TAM ÖĞRENME

MODELİ
Benjamin BLOOM (1913-1999)
TAM ÖĞRENME MODELİ
Bloom,geliştirmiş olduğu tam
öğrenme modelinde okul ortamı gibi
toplu öğrenmelerde gözlenen
bireysel farklılıkların nedenlerini
incelemekte ve bu tür bireysel
farklılıkları öğrenci,okul ve toplum
yararına olacak şekilde en aza
indirmek için alınması gerekli
önlemleri açıklamaya çalışmaktadır.
Okulda öğrenme kuramı ya da tam
öğrenme modeli,ek zaman ve öğrenme
olanakları sağlandığında,hemen hemen
tüm öğrencilerin okullarda öğretilmek
istenen tüm yeni davranışları
öğrenebileceğini ileri sürmektedir.
Bloom’a göre; insanlar arasında zihinsel
güçler bakımından doğuştan gelen bazı
farkların bulunduğunu inkar edilemez.
Ancak bunlar eğitimin ürünü olarak
sonradan meydana getirilmekte olanların
yanında hemen hemen bir hiçtir.
Okulda öğrenmeyi birçok faktör
etkilemektedir.Bunların bir bölümü
öğrencinin olgunlaşma düzeyi,genel
yeteneği,öğretmenin kişilik özellikleri,
ailenin sosyo-ekonomik statüsü gibi
öğretme-öğrenme süreciyle doğrudan
geliştirilemeyecek faktörlerdir.Diğer
bölümü ise öğrencilerin dersle ilgili ön
öğrenmeleri; ilgisi,tutumu,başarılı
olabileceğine olan inancı,öğretim
hizmetinin niteliği gibi okullardaki
öğretme-öğrenme süreci yoluyla
değiştirilebilir değişkenlerdir.
Bu durum,öğrenmeyi etkileyen
değiştirilebilir özellikleri,öğretme-
öğrenme sürecinde olumlu hale
getirerek öğrencilerin öğrenme
düzeyinin yükseltilebileceğini
göstermektedir.
Böylece öğrenciler arasındaki
öğrenme farklılıkları en aza
indirilebilir ve sonuçta okullar,
öğrencilerin kendilerini
gerçekleştirmelerine yardım
edebilen kurumlar haline gelebilir.
Eğitimin,dolayısıyla da okulların
etkililik ve verimliliğini en yüksek
düzeye çıkarabilecek koşulları
belirlemeye çalışan tam öğrenme
modelinin üç temel değişkeni
vardır.
1.Öğrenci nitelikleri
2.Öğretim hizmetinin niteliği
3.Öğrenme ürünleri
 ÖĞRENCİ NİTELİKLERİ ÖĞRETİM ÖĞRENME ÜRÜNLERİ

Bilişsel Giriş Davranışları Öğrenme Düzeyi ve Çeşidi

Öğrenme
Duyuşsal Giriş Özellikleri Ünitesi Öğrenme Hızı
Duyuşsal Ürünler

ÖĞRETİM HİZMETİNİN NİTELİĞİ

İpuçları Katılma Pekiştirme Dönüt ve Düzeltme

 ÖĞRENCİ NİTELİKLERİ

Bloom’un tam öğrenme modelinin ilk

öğesi öğrenci nitelikleridir.
Bloom’un üzerinde önemle durduğu
iki öğrenci niteliği,
BİLİŞSEL GİRİŞ DAVRANIŞLARI
ile DUYUŞSAL GİRİŞ
ÖZELLİKLERİdir.
 BİLİŞSEL GİRİŞ DAVRANIŞLARI
Eldeki öğrenme ünitesi ya da ünitelerinin
öğrenilebilmesi için gerekli olduğu kabul edilen
ön öğrenmelerdir.Yapılan araştırmalar,
öğrencilerin bilişsel giriş davranışları ile daha
sonraki öğrenme ünitelerindeki başarıları
arasında güçlü bir ilişki olduğunu
göstermiştir.Bloom’a göre BİLİŞSEL GİRİŞ
DAVRANIŞLARI, DAHA SONRAKİ ÖĞRENME
ÜNİTELERİNDE GÖRÜLEN BAŞARI
DEĞİŞKENLİĞİNİN YAKLAŞIK YARISINI
AÇIKLAMA GÜCÜNDEDİR.
Diğer bir deyişle, aşamalılık
ilişkisi yüksek olan bir derste,
yeni bir üniteyi öğrenmeye
başlarken,öğrencilerin bu üniteyle
ilgili bilişsel giriş
davranışlarındaki eksiklerin
giderilmesi ve tam olarak bu
davranışlara sahip olmaları yeni
ünitede öğrenciler arasındaki
başarı farklarının %50 azalmasını
sağlayacaktır.
BİLİŞSEL GİRİŞ DAVRANIŞLARI
GENEL VE ÖZEL OLMAK ÜZERE
İKİ GRUPTA İNCELENEBİLİR.Tüm
öğrenmeler için gerekli olan
önbilgiler genel bilişsel giriş
davranışları olarak kabul
edilmektedir.Öğrencilerin
okuduğunu anlama gücü,yazılı ve
sözlü anlatım becerisi,mantıksal
düşünme gücü genel bilişsel giriş
davranışlarına örnek verilebilir.
Belli bir ünitenin öğrenilmesi için
gerekli olan önbilgiler ise ÖZEL
BİLİŞSEL GİRİŞ DAVRANIŞLARI
olarak adlandırılır.Örneğin bir
öğrencinin çarpma işlemini
yapabilmesi için toplama işlemini ve
çarpım tablosunu bilmesi gerekir.
Bu iki önbilgiye sahip olmayan
öğrencilerin çarpma işlemini doğru
olarak yapması mümkün değildir.
Bloom’un üzerinde durduğu ikinci
öğrenci niteliği ise DUYUŞSAL
GİRİŞ ÖZELLİKLERİ dir.Duyuşsal
giriş özellikleri,öğrencilerin belli
bir öğrenme sürecine
girerken,onların bu süreç içinde
gösterecekleri çabanın kaynağını
oluşturduğu sanılan ilgiler,tutumları
ve böyle bir süreçte başarılı
olacaklarına inanma ve güvenme
derecesinden oluşan özellikler
bütünüdür.
Bir öğrencinin belli bir üniteyi iyi
öğrenebilmesi için bu öğrencinin,
öğrenilecek olan yeni üniteye açık
olması;o üniteyi öğrenmeye karşı
istek duyması ve güçlüklerle
karşılaşması halinde bu güçlükleri
aşmaya yetecek çabayı
göstereceğine güvenmesi gerekir.
Bloom,öğrencilerin duyuşsal özelliklerini,
okulla ilgili,belli bir dersle ilgili ve
akademik benlik tasarımı olmak üzere
üç grupta ele almaktadır.Öğrencilerin
genel olarak okula yönelik
tutumları,ilgisi ve okula gitme isteği
okulla ilgili duyuşsal özelliklerini
gösterir.Ancak öğrencilerin çok azı
okulun tümüne karşı olumsuz duygular
geliştirirler.Öğrenciler genellikle okulda
aldıkları derslerin bazılarına karşı
farklı duygular geliştirirler.
AKADEMİK BENLİK TASARIMI ise
öğrencinin akademik yönü baskın
olan bir işte başarılı olacağına
inanma ve güvenme derecesi olarak
tanımlanabilir.(Öğrencinin öğrenme
özgeçmişine dayalı olarak herhangi
bir öğrenme birimini öğrenip
öğrenemeyeceğine ilişkin kendini
algılayış tarzı) Diğer bir deyişle
bireyin kendine karşı tutumudur.
Bireyin kendine karşı tutumu ve
akademik olarak kendini algılayış
tarzı çevresindekilerin yargılarından
etkilenir.Öğrencilerin duyuşsal
özellikleri,okul yaşantılarının bir
ürünü olarak ortaya çıkar.Okuldaki
başarısızlıklar yeni
başarısızlıklara,başarılar ise yeni
başarılara neden olur.
Duyuşsal giriş özellikleri öğrenme
ürünlerindeki değişkenliğin %25’ini
açıklama gücündedir.Diğer bir
deyişle öğrencilerin duyuşsal giriş
özelliklerini olumlu hale getirerek
öğrencilerin başarıları arasındaki
farkları %25 oranında
azaltabiliriz.Bu da öğrenciye
başarılı olma fırsatı sağlanarak
mümkün olabilir.
Tam öğrenme modelinin ikinci öğesi
ÖĞRETİM HİZMETİNİN NİTELİĞİ
dir. Öğretimden istenen verimin elde
edilebilmesi için,öğretim hizmetlerinin
öncelikle öğrencilerin giriş
davranışlarına uygun olması
gerekmektedir.Öğretim programı
öğrencilerin giriş davranışlarına uygun
değilse ve öğrencilerin öğrenme ünitesi
ile ilgili önbilgilerinde eksikler
varsa,öğretimin niteliği ne kadar iyi
olursa olsun başarıya ulaşmaları
mümkün değildir
Öğretim hizmetinin niteliğini
etkileyen 4 faktör bulunmaktadır.
Bunlar
* ÖĞRENCİYE SUNULAN
İŞARETLER(İPUCU),
*ÖĞRENCİNİN ÖĞRENME
SÜRECİNE ETKİN KATILIMI,
*PEKİŞTİRME
*DÖNÜT-DÜZELTMEDİR.
Öğretim hizmetinin niteliği de giriş
davranışları gibi kontrol edilebilir
bir değişkendir.Öğretim hizmetinin
niteliğinin genel olarak bilişsel
başarı ölçümlerinde gözlenen
değişkenliğin en az dörtte birini
açıklayacak güçte olduğu tahmin
edilmektedir.
İŞARETLER(İPUÇLARI):Öğretme-
öğrenme sürecinde öğrenciye neyi
öğreneceğini, bunları niçin ve nasıl
öğreneceğini gösteren mesajların
tümüne işaretler(ipuçları) adı
verilir.Bu mesajlar sözlü olabileceği
gibi,yazılı ya da tüm duyu
organlarını etkileyecek şekilde
gerçek olay veya varlıklar olabilir
Örneğin öğrenciyi düşünmeye,
araştırmaya yönlendiren
sorular,öğrenciye verilen yazılı ve
sözlü yönergeler,örnekler,kaynak
kitaplar,bilgisayar disketleri,gerçek
varlık ve olaylar vb.araçlar
öğretimin yönetiminde kullanılan
birer işarettir.
Öğretme-öğrenme sürecinde
kullanılan işaretler,öğrenci
başarısındaki değişkenliğin %14’ünü
açıklama gücündedir.
KATILMA,öğrencinin istenen
davranışı kazanması için kendine
sağlanan işaretlerle belli bir
düzeyde açık ya da örtük olarak
etkileşmesi ve bu çabayı davranışı
kazanıncaya kadar devam
ettirmesidir.Kısaca,öğrencinin
kendisine sağlanan öğretme
durumunun ilgili ögeleriyle
etkileşmesi ve bu etkileşimi
davranışı kazanıncaya kadar
sürdürmesidir.
Öğrencinin öğretme-öğrenme sürecine
katılma derecesi,öğrenme düzeyindeki
değişkenliğin %20’sini açıklama
gücündedir.
PEKİŞTİRME,davranışın tekrar edilme
sıklığını arttırma işlemidir.Bu işlemde
kullanılan uyarıcılara pekiştireç adı
verilmektedir.Olumlu pekiştireçlerin
öğrenciye verilmesi,olumsuz
pekiştireçlerin de ortamdan çekilmesi
davranışın yapılma olasılığını
arttırmaktadır.
DÖNÜT VE DÜZELTME: Grupla
öğretimde öğretim hizmeti niteliğinin
vazgeçilmez bir ögesi dönüt ve
düzeltmedir.DÖNÜT,öğrenciye
öğrenmelerinin doğruluğu ya da
yanlışlığı hakkında verilen mesajların
tümüdür.
Dönüt sadece öğrenme sonuçları
hakkında bilgi vermekle kalmayıp
öğrencilerin öğrenme güçlük ve
eksiklerinin giderilmesine hizmet ettiği
ölçüde öğrenme düzeyinin yükselmesine
yardım edebilir.
Önce önkoşul olan davranışlardaki
eksiklerin tamamlanarak öğrenme
güçlüklerinin giderilmesi amacıyla
her ünite sonunda izleme
değerlendirmeleri yapılması
önerilmektedir.(Formative
evaluation)İzleme testleri,ünitede
kazandırılmak istenen tüm
davranışların ne derece
kazandırılmış olduğunu yoklayan
testlerdir.
ÖĞRENME ÜRÜNÜ:Bloom’un modelinde
öğrenme ürünü,öğrencilerin
başarısı,öğrenme hızı ve duyuşsal
özelliklerdir. Bloom’a göre eğer
öğrencilerin giriş davranışları öğrenme
işinin başında eşitlenir ve her üniteden
sonra öğrenme eksiklikleri tamamlanır,
öğrenciler için nitelikli bir öğretim
hizmeti sunulursa,öğrenciler arasındaki
bireysel farklılıklar giderek azalır ve
öğrencilerin başarılar artar.Okulda
tam öğrenme modelinin hedefi de bunu
sağlamaktır.
 TAM ÖĞRENME MODELİNİN UYGULANIŞI
1 .Dersin özel hedef ve hedef davranışları ile bu
hedef ve davranışların kazandırılacağı öğrenme
ünitelerinin belirlenmesi.
2. Her bir ünitenin öğrenilebilmesi için gerekli
önkoşul davranışların belirlenmesi.
3. Öğrencilerin önkoşul davranışlara sahip olup
olmadıklarının (BGD)testi ile belirlenmesi.
4. BGD testi sonuçlarına göre,ünitedeki
davranışların öğrenilmesi için gerekli fakat eksik
olan önkoşul davranışları tamamlama öğretimi
yapılır.
5.Tamamlama öğretiminden sonra ünitede yeni
davranışları kazandırmaya dönük öğretim
etkinlikleri uygulanır.
6.İzleme değerlendirmesi yapılır.
7. Yetersiz öğrenmeye sahip öğrenciler için
ek öğrenme etkinliği düzenlenmesi
8. Ek öğrenme sonucu paralel test
uygulanması
9. Tam öğrenme gerçekleştikten sonra yeni
üniteye geçiş
 İleride olan öğrenciler
için zenginleştirilmiş
etkinlikler uygulama

Ünite analizi
Bilişsel Öğretme-
(konu ve İzleme İkinci
giriş öğrenme
hedef değerlendirmesini üniteye
davranışları etkinliklerini
davranışları yapma ilerleme
belirleme uygulama
belirleme)

Tamamlama
öğretimi Paralel izleme
Düzeltme
yapma değerlendirmesini
etkinliklerini
uygulama yapma
 ÖN KOŞULLAR İŞLEMLER ÖĞRENME ÜRÜNLERİ
(GİRDİLER) (SÜREÇ) (ÇIKTILAR)
1.Her ünitenin hedef ve 4.İzleme testlerinin 7.Öğrenme düzeyini belirleyici
davranışlarının verilmesi, testlerin verilmesi
belirlenmesi, Öğrenme güçlüklerinin Öğrenme standardı
Bilişsel ortaya çıkarılması, tam Öğrenme hızı
Duyuşsal öğrenmeyenlere ek
Devinişsel öğrenmenin sağlanması
Düzeyler için
2.Tam öğrenme 5.Öğretim hizmetlerinin 8.Duyuşsal ürünlerin ortaya
standardının ortaya niteliğinin arttırılması, çıkarılması
konması %80 öğrencinin ipucu, dönüt-düzeltme, Akademik benlik
en az %70 puan alması pekiştirme, katılım Kendine güven
gibi
Güdülenmişlik
Ruh sağlığı
3.Öğretim niteliğin 6.Alternatif öğrenme 9.Kalite kontrolun yapılması
belirlenmesi kaynaklarının seçilmesi,
bire bir öğretim,küçük
gruplarla öğretim, okulda
ek öğretim,evde ek
öğretim,programlı
öğretim,kaynak ve yardımcı
kitaplarla öğretim,ademik
oyunlarla öğretim,tekrar
öğretim
 MODELİN OLUMLU YÖNLERİ

• Her öğrencinin kendi hızında ilerlemesine imkan

tanır.
• Öğrenciye ihtiyacı olduğa kadar zaman verir.
• Öğrenciler arasında eşitliği sağlar.
• Öğrenme ürünleri sürekli olarak değerlendirilir.
• Süreç öğrencilerin düzeyine göre ayarlanabilir.
• Öğrencilerin başarı düzeylerinde olumlu etki yapar.
• Aşamalı öğrenmede sonraki öğrenmelerde süre
kısalır.
• Akademik özgüvende artış sağlar
• Öğrencilerin kendilerine olan güvenini
artırır.
• Öğrenci bir sonraki ünite için gerekli giriş
davranışlarını-becerilerini kazanmış olur.
• Öğretmenin öğretim için daha iyi
hazırlanmasını sağlar.
 MODELİN SINIRLILIKLARI

• Daha çok zaman ayrılması.

• Hazırlıkların çokluğu.
• Öğretmen açısından uygulama zorluğu
• Tüm öğrenciler aynı hızda ilerleyemez.
• Yeniden öğretim yapıldığında çok çeşitli
öğretim araçları gerekir.
• Her bir ünite için farklı testler-
sınamalar gereklidir.