 

Ana Sayfa  Matematik  Polinomlar Konu Anlatımı

Polinomlar Konu Anlatımı

Matematik

Yazar:Nurdan Özmen 07/05/2022  22

İçindekiler Tablosu

1. Polinomlar (Çok Terimliler)

1.1. Sabit Polinom
1.2. Sıfır Polinomu
1.3. Polinomların Eşitliği
1.4. Polinomlarda İşlemler
1.5. Polinomlarda Bölme İşleminin
Yapılışı

Bu yazımızda matematik 2 konusu olan

polinomlar konusuna değineceğiz. Polinomun
bir diğer adı çok terimli ifadeler demektir. Bu
konunun anlaşılması üslü ifadeler ve fonksiyonlar
konusunun anlaşılmasıyla doğru orantılıdır.
Dolayısıyla bu konuya geçmeden önce bu iki
konuyu iyi kavramış olmamız gerekmektedir.
Eğer bu konularda sıkıntınız var ise bir önceki
konulara göz atabilirsiniz.

%24 %37

Eisenn Hero Plus Darbeli Staxx Çi! Akülü 12v 2ah Assur P
Çi! Akülü Vidalama Darbeli Çi! Akülü 5ah Li S
Matkap + 24 Pcs Set Vidalama Çantalı Matkap Şanzum
Hediyeli Seti… Şarjlı M

529,90 TL 499 TL 699,9

Polinomlar (Çok Terimliler)

a0, a1, a2, a3 …, an ϵ R ve n ϵ N olmak üzere P(x)
= a0+a1.x+a2.x2+a3.x3+….+an.xn biçimindeki
ifadelere x değişkenine göre düzenlenmiş reel
katsayılı polinom (çok terimli) denir.

%37 %24 %14

Staxx Çi! Akülü 12v 2ah Eisenn Hero Plus Darbeli Durul
Darbeli Çi! Akülü Çi! Akülü Vidalama
Vidalama Çantalı Matkap Matkap + 24 Pcs Set Kare S
Seti… Hediyeli Ölçü :

499 TL 529,90 TL 2.49

Burada a0, a1, a2, a3 …, an reel sayılarına

polinomun katsayıları, a0, a1.x, a2.x2, a3.x3,….,
an.xn ifadelerine polinomun terimleri olarak
adlandırılır.

an.xn terimindeki an sayısına terimin katsayısı,

x’in kuvveti olan n sayısına terimin derecesi
olarak adlandırılır.

%14 %24 %37

Eisenn Hero Plus Darbeli Staxx Çi! Ak

Durul Duşakabin Kare
Çi! Akülü Vidalama Darbeli Ç
Siyah Çizgili - Ölçü :
Matkap + 24 Pcs Set Vidalama Çan
90x90 Cm
Hediyeli Seti + 24 P

2.499 TL 529,90 TL 499

Derecesi en büyük olan terimin derecesine

polinomun derecesi denir ve der [P(x)] ile
gösterilir. Derecesi en büyük olan terimin
katsayısı ise polinomun baş katsayısı olarak
adlandırılır.

Polinomlar katsayılarına göre isimlendirilir.

Katsayılarımız reel sayı ise reel katsayılı
polinomlar, rasyonel sayı ise rasyonel katsayılı
polinomlar, tam sayı ise tam katsayılı polinom
denir.

Örnek 1: P(x) = 8x3 – 3x2 + 4x – 9

1. a) P(x) polinomunun katsayılarını yazınız:

2. b) P(x) polinomunun terimlerini yazınız:

3. c) P(x) polinomunun baş katsayısını yazınız:

4. d) P(x) polinomunun derecesini yazınız:

Çözüm 1:

1. a) 8,-3,4,-9

2. b) 8x3,– 3x2, 4x,- 9

3. c) 8

4. d) der [P(x)] = 3

Örnek 2:

ifadesi bir polinom mudur? Değil ise sebebiyle

birlikte açıklayınız?

Çözüm 2:
B(x) ifadesi bir polinom değildir çünkü -1/ x2 = –
x-2 teriminin kuvveti -2 N dir. Değişkeninin
kuvvetleri (üsleri) doğal sayı olan fonksiyonlara
polinom denir.

Sabit Polinom

c ϵ R ve c≠0 ( c, 0 dan farklı bir reel sayı ) olmak

üzere P(x) = c biçimindeki polinomlar sabit
polinom olarak adlandırılır. Sabit polinomun
derecesi 0 dır.

Sıfır Polinomu

P(x) = 0 biçimindeki polinomu sıfır polinomu

olarak adlandırılır. Sıfır polinomunun derecesi
tanımsızdır.

Örnek 3: P(x) = (2a–3).x2 + b.x + 2.x + 5

ifadesi sabit polinom olduğuna göre a.b
çarpımının değerini bulunuz.

300,93 TL 97,93 TL 303,92 TL 279,93 TL

1.039,92 TL 759,92 TL 209,93 TL 839,92 TL

Çözüm 3:
Verilen ifadenin sabit polinom olması için
değişkenin olmaması gerekir. Bu sebeple
değişkenin katsayısı 0 olmalıdır.

%52 %52 %60

%15 %60

%10 %24

2.a – 3 = 0, x.(b + 2) = 0
2.a = 3, b + 2 = 0
a = 3/2, b = – 2
Buradan a.b = – 2 = – 3

Polinomların Eşitliği

Aynı dereceli terimlerinin katsayıları eşit olan

polinomlar eşittir.

Örnek 4:
P(x) = ax2 + (b – 3)x + 5
Q(x) = – 3x2 + 5x + c + 7

P(x) = Q(x) olduğuna göre a,b,c nin alabileceği

değeri bulunuz.

Çözüm 4:
P(x) = Q(x) ise ax2 + (b – 3)x + 5 = – 3x2 + 5x
+c+7

a=–3

b–3=5

b=8

c+7=5

c=–2

Örnek 4:

olduğuna göre A ve B nin değerini bulunuz.

Çözüm 4:

X + 2 = Ax + A + Bx – B
X + 2 = x.(A+ B) + A – B

A+B=1

A–B=2

2A = 3

A=,B=

Polinomlarda İşlemler

1) Toplama İşlemi

İki polinom toplanırken; dereceleri aynı olan

terimlerin katsayıları kendi aralarında toplanır, o
terimin kat sayısı olarak yazılır.

xn + b. xn = (a + b). xn

xn + b.xn = (1+b) . xn

2) Çıkarma İşlemi

İki polinom çıkarılırken; dereceleri aynı olan

terimlerin katsayıları kendi aralarında çıkarılır, o
terimin katsayısı olarak yazılır.

3) Çarpma İşlemi

İki polinomun çarpımı; birisinin her teriminin

diğerinin her bir terimi ile ayrı ayrı
çarpımlarından elde edilen terimlerin toplamına
eşittir.

axn . bxm = a.b.xm+n

xn . bxn = b.xn+m

4) Bölme İşlemi

P(x) : Bölünen
Q(x) : Bölen
B(x) : Bölüm
K(x) : Kalan

Olmak üzere bölme işleminde

1. der [ P(x) ] ≥ der [ Q(x)]

2. der [K(x) ] < der [ Q(x) ]

3. P(x) = Q(x) . B(x) + K(x)

4. der [ K(x) ] < der [B (x) ] ise Q (x ) ile B(x) in

yer değiştirmesi kalanı değiştirmez.

5. K (x) = 0 ise P(x) polinomu Q(x) polinomuna

tm olarak bölünür. Bu durumda P(x) in
çarpanlarından biri Q(x) polinomudur.

Polinomlarda Bölme İşleminin Yapılışı

Polinomlarda bölme işlemi sayılarda bölme

işlemine benzer şekilde yapılır. Bunun için
sırasıyla aşağıdaki işlemler yapılır.

1. Bölünen ve bölen polinomlar x değişkeninin

azalan kuvvetlerine göre sıralanır.

2. Bölünen polinomun soldan ilk terimi , bölen

polinomun soldan ilk terimine bölünür. Çıkan
sonuç bölümün ilk terimi olur.

3. Bulunan bu sonuç bölen polinomun bütün

terimleri ile çarpılarak aynı dereceli terimler
alt alta gelecek şekilde bölünen polinomun
altına yazılır.

4. Bölünenin altına yazılan çarpım polinomu ,

bölünenin polinomdan çıkarılır.

5. Yukarıdaki işlemlere , kalan polinomun

derecesi , bölen polinomun derecesinden
küçük oluncaya kadar devam eder.

Kural

P(x)’ in Q(x) ile bölümünden elde edilen bölümün

polinomu B(x) olsun.

der [P(x)]=m ve der[Q(x)] = n

m>n olmak üzere

der [P(x) + Q(x) ] = m

der [P(x) – Q(x) ] = m

der [ P(x) . Q(x) ] = m + n

der [ B(x) ] = m – n

der [ = k.der [P(x)] = k.m dir.

P(x)‘ in x = k için Değeri

P(x) = a0+a1.x+a2.x2+a3.x3+….+an.xn
polinomunun x=k için değeri
P(k) = a0+a1.k+a2.k2+a3.k3+….+an.kn

Kural

P(x) =
a0+a1.x+a2.x2+a3.x3+….+an.xn polinomunda
x=1 yazılırsa

P(1) = a0+a1+a2+a3+….+an olur.

Bu durumda P(1) in değeri P(x) polinomunun

katsayılar toplamıdır.

Bir polinomda x yerine 1 yazılırsa, o

polinomun katsayılar toplamı bulunur.

Kural

P(x)=a0+a1.x+a2.x2+a3.x3+….+an.xn
polinomunda x=0 yazılırsa,
P(0)=a0 olur.

Bu durumda P(0)‘ın değeri P(x) polinomunun

sabit terimidir.

Bir polinomda x yerine 0 yazılırsa, o

polinomun sabit ( x’ten bağımsız ) terim
bulunur.

P(x)‘ in ax + b ile Bölünmesiyle Elde Edilen Kalan

P(x) = (ax + b).B(x)+K

ax+b=0 ise x =-b/a
P(-b/a) = (a.(-b/a)+b).B(-b/a)+ K= K

Yani P(x) polinomunun ax+b ile bölünmesiyle

elde edilen kalanı bulmak için ax+b= 0
denkleminin kökü olan x=-b/a için P(x)
polinomunun değeri olan P(-b/a) hesaplanır.

Sonuç

P(x) polinomunun x – a ile bölümünden kalan

P(a)

P(x + b) polinomunun x – a ile bölümünden

kalan P(a + b)

P(3x + b) polinomunun x – a ile bölümünden

kalan P(3a + b) dir.

P(x)’in x^n + a İle Bölümünden Kalan

Derecesi n’den büyük olan bir polinomun xn+ a

ile bölümünden kalanı bulmak için, yerine –a
yazılır.

(xn+a=0 ise xn=-a)

P(x) ‘ in (x – a) . (x – b) Çarpımı İle Bölünmesi

1. P(x) polinomu (x – a).(x – b) çarpımı ile tam

olarak bölünebiliyorsa x–a ve x–b çarpanlarına
ayrı ayrı bölünebilir.

2. x–a ve x–b aralarında asal polinomlar olmak

üzere; P(x) bu polinomlara ayrı ayrı tam
olarak bölünebiliyorsa, (x–a).(x–b) çarpımı ile
de tam olarak bölünür.

P(x)‘ in ( ax + b )2 İle Bölünebilmesi

P(x) polinomu (ax+b)2 ile tam olarak

bölünebiliyorsa, P(x) polinomu ve P’(x) polinomu
ax+b ye tam olarak bölünür. (P’(x), P(x)
polinomunun türevidir.)

Bu durumda P(x) polinomu (ax+b)2 ile tam

olarak bölünüyorsa P(-b/a)= 0 ve P’(-b/a) = 0
olur.

Beğen 10

     

Nurdan Özmen
Matematik öğretmeni.

Önceki İçerik Sonraki İçerik

Gazlaştırma Çeşitleri Kodlamayan DNA

Nelerdir

Benzer Yazılar

Grigori Perelman Meryem Gottfried Leibniz

Kimdir Mirzakhani Kimdir Kimdir

22 Yorum

 Subscribe 

Sende yorumda bulun

22 YORUM

 

AaaaAaaaAnnem  1 yıl önce

performans için aldım müqq eyw

-6 Yanıtla

Said  2 yıl önce

Teşekkürler elinize sağlık

0 Yanıtla

Şeba  2 yıl önce

Proje ödevim için alacam iyi anlaşılır ama kısa

-1 Yanıtla

Sena  2 yıl önce

Proje ödevimde kullandıııımmmmm, hadi

hayırlısı
Teşekkürler <3

-1 Yanıtla

zzzzz  2 yıl önce

anladıysam arap olayım

3 Yanıtla

Betül  3 yıl önce

Ufak hatalar var ama faydalı oldu :)

 -3 Yanıtla

Yusuf  3 yıl önce

iyi hoşta bari virgül falan kullansaydınız keşke

:))

-2 Yanıtla

Yusuf  3 yıl önce

Teşk ederim

-1 Yanıtla

Deli  3 yıl önce

yanlışlar var
daha güzel olabilirdi…

-4 Yanıtla

oguzhan  4 yıl önce

ufak hatalar var ama yinede guzel bir konu

anlatim olmus emeginiz icin tesekkurler.

-4 Yanıtla

Leyla  4 yıl önce

Polinomlar hakkında pek bilgim yoktu.

Matematik sınavımdan geçmemi sağladı.

0 Yanıtla

İsim vermek istemeyen izleyici

 4 yıl önce

Vallaha ben çok beğendim

-1 Yanıtla

Ali Doğu  4 yıl önce

harika olmuş elinize sağlık gerçekten :)

-1 Yanıtla

beenn  4 yıl önce

çok güzel bir yazı

0 Yanıtla

Software Developer / Yazılım

Geliştiricisi
 4 yıl önce

Polinomlarda tek/çift dereceli kat sayılar

eklenebilir. Emeğinize sağlık. Yakında ben de
bildiklerimi mühendisbeyinler de paylaşmayı
düşünüyorum. Kolay gelsin..

0 Yanıtla

Yusuf  4 yıl önce

Performans yaptım çok güzeldi

0 Yanıtla

Kazım  4 yıl önce

Polinomlar konu anlatımı arıyordum. Teşekkürler.

0 Yanıtla

Anonim  4 yıl önce

Çok güzel.

0 Yanıtla

Melik  5 yıl önce

teşekkürler

0 Yanıtla

Fatih  5 yıl önce

Nurdan hanım işime yaradı çok teşekkür ederim

0 Yanıtla

emir  5 yıl önce

helal

0 Yanıtla

musa  7 yıl önce

Ilk bastaki bas katsayisi nedir sorusunun cvabi

5denmis 8olmali

0 Yanıtla

© Copyright - 2013. Makaleleri kaynak göstererek paylaşabilirsiniz.

Reklam Medya Sponsorluğu Gizlilik Politikası Künye 