T.s.s.a.

arqiteqturis fakulteti
bakalavriatis III kursi.
studenti: mariam cankaSvili
sagani:uaxlesi Tanamedrove istoria
meore Sualeduri weris Tema:

skola Bauhaus

“ხელოვნება და ხალხი უნდა ჩამოყალიბდეს ერთიანობაში. ხელოვნება აღარ უნდა იყოს

ფუფუნება რამდენიმე ადამიანისთვის, არამედ ის უნდა სარგებლობდეს და განიცადოს ფართო
მასებმა. მიზანი არის ხელოვნების გაერთიანება დიდი არქიტექტურის ფრთის ქვეშ.”
როდესაც ვფიქრობთ თანამედროვე არქიტექტურასა და დიზაინზე წარმოგვიდგება
თამამი,სუფთა ხაზები და მინიმალიზმი, რომელიც ეძღვნება
ფუნქციურობას,პრინციპებს,რომლებიც ბაუჰაუსის სკოლიდან მოდის.თუ დღეს ნებისმიერ
ჰორიზონტს გადავხედავთ დავინახავთ ბრჭყვიალა ცათამბრჯენებს სუფთა ხაზებითა
და სიმარტივით ან ვნახავთ დიზაინებს, რომლებიც შეუძლებელი იქნებოდა რომ არა
ბაუჰაუსის არსებობა.მისი მიზანი დიზაინიდან ყოველგვარი ზედმეტი ელემენტის
„გაცხრილვა“ და უკიდურესი,პრაქტიკული სიმარტივის შენარჩუნება იყო. ბაუჰაუსის
ესთეტიკას წითლისა და შავის კობინაცია,რთული ორნამენტების სიმცირე,მძაფრი
სიმარტივე და გაბედულება განსაზღვრავდა.

„არქიტექტორები, მოქანდაკეები, მხატვრები –

ჩვენ ყველანი უნდა დავუბრუნდეთ ხელოსნობას!
რადგან არ არსებობს ისეთი რამ, როგორიცაა
“ხელოვნება პროფესიით.” არ არსებობს არსებითი
განსხვავება მხატვარსა და ხელოსანს შორის.
მხატვარი არის განვითარებული ხელოსანი.“

ეს გერმანელი არქიტექტორის,ვალტერ გროპიუსის სიტყვებია,რომელმაც 1919 წელს

გერმანული ხელოვნების სკოლა - ბაუჰაუსი ჩამოაყალიბა.აღსანიშნავია,რომ მრავალი
ცნობილი არქიტექტორისა თუ მხატვრის კარიერას სწორედ ამ სკოლამ ჩაუყარა
საფუძველი.ბაუჰაუსის დამფუძნებელი, ვალტერ გროპიუსი იყო გერმანელი
არქიტექტორი და მოდერნისტული არქიტექტურის ოსტატი. ვალტერმა თავისი ენერგია
მიუძღვნა განსაკუთრებული კადრების პოვნასა და აღზრდას, მან ბაუჰაუსში
მასწავლებლებად მოიყვანა ისეთი ხელოვანები, როგორებიც არიან: პოლ კლი, იოჰანეს
იტენი, ანი და იოსებ ალბერსები, ჰერბერტ ბაიერი, ლასლო მოჰოლი-ნაგი, ოტო
ბარტინგი და ვასილი კანდინსკი.
ბაუჰაუსი გერმანულად ნიშნავს „სამშენებლო სახლს“.
ბაუჰაუსის პერიოდი 1919-დან 1933 წლამდე
გრძელდებოდა.მიუხედავად იმისა რომ მხოლოდ
ათწლეულის განმავლობაში არსებობდა როგორც
არქიტექტურისა და დიზაინის სკოლა,ბაუჰაუსი
არქიტექტურის და დიზაინის ერთ-ერთი ყველაზე
გავლენიანი მოძრაობაა.

ბაუჰაუსის სკოლა აქცენტს აკეთებდა „Gesamtkunstwerk-ის“ კონცეფციაზე(ანუ-„მთლიანი

ხლოვნების ნიმუში“)რომელიც მიზნად ისახავ ყველა ხელოვნების დარგის ერთიანი
იდეოლოგიის ქვეშ მოქცევას,სახვითი ხელოვნებიდან დაწყებული,ინდუსტრიული
ხელოვნებით დამთავრებული.

შექმნის ისტორია, ბაუჰაუსის სამი ეტაპი

ვალტერ გროპიუსმა ეს ინსტიტუტი შექმნა პირველი მსოფლიო ომის შემდეგ შეცვლილი

ეპოქის საპასუხოდ.პირველი მსოფლიო ომის შედეგად გამოწვეული შეფერხებებისა და
სახვითი ხელოვნებისა და გამოყენებითი ხელოვნების შერიგების შესახებ ხანგრძლივი
დებატების შემდეგ, გერმანელი არქიტექტორი ვალტერ გროპიუსი დაინიშნა ახალი
დაწესებულების დირექტორად, რომელიც აერთიანებდა გრანდიოზულ დუკა საქსონის
სახვითი ხელოვნების აკადემიასა და დიდი დუკალი საქსონის ხელოვნებისა და
ხელოსნობის სკოლას (სწორედ ეს დაწესებულება იქცა შემდგომში ბაუჰაუსად).

14 წლის განმავლობაში სკოლა ღია იყო,

ბაუჰაუსმა გაიარა სამი ძირითადი ეტაპი
გერმანიის სამ ქალაქში. დაწყებული ვაიმარში
1919 წელს, ბაუჰაუსი დაიბადა ვაიმარის
საქსონიის დიდი დუკალის ხელოვნების
სკოლისა და ვაიმარის სახვითი ხელოვნების აკადემიის შერწყმის შედეგად. მიუხედავად
გროპიუსის მომზადებისა, ამ დროს

არქიტექტურას ძალიან ცოტა ასწავლიდნენ

და სტუდენტები იოჰანეს იტენის წინასწარი
კურსის მეშვეობით გაეცნენ მოძრაობის
სწავლებებს. სხვა ძირითადი ფაკულტეტის
წევრები ამ დროს იყვნენ ვასილი კანდინსკი
და ლასლო მოჰოლი-ნაგი. სკოლას
გამუდმებით ფინანსურ კრიზისებთან და
მთავრობის მხრიდან წინააღმდეგობებთან
უხდებოდა ბრძოლა. 1925 წელს
დაწესებულება დესაუში გადავიდა, 1930
წლიდან კი სკოლას სათავეში ხაზვის
ოსტატი და არქიტექტორი, ლუდვიგ მის ვან
დერ როე ჩაუდგა.

სამწუხაროდ, ორი წლის შემდეგ, ადგილობრივმა

მემარჯვენე მთავრობამ სკოლის დახურვა
მოითხოვა.ბაუჰაუსმა თავისი თანამედროვე
ტექნოლოგიებით და განვითარებადი საერთაშორისო
სტილით მიიპყრო ყურადღება კიდევ ერთი გაცილებით
ბნელი მოძრაობისა, ნაციონალ-სოციალისტური
გერმანიის მუშათა პარტია (ნაცისტური პარტია).
ნაცისტები ბაუჰაუსს „უცხოობის“ წარმომადგენლად თვლიდნენ და მათ დიზაინს
ცალსახად არაგერმანულად მიიჩნევდნენ და აკრიტიკებდნენ მათ მოდერნისტულ
სტილს, ასე რომ, როდესაც პარტიამ 1931 წელს დესაუს საქალაქო საბჭოზე კონტროლი
მოიპოვა, სკოლა დახურეს.მიესმა სკოლა ბერლინში გადაიტანა ათი თვით, სანამ
 გესტაპომ ისევ დახურა. მიუხედავად იმისა, რომ მიესი
იბრძოდა ბაუჰაუსის გასახსნელად,დირექტორმა და
დანარჩენმა ფაკულტეტმა ნებაყოფლობით დახურეს
სკოლა სამუდამოდ 1933 წელს.თუმცა ეს არ იყო ბაუჰაუსის
დიზაინის მოძრაობის დასასრული.

ბაუჰაუსის ესთეტიკა გეომეტრიულ ფორმებზე, მექანიკური

დიზაინის ჭვრეტასა და მექანიკურ ინჟინერიაზე იყო
დამყარებული. აქ თანამედროვე ინდუსტრიულ
მატერიალებს, ფოლადის მილებსა და ბეტონსაც კი
იყენებდნენ. თუმცა სკოლაში მოღვაწე ხელოვანებს ბუნება
განსაკუთრებით შთააგონებდათ — ეს გახლდათ ბაუჰაუსის
დიდების მნიშვნელოვანი წყარო, გამოხატული გრაფიკულ
დიზაინში, გობელენში, ხეზე კვეთაში, მინისა და მეტალის
დამუშავებასა თუ კედლის მხატვრობაში.

ბაუჰაუსის ინსტიტუტის დამფუძვნებელი გროპიუსი და თანამშრომლები

თვლიდნენ,რომ ობიექტები ყველაზე მიზანშეწონილად უნდა მუშაობდნენ.ამ
პერსპექტივით მათ შექმნეს მანტრა,რომლის თანახმადაც ბაუჰაუსი შესანიშნავად
ასოცირდება „ფორმა მიყვება ფუნქციას“.ეს დევიზი დაეხმარა თანამედროვე
არქიტექტურასა და დიზაინს ჩამოყალიბებაში.
კონცეფცია და სტილი

ბაუჰაუსის სკოლას ჰქონდა

უნიკალური სილაბუსის
დიზაინი. გროპიუსის მიერ
აღწერილი იყო ბორბლის
დიაგრამის სახით, გარე
რგოლი წარმოადგენს ვორკურს,
ექვსთვიან წინასწარ კურსს,
რომელიც წამოიწყო იოჰანეს
იტენის მიერ, რომელიც
კონცენტრირებულია
პრაქტიკულ ფორმალურ ანალიზზე, კერძოდ, ფორმების, ფერების და მასალების
კონტრასტულ თვისებებზე. ორი შუა რგოლი წარმოადგენდა ორ სამწლიან კურსს,
formlehre, რომელიც ფოკუსირებული იყო ფორმასთან დაკავშირებულ პრობლემებზე და
werklehre, პრაქტიკული სახელოსნოს ინსტრუქცია, რომელიც ხაზს უსვამდა ხელოსნობის
ტექნიკურ უნარებს. ეს კლასები ხაზს უსვამდნენ ფუნქციონალიზმს გამარტივებული,
გეომეტრიული ფორმების საშუალებით, რაც საშუალებას აძლევდა ახალი დიზაინის
რეპროდუცირებას.

ბაუჰაუსის სკოლაში განათლება იყო მრავალფეროვანი და პრაქტიკული, მოიცავდა

შენობების თეორიას, კერამიკას, სახვით ხელოვნებას, გრაფიკულ ბეჭდვას, მინის და
ფრესკის მხატვრობას, ქსოვას, გეომეტრიას, მათემატიკას, ბიზნესის ადმინისტრირებას,
ლითონს, ფოტოგრაფიას, ბეჭდვასა და რეკლამას და პლასტიკას. ხელოვნება.
წვეულებები და სასცენო სპექტაკლებიც კი იყო სასწავლო გეგმის ნაწილი, სადაც
სტუდენტებს მოუწოდებდნენ ექსპერიმენტები ჩაეტარებინათ კოსტუმებსა და სცენაზე.
ბაუჰაუსის არქიტექტურის ძირითადი ელემენტები

ბაუჰაუსის ყველა შენობა არ ჰგავს ერთმანეთს. ისინი შეიძლება იყოს კუთხოვანი და

წრფივი ან გამოსახული იყოს მოხრილი აივნები და მრგვალი კუთხეები.

ძირითადი საერთო მახასიათებელი:

• ფოკუსირება მარტივ გეომეტრიულ ფორმებზე, როგორიცაა სამკუთხედი,

კვადრატი და წრე
• ასიმეტრია უპირატესობას ანიჭებს სიმეტრიას
• ფოლადის, მინის, ბეტონის და სხვა თანამედროვე მასალების გამოყენება
• ბრტყელი სახურავები
• შუშის ფარდის კედლები
• გლუვი ფასადები

ბაუჰაუსის სკოლის ქალები

მე-20 საუკუნის ადრეული ბაუჰაუსის სკოლის მამრობითი ხატები, როგორიცაა ჯოზეფ

ალბერსი, ლასლო მოჰოლი-ნაგი და პოლ კლეი, თანამედროვე ხელოვნების ყველაზე
ცნობილი პიონერები არიან. მაგრამ ქალები მხატვრები, რომლებიც ასწავლიდნენ,
სწავლობდნენ და მათთან ერთად ქმნიდნენ ახალ სამუშაოებს, ხშირად ახსოვთ
ისტორიის წიგნებში, როგორც მათი მამრობითი კოლეგების ცოლები, ან, უარესი,
საერთოდ არ არიან.

მიუხედავად იმისა, რომ ქალებს უშვებდნენ გერმანულ სკოლაში - და მის მანიფესტში

ნათქვამია, რომ იგი მიესალმებოდა "ნებისმიერ კარგი რეპუტაციის მქონე ადამიანს,
ასაკისა და სქესის გათვალისწინების გარეშე" - ძლიერი გენდერული მიკერძოება მაინც
აფიქსირებდა მის სტრუქტურას. მაგალითად, ქალ სტუდენტებს წახალისდნენ
ქსოვისკენ, ვიდრე მამაკაცების მიერ დომინირებულ მედიუმებზე, როგორიცაა ფერწერა,
კვეთა და არქიტექტურა. ბაუჰაუსის დამფუძნებელმა ვალტერ გროპიუსმა წაახალისა ეს
განსხვავება მისი ვოკალური რწმენით, რომ მამაკაცები ფიქრობენ სამ განზომილებაში,
ხოლო ქალებს მხოლოდ ორი განზომილება შეუძლიათ.

2019 წელს ბაუჰაუსის 100 წელი შესრულდება. ამ თარიღის მოახლოებასთან ერთად, ეს

მიკერძოება სკოლის მამრობითი სქესის სტუდენტების
მიმართ გადაიხედა და მისი მრავალი განუყოფელი ქალი
წევრი აღიარებულია სტიპენდიებითა და
ინსტიტუციონალური გამოფენებით.

ქალებმა სკოლაში ინოვაციის დაწინაურებას ხელი დიდად

შეუწყვეს. დიზაინერმა მარიანა ბრანდტმა ინდუსტრიული,
გეომეტრიული ფორმების მქონე სახლის ჭურჭელი და
ავეჯი შექმნა და თანდათან სკოლის მეტალის
დამუშავების მიმართულების ხელმძღვანელიც გახდა.
 გერმანელმა მხატვარმა მარიანა ბრანდტმა 1924 წლის
ნამუშევარში სტანდარტული ჩაიდნის დიზაინი
მთლიანად გაამარტივა და მეტალის, გეომეტრიული
დიზაინის მქონე ჩაის დასაყენებელი ჩაიდანი და
ფილტრი შექმნა. მისივე ფუნქციიდან გამომდინარე,
ჩაის დასაყენებლის სიმაღლე 7 სანტიმეტრი გახლავთ -
სტანდარტული ჩაიდნისგან განსხვავებით, ის
კონცენტრირებული ექსტრაქტის დისტილაციას
გულისხმობს, რის შედეგადაც დაყენებული ჩაის ცხელ წყალში გახსნით სასურველი
სიძლიერის ჩაი მიიღება. ჩაის მარტივად და კომფორტულად ჩამოსასხმელად კი,
ჩაიდანზე აბანოზის ხისგან შექმნილი D-ის ფორმის ტარი შედარებით ზემოთ არის
მოთავსებული.

ანი ალბერსი რომელიც მინაზე

მომუშავე ხელოვანსა და
მასწავლებელს ჟოზეფ ალბერსს
ბაუჰაუსში შეხვდა და მასზე
დაქორწინდა, კედლის
დეკორაციებში ბადისმაგვარ
გაფორმებებსა და ფერებს შეისწავლიდა. ამავე საქმეს
ბაუჰაუსის ბევრი ცნობილი ტექსტილის დიზაინერიც აკეთებდა,
მათ შორის, ოტი ბერგერი და გუნთა შტელცელი.
ბაუჰაუსის წარმომადგენელთა საკულტო ნამუშევრები

ბაუჰაუსის სტილის ჭადრაკის დაფისა და ფიგურების

დიზაინი გერმანელ სკულპტორს - იოზეფ ჰარტვიგს
ეკუთვნის, რომელმაც ნამუშევარი ფიგურების საწყის
ფუნქციაზე დაყვანით მაქსიმალურად მინიმალისტური
გახადა. მაგალითად, X-ის ფორმის კუს ფიგურა მის
დიაგონალურ მოძრაობას გამოხატავს, დედოფლის
ფიგურის კუბითა და სფეროთი წარმოდგენა კი მის
თითქმის შეუზღუდავ მოძრაობას უსვამს ხაზს.
გერმანელ ხელოვანს, ჭადრაკის ფიგურებიდან რელიგიური და მონარქიული
სიმბოლოების მოშორებით, თამაშის გათანამედროვება ჰქონდა მხედველობაში.

გერმანელი დიზაინერის - ვილჰელმ ვაგენფელდის და

შვეიცარიელი კარლ ჯეიკობ ჯაკერის მიერ შექმნილი
მაგიდის სანათი ცნობილი გახდა, როგორც „ბაუჰაუსის
სანათი“, რადგანაც ბაუჰაუსის სტილის პრინციპს -
„ფორმა იზიარებს ფუნქციას“ ის სრულად
აკმაყოფილებს. წრიული სადგამის, ცილინდრული
სვეტისა და სფეროსებრი ფორმის მინისგან შექმნილი
სანათი მარტივ გეომეტრიულ ფიგურას ქმნის.

გერმანელ-ამერიკელმა ხელოვანმა - იოზეფ ალბერსმა

თანამედროვე მაგიდების დიზაინი 1926-1927 წლებში,
ბაუჰაუსში ავეჯის დასამზადებელი სახელოსნოს
სამხატვრო ხელმძღვანელობისას შექმნა. თითოეული
მაგიდა მუხისგან დამზადებული და აკრილის საღებავით
მომინანქრებული იყო. ფერადი, გეომეტრიული
ნახატებით განთქმულმა ალბერსმა მხატვრობაში
თავისთვის დამახასიათებელი სტილი მაგიდების
დიზაინსაც მოარგო და თითოეულის მინა ლურჯი, წითელი, ყვითელი და თეთრი
ფერით შეღება.

ბაუჰაუსის გავლენა თანამედროვე არქიტექტურაზე

დღეს ბაუჰაუსის გავლენა ყველგან ჩანს ავეჯიდან გრაფიკულ დიზაინამდე.

მინიმალიზმის ტენდენციის წამქეზებელი, რომელიც დღემდე ერთ-ერთი ყველაზე
პოპულარული სტილია, ბაუჰაუსი დაეხმარა დიზაინის სამყაროს ჩამოშორებოდა მე-20
საუკუნის დასაწყისის ორნამენტულ დიზაინს, მისი აქცენტით ფუნქციონირებამდე
ფორმამდე. სხვა წამყვანი სტილები, როგორიცაა სკანდინავიური, ინდუსტრიული და შუა
საუკუნის მოდერნი უტყუარია ბაუჰაუსის გავლენით, რაც აჩვენებს, თუ რამდენს მიაღწია
სკოლის სწავლებების გავრცელებამ. ეს გავლენა იმდენად გამყარდა დიზაინის
სამყაროში, რომ ის, რაც ოდესღაც უჩვეულო და გასაოცარი დიზაინი იყო, ახლა იმდენად
ნაცნობია, რომ შეიძლება გამოგვრჩეს, თუ ერთი ნაბიჯით უკან არ გადავდგებით, რომ
რეალურად შევხედოთ მათ.
გამოყენებული წყაროები:

• https://www.artsy.net/article/artsy-editorial-women-bauhaus-school
• https://www.amara.com/editorial/styling/bauhaus-design-
movement#:~:text=Mies%20moved%20the%20school%20to,school%20for%20good%20i
n%201933
• https://en.wikipedia.org/wiki/Bauhaus
• https://hammockmagazine.ge/post/bauhausis-tsarmomadgenelta-sakulto-
namushevrebi/605
• https://www.masterclass.com/articles/bauhaus-architecture-explained#why-was-
bauhaus-influential-in-design
• https://on.ge/story/43539-
%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A3%E1%83%B0%E1%83%90%E1%83%A3%E1%83%A
1%E1%83%98-100-
%E1%83%AC%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%90-
%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A
0%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98-
%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%9
8%E1%83%A1-
%E1%83%A1%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1-
%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%9
0
• https://www.thespruce.com/what-is-bauhaus-architecture-
4784133#:~:text=Key%20Elements%20of%20Bauhaus%20Architecture&text=Eschewing%
20ornamentation%20to%20focus%20on,Flat%20roofs
• https://www.yoair.com/ka/blog/bauhaus-architecture-and-design-origins-and-influence/