TS 4834 Beton İle İlgi̇li̇ Teri̇mler

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 40

UDK 691.32/001.

4 TÜRK STANDARDI TS 4834/Nisan 1986

İÇİNDEKİLER

0 - KORU, TARİF, KAPSAM...................................................................................... 1


0.1 - KONU........................................................................................................................ 1
0.2 - TARİFLER................................................................................................................. 1
0.2.1 - Adiabatik .............................................................................................................................. 1
0.2.2 - Ağõr Beton............................................................................................................................ 1
0.2.3 - Agrega ................................................................................................................................. 1
0.2.4 - Agrega, Hafif........................................................................................................................ 1
0.2.5 - Agrega, Hafif Suni ............................................................................................................... 1
0.2.6 - Agrega, Hafif Tabii............................................................................................................... 1
0.2.7 - Agrega, Havada Soğutulmuş Yüksek Fõrõn Cürufu ............................................................. 1
0.2.8 - Agrega, Hazõr Karõşõk .......................................................................................................... 1
0.2.9 - Agrega Numunesi................................................................................................................ 1
0.2.10 - Agrega, Karõşõk .................................................................................................................. 1
0.2.11 - Agrega, Reaktif.................................................................................................................. 1
0.2.12 - Agrega, Suni ...................................................................................................................... 2
0.2.13 - Agrega, Süreksiz Tane Dağõlõmlõ....................................................................................... 2
0.2.14 - Agrega, Tabii ..................................................................................................................... 2
0.2.15 - Akõşkanlõk .......................................................................................................................... 2
0.2.16 - Akma Sõnõrõ (Akma Gerilmesi) ........................................................................................... 2
0.2.17 - Alkali .................................................................................................................................. 2
0.2.18 - Alkali-Agrega Reaksiyonu ................................................................................................. 2
0.2.19 - Alkali-Agrega Reaktivitesi.................................................................................................. 2
0.2.20 - Alkali Silika Reaksiyonu..................................................................................................... 2
0.2.21 - Alt Taneler ......................................................................................................................... 2
0.2.22 - Anormal Hava Şartlarõ ....................................................................................................... 2
0.2.23 - Anormal Hava Şartlarõnda Beton Yapõm, Döküm ve Bakõm Kurallarõ ............................... 2
0.2.24 - Ara Bölme .......................................................................................................................... 3
0.2.25 - Asbestli Çimento ürünleri................................................................................................... 3
0.2.26 - Aşõndõrõcõ Malzeme............................................................................................................ 3
0.2.27 - Aşõnmaya Dayanõklõlõk ....................................................................................................... 3
0.2.28 - Aşõrõ Vibrasyon .................................................................................................................. 3
0.2.29 - Atkõ Teli.............................................................................................................................. 3
0.2.30 - Atmosfer Basõncõnda Buhar Kürü ...................................................................................... 3
0.2.31 - Ayrõşma.............................................................................................................................. 3
0.2.32 - Bağõl Nem Oranõ................................................................................................................ 3
0.2.33 - Basõnç Altõnda Sünme ....................................................................................................... 3
0.2.34 - Basõnç Mukavemeti ........................................................................................................... 3
0.2.35 - Basõnç Gerilmesi ............................................................................................................... 3
0.2.36 - Başlõk ................................................................................................................................. 3
0.2.37 - Beton ................................................................................................................................. 4
0.2.38 - Beton, Aluminatlõ ............................................................................................................... 4
0.2.39 - Beton Malzemesi, Ambalajlõ .............................................................................................. 4
0.2.40 - Beton, Asfalt ...................................................................................................................... 4
0.2.41 - Beton Deney Numunesi..................................................................................................... 4
0.2.42 - Beton, Sõcağa Dayanõklõ .................................................................................................... 4
0.2.43 - Beton, Lifli .......................................................................................................................... 4
0.2.44 - Beton, Hafif Yapõ ............................................................................................................... 4
0.2.45 - Beton Karõşõm Elemanlarõ.................................................................................................. 4
0.2.46 - Beton Karõşõm Hesabõ ....................................................................................................... 4
0.2.47 - Beton Karõşõm Sõcaklõğõ ..................................................................................................... 4
0.2.48 - Beton Karõşõm Suyu........................................................................................................... 4
0.2.49 - Beton Karõştõrma Donanõmõ ............................................................................................... 4
0.2.50 - Beton Kõrõcõsõ ..................................................................................................................... 4
0.2.51 - Beton, Normal.................................................................................................................... 5
0.2.52 - Beton, Önceden Yerleştirilmiş Agregalõ............................................................................. 5
0.2.53 - Beton, Ön dökümlü (Prekast) ............................................................................................ 5
0.2.54 - Beton, Ön gerilmeli ............................................................................................................ 5
UDK 691.32/001.4 TÜRK STANDARDI TS 4834/Nisan 1986

0.2.55 - Beton, Pompa.................................................................................................................... 5


0.2.56 - Beton Pompasõ .................................................................................................................. 5
0.2.57 - Beton, Santral .................................................................................................................... 5
0.2.58 - Beton Santralõ .................................................................................................................... 5
0.2.59 - Beton, Sõfõr Çökmeli........................................................................................................... 5
0.2.60 - Beton Sõnõfõ ........................................................................................................................ 5
0.2.61 - Beton, Talaşlõ..................................................................................................................... 5
0.2.62 - Beton, Vakum .................................................................................................................... 5
0.2.63 - Beton Vibratörü.................................................................................................................. 5
0.2.64 - Beton, Vibre Edilmiş .......................................................................................................... 5
0.2.65 - Beton, Yapõ ........................................................................................................................ 5
0.2.66 - Beton Yapõm, Döküm ve Bakõm Kurallarõ.......................................................................... 6
0.2.67 - Beton, Yerinde ................................................................................................................... 6
0.2.68 - Beton Yerleştirme Sõcaklõğõ ............................................................................................... 6
0.2.69 - Beton, Yoğun ..................................................................................................................... 6
0.2.70 - Betonarme ......................................................................................................................... 6
0.2.71 - Betonun Dökümü............................................................................................................... 6
0.2.72 - Beton, Zengin .................................................................................................................... 6
0.2.73 - Bims................................................................................................................................... 6
0.2.74 - Bimsbeton.......................................................................................................................... 6
0.2.75 - Birim Ağõrlõk ....................................................................................................................... 6
0.2.76 - Birim Ağõrlõk, Taze Betonda............................................................................................... 6
0.2.77 - Birim Boy Değişimi ............................................................................................................ 6
0.2.78 - Boşluk/Çimento Oranõ ....................................................................................................... 6
0.2.79 - Boy Değişimi...................................................................................................................... 6
0.2.80 - Boyuna Derz ...................................................................................................................... 6
0.2.81 - Buhar Kürü......................................................................................................................... 7
0.2.82 - Buhar Odalarõ (Süreksiz Sistem) ....................................................................................... 7
0.2.83 - Buhar Öncesi Süresi (İlk: Priz Süresi-Bekleme Süresi) .................................................... 7
0.2.84 -Buhar Tünelleri (Sürekli Sistem)......................................................................................... 7
0.2.85 - Buharlaşabilen Su ............................................................................................................. 7
0.2.86 - Buharlaşma Değeri............................................................................................................ 7
0.2.87 - Buharlaşma Geciktiricisi .................................................................................................... 7
0.2.88 - Buharlaşamayan Su .......................................................................................................... 7
0.2.89 - Büzülme............................................................................................................................. 7
0.2.90 - Büzülme Oranõ (Rötre) ...................................................................................................... 7
0.2.91 - Büzülme Derzi; .................................................................................................................. 7
0.2.92 - Çabuk Donma-Çözülme .................................................................................................... 7
0.2.93 - Çakõl................................................................................................................................... 7
0.2.94 - Çalõşma Derzi; ................................................................................................................... 8
0.2.95 - Çapraz Örgü ...................................................................................................................... 8
0.2.96 - Çekme Mukavemeti........................................................................................................... 8
0.2.97 - Çimento-Agrega Oranõ ...................................................................................................... 8
0.2.98 - Çimento Alkalinitesi ........................................................................................................... 8
0.2.99 - Çimento Aluminli, (Kalsiyum Aluminatlõ Çimento) ............................................................. 8
0.2.100 - Çimento Beyaz Portland.................................................................................................. 8
0.2.101 - Çimento Cüruf ................................................................................................................. 8
0.2.102 - Çimento, Demir Portland ................................................................................................. 8
0.2.103 - Çimento Deney Numunesi............................................................................................... 8
0.2.104 - Çimento, Tabii ................................................................................................................. 8
0.2.105 - Çimento Dozajõ ................................................................................................................ 8
0.2.106 - Çimento, Erken Mukavemeti Yüksek (Beton Travers Çimentosu) .................................. 8
0.2.107 - Çimento Faktörü (çimento Muhtevasõ) ............................................................................ 9
0.2.108 - Çimento, Genleşen.......................................................................................................... 9
0.2.109 - Çimento, Harç.................................................................................................................. 9
0.2.110 - Çimento, Hava Sürükleyici .............................................................................................. 9
0.2.111 - Çimento, Hidrolik ............................................................................................................. 9
0.2.112 - Çimento İlk Numunesi ..................................................................................................... 9
0.2.113 - Çimento Jeli ..................................................................................................................... 9
0.2.114 - Çimento, Katkõlõ Portland................................................................................................. 9

2
UDK 691.32/001.4 TÜRK STANDARDI TS 4834/Nisan 1986

0.2.115 - Çimento Miktarõ ............................................................................................................... 9


0.2.116 - Çimento, Portland............................................................................................................ 9
0.2.117 - çimento, Portland 325...................................................................................................... 9
0.2.118 - Çimento, Portland 400..................................................................................................... 9
0.2.119 - Çimento, Portland 500..................................................................................................... 9
0.2.120 - Çimento, Sorel ............................................................................................................... 10
0.2.121 - Çimento, Sülfata Dayanõklõ ............................................................................................ 10
0.2.122 - Çimento, Sülfatlõ Cüruf .................................................................................................. 10
0.2.123 - çimento Sulfoaluminatlõ ................................................................................................. 10
0.2.124 - Çimento, Süpersulfat ..................................................................................................... 10
0.2.125 - Çimento Şerbeti............................................................................................................. 10
0.2.126 - Çimento, Traslõ .............................................................................................................. 10
0.2.127 - Çimento, Uçucu Küllü .................................................................................................... 10
0.2.128 - Çimento, Yüksek Fõrõn Cüruf ......................................................................................... 10
0.2.129 - Çözgü Teli...................................................................................................................... 10
0.2.130 - Çözülme Sõcaklõğõ.......................................................................................................... 10
0.2.131 -Çözünme Isõsõ................................................................................................................. 10
0.2.132 - Çözünmeyen Kalõntõ ...................................................................................................... 10
0.2.133 - D-Çatlaklarõ.................................................................................................................... 10
0.2.134 - Dayanõklõlõk .................................................................................................................... 11
0.2.135 - Dayanõklõlõk Faktörü....................................................................................................... 11
0.2.136 - Deformasyon ................................................................................................................. 11
0.2.137 - Değişmez Ağõrlõk ........................................................................................................... 11
0.2.138 - Değişmez Isõlõ Kür (Adiabatik Kür) ................................................................................ 11
0.2.139 - Değişkenlik Katsayõsõ .................................................................................................... 11
0.2.140 - Delik Aralõğõ (Delik Adõmõ) ............................................................................................. 11
0.2.141 - Delikli Metal Elek Levhasõ.............................................................................................. 11
0.2.142 - Delikli Metal Levha Kalõnlõğõ .......................................................................................... 11
0.2.143 - Deliksiz Kenar................................................................................................................ 11
0.2.144 - Delme Yüzü ................................................................................................................... 11
0.2.145 - Deney ............................................................................................................................ 11
0.2.146 - Deney Cihazõ ................................................................................................................. 11
0.2.147 - Deney Odasõ.................................................................................................................. 11
0.2.148 - Deney Eleği ................................................................................................................... 11
0.2.149 - Deney Numunesi ........................................................................................................... 12
0.2.150 - Deney Numunesi Yaşõ................................................................................................... 12
0.2.151 - Deney Sonucu Basõnç Mukavemeti .............................................................................. 12
0.2.152 - Dengeli Ağõrlõk Durumu ................................................................................................. 12
0.2.153 - Dengeli Boyut Durumu .................................................................................................. 12
0.2.154 - Depolama Sõrasõnda Priz............................................................................................... 12
0.2.155 - Derz Sõzdõrmazlõk Contasõ............................................................................................. 12
0.2.156 - Devir .............................................................................................................................. 12
0.2.157 - Devir Süresi ................................................................................................................... 12
0.2.158 - Devrilmeli Karõştõrõcõ ...................................................................................................... 12
0.2.159 - Devrilmesiz Karõştõrõcõ.................................................................................................... 12
0.2.160 - Dikalsiyum Silikat........................................................................................................... 12
0.2.161 - Dinlendirme Süresi ........................................................................................................ 12
0.2.162 - Dolgu Malzemesi (Filler)................................................................................................ 12
0.2.163 - Donma Sõcaklõğõ ............................................................................................................ 13
0.2.164 -Doygun Kuru Yüzey........................................................................................................ 13
0.2.165 - Doyurma ........................................................................................................................ 13
0.2.166 - Düşey Milli Karõştõrõcõ..................................................................................................... 13
0.2.167 - Düz Örgü ....................................................................................................................... 13
0.2.168 - Düzenli Elek Dizisi ......................................................................................................... 13
0.2.169 - Düzensiz Elek Elek Dizisi .............................................................................................. 13
0.2.170 - Eğik Eksenli Karõştõrõcõ................................................................................................... 13
0.2.171 - Eğik Çatlak .................................................................................................................... 13
0.2.172 - Elastik Kõsalma .............................................................................................................. 13
0.2.173 - Elastik Sõnõr ................................................................................................................... 13
0.2.174 - Elastiklik......................................................................................................................... 13
UDK 691.32/001.4 TÜRK STANDARDI TS 4834/Nisan 1986

0.2.175 - Elastisite Modülü, Bağõl Dinamik ................................................................................... 13


0.2.176 - Elastisite Modülü, Statik ................................................................................................ 13
0.2.177 - Elek................................................................................................................................ 14
0.2.178 - Elek Altõ.......................................................................................................................... 14
0.2.179 - Elek Deliği...................................................................................................................... 14
0.2.180 - Elek Delik Oranõ............................................................................................................. 14
0.2.181 - Elek Göz Açõklõğõna Yakõn Taneler................................................................................ 14
0.2.182 - Elek Gözü ...................................................................................................................... 14
0.2.183 - Elek Üstü ....................................................................................................................... 14
0.2.184 - Eleme............................................................................................................................. 14
0.2.185 - Eleme İle Elek Analizi .................................................................................................... 14
0.2.186 - Eleme Oranõ .................................................................................................................. 14
0.2.187 - Emniyet Katsayõsõ.......................................................................................................... 14
0.2.188 - En Büyük Tane Büyüklüğü ............................................................................................ 14
0.2.189 - En Küçük Tane Büyüklüğü ............................................................................................ 14
0.2.190 - Endotermik Reaksiyon................................................................................................... 14
0.2.191 - Enine Çatlak .................................................................................................................. 14
0.2.192 - Enjeksiyon Malzemesi ................................................................................................... 14
0.2.193 - Enjckto Edilmiş Agregalõ Beton ..................................................................................... 14
0.2.194 - Epoxy Betonu ................................................................................................................ 15
0.2.195 - Epoxy Harcõ ................................................................................................................... 15
0.2.196 - Epoxy Reçinesi.............................................................................................................. 15
0.2.197 - Erken Mukavemet.......................................................................................................... 15
0.2.198 - Et Genişliği .................................................................................................................... 15
0.2.199 - Etkin Ön gerilme ............................................................................................................ 15
0.2.200 - Etkin Eleme Alanõ .......................................................................................................... 15
0.2.201 - Etüv Kurusu ................................................................................................................... 15
0.2.202 - Fakir Beton .................................................................................................................... 15
0.2.203 - Fuller Eğrisi.................................................................................................................... 15
0.2.204 - Gaz Beton...................................................................................................................... 15
0.2.205 - Geçirgenlik..................................................................................................................... 15
0.2.206 - Geçirgenlik Katsayõsõ..................................................................................................... 15
0.2.207 - Genleşen çimentolu Beton, Harç Veya Enjeksiyon Şerbeti .......................................... 15
0.2.208 - Genleşme Derzi............................................................................................................. 15
0.2.209 - Genleştirilmiş Perlit........................................................................................................ 16
0.2.210 - Genleştirilmiş Yüksek Fõrõn Cürufu................................................................................ 16
0.2.211 - Görünür Yõğõn Yoğunluğu.............................................................................................. 16
0.2.212 - Göz Açõklõğõ ................................................................................................................... 16
0.2.213 - Hapsolmuş Hava ........................................................................................................... 16
0.2.214 - Harç ............................................................................................................................... 16
0.2.215 - Karç Kumlarõ.................................................................................................................. 16
0.2.216 - Hava Boşluğu ................................................................................................................ 16
0.2.217 - Hava Miktarõ .................................................................................................................. 16
0.2.218 - Hava Muhtevasõ............................................................................................................. 16
0.2.219 - Hava Ölçer..................................................................................................................... 16
0.2.220 - Hava Su Jeti .................................................................................................................. 16
0.2.221 - Hava Sürüklenmesi ....................................................................................................... 16
0.2.222 - Havada Donma-Çözülme .............................................................................................. 17
0.2.223 - Hazõr Beton Bileşenler................................................................................................... 17
0.2.224 - Hedef Mukavemeti......................................................................................................... 17
0.2.225 - Hõzlandõrõlmõş Kür .......................................................................................................... 17
0.2.226 - Hidratasyon ................................................................................................................... 17
0.2.227 - Hidrometre ..................................................................................................................... 17
0.2.228 - Isõ Emdirme Süresi ........................................................................................................ 17
0.2.229 - Isõ Şoku.......................................................................................................................... 17
0.2.230 - Isõl Genleşme Katsayõsõ................................................................................................. 17
0.2.231 - Isõya Dayanõklõ Malzeme ............................................................................................... 17
0.2.232 - Isõya Dayanõklõ Tecrit Betonu......................................................................................... 17
0.2.233 - Isõya Dayanõklõlõk ........................................................................................................... 17
0.2.234 - Islak Eleme, Agregada .................................................................................................. 17

4
UDK 691.32/001.4 TÜRK STANDARDI TS 4834/Nisan 1986

0.2.235 - Islak Eleme, Betonda..................................................................................................... 17


0.2.236 - Islak Püskürtme Beton................................................................................................... 17
0.2.237 - Islatõcõ Madde ................................................................................................................ 18
0.2.238 - Isõ İletkenliği ................................................................................................................... 18
0.2.239 - İşlenebilirlik .................................................................................................................... 18
0.2.240 - Kaba Elek ...................................................................................................................... 18
0.2.241 - Kademeli Kür ................................................................................................................. 18
0.2.242 - Kaba Eleme ................................................................................................................... 18
0.2.243 - Kalibrasyon Halkasõ....................................................................................................... 18
0.2.244 - Kalite Kontrol ................................................................................................................. 18
0.2.245 - Kalorimetre .................................................................................................................... 18
0.2.246 - Kapak............................................................................................................................. 18
0.2.247 - Kapilarite........................................................................................................................ 18
0.2.248 - Kapiler Akõm .................................................................................................................. 18
0.2.249 - Kapiler Boşluk................................................................................................................ 18
0.2.250 - Kapiler Hacim ................................................................................................................ 18
0.2.251 - Kaplama......................................................................................................................... 18
0.2.252 - Karakteristik Mukavemet (Hesap Mukavemeti)............................................................. 19
0.2.253 - Karakteristik Yük (Hesap Yükü) .................................................................................... 19
0.2.254 - Karbon Siyahõ ................................................................................................................ 19
0.2.255 - Karbonasyon ................................................................................................................. 19
0.2.256 - Karõşõk Tane Sõnõfõ......................................................................................................... 19
0.2.257 - Karõşõm Oranõ ................................................................................................................ 19
0.2.258 - Karõştõrma Hõzõ............................................................................................................... 19
0.2.259 - Karõştõrma Zamanõ......................................................................................................... 19
0.2.260 - Karşõlaştõrma Betonu ..................................................................................................... 19
0.2.261 - Katkõ Maddeleri, Beton Karõşõm Suyunu Azaltõcõ........................................................... 19
0.2.262 - Katkõ Maddeleri, Beton Karõşõm Suyunu Azaltõcõ ve Prizi Geciktirici ............................. 19
0.2.263 -Katkõ Maddeleri, Beton Karõşõm Suyunu Azaltõcõ ve Prizi Hõzlandõrõcõ ........................... 19
0.2.264 - Katkõ Maddeleri, Beton Kimyevi .................................................................................... 19
0.2.265 - Katkõ Maddeleri., Beton Prizini Geciktirici...................................................................... 19
0.2.266 - Katkõ Maddeleri, Beton Prizini Hõzlandõrõcõ .................................................................... 20
0.2.267 - Katkõ Maddeleri, Betona Hava Sürükleyici .................................................................... 20
0.2.268 - Kavitasyorõ Hasarõ ......................................................................................................... 20
0.2.269 - Kaya Cebi ...................................................................................................................... 20
0.2.270 - Kayar Kalõp .................................................................................................................... 20
0.2.271 - Kendi Kendine İyileşme ................................................................................................. 20
0.2.272 - Kesim Noktasõ ............................................................................................................... 20
0.2.273 - Kõlcal Çatlak................................................................................................................... 20
0.2.274 - Kõrma Taş ...................................................................................................................... 20
0.2.275 - Kõvam, Taze Betonda .................................................................................................... 20
0.2.276 - Kil................................................................................................................................... 20
0.2.277 - Kil Yüzdesi ..................................................................................................................... 20
0.2.278 - Kimyevi Ön germe Çimentosu....................................................................................... 20
0.2.279 - Kimyevi Ön germeli Beton ............................................................................................. 20
0.2.280 -Kolloid ............................................................................................................................. 21
0.2.281 - Kolloidal Beton............................................................................................................... 21
0.2.282 - Kolloidal Tane ................................................................................................................ 21
0.2.283 - Kolorimetrik Değer......................................................................................................... 21
0.2.284 - Kompozit Numune ......................................................................................................... 21
0.2.285 - Konsistometre................................................................................................................ 21
0.2.286 - Korugan ......................................................................................................................... 21
0.2.287 - Koruma .......................................................................................................................... 21
0.2.288 - Köşeli Agrega ................................................................................................................ 21
0.2.289 - Kullanma Yükü (Servis Veya İşletme Yükü).................................................................. 21
0.2.290 - Kum Cebi ....................................................................................................................... 21
0.2.291 - Kum ............................................................................................................................... 21
0.2.292 - Kum, Kõrma.................................................................................................................... 21
0.2.293 - Kum Püskürtme ............................................................................................................. 21
0.2.294 - Kum, Suni ...................................................................................................................... 21
UDK 691.32/001.4 TÜRK STANDARDI TS 4834/Nisan 1986

0.2.295 - Kum Şerbeti ................................................................................................................... 22


0.2.296 - Kum, Tabii...................................................................................................................... 22
0.2.297 - Kümülatif (Yõğõlõmlõ) Elek Altõ Dağõlõm Eğrisi ................................................................. 22
0.2.298 - Kümülatif (Yõğõlõmlõ) Elek Üstü Dağõlõm Eğrisi ............................................................... 22
0.2.299 - Kümü latif Karõştõrma ..................................................................................................... 22
0.2.300 - Kuru Eleme.................................................................................................................... 22
0.2.301 - Kuru Harman Ağõrlõğõ..................................................................................................... 22
0.2.302 - Kuru Karõşõm.................................................................................................................. 22
0.2.303 - Kuru Karõştõrma ............................................................................................................. 22
0.2.304 - Kurutma İşlemi............................................................................................................... 22
0.2.305 - Kübik Agrega ................................................................................................................. 22
0.2.306 - Küp Deney Numunesi.................................................................................................... 22
0.2.307 - Kür ................................................................................................................................. 22
0.2.308 - Kür Maddesi .................................................................................................................. 22
0.2.309 - Kür Örtüsü ..................................................................................................................... 23
0.2.310 - Kür Odasõ....................................................................................................................... 23
0.2.311 - Kütle Betonu .................................................................................................................. 23
0.2.312 - Kütle Kürü ...................................................................................................................... 23
0.2.313 - Lastik Dilatasyon Malzemesi (Lastik Conta).................................................................. 23
0.2.313 - Los Angeles Aşõnma Deneyi ......................................................................................... 23
0.2.315 - Mineral Dolgu Malzemesi .............................................................................................. 23
0.2.316 - Mineral Agrega .............................................................................................................. 23
0.2.317 - Mutlak Hacim ................................................................................................................. 23
0.2.318 - Numune ......................................................................................................................... 23
0.2.319 - Olgunluk Derecesi ......................................................................................................... 23
0.2.320 - Ortalama Hava Sõcaklõğõ................................................................................................ 23
0.2.321 - Ortalama Yük................................................................................................................. 23
0.2.322 - Oyulma .......................................................................................................................... 23
0.2.323 - Ölçüm boyu ................................................................................................................... 24
0.2.324 - Ön Buharlama Devresi .................................................................................................. 24
0.2.325 - Ön Dinlendirmeleri......................................................................................................... 24
0.2.326 - Ön yapõmlõ Köpük .......................................................................................................... 24
0.2.327 - Örgü Şekli ...................................................................................................................... 24
0.2.328 - Özgül Ağõrlõk .................................................................................................................. 24
0.2.329 - Özgül Yüzey .................................................................................................................. 24
0.2.330 - Perlit Agregasõ ............................................................................................................... 24
0.2.331 - Perlitli Isõ Yalõtõm Betonu ............................................................................................... 24
0.2.332 - Petek Şeklinde Boşluk................................................................................................... 24
0.2.333 - Petrografi ....................................................................................................................... 24
0.2.334 - Plastik Çatlak ................................................................................................................. 24
0.2.335 - Plastik Deformasyon...................................................................................................... 24
0.2.336 - Plastikleştirici ................................................................................................................. 24
0.2.337 - Plastisite ........................................................................................................................ 24
0.2.338 - Poisson Oranõ ................................................................................................................ 25
0.2.339 - Polimer Beton ................................................................................................................ 25
0.2.340 - Porozite.......................................................................................................................... 25
0.2.341 - Priz Başlama Süresi ...................................................................................................... 25
0.2.342 - Priz Bitme Süresi ........................................................................................................... 25
0.2.343 - Priz Bitimi....................................................................................................................... 25
0.2.344 - Priz Gecikmesi............................................................................................................... 25
0.2.345 - Pullanma........................................................................................................................ 25
0.2.346 - Pullanma, Çok Şiddetli .................................................................................................. 25
0.2.347 - Pullanma, Hafif .............................................................................................................. 25
0.2.348 - Pullanma, Orta............................................................................................................... 25
0.2.349 - Pullanma, Şiddetli.......................................................................................................... 25
0.2.350 - Puzzolan ........................................................................................................................ 25
0.2.351 - Püskürtme Beton ........................................................................................................... 26
0.2.352 - Püskürtme Beton, Kuru ................................................................................................. 26
0.2.353 - Püskürtme Beton, Yaş................................................................................................... 26
0.2.354 - Püskürtme Ucu .............................................................................................................. 26

6
UDK 691.32/001.4 TÜRK STANDARDI TS 4834/Nisan 1986

0.2.355 - Reaktif Silisli Malzeme................................................................................................... 26


0.2.356 - Rebound (Sekme) ......................................................................................................... 26
0.2.357 - Reoloji............................................................................................................................ 26
0.2.358 - Sarkma Sarkma ;........................................................................................................... 26
0.2.359 - Satõh Vibratoru............................................................................................................... 26
0.2.360 - Şantiyede Beton Deney Numunesi Kürü....................................................................... 26
0.2.361 - Serbest Su ..................................................................................................................... 26
0.2.362 - Sertleşme, Betonda ....................................................................................................... 26
0.2.363 - Sertleşmiş Beton ........................................................................................................... 26
0.2.364 - Sertleşmiş Betonda Boşluk Oranõ (Görünür Boşluk Oranõ)........................................... 26
0.2.365 - Sertleşmiş Betonda Su Emme Oranõ ............................................................................ 26
0.2.366 - Sertleşmiş Betonun Birim Ağõrlõğõ.................................................................................. 27
0.2.367 - Sõcaklõk Çatlağõ.............................................................................................................. 27
0.2.368 - Sõcaklõk Gerilmesi.......................................................................................................... 27
0.2.369 - Sõcaklõk Yükselme Devresi ............................................................................................ 27
0.2.370 - Sõcaklõk Yükselmesi....................................................................................................... 27
0.2.371 - Sõkõştõrma....................................................................................................................... 27
0.2.372 - Sõkõştõrma Faktörü ......................................................................................................... 27
0.2.373 - Silindir Deney Numuneleri ............................................................................................. 27
0.2.37/1 - Sis Kürü ........................................................................................................................ 27
0.2.375 - Soğuk Derz.................................................................................................................... 27
0.2.376 - Soğuk Derz Hattõ ........................................................................................................... 27
0.2.377 - Soğutma Devresi ........................................................................................................... 27
0.2.378 - Son Dinlendirme Yeri..................................................................................................... 27
0.2.379 - Standard Sapma............................................................................................................ 27
0.2.380 - Su-Çimento Oranõ.......................................................................................................... 28
0.2.381 - Su Emme....................................................................................................................... 28
0.2.382 - Su Salma Yüzdesi, Taze Betonda................................................................................. 28
0.2.383 - Sülfat Etkisi .................................................................................................................... 28
0.2.384 - Sürüklenmiş Hava ......................................................................................................... 28
0.2.385 - Şev Cürufu..................................................................................................................... 28
0.2.386 - Şişleme .......................................................................................................................... 28
0.2.387 - Şişleme Çubuğu ............................................................................................................ 28
0.2.388 - Şişlenebilirlik .................................................................................................................. 28
0.2.389 - Şişme............................................................................................................................. 28
0.2.390 - Tabii Şev Açõsõ............................................................................................................... 28
0.2.391 - Tam Elek Takõmõ ........................................................................................................... 28
0.2.392 - Tane Sõnõfõ ..................................................................................................................... 28
0.2.393 - Taş, Suni,....................................................................................................................... 28
0.2.394 - Taşõyõcõ Hafif beton........................................................................................................ 28
0.2.395 - Taşunu........................................................................................................................... 28
0.2.396 - Tava............................................................................................................................... 29
0.2.397 - Taze Beton .................................................................................................................... 29
0.2.398 - Taze Beton Numune Bölümü ........................................................................................ 29
0.2.399 - Taze Beton Numunesi ................................................................................................... 29
0.2.400 - Tekrar Sõkõştõrma ........................................................................................................... 29
0.2.401 - Tekrar Su Verme ........................................................................................................... 29
0.2.402 - Tel Çapõ ......................................................................................................................... 29
0.2.403 - Tel elek Kafesi ............................................................................................................... 29
0.2.404 - Temel Frekans (Temel Rezonans Frekansõ)................................................................. 29
0.2.405 - Termoplastik .................................................................................................................. 29
0.2.406 - Tokmak .......................................................................................................................... 29
0.2.407 - Tokmaklama .................................................................................................................. 29
0.2.408 - Topaklaşma ................................................................................................................... 29
0.2,409 - Tozlanma ....................................................................................................................... 29
0.2.410 - Transmikser ................................................................................................................... 29
0.2.411 - Tremi.............................................................................................................................. 30
0.2.412 - Tutarlõlõk Faktörü............................................................................................................ 30
0.2.413 - Tuvenan Cüruf ............................................................................................................... 30
0.2.414 - Üst Taneler .................................................................................................................... 30
UDK 691.32/001.4 TÜRK STANDARDI TS 4834/Nisan 1986

0.2.415 - Vakumla Doyurma ......................................................................................................... 30


0.2.416 - Verim, Taze Betonda..................................................................................................... 30
0.2.417 - Vibrasyon, İç .................................................................................................................. 30
0.2.418 - Vibrasyon, Kalõp ............................................................................................................ 30
0.2.419 - Vibrasyon, Satõh ............................................................................................................ 30
0.2.420 - Vibratör .......................................................................................................................... 30
0.2.421 - Vibre Edilmiş Beton ....................................................................................................... 30
0.2.422 - Vicat Aleti....................................................................................................................... 30
0.2.423 - Viskosite ........................................................................................................................ 30
0.2.424 - Yalancõ Priz (Çabuk Priz, Anõ Priz)................................................................................ 30
0.2.425 - Yalõtõm Betonu ............................................................................................................... 30
0.2.426 - Yapõşma Önleyici Madde............................................................................................... 30
0.2.427 - Yapõştõrõcõ....................................................................................................................... 31
0.2.428 - Yaş Eleme ..................................................................................................................... 31
0.2.429 - Yatay Eksenli Karõştõrõcõ ................................................................................................ 31
0.2.430 - Yatay Milli Karõştõrõcõ...................................................................................................... 31
0.2.431 - Yerinde Dökülmüş Beton............................................................................................... 31
0.2.432 - Yerinde Karõşõk Agrega ................................................................................................. 31
0.2.433 - Yõğõlõmlõ Ağõrlõk .............................................................................................................. 31
0.2.434 - Yõğõlõmlõ Ağõrlõk Yüzdesi................................................................................................. 31
0.2.435 - Yoğunluk Ölçer .............................................................................................................. 31
0.2.436 - Zamana Bağlõ Deformasyon.......................................................................................... 31
0.2.437 - Zararlõ Kimyevi Etki........................................................................................................ 31
0.2.438 - Zengin Karõşõm .............................................................................................................. 31
0.3 - KAPSAM ..................................................................................................................31
ATIF YAPILAN STANDARDLAR ............................................................................ 32

8
UDK 691.32/001.4 TÜRK STANDARDI TS 4834/Nisan 1986

BETON İLE İLGİLİ TERİMLER

0 - KORU, TARİF, KAPSAM


0.1 - KONU
Bu standard beton ile ilgili terimlere dairdir.

0.2 - TARİFLER

0.2.1 - Adiabatik
Adiabatik, õsõ alõşverişi olmayan sistemdir.

0.2.2 - Ağõr Beton


Ağõr beton, barit, magnetik, limonit ve demir gibi yüksek birim ağõrlõklõ agrega kullanõmõyla elde edilen
ve özellikle radyasyona karşõ korunma amacõyla kullanõlan betondur.

0.2.3 - Agrega
Agrega, tabi, suni veya her ilci cins mineral malzemenin genellikle 100 mm ye kadar çeşitli
büyüklüklerdeki kõrõlmõş ve/veya kõrõlmamõş tanelerinin bir yõğõnõdõr.

0.2.4 - Agrega, Hafif


3
Hafif agrega, birim ağõrlõğõ 1200 kg/m 'ü aşmayan agregadõr.

0.2.5 - Agrega, Hafif Suni


Suni hafif agrega, üretildikten sonra genellikle õsõtma ve bazõ hallerde sinterleşme yolu ile elde edilen
ve başlõca bileşikleri hafif hücresel ve granüler inorganik elemanlardan meydana gelen, yüksek fõrõn
cürufu, kil, uçucu kül, perlit, obsidien, vermilkülit, şist veya arduvaz gibi maddelerden meydana gelmiş
agregadõr.

0.2.6 - Agrega, Hafif Tabii


Hafif tabii agrega, oluşumlarõ sõrasõnda yüksek sõcaklõklarda sünger yapõsõ kazanmõş olduklarõ için
kõrma ve eleme işleminden başka bir işlemden geçirilmeyen tüf (sedimanter veya volkanik), sünger
taşõ (bims, pomza taşõ), lav cürufu, diatomit gibi agregadõr.

0.2.7 - Agrega, Havada Soğutulmuş Yüksek Fõrõn Cürufu


Havada soğutulmuş yüksek fõrõn cürufu beton agregasõ, yüksek fõrõn cürufunun belirli yöntemlerle
havada yavaş yavaş soğutulmasõ ile elde edilen, genellikle 40 mm ye kadar çeşitli büyüklüklerde
kõrõlmamõş ve/veya kõrõlmõş taneler yõğõnõdõr.

0.2.8 - Agrega, Hazõr Karõşõk


Hazõr karõşõk agrega, ince ve iri agreganõn veya bir kaç tane sõnõfõna ayrõlmõş bu agregalarõn belirli bir
tane dağõlõmõnõ sağlayacak şekilde önceden birbirine karõştõrõlmasõ ile hazõrlanmõş agregadõr.

0.2.9 - Agrega Numunesi


Agrega numunesi, beton yapõmõnda kullanõlabilecek agregalarõ belirlemek üzere ilgili standardlarda
belirtilen deneylerin uygulanabilmesi için oluşturulacak deney numunelerinin hazõrlanabilmesini
sağlayabilecek miktar ve özelikte agregadõr.

0.2.10 - Agrega, Karõşõk


Karõşõk agrega, ince ve iri agrega karõşõmõdõr.

0.2.11 - Agrega, Reaktif


Reaktif agrega, beton veya harç karõşõmõndaki portland çimentosunun normal şartlarda çözünmesi ve
hidratasyonu sonucunda meydana çõkan kimyevi maddelerle reaksiyona girme ve hu reaksiyon

1
UDK 691.32/001.4 TÜRK STANDARDI TS 4834/Nisan 1986

sonucunda beton veya harçta zararlõ genişleme, çatlama ve lekelenme sonuçlarõnõ ortaya çõkarma
eğilimi gösteren agregadõr.

0.2.12 - Agrega, Suni


Suni agrega, yüksek fõrõn cüruf taşõ, izabe cürufu veya yüksele fõrõn cüruf kumu
gibi sanayi ürünü olan agregadõr.

0.2.13 - Agrega, Süreksiz Tane Dağõlõmlõ


Süreksiz tane dağõlõmlõ agrega, tabii tane dağõlõmõnda bir veya birden fazla birbirini izleyen
büyüklüklerde tane bulunmayan karõşõk agregadõr.

0.2.14 - Agrega, Tabii


Tabii agrega, teraslardan, nehirlerden, göllerden, denizlerden ve taş ocaklarõndan elde edilen
agregadõr.

0.2.15 - Akõşkanlõk
Akõşkanlõk, karõştõrõcõdan çõkan taze betonun akõcõlõk mertebesidir.

0.2.16 - Akma Sõnõrõ (Akma Gerilmesi)


Akma sõnõrõ (akma gerilmesi), akma gösteren bir malzemeyle yapõlan deney sõrasõnda plastik
deformasyonun (kalõcõ uzama) başlamasõndan hemen sonra görülen ve plastik deformasyonun
yaklaşõk olarak değişmeyen bir gerilme altõnda oluşmayõ sürdürdüğü andaki gerilmedir (Akma
göstermeyen malzemede orantõsõz uzama gerilmesi)

0.2.17 - Alkali
Alkali, alkali metallerin tuzlarõdõr. (Beton veya harç, bileşimlerinde bulunan sodyum ve potasyum
kimyevi analizlerde genellikle Na2O ve K2O olarak belirlenir.)

0.2.18 - Alkali-Agrega Reaksiyonu


Alkali agrega reaksiyonu, portland çimentosundan veya diğer kaynaklardan veya bazõ agrega
bileşimlerinden gelen alkalilerle (sodyum ve potasyum) beton veya harç arasõndaki kimyevi
reaksiyondur.

0.2.19 - Alkali-Agrega Reaktivitesi


Alkali agrega reaktivitesi, agrega içerisinde bulunan bazõ minerallerin portland çimentosunda bulunan
alkali oksitleri (çimento alkalinitesi) ile reaksiyona girerek alkali silikatlarõ oluşturmasõdõr.

0.2.20 - Alkali Silika Reaksiyonu


Alkali-silika reaksiyonu, portland çimentosundaki alkalilerle (sodyum potasyum) belirli kayaç ve
mineraller arasõnda sertleşmiş betonun anormal genişlemesine ve çatlamasõna sebep olabilen
reaksiyondur.

0.2.21 - Alt Taneler


Alt taneler, bir tane sõnõfõn alt elek göz açõklõğõndan da göçen taneleridir.

0.2.22 - Anormal Hava Şartlarõ


Anormal hava şartlarõ, beton dökümü sõrasõnda ortalama sõcaklõğõn ard arda 3 gün süre ile +5°C'õn
altõnda veya +30°C’n üzerinde bulunmasõ veya betonun mukavemet veya dayanõklõlõğõnõ tehlikeye
düşürebilecek yüksek ve ani sõcaklõk değişmesi halleridir.

0.2.23 - Anormal Hava Şartlarõnda Beton Yapõm, Döküm ve Bakõm Kurallarõ


Anormal hava şartlarõnda beton yapõm, döküm ve bakõm kurallarõ, anormal hava şartlarõnda istenen
kõvam ve işlenebilme özeliğinde, yeterli mukavemet ve dayanõklõlõkta beton yapabilmek için yapõm,
döküm ve bakõm işlemlerinde uyulmasõ gereken esaslardõr.

2
UDK 691.32/001.4 TÜRK STANDARDI TS 4834/Nisan 1986

0.2.24 - Ara Bölme


Ara bölme, ön yapõmlõ betonarme kanalet, kanalet eyeri, kanalet ayağõ ve temel bloklarõ yapõmõ
sõrasõnda iki buhar kürü odasõ arasõnda kalan ve dõş kalõbõn alõndõğõ alandõr.

0.2.25 - Asbestli Çimento ürünleri


Asbestli çimento ürünleri, ana madde olarak asbest lifleri ve portland çimentosu ihtiva eden
malzemeden yapõlmõş olan ürünlerdir.

0.2.26 - Aşõndõrõcõ Malzeme


1)
Aşõndõrõcõ malzeme, tabii silis kumundan elde edilen ve özelikleri TS 819 'da belirtilen standard kumun
800 µm lik elekten geçen ve 560µm lik elek üstünde kalan kõsmõdõr.

0.2.27 - Aşõnmaya Dayanõklõlõk


Aşõnmaya dayanõklõlõk, bir yüzeyin sürtünme sonucunda meydana gelecek aşõnmaya karşõ koyabilme
yeteneğidir.

0.2.28 - Aşõrõ Vibrasyon


Aşõrõ vibrasyon, vibratörün taze beton yerleştirilmesi sõrasõnda, ayrõşma ve fazla terlemeye neden
olabilecek kadar fazla uygulanmasõdõr.

0.2.29 - Atkõ Teli


Atkõ teli, eleklerde örgü kenarõna dik olan tellerden her biridir.

0.2.30 - Atmosfer Basõncõnda Buhar Kürü


Atmosfer basõncõnda buhar kürü, buhar kürü şartlarõnõn suni olarak ek bir basõnç.oluşturulmadan tabii
atmosfer basõncõ altõnda uygulandõğõ buhar kürüdür.

0.2.31 - Ayrõşma
Ayrõşma, karõştõrõlmõş elemanlarõn, kitle içerisinde uniform olmayan bölümler oluşturacak şekilde bir
araya gelmesidir.

0.2.32 - Bağõl Nem Oranõ


Bağõl nem oranõ, belirli bir sõcaklõkta hava içinde bulunan gerçek su buharõ miktarõnõn aynõ sõcaklõktaki
neme doygun havada bulunan su buharõ miktarõna olan oranõnõn yüzde olarak ifadesidir.

0.2.33 - Basõnç Altõnda Sünme


Basõnç altõnda sünme, sürekli basõnç etkisi altõnda kalan betonun zamana bağlõ olarak basõnç
doğrultusunda yük artmaksõzõn boy değişiminin (kõsalmasõnõn) başlangõçtaki boyuna oranõdõr.

0.2.34 - Basõnç Mukavemeti


Basõnç mukavemeti, birim yüzey alanõnõn taşõyabileceği en büyük gerilmedir.

0.2.35 - Basõnç Gerilmesi


Basõnç gerilmesi, basõnç doğrultusuna dik olan kesitinin birim alanõna düşen
kuvvettir.

0.2.36 - Başlõk
Baslõk, basõnç, mukavemeti tayini deneyi sõrasõnda uygulanan kuvvetin deney numunesi yüzeyine
üniform olarak yayõlmasõnõ sağlamak için yükleme yüzeyleri üzerini kaplayan, uygun malzemeden
yapõlmõş, düzlemsel ve pürüzsüz araçtõr.

1) Bu standard metninde atõf yapõlan Türk Standardõnõn numarasõ metnin sonunda verilmiştir.

3
UDK 691.32/001.4 TÜRK STANDARDI TS 4834/Nisan 1986

0.2.37 - Beton
Beton, çimento, agrega, su ve gerektiğinde katkõ maddesinin uygun oranlarda ve homojen olarak
karõştõrõlmasõyla elde edilen, başlangõçta plastik kõvamlõ olup zamanla çimentonun hidratasyonu
nedeniyle katõlaşõp sertleşen bir yapõ malzemesidir.

0.2.38 - Beton, Aluminatlõ


Aluminatlõ beton, kalsiyum aluminatlõ çimentoyla hazõrlanan, erken dayanõmõ yüksek veya ateşe veya
pasa dayanõklõ beton imalinde kullanõlan betondur.

0.2.39 - Beton Malzemesi, Ambalajlõ


Ambalajlõ beton malzemesi, beton, harç veya enjeksiyon harcõnõn bileşenlerinin kuru halde
ambalajlanarak piyasaya arz edilmesidir.

0.2.40 - Beton, Asfalt


Asfalt betonu, bağlayõcõ olarak hidrolik çimento yerine asfalt kullanõlan asfalt ve
agrega karõşõmlõ betondur.

0.2.41 - Beton Deney Numunesi


Beton deney numunesi, alõnmõş olduğu betonun bütün özeliklerine sahip olan ve kullanõlacağõ deneye
uygun boyutlarda kalõplara dökülüp sõkõştõrõlarak ve bakõmõ yapõlarak hazõrlanmõş olan betondur.

0.2.42 - Beton, Sõcağa Dayanõklõ


Sõcağa dayanõklõ beton, yüksek sõcaklõklarda (315°C-1315°C) kullanõlmaya uygun, sõcağa dayanõklõlõk
özeliğine sahip ve bağlayõcõsõ hidrolik çimento olan betondur.

0.2.43 - Beton, Lifli


Lifli beton, dağõlmõş gelişigüzel yönlenmiş lif ihtiva eden betondur.

0.2.44 - Beton, Hafif Yapõ


3 3
Hafif yapõ betonu, hafif agrega ile yapõlmõş birim ağõrlõğõ 1440 kg/m -1850 kg/m olan yapõ betonudur.

0.2.45 - Beton Karõşõm Elemanlarõ


Beton karõşõm elemanlarõ, betonu meydana getiren çimento, agrega ve karõşõm suyu ile varsa bu
karõşõma giren katkõ maddeleridir.

0.2.46 - Beton Karõşõm Hesabõ


Beton karõşõra hesabõ, istenen kõvam, işlenebilme, mukavemet ve dayanõklõlõk ve/veya aranan diğer
özeliklere sahip en ekonomik betonu elde edebilmek amacõyla gerekli agrega, su, hava ve
gerektiğinde katkõ maddesi miktarlarõnõ belirleyebilmek için yapõlan hesaptõr.

0.2.47 - Beton Karõşõm Sõcaklõğõ


Beton karõşõm sõcaklõğõ, karõşõm elemanlarõ bir araya getirilerek karõştõrma işlemi tamamlandõğõ andaki
betonun sõcaklõğõdõr.

0.2.48 - Beton Karõşõm Suyu


Beton karõşõm suyu, beton karõşõmõ hazõrlanõrken, beton içine doğrudan katõlan su ile agrega rutubeti
yoluyla beton bünyesine giren toplam su kütlesidir.

0.2.49 - Beton Karõştõrma Donanõmõ


Beton karõştõrma donanõmõ, beton elemanlarõnõn birbirileriyle karõşmalarõnõ sağlayan, sabit veya
hareketli, devrilmeli veya devrilmesiz karõştõrõcõlar ve bunlarõn hareketini sağlayan düzeneğin
tamamõdõr.

0.2.50 - Beton Kõrõcõsõ


Beton kõrõcõsõ, beton kõrmak için özel olarak imal edilmiş, basõnçlõ hava ile çalõşan alettir.

4
UDK 691.32/001.4 TÜRK STANDARDI TS 4834/Nisan 1986

0.2.51 - Beton, Normal


3
Normal beton TS 706'ya uygun beton agregasõ ile yapõlmõş birim ağõrlõğõ yaklaşõk 2400 kg/m olan
betondur.

0.2.52 - Beton, Önceden Yerleştirilmiş Agregalõ


Önceden yerleştirilmiş agregalõ beton, yerleştirilen iri agreganõn boşluklarõ kum, portland çimentosu ve
gereğinde katkõ maddesi karõşõmõ ile elde edilmiş şerbet enjeksiyonuyla doldurularak elde edilen
betondur.

0.2.53 - Beton, Ön dökümlü (Prekast)


Ön dökümlü (prekast) beton, daha önce dökülüp sonra yerine konan bir yapõ bileşenini
oluşturan betondur.

0.2.54 - Beton, Ön gerilmeli


Ön gerilmeli beton, elemana gelecek yüklerin etkilerinin çeliğin beton içinde gerilmesi ile istenen
şekilde dengelendiği betondur.

0.2.55 - Beton, Pompa


Pompa betonu, bir pompa kullanõmõyla hortum veya boru boyunca taşõnarak yerleştirilen betondur.

0.2.56 - Beton Pompasõ


Beton pompasõ, betonun yerleştirileceği yere bir boru veya hortum yardõmõyla taşõnabilmesini sağlayan
aygõttõr.

0.2.57 - Beton, Santral


Santral betonu, merkezi bir karõştõrõcõda tamamen karõştõrõldõktan sonra yerleştirileceği yere götürülen
betondur.

0.2.58 - Beton Santralõ


Beton santralõ, betonun merkezi olarak karõştõrõldõğõ ve karõştõrõlmõş taze betonun yerleştirileceği yere
buradan götürüldüğü merkezi karõştõrõcõdõr.

0.2.59 - Beton, Sõfõr Çökmeli


Sõfõr çökmeli beton, taze iken çökme hunisi metodunda ölçülemeyecek kadar az çökme değerine
sahip, çok kuru betondur.

0.2.60 - Beton Sõnõfõ


Beton sõnõfõ, beton özeliğini (çoğunlukla basõnç mukavemetini) karakterize eden deyimdir.

0.2.61 - Beton, Talaşlõ


Talaşlõ beton, agregasõ, ana malzeme olarak ahşap talaşõ ihtiva eden betondur.

0.2.62 - Beton, Vakum


Vakum betonu, katõlaşmadan önce içindeki su ve hava vakum uygulanmasõ yoluyla alõnmõş betondur.

0.2.63 - Beton Vibratörü


Beton vibratörü, taze betonu titreşim uygulayarak sõkõştõrmakta kullanõlan alettir.

0.2.64 - Beton, Vibre Edilmiş


Vibre edilmiş beton, yerleştirme sõrasõnda ve yerleştirmeden sonra vibrasyon uygulanmasõ yoluyla
sõkõştõrõlmõş betondur.

0.2.65 - Beton, Yapõ


Yapõ betonu, yapõ yükü taşõyan ve sõnõfõ için gerekli olduğu şekilde belirlenmiş betondur. (Sadece
kaplama, doldurma, yalõtma amacõyla yerleştirilen betonlar yapõ betonu sayõlmazlar).

5
UDK 691.32/001.4 TÜRK STANDARDI TS 4834/Nisan 1986

0.2.66 - Beton Yapõm, Döküm ve Bakõm Kurallarõ


Beton yapõnõ, döküm ve bakõm kurallarõ, istenen kõvam ve işlenebilme özeliğinde, yeterli mukavemet
ve dayanõklõlõkta beton yapabilmek için yapõm, döküm ve balcõm işlemlerinde uyulmasõ gereken
hususlardõr.

0.2.67 - Beton, Yerinde


Yerinde beton, inşaat alanõnda karõştõrõlan, yerleştirilen ve kür uygulanan betondur.

0.2.68 - Beton Yerleştirme Sõcaklõğõ


Beton yerleştirme sõcaklõğõ, karõştõrõlmõş betonun yapõda yer alacağõ kõsma yerleştirildiği andaki taze
beton sõcaklõğõdõr.

0.2.69 - Beton, Yoğun


Yoğun beton, boşluğu minimum olan ve/veya yoğun agrega kullanõlarak elde edilen betondur.

0.2.70 - Betonarme
Betonarme, beton çelik çubuklarõ ile betonun birbirinden sõyrõlmayacak bir biçimde birleşmesi ile çelik
ve betonun gerilmeleri birlikte çalõşarak karşõladõklarõ birleşik bir yapõ malzemesidir.

0.2.71 - Betonun Dökümü


Betonun dökümü, betonun sertleşeceği yere doldurulmasõ, yayõlmasõ ve sõkõştõrõlmasõ işlemlerinin
tamamõdõr.

0.2.72 - Beton, Zengin


Zengin beton, yüksek oranda çimento ihtiva eden betondur.

0.2.73 - Bims
3
Bims, birbirine bağlantõsõz, boşluklu, sünger görünümlü, silikat esaslõ, birim ağõrlõğõ genellikle 1 t/m ten
küçük, sertliği Mohs akalasõna göre 6 civarõnda camsõ doku gösteren volkanik bir maddedir. (Foroza
taşõ, sünger taşõ gibi).

0.2.74 - Bimsbeton
Bimsbeton, agrega olarak bims agregalarõ kullanõlarak, gerektiğinde kum ilave edilerek yapõlan hafif
betondur.

0.2.75 - Birim Ağõrlõk


Birim ağõrlõk, bir malzemenin ağõrlõğõnõn hacmine bölünmesiyle elde edilen değerdir.

0.2.76 - Birim Ağõrlõk, Taze Betonda


Taze betonda birim ağõrlõk, belirli bir hacim içerisine sõkõştõrõlarak yerleştirilmiş taze betonun birim
3
hacme isabet eden kütlesinin kg/m olarak ifadesidir.

0.2.77 - Birim Boy Değişimi


Birim boy değişimi, boy değişiminin aynõ doğrultudaki ölçüm boyuna oranõdõr.

0.2.78 - Boşluk/Çimento Oranõ


Boşluk/çimento oranõ, hava ve net karõşõm suyu bacõmlarõnõn çimento hacmõna olan oranõdõr.

0.2.79 - Boy Değişimi


Boy değişimi, uygulanan basõnç nedeniyle deney numunesinin ölçüm boylarõnda oluşan kõsalma veya
uzamalardõr. (Bu değişim çap doğrultusunda ise çap değişimi olarak ta ifade edilir).

0.2.80 - Boyuna Derz


Boyuna derz, yapõnõn uzun eksenine paralel olan derzdir.

6
UDK 691.32/001.4 TÜRK STANDARDI TS 4834/Nisan 1986

0.2.81 - Buhar Kürü


Buhar kürü, buhardan yararlanarak sõcaklõk ve nemi yüksek bir ortamõn sağlanmasõyla, betona erken
mukavemet kazandõrmayõ öngören bir beton kürü metodudur.

0.2.82 - Buhar Odalarõ (Süreksiz Sistem)


Buhar odalarõ (süreksiz sistem), süreksiz, kesintili buhar kürü uygulanmasõnda kullanõlan, rutubeti
kontrol edilebilen, sõcaklõğõ ve sõcaklõk yükselme hõzõ ayarlanabilen, mamul giriş ve çõkõş kapõlarõ yeterli
derecede korumalõ, sõcaklõk ve nemin odanõn her tarafõna eşit (üniform) olarak dağõlabildiği odalardõr.

0.2.83 - Buhar Öncesi Süresi (İlk: Priz Süresi-Bekleme Süresi)


Buhar öncesi süresi (ilk priz süresi-bekleme süresi), beton elemanõn kalõba dökümünün tamamlanmasõ
ile buhar kürü uygulamasõ arasõnda geçen süredir.

0.2.84 -Buhar Tünelleri (Sürekli Sistem)


Buhar tünelleri (sürekli sistem)., sürekli buhar kürü uygulamasõnda kullanõlan, uzunluğu boyunca
sõcaklõk ve nem şartlarõ kontrollü olarak değişiklik gösteren ve beton elemanlarõn belirli bir hõzla içinden
geçirilmesi sonucunda istenen kür nitelikleri sağlanan tünel biçimli yapõlardõr.

0.2.85 - Buharlaşabilen Su
Buharlaşabilen su, çimento hamurunda kapiler olarak bulunan veya yüzeysel gerilme kuvveti ile
tutulup, kurutulduğunda kaybolabilen sudur.

0.2.86 - Buharlaşma Değeri


Buharlaşma değeri, deney odasõndaki nem değişiminin buhar ölçer (atmometre) aletindeki suyun
buharlaşmasõna göre 24 saatte ml su kaybõ olarak değeridir.

0.2.87 - Buharlaşma Geciktiricisi


Buhar geciktiricisi, beton yüzeyine film tabakasõ şeklinde uygulandõğõnda, salõnan suyun
buharlaşmasõnõ yavaşlatan, uzun zincirli organik bir malzemedir.

0.2.88 - Buharlaşamayan Su
Buharlaşamayan su, çimentonun hidratasyonu sõrasõnda kimyevi olarak tutulan, kurutmakla yok
edilemeyen sudur.

0.2.89 - Büzülme
Büzülme, deney numunesinin herhangi bir doğrultudaki boyutunda, hõzlandõrõlmõş belirli kuruma
şartlarõ altõnda, ağõrlõkça doygun halden dengeli ağõrlõk ve dengeli boyut durumuna geçişinde kuruma
nedeniyle meydana gelen değişimdir.

0.2.90 - Büzülme Oranõ (Rötre)


Büzülme oranõ (rötre), deney numunesinin kuruma sonucu oluşan boy kõsalmasõnõn başlangõç boyuna
oranõdõr.

0.2.91 - Büzülme Derzi;


Büzülme derzi, yapõlarda boy değişimi nedeniyle meydana gelebilecek çatlaklarõ
önlemek üzere düzenlenen derzdir.

0.2.92 - Çabuk Donma-Çözülme


Çabuk donma çözülme, çözülme sõcaklõğõndan donma sõcaklõğõna ve tekrar çözülme sõcaklõğõna
geçişin en az 2 en çok 4 saatte gerçekleştiği donma-çözülmedir.

0.2.93 - Çakõl
Çakõl, kõrõlmamõş tanelerden meydana gelen iri agregadõr.

7
UDK 691.32/001.4 TÜRK STANDARDI TS 4834/Nisan 1986

0.2.94 - Çalõşma Derzi;


Çalõşma derzi, farklõ zamanlarda yerleştirilmesi gereken beton kõsõmlar arasõnda sürekliliği
sağlayabilecek tarzda düzenlenmiş derzdir.

0.2.95 - Çapraz Örgü


Çapraz örgü, birbirini takip eden herhangi iki çift atkõ telinden bir çiftinin çözgü tellerini sõra ile iki
üstten, iki alttan ve bunu takip eden diğer iki çiftin ise örgü tellerini ters sõra ile kestiği elek örgü
şeklidir.

0.2.96 - Çekme Mukavemeti


Çekme mukavemeti, bir malzemenin eksenel çekme kuvvetlerinin etkisi altõnda dayanabileceği en
büyük gerilmedir. (Çekme uygulanmadan önce ölçülen enkesit alanõna göre hesaplanacaktõr.)

0.2.97 - Çimento-Agrega Oranõ


Çimento-agrega oranõ, çimentonun toplam agregaya kütle veya hacimce oranõdõr.

0.2.98 - Çimento Alkalinitesi


Çimento alkalinitesi, portland çimentosu içinde bulunan sodyum oksit ile potasyum oksidin sodyum
oksit cinsinden eşdeğerinin toplamõnõn çimento miktarõna oranõdõr. (%Na20+0,658 K20)

0.2.99 - Çimento Aluminli, (Kalsiyum Aluminatlõ Çimento)


Aluminalõ çimento (kalsiyum aluminatlõ çimento), alüminyumlu veya kireçli maddeleri içeren
karõşõmlarõn birlikte eritilmesi veya sinterleştirilmesi sonucunda meydana gelen ve temel olarak hidrolik
kalsiyum aluminatlarõ ihtiva eden bir klinkerin öğütülmesi sonucu elde edilen hidrolik bağlayõcõdõr.

0.2.100 - Çimento Beyaz Portland


Beyaz portland çimentosu özel nitelikli kil ile kireç taşõnõn birlikte pişirilmesi ile elde edilen beyaza
yakõn renkli klinkerin bir miktar alçõ taşõ (CaS04.2H20) ile birlikte öğütülmesi ile elde edilen beyaz renkli
bir hidrolik bağlayõcõdõr.

0.2.101 - Çimento Cüruf


Cüruf çimentosu, ağõrlõkça 15 kõsõm - 69 kõsõm portland çimento klinkeri ile karşõlõklõ olarak 85 kõsõm -
31 kõsõm granüle yüksek fõrõn cürufunun alçõ taşõ ile birlikte (CaS04.2H20) öğütülmesi sonucu elde
edilen hidrolik bağlayõcõdõr.

0.2.102 - Çimento, Demir Portland


Demir portland çimentosu, ağõrlõkça 70 kõsõm-85 kõsõm portland çimento klinkeri ile karşõlõklõ olarak 30
kõsõm - 15 kõsõm granüle yüksek fõrõn' cürufunun alçõ taşõ ile birlikte (CaSO4. 2H2O) öğütülmesi sonucu
elde edilen hidrolik bağlayõcõdõr.

0.2.103 - Çimento Deney Numunesi


çimento deney numunesi, ilk numunelerin birleştirilip karõştõrõlmasõyla hazõrlanan, fiziki ve kimyevi
deneylerin yapõlacağõ numunedir.

0.2.104 - Çimento, Tabii


Tabii çimento, tabiatta bulunan killi kireç taşlarõnõn sinterleşme noktasõndan düşük sõcaklõklarda
yakõlmasõ ve ince toz halinde öğütülmesi ile elde edilen bir hidrolik bağlayõcõ çimentodur.

0.2.105 - Çimento Dozajõ


3
Çimento dozajõ, 1 m hacmindeki beton içinde bulunan çimentonun kg olarak miktarõdõr.

0.2.106 - Çimento, Erken Mukavemeti Yüksek (Beton Travers Çimentosu)


Erken mukavemeti yüksek çimento (beton travers çimentosu) özel şekilde üretilen klinkerin alçõ taşõ
(CaSO4.2H20) ile birlikte öğütülmesi sonucu elde edilen erken mukavemeti yüksek olan çimentodur.

8
UDK 691.32/001.4 TÜRK STANDARDI TS 4834/Nisan 1986

0.2.107 - Çimento Faktörü (çimento Muhtevasõ)


Çimento faktörü (çimento muhtevasõ), beton veya harcõn birim hacminde bulunan çimento miktarõnõn
genellikle ağõrlõk cinsinden ifadesidir.

0.2.108 - Çimento, Genleşen


Genleşen çimento, rötre nedeniyle meydana gelecek büzülmeyi dengelemek veya donatõda çekme ön
gerilmesi yaratmak amacõyla kullanõlan ve prizi sõrasõnda portland çimentosuna oranla daha fazla
hacim artõşõ gösteren çimentodur.

0.2.109 - Çimento, Harç


Harç çimentosu, ağõrlõkça en az %40 portland çimento klinkeri ile en çok 60 kõsõm çeşitli puzolanik
maddelerin bir miktar alçõ taşõ (CaS04.2H2O) ile birlikte öğütülmesi sonucu elde edilen bir hidrolik
bağlayõcõdõr.

0.2.110 - Çimento, Hava Sürükleyici


Hava sürükleyici çimento, taze beton veya hare karõşõmõna belirli sõnõrlar içinde hava sürüklenmesini
sağlayacak miktarda hava sürükleyici katkõ maddesi ilave edilmiş çimentodur.

0.2.111 - Çimento, Hidrolik


Hidrolik çimento, su ile kimyevi reaksiyona girerek katõlaşan ve sertleşen ve bu reaksiyonu su altõnda
da gerçekleştirebilen çimentodur.

0.2.112 - Çimento İlk Numunesi


Çimento ilk numunesi, dökme veya ambalajlanmõş çimentodan tek işlemle alõnan her bir numunedir.

0.2.113 - Çimento Jeli


Çimento jeli, olgun hidrate çimento macununun ana kõsmõ olan geçirindi kütleyi, oluşturan kolloid
malzemedir.

0.2.114 - Çimento, Katkõlõ Portland


Katkõlõ portland çimentosu, portland çimento klinkeri, alçõ taşõ ve puzolonik maddenin birlikte
2 2
öğütülmesi sonucu elde edilen 28 günlük basõnç mukavemeti en az 325 kgf/cm (32,5 N/mm ) olan
portland çimentosudur.

0.2.115 - Çimento Miktarõ


çimento miktarõ, beton veya hare birim hacmindeki çimentonun kütle olarak miktarõdõr.

0.2.116 - Çimento, Portland


Portland çimentosu, portland çimento klinkerinin, bir miktar alçõ taşõ (CaSO4. 2H2O) ile birlikte
öğütülmesi sonucu elde edilen bir hidrolik bağlayõcõdõr.

0.2.117 - çimento, Portland 325


PÇ 325 (portland çimentosu 325), portland çimentosu klinkeri ve alçõ taşõnõn birlikte, puzolanik madde
2
katõlmadan öğütülmesi sonucu elde edilen, 28 günlük basõnç mukavemeti en az 325 kgf/cm
2
(32,5 N/mm ) olan portland çimentosudur.

0.2.118 - Çimento, Portland 400


PÇ 400 (portland çimentosu 400), portland çimentosu klinkeri ve alçõ taşõnõn birlikte puzolanik madde
2
katõlmadan öğütülmesi sonucu elde edilen 28 günlük basõnç mukavemeti en az 400 kgf/cm (40
2
N/mm ) olan portland çimentosudur.

0.2.119 - Çimento, Portland 500


PÇ 500 (portland çimentosu 500), portland çimentosu klinkeri ve alçõ taşõnõn birlikte puzolanik madde
2
katõlmadan öğütülmesi sonucu elde edilen 23 günlük basõnç mukavemeti en az 500 kgf/cm (50
2
N/mm ) olan portland çimen boşudur.

9
UDK 691.32/001.4 TÜRK STANDARDI TS 4834/Nisan 1986

0.2.120 - Çimento, Sorel


Sorel çimentosu, sorel çimentosu klinkeri ile magnezyum klorür çözeltisinin testere unu veya herhangi
bir mineral agrega ile karõştõrõlmasõyla elde edilen hidrolik bağlayõcõ bir maddedir.

0.2.121 - Çimento, Sülfata Dayanõklõ


Sülfata dayanõklõ çimento, trikalsiyumaluminatõ düşük olan portland çimentosudur.

0.2.122 - Çimento, Sülfatlõ Cüruf


Sülfatlõ cüruf çimentosu, ani soğutularak granüle hale getirilmiş yüksek fõrõn cürufu ile içinde en az %5
kükürttrioksit bulunacak şekilde kalsiyum sülfatõn katalizör olarak da az miktarda portland çimentosu
klinkeri veya portland çimentosunun öğütülüp homojen olarak karõştõrõlmasõndan meydana gelen
hidrolik bir bağlayõcõdõr.

0.2.123 - çimento Sulfoaluminatlõ


Sulfoaluminatlõ çimento, yüksek aluminli çimento ile alçõ tasõ veya anhidritin beraberce öğütülmesi
sonucu elde edilen çimentodur.

0.2.124 - Çimento, Süpersulfat


Süfersulfat çimentosu, granüle yüksek fõrõn cürufu, altõ taşõ, az miktarda kireç, çimento klinkeri veya
çimentosunun özel şekilde öğütülmesi ile elde edilen, eşdeğer sülfat miktarõ, yüksek fõrõn cüruf
çimentosundan fazla olan hidrolik bir bağlayõcõdõr.

0.2.125 - Çimento Şerbeti


çimento şerbeti, 1- hidrolik çimento ve suyun katkõ maddesi eklenerek veya eklenmeden elde edilen
akõcõ kõvamdaki karõşõmõdõr.

0.2.126 - Çimento, Traslõ


Traslõ çimento, ağõrlõkça 20 kõsõm - 40 kõsõm tras ile karşõlõklõ olarak 80 kõsõm -60 kõsõm portland
çimentosu klinkerinin bir miktar alçõ taşõ (CaSO4,.2H20) ile birlikte öğütülmesi ile elde edilen hidrolik bir
bağlayõcõdõr.

0.2.127 - Çimento, Uçucu Küllü


Uçucu küllü çimento, ağõrlõkça karşõlõklõ olarak %10-%30 oranõnda öğütüldüğünde uçucu kül ile %90-
%70 oranõnda portland çimentosu klinkerinin bir miktar alçõ taşõ katõlmasõyla birlikte öğütülmesinden
oluşan bir hidrolik bağlayõcõdõr.

0.2.128 - Çimento, Yüksek Fõrõn Cüruf


Yüksek fõrõn cüruf çimentosu, granüle yüksek fõrõn cürufu ile portland çimentosu klinkeri ve alçõ taşõnõn
belirli oranlarda karõştõrõlarak öğütülmesi sonucu elde edilen hidrolik bir bağlayõcõdõr.

0.2.129 - Çözgü Teli


Çözgü teli, eleklerde çözgü kenarõna paralel olan tellerden biridir.

0.2.130 - Çözülme Sõcaklõğõ


çözülme sõcaklõğõ, donma-çözülme deneyinde 5°C± 2°C sõcaklõktõr.

0.2.131 -Çözünme Isõsõ


çözünme õsõsõ, bir maddenin bir çözücüde çözünmesi sõrasõnda çõkan õsõdõr.

0.2.132 - Çözünmeyen Kalõntõ


Çözünmeyen kalõntõ, çimento veya agreganõn, standardlarõnda belirtilen konsanstrasyondaki
hidroklorik asitte çözünmeyen kõsmõnõn oranõdõr.

0.2.133 - D-Çatlaklarõ
D-çatlaklarõ, beton yüzeyler üzerinde sõk aralõklarla ve çoğunlukla düzensiz oluşan ince çatlak
gruplarõnõn meydana getirdiği, ilerleme eğilimi gösteren çatlaklardõr.

10
UDK 691.32/001.4 TÜRK STANDARDI TS 4834/Nisan 1986

0.2.134 - Dayanõklõlõk
Dayanõklõlõk, betonun hava şartlarõ, zararlõ kimyevi etkiler, aşõnma vb. tesirlere karşõ koyabilme
gücüdür.

0.2.135 - Dayanõklõlõk Faktörü


Dayanõklõlõk faktörü, belli donma-çözülme devri sonunda bulunan rölatif dinamik elastisite modülünün
donma-çözülme devir sayõsõna oranõdõr.

0.2.136 - Deformasyon
Deformasyon, gerilme nedeniyle oluşan biçim veya boyut değişikliğidir.

0.2.137 - Değişmez Ağõrlõk


Değişmez ağõrlõk, belirli bir sõcaklõkta bekletilen agrega veya betonun 2 saat ara ile yapõlan müteakip
tartõmõnda %0,5 ten fazla ağõrlõk değişmesi tespit edilmeyen ağõrlõğõdõr.

0.2.138 - Değişmez Isõlõ Kür (Adiabatik Kür)


Değişmez õsõlõ kür (adiabatik kür), betonda veya harçta kür süresi boyunca değişmez õsõ durumunun
korunmasõdõr.

0.2.139 - Değişkenlik Katsayõsõ


Değişkenlik katsayõsõ, standard sapmanõn ortalama değere oranõnõn yüzde olarak ifadesidir,

0.2.140 - Delik Aralõğõ (Delik Adõmõ)


Delik aralõğõ (delik adõmõ), metal elek levhalarõnda birbirini takip eden iki deliğin merkezleri arasõndaki
uzaklõktõr.

0.2.141 - Delikli Metal Elek Levhasõ


Delikli metal elek levhasõ, simetrik olarak düzenlenmiş aynõ şekil ve büyüklükte olmak üzere zõmba,
matkap, freze veya başka bir aletle açõlmõş delikleri bulunan metal levhadõr.

0.2.142 - Delikli Metal Levha Kalõnlõğõ


Delikli metal levha kalõnlõğõ, metal levhanõn delme işleminden sonraki kalõnlõğõdõr.

0.2.143 - Deliksiz Kenar


Deliksiz kenar, dõş delik sõrasõnõn dõş kenarlarõ ile delikli levhanõn kenarõ arasõndaki genişliktir.

0.2.144 - Delme Yüzü


Delme yüzü, delikli metal levhanõn delme işlemine başlanan yüzüdür.

0.2.145 - Deney
Deney, bir malzemenin fiziki veya kimyevi özeliklerini ölçebilmek üzere uygulanan, deneme, gözleme
veya değerlendirmelerin tümüdür.

0.2.146 - Deney Cihazõ


Deney cihazõ, deney şartlarõnõ uygulayarak ölçüm sonuçlarõnõ veren cihazdõr.

0.2.147 - Deney Odasõ


Deney odasõ, numunenin hazõrlandõğõ, suda ve/veya havada korunduğu ve gerekli deneylerin yapõldõğõ
odadõr.

0.2.148 - Deney Eleği


Deney eleği, elenecek malzemenin elek analizi için kullanõlan TS 1226 ve TS 1227'de belirtilen
özeliklere sahip bir elektir.

11
UDK 691.32/001.4 TÜRK STANDARDI TS 4834/Nisan 1986

0.2.149 - Deney Numunesi


Deney numunesi, uygun metod ile küçültülerek, uygulanacak deney için yeterli miktara indirilmiş
numune kümesi veya numune kümeleri toplamõdõr.

0.2.150 - Deney Numunesi Yaşõ


Deney numunesi yaşõ, beton karõşõmõna su konulmasõ başlangõç kabul edilmek üzere gün olarak
geçen süredir.

0.2.151 - Deney Sonucu Basõnç Mukavemeti


Deney sonucu basõnç mukavemeti, kontrolü yapõlacak beton döküm işinde aynõ
harmandan alõnan deney numunelerinin ortalama basõnç mukavemetidir.

0.2.152 - Dengeli Ağõrlõk Durumu


Dengeli ağõrlõk durumu, deney numunesinin 48 saatlik kuruma süresinde birbirini takip eden ağõrlõk
azalmalarõ oranõnõn %0,2 veya daha az olmasõ durumudur.

0.2.153 - Dengeli Boyut Durumu


Dengeli boyut durumu, deney numunesinin 6 günlük kuruma süresinde birbirini takip eden boy değişim
oranõnõn %0,002 veya daha az olmasõ durumudur.

0.2.154 - Depolama Sõrasõnda Priz


Depolama sõrasõnda priz, depolanmõş çimentoda ortam şartlarõ ve/veya çimento torbalarõnõn ağõrlõğõ
nedeniyle oluşan kõsmi prizdir.

0.2.155 - Derz Sõzdõrmazlõk Contasõ


Derz sõzdõrmazlõk contasõ, su ve katõ yabancõ maddelerin derze nüfuzunu önleyen sõkõştõrõlabilir
malzemedir.

0.2.156 - Devir
Devir, deney numunelerine ard arda bir donma ve bir çözülme uygulanmasõdõr.

0.2.157 - Devir Süresi


Devir süresi, bir devrin tamamlanmasõ için geçen toplam süredir.

0.2.158 - Devrilmeli Karõştõrõcõ


Devrilmeli karõştõrõcõ, içindekileri bir tarafa eğilerek boşaltabilen yatay eksen etrafõnda dönen hazneli
karõştõrõcõdõr.

0.2.159 - Devrilmesiz Karõştõrõcõ


Devrilmesiz karõştõrõcõ, içindekileri herhangi bir tarafa eğilmeden boşaltabilen, yatay eksen etrafõnda
dönen hazneli karõştõrõcõdõr.

0.2.160 - Dikalsiyum Silikat


Dikalsiyum silikat, bileşimi 2CaO.Si02 olup, kõsaca C2S olarak ifade edilen, çimento klinkerinden
oluşan bileşiktir.

0.2.161 - Dinlendirme Süresi


Dinlendirme süresi, beton elemanlarõn buharlaşma odasõ içinde, buhar akõmõ kesildikten sonra
tutulduğu dönemdir.

0.2.162 - Dolgu Malzemesi (Filler)


Dolgu malzemesi (Filler), portland çimentosu hamuruna veya diğer bir malzemeye, rötreyi azaltmak,
işlenebilmeyi arttõrmak vb. nedenlerle katõlan, toz edilmiş kalker, silika gibi veya kolloidal inert
malzemedir.

12
UDK 691.32/001.4 TÜRK STANDARDI TS 4834/Nisan 1986

0.2.163 - Donma Sõcaklõğõ


Donma sõcaklõğõ, donma çözülme deneyinde -18°C±2°C sõcaklõktõr.

0.2.164 -Doygun Kuru Yüzey


Doygun kuru yüzey, agreganõn (veya betonun) yapõsõndaki boşluklarõn su ile dolu, yüzeyinin ise kuru
olduğu durumudur.

0.2.165 - Doyurma
Doyurma, bir malzemeyi doygun hale getirmedir.

0.2.166 - Düşey Milli Karõştõrõcõ


Düşey milli.karõştõrõcõ,-.haznesi hareketsiz veya hareketli olup içinde dönen düşey eksenli bir veya
birden fazla mil etrafõndaki bõçaklarla karõştõrma yapan karõştõrõcõdõr.

0.2.167 - Düz Örgü


Düz örgü, eleklerde atkõ tellerinden birinin, çözgü tellerini sõra ile bir alttan bir üstten ve bunu takip
eden diğerinin ise çözgü tellerini ters sõra ile kestiği örgü şeklidir.

0.2.168 - Düzenli Elek Dizisi


Düzenli elek dizisi, tam elek takõmõndan, elek analizi için, düzenli aralõklarla seçilen eleklerden oluşan
eleklerdir.

0.2.169 - Düzensiz Elek Elek Dizisi


Düzensiz elek dizisi, tam elek takõmõndan, elek analizi için, düzensiz aralõklarla seçilmiş eleklerdir.

0.2.170 - Eğik Eksenli Karõştõrõcõ


Eğik eksenli karõştõrõcõ, haznesinin dönüş ekseni motorlu aracõn şarj eksenine nazaran meyilli olan
beton karõştõrõcõsõdõr.

0.2.171 - Eğik Çatlak


Eğik çatlak, beton bir elemanõn tarafsõz ekseni ile yaklaşõk 45 lik açõ yapan, kayma gerilmesi nedeniyle
oluşmuş çatlaktõr.

0.2.172 - Elastik Kõsalma


Elastik kõsalma, ön gerilmeli beton elemana Ön germe kuvveti uygulanõr uygulanmaz betonda
meydana gelen kõsalmadõr.

0.2.173 - Elastik Sõnõr


Elastik sõnõr, malzemedeki deformasyorõun, yük kaldõrõldõğõnda tamamen geri dönmemeye başladõğõ
andaki geriline sõnõrõdõr.

0.2.174 - Elastiklik

Elastiklik, yükü kaldõrõlan malzemenin başlangõç, biçimine dönebilme özelliğidir.

0.2.175 - Elastisite Modülü, Bağõl Dinamik


Bağõl dinamik elastisite modülü, beton numunesine uygulanan donma çözülme devresinin herhangi
birinde bulunan temel enine frekansõ değeri karesinin, numunenin donma çözülme deneyi
başlangõcõnda bulunan temel enine frekans değerinin karesine, yüzde olarak oranõdõr.

0.2.176 - Elastisite Modülü, Statik


Statik elastisite modülü, beton deney numunelerinde elastik bölgede (beton mukavemetinin 1/3-1/5
değerlerindeki basõnç gerilmelerinde) uygulanan kuvvetin oluşturduğu basõnç gerilmelerinin
numunelerde meydana getirdiği boyuna birim kõsalmaya oranõdõr (E). (Bu oran elastik bölgede çizilen
gerilme deformasyon doğrusunun eğiminden belirlenir).

13
UDK 691.32/001.4 TÜRK STANDARDI TS 4834/Nisan 1986

0.2.177 - Elek
Elek, eleme ortamõnõn bir kasnağa tutturulmasõyla oluşturulan bir araçtõr.

0.2.178 - Elek Altõ


Elek altõ, malzemenin belirli bir elek göz açõklõğõndan geçen kõsmõdõr.

0.2.179 - Elek Deliği


Elek deliği, metal elek delikli levhalarõnda elek levhasõndaki deliklerden her birisidir.

0.2.180 - Elek Delik Oranõ


Elek delik oranõ, delik elek metal levhalarõnda elek deliği alanlarõnõn toplamõnõn delikli elek levhasõnõn
toplam alanõna oranõdõr.

0.2.181 - Elek Göz Açõklõğõna Yakõn Taneler


Elek göz açõklõğõna yakõn taneler, tane büyüklüğü, elek göz açõklõğõna yaklaşõk eşit olan tanelerdir.

0.2.182 - Elek Gözü


Elek gözü, eleme ortamõndaki açõklõklarõn herbiridir.

0.2.183 - Elek Üstü


Elek üstü, malzemenin belirli bir eleğin üstünde kalan kõsmõdõr.

0.2.184 - Eleme
Eleme, bir veya daha çok sayõda deney eleği kullanõlarak, taneleri tane sõnõflarõna ayõrma işlemidir.

0.2.185 - Eleme İle Elek Analizi


Eleme ile elek analizi, bir numunenin eleme ile tane büyüklüklerine ayrõlmasõ ve sonuçlarõn
kaydedilmesidir.

0.2.186 - Eleme Oranõ


Eleme oranõ, bir elekten birim zamanda geçen malzemenin, elenen malzemenin yüzdesi veya birim
ağõrlõğõ olarak değeridir.

0.2.187 - Emniyet Katsayõsõ


Emniyet katsayõsõ, basõnç, kopma (veya akma) gerilmesinin, projede kabul edilen gerilmeye olan
oranõdõr, (kõrõlma basõnç yükü, kopma yükü, momenti veya kopma gerilmesinin proje değerlerine olan
oranõ da olabilir).

0.2.188 - En Büyük Tane Büyüklüğü


En büyük tane büyüklüğü,bir tane sõnõfõnõn üst anma büyüklüğüdür.

0.2.189 - En Küçük Tane Büyüklüğü


En küçük tane büyüklüğü, bir tane sõnõfõnõn alt anma büyüklüğüdür.

0.2.190 - Endotermik Reaksiyon


Endotermik reaksiyon, õsõ absorbsiyonu ile oluşan kimyevi bir reaksiyondur.

0.2.191 - Enine Çatlak


Enine çatlak, elemanõn uzun eksenine dik yönde oluşmuş çatlaklardõr.

0.2.192 - Enjeksiyon Malzemesi


Enjeksiyon malzemesi, agregalõ veya agregasõz çimento özelikli malzeme ve su karõşõmõdõr

0.2.193 - Enjckto Edilmiş Agregalõ Beton


Enjekte edilmiş agregalõ beton, önceden yerleştirilen agregaya çimento enjekte edilerek elde edilen
betondur.

14
UDK 691.32/001.4 TÜRK STANDARDI TS 4834/Nisan 1986

0.2.194 - Epoxy Betonu


Epoxy betonu, epoxy bağlayõcõ, ince ve iri agregadan oluşan betondur.

0.2.195 - Epoxy Harcõ


Epoxy harcõ, epoxy bağlayõcõ ve ince agregadan oluşan harçtõr.

0.2.196 - Epoxy Reçinesi


Epoxy reçinesi, beton ve harçlarda bağlayõcõ olarak kullanõlabilen bir organik, kimyevi bağlayõcõ
sistemdir.

0.2.197 - Erken Mukavemet


Erken mukavemet, betonun kür veya hava şartlarõnda belirli bir sürede kazanacağõ mukavemetin
çabuklaştõrõlmasõyla daha kõsa sürede elde edilen mukavemettir.

0.2.198 - Et Genişliği
Et genişliği, metal eleklerde birbirine en yakõn iki delik arasõndaki delinmemiş en küçük genişliktir.

0.2.199 - Etkin Ön gerilme


Etkin ön gerilme, ön germe işleminden sonra, bütün kayõplar düşüldükten ve elemanõn
kendi ağõrlõğõndan gelen gerilme hariç olmak üzere kalan gerilmedir. .

0.2.200 - Etkin Eleme Alanõ


Etkin eleme alanõ, elek göz açõklõk alanlarõnõn toplamõnõn eleme ortamõnõn toplam alanõna oranõn
yüzde olarak değeridir.

0.2.201 - Etüv Kurusu


o o
Etüv kurusu, sõcaklõğõ 105 C±5 C da tutulabilen hava dolaşõmlõ bir etüvde en az 24 saat bekletildikten
sonra çõkarõlan agrega veya betonun değişmez ağõrlõğa erişmesi durumudur.

0.2.202 - Fakir Beton


Fakir beton, çimento miktarõ az olan betondur.

0.2.203 - Fuller Eğrisi


Fuller eğrisi, Fuller-Thompson ideal eğrisi olarak da bilinen, ampirik, agrega tane dağõlõmõ eğrisidir.
(%10 noktasõnda bir teğeti olan parabol veya elips).

0.2.204 - Gaz Beton


Gaz beton, ince ve silisli bir agrega ve inorganik bir bağlayõcõ madde (kireç veya çimento) ile
hazõrlanan karõşõmõn, gözenek oluşturucu bir madde katõlarak hafifletilmesi yolu ile elde edilen hafif
betondur.

0.2.205 - Geçirgenlik
Geçirgenlik, su basõncõ etkisi, altõndaki betonun birim alanõndan birim zamanda geçen su miktarõdõr.

0.2.206 - Geçirgenlik Katsayõsõ


Geçirgenlik katsayõsõ, birim kalõnlõktaki betonun birim alanõndan 1 atmosfer su basõncõ altõnda birim
zamanda geçen su miktarõdõr.

0.2.207 - Genleşen çimentolu Beton, Harç Veya Enjeksiyon Şerbeti


Genleşen çimentolu beton, harç veya enjeksiyon şerbeti, genleşen çimento ile yapõlmõş beton, harç
veya enjeksiyon şerbetidir.

0.2.208 - Genleşme Derzi


Genleşme derzi, sõcaklõk değişimleri nedeniyle meydana gelebilecek küçük rölatif hareketlere imkan
vermek üzere düzenlenen ayõrõm yerleridir.

15
UDK 691.32/001.4 TÜRK STANDARDI TS 4834/Nisan 1986

0.2.209 - Genleştirilmiş Perlit


Genleştirilmiş perlit, çõkarõldõktan sonra kõrõlõp öğütülerek belirli tane büyüklüğü sõnõfõna getirilen
perlitin, türüne göre 700°C-1200°C sõcaklõktaki bir ortamda, kontrollü olarak genleştirilmesi ile elde
3 3
edilen, beyaz renkli, gözenekli hafif (0,03kg/dm -0,25 kg/dm gevşek birim ağõrlõğõnda) tanelerden
oluşmuş malzemedir.

0.2.210 - Genleştirilmiş Yüksek Fõrõn Cürufu


Genleştirilmiş yüksek fõrõn cürufu, ergimiş yüksek fõrõn cürufunun veya su+buhar veya su + basõnçlõ
hava vb. ile karşõlaştõrõlmasõ sõrasõnda oluşan gözenekli hafif malzemedir.

0.2.211 - Görünür Yõğõn Yoğunluğu


Görünür yõğõn yoğunluğu, elek analizi uygulanacak malzemenin eleğe yerleştirildiği andaki kütlesinin
hacmine bölünmesinden elde edilen değerdir.

0.2.212 - Göz Açõklõğõ


Göz açõklõğõ, elek gözünün açõklõğõnõ tanõmlayan bir boyuttur.

0.2.213 - Hapsolmuş Hava


Hapsolmuş hava, betonda kendiliğinden l mm den daha büyük çaplõ küreler halinde oluşan, hava
boşluklarõdõr.

0.2.214 - Harç
Harç, kargir duvarlar ile iç ve dõş sõvalarõn yapõmõnda kullanõlan ve mineral esaslõ bir bağlayõcõ, harç
kumu, su ve gerektiğinde ilave edilen katkõ maddelerinin uygun oranlardaki karõşõmlarõ ile oluşturulan
bir yapõ malzemesidir.

0.2.215 - Karç Kumlarõ


Harç kumlarõ, harç yapõmõnda kullanõlan ve 8 mm lik elekten tamamõ geçen ince agregadõr.

0.2.216 - Hava Boşluğu


Hava boşluğu, çimento hamuru, harç veya betonda hava ile dolu olan kõsõmdõr.

NOT - 1 mm veya daha büyük düzensiz hava boşluğu sõkõşmõş hava boşluğu
10 mikron-1000 mikron arasõnda küre veya küreye yakõn biçimdeki hava boşluğu sürüklenmiş
hava boşluğudur.

0.2.217 - Hava Miktarõ


Hava miktarõ, betondaki kapalõ agrega boşluklarõ haricinde mevcut hava hacminin beton hacmine
oranõnõn yüzde olarak ifadesidir.

0.2.218 - Hava Muhtevasõ


Hava muhtevasõ, çimento şerbeti, harç veya betonda, agrega tanelerinin kapalõ gözenekleri haricindeki
hava boşluklarõdõr. Çoğunlukla şerbet, harç veya betonun toplam hacminin yüzdesi olarak ifade edilir.

0.2.219 - Hava Ölçer


Hava ölçer, taze beton veya harçta hava muhtevasõnõ ölçmeye yarayan cihazdõr.

0.2.220 - Hava Su Jeti


Hava su jeti, yatay inşaat derzi gibi beton veya kayaç yüzeylerin temizlenmesinde kullanõlan su ve
hava karõşõmõnõn yüksek hõzla püskürtülmeğidir.

0.2.221 - Hava Sürüklenmesi


Hava sürüklenmesi, karõştõrõlmasõ sõrasõnda beton veya harca küçük kabarcõklar halinde hava
hapsedilmesidir.

16
UDK 691.32/001.4 TÜRK STANDARDI TS 4834/Nisan 1986

0.2.222 - Havada Donma-Çözülme


Havada donma-çözülme, beton deney numunelerinin donma süresini havada, çözülme süresini su
içerisinde tamamlandõğõ bir donma-çözülme devresidir.

0.2.223 - Hazõr Beton Bileşenler


Hazõr beton bileşenleri, yapõdaki yerlerinin dõşõndaki bir yerde üretilen ve kullanõlacağõ yapõ yerine
taşõnarak monte edilen beton blok, kiriş, kolon, panel, boru ve direk gibi betonarme, ön gerilmeli beton
veya teçhizatsõz beton bileşenlerdir.

0.2.224 - Hedef Mukavemeti


Hedef mukavemeti, projede öngörülen beton basõnç mukavemetinin elde edilebilmesi için karõşõm
hesaplarõnda esas alõnacak mukavemettir.

0.2.225 - Hõzlandõrõlmõş Kür


Hõzlandõrõlmõş kür, beton deney numunelerinin normal kür şartlarõna oranla hõzlandõrõlmõş mukavemet
geliştirmesi için uygulanan özel kür şartlarõdõr.

0.2.226 - Hidratasyon
Hidratasyon, su ile çimento arasõndaki kimyevi reaksiyondur.

0.2.227 - Hidrometre
Hidrometre, çok ince tanelerin dağõlõm oranõnõ bulanõklõktan yararlanarak, belirlemekte kullanõlan
cihazdõr.

0.2.228 - Isõ Emdirme Süresi


Isõ emdirme süresi, beton elemanõn veya elemanõ çevreleyen ortam sõcaklõğõnõn maksimum sõcaklõkta
tutulduğu dönemdir.

0.2.229 - Isõ Şoku


Isõ şoku, sõcaklõğõn hõzla değişmesidir.

0.2.230 - Isõl Genleşme Katsayõsõ


Isõl genleşme katsayõsõ, bir derece sõcaklõk değişimi nedeniyle meydana gelen birim boy veya birim
hacim değişmesidir.

0.2.231 - Isõya Dayanõklõ Malzeme


Isõya dayanõklõ malzeme, yüksek sõcaklõklara dayanmasõ için kullanõlan, genellikle metalik olmayan
malzemedir.

0.2.232 - Isõya Dayanõklõ Tecrit Betonu


Isõya dayanõklõ tecrit betonu, düşük õsõ iletkenliği olan, õsõya dayanõklõ betondur.

0.2.233 - Isõya Dayanõklõlõk


Isõya dayanõklõlõk, õsõya dayanõklõ malzemede, yüksek sõcaklõk şartlarõnda yumuşamama veya deforme
olmama durumudur.

0.2.234 - Islak Eleme, Agregada


Agregada õslak eleme, 75 mikrondan daha büyük tanelerin akan su altõnda denmesidir.

0.2.235 - Islak Eleme, Betonda


Betonda õslak eleme, belirli boydan büyük agregayõ taze betondan ayõrmak için uygulanan işlemdir.

0.2.236 - Islak Püskürtme Beton


Islak püskürtme beton, bileşenleri, su ile karõştõktan sonra püskürtülen püskürtme betondur.

17
UDK 691.32/001.4 TÜRK STANDARDI TS 4834/Nisan 1986

0.2.237 - Islatõcõ Madde


Islatõcõ madde, sõvõlarõn yüzey gerilimini azaltarak katõ yüzeylerin daha fazla õslamasõnõ, dolayõsõyla
sõvõnõn katõ içine daha fazla girebilmesini temin eden maddedir.

0.2.238 - Isõ İletkenliği


Isõ iletkenliği, homojen yapõya sahip bir cismin yüzeyine dile yönde, kararlõ õsõ akõmõ durumunda birim
kalõnlõktan birim sõcaklõk farkõ altõnda birim zamanda geçen õsõ miktarõ ile belirlenen özeliğidir.

0.2.239 - İşlenebilirlik
İşlenebilirlik, betonun ayrõşmadan yerleştirilip sõkõştõrõlarak istenen görünüşe sahip olabilmesidir.

0.2.240 - Kaba Elek


Kaba elek, en büyük tane büyüklüğünden daha iri olan taneleri ayõrmak için kullanõlan elektir.

0.2.241 - Kademeli Kür


Kademeli kür, alçak basõnçlõ buhar kürü uygulandõktan sonra uygulanan basõnçlõ buhar kürüdür.

0.2.242 - Kaba Eleme


Kaba eleme, belirlenmiş büyüklükten daha iri agrega tanelerinin elenme yoluyla ayrõlmasõdõr.

0.2.243 - Kalibrasyon Halkasõ


Kalibrasyon halkasõ, deney ağõtlarõnõn yük göstergelerinin kalibrasyonu için kullanõlan ve bir kalibre
edilmiş elastik halka ile yük altõndaki deformasyon miktarõnõ belirleyebilen bir aygõt veya
mekanizmadan oluşmuş alettir.

0.2.244 - Kalite Kontrol


Kalite kontrol, özelikleri önceden belirlenmiş mamulün veya ürünün, üretim sõrasõnda ve/veya bittikten
sonra yapõlan muayene ve deneylerin tamamõdõr.

0.2.245 - Kalorimetre
Kalorimetre, bir kimyevi reaksiyon sõrasõnda meydana gelen õsõ transferini ölçmek için kullanõlan bir
alettir. (Çimento hidratasyonu sõrasõnda çõkan õsõ gibi).

0.2.246 - Kapak
Kapak, elenen malzemenin sõçramasõnõ ve kaybolmasõnõ önlemek için eleğe sõkõca geçebilen bir
elemandõr.

0.2.247 - Kapilarite
Kapilarite, zemin veya poröz yapõlõ malzemenin boşluklarõnda, yüzeysel gerilim nedeniyle meydana
gelen sõvõ hareketidir.

0.2.248 - Kapiler Akõm


Kapiler akõm, nemin kapiler boşluklu bir sistemde ilerlemesidir.

0.2.249 - Kapiler Boşluk


Kapiler boşluk, iç yüzeylerinde toplanan suyun beton içinde moleküler çekim ile hareketine imkan
tanõyacak büyüklükteki mikroskopik kanallardõr.

0.2.250 - Kapiler Hacim


Kapiler hacim, betonda boşluklarõn dizilmesinden ortaya çõkan ve iç yüzeylerinde suyun moleküler
cazibe ile emilmesine sebep olan mikroskopik kanallardan oluşan boşluk hacmidir.

0.2.251 - Kaplama
Kaplama, yüzeyleri korumak, bozulmasõnõ önlemek, geçirimsiz veya cilalõ hale getirmek, süslemek gibi
sebeplerle fõrça, püskürtme vs. metotlarõ ile yapõlan malzeme uygulamasõdõr.

18
UDK 691.32/001.4 TÜRK STANDARDI TS 4834/Nisan 1986

0.2.252 - Karakteristik Mukavemet (Hesap Mukavemeti)


Karakteristik mukavemet (hesap mukavemeti), verilere dayanõlarak belirlenen ve bu değerden daha
düşük değerler elde edilmesi belirli bir ihtimalle (%5 veya %10) mümkün olan değerlerdir (Projede
öngörülen basõnç mukavemeti).

0.2.253 - Karakteristik Yük (Hesap Yükü)


Karakteristik yük, istatistik! verilere dayanõlarak belirlenen ve yapõ ömrü süresince aşõlmasõ ihtimali
belirli bir değerle belirlenen (%5 veya %10 gibi) yük etkisidir.

0.2.254 - Karbon Siyahõ


Karbon siyahõ, betona renk vermek için kullanõlan çok ince bölünmüş amorf karbondur.

0.2.255 - Karbonasyon
Karbonasyon, çimento şerbeti, harç veya betondaki kalsiyum hidroksiti! veya kalsiyum oksitli bileşikler
ile karbon dioksitin kalsiyum karbonat meydana getiren reaksiyonudur.

0.2.256 - Karõşõk Tane Sõnõfõ


Karõşõk tane sõnõfõ, birbirini izlemeyen herhangi iki elek açõklõğõ arasõndaki tane sõnõfõdõr.

0.2.257 - Karõşõm Oranõ


Karõşõm oranõ, istenilen beton veya harç özeliklerini verecek şekilde beton veya harç karõşõmõna
konacak bileşenlerin oranlarõnõn en ekonomik şekilde seçilmeğidir.

0.2.258 - Karõştõrma Hõzõ


Karõştõrma hõzõ, beton karõştõrma donanõmlarõnõn tambur veya karõştõrõcõ kanatlarõnõn betonun
karõştõrõlmasõ sõrasõndaki hõzõdõr.

0.2.259 - Karõştõrma Zamanõ


Karõştõrma zamanõ, bir beton harmanõnõn bileşenlerinin karõştõrõcõ aksam ile karõştõrõlabilmesi için
gerekli zamandõr.

0.2.260 - Karşõlaştõrma Betonu


Karşõlaştõrma betonu, TS 706'ya uygun agrega ile ilgili standardõna uygun tane dağõlõmõnda ve 0,50
su/çimento oranõ ile hazõrlanmõş betondur.

0.2.261 - Katkõ Maddeleri, Beton Karõşõm Suyunu Azaltõcõ


Beton karõşõm suyunu azaltõcõ kimyevi katkõ maddeleri, beton kõvamõ aynõ kalmak üzere daha az beton
karõşõm suyu kullanõlmasõnõ saklayan kimyevi maddelerdir.

0.2.262 - Katkõ Maddeleri, Beton Karõşõm Suyunu Azaltõcõ ve Prizi Geciktirici


Beton karõşõm suyunu azaltõcõ ve prizi geciktirici kimyevi katkõ madeleri, kõvamõ aynõ kalmak üzere
beton karõşõm suyunun azalmasõnõ sağladõklarõ gibi, beton prizinin başlama ve bitiş sürelerini de
uzatan kimyevi maddelerdir.

0.2.263 -Katkõ Maddeleri, Beton Karõşõm Suyunu Azaltõcõ ve Prizi Hõzlandõrõcõ


Beton karõşõm suyunu azaltõcõ ve prizi hõzlandõrõcõ kimyevi katkõ maddeleri, beton karõşõm «uyunun
azalmasõnõ kõvamõ azaltmadan sağladõklarõ gibi, beton prizinin başlama ve bitiş sürelerini de kõsaltan
kimyevi maddelerdir.

0.2.264 - Katkõ Maddeleri, Beton Kimyevi


Beton kimyevi katkõ maddeleri, betonun fiziki ve kimyevi özeliklerinin bazõlarõnda değişiklik yapmak
amacõyla beton karõşõm suyuna belli oranlarda katõlan kimyevi maddelerdir.

0.2.265 - Katkõ Maddeleri., Beton Prizini Geciktirici


Beton prizini geciktirici kimyevi katkõ maddeleri, beton prizinin başlama ve bitiş sürelerini uzatan
kimyevi maddelerdir.

19
UDK 691.32/001.4 TÜRK STANDARDI TS 4834/Nisan 1986

0.2.266 - Katkõ Maddeleri, Beton Prizini Hõzlandõrõcõ


Beton prizini hõzlandõrõcõ kimyevi katkõ maddeleri, beton prizinin başlama ve bitiş sürelerini kõsaltan ve
betonun daha çabuk mukavemet kazanmasõnõ sağlayan kimyevi maddelerdir.

0.2.267 - Katkõ Maddeleri, Betona Hava Sürükleyici


Betona hava sürükleyici katkõ maddeleri, taze betonun hava miktarõnõ arttõrarak ve hava boşluklarõnõ
birbirinden ayrõ kapalõ boşluklar haline getirerek işlenebilme yeteneğinin artmasõnõ sağlayan katkõ
maddeleridir.

0.2.268 - Kavitasyorõ Hasarõ


Kavitasyon hasarõ, akan sudaki buhar zerreciklerinin yüksek basõnçlõ alanlara geldiğinde patlayarak
alçak basõnç alanlarõ oluşturmasõ sonucunda meydana gelen çarpma ile betonda çukurlar açõlmasõdõr.

0.2.269 - Kaya Cebi


Kaya cebi, serleşmiş betonda çimento şerbetinin kalõptan akmasõ, yerleştirme sõrasõnda ayrõşma veya
yetersiz sõkõştõrmaya bağlõ olarak meydana gelen, temel olarak iri agrega ve açõk boşluklarõ ihtiva
eden, geçirimi, harç bakõmõndan yetersiz kõsõmlardõr.

0.2.270 - Kayar Kalõp


Kayar kalõp, düşey olarak sürekli yükseltilebilen kalõptõr.

0.2.271 - Kendi Kendine İyileşme


Kendi kendine iyileşme, betonun nemli tutulduğu süre içinde çatlaklarõn tabii olarak kapanmasõ,
dolmasõ veya kaybolmağõdõr.

0.2.272 - Kesim Noktasõ


Kesim noktasõ, eleme işleminin sürdürülmesi sõrasõnda sonuçlarõ etkileyecek miktarda malzemenin
elek altõna geçmediği andõr.

0.2.273 - Kõlcal Çatlak


Kõlcal çatlak, beton yüzeyinde gelişigüzel meydana gelmiş çok ince çatlaklardõr.

0.2.274 - Kõrma Taş


Kõrma taş, kõrõlmõş taneleri bulunan iri agregadõr. (Kõrma taş, çakõlõn kõrõlmasõ ile elde edilebilir. Ancak
bir tanenin kõrõlmõş kabul edilebilmesi için en az yarõsõnõn kõrõlmõş olmasõ gereklidir.)

0.2.275 - Kõvam, Taze Betonda


Taze betonun kõvamõ, karõşõm suyu nedeniyle taze betonun kazandõğõ akõcõlõğõn ölçüsüdür.

0.2.276 - Kil
Kil, genellikle aluminyumhidrosilikat, nadiren magnezyum hidrosilikat mineralinden oluşan ve tane
büyüklüğü 2 mikrondan küçük tanelerden meydana gelen, plastik özeliklere sahip, tabii mineral
malzemedir.

0.2.277 - Kil Yüzdesi


Kil yüzdesi, karõşõk bir malzemenin kil kõsmõnõn kurutularak tartõlmõş kütlesinin toplam kütleye yüzde
olarak oranõdõr.

0.2.278 - Kimyevi Ön germe Çimentosu


Kimyevi ön germe çimentosu, yüksek oranda genleşebilen bileşik ihtiva eden çimentodur. (Bu çimento
ile yapõlan betonun genleşmesine müsaade edilmediği takdirde, çimentonun genleşmesi betona ön
germe uygular.)

0.2.279 - Kimyevi Ön germeli Beton


Kimyevi Ön germeli beton, ön germenin, genleşen çimento kullanma yoluyla sağlandõğõ betondur.

20
UDK 691.32/001.4 TÜRK STANDARDI TS 4834/Nisan 1986

0.2.280 -Kolloid
-5 -7
Kolloid, büyüklükleri, 10 cm ile 10 cm arasõnda değişen tanelerin oluşturduğu malzemedir.

0.2.281 - Kolloidal Beton


Kolloidal beton, agregasõ koloidal enjeksiyon ile bağlanmõş betondur.

0.2.282 - Kolloidal Tane


Kolloidal tane, beton veya hare gibi sürekli bir ortam içerisine dağõlmõş, genellikle 200 mikrondan
küçük, elektrik yüklü tanelerdir.

0.2.283 - Kolorimetrik Değer


Kolorimetrik değer, ince agreganõn içindeki organik madde miktarõnõ belirlemekte yararlanõlan gösterge
değeridir.

0.2.284 - Kompozit Numune


Kompozit numune, iki veya daha fazla numunenin karõştõrõlmasõyla elde edilen numunedir.

0.2.285 - Konsistometre
Konsistometre, çimento hamuru, hare, enjeksiyon şerbeti veya betonun akõşkanlõğõnõ ölçen alettir.

0.2.286 - Korugan
Korugan, beton yapõlarda korumanõn sağlanmasõ için gerekli işlemleri kolaylaştõrmak maksadõ ile
yapõyõ içine alacak şekilde tahta, kontrplak, yelken bezi, keçe, lifli levhalar, plastik levhalar ve benzeri
malzemeden yapõlmõş olan geçici donatõmlardõr.

0.2.287 - Koruma
Koruma, hazõrlanan ve yerine yerleştirilen betonun veya kalõplara dökülerek hazõrlanan deney
numunelerinin anormal hava koşullarõnõn etkilerinden zarar görmesini önlemek üzere alõnan her türlü
tedbirlerdir.

0.2.288 - Köşeli Agrega


Köşeli agrega, tane yüzeyleri hemen hemen düzgün düzlemlerin kesişmesiyle oluşan belirgin
kenarlarõn oluşturduğu agregadõr.

0.2.289 - Kullanma Yükü (Servis Veya İşletme Yükü)


Kullanma yükü (servis veya işletme yükü) , yapõyõ, normal koşullar altõnda ve öngörülen ömrü
süresince etkilemesi beklenen rüzgar ve deprem dõşõndaki hareketli ve hareketsiz yüklerdir.

0.2.290 - Kum Cebi


Kum cebi, beton içerisinde çimentonuz ince agrega ihtiva eden bölgedir.

0.2.291 - Kum
Kum, kõrõlmamõş tanelerden oluşan irice agregadõr.

0.2.292 - Kum, Kõrma


Kõrma kum, kõrõlmõş tanelerden oluşan ince agregadõr. (Kõrma kum, çakõlõn kõrõlmasõ ile elde edilebilir,
ancak bir tanenin kõrõlmõş kabul edilebilmesi için yüzeyinin en az yarõsõnõn kõrõlmõş olmasõ gereklidir.)

0.2.293 - Kum Püskürtme


Kum püskürtme, beton ve benzeri yüzeylerin bir hortum başlõğõndan basõnçlõ havayla kum
püskürtülmesi yoluyla aşõndõrõlmasõ veya betonun kesilmesidir.

0.2.294 - Kum, Suni


Suni kum, yüksek fõrõn cüruf kumu gibi kõrõlmõş veya kõrõlmamõş ince agregadõr.

21
UDK 691.32/001.4 TÜRK STANDARDI TS 4834/Nisan 1986

0.2.295 - Kum Şerbeti


Kum şerbeti, akõcõ kõvamdaki çimento, su,- kum karõşõmõdõr.

0.2.296 - Kum, Tabii


Tabii kum, tabiattaki taş ve çakõllarõn atmosfer, su ve diğer çeşitli dõş etkiler ile fiziki ve kimyevi olarak
ayrõşõp ufalanmasõ yolu ile oluşan kumdur.

0.2.297 - Kümülatif (Yõğõlõmlõ) Elek Altõ Dağõlõm Eğrisi


Kümülatif (yõğõlõmlõ) elek altõ dağõlõm eğrisi, bir elek dizisindeki her elekten geçen toplam malzemenin;
toplam kütlenin yüzdesi olarak o eleğin göz açõklõk büyüklüğüne karşõ çizimi ile elde edilen eğridir,

0.2.298 - Kümülatif (Yõğõlõmlõ) Elek Üstü Dağõlõm Eğrisi


Kümülatif (yõğõlõmlõ) elek üstü dağõlõm eğrisi, bir elek dizisindeki her eleğin üstünde kalan toplam
malzemenin toplam kütlenin yüzdesi olarak o eleğin göz açõklõk büyüklüğüne karşõ çizimi ile elde
edilen eğridir.

0.2.299 - Kümü latif Karõştõrma


Kümülatif karõştõrma, karõştõrma sõrasõnda karõşõm elemanlarõnõn hor defasõnda kantar ibresi
sõfõrlanmamak suretiyle birbiri üzerine eklenerek tartõlmasõ ve aynõ kapta karõştõrõlmasõdõr.

0.2.300 - Kuru Eleme


Kuru eleme, eleme işleminin sõvõ kullanõlmadan yapõlmayõdõr.

0.2.301 - Kuru Harman Ağõrlõğõ


Kuru harman ağõrlõğõ, harmana giren malzemelerin kuru ağõrlõklarõ toplamõdõr.

0.2.302 - Kuru Karõşõm


1.Kuru karõşõm, yaklaşõk sõfõr çökmesi olan betondur.
2.Kuru karõşõm, beton yada harç elemanlarõnõn su hariç olmak üzere önceden karõştõrõlõp paketlenerek
satõşa sunulmuş halidir.

0.2.303 - Kuru Karõştõrma


Kuru karõştõrma, beton veya harç hazõrlamak üzere kuru malzemenin su eklenmeden önce
karõştõrõlmasõdõr.

0.2.304 - Kurutma İşlemi


Kurutma işlemi, kür sõrasõnda beton elemanlarõn nemlilik oranõnõn dõş çevre nemiyle dengeli duruma
getirilmesidir.

0.2.305 - Kübik Agrega


Kübik ağrega, üç boyutu (eni, boyu ve kalõnlõğõ) birbirine yaklaşõk eşit olan agregadõr.

0.2.306 - Küp Deney Numunesi


Küp deney numunesi, TS 2940'a uygun olarak alõnmõş, sõkõştõrõlmõş, bakõm yapõlmõş küp şekilli
numunelerdir.

0.2.307 - Kür
Kür, çimentonun yeterli hidratasyonunu sağlamak, betonda tam ve uygun sertleşme elde edebilmek
için, yerleştirme işleminden hemen sonra başlanarak taze betonun yeterli süre belirli sõcaklõk ve nem
altõnda tutulmasõdõr.

0.2.308 - Kür Maddesi


Kür maddesi, yeni yerleştirilen betonda su kaybõnõ yavaşlatmak, güneş õşõnlarõnõ yansõtarak çok fazla
õsõnmasõnõ önlemek gibi maksatlarla beton yüzeyine sürülen veya püskürtülen sõvõ malzemedir.

22
UDK 691.32/001.4 TÜRK STANDARDI TS 4834/Nisan 1986

0.2.309 - Kür Örtüsü


Kür örtüsü, taze betonu korumak üzere üzerini kapatacak şekilde konulan çuval, hasõr, saman, talaş,
su geçirmez kağõt, plastik ve benzeri uygun malzemedir.

0.2.310 - Kür Odasõ


Kür odasõ, beton deney numunelerinin depolanarak kür edildiği, sõcaklõğõ 23°C±2°C ve bağõl nem oranõ
en az %98 olan odadõr.

0.2.311 - Kütle Betonu


Kütle betonu, hidratasyondan doğacak õsõ ve buna bağlõ hacõnõ değişikliklerinin oluşturacağõ çatlaklarõn
önemli olabileceği büyük hacimli betondur.

0.2.312 - Kütle Kürü


Kütle kürü, sõzdõrmaz kaplarda yapõlan adiabatik kürdür.

0.2.313 - Lastik Dilatasyon Malzemesi (Lastik Conta)


Lastik dilatasyorõ malzemesi (lastik conta), tabii kauçuk, suni kauçuk veya bunlarõn karõşõmõndan
meydana gelen esas polimer ile karbon siyahõ, çinko oksit gibi dolgu maddeleri ile çeşitli katalizörler,
antioksidaular, sertleştirici ve plastikleştirici maddeler ihtiva eden karõşõmõn usulüne uygun olarak
kalõplanõp vulkanize edilmesi ile elde edilen ve beton dilatasyonlarõnda su kaçmasõnõ önlemek
amacõyla beton dökümü sõrasõnda kullanõlan belirli biçimli malzemedir.

0.2.313 - Los Angeles Aşõnma Deneyi


Los angeles açõnma deneyi, agremanõn aşõnmaya dayanõklõlõğõnõn belirlenmesinde kullanõlan deney
yöntemlerinden birisidir.

0.2.315 - Mineral Dolgu Malzemesi


Mineral dolgu malzemesi, 0,063 mm göz açõklõkla, elekten geçen malzemedir.

0.2.316 - Mineral Agrega


Mineral agrega, inorganik metalik olmayan maddelerden oluşmuş agregadõr.

0.2.317 - Mutlak Hacim


Mutlak hacim, beton veya harç bileşenlerinde, herbirinin yapõsõndaki geçirimli boşluklar dahil,
parçacõklarõ arasõndaki boşluk hariç olmak üzere kendi hacimleri (sõvõlarda kapladõklarõ hacim) dir.

0.2.318 - Numune
Numune, üzerinde özeliklerin muayenesini yapmak veya denemek amacõyla niteliğine bakõlmaksõzõn,
partinin çeşitli yerlerinden rastgele olarak alõnan bir veya daha çok sayõdaki mamul birimidir.

0.2.319 - Olgunluk Derecesi


Olgunluk derecesi, buhar kürü süresince uygulanan santigrat derece cinsinden sõcaklõklarõn, bu
sõcaklõklarõn uygulandõğõ saat cincinden kür süreleri ile çarpõmlarõnõn toplamõdõr.

0.2.320 - Ortalama Hava Sõcaklõğõ


Ortalama hava sõcaklõğõ, beton döküm yerinde saat 7.00, 10.00, 13.00, 16.00 ve 19.00 da ölçülen
hava sõcaklõklarõnõn aritmetik ortalamasõdõr.

0.2.321 - Ortalama Yük


Ortalama yük, benzer yapõlarda, bu yapõlar için öngörülen "hesap ömrü" süresince oluşan maksimum
yük değerlerinin ortalamasõdõr.

0.2.322 - Oyulma
Oyulma, beton yüzeyinde agreganõn ortaya çõkmasõna sebep olan bozukluktur.

23
UDK 691.32/001.4 TÜRK STANDARDI TS 4834/Nisan 1986

0.2.323 - Ölçüm boyu


Ölçüm boyu, kuvvet doğrultusunda veya kuvvete dik doğrultuda deney numunesinin boy değişimi
ölçülen kõsmõnõn uzunluğudur.

0.2.324 - Ön Buharlama Devresi


Ön buharlama devresi, beton elemanlarõn üretiminde, beton elemanõn kalõplanmasõ ile sõcaklõk
yükselmesi devresinin başlangõcõ arasõnda geçen süredir.

0.2.325 - Ön Dinlendirmeleri
Ön dinlendirme yeri, ön yapõmlõ betonlarõn kalõba yerleştirildikten sonra buhar kürü odasõna girmeden
önce dinlendirildikleri alandõr.

0.2.326 - Ön yapõmlõ Köpük


Ön yapõmlõ köpük, gözenekli beton hazõrlamak üzere, diğer karõşõm elemanlarõyla birlikte karõştõrõcõya
konmadan önce bir köpük üreticide üretilmiş olan köpüktür.

0.2.327 - Örgü Şekli


Örgü şekli, çözgü ve atkõ tellerinin birbirini dik olarak kesme şeklidir.

0.2.328 - Özgül Ağõrlõk


Özgül ağõrlõk, bir malzemenin ağõrlõğõnõn boşluksuz kütlesine bölünmesiyle elde edilen değerdir.

0.2.329 - Özgül Yüzey


Özgül yüzey, birim ağõrlõktaki agrega içindeki tanelerin yüzey alanlarõnõn toplamõdõr.

0.2.330 - Perlit Agregasõ


Perlit agregasõ, beton yapõmõnda agrega olarak kullanõlmak üzere uygun birim ağõrlõk ve
granülometride hazõrlanmõş genleştirilmiş perlittir.

0.2.331 - Perlitli Isõ Yalõtõm Betonu


Perlitli õsõ yalõtõm betonu, taşõyõcõ yapõ elemanlarõnõn yapõmõna imkan sağlayacak mertebede taşõyõcõlõk
niteliği olmayan, çimento, alçõ veya suni reçine bağlayõcõlõ, ağrega olarak yalnõz genleştirilmiş perlit
veya genleştirilmiş perlit ile tabii agrega karõşõmõ ihtiva eden, õsõ yalõtõcõ tabakalarõn yapõmõnda
kullanõlan betondur.

0.2.332 - Petek Şeklinde Boşluk


Petek şeklinde boşluk, harcõn iri agregalar arasõndaki boşluğu doldurmaya elverişli olmamasõ
nedeniyle betonda ortaya çõkan boşluktur.

0.2.333 - Petrografi
Petrografi, laboratuvar da, kimyevi metod veya mikroskop kullanõlarak, kayaçlarõn
tanõmlanmasõ ve sistematik sõnõflandõrmasõnõ konu alan bilim dalõdõr.

0.2.334 - Plastik Çatlak


Plastik çatlak, henüz yerleştirilmiş plastik haldeki taze betonun yüzeyinde meydana gelen çatlaktõr.

0.2.335 - Plastik Deformasyon


Plastik deformasyon, deformasyona neden olan kuvvetlerin ortadan kalkmasõna rağmen yok olmayan
deformasyondur.

0.2.336 - Plastikleştirici
Plastikleştirici, çimento hamuru, harç veya beton karõşõmõnõn plastikliğini arttõran malzemedir.

0.2.337 - Plastisite
Plastisite, yeni karõştõrõlmõş betonun veya harcõn deformasyona karşõ direncini ve kalõplanabîlme
şartlarõnõ belirleyen özeliğidir.

24
UDK 691.32/001.4 TÜRK STANDARDI TS 4834/Nisan 1986

0.2.338 - Poisson Oranõ


Poisson oranõ, beton numunelerine elastik bölgede basõnç gerilmeleri uygulandõğõnda deney
numunelerinde meydana gelen enine birim uzamanõn boyuna birim kõsalmaya mutlak değerce
oranõdõr.

0.2.339 - Polimer Beton


Polimer beton, organik bir polimerin bağlayõcõ olarak bulunduğu betondur.

0.2.340 - Porozite
Porozite, bir malzemedeki boşluklarõn bacõmlarõnõn toplamõnõn malzemenin toplam hacmõna oranõnõn
yüzde olarak ifadesidir.

0.2.341 - Priz Başlama Süresi


Betonda priz başlama süresi, beton karõ l irken suyun çimentoya temas ettiği andan itibaren betondan
2
elenerek ayrõlmõş olan harcõn, çapõ 6,175 mm olan bir sondanõn daldõrõlmasõna karşõ 5 kgf/cm (0,5
2
N/mm ) lik bir mukavemet kazanmasõna kadar geçen süredir.

0.2.342 - Priz Bitme Süresi


Betonda priz bitme süresi, beton karõlõrken suyun çimentoya temas ettiği andan itibaren betondan
elenerek ayrõlmõş olan harcõn, çapõ 6,175 mm olan bir sondanõn daldõrõlmasõna karşõ 35 kgf/cm2 (3,5
n/mm2) lik bir mukavemet kazanmasõna kadar geçen süredir.

0.2.343 - Priz Bitimi


Priz bitimi, çimento hamurunun katõlaşma derecesidir, (ağõrlõğõ belli bir penetrasyon iğnesinin çimento
hamuruna batmasõna karşõ bir direncin oluştuğu süredir. Çimento hamuru yerine harç. veya beton da
olabilir.)

0.2.344 - Priz Gecikmesi


Priz gecikmesi, taze beton veya harcõn priz başlangõcõ ve priz sonu sürelerinde bir artõş olarak ortaya
çõkan sertleşme ve priz alma hõzõndaki düşüştür.

0.2.345 - Pullanma
Pullanma, sertleşmiş beton veya harçta bölgesel olarak yüzeyden kabuk şeklinde parçalar kopmasõ
ve/veya kalkmasõ halidir.

0.2.346 - Pullanma, Çok Şiddetli


Çok şiddetli pullanma, 20 mm derinliği kadar harcõn kaybolmasõna neden olan ve iri agroga tanelerinin
ayrõlmasõna yol açan pullanmadõr.

0.2.347 - Pullanma, Hafif


Hafif pullanma, iri agregayõ ortaya çõkarmayan pullanmadõr.

0.2.348 - Pullanma, Orta


Orta pullanma, yüzey harcõnõn 5 mm-10 mm kadar kaybõna neden olan ve iri agregayõ ortaya çõkaran
pullanmadõr.

0.2.349 - Pullanma, Şiddetli


Şiddetli pullanma, yüzey harcõnõn 10 mm - 20 mm derinliğe kadar kaybõna neden olan pullanmadõr.

0.2.350 - Puzzolan
Puzzolan, kendisinin bağlayõcõ karakteri çok az olan veya hiç olmayan ancak ince olarak öğütülmüş
halde veya ortamda nem bulunmasõ halinde kalsiyum hidroksitle normal sõcaklõklarda reaksiyona
girerek bağlayõcõ nitelikleri olan bileşikleri meydana getirme yeteneğine sahip silisli veya silisli ve
aluminli bir malzemedir.

25
UDK 691.32/001.4 TÜRK STANDARDI TS 4834/Nisan 1986

0.2.351 - Püskürtme Beton


Püskürtme beton, basõnçlõ hava kullanõmõ yoluyla işleme uygun olarak hazõrlanmõş yüzeyler üzerine
püskürtülen ve püskürtme basõncõyla istenilen yüzeyler üzerine yapõşan beton veya harçtõr.

0.2.352 - Püskürtme Beton, Kuru


Kuru püskürtme beton, karõşõm suyu hortum başlõğõnda ilave edilen püskürtme betondur.

0.2.353 - Püskürtme Beton, Yaş


Yaş püskürtme betonu, karõşõm suyu ilave edildikten sonra uygulanan püskürtme
betondur,

0.2.354 - Püskürtme Ucu


Püskürtme ucu, püskürtme betonun püskürtüldüğü, metal veya lastik uçtur.

0.2.355 - Reaktif Silisli Malzeme


Reaktif silisli malzeme, toz halinde silis, tabii puzzolan ve uçucu külleri içeren ve otoklavlama
sõrasõnda yüksek sõcaklõklarda portland çimentosu ve kireç ile reaksiyona giren malzemedir.

0.2.356 - Rebound (Sekme)


Rebound (sekme), sekme püskürtme beton uygulanan yüzeyden geri sõçrayan agrega, çimento veya
taze betondur.

0.2.357 - Reoloji
Reoloji, sertleşmiş betonun deformasyonu, taze betonun taşõnma ve yerleştirilmesini ve çimento
şerbeti macunu ve benzerleri de dahil olmak üzere malzemelerin akõşõnõ inceleyen bilim dalõdõr.

0.2.358 - Sarkma Sarkma ;


1. Eğimli ve düşey yüzeylerde veya tavanda uygulanan püskürtme betonun çekmesidir.
2. Yatay bir yapõ elemanõnõn yük doğrultusunda sehim yapmasõdõr.

0.2.359 - Satõh Vibratoru


Satõh vibratoru, betonu sõkõştõrmak için üst yüzeye uygulanan vibratordur.

0.2.360 - Şantiyede Beton Deney Numunesi Kürü


Şantiyede beton deney numunesi kürü, beton deney numunelerinin beton yapõ ile aynõ şartlar altõnda
kür edilmesidir.

0.2.361 - Serbest Su
Serbest su, agrega tarafõndan emilmemiş olup, taneler arasõnda kalan nemdir.

0.2.362 - Sertleşme, Betonda


Betonda sertleşme, betonun prizini tamamladõktan sonra başlayan safhadõr.

0.2.363 - Sertleşmiş Beton


Sertleşmiş beton, prizini tamamlamõş betondur.

0.2.364 - Sertleşmiş Betonda Boşluk Oranõ (Görünür Boşluk Oranõ)


Sertleşmiş betonda boşluk oranõ (görünür boşluk oranõ), beton içindeki geçirgen boşluk hacminin
beton görünür hacmine oranõdõr.

0.2.365 - Sertleşmiş Betonda Su Emme Oranõ


Sertleşmiş betonda su enime oranõ, etüv kurusu betonun suya doygun kuru yüzeyli duruma
getirilmesiyle ortaya çõkan ağõrlõk artõşõnõn etüv kurusu betonun ağõrlõğõna yüzde olarak oranõdõr.

26
UDK 691.32/001.4 TÜRK STANDARDI TS 4834/Nisan 1986

0.2.366 - Sertleşmiş Betonun Birim Ağõrlõğõ


Sertleşmiş betonun birim ağõrlõğõ, betonun havada tartõlarak bulunmuş ağõrlõğõnõn görünür hacmine
oranõdõr.

0.2.367 - Sõcaklõk Çatlağõ


Sõcaklõk çatlağõ, elemanlarda sõcaklõk değişmesi nedeniyle hasõl olan çekme kuvvetinin meydana
getirdiği çatlaktõr.

0.2.368 - Sõcaklõk Gerilmesi


Sõcaklõk gerilmesi, bir elemanda sõcaklõk farklarõ nedeniyle meydana gelen gerilmedir.

0.2.369 - Sõcaklõk Yükselme Devresi


Sõcaklõk yükselme devresi, kür sõrasõnda beton sõcaklõğõnõn, istenen dereceye kontrollü olarak
getirilebilmesi için geçmesi gereken zamandõr.

0.2.370 - Sõcaklõk Yükselmesi


Sõcaklõk yükselmesi, õsõ alma veya dahili õsõ oluşmasõ nedeniyle sõcaklõk artmasõdõr.

0.2.371 - Sõkõştõrma
sõkõştõrma, yeni yerleştirilmiş betonu vibrator kullanarak, santrifüj işlem uygulayarak, tokmaklayarak
veya bunlarõn ikili veya üçlü kombinasyonlarõnõ uygulayarak en küçük hacme indirebilme işlemidir.

0.2.372 - Sõkõştõrma Faktörü


sõkõştõrma faktörü, şekli ve hacmi belirli bir kabõ standardlaştõrõlmõş şartlar altõnda sõkõştõrmadan
doldurulan betonun kütlesini, aynõ kabõ dolduran iyice sõkõştõrõlmõş betonun kütlesine bölerek bulunan
katsayõdõr.

0.2.373 - Silindir Deney Numuneleri


Silindir deney numuneleri, boyutlarõ TS 2940'da belirtilen silindir şeklindeki deney numuneleridir.

0.2.37/1 - Sis Kürü


Sis kürü, betonu su püskürtülerek nemlendirilmiş ortamda bekletilerek veya yüzeyine pulverize su
püskürtmek suretiyle kür uygulanmasõdõr.

0.2.375 - Soğuk Derz


Soğuk derz, beton dökümü sõrasõnda uygulamadaki gecikme sebebiyle iki tabaka arasõnda meydana
gelen derz veya süreksizliktir.

0.2.376 - Soğuk Derz Hattõ


Soğuk derz hattõ, beton yüzeyinde görülen geç uygulanan ikinci tabaka ile gecikme nedeniyle
sertleşmiş birinci tabaka arasõnda meydana gelmiş gözle görülebilen hattõr.

0.2.377 - Soğutma Devresi


Soğutma devresi, homojen soğumanõn sağlanmasõ ve beton elemanlarõn çatlamasõnõ önlemek
amacõyla buhar kürü ortamõndaki sõcaklõğõn kontrollü bir biçimde azaltõlarak elemanlarõn dõş çevre
sõcaklõğõna getirildiği devredir.

0.2.378 - Son Dinlendirme Yeri


Son dinlendirme yeri, buhar kür odalarõndan çõkan betonlarõn kalõplarõ alõnarak havuz küründen önce
bekletildiği alandõr.

0.2.379 - Standard Sapma


Standard sapma, ortalama değerden sapmalarõn mertebesini gösteren istatistik! Bir değerdir.

27
UDK 691.32/001.4 TÜRK STANDARDI TS 4834/Nisan 1986

0.2.380 - Su-Çimento Oranõ


Beton ve harç karõşõmõndaki suyun (absorbe edilen su hariç) çimento miktarõna ağõrlõk cinsinden olan
oranõdõr.

0.2.381 - Su Emme
Su emme, suyun katõ haldeki geçirimli bir malzemenin geçirimli boşluklarõna doğru hareket edip bu
boşluklarõ doldurmasõdõr.

0.2.382 - Su Salma Yüzdesi, Taze Betonda


Taze betonda su salma yüzdesi, beton karõşõmõnõn hazõrlanmasõndan prizini alõncaya kadar geçen
süre içinde beton bünyesinden dõşarõya bõrakõlan su kütlesinin beton karõşõm suyu kütlesine oranõdõr
(%) .

0.2.383 - Sülfat Etkisi


Sülfat etkisi, genellikle zemindeki veya yer altõ suyundaki sülfatlar ile beton veya harçtaki hidrate
kalsiyum aluminat aramdaki çok kere bozulmalara neden olan kimyevi veya fiziki (veya her ikisi
birlikte) reaksiyondur.

0.2.384 - Sürüklenmiş Hava


Sürüklenmiş hava, beton veya harca karõştõrma sõrasõnda kendiliğinden veya hava sürükleyici bir katkõ
maddesi kullanõlarak sokulmuş olan, 10 mikron-100 mikron çaplõ küre biçimli, hava baloncuklarõdõr.

0.2.385 - Şev Cürufu


Şev cürufu, ergimiş halde bir şev üzerine dökülerek sertleşmeye bõrakõlmõş yüksek fõrõn cürufudur.

0.2.386 - Şişleme
Şişleme, taze betonun şişleme çubuğu yardõmõyla sõkõştõrõlmağõdõr.

0.2.387 - Şişleme Çubuğu


Şişleme çubuğu, düz, silindirik bir veya iki ucu yarõm küresel biçimde yuvarlatõlmõş çelik çubuktur.

0.2.388 - Şişlenebilirlik
Şişlenebilirlik, taze beton veya harcõn şişleme çubuğu yardõmõ ile sõkõştõrõlabilecek özelikte olmasõdõr.

0.2.389 - Şişme
Şişme, õslanma veya kimyevi etki ile meydana gelen hacim büyümesidir.

0.2.390 - Tabii Şev Açõsõ


Tabii şev açõsõ, malzemenin tabii eğimi ve yatay düzlem arasõnda kalan ve gevşek malzemenin
kaymayacağõ en büyük açõdõr.

0.2.391 - Tam Elek Takõmõ


Tam elek takõmõ, herhangi bir standardda istenenlere uygun eleklerin tümüdür.

0.2.392 - Tane Sõnõfõ


Tane sõnõfõ, herhangi iki elek arasõnda kalan tanelerin meydana getirdiği yõğõndõr.

0.2.393 - Taş, Suni,


Suni taş, yüksek fõrõn cüruf taşõ gibi kõrõlmõş veya kõrõlmamõş iri agregadõr.

0.2.394 - Taşõyõcõ Hafif beton


Taşõyõcõ hafif beton, havada kurumuş haldeki birim ağõrlõğõ 1900 kg/õn^ den az
olan ve en az BS 14 mukavemet sõnõfõndaki betondur.

0.2.395 - Taşunu
Taşunu, 0,25 mm göz açõklõklõ kare gözlü elekten geçen ince malzemedir.

28
UDK 691.32/001.4 TÜRK STANDARDI TS 4834/Nisan 1986

0.2.396 - Tava
Tava, elek''takõmõnõn en altõna konan ve eleklerden geçen en ince malzemenin toplandõğõ kaptõr.

0.2.397 - Taze Beton


Taze beton, betonun karõştõrma işlemi bittikten sonra sahip olduğu işlenebilirliğini bir değişme olmadan
koruyabildiği süre içindeki halidir.

0.2.398 - Taze Beton Numune Bölümü


Taze beton numune bölümü, kepçe, kürek, mala veya bir toplama kabõ yardõmõyla taze betondan tek
bir işlemde alõnan taze betondur.

0.2.399 - Taze Beton Numunesi


Taze beton numunesi, alõndõğõ betonun denenecek olan özeliklerini temsil edecek şekilde birden fazla
numune bölümünün birleştirilip karõştõrõlmasõyla elde edilen ve kullanõlacağõ deneyler için yeterli
hacimde olan taze betondur.

0.2.400 - Tekrar Sõkõştõrma


Tekrar sõkõştõrma, yerleştirme ve ilk sõkõştõrmadan sonra veya priz başlangõcõndan önce betona bir
veya daha fazla vibrasyon uygulanmasõdõr.

0.2.401 - Tekrar Su Verme


Tekrar su verme, işlenebilirliğini veya kullanõlabilirliğini kaybetmiş olan beton karõşõmõna su eklenip
tekrar karõştõrõlmasõdõr.

0.2.402 - Tel Çapõ


Tel çapõ, tel elek kafesinde kullanõlan telin çapõdõr.

0.2.403 - Tel elek Kafesi


Tel elek kafesi, düzenli olarak sõralanmõş aynõ biçim ve büyüklükteki elek göz açõklõklarõnõ oluşturmak
için birbirine dik olarak düzenlenmiş tellerden meydana gelen yüzey elemanõdõr.

0.2.404 - Temel Frekans (Temel Rezonans Frekansõ)


Temel, frekans (temel rezonans frekansõ), beton deney numunelerine uygulanan ses frekanslõ
titreşimlerin, numuneden geçişte, gösterici devrelerde kaydedilen en büyük titreşim dalgasõnõ oluşturan
elektrik titreşiminin frekansõdõr.

0.2.405 - Termoplastik
Termoplastik, õsõtõlõnca yumuşayõp soğutulunca sertleşen malzemedir.

0.2.406 - Tokmak
Tokmak, kalõplardaki beton veya harcõ sõkõştõrmak için kullanõlan alettir.

0.2.407 - Tokmaklama
Tokmaklama, beton veya harcõn tokmak ile vurulmak suretiyle sõkõştõrõlmasõdõr. (şişleme, kuru
sõkõştõrma).

0.2.408 - Topaklaşma
Topaklaşma, beton bileşenlerinin topak veya kitle meydana getirecek şekilde toplanmasõdõr.

0.2,409 - Tozlanma
Tozlanma, sertleşmiş beton yüzeyinde pudra gibi çok ince malzeme oluşmasõdõr.

0.2.410 - Transmikser
Transmikser, taşõt aracõ üzerine monte edilen ve araç hareket ederken betonu karõştõrabilen
karõştõrõcõdõr.

29
UDK 691.32/001.4 TÜRK STANDARDI TS 4834/Nisan 1986

0.2.411 - Tremi
Tremi, betonun su altõnda yerleştirilmesini sağlayan dökme hunisidir.

0.2.412 - Tutarlõlõk Faktörü


Tutarlõlõk faktörü, enjeksiyon şerbetinin akõcõlõğõnõn genellikle bir tork viskosimetresinin dönme derecesi
olarak ifade edilen ölçüsüdür.

0.2.413 - Tuvenan Cüruf


Tuvenan cüruf, özel olarak hazõrlanmõş çukurlara, kanallara veya büyük kalõplara erimiş halde
dökülerek sertleşmeye bõrakõlan yüksek fõrõn cürufudur.

0.2.414 - Üst Taneler


Üst taneler, bir tane sõnõfõnõn üst elek göz açõklõğõndan da geçmeyen taneleridir.

0.2.415 - Vakumla Doyurma


Vakumla doyurma, hafif agrega gibi boşluklu malzemenin boşluklarõna doldurulacak suyun miktarõnõn
malzemeye emme uygulanarak arttõrõlmasõdõr.

0.2.416 - Verim, Taze Betonda


Taze betonun verimi (randõmanõ), betonu oluşturan elemanlarõn ayrõ ayrõ ağõrlõklarõ toplamõnõn belli
miktarlarda bir arada karõştõrõlõp sõkõştõrõlmalarõ sonucu elde edilen taze betonun gerçek birim ağõrlõğõna
oranõdõr.

0.2.417 - Vibrasyon, İç
İç vibrasyon, bir veya daha fazla vibratörün betonun içine daldõrõlmasõyla yapõlan vibrasyondur.

0.2.418 - Vibrasyon, Kalõp


Kalõp vibrasyonu, kalõplara monte edilen vibratörlerle yapõlan vibrasyondur.

0.2.419 - Vibrasyon, Satõh


Satõh vibrasyonu, betonu sõkõştõrmak için, vibratörün, taze betonun üst yüzeyine uygulanmasõdõr.

0.2.420 - Vibratör
Vibratör, taze betonun içindeki boşluklarõ ve hapsolmuş havayõ azaltarak betonu sõkõştõrmakta
kullanõlan titreşimli alettir.

0.2.421 - Vibre Edilmiş Beton


Vibre edilmiş beton, vibratör kullanõlarak sõkõştõrõlmõş betondur.

0.2.422 - Vicat Aleti


Vicat aleti, çimentonun priz sürelerini belirlemek için kullanõlan cihazdõr.

0.2.423 - Viskosite
Viskosite, bir malzemenin şekil değişikliğine gösterdiği dirençtir.

0.2.424 - Yalancõ Priz (Çabuk Priz, Anõ Priz)


Yalancõ priz , çimento hamuru, hare veya betonun normal şartlar altõnda izin verilenden çabuk
katõlaşmaya başlamasõdõr. (Su ilave etmeden karõştõrmaya devam edilmesi halinde tekrar plastik
karõşõma dönülebilmesidir.)

0.2.425 - Yalõtõm Betonu


Yalõtõm betonu, õsõ geçirgenlik katsayõsõ düşük olan betondur.

0.2.426 - Yapõşma Önleyici Madde


Yapõşma önleyici madde, betonun bir yüzeye yapõşmasõnõ önleyici maddedir.

30
UDK 691.32/001.4 TÜRK STANDARDI TS 4834/Nisan 1986

0.2.427 - Yapõştõrõcõ
Yapõştõrõcõ, aynõ veya ayrõ malzemelerin birleştirilmesinde veya eklenmesinde kullanõlan malzemedir.

0.2.428 - Yaş Eleme


Yaş eleme, eleme işleminin sõvõ kullanõlarak yürütülmesidir.

0.2.429 - Yatay Eksenli Karõştõrõcõ


Yatay eksenli karõştõrõcõ, haznesi yatay eksen etrafõnda dönen beton karõştõrõcõsõdõr.

0.2.430 - Yatay Milli Karõştõrõcõ


Yatay milli karõştõrõcõ, haznesi hareketsiz olup içinde dönen yatay eksenli bir veya birden fazla mil
etrafõndaki bõçaklarla karõştõrma yapan karõştõrõcõdõr.

0.2.431 - Yerinde Dökülmüş Beton


Yerinde dökülmüş beton, sertleşme süresini, yapõnõn bir parçasõ olarak sertleşmesi istenen yere
yerleştirilerek tamamlayan betondur.

0.2.432 - Yerinde Karõşõk Agrega


Yerinde karõşõk agrega, ince veya iri agreganõn veya bir kaç tane sõnõfõna ayrõlmõş bu agregalarõn belirli
bir dağõlõmõ sağlayacak şekilde, beton yapõmõ sõrasõnda, yerinde birbirine karõştõrõlmasõ ile meydana
gelen agregadõr.

0.2.433 - Yõğõlõmlõ Ağõrlõk


Yõğõmlõ ağõrlõk, eleme işlemi sonunda herhangi bir elek (toplama kabõ dahil) üzerinde kalan agreganõn
ağõrlõğõna daha üstteki eleklerde kalan agregalarõn ağõrlõklarõnõn da katõlmasõyla bulunan ağõrlõktõr.

0.2.434 - Yõğõlõmlõ Ağõrlõk Yüzdesi


Yõğõlõmlõ ağõrlõk yüzdesi, yõğõlõmlõ ağõrlõklarõn numune ağõrlõğõna oranõdõr.

0.2.435 - Yoğunluk Ölçer


Yoğunluk ölçer, sõvõ ve katõlarõn yoğunluklarõnõ tespit etmek için kullanõlan cihazdõr.

0.2.436 - Zamana Bağlõ Deformasyon


Zamana bağlõ deformasyon, belirli bir zaman aralõğõnda kendiliğinden meydana gelen hacim
değişikliği, büzülme, sünme, genleşme veya akmadõr.

0.2.437 - Zararlõ Kimyevi Etki


Zararlõ kimyevi etki, beton veya betonarme yapõ elemanlarõnõn betonunu kimyevi yönden etkileyerek
bu elemanõn başta mukavemet olmak üzere diğer özeliklerini olumsuz yönde etkileyerek kalitesini
düşüren ve hizmet süresini azaltan kimyevi etkilerdir.

0.2.438 - Zengin Karõşõm


Zengin karõşõm, yüksek oranda çimento ihtiva eden karõşõmdõr.

0.3 - KAPSAM
Bu Standard,.beton ve bileşenlerinin hesabõ, yapõmõ, dökümü, bakõmõ işlemlerinde kullanõlan terimleri
kapsar.

31
UDK 691.32/001.4 TÜRK STANDARDI TS 4834/Nisan 1986

ATIF YAPILAN STANDARDLAR


TS 706
TS 819
TS 1226
TS 1227
TS 2940

32

You might also like