ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΑΜΕΑ – ΤΡΙΤΗ ΗΛΙΚΙΑ

ΘΕΜΑΤΑ

ΘΕΜΑ Α (μον15)

Να παρουσιάσεις συνοπτικά στους συμμαθητές σου τη συνέντευξη του Α. Ρέλλα

(Κείμενο Ι), που δόθηκε με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία.
(100-120 λέξεις)

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Αγαπητοί συμμαθητές-τριες,

με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία διάβασα τη συνέντευξη του

Α. Ρέλλα, ο οποίος θίγει βασικά ζητήματα του θέματος. Αρχικά, στην ερώτηση ποιος
είναι ο κατάλληλος όρος για να αποκαλούνται αυτά τα άτομα, απαντά ότι προτιμά
τον προσδιορισμό, ανάπηρος. Υποστηρίζει ότι η αναπηρία αφορά την καταπίεση
που βιώνουν οι ανάπηροι εξαιτίας του στίγματος και των στερεοτύπων που τους
διαχωρίζουν και βλάπτουν την κοινωνική τους αλληλεπίδραση. Έπειτα στην
ερώτηση για την κατάσταση των δικαιωμάτων και της προσβασιμότητας τους,
απαντά ότι παρά την πρόοδο πρέπει να γίνουν πολλά ακόμα. Επισημαίνει τέλος ότι
ζητούν την οικονομική τους εξασφάλιση και ευκαιρίες στην εκπαίδευση και την
αγορά εργασίας. Σας ευχαριστώ πολύ!

ΘΕΜΑ Β1 (μον 10)

Στη δεύτερη παράγραφο της 1ης απάντησης στο Κείμενο Ι (Η αναπηρία, εν

τέλει...πολιτεία καθαυτή) ο ερωτώμενος επιλέγει ως τεχνική ανάπτυξης των
σκέψεών του την αντίθεση. Να εντοπίσεις την αντίθεση αυτή (μονάδες 6) και να
δικαιολογήσεις την επιλογή αυτή σε σχέση με το θέμα και το στόχο του πομπού
(μονάδες 4).

ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Η αντίθεση έγκειται στις έννοιες αναπηρία και βλάβη. Ο ερωτώμενος υποστηρίζει
ότι η βλάβη μπορεί να θεραπευτεί ολικώς ή μερικώς από την ιατρική με φάρμακα ή

1
 εργαλεία. Αντίθετα η αναπηρία δεν θεραπεύεται, καθώς η ιατρική επιστήμη δεν
μπορεί να αντιμετωπίσει τις βλάβες, τα «τραύματα» των αναπήρων, που
προκύπτουν από τα κοινωνικά στερεότυπα και το στιγματισμό που επιφέρουν.

Η αντίθεση αναδεικνύει το θέμα του Κειμένου Ι, το οποίο είναι η αναπηρία και

πώς αυτή αντιμετωπίζεται. Επίσης ο ερωτώμενος θέλει να προβάλει και να τονίσει
τις βλάβες που προκαλεί ο κοινωνικός αποκλεισμός περισσότερο, παρά η ίδια η
αναπηρία. Πρόθεσή του είναι να προβληματίσει και να ευαισθητοποιήσει τους
δέκτες, τονίζοντας ότι η ισότιμη αντιμετώπιση των ατόμων με αναπηρία είναι αυτή
που θα τους βοηθήσει.

ΘΕΜΑ Β2 (μον 15)

α. Ποιος είναι ο στόχος της αρθρογράφου στην 4η παράγραφο (Πόσο είναι εφικτό να
μην εγκλωβιζόμαστε…που μπορούμε να αφήσουμε να πεθάνουν). του Κειμένου ΙΙ;
Με ποιούς τρόπους επιδιώκει να τον πετύχει; (μον 10)

β. Να προσδιορίσεις τι δηλώνουν τα σημεία στίξης στις ακόλουθες φράσεις του

Κειμένου ΙΙ: (μον 5)

- τα εισαγωγικά: «Μπαλάντα του Ναραγιάμα» (1η παράγραφος),

-η διπλή παύλα: –«εγκατάλειψη ενός ηλικιωμένου»– (2η παράγραφος)

-η παρένθεση: (η ζωή του) (3η παράγραφος).

ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Β2α. Ο στόχος της αρθρογράφου στην 4η παράγραφο του Κειμένου ΙΙ είναι αρχικά να
ευαισθητοποιήσει τον δέκτη. Αυτό το πετυχαίνει με μια σειρά ρητορικών
ερωτημάτων, που έχουν στόχο τον προβληματισμό και τη διέγερση του
ενδιαφέροντος. Στόχος είναι επίσης να προκληθούν στο δέκτη συναισθήματα
κατανόησης, συμπάθειας και ενσυναίσθησης, ώστε να σκεφτούν και να νιώσουν τις
αγωνίες των ηλικιωμένων. (Ποιοι θα είναι οι «αυριανοί γέροντες», να δούμε τα
πρόσωπα των ηλικιωμένων πίσω από τα στερεότυπα, να μην είναι πια (η ζωή του)
άξια οδύνης;). Επίσης με τη χρήση μεταφορικού λόγου «σώματα που θα
εξοστρακιστούν» και συγκινησιακά φορτισμένου λόγου (άξια οδύνης;), επιδιώκει τη

2
συναισθηματική εμπλοκή του δέκτη, δίνοντας παράλληλα στο λόγο ζωντάνια και
παραστατικότητα, ώστε να προκληθεί συγκίνηση. Τέλος, με στόχο να ενισχύσει την
αξιοπιστία των λεγομένων της και να τους προσδώσει κύρος, επικαλείται την
αυθεντία της Judith Butler, η οποία στο κείμενο «Βία, Πένθος, Πολιτική» θέτει το
ερώτημα πώς μπορεί να παραμείνει ανθρώπινη η ζωή των ηλικιωμένων.

β. -τα εισαγωγικά περιλαμβάνουν τον τίτλο ταινίας (έργου)

- η διπλή παύλα, διακόπτει τη ροή του λόγου, ώστε να επεξηγήσει τον όρο Ubasute.

-η παρένθεση (η ζωή του) περικλείει το υποκείμενο του ρήματος «να μην είναι», το
οποίο εννοείται από τα συμφραζόμενα. Επαναλαμβάνεται συμπληρωματικά γιατί η
αρθρογράφος το θεωρεί σημαντικό ως έννοια και θέλει να το τονίσει.

ΘΕΜΑ Β3 (μον 15)

Το Κείμενο ΙΙ είναι άρθρο. Να παρουσιάσεις τα χαρακτηριστικά εκείνα του Κειμένου
που επιβεβαιώνουν το είδος του και να αναφέρεις δύο κειμενικούς δείκτες που
αποτελούν χαρακτηριστικά του επιστημονικού λόγου, ο ένας να αφορά τη γλώσσα και
ο άλλος τη δομή.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Άρθρο:

- έχει τίτλο και δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα των Συντακτών (Περικείμενο)

- αφορμάται από μια ταινία
- αντικειμενική οπτική γωνία, γ ενικό πρόσωπο //απλό, σοβαρό λεξιλόγιο
- περιορισμένη έκταση
- στοχεύει στην πληροφόρηση και ενημέρωση του δέκτη, επίκληση στην
αυθεντία
- ανήκει στον χώρο της ερμηνευτικής δημοσιογραφίας

Επιστημονικός λόγος:

- χρήση ειδικών όρων

- σαφής διαίρεση των μερών, εισαγωγή, ανάπτυξη, επίλογος

3
ΘΕΜΑ Γ (μον 15)

Να ερμηνεύσεις την εσωτερική διάθεση του αφηγητή στο Κείμενο ΙΙΙ, αξιοποιώντας
τα εκφραστικά μέσα και να εκφράσεις τη συμφωνία ή τη διαφωνία σου με τη στάση
του αυτή. (150-200 λέξεις)

ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Στο συγκεκριμένο ερώτημα κάθε απάντηση θεωρείται σωστή, αρκεί να
τεκμηριώνεται σε στοιχεία του κειμένου.
Ο μαθητής / η μαθήτρια θα μπορούσε να αναφερθεί σε μια διάθεση
αντίστασης του αφηγητή σε ό,τι χυδαίο και μικροπρεπές κατακλύζει τη ζωή του
(«Στο χυδαίο αυτό καρναβάλι, εφόρεσα…την εσωτερική μου φωνή»). Καταφέρνει
να διαφοροποιηθεί από τη μάζα που τον καλεί να προδώσει τις αρχές, τις αξίες και
τη φωνή της συνείδησής του («Οι παλιάτσοι έτρεχαν μπροστά μου ή εχόρευαν
γύρω δαιμονισμένα… ακολουθώντας την εσωτερική μου φωνή»). Η επιλογή του
αυτή βέβαια να αποστασιοποιηθεί και να πορευτεί με γνώμονα το προσωπικό
αξιακό του σύστημα έχει κόστος, καθώς απαιτεί επίπονη προσπάθεια, θυσίες και
αυταπάρνηση. («Δυσκολότατα επροχωρούσα. Με τους αγκώνες άνοιγα τόπο… Κ’
ήμουν γυμνός. Γέρνοντας βαθιά, σαν τσακισμένο δέντρο…). Αποτέλεσμα αυτής της
στάσης ζωής είναι η βίωση μιας αδιάκοπης κατάστασης στοχασμού και
αυτοκριτικής («Και τώρα έχασα την ήρεμο ενατένιση. Πού ν΄αφήσω το βάρος του
εαυτού μου; Δεν μπορώ να συμφιλιωθώ...», «Για να δώσω τροφή στους λογισμούς
μου, παίρνω το μεγάλο δημόσιο δρόμο» και «Περπατώ ολόκληρες μέρες. Πού
πηγαίνω; Όταν γυρίσω το κεφάλι, ξέρω πως θ΄αντικρίσω το φάσμα του εαυτού
μου»).Εκφραστικά μέσα: εικόνες, ποιητική λειτουργία γλώσσας: μεταφορές,
παρομοιώσεις, ερωτήσεις, α΄ενικό (ομοδιηγητικός)
Όσον αφορά την διατύπωση της συμφωνίας ή της διαφωνίας του με τη στάση
του αφηγητή, κάθε απάντηση θεωρείται αποδεκτή, αρκεί να είναι σαφής και
τεκμηριωμένη.

4
ΘΕΜΑ Δ (μον 30)

Ποια θεωρείς ότι είναι η αντιμετώπιση των αδύναμων κοινωνικά ομάδων, κυρίως
των ατόμων με αναπηρία και των ηλικιωμένων, από την πολιτεία και τους πολίτες;
Υπάρχουν τρόποι να βελτιωθεί η ζωή τους; Να συντάξεις ένα άρθρο για το σχολικό
ιστολόγιο. (350-400 λέξεις)

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Πολιτεία: ανεπάρκεια στην οικονομική στήριξη, αδυναμία ιατροφαρμακευτικής

περίθαλψης, ελλείψεις σε υποδομές για την πρόσβαση των ατόμων, προβλήματα
στην ένταξη όσον αφορά την εκπαίδευση και την εργασία των ΑΜΕΑ, ελλιπής στήριξη
στις οικογένειες με παιδιά ΑΜΕΑ, χαμηλές συντάξεις // Πολίτες: αποκλεισμός,
απομόνωση, στερεότυπα, προκαταλήψεις, στιγματισμός, μοναξιά, ειρωνεία,
απουσία ενσυναίσθησης, οικονομική εκμετάλλευση ηλικιωμένων από επιτήδειους

Βελτίωση: αποφασιστικά μέτρα, οικονομική ενίσχυση, έμπρακτη στήριξη, υποδομές,

οργάνωση εκπαίδευσης, επιδότηση θέσεων εργασίας, πρόνοια για τα παιδιά ΑΜΕΑ,
στήριξη της οικογένειάς τους, μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων-έλεγχος της
λειτουργίας τους, δυνατότητα συμμετοχής σε καλλιτεχνικές δράσεις-ομάδες
συμπαράστασης, ψυχολογική στήριξη – ενημέρωση και δράσεις στα σχολεία ώστε οι
μαθητές από την πρωτοβάθμια εκπαίδευση να έρχονται σε επαφή με ΑΜΕΑ και να
κατανοούν τη διαφορετικότητά τους.