ნამუშევრებში, რომლებშიც აისახება შთაგონება კლასიკური იდეალებიდან .
სიშიშვლე რენესანსის ხელოვნებაში განაგრძობდა სილამაზის სიმბოლოს , მაგრამ ასევე
იყო განახლებული ყურადღება ადამიანის სხეულზე, როგორც ინტელექტუალური და
ემოციური სიღრმის ასახვა. ნახატებსა და ქანდაკებებში ფიგურები ხშირად რეალიზმისა
და ინდივიდუალობის ახალი დონით იყო გამოსახული.

მიუხედავად იმისა, რომ სიშიშვლის მადლიერებას ჰქონდა მსგავსება ანტიკურსა და

რენესანსს შორის, რენესანსმა მოიტანა თავისი ინტერპრეტაციები და ნიუანსი , აერთიანებს
კლასიკურ გავლენებს ადამიანის გამოცდილების შესახებ განვითარებულ იდეებთან .
თუმცა, ორივე პერიოდმა აღიარა გამოხატვის ძალა და სიმბოლური სიმდიდრე , რომელიც
თან ახლავს ადამიანის შიშველი ფორმის გამოსახულებას.

რენესანსიდან ზემოთ წერია (5-ში)

 ვენერა მილოსელი (ანტიკური საბერძნეთი) (ამაზე დიდად არ

გიჟდება ზაალი)
მაშინ არსებული სილამაზის სტანდატები- მკერდი, ყელი, მუცელი,
აწეული თმა, დაფარული გენიტალიები- დაცულია. სერია უნდა
იყოს ვენერა და ეროსი (კუპიდონი), ხელებს მისკენ იშვერდა
წესით...ნათელია პრაქსიტელეს გავლენა.

 “მომაკვდავი ნიობე“- უცნობი ავტორის ქანდაკება.

ნიობე თებელი მრავალშვილიანი დედაა, რომელმაც
ქალღმერთი ლეტო განარისხა, შედეგად დაისაჯა ლეტოს
შვილების მიერ (არტემიდა და აპოლონი). ქანდაკება
დინამიკურია, ჩანს, რომ ზურგში ისრით მოხვედრით, მალე
მოკვდება. ხვეული თმა, მაღლა აწეული, ბერძნული სილამაზის
სტანდარტების თანახმად. მკერდი მოშიშვლებული აქვს, თუმცა
გენიტალია სანახევროდ დაფარული ნაჭრით (სავარაუდოდ
ტანისამოსია), მუცლის არეში რამდენიმე არაბუნებრივი კუნთი
აქვს.

 აგესანდრე როდოსელი (და მისი ვაჟები) - „ლაოკოონი და მისი ვაჟები“

 მირონი - „ბადროს მტყორცნელი“
მთავარი ყურადღება მამაკაცის სხეულის აგებულებაში
ექცევა ტორსს. სხეული უნდა იყოს აუცილებლად
მოტრიალებული, მთლიანად წარმოდგენილი, დაკუნთული
და შუაზე გაყოფილი არაბუნებრივად ღრმა მკერდის ხაზით,
რომლის ორივე ნაწილიც პირდაპირ უნდა იმეორებდეს
ერთმანეთს იმ შემთხვევაშიც კი თუ ეს იქნება ბუნებრივი
კანონების დარღვევა.ამ ქანდაკებაში ავტორი გვატყუებს.
სხეულის ის ნაწილი, რომელიც დატვირთულია ბადროს
ტყორცნით, გაცილებით დაჭიმული უნდა იყოს, ვიდრე მისი
საპირისპირო მხარე. აქ ორივე მხარე, მკერდისაც და
ფეხებისაც, თანაბრად დაჭიმულია. ეს არის იმის მიზეზი, რომ ბერძენი
მოქანდაკეებისთვის ამოსავალი არის ჰარმონიის და არა რეალისტური
პრინციპები.

 „ზარნეჰეს ჰერკულესი“

 „კნიდოსის აფროდიტე“
ბერძნული სილამაზის მაგალითი - ზემოთ აწეული თმით
ხაზგასმულია კისრის სიგრძე, მკერდი გვერდითაა
მიმართულიი, ზომაში პატარაა;მუცლის ქვედა ნაწილი მცირედ
არაბუნებრივად გამოკვეთილი; გენიტალია დაფარულია
ხელით, რომელიც ამავდროულად „ისრის“ ფუნქციას
ასრულებს და პირიქით, ყურადღებას გამახვილებინებს
ქვეცნობიერულად.(აგრეთვე, ითვლება, რომ გენიტალია თუ არ
დაუფარე, არგამოდის სწორი) ყელზე აქვს სპეციფიკური
ნაკვთები, რომელიც რეალისტურს ხდის ძალიან, იგივე ამბავია
ხელის თითებზე, რომელზეც დეტალურადაა გამოკვეთილი
ძვლების ნაწილი.
  ჰერმესი და ჩვილი დიონისე
დაკუნთული სხეული, სიშიშვლე ტანის, რაც მამაკაცებში
მოსულა.ხვეული თმა, აგრეთვე სილამაზის
გამომხატველია. დიდი მხარ-ბეჭი. რეალისტური სახის
მიმიკა, სილამაზე! -რაც მნიშვნელოვანია ბერძნული
ხელოვნებისთვის.
დინამიკური ნამუშევარი, ბავშვი ჩამოკიდებული ჰყავს
მხარზე. პრაქსიტელეს სტილი გამოკვეთილად
შესამჩნევია - პრაქსიტელე ჰიპერრეალისტია, ცდილობს
მარმარილო ისე დაამუშავოს, რომ მაქსიმალურად
რეალისტური იყოს ნაკვთები. იგი ხშირად მუშაობს ქვაზე
ისე, რომ იკვეთებოდეს სხეულის მოცულობა, სინათლე და
ჩრდილები

6. რეალიზმი ბაროკოსა და ანტიკურ რომაულ

ხელოვნებაში

7. ქალის სხეულის ფორმები ანტიკური და რენესანსის

პერიოდის მიხედვით
*ანტიკური ხანა:*

ანტიკურ ხელოვნებაში, განსაკუთრებით ბერძნულ და რომაულ პერიოდებში , ქალის

სხეულის გამოსახვა იდეალიზებული გახლდათ. ქალღმერთების ბერძნული ქანდაკებები ,
როგორიცაა აფროდიტე ან ათენა, ასახავდა ქალებს ჰარმონიული პროპორციებით ,
გაწონასწორებული თვისებებით და მადლის გრძნობით. აქცენტი გაკეთდა ქალის ფორმის
იდეალიზებული სილამაზისა და სრულყოფილების აღქმაზე, ვიდრე მკაცრი რეალიზმის .

იდეალური ქალის სხეული ბერძნულ ქანდაკებაში:

1. მუცელი- მუცელს დიდი მნიშვნელობა აქვს. უნდა იყოს მცირედ დაკუნთული და

„შეტეხილი“. ამბობენ, რომ ეს შეტეხილობა ბუნებრივი არაა, მარა ბერძნებს მიაჩნდათ ,
რომ უკეთესია.

2. კისერი- მიაჩნდათ, რომ ლამაზი კისერი გრძელი კკისერია. სწორედ ამიტომ,

იმისთათვის რომ ეს თვალსაჩინო ყოფილიყო, თმა ქალებს ქანდაკებებში აწეული აქვთ .

3. „ბერძნული მკერდი“-ის უნდა ყოფილიყო აუცილებლად პატარა, და „გაქცეული“

გვერდით.

პრაქსიტელემ ქანდაკების შექმნით საფუძველი ჩაუყარა „მორცხვი ქალღმერთის იდეას “.

ეს ნიშნავს, რომ ისინი ხელის მოძრაობით ფარავდნენ გენიტალიებს. ეს მნიშვნელოვანია ,
რადგან, ერთი შეხედვით, ხელის ეს მოძრაობა გამოხატავს სიმორცხვეს, მაგრამ ეს ასე
არაა. სინამდვილეში, ეს მოძრაობა ასრულებს მისათითებელი ისრის როლს და გინდა თუ
არა შენდაუნებურად მზერას მიმართავ იმ წერტილისკენ , რომელსაც ხელი ფარავს . ეს
ინტერპრეტირებულია შემდეგ საუკუნეებშიც...“ურბინოს ვენერასა“ და „ვენერას
დაბადებაში“ პერსონაჟი ხელის მოძრაობით გენიტალიას იფარავს. თუ კარგად
დავაკვირდებით, მარცხენა ხელის ნეკა თითზე, ზუსტად იმ ადგილზე, სადაც გენიტალია
ხელის მდებარეობას ემთხვევა, პერსონაჟს თითზე უკეთია წითელი ბეჭედი . ეს
ფორმალურად სიმორცხვის გამოხატვაა, თუმცა პირიქით აძლიერებს ეროტიულობას .

*რენესანსი:*

რენესანსის დროს აღორძინდა ინტერესი კლასიკური ხელოვნებისა და ფილოსოფიის

მიმართ. მხატვრები, როგორიცაა ლეონარდო და ვინჩი და ბოტიჩელი , განაგრძობდნენ
ქალის სხეულის ასახვას იდეალიზმის გრძნობით, შთაგონებას იღებდნენ წონასწორობისა
და პროპორციის კლასიკური იდეალებიდან. თუმცა, რენესანსის ხელოვნებამ ასევე
შემოიღო მეტი აქცენტი ნატურალიზმზე და ადამიანის ფორმის უფრო რეალიზმით
გამოსახვის სურვილი. მხატვრები ხშირად სწავლობდნენ ანატომიას ქალის სხეულის
უფრო ზუსტი წარმოდგენის მისაღწევად.

მიუხედავად იმისა, რომ როგორც ძველმა, ისე რენესანსის პერიოდებმა მოიხიბლეს

იდეალიზებული ქალის ფორმა, რენესანსმა შემოიტანა ცვლა უფრო ნიუანსური და
რეალისტური გამოსახულებისკენ, კლასიკური გავლენების ნაზავისა და ადამიანის
გამოცდილების სიღრმისა და ინდივიდუალობის აღქმისადმი მზარდ ინტერესში .

ანტიკური პერიოდი

 კნიდოსის აფროდიტე

 ვენერა მილოსელი
 ბოტიჩელი - „ვენერას დაბადება“

 ტიციანი - „ურბინოს ვენერა“

 რუბენსი “სამი მადლი”

 ჯორჯონე - „მძინარე ვენერა“

 უცნობი ავტორი - „მომაკვდავი ნიობე“

 რაფაელის „დიანა და კალისტო“

ქალღღმერთი დიანა აღმოაჩენს, რომ მისი
მოსამსახურე კალისტო იუპიტერისგანაა
ორსულად. ცხადია, რომელი ფიგურაა
დიანა,რადგან გამოყოფილია, ნახატის
ცენტრშია და გვირგვინითაა შემკული, იგი
ხელის მოძრაობით მიუთითებს კალისტოზე,
რომელსაც სირცხვილის დარად ხელები
აქვს აფარებული ტორსოზე და იფარავს
მკერდსა და გენიტალიებს. უკიდურეს
მარცხენა ნაწილში ნახატისა, ვხედავთ ქალს,
ასევე მოსამსახურეს, რომელიც აგლეჯს
ტანსაცმელს კალისტოს. საქმე ისაა, რომ აქ
დიანა, მოსამსახურეებთან ერთად საბანაოდ არის მოსული, კალისტო კი
ერთადერთია, რომელიც არაკომფორტულად გრძნობს თავს და ტანსაცმლის
გახდას არ აპირებს. ამიტომაც აგლეჯენ მას ტანსაცმელს.
 8. ქალის როლი ხელოვნებაში ანტიკური ხანისა და
რენესანსის მიხედვით
 ოფელია „ჰამლეტიდან“ - საკმაოდ მნიშვნელოვანი როლის მქონე ქალი
 კლიტემესტრა „ოიდიპოს მეფე(?)“

თუ როლში იგულისხმება როგორ ასახავდნენ (რაც მეეჭვება, და კიდევ უფრო მეეჭვება აქ

ქალი როგორც შემოქმედი იყოს ნახსენები), მე-8 და მე-7 ნაწილებში არის მაშინ
მაგალითები.

9. ქალის როლი ხელოვნებაში შუა საუკუნეებისა და

რენესანსის მიხედვით
ასევე - 9

10. ტანჯვა და ტანჯვის იდეა რენესანსისა და ბაროკოს

მიხედვით
*რენესანსი:*

აღორძინების ეპოქაში განახლდა ინტერესი ჰუმანიზმისადმი და ცვლა ინდივიდუალური

და ადამიანური გამოცდილების აღნიშვნისკენ. მიუხედავად იმისა , რომ ტანჯვა ჯერ კიდევ
აღიარებული იყო, ის ხშირად უფრო თავშეკავებულად და კლასიკურად იყო გამოსახული .
მხატვრები ცდილობდნენ გამოეხატათ ადამიანის ფორმა მადლითა და იდეალიზებული
სილამაზით, თუნდაც ტკივილის ან მოწამეობრივი სცენების გადმოცემისას . აქცენტი
კეთდებოდა ინდივიდის ღირსებასა და სიძლიერეზე ტანჯვის წინაშე.

*ბაროკო:*

ბაროკოს პერიოდი, რომელიც ხასიათდება დრამატული და ემოციური მხატვრული

სტილით, ამაღლებული ინტენსივობით მიუახლოვდა ტანჯვის იდეას. ბაროკოს მხატვრები ,
როგორიცაა კარავაჯო და ბერნინი, ასახავდნენ ტანჯვას ვისცერული და თეატრალური
სახით. მოწამეობრივი სიკვდილის, ჯვარცმისა და ემოციური ტანჯვის სცენები გამოსახული
იყო უხეში ემოციური ძალით. ბაროკოს პერიოდი ხშირად იყენებდა კიაროსკუროს
(ძლიერი კონტრასტი სინათლესა და სიბნელეს შორის) ხელოვნებაში ტანჯვის ემოციური
ზემოქმედების გასაძლიერებლად.

მოკლედ, მაშინ როცა რენესანსი ტანჯვას კლასიკური თავშეკავებისა და იდეალიზაციის

გრძნობით ასახავდა, ბაროკოს პერიოდი უფრო ემოციურ და დინამიურ მიდგომას
იყენებდა, ხელოვნებას მძლავრი პასუხების გამოსაწვევად და მაყურებლის ემოციების
უფრო პირდაპირი და ინტენსიური გზით ჩართვისთვის.

რენესანსი

 ანდრეა მანტეგნა „მკვდარი ქრისტე“

 მიქელანჯელო - „პიეტა“

 დიურერი - „მელანქოლია“

 და ვინჩი - „saint John the Baptist”

 დონატელო - „penitent Magdalene”

 მიქელანჯელო - „ჯვარცმა“

 რუბენსი - „საბინელი ქალების გატაცება“

 ტულიო ლომბარდო - „ადამი“

  შექსპირის „ჰამლეტი“

ბაროკო

 კარავაჯო - „ქრისტეს გარდამოხსნა“

 Artemisia Gentileschi – “Judith slaying Holofernes” - ივრითი თავს ჭრის ჰოლოფერნეს -

ანტემია ჯენტილესკი
 კარავაჯო - „დავითი და გოლიათი“

 კარავაჯო - „ისააკის მსხვერპლთშეწირვა“

 

11. პოლიტიკური ხელოვნება ძველ რომში, რენესანსსა

და ბაროკოში
*რენესანსი:*

რენესანსის ეპოქაში პოლიტიკური ხელოვნება ხშირად ემსახურებოდა პატრონების

ინტერესებს, რომლებიც ხშირად იყვნენ მმართველი ელიტის ან ეკლესიის წევრები .
მხატვრებმა, როგორიცაა ლეონარდო და ვინჩი, რაფაელი და ტიციანი , შექმნეს
ნამუშევრები, რომლებიც აღნიშნავდნენ პოლიტიკურ ძალაუფლებას და გადმოსცემდნენ
ავტორიტეტის გზავნილებს. გავრცელებული იყო მმართველების პორტრეტები და
ალეგორიული ნახატები, რომლებიც ხაზს უსვამდნენ მმართველის იდეალიზებულ
გამოსახულებას ან პოლიტიკურ გზავნილებს სიმბოლიზმის საშუალებით გადმოსცემდნენ .
მედიჩის ოჯახმა ფლორენციაში, მაგალითად, შეუკვეთა მრავალი ნამუშევარი , რომელიც
ასახავდა მათ სიმდიდრეს და გავლენას.

*ბაროკო:*

ბაროკოს ეპოქაში უფრო დინამიური და ემოციური მიდგომა იყო პოლიტიკური

ხელოვნებისადმი. მაგალითად, კარავაჯო ასახავდა პოლიტიკურ და რელიგიურ
მოღვაწეებს რეალიზმის გრძნობითა და დრამატული ინტენსივობით . კათოლიკურმა
კონტრრეფორმაციამ ასევე გავლენა მოახდინა ბაროკოს პოლიტიკურ ხელოვნებაზე ,
მხატვრებმა, როგორიცაა პიტერ პოლ რუბენსი, შექმნეს ნამუშევრები , რომლებიც მიზნად
ისახავდა ეკლესიისადმი რწმენისა და ერთგულების შთაგონებას . ბაროკოს არქიტექტურა ,
როგორიცაა ვერსალის სიდიადე, გახდა პოლიტიკური გამოხატვის მძლავრი იარაღი ,
რომელიც აძლიერებდა მმართველთა ავტორიტეტს მონუმენტური სტრუქტურების
მეშვეობით.

როგორც რენესანსის, ისე ბაროკოს პერიოდებში იყენებდნენ ხელოვნებას , როგორც

პოლიტიკური გამოხატვის ინსტრუმენტს, მაგრამ სანამ რენესანსი ხშირად ფოკუსირებული
იყო მმართველების იდეალიზებულ პორტრეტებზე და პოლიტიკურ ალეგორიაზე ,
ბაროკოს ეპოქამ მოიცვა უფრო ემოციურად დატვირთული და თეატრალური მიდგომა ,
რომელიც ასახავდა მშფოთვარე პოლიტიკურ და დროის რელიგიურ კლიმატს .

ძველი რომი

 პრიმა-პორტის ავგუსტუსი

 მარკუს ავრელიუსის ქანდაკება

 ვირგილიუსი „ენეიდა“

რენესანსი:

 ერთი ქანდაკება (ჰგავს ავრელიუსისას), ზაალმა ახსენა და თუ გამახსენდა მივაწერ

აქ

ბაროკო (ქანდაკებებია. რაღაცა მაინცდამაინც ამ თემას (მაგიტო აღარ ვიწვალე

ფოტოების ჩაყრაზე) ამათ ვერ ვუკავშირებ მარა იყოს):
  ბერნინი „the ecstasy of saint teresa“
 Francesco Queriolo – “veiled crist”
 Alessandro Algardi – “the beheading of saint paul”

12. ადამიანი მოგზაურის იდეა

იდეები: ოდისევდი არის ადამიანი მოგზაურის ხატი. წესრიგის იდეა არის ყველაზე
მნიშვნელოვანი. ადამიანების და ღმერთების სამყარო არ არის გამიჯნული და ადამიანები
ღმერთების მიერ დადგენილ წესრიგდში უნდა ცხოვრობდნენ. არსებობს ცხვრების ოთხი
ეტაპი: ცოდვა (წესრიგიდან ამოვარდნა), სასამართლო (ღმერთების თათბირი ),
განსაცდელი (ღმერთების მოვლენილი სასჯელი), მონანიება (წესრიგში დაბრუნება ). აქვე
ჩნდება წრიულობის იდეა. ვიზუალურ ხელოვნებაში გამოსახავენ ისეთ სცენებს ,
რომლებიც ერთი შეხედვით უბრალო და უმნიშვნელოა, მაგრამ მათ უკან დგას რაიმე
ცნობილი ისტორიული ფაქტი. ადამიანური გრძნობები უზენაესია. პირველად ამ ეპოქაში
ცდილობენ შემოიტანონ დინამიურობა. ჩნდება შემოტრიალებული ფეხი, მოცულობა ,
მრგვალი ფორმები, მოძრაობის ამსახველი ნახატები თუ ქანდაკებები . ხელოვნება არ
ცდილობს რეალობის ასახვას, არამედ - იდეალურობის და ჰარმონიის . მთავარია
თვალისთვის სასიამოვნო სანახავი იყოს, დაცული იყოს პროცორციები და წონასწორობა .

მწერლები: ჰომეროსი, ევრიპიდე, ესქილე, არისტოფანე, სოფოკლე.

 დონ კიხოტი
 ბეჭდების მბრძანებელი

„იდეალური ადამიანის“ იდეა განსხვავდებოდა ყველა დროს. იდეალური არ ნიშნავს

დადებითი თვისებებით „დაჯილდოებულს“, არამედ „ქულს“.ეს არის უბრალოდ ადამიანი ,
რომელიც რაღაც გამორჩეულ როლს იკავებს საზოგადოებაში. მაგალითად , შუა
საუკუნეებისთვის ასეთები არიან რაინდები და წმინდანები . ბერძნულში იდეალური
ადამიანის მაგალითად შეგვიძლია, მივიჩნიოთ ოდისევსი. (ადამიანი მოგზაურის იდეა )

„ადამიანი მოგზაურის იდეა“ შედგება ოთხი ეტაპისგან:

1. ცოდვა-ბერძნებს დადებითი ადამიანი არ აინტერესებთ(მაგალითად „მედეა“). ბერძნულ

ლიტერატურას(პირველ ლიტერატურას) აინტერესებს ადამიანები, რომლებიც შეძლებენ
ბედისწერას, სამყაროს წესრიგს, ღმერთებს და ა.შ . აუჯანყდნენ, თუნდაც ცუდი ადამიანი
იყოს. მთავარი პერსონაჟი ვერ გახდება დადებითი ადამიანი. ამიტომ აუცილებელია , რომ
ცოდვა ჩაიდინოს( არა ქრისტიანული წარმოდგენით, რადგან ქრისტიანულ სამყაროში
ცოდვის წინაშე ყველა ტანასწორია, საყოველთაოა...) ბერძნულ სამყაროში ღმერთების
ნება-სურვილზეა დამოკიდებული, ცოდვა ჩაიდინე თუ არა.

2. განაჩენი-ცოდვის ჩადენის შემდეგ იკრიბებიან ღმერთები, რომლებიც მსჯელობენ და

გამოაქვთ განაჩენი „ცოდვილისთვის“. განაჩენი არათანაფარდი და ხშირად სრულიად
„ალოგიკურია“, ძალიან მკაცრი, დებილური რა კაროჩე.
3. განაჩენის აღსრულება, სასჯელი- უმეტეს შემთხვევაში ბერძნული ისტორიები პირდაპირ
სასჯელით იწყება, ანუ მთავარ როლს თამაშობს სიუჟეტური ხაზის განვითარებისას .
უმეტესად პირველი ორი ეტაპი ან საერთოდ არ მოიყოლება და იგულისხმება , ან ძალიან
მოკლედაა მოყოლილი. როგორც ცოდვა, სასჯელიც ინდივიდუალურია. ანუ ყველას ვერ
გადახდება ერთი და იგივე ამბავი... + სასჯელის პერიოდში პერსონაჟს ეძლევა
დანაშაულის გამოსწორების შანსი.

4. (ყველა ბერძენი გმირი ვერ გადადის ამ საფეხურამდე, ოდისეევსი, მაგალითად ,

გადავიდა) მონანიება- პერსონაჟი აღმოჩნდება სიუჟეტურად განსხვავებულ , მაგრამ
იდეურად მსგავს გარემოში და უნდა მიიღოს გადაწყვეტილება. ვინც ღმერთების ნებას არ
ემორჩილება(აიაქსი, მაგალითად), კვდება. თუ ამ ეტაპამდე არ მივიდა პერსონაჟი , ვერ
შეასრულებს „ადამიანი მოგზაურის“ იდეას.

ადამიანი მოგზაურის იდეაში ერთმანეთს უპირისპირდება ადამიანის აზროვნების

მითოსური და რაციონალური მოდელი(აქ ადამიანისა და ღმერთების სამყარო
გამოყოფას იწყებს)

ადამიანი მოგზაურის იდეის მაგალითები : ოდისეა, ოიდიპოსი, ტელემაქე, ორესტეა

პარალელები: ფილმი „გაპობილი ცა“, დანტე ალიგიერი (შუა საუკუნეებიდან),ჰობიტი,

ბეჭდების მბრძანებელი,

მწერლები: ჰომეროსი, ესქილე, ევრიპიდე, არისტოფანე, სოფოკლე

13. ადამიანი დემიურგის იდეა

იდეები: ლიტერატურულ ნაწარმოების გმირს ოთხი მახასიათებელი აქვს: არ ვიცით
საიდან მოვიდა, ანადგურებს ყველაფერს გზაზე, აშენებს, მაგრამ ვერ ასწრებს მისი
ქმნილებით ტკობობას.

შედგება ოთხი ძირითადი მახასიათებლისგან:

 უნდა იყოს არსაიდან მოსული ან მოდის იქიდან, სადაც ვეღარ დაბრუნდება .

სხვანაირად რომ ვთქვათ, მისი წარმოშობის ადგილი უმნიშვნელოა, ანუ შეგვიძლია
ვუწოდოთ „არსად“. ეს იდეა იმდენად სოციალურია, რომ მისი ისტორიული
ანალოგი ყველა ეპოქაშია. (აი მაგალითად ნაპოლეონი: პარიზში იყო და კორსიკა
ითვლება „არსად“-დ.)
 ეს კაცი უნდა ფლობდეს დესტრუქციულ ენერგიას - სადაც ჩადის, აუცილებლად
უნდა დაანგრიოს ეს ადგილი, უპირველეს ყოვლისა, სოციალური თვალსაზრისით .
(მაგალითად ნაპოლეონი ჩადის პარიზში და დაამხობს რესპუბლიკურ
საფრანგეთს)
 ხელახლა უნდა ააშენოს დანგრეული ისე, როგორც თვითონ მიაჩნია სწორად -
მოვიდა არავინ „ახალი კაცი“, როგორც რომაელები ეხზახიან, დაანგრია ეს და
ააშენა ეს.
  უნდა დაიღუპოს მალე. ზუსტად მაშინ როცა პერსონაჟი ძალაუფლების პიკშია ,
მოულოდნელად უნდა მოკვდეს.

მაგალითები და პარალელები: ენეიდა,“ოქროს ვირის“ პომპეუსი; პარალელებად ფილმი

„ნავთობი“, რომანტიზმიდან შეიძლება ვახსენოთ ზოგადად ადამიანის დესტრუქციული
ბუნება, ქარიზმასა და ნგრევასთან მიმართებით რიჩარდ მესამეც . „ფრანკენშტეინი “ იმ
პონტში, რო ექიმი ღმერთთან გატოლებას ცდიილობს.

მწერლები: კალიმაქე, ვირგილიუსი, პლუტარქე

14. სილამაზის იდეა რენესანსში

აღორძინების ეპოქაში სილამაზის იდეამ განიცადა მნიშვნელოვანი ტრანსფორმაცია ,
გავლენით აღორძინდა ინტერესი კლასიკური ბერძნული და რომაული ხელოვნების ,
ფილოსოფიის და ჰუმანიზმის მიმართ. სილამაზე ამ პერიოდში განიხილებოდა , როგორც
ჰარმონიის, პროპორციისა და იდეალიზებული ფორმების ანარეკლი.

*1. ჰუმანიზმი და ინდივიდუალური სილამაზე:*

რენესანსის ჰუმანიზმი ხაზს უსვამდა ინდივიდის ღირებულებასა და პოტენციალს .

ხელოვანებსა და მოაზროვნეებს სჯეროდათ თითოეული ადამიანის უნიკალურობის
აღნიშვნა და ეს პერსპექტივა ვრცელდებოდა სილამაზის კონცეფციაზე . პორტრეტები
პოპულარულ ჟანრად იქცა, რომელიც მჯდომარეს ინდივიდუალურობასა და სილამაზეს
ასახავს.

*2. კლასიკური გავლენა:*

ძველი საბერძნეთისა და რომის ხელოვნებითა და ნაწერებით შთაგონებული , რენესანსის

მხატვრები ცდილობდნენ აღედგინათ სილამაზის კლასიკური იდეალები . ისინი
სწავლობდნენ კლასიკურ ქანდაკებებსა და ტექსტებს, მათ ნამუშევრებში აერთიანებდნენ
წონასწორობის, პროპორციისა და სიმეტრიის პრინციპებს. ადამიანის სხეული ,
განსაკუთრებით, სილამაზის წყაროდ ითვლებოდა და მხატვრები, როგორიც ლეონარდო
და ვინჩი და მიქელანჯელოა, მას მადლითა და იდეალიზებული ფორმებით ასახავდნენ .

*3. სილამაზე ხელოვნებასა და ბუნებაში:*

რენესანსის მოაზროვნეები აფასებდნენ ხელოვნებაში სილამაზესა და ბუნებრივ სამყაროს

შორის კავშირს. ბუნებაში აღმოჩენილმა სილამაზემ, პეიზაჟებიდან ბოტანიკურ
ელემენტებამდე, შთააგონა მხატვრები, დაეფიქსირებინათ ეს ელემენტები თავიანთ
ნამუშევრებში. ნახატები ხშირად აჩვენებდნენ ჰარმონიულ კომპოზიციებს და იკვლევდნენ
მიმდებარე სამყაროს სილამაზეს.

*4. სიმბოლიზმი და ალეგორია:*

რენესანსის ხელოვნებაში სილამაზე ხშირად სიმბოლურ მნიშვნელობებს ატარებდა .
გავრცელებული იყო ალეგორიული ნახატები, სადაც ფიგურები და ელემენტები
აბსტრაქტულ ცნებებს წარმოადგენდნენ. სილამაზე შეიძლება გამოყენებულ იქნას
სათნოების, ზნეობრივი გაკვეთილების ან პოლიტიკური იდეალების გადმოსაცემად ,
მხატვრულ შემოქმედებას მნიშვნელობის ფენების დამატება.

მოკლედ, რენესანსმა ხელახლა განსაზღვრა სილამაზის იდეა, რომელიც ხაზს უსვამდა

ინდივიდუალობას, კლასიკურ იდეალებს და ადამიანის გამოხატულებასა და ბუნებრივ
სამყაროს შორის კავშირს. ეს პერიოდი აღნიშნავდა გადასვლას ხელოვნებასა და
კულტურაში სილამაზის უფრო ადამიანზე ორიენტირებული და ნიუანსირებული
გაგებისკენ.

 და ვინჩი - „მონა ლიზა“

 ბოტიჩელი - „ვენერას დაბადება“

 ტიციანი - „ურბინოს ვენერა“

 მიქელანჯელო - „დავითი“

 ბერნინი „აპოლონი და დაფნე“

 ჯორჯონე (ტიციანიცო და ორი რანაირად ვერ მოვწვი, ალბათ დაასრულა ტიციანმა )
– „მძინარე ვენერა“

 „ახალგაზრდა ქალის პორტრეტი“ - სანდრო ბოტიჩელი

ნახატის ინსპირაციის წყაროა სიმონეტა ვესპუჩი, იმდროინდელი ყველაზე ლამაზი
ქალი ფლორენციაში. ითვლება, რომ მისი სილამაზის მოტრფიალენი იყო თავად
ჯულიანო მედიჩი, მედიჩთა კლანის წარმომადგენელი. ბოტიჩელის ნახატის ფერთა
გამა საკმაოდ მშვიდი, თბილი და ნაზია. ქალის
ტანსაცმელი, მის თმაში ჩაწნული სამკაულები თუ
ნაჭრები გარკვეულწილად ავტორის
დამოკიდებულებას გამოხატავს ქალისადმი.
ცნობილია, რომ სანდრო ბოტიჩელს ამ ქალის
ინსპირაციით არაერთი პორტრეტი აქვს შექმნილი,
თანაც, ვესპუჩი 23 წლის ასაკში გარდაიცვალა, თავად
კი 64 წლის ასაკში. გარდაცვალებამდე მან ითხოვა
ქალთან ახლოს დასაფლავება. ბოტიჩელის სხვა
ნამუშევრებისგან განსხვავებით, ნახატის უკანა ფონი
რატომღაც შავია, რაც მკაფიო კონტრასტს ქმნის.
მთელი ყურადღება ქალს ეთმობა და ფიგურას
დახვეწილად წარმოაჩენს. ნამუშევარი არ არის
დინამიკური, წარმოადგენს რა პორტრეტს, თუმცა ფიგურა გამოსახულია იმგვარი
კუთხით, რომ იქმნება შთაბეჭდილება, თითქოს ქალი მართლაც გვერდით გვიდგას ,
მომენტში იქნა დანახული და დაფიქსირებული ისე, როგორც არის.

 რაფაელი - ახალგაზრდა ქალის პორტრეტი - ლა ფორნარინა.

თმაზე აქვს ლურჯი-ყვითელში სამკაული, წელს ზევით შიშველია, საინტერესო
დეტალი ის არის, რომ ტანსაცმელი ძალიან რეალისტურად და დეტალურად არის
აღქმადი. იგი გამჭირვალეა და ქალს მკერდს
ქვემოთ უფარავს მუცელსა და წელს. საკმაოდ
ინტიმური სურათია იმის გათვალისწინებით, რომ
ქალი საკუთარ მკერდს ეხება მარცხენა ხელით.
არის მოსაზრება, რომ გამოსახული ადამიანი
რაფაელის საყვარელი იყო, რომელმაც ცოლობაზე
უარი უთხრა. საინტერესო დეტალია ქალის მხარზე
შემოხვეული ლურჯი ფერის სამკლავური,
რომელზეც ავტორის სახელ-გვარს ვკითხულობთ,
 გარკვეულწილად მისაკუთრების სიმბოლოდ აღვიქვამ მე. იმ შემთხვევაში , თუ
თეორია არაა მართებული და ქალი რაფაელის წარმოდგენით იდეალური ქალის
პროტოტიპია, სამკლავურზე დატოვებული წარწერა მხოლოდ ხელმოწერა
გამოდის.

 პარალელები: შეიძლება ანტიკური საბერძნეთიდან რაღაცების გამეორება -

პრაქსიტელეს „დიანა“, აფროდიტე კნიდოსელის სერია, „მომაკვდავი ნიობე “,
ფიდიასის „ლემნიელი ათენა“, გვიანდელი პერიოდიდან-ბაროკოდან- ბერნინის
„მძინარე ჰერმაფროდიტი“, ასევე ბერნინის „დაფნე და აპოლონი“

15. ადამიანი რაინდის იდეა

XIII-XIV საუკუნეებში მთავარი სალიტერატურო ფორმა არის სარაინდო რომანი. ისაა ორი
სახის:

1. ის აგებულია მითოლოგიურ სიუჟეტებზე და ეფუძნება ფოლკლორულ, სკნდინავიურ

ან ზოგადად ჩრდილოელ ამბებს.
2. ემყარება მეტად რეალურ ამბებს. ჩართულია ისტორიული ან გეოგრაფიული
ეპიზოდები. ამ მხრივ, მნიშვნელოვანია ესპანური პოემა -„სიმღერა ჩემს სიდზე “ და
„სიმღერა როლანდზე“ (ფრანგული).

რაინდი- ახალგაზრდა კაცი, რომელიც ზირითადად მაღალი სოც. წარმოშობისაა (თუმცა

მაინცდამაინც დიდ ქონებას არ ფლობს) და გადახდება ბევრი თავგადასავალი . მისთვის
უმთავრესი არაა მორალური „პოსტულატები“, მათი მორალური ვექტორი სრულიად
სხვანაირია( აი, მაგალითად, ისეთები არა, როგორების „ვეფხისტყაოსანში “)

ნებისმიერი სრულმნიშვნელოვანი ქმედება მხოლოდ ქმედების ჩადენის აქტს უნდა

გულისხმობდეს და არა მიზანს... რაიუნდულია ქმედება, რომელსაც რეალური მიზანი არ
აქვს.რაინდის მიზანი არის ის, რომ ეძიოს და გააფართოვოს ადამიანთა
შესაძლებლობათა საზღვრები, დანარჩენი მეორეხარისხოვანია. რაინდების ერთადერთი
მიზანია თავიანთი თავი მიიყვანონ ზღვრამდე და გამოსცადონ. ისინი ეძებენ უმაღლეს
სიკეთესა და მშვენიერებას.რაინდები ერთმანეთს თითქმის არასდროს კლავენ . თუმცა ,
თავიანთ სიცოცხლეს არანაირ ფასებულობას არ ანიჭებენ. ამ იდეებს სერვანტესი
დასცინებს თავის ნაწარმოებებში და ამით დამთავრდება შუა საუკუნეები . მისი აზრით
მთელი რაინდობა არავისთვის საჭირო სიკეთის კეთება იყო

ოთხი თვისება, რომელი რაინდს უნდა ჰქონდეს:

1. უგუნურება
2. გონიერება- „ღვთაებრივი აზრით“
3. რწმენა
4. სიმამაცე
მაგალითები და პარალელები: „სიმღერა როლანდზე“, „მეფე არტური და მრგვალი
მაგიდის რაინდები“, „სიმღერა ჩემს ხიდზე“

იდეები: საკუთარი თავის გამოცდის იდეა - რაინდების ერთადერთი მიზანია თავიანთი

თავი მიიყვანონ ზღვრამდე და გამოსცადონ. ისინი ეძებენ უმაღლეს სიკეთესა და
მშვენიერებას. სიკვდილის იდეა - რაინდები ერთმანეთს თითქმის არასდროს კლავენ .
თუმცა, თავიანთ სიცოცხლეს არანაირ ფასებულობას არ ანიჭებენ. ამ იდეებს სერვანტესი
დასცინებს თავის ნაწარმოებებში და ამით დამთავრდება შუა საუკუნეები . მისი აზრით
მთელი რაინდობა არავისთვის საჭირო სიკეთის კეთება იყო. რელიგიურობის იდეა -
ეკლესიას დიდი ზეგავლენა აქვს ხელოვნებასა და ლიტერატურაზე . სასუფევლის
დამკვიდრებისთვის ყველაფერი უნდა გასცენ. ადამიანებს შეუძლიათ გახდნენ
წმინდანები. სული ბევრად უფრო ღირებულია, ვიდრე სხეული. გოთიკურ არქიტექტურაში
ჩნდება დეკორატიულობის იდეა, ყველაფერი მოჩუქურთმებული და გადატვირთულია ,
თუმცა არა - მდიდრული.

მხატვრები: ხატმწერები და რელიგიური სიუჟეტების მხატვრები ძირითადად. ლორენცეტი ,

დუჩო, ჯოტო (გოთიკა).

მწერლები: ბოკაჩო (რენესანსელია, მაგრამ წერის სტილით უფრო შუასაუკუნეები).

16. ბოროტების იდეა ბაროკოში

ბაროკოს პერიოდში ბოროტების იდეამ მიიღო დრამატული და ინტენსიური ხასიათი , რაც
ასახავდა იმდროინდელ მშფოთვარე სოციალურ, რელიგიურ და პოლიტიკურ კონტექსტს .
ბაროკოს ხელოვნება და ლიტერატურა ხშირად ასახავდა ბოროტებას ამაღლებული
ემოციური და თეატრალური ხარისხით.

*1. *დრამატული წარმოდგენა:*

ბაროკოს მხატვრები, როგორიცაა კარავაჯო, ხშირად ასახავდნენ ბოროტებას

დრამატული განათებით, ინტენსიური კონტრასტებით და ნათელი რეალიზმით .
ძალადობის, მოწამეობისა და დემონური ფიგურების სცენები იყო წარმოდგენილი ისე ,
რომ მაყურებლის ძლიერი ემოციური რეაქცია გამოიწვია.

*2. *რელიგიური და მორალური თემები:*

კონტრრეფორმაციამ გავლენა მოახდინა ბაროკოს ხელოვნებაზე და ბოროტების

გამოსახულებები ხშირად რელიგიურ და მორალურ გზავნილებს ემსახურებოდა .
მხატვრები, როგორიცაა პიტერ პოლ რუბენსი, ასახავდნენ ბიბლიურ ისტორიებს სიკეთისა
და ბოროტების ბრძოლაზე. ხშირი იყო მანკიერებისა და სათნოებების ალეგორიული
წარმოდგენები, რომლებიც აჩვენებდნენ ბოროტ ცდუნებებში დამორჩილების შედეგებს .

*3. * სიმბოლიზმი და ალეგორია:*

ბაროკოს ხელოვნება ხშირად იყენებდა სიმბოლიკასა და ალეგორიას სიკეთისა და

ბოროტების სირთულეების გადმოსაცემად. მუქი და მსუბუქი კონტრასტები , chiaroscuro,
გამოიყენებოდა ემოციური ზემოქმედების გასაძლიერებლად და დაძაბულობის განცდის
შესაქმნელად. სიმბოლური ელემენტები, როგორიცაა გველები ან მუქი ჩრდილები , იყო
ჩართული ბოროტი ძალების წარმოსაჩენად.
*4. *ემოციური ჩართულობა:*

ბაროკოს მხატვრები მიზნად ისახავდნენ მაყურებლის ემოციურად ჩართულობას ,

ვისცერული გამოცდილების შექმნას. იქნება ეს მოწამეობის, ცდუნებისა თუ ღვთაებრივი
განკითხვის სცენების ასახვა, ბაროკოს ხელოვნებაში ინტენსიური ემოციური
გამოხატულება მიზნად ისახავდა აუდიტორიაში თანაგრძნობის , შიშის ან ჭვრეტის
გამოწვევას.

მოკლედ, ბაროკოს პერიოდის ბოროტების გამოსახვა გამოირჩეოდა მისი ინტენსიური

ემოციური და დრამატული წარმოდგენით. ამ ეპოქის ხელოვნება ჩართული იყო
რელიგიურ, მორალურ და სოციალურ ძალებს შორის რთულ ურთიერთქმედებაში , რაც
ასახავს მღელვარე დროებს, რომელშიც ის შეიქმნა.

 ფრანცისკო გოია - „სატურნი ჭამს თვის შვილებს“

 რუბენსი - “the fall of the damned”

 Artemisia Gentileschi – “Judith Slaying Holofernes”

 პიტერ ბრეიგელი - „სიკვდილის ტრიუმფი“

 ჰიერონიმუს ბოსხი - „ტკბობის ბაღი“ (?)

 ბენვენუტო ჩელინი - „პერსევსი მედუზას თავით ხელში“

 Giambologna - „საბინელი ქალების გატაცება“

 ბერნინი - „აპოლონი და დაფნე“ (?)

  ბერნინი - „პერსეპონეს მოტაცება“

17. ძალადობის იდეა ბაროკოში

ბაროკოს პერიოდში ძალადობის იდეას ხშირად ასახავდნენ დრამატული და
თეატრალური ინტენსივობით. ბაროკოს მხატვრები ძალადობას სხვადასხვა ფორმით
გადმოსცემდნენ, რაც ასახავდა იმდროინდელ ტურბულენტობას და აჯანყებებს .

*1. *დრამატული რეალიზმი:*

ბაროკოს მხატვრები, როგორიცაა კარავაჯო, ცნობილი იყვნენ ქიაროსკუროს

გამოყენებით (ძლიერი კონტრასტი სინათლესა და სიბნელეს შორის) ძალადობრივი
სცენების დრამატული და რეალისტური ასახვის შესაქმნელად . ამ ტექნიკამ გააძლიერა
გამოსახული ძალადობის ემოციური გავლენა, გახადა იგი ვისცერული და დაუყოვნებელი .

*2. *რელიგიური და მითოლოგიური ძალადობა:*

ბაროკოს ხელოვნება ხშირად ასახავდა ძალადობრივ სცენებს რელიგიური ნარატივიდან

და მითოლოგიიდან. გავრცელებული იყო მოწამეობის, ჯვარცმისა და ღმერთებსა და
მითურ არსებებს შორის ბრძოლების სცენები. ეს გამოსახულებები ემსახურებოდა არა
მხოლოდ რელიგიურ ან მითოლოგიურ მიზნებს, არამედ აწვდიდა მორალურ და ეთიკურ
გზავნილებს.

*3. *ისტორიული და პოლიტიკური ძალადობა:*

ბაროკოს პერიოდი გამოირჩეოდა პოლიტიკური და სოციალური რყევებით და

ხელოვნება ხშირად ასახავდა ამ დროის ძალადობას. ნახატები ასახავდნენ ბრძოლებს ,
ალყას და ომის სისასტიკეს. ისტორიულმა მოვლენებმა, როგორიცაა ოცდაათწლიანმა
ომმა, შთააგონა მხატვრებს ძალადობის დესტრუქციული ძალის ხელში ჩაგდება .

*4. *ტენებრიზმი და თეატრალიზმი:*

ტენებრიზმი, ფერწერის ტექნიკა, რომელიც ხაზს უსვამს სინათლისა და სიბნელის ძლიერ

კონტრასტებს, ხშირად გამოიყენებოდა ძალადობის სცენებში თეატრალურობის განცდის
შესაქმნელად. თეატრალური დადგმა აძლიერებდა ემოციურ ზემოქმედებას ,
აგრძნობინებდა მაყურებელს გამოსახული ძალადობის ინტენსივობას .

მოკლედ, ბაროკოს ხელოვნებაში ძალადობა ხასიათდებოდა მისი დრამატული

რეალიზმით, იქნება ეს რელიგიური, მითოლოგიური, ისტორიული თუ პოლიტიკური
თემების ამსახველი. პერიოდის მღელვარე ბუნებამ ხელი შეუწყო ძალადობის ვისცერული
და ემოციურად დატვირთული წარმოდგენას ბაროკოს ნამუშევრებში .

მე-17-ში გავიყვანე ესეც, შეამჩნევდით))

18. გამარჯვებული ადამიანის იდეა რომაული

კულტურის მიხედვით
 იმპერიული ხელოვნების გამოვლინებაა
 იმპერატორებს სურდათ, მოეყოლათ თავისი გამარჯვებების შესახებ - საომარი
რეპორტაჟი
 ჰარმონიას ანაცვლებს პრაქტიკულობა, „მოდას აყოლილები“ არ არიან

მაგალითები და პარალელები: ავგუსტუსის ქანდაკება(ბავშვი ატარებს დელფინს და ეგ

არი სიმბოლო კლეოპატრასა და მარკუს ანტონიუსის დამარცხების ), ტრაიანეს სვეტი ,
კონსტანტინესა და ტიტუსის თაღები, პარალელი საფრანგეთის რევოლუციასთან
(„თავისუფლება“- ეჟენ დელაკრუა), ნელსონის სვეტი, ენეიდა (ოქტავიანემ შეუკვეთა
თავისი გამარჯვების აღსანიშნავად), ტრიუმფალური თაღი

19. ადამიანური ვნებების იდეა ანტიკური ხელოვნების

მიხედვით
ბერძნული ხელოვნება იწყებს ადამიანის ემოციებისა და განცდების გამოგონებასა და მათ
ხაზგასმას.

მაგალითები და პარალელები: „ბადროს მტყორცნელი“- მიუხედავად იმისა, რომ

არარეალისტურად ჰარმონიული და „იდეალურია“ სხეული, ხელოვნება ხდება
რეალობაზე აღმატებული. (ეს მაგალითი სადღაც კონსპექტში ვნახე); „ლაოკოონი და მისი
ვაჟები“- ემოციები ჩანს კარგად ამ დინამიკურ ქანდაკებაში; პარალელი ფრანცისკო გოიას
„დახვრეტა“- ემოციები და განცდები ჩანს თითქოს; ედვარდ მუნკის „კივილი“; კარავაჯო ,
ბერნინი, რუბენსი, ველასკესიც გამოხატავდნენ მძაფრად განცდებს თავიანთ
შემოქმედებაში, მაგალითთად, კარავაჯოს „წმინდა პეტრეს ჯვარცმა“, მარიამ სტიუარტიც
შეიძლება

20. განცდების ადამიანი, ემოციები ბაროკოს მიხედვით

იდეები: შუქ-ჩრდილები - ისინი ცდილობენ ადამიანური შეგრძნებები წამოწიონ წინ .
ხატავენ ჩვეულებრივ ადამიანებს, აღარ იწენებენ სიმბოლოებს და რთულ სიუჟეტებს .
ნახატების გარეალურებაში მათ ზუსტად სუქ-ჩრდილები ეხმარებათ , ისინი ფარავენ იმას ,
რაც არ უნდათ, რომ ჩანდეს და პირიქით. ამის უკეტესად გასაკეთებლად მათ შემოაქვთ
სინათლის ახალი წყაროები (საყურე, მაგალითად). ისინი ახალი ტექნიკების ცდას იწყებენ
და ამ მიზნით ხშირად ხატავენ სარკეებს, არღვევენ პროპორციებს , ათავსებენ უცნაურ
დეტალებს ნახატებში. გასული ნახატი (:დ) - ნახატი გასულია ჩარჩოებიდან. პერსონაჟების
სხეულები არ ჩანს ბოლომდე. ის ყოველტვის მოქმედებას გამოხატავს. მშვენიერი
სიმახინჯე - რადგან ყველაფერი განცდებზეა დამოკიდებული, ფიზიკურობა არარ
განსაზღვრავს მშვენიერებას. ბიბლიურ, მითოლოგიურ და ისტორიულ სიუჟეტებს აქ კიდევ
უფრო მეტად ცვლიან.

მხატვრები: კარავაჯო, ბერნინი (მოქანდაკე), რუბენსი, ველასკესი, რემბრანტი, გელდერი ,

ბრეიგელი.

მწერლები: მილტონი, ჰერბერტი.

 ბერნინი - „პერსეფონეს მოტაცება“

 ბერნინი - „დავითი“

 ბერნინი - „წმინდა ტერეზას საკურთხეველი“

 Francesco Mochi – “Saint Veronica with the veil”

 მიქელანჯელო ჯარავაჯო - „ვახშამი ემაუსში“

 რემბრანტი - „ღამის გუშაგები“

  რუბენსი „გარდამოხსნა“

21. შეკითხვის, „ეჭვის ადამიანი“ რენესანსის მიხედვით

იდეები: ლიტერატურა თავისუფლდება რელიგიისგან (ასე თუ ისე) და იწყებს
ანტიკურობისთვის დამახასიათებელი მითების გამოყენებას . დანტეს ჯოჯოხეთიც უფრო
მეტად ჰადესს ჰგავს, ვიდრე ქრისტიანულ ჯოჯოხეთს. სუბიექტურობის იდეა : დანტე არ
ცდილობს კაცობრიობის წიგნი დაწეროს, მისი ჯოჯოხეთი სრულიად სუბიექტურია (მასში
მისი მეზობლებიც კი არიან). სამყაროს დავიწროვების იდეა - რენესანსისთვის ბრძოლა ის
კი არ არის, რაინდები რომ იყვნენ, არამედ ეს შინაგანი, სულიერი ბრძოლაა . სამყარო
დავიწროვებულია ადამიანის გონებამდე (როგორც ეს ჰამლეტში ხდება) და მისი მიზეზები ,
ფიქრები, განცდები და ეჭვები უფრო მნიშვნელოვანია, ვიდრე მათი ქმედებები . რეალური
და ლიტერატურული სივრცეების გაერთიანება, ამასაც ვხვდებით დანტესთან , როცა
პერსონაჟები და ისტორიული პირები ერთ სივრცეში ხვდებიან. იგივეს აკეთებს
დონატელო დავითის ქანდაკებაში, როცა მას ფლორენციულ ქუდს ახურავს .
საპირისპიროდ, იყოფა ღმერთისა და ადამიანის სამყაროები. თავისთავადი მშვენიერება :
ღმერთის შექმნილი მთელი სამყარო მშვენიერია და ხელოვანის მისიაც მისი აღბეჭდვაა .
ადამიანი თავისავადაა მშვენიერი. ის თავისთავად ღირებულებაა და რენესანსის
პერიოდში ყველგან ადამიანურობას აკვეხებენ, ყველაზე ქრისტიანულ სცენებშიც კი .
მშვენიერების სიმბოლო ხდება ერთი ჩამოგდებული კულული. ავტოპორტრეტები ამ
ეპოქაში ჩნდება არა მხოლოდ მხატვრობაში, არამედ ლიტერატურაშიც კი
აპერსონაჟებდნენ საკუთარ თავს (სერვანტესი). მაინც ხშირია რელიგიური თემატიკის
ნახატები და ქანდაკებები, განსაკუთრებით კი ჩვილი ქრისტეს გამოსახვა . რენესანსში
იქმნება პერსპექტივა, ამისთვის ხშირად უკანა ფონზე იყენებენ არქიტექტურულ ნიმუშებს ,
სვეტებს... ჩნდება ორი ცენტრის პრინციპიც. ნახატები იგება მათემატიკური სიზუსტით ,
ადამიანების რაოდენობა, სვეტების სიგრძეები, ყველაფერი გათვლილია . სამხრეთი და
ჩრდილოეთი - სხვადასხვანაირი რენესანსებია. სამხრეთულში სიმახინჯე არ არსებობს ,
ყველა ლამაზია, არავის აქვს ფიზიკური ნაკლი. ჩრდილოეთში პირიქით, ბევრი ხატავს
მახინჯ ხალხს. ჩრდილოეთის რენესანსში ფიზიკური და სულიერი სახე ემთხვევა
ერთმანეთს, ანუ ტუ ლამაზია - კეთილია და პირიქით. სარკის იდეა - ეს იდეა ბაროკოშიც
გადავა. რენესანსში იწყებენ სარკეების და გამრუდებული ზედაპირების გამოსახვას ,
უმეტესად ეს თვალების საშუალებით ხდება, რომელშიც რაიმე ირეკლება. ფერების
სიმბოლიკა - რენესანსში ფერებს განსაკუთრებული დატვირთვა აქვს (რადგან შუქ -
ჩრდილებს არაბუნებრივად და არც ისე კარგად იყენებენ). ისინი ხშირად მეორდება
ნახატში, რომ შექმნას რარაც დასრულებული კომპოზიცია. ისტორიის გარდაქმნა - ხშირად
ცვლიან ბიბლიურ, მითოლოგიურ და ისტორიულ ამბებს და ხატავენ ისე, როგორც აწყობთ
(ფულის გამო), როგორც ხელოვნებას უფრო მოუხდება და ა.შ.

მხატვრები: დონატელო, ლეონარდო, მიქელანჯელო, რაფაელი, მაზაჩო, ტიციანი (ეს ის,

ჩვენი ძმა, არა), დიურერი, ტინტორენტო, ვერონეზე, ბოტიჩელი, ვან ეიკი........

მწერლები: დანტე, შექსპირი, ტასო.

მაგალითები და პარალელები: ჰამლეტი- უჩნდება უამრავი შეკითხვა და ეჭვი, რაც

ადამიანთა ნდობას, წრფელი სიყვარულის, პატიოსნების ცნებების ჭეშმარიტებაში აეჭვებს ;
„ფართოდ დახუჭულ თვალებში“ ბილის სახე; ვირგილიუსისეული დაეჭვებული ადამიანის
სახე