BİTKİSEL

HORMONLAR

DOĞAL HORMONLAR

Teşvik edici olanlar

1. Öksinler
2. Gibberalinler
3. Sitokininler

Engelleyici olanlar
1. Absisik asidi
2. Etilen
Öksinler

Oluşturuldukları yerler:
1) Embriyonal dokular
2) Fotosentez yapan organlar
3) Tohumların endospermleri ve çenek yapraklar
4) Çiçek tozları

İletimi:
İletimi polardır. Yukarıdan aşağıya doğru floemde
ve parankima hücrelerinde iletilir.

Öksin iletiminde genel olarak enerji harcanır.

Öksinler

Etkileri:
• Hücre bölünmesi
• Hücre genişlemesi
• Vasküler dokuların farklılaşması
• Köklerin uzaması
• Apikal dominans oluşumu
• Fototropizma
• Geotropizma
• Çiçeklenme
• Tohum ve meyve oluşumu
• Bitki dokularının yaşlanması
• Yaprak ve meyve dökümü
Öksinler
Pozitif geotropizma Negatif geotropizma
Öksinler – Geotropizma

Plagiotropizma
Öksinler – Geotropizma - Fototropizma
Basınç odunu oluşumu
Öksinler ve yaprak dökümü
Gibberalinler

Oluşturuldukları yerler:
Büyümekte olan dokular (Tohum, meyve,
sürgün, genç yaprak ve kök uçları)

İletimi:
İletimi öksinler gibi polar değildir. Hem floem hem
de ksilemde iletilir. Her yönde iletimi vardır.
Gibberalinler

Etkileri:

Moleküler düzeyde
RNA ve protein sentezi
Hücre çeperinin sentezi
Sakkaroz, protein ve yağların hidrolizi

Hücresel düzeyde
Hücrelerin bölünmesi, genişlemesi ve farklılaşması

Organ ve tüm bitki düzeyinde

Yerçekimi etkisinin oluşması
Gövde uzaması
Yaprak genişlemesi
Kozalak oluşumu
İnternodların oluşumu
Sitokininler

Oluşturuldukları yerler:
Bunlar büyük oranda kök uçlarında üretilen
hormonlardır. Tohum endospermlerinde, kök
uçlarında, büyümekte olan yaprak ve
meyvelerde bulunur.

İletimi:
Genel olarak aşağıdan yukarıya doğru ksilemde
iletilir. Floem sıvısında da bulunmaktadır.
Sitokininler

Etkileri:

• Hücre bölünmesi
• Hücre genişlemesi (yaprak genişlemesi)
• Stomaların açılıp kapanması
• Işığa duyarlı tohumlarda duraklamanın kırılması
• İnaktif yan tomurcukların aktif hale getirilmesiyle
apikal dominansın baskılayıcı etkisinin
üstesinden gelinmesi
• Kloroplast gelişiminin teşvik edilmesi
Absisik Asit

Oluşturuldukları yerler:
Ağaçların olgun tomurcuk, yaprak, tohum ve
meyvelerinde bulunur. Olgun yaprakların
kloroplastlarında üretilir.

İletimi:
Hem floem hem de ksilem sıvısında iletildiğinden
iletimi polar değildir.
Absisik Asit

Etkileri:

• Yaprak, çiçek, tomurcuk gibi büyüme

dokularında büyümenin engellenmesi
• Tomurcukların dinlenme döneminin başlatılması
• Yaprak dökümü
• Meyve olgunlaşması ve dökümü
• Stomaların kapatılması
Etilen

Oluşturuldukları yerler:
Ağaç ve çalıların olgun dokularında, özellikle
de olgun meyvelerde üretilirler.

İletimi:
Gaz formunda olduğundan oluşturuldukları
yerlerden serbest hale geçerek etrafa yayılırlar.
Etilen

Etkileri:

• Yaprak dökümü
• Meyve olgunlaşması
• Paranşim (parenkima) hücresi oluşumu
• Reçine kanalı oluşumu
• Kalın çeperli yaz odunu traheidlerinin oluşumu
• Kalın çeperli lif oluşumu
• Genel büyüme engelleyici olması
Hormonların salgılanma dönemleri
DİĞER BÜYÜME DÜZENLEYİCİ BİLEŞİKLER
(6.Grup bitkisel hormonlar)

Brassinosteroidler: Çok düşük yoğunluklarda hücre bölünmesi ve

genişlemesini düzenler. Bitkilerin sıcak, soğuk, mantar ve böcek
zararlarına karşı direnç sağlayan bir büyüme düzenleyici maddedir.
DİĞER BÜYÜME DÜZENLEYİCİ BİLEŞİKLER

1.Fenolik bileşikler: Bitki dokularındaki büyüme ve metabolitik aktiviteleri

etkiler.

2.Poliaminler: Hücre bölünmesi, embriyo gelişimi, polen oluşumu, meyve

gelişmesi, duraklamanın kırılması, internodların uzaması, kök oluşumu,
kuraklık, düşük sıcakalık ve mineral madde eksikliğinin etkilerini
giderilmesi (Kozlowski ve Pallardy, 1996)

3.Jasmonatlar: En fazla gövde uç kısımlarında, geniş yapraklar ve kök

uçlarında ve olgunlaşmamış meyveler de bulunmaktadır. Fotosentezin
azalması, solunumun hızlandırılması, klorofilin bozulmasını, yaprak
yaşlanması ve dökülmesini teşvik eder.
TOMURCUK FAALİYETİ VE HORMONLAR

Tomurcukların dinlenme döneminden çıkarak faaliyete başlaması 3

aşamada gerçekleşir

1.aşama: Dinlenmenin primer nedenlerinin kaldırılması

2.aşama: Hızlı bir şekilde metabolizma faaliyetinin başlaması

3.aşama: Öksin, sitokinin ve gibberalinlerin sentezlenmesi

PARANŞİM HÜCRESİ OLUŞUMU VE
HORMONLAR

Öksin etkisi

Etilen etkisi

Reçine kanalı: Salgı

hücreleri paranşim
hücresidir
Basınç odunu (kırmızı odun)
oluşumu ve öksin

Basınç odunu
(kırmızı odun oluşumu)