Tehnicki uslovi za gradske gasovodne mreze

3.2.3.1. Uslovi za izvodenje gradevinskih radova a) Obelezavanje trase gasovoda

1. Pre obelezavanja trase na terenu izvrsice se otkrivanje podzemnih instalacija
rucnim iskopom kontrolnih rovova.
2. Obelezavanje trase dovodnog gasovoda i gasne mreze vrsi se drvenim kocicima, i to na pravcima pruzanja gasovoda na
doglednom rastojanju (ne vecem od 50 m) i na mestima skretanja trase. U obelezavanje trase ukljuceno je i obelezavanje
polozaja sahtova, redukcionih stanica i drugih elemenata dovodnog gasovoda i gasne
mreze.
3. Iskolcavanje treba vrsiti parcijalno, odnosno samo one delove na kojima ce se odmah pristupiti iskopavanju. Prilikom
obelezavanja trase obavezno voditi racuna o postojecim instalacijama na trasi i o uslovima postavljanja gasovoda u odnosu na
druge instalacije.
4. Iskolcavanje vrsiti u prisustvu nadzornog organa.
5. Pri ukrstanju i paralelnom vodenju novog gasovoda sa drugim gasovodom, tehnickim infrastmkturama i dr., minimalna
dozvoljena rastojanja iznose:

Drugi gradevinski objekat Ukrstanje Paralelno vodenje

(vertikalno (horizontalno
rastojanje) rastojanje)
[m] [m]
Drugi gasovod 0,4 0,5
Toplovod, vodovod, kanalizacija 0,4 0,5-0,7
Podzemni betonski kanal toplovoda 0,4 0,6
Sahtovi vodovoda i kanalizacije / 0,4
Niskonaponski i visokonaponski kablovi 0,3-0,5 0,5
Telefonski kablovi 0,4 0,6
Tehnoloska kanalizacija 0,2 0,7
Benzinske pumpe / 5,0
Betonski sahtovi i kanali 0,2 0,4
Visoko zelenilo / 1,0
Temelji gradevinskog objekta / 1,0
Regionalni i lokalni putevi 1,0 0,5
Magistralni putevi u naselju 1,0 0,5

b) Uredenje radnog pojasa

1. Izvrsiti ciscenje radnog pojasa od rastinja, korova, trave ili useva sa po-trebnim ravnanjem pojasa po projektu, rucnim ili
masinskim putem. Nadzorni organ moze zahtevati ciscenje i na onim mestima gde to projektom nije predvideno, ukoliko se
za to ukaze potreba.
2. Sirina radnog pojasa na odgovarajucoj deonici treba da je onolika koliko to
zahtevaju izvodacke operacije.
3. Prilikom ciscenja radnog pojasa materijal deponovati sa strane (da ne remeti saobracaj), odnosno unutar radnog pojasa na
mestima koje odredi nadzorni organ, a na srednjoj udaljenosti najvise 10 m. Po zavrSetku ciscenja materijal odneti na grad-
sku (seosku) deponiju otpada, ili sloziti na mestu koje odredi nadzorni organ. Odvoz materijala izvrsiti pre iskopa.
c) Is hop rovova
1. Masinski i rucni iskop rovova vrsi se u zemlji 11 i 111 kategorije. Dubina rova je najmanje 0,9 m, a sirina dna rova zavisi
od precnika cevovoda 0 i iznosi 0 + 40 cm. Na deonicama gde se u rov polazu prethodno zavarene cevi, sirina dna rova moze
se smanjiti na 0 + 20 cm. Na mestima zavarivanja u rovu i na mestima prikljucaka moraju se iskopati prosirenja rova na 1,0
m x 1,0 m, i za 30 cm dublja od donje ivice cevi.
2. Pri dubinama vecim od 1,0 m ne vrsiti razupiranje (zbog tehnologije izvodenja masinsko montaznih radova), vec izvrsiti
skarpiranje bocnih strana rova.
3. Nagib bocnih strana zavisi od vrste i kategorije tla, a nadzorni organ odredice na lieu mesta nagib bocnih strana. Iskop vr-
siti sa pravilnim odsecanjem bocnih strana i planiranjem dna rova.
4. Pri rucnom iskopu, na dubinama vecim od 2,0 m, materijal izbacivati lopatama, a preko platformi.
5. Na mestima ukrstanja gasovoda sa drugim tehnickim infrastrukturama, iskop treba da bude najmanje 2,0 m sa svake strane
ukrstanja.
d) Ub'stanje gasovoda sa podzemnim instalacijama
1. Gasovod treba, gde god je moguce, polagati iznad drugih instalacija. Ako se gasovod polaze ispod druge instalacije,
gasovodnu cev treba smestiti u zastitnu (plasticna, juvidur) cev. Krajevi zastitne cevi, mereno najkracim rastojan-
jem u horizontalnoj projekciji, treba da su udaljeni od druge instalacije najmanje 2,0 m.
2. Mesta gde se gasovod ukrsta sa drugom instalacijom koja je otkopana tokom izgradnje gasovoda, zatvoriti peskom do du-
bine od 30 cm mereno od kote terena. Pri podzemnom ukrstanju, gasovod se polaze pod uglom 60°-90° u odnosu na drugu
instalaciju.
3. Sve eventualne stete na podzemnoj instalaciji nastale nepazljivim radom izvodaca ili nepridrzavanjem tehnickih propisa,
otklanjaju se na teret izvodaca.
e) Zatrpavanje rovova
1. Pre zatrpavanja rova mora se geodetski snimiti polozaj gasovoda, izvrsiti sva ispitivanja dela trase gasovoda koji se zatr-
pava, a zatrpavanju pristupiti tek po pregledu i odobrenju nadzornog organa.
2. Zatrpavanje rova zemljom iznad i pored cevi u sloju od najmanje 10 cm iznad temena cevi vrsiti sitnom zemljom ili
peskom uz rucno nabijanje, odnosno zalivanjem vodom (peska), tako da izolacija celicnih cevi bude zasticena od mogucih
ostecenja (samo ukoliko nije postavljena traka za mehanicku zastitu cevi). Do vrha rova zatrpavanje vrsiti zemljom pre-
ostalom od iskopa u slojevima od najvise 30 cm, uz rucno ili masinsko zbijanje.
3. Na mestima ukrstanja gasovoda sa drugim tehnickim infrastmkturama nasipanje izvrsiti peskom, sa nabijanjem vodom u
slojevima od 30 cm do 1,0 m sa svake strane od ukrstanja. Nasipanje peskom izvesti do 30 cm od povrsine, a preostali deo
rova zatrpati zemljom.
4. Duz celog rova gde god postoji mogucnost da dode do raskopavanja, postaviti u rov na 40 cm iznad cevi traku za upo-
zorenje zute boje na kojoj pise "Opasnost gasovod!". Zutu traku nije potrebno stavljati na mestima gde je gasovod u zastitnoj
cevi.
5. Pri zatrpavanju rovova zbijanje tla oko ukopanih slavina i oko sahtova mora se vrsiti rucno. Uredenje radnog pojasa
izvrsiti ravnanjem povrsi terena, sa humusiranjem zelenih povrsina, odnosno dovesti ga u prvobitno stanje.
f) Izrada sahtova
1. Izrada sahta podrazumeva iskop i odvoz suvisne zemlje, izradu, montazu i demontazu dvostrane opiate od dasaka, betoni-
ranje zidova i dna sahta betonom MB-30 sa dodatkom aditiva za vodonepropusnost betona, izradu rubnih okvira za betonski
saht od celicnih profila, kao i izradu poklopca za saht od celicnog lima prema prilozenim crtezima.
2. Nakon izrade sahta i masinsko-montaznih radova izvrsiti zatrpavanje oko sahta u slojevima sa rucnim nabijanjem. Sahtovi
su armirani sa elektricno zavarenim mrezama MAG 500/560.
g) Obelezavanje gasovoda
1. Table opomenice se postavljaju na metalne stubove 0 60,3 x 2,9 mm i na odusne cevi sa gornjom ivicom na 2,0 m iznad
terena. Stubovi se betoniraju u temeije 40 x 40 cm, dubine 50 cm, ili se ugraduju gotove, vec izradene table sa stubovima
ugradenim u temelj.
2. Table se postavljaju na temenima krivina, a na pravim deonicama mak-
simalno na rastojanju od 0,5 km.
3. Na prolazima gasovoda ispod vodenih tokova, kanala ili saobracajnica, oznake za obelezavanje trase cevovoda i znaci up-
ozorenja moraju biti postavljeni sa obe strane vodenog toka, kanala ili saobracajnica.
4. Oznaka na prolazu ispod zeleznicke pruge ne sme se postaviti blize od 10 m od ose krajnjeg koloseka. Oznaka na prolazu
ispod kanala ne sme se postaviti od 10 m od ose nasipa kanala, a na prolazu cevovoda ispod puta oznaka se ne sme postaviti u
putnom pojasu.
5. Oznake se postavljaju na 0,8 m u desno u odnosu na smer protoka gasa.