ค่ าแนวโน้ มสู่ ส่วนกลาง (Measures of central tendency)

ค่าแนวโน้มสู่ ส่วนกลาง หรื อ ค่ากลาง เป็ นค่าที่ใช้เป็ นตัว แทนของชุ ดข้อมูล นั้นๆ เพื่อให้เข้า ใจ
ภาพรวมของข้อมูลหรื อใช้เพื่อการประมาณค่า ในทางสถิติค่ากลางที่นิยมใช้มี 3 ชนิดคือ ค่าเฉลี่ย มัธยฐาน
และ ฐานนิยม
1. ค่าเฉลี่ย (mean)
1.1 ค่าเฉลี่ยเลขคณิ ต (arithmetic mean : X )
1 n x  x  ...  xn
X 
n i 1
xi  1 2
n
ตัวอย่างที่ 1
ข้อมูลเดิม 1 2 3 4 5

ข้อมูลใหม่ 1 2 3.5 4 8.5

 1.2 ค่าเฉลี่ยรวม (combined mean : X ) Total
k

n X i i
n1 X 1  n2 X 2  ...  nk X k
X  i 1
 โดยที่ n  n  n  ...  nk
n1  n2  ...  nk
k 1 2

 nii 1

ตัวอย่างที่ 2
กลุ่ม 1 กลุ่ม 2
1 4
2 5
3 6
7
 1.3 ค่าเฉลี่ยถ่วงน้ าหนัก (weighted mean : X ) W
k k

w X i i
w1 X 1  w2 X 2  ...  wk X k w X i i
w1 X 1  w2 X 2  ...  wk X k
XW  i 1
 หรื อ XW  i 1

k
w1  w2  ...  wk k
w1  w2  ...  wk
w i 1
i w i 1
i

ตัวอย่างที่ 3
วิชา เกรด
คณิ ต
ฟิ สิ กส์
พละ

ตัวอย่างที่ 4
 2. มัธยฐาน (median : Med ) คือ ค่าที่อยูต่ าแหน่งกึ่งกลางซึ่ งได้จากการเรี ยงลาดับข้อมูลจากน้อยไปมาก
Med  X n เมื่อ n เป็ นเลขคี่
2

Xn  Xn
เมื่อ n เป็ นเลขคู่
1
Med  2 2

3. ฐานนิยม (mode : Mod ) จานวนข้อมูลที่ซ้ ามากที่สุด

คุณสมบัติ
n
1.) ถ้า   xi  a   0 เมื่อ a  X
i 1
n
2.) ถ้า   xi  a 2 จะน้อยที่สุดเมื่อ a  X
i 1
n
3.) ถ้า  xi  a จะน้อยที่สุดเมื่อ a  Med
i 1
 แบบฝึ กหัดเสริ ม
1. จากคะแนนที่ได้จากแผนภูมิลาต้น (Stem and Leaf plots) และใบต่อไปนี้
ลาต้น (Stem) ใบ (Leaf)
5 3 3 4
5 6 7 7 9 9
6 0 2 3 3
6 5 6 7 7 8 9 9 9
7 0 1 2 2 3 3 4 4
7 7 7 7 9
8 0 0 1 2 4 4
8 6 8
จงสร้ า งตารางแจกแจงความถี่ โ ดยที่ ช้ ัน แรกเป็ น 53 – 58 พร้ อ มหา ขอบล่ า ง (Lower bound)
ขอบบน (Upper bound) ของแต่ละชั้น และ สร้างกราฟฮิตโตแกรม (Histogram)

คะแนน ความถี่ ขอบล่าง ขอบบน

Score Frequency Lower bound Upper bound
2. ครู รวมคะแนนสอบของนักเรี ยน 30 คน ได้เท่ากับ 570 คะแนน ต่อมาครู ทาข้อสอบของนายดาหายไป
แต่เมื่อหาค่าเฉลี่ยของคะแนนสอบที่เหลือพบว่า ค่าเฉลี่ยของคะแนนยังคงเท่าเดิม จงหาคะแนนของนายดา

3. ค่าเฉลี่ ยเลขคณิ ตของคะแนนสอบวิชาสังคมของนักเรี ยนชั้น ม.5 จานวน 10 คน คือ 55 ถ้าคะแนนสอบของ

นักเรี ยน 8 คน เป็ นดังนี้ 35, 47, 54, 54, 56, 58, 66 และ 71 ส่ วนคะแนนของนักเรี ยนอีก 2 คน ครู ทาหายแต่ทราบว่า
2 คน นี้ ได้คะแนนต่างกัน 15 คะแนน จงหามัธยฐาน และ ฐานนิยมของคะแนนสอบของนักเรี ยน 10 คน นี้ วา่ เป็ น
เท่าไร
4. Given x, y  N the data is x, 10, y, 7 ,5 which 10 is maximum value and the range of data equal 8. If the
arithmetic mean equal to median and mode does not exist. Find the minimum value of   x  a 
5
2
i
i 1