Sıvı elektrolit dengesi

Dr Hayriye sayarlıoğlu
Vücudun su kaynakları
• Su
• Su içeren gıdalar
• Karbonhidratların oksidasyonu ile açığa çıkan su
• Su – 500 mL • İdrar – 500 mL
• Gıdalardaki su – 800 mL • Deri – 500 mL
• Oksidasyon suyu – 300 mL • Solunum yolu – 400 mL
• Gayta – 200 mL
 Serum osmolaritesi:
2X Na+(Glukoz/18) +BUN/2.8
275-295 mOsm/L

Molarite; çözeltinin litresi başına düşen mol madde sayısı mol/L

Molalite; çözeltinin kilogramı başına düşen mol madde sayısı
mol/kg

Na
• Su homeostazı serum osmolaritesi ile yakından ilgilidir
• Osmolariteyi belirleyen en önemli faktör sodyumdur

• Osmolarite= 2X [Na]+[Glukoz/18] + [BUN/2.8]

• 275-295 mOsm/L
• Tonisite = 2 x [Na] + [Glukoz/18]
h ttps://www.google.com .tr/search?q=plasma+tonicity&espv=2&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwiXs6Hji9nSAhVCNxQKHWrwCBgQ_AUIBigB&biw=1920&bih=950#tbm=isch&q=plasma
+t on icity+intracellular+extracellular+fluid+ions+na+k+atpase+pump&*&imgdii=ssaur3xC64yKpM:&imgrc=iaXRKkOnSphQsM:
Sodyum konsantrasyonu
• Plazma sodyum konsantrasyonundaki değişiklikler, yani hipo ve
hipernatremi, toplam vücut sodyum miktarından bağımsız olarak, su
dengesindeki değişiklikler tarafından belirlenir.
• Su metabolizmasının düzenlenmesinden sorumlu iki temel mekanizma
▫ Antidiüretik hormon (arginin vazopressin)
▫ Susama hissidir
• Sodyum konsantrasyonu ayrıca;
▫ RAS
▫ ANP
▫ Böbreklerle kontrol edilir
Kan osmolaritesi
> 295

Su atılımı azalır idrar

konsantre olur
Copy rights apply
Sodyum konsantrasyonunda böbrek

• Böbreğin dilusyon mekanizması ile günde 10 litreden fazla idrar çıkışı

sağlanabilir
• Uosm --- 40-1400 mOsm/l
• İdrar sodyum atılımı sodyum alımına bağlı olarak 1 mmol/g ile 400 mmol/g
arasında değişir
Hiponatremi
• Serum sodyum değerinin 135 mEq/l’nin altında olması
▫ Hafif 130-135
▫ Orta 120-130
▫ Ağır < 120
• Pseudohiponatremi dışlanmalıdır
▫ Trigliserit, protein gibi non aquöz komponentlerden kaynaklanır
• Sodyum konsantrasyonu sodyumun hücre dışı sıvıya oranını gösterir
 Osmolalite

Artmış Normal Azalmış

“hipertonik hiponatremi” “pseudohiponatremi” “hipotonik hiponatremi”
Glukoz Lipidler
Mannitol Proteinler
Glisin Obs sarılık...
Sorbitol İdrar osmolalite
Radyokontrastlar Uosm<100 mOsm
Metanol, etilen glikol Primer polidipsi
….. Reset osmostat Uosm> 100 mOsm
Volüm ???

U Na > 20 mMol
Hipervolemik Övolemik Hipovolemik
“renal kayıp”
KKY SIADH Diüretik
NS Hipotiroidi U Na < 20 mMol Tuz kaybettiren nefropati
KBY Aldosteron “ekstrarenal kayıp
Osmotik diürez
Kortizol eks Kusma
Postobtrüktif
İshal terleme
İntrinsik renal hast
Hipertonik hiponatremi
Osmotik
moleküller

Na

Na
Osmotik
moleküller
Hipertonik hiponatremi
▫ Plazma osmolalitesi >295 mOsm/kg
 Glukoz
 Mannitol, Glisin
 Metanol, Etilen glikol
 Radyokontras madde

▫ Düzeltilmiş Na—Kan glukozu 100 mg/dl üzerinde her 100

mg/dl artış sodyumu 1.6 meq/l düşürür
Hipotonik hiponatremi

• Övolemik
• Hipervolemik Fizik muayene
• Hipovolemik
Hipotonik hiponatremi
• Glomerüler filtrasyon hızında azalma var mı?
• Hasta tiyazid diüretik kullanıyor mu?
• Hastanın ödem durumu var mı (örn. kalp yetmezliği, siroz)?
• Hastanın gerçek hipovolemisi var mı, varsa nedeni nedir?
• Hastada uygunsuz ADH salgılanması sendromu var mı ve varsa
neden?
 Osmolalite

Artmış Normal Azalmış

“hipertonik hiponatremi” “pseudohiponatremi” “hipotonik hiponatremi”
Glukoz Lipidler
Mannitol proteinler
Glisin
Sorbitol İdrar osmolalite
Radyokontrastlar Uosm<100 mOsm
….. Primer polidipsi
Reset osmostat Uosm> 100 mOsm
Volüm ???

U Na > 20 mMol
Hipovolemik “renal kayıp”
Hipervolemik Övolemik
KKY SIADH U Na < 10 mMol Diüretik
NS Hipotiroidi “ekstrarenal kayıp” Tuz kaybettiren nefrpati
KBY Aldosteron Osmotik diürez
Kusma
Kortizol eksikliği Postobtrüktif
İshal terleme
İntrinsik renal hast
Serebral tuz kaybı
 Hipotonik hiponatremi

Serum osmolaritesi< 275

Volüm durumu

Hipovolemik Övolemik Hipervolemik

Una<10 mEq/l UNa>20 mEq/l SIADH Ödemli durumlar

Ekstrarenal kayıp Renal kayıp Postop hiponatremi
Psikojenik polidipsi KKY
Dehidratasyon Diüretik Bira potomani Siroz
Diyare ACE inh Ağır egzersiz Nefrotik sendrom
kusma Nefropatiler Hipotiroidizm (nadiren)
Mineralokortikoid Sürrenal yetm İleri böbrek yetm
eksikliği
Serebral tuz kaybı
Övolemik hiponatremi
• Uygunsuz ADH sendromu
▫ Serum osmolaritesi < 270 mosm/l
▫ idrar osmolaritesi > 100 mosm/l
▫ Hipopituitarizm, hipoadrenalizm, hipotiroidizm, böbrek yetmezliği ve diüretik kullanımı
ekarte edilmeli
Uygunsuz ADH sendromu

• MSS bozuklukları • Akciğer hastalıkları

▫ Kanama ▫ İnfeksiyonlar
▫ Psikoz ▫ Akut solunum yetm
▫ İnfeksiyon ▫ Mekanik ventilasyon
• Maligniteler • Operasyon sonrası
▫ Küçük hücreli akc ca • Diğer
▫ Lösemi ▫ Ağrı
▫ Hodgkin hast ▫ Bulantı
• Nefrojenik • İlaçlar
Uygunsuz ADH sendromu-ilaçlar
• Nikotin, • Vinkristin,
• Klorpropamid, • Karbamazepin,
• Tolbutamid, • Asetaminofen,
• Klofibrat, • NSAID
• Siklofosfamid, • Antipsikotikler,
• Morfin, • Antidepresanlar
• Barbitüratlar, • ……
Reset osmostat
• Kan osmolarite düzeyi normal sınırlarda iken ADH salınımı olması
• ADH salınımı için eşik osmolarite düzeyinin düşmesi
▫ Hipovolemi
▫ Quadripleji
▫ Tüberküloz
▫ Psikoz
▫ Kr malnutrisyon
▫ Gebelik
Serebral tuz atılımı
• Serebral lezyona bağlı santral sempatik aktivite azalması
• BNP artışı nedeniyle prox tubulus Na geri emilim bozukluğu, ürat atılımı
artar

• Hipovolemi-----ADH salınımında artış (osmolarite az olmasına rağmen)

• İdrar sodyumu >40 mEq/L
• Tedavi
▫ izotonik NaCl
▫ Eğer aktif serebral lezyonu devam ediyorsa %3 NaCl
Hiponatremi semptom ve bulguları
MSS bulguları • Ağır
• Hafif ▫ Stupor,
▫ Apati, ▫ Koma,
▫ Başağrısı, ▫ Pseudobulber paralizi
▫ Letarji, ▫ Herniasyon
• Orta ▫ Ölüm
▫ Ajitasyon, Gastrointestinal sistem
▫ Ataksi, • İştahsızlık
▫ Konfüzyon, • Bulantı
▫ Dezoriantasyon, • Kusma
▫ Psikoz, Kas iskelet sistemi
▫ Cheyne stokes solunumu, • Kramplar
• Azalmış tendon refleksi
Hiponatremi Tedavi
1. Hasta semptomatik mi?
2. Hiponatremi akut mu?, kronik mi?
• Akut hiponatremi: 48 saatten daha kısa sürede gelişir
Akut hiponatremi

sıvı
Akut Hiponatremi Tedavi
• Nörolojik semptomları olan akut hiponatremi acilen düzeltilmelidir
▫ %3 100 ml NaCl, kan sodyum düzeyinin 2 mmol/l arttırır.
▫ Ağır nörolojik semptom (nöbet, koma…) varlığında 4-6 ml/kg/saat %3
NaCl verilebilir
▫ Furosemid eklenmesi ile dilüe idrar çıkarılması sağlanır
Akut hiponatremi tedavi
• Asemptomatik hafif hiponatremi-- 50 ml %3 NaCl bolus
• Semptomatik hiponatremi---100 ml %3 NaCl 20 dakikada 3 kez
verilebilir
Hiponatreminin hızlı düzeltilmesi
• Serum Na<120 mEq/l,
• Serum Na>10 mEq/l /24 saat,
• Serum Na>18 mEq/l/48 saat

• Ozmotik demyelinasyon, pontin myelinolizis

• 2-6 gün sonra disartri, disfaji, paraparezi, quadriparezi, davranış

değişiklikleri, letarji, koma, nadiren nöbet
Sodyum açığı

[Normal Sodyum - Hasta Sodyumu] x (kg x %60)

SIADH----Tedavi
• İzotonik NaCl
▫ 2 x 154=308 mmol/l
▫ İdrar osm-----600 mOsm/l
▫ 308 mOsm solutun 600 mOsm/l idrarla atılması için-----500 ml
idrar yeterli
▫ izotonik NaCl sodyumun tamamı 500 ml idrar ile atılır.
▫ 500 ml sıvı ekstrasellüler alanda kalır.
• SIADH %3 NaCl ile tedavi edilmeli
Kronik hiponatremi tedavi
• Altta yatan hastalığın tedavisi
▫ Hipovolemik durumlarda verilen izotonik NaCl, ADH’yı hemen
suprese eder (yö 15-20 dak)
▫ Sürrenal yetm---steroid ADH suprese eder
• Sıvı kısıtlaması
• Volüm açığı olanlara oral veya parenteral NaCl
• Vasopresin reseptör antagonistleri
Hipernatremi
• Serum sodyum >145 mEq/l
• Sıklıkla total beden sıvısındaki eksiklikle ortaya çıkar
▫ Susama hissinde yetersizlik
▫ Suya ulaşamama
 Hipokalemi + hipernatremi
Potasyum

Potasyum+Su
Hücre dışı Hücre içi

Potasyumla beraber hücre içine su girişi de olur

Hücre dışında sodyum konsantrasyonu artar

Hipernatremi
Etiyoloji
• Elektrolit içermeyen sıvı kayıpları
▫ Cilt
 Terleme; ateş, egzersiz ve yüksek sıcaklığa maruz kalma ile artar
▫ Gastrointestinal
▫ İdrar
 Santral ve nefrojenik DI
 Ozmotik diürez
 Ozmoreseptörleri ve susamayı etkileyen hipotalamik lezyonlar
• Hücre içine su geçişi
▫ Ağır egzersiz
▫ Elektroşok kaynaklı nöbetler
• Aşırı sodyum alınması
Ayırıcı Tanı
• Hipernatremi nedeni bilinmiyorsa idrar osmolaritesine
bakılır
▫ İdrar osmolaritesi plazma osmolaritesinden düşük ise
(300 mosm/kg)---- santral veya nefrojenik DI
▫ İdrar osmolaritesi 300-600 mosm/kg --- ozmotik diürez
veya DI
▫ İdrar osmolaritesi > 600 mosm/kg ---- dehidratasyon
Tedavi
• Akut hipernatremi < 48 saat
▫ 3- 6 ml/kg/saat % 5 dekstroz
▫ Serum sodyum ve kan şekeri, serum sodyumu 145 meq / L'nin altına inene kadar
her iki saatte bir izlenmelidir.
▫ Serum sodyum konsantrasyonu 145 meq/l'ye ulaştığında, infüzyon hızı 1
ml/kg/saat'e düşürülür ve normonatremi (140 meq/l) tekrar sağlanıncaya kadar
devam eder.
▫ Hedef
 1 ila 2 meq/l/saat'lik sodyum düşüşü
 Normonatremi 24 saatten daha kısa bir sürede sağlamak
▫ Diabetes insipiduslu hastalarda desmopressin tedavisi
▫ % 5 dekstrozun hızlı infüzyonuyla hiperglisemi gelişebilir; Glikozüriden
kaynaklanan ozmotik diürezin önlenmesi için, infüzyon hızı azaltımalıdır
Tedavi
• Kronik hipernatremi > 48 saat
▫ 1.35 ml/kg/saat %5 dekstroz
▫ 24 saatlik bir periyotta (0.4 meq/L/saat) maksimum 10 meq/L
azaltılmalıdır
Tedavi
• Hipovolemik ve hipokalemi olan hastalar
▫ %5 dekstroz + izotonik NaCl (+ 40 meq/L KCl)
2.7ml/kg/saat
• Hiperglisemik hastalar
▫ %5 dekstroz + izotonik NaCl
Tedavi
1.Su açığını hesapla
Serum [Na]
Su açığı = Total vücut suyu x (——————— - 1)
140
2.Düzeltme hızı
1. Kronik hipernatremi 10 meq/l/g
2.Akut hipernatremi 24 saat içinde normal sınırlara getirilebilir
3.İntravenöz sıvı rejimleri
1. Su açığı
2.Bazal sıvı ihtiyacı
4.Ek elektrolit değişimlerinin düzeltilmesi
Hipokalemi
• Serum potasyum düzeyi 3.5 mEq/l altında olması
• Şiddetli hipokalemide serum potasyum düzeyi 2,5 mEq/l altındadır
Hipokalemi etyoloji
• Potasyum alımının azalması
• Hücre içine girişinin artması
▫ Artmış hücre dışı pH
▫ İnsülin kullanımının artması
▫ Artmış beta adrenerjik aktivite
▫ Hipokalemik periyodik paralizi
▫ Kan hücre yapımının artması
▫ Hipotermi
▫ Klorakin intoksikasyonu
• Artmış GİS kayıp
▫ Kusma
▫ Diyare
▫ laksatif kullanımı
▫ Tub drenaj
• Artmış üriner kayıp
▫ Diüretikler
▫ Primer mineralokortikoid fazlalığı
▫ Gastrik sekresyonların kaybı
▫ Geri emilmeyen anyonları varlığı
▫ Renal tübüler asidoz
▫ Hipomagnezemi
▫ Ampfoterisin B
▫ Tuz kaybettiren nefropatiler
▫ Poliüri
• Artmış ter ile kayıp
• Diyaliz
• plazmaferez
Klinik bulgular
• Ciddi kas güçsüzlüğü veya rabdomiyoliz
• Kardiyak aritmi ve EKG anormallikleri
• Böbrek anormallikleri
▫ İdrarı konsantre etme yeteneğinin azalması
▫ Artmış amonyak üretimi
▫ Artan bikarbonat reabsorpsiyonu
▫ Değişik sodyum reabsorpsiyonu
▫ Hipokalemik nefropati
▫ Tansiyonun yükselmesi
• Glukoz intoleransı
An increase in the amplitude of U waves, which occur at the
end of the T wave, are characteristic of hypokalemia.

UpToDate Graphic 73888 Version 2.0

• Hipokalemi hipomagnezemi
▫ Diyare
▫ Diüretik tedavisi
▫ Böbrekten potasyum atılımının arttığı durumlar
• Potasyum yeniden dağılımı
▫ Hipokalemik ve tirotoksik paralizi
▫ Sempatik aktivitenin arttığı durumlar; kafa travması, yüksek doz teofilin
kullanımı.
Potasyum açığı
• Potasyum açığı, hipokaleminin şiddeti ile doğrudan değişir.
• Serum potasyumundaki yaklaşık 0.27 meq/l'lik düşme total potasyumda100
meq azalmaya denk gelir
• Kronik hipokalemide 200-400 meq'luk bir potasyum eksikliği, serum
potasyumunda 1 meq/l azalmaya yolaçar
Tedavi
• Orta dereceli hipopotasemi ---Serum potasyum 3-3.4 meq/l
▫ Oral potasyum tabletleri --- 2-4 X 10 - 20 meq/g (20 - 80 meq/g)
• Sürekli potasyum kaybı ile giden hastalıklarda potasyum tutucu diüretikler de
tedaviye eklenir
• Serum potasyumu 2.5-3.0 meq/l'den daha düşük veya semptomatik (aritmiler,
belirgin kas güçsüzlüğü veya rabdomiyoliz) olan hastalara potasyum daha hızlı
verilmelidir.
▫ Potasyum klorür oral 3-4 X 40 meq
▫ Potasyum klorür 20 meq/2saat intravenöz
Tedavi

• Hayatı tehdit eden hipokalemi için 40 meq/saat kadar yüksek dozlara

çıkılabilir. 20 meq/saat'in üzerindeki infüzyonlarda santral venler veya çok
sayıda periferik damar tercih edilmeli
• Periferik venden 1000 ml seruma 60 meq potasyum
• Periferik venden 100 ml içeren solusyona 10 meq potasyum
• Santral venden 100 ml içeren solusyona 40 meq potasyum
• İnfüzyon sırasından kardiyak monitorizasyon yapılmalı
Hiperkalemi
• Serum potasyum düzeyi 5.5 mg/dl üzerinde olması
Hiperkalemi
• Serum potasyum düzeyi ≥7.0 meq/l • Hiperkalemi asemptomatik olabilir
▫ Kas zayıflığı veya paralizi • Semptomlar
▫ Kalp iletim anormalliği ve kardiyak ▫ Paralizi
aritmiler ▫ solunum güçlüğü
▫ Poliüri ve polidipsi ▫ çarpıntı
• Serum potasyum düzeyi ≥8.5 meq/l ▫ göğüs ağrısı
▫ Solunum kası felci ▫ Bulantı veya kusma
▫ Kardiyak arrest ▫ parestezi
Hiperkalemi
• Hücre içinden potasyum çıkışının • İdrarda potasyum atılımının
artması azalması
▫ Psödohiperkalemi ▫ Aldosteron sekresyonunun
▫ Metabolik asidoz azalması
▫ İnsülin yetmezliği, hiperglisemi,  Hiporeninemik
hiperosmolarite hipoaldosteronizm
▫ Doku katabolizmasında artış  ACEI, ARB, Renin inh
 Kronik heparin tedavisi
▫ Beta blokerler
 Primer adrenal yetmezlik
▫ Ekzersiz
▫ Aldosteron cevabının azalması
▫ Hiperkalemik periyodik paralizi  Aldosteron antagonistleri
▫ Diğerleri
 İlaçlar (digital, CNI, diazoksid, ▫ Distal sodyum ve su kaybı
minoksidil, bazı volatil
anestezikler ▫ Akut ve kronik böbrek yetmezliği
 Süksinil kolin ▫ Diğer
 Arginin hidroklorür  Selektif potasyum
 Kan transfüzyonu sekresyonunda yetersizlik
 Gordon sendromu
 Ureterojejunostomi
EKG değişiklikleri
• Serum potasyum 5.5-6.5 mEq/l
▫ T dalgası sivri, artmış amplütüd
▫ QT aralığını Kısaltılmış
▫ ST-segment depresyonu
• Serum potasyum 6.5-8 mEq/l
▫ Sivri T dalgaları
▫ Uzamış PR Aralığı
▫ Azalmış ya da kaybolmuş P dalgası
▫ QRS Genişleme
▫ Amplifiye R dalgası
• Serum potasyum ≥8 mEq/l
▫ P dalgası kaybolur
▫ QRS progresif olarak genişler
▫ Intraventriküler fasiküler blok
• Giderek genişlemiş QRS Sonunda bir sinüs
dalgası şeklini alır ve T dalgası ile birleşir.
• Ventriküler fibrilasyon veya asistoli takip
eder.
Acil tedavi
Kalsiyum, insülin glukoz,
HD, reçineler, diüretikler

Yavaş düşürülür
6-12 saatte düşür
Diyet, diüretikler
HD, reçineler
Bikarbonat
K yükselten ilaçlar kesilir
K yükselten ilaçlar kesilir
Bikarbonat, diüretikler
Reçineler
Hiperkalemi tedavisi
• Potasyumun membran aktivitesini inhibe etmek
▫ Kalsiyum
• Potasyumun hücre dışından hücre içine girişini sağlamak
▫ İnsülin glukoz
▫ Metabolik asidoz varsa bikarbonat
▫ Beta 2 adrenerjik agonistler
• Potasyumun atılımını sağlamak
▫ Loop veya tiazid diüretikleri
▫ Katyon değiştirici reçineler
▫ Diyaliz
Potasyum düşürücü ilaçlar
• Sodyum polistren sulfonat
▫ Seyrek görülen yan etkisi intestinal nekrozdur. Kontrendikasyonları;
 Postoperatif hastalar
 İleusu olanlar veya opiat alanlar
 Barsak obstrüksiyonu
 İnflamatuar barsak hastalığı
• Patiromer
• Zirkonium siklosilikat
Hiperkalsemi
• Hafif ----Total Ca 10.5-11.9 mg/dl (2.5-3 mmol/l) veya iyonize Ca 5.6-8 mg/dl
(1.4-2 mmol/l)
• Orta ---- Total Ca 12-13.9 mg/dl (3-3.5 mmol/l) veya iyonize Ca 8-10 mg/dl
(2-2.5 mmol/l)
• Hiperkalsemik kriz---- Total Ca 14-16 mg/dl (3.5-4 mmol/l) veya iyonize Ca
10-12 mg/dl (2.5-3 mmol/l)
 Hiperkalsemi

PTH ölçümü

Düşük normal-normal
Yüksek Orta yüksek

Primer Primer PTHrP 1,25 vitamin D 25 vitamin D

hiperparatiroidi Hiperparatiroidi
FHH

Malignite ve benzerlerine Lenfoma, granulomatoz Vitamin D

bağlı hiperkalsemi Hastalıklar ve benzerleri entoksikasyonu

Diğer tanılar
Vitamin A toksikasyonu
hipertioidi
Hiperkalsemi
İlaçlar Diğer nedenler
• Tiazid • Hipertioidizm
• Lityum • Akromegali
• Teriparatid • Feokromasitoma
• A vitamini toksikasyonu • Adrenal yetmezlik
• Teofilin toksikasyonu • İmmobilizasyon
• Parenterol beslenme
• Süt alkali sendromu
Semptom ve bulgular
• Santral sinir sistemi • Renal
▫ Konsantrasyon azalması ▫ Poliüri
▫ Güçsüzlük ▫ Polidipsi
▫ Konfüzyon ▫ Noktüri
▫ Koma ▫ Dehidratasyon
▫ Nefrokalsinozis
• Gastrointestinal
▫ Distal RTE
▫ Konstipasyon ▫ Böbrek taşı
▫ Bulantı ▫ Böbrek yetmezliği
▫ İştahsızlık • Kardiyovasküler
▫ Ülser ▫ Kısa Q-T
▫ Pankreatit ▫ Bradikardi
▫ Hipertansiyon
Tedavi Etki Etki başlangıcı Etki süresi
mekanizması
İzotonik NaCl Üriner kalsiyum Saatler İnfüzyon boyunca
atılımı artar
Kalsitonin Kemik 4-6 saat 48 saat
resorbsiyonunu
azaltır
Bifosfonatlar Kemik 24-72 saat 2-4 hafta
resorbsiyonunu
azaltır
Loop diüretikleri Üriner kalsiyum Saatler Tedavi süresince
atılımı artar
Glukokortikoidler Barsaktan kalsiyum 2-5 gün Günler haftalar
emilimini azaltır
Denosumab Kemik 4-10 gün 4-15 hafta
resorbsiyonunu
azaltır
Kalsimimetikler CsR antagonisti, PTH 2-3 gün Tedavi süresince
azaltır
Diyaliz Düşük kalsiyumlu Saatler Tedavi süresince
diyalizat
Hipokalsemi
• Serum kalsiyum düzeyinin 8.5 mg/dl’nin altında olmasıdır
Hipokalsemi
• Düşük PTH • Yüksek PTH (sekonder hiperPTH)
▫ Genetik hastalıklar ▫ D vitamini eksikliği
 Anormal paratiroid bez gelişimi ▫ PTH direnci
 Anormal PTH sentezi ▫ Böbrek hastalıkları
 CsR mutasyonları ▫ Dolaşımdan Kalsiyum kaybı
▫ Cerrahi sonrası  Hiperfosfatemi
▫ Otoimmun  Tümör lizis sendr
▫ İnfiltratif hastalıklar  Akut pankreatit
▫ Radyasyon  Osteoblastik metastaz
▫ Aç kemik sendromu  Akut solunumsal alkaloz
▫ HIV enf  Sepsis veya akut ağır hastalık

Magnezyum metabolizması hastalıkları

Hipokalsemi yapan ilaçlar

• Kemik resorpsiyonunu inhibe eden ilaçlar

▫ Bifosfonatlar
▫ Kalsitonin
▫ Denosumab
• Sinakalset
• Kalsiyum şelatörleri
▫ EDTA
▫ Sitrat
▫ Fosfat
• Foskarnet
• Fenitoin
• Florür entoksikasyonu
Oral kalsiyum tedavisi
• Kalsiyum--- kalsiyum karbonat veya kalsiyum sitrat 1000-2000 mg/g
• Vitamin D
▫ Kalsitriol – 0.25-0.5 mcg başlangıç, 0.5-2 mcg idame
▫ Alfakalsidol - 0.25 mcg başlangıç, 0.5-1 mcg idame
▫ Kolekalsiferol ve ergokalsiferol - 50 000 U/hf 6-8 hafta
▫ Hidroklorotiazid - idrarla kalsiyum atılımını engeller 12.5-50 mg/g kullanılabilir
İntravenöz kalsiyum tedavisi
• Başlangıç dozu: kalsiyum glukonat 1-2 gr (90-180 mg elementel kalsiyum) %5 dekstroz 50
ml 10 – 20 dak (Hızlı infüzyon kardiyak disfonksiyona yolaçar).
• 2-3 saatte kalsiyum düzeyini yükseltir
• %10 kalsiyum glukonat (90 mg elementel kalsiyum/10 ml)
• %10 kalsiyum klorür (270 mg elementel kalsiyum/10 ml)
Magnezyum Kalsiyum
• Hipomagnezemi hipokalsemiye yolaçar
▫ PTH’a direnç
▫ PTH sekresyonunu azaltır
• Hipokalsemi ve hipomagnezemisi olan hastalarda magnezyum düzeyi
düzeltilmelidir
▫ 2 g (16 mEq) magnezyum sülfat %10 oranında solusyon ile 10 – 20
dakikada verilir
▫ Takiben 1 gram (8 mEq) magnezyum sülfat 100 mL sıvı içerisinde bir
saatte gidecek şekilde infüzyona devam edilir
▫ Serum magnezyum düzeyi 0.8 mEq/L olana dek infüzyona devam edilir
• İnatçı hipomagnezemide oral magnezyum, 300 - 400 mg/gün 2-3x1
verilmelidir