Grupa A Klasa ....................

Imię ..................................................................................

1 Przyporządkuj składnikom pokarmowym (1–3) właściwe funkcje (A–D).

1. Białka. A. Związki chemiczne, które są głównym
składnikiem błon biologicznych; spalane dają
najwięcej energii.
2. Tłuszcze. B. Związki chemiczne, które są najważniejszym
źródłem energii potrzebnej do pracy mięśni.
3. Cukry. C. Stanowi m.in. środowisko reakcji chemicznych i
uczestniczy w termoregulacji.
D. Związki chemiczne, które są podstawowym
składnikiem budulcowym organizmu.
1. _____ 2. _____ 3. _____
2 Zaznacz poprawne zakończenie zdania.
Cukrem zapasowym u zwierząt jest
A. glukoza. B. skrobia. C. celuloza. D. glikogen.
3 Oceń, czy poniższe informacje dotyczące soli mineralnych są zgodne z prawdą. Zaznacz literę P, jeśli
informacja jest prawdziwa, lub literę F – jeśli jest fałszywa.
1. Aby dostarczyć organizmowi jod, należy spożywać m.in. ryby morskie. P F
2. Magnez jest pierwiastkiem niezbędnym do prawidłowej pracy serca. P F
3. Objawem niedoboru żelaza jest krzywica. P F

4 Uzasadnij, że woda jest jedną z najważniejszych substancji występujących w organizmie człowieka.

Podaj dwa argumenty.

5 Rozpoznaj witaminę, której dotyczy opis. Zapisz jej nazwę.

Jest to witamina rozpuszczalna w tłuszczach. Występuje w żółtych owocach i warzywach oraz w tranie,
jajach i maśle. Bierze udział m.in. w procesie widzenia.

6 Oceń prawdziwość informacji dotyczących witamin, soli mineralnych oraz wody. Zaznacz literę P, jeśli
informacja jest prawdziwa, lub literę F – jeśli jest fałszywa.
1. Parowanie wody zawartej w pocie chroni organizm przed przegrzaniem. P F
Witaminy i sole mineralne pełnią funkcje energetyczne oraz regulują przebieg
2. P F
procesów życiowych.
Nadmierne spożycie witamin rozpuszczalnych w wodzie jest niebezpieczne dla
3. P F
zdrowia.
Dla prawidłowego funkcjonowania szkieletu człowieka jest ważne spożywanie
4. P F
pokarmów bogatych w witaminę D, fosfor i wapń.

LNPMQHDMMNPQML Grupa A | strona 1 z 2

7 Oceń prawdziwość informacji dotyczących witamin, soli mineralnych oraz wody. Zaznacz literę P, jeśli
informacja jest prawdziwa, lub literę F – jeśli jest fałszywa.
1. Zapotrzebowanie organizmu na wodę zależy od temperatury otoczenia. P F
2. Witaminy A, D, E oraz C są magazynowane w organizmie człowieka. P F
Niedokrwistość może wystąpić wtedy, gdy w diecie brakuje pokarmów
3. P F
zawierających witaminy E, B9, B12 oraz żelazo.
Za prawidłowe funkcjonowanie tkanki nerwowej odpowiadają jod oraz
4. P F
witamina B12.

8 Przyporządkuj podanym witaminom (1–3) skutki ich niedoboru w organizmie

(A–D).
1. Witamina A. A. Osteoporoza, krzywica.
2. Witamina D3. B. Złe widzenie o zmroku, tzw. kurza ślepota.
3. Witamina B9. C. Niedokrwistość (anemia), wypadanie włosów.
D. Szkorbut, pękanie drobnych naczyń krwionośnych.
1. _____ 2. _____ 3. _____
9 Przyporządkuj wymienionym węglowodanom (1–3) odpowiednie opisy (A–D).
1. Glikogen. A. To cukier prosty, bardzo szybko przyswajalny
przez organizm.
2. Glukoza. B. To cukier złożony, wchodzący w skład błonnika
pokarmowego.
3. Celuloza. C. To cukier złożony, magazynowany w wątrobie.
D. To cukier złożony – składnik ziemniaków i nasion
zbóż.
1. _____ 2. _____ 3. _____
10 Spośród podanych zdań wybierz te, które dotyczą wody.
A. Warunkuje proces dziedziczenia.
B. Chroni organizm przed przegrzaniem.
C. Jest bardzo dobrym rozpuszczalnikiem, np. cukrów prostych.
D. Umożliwia krzepnięcie krwi.
E. Jest związkiem wysokoenergetycznym.
F. Umożliwia transport substancji wewnątrz organizmu.
11 Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź spośród podanych.
Białka motoryczne
A. umożliwiają odbieranie informacji ze środowiska.
B. umożliwiają ruch organizmu.
C. transportują różne substancje chemiczne.
D. uczestniczą w mechanizmach odporności.
12 Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź spośród podanych.
Białka należą do najważniejszych składników organizmu, ponieważ
A. są głównym materiałem energetycznym komórek.
B. rozpuszczają wiele witamin.
C. są związkami o funkcji budulcowej.
D. chronią organizm przed utratą ciepła.

LNPMQHDMMNPQML Grupa A | strona 2 z 2

Grupa B Klasa ....................
Imię ..................................................................................

1 Przyporządkuj składnikom pokarmowym (1–3) właściwe funkcje (A–D).

1. Cukry. A. Związki chemiczne, które są podstawowym
składnikiem budulcowym organizmu.
2. Białka. B. Stanowi m.in. środowisko reakcji chemicznych i
uczestniczy w termoregulacji.
3. Tłuszcze. C. Związki chemiczne, które są najważniejszym
źródłem energii potrzebnej do pracy mięśni.
D. Związki chemiczne, które są głównym
składnikiem błon biologicznych; spalane dają
najwięcej energii.
1. _____ 2. _____ 3. _____
2 Zaznacz poprawne zakończenie zdania.
Cukrem zapasowym roślin jest
A. glukoza. B. skrobia. C. celuloza. D. glikogen.
3 Oceń, czy poniższe informacje dotyczące witamin są zgodne z prawdą. Zaznacz literę P, jeśli
informacja jest prawdziwa, lub literę F – jeśli jest fałszywa.
1. Do witamin rozpuszczalnych w tłuszczach należą witaminy: A, E, K, D. P F
2. Źródłem witaminy D3 jest m.in. tran. P F

3. Szkorbut jest skutkiem niedoboru witaminy A. P F

4 Uzasadnij, że woda jest jedną z najważniejszych substancji występujących w organizmie człowieka.

Podaj dwa argumenty.

5 Rozpoznaj witaminę, której dotyczy opis. Zapisz jej nazwę.

Jest to witamina rozpuszczalna w wodzie. Występuje w owocach cytrusowych oraz w pietruszce i kapuście.
Zapobiega owrzodzeniu dziąseł i wypadaniu zębów.

6 Oceń prawdziwość informacji dotyczących witamin, soli mineralnych oraz wody. Zaznacz literę P, jeśli
informacja jest prawdziwa, lub literę F – jeśli jest fałszywa.
Witaminy i sole mineralne pełnią funkcje energetyczne oraz regulują przebieg
1. P F
procesów życiowych.
2. Parowanie wody zawartej w pocie chroni organizm przed przegrzaniem. P F
Dla prawidłowego funkcjonowania szkieletu człowieka jest ważne spożywanie
3. P F
pokarmów bogatych w witaminę D, fosfor i wapń.
Nadmierne spożycie witamin rozpuszczalnych w wodzie jest niebezpieczne dla
4. P F
zdrowia.

LNPMQHDMMNPQML Grupa B | strona 1 z 2

7 Oceń prawdziwość informacji dotyczących witamin, soli mineralnych oraz wody. Zaznacz literę P, jeśli
informacja jest prawdziwa, lub literę F – jeśli jest fałszywa.
Niedokrwistość może wystąpić wtedy, gdy w diecie brakuje pokarmów
1. P F
zawierających witaminy E, B9, B12 oraz żelazo.
2. Zapotrzebowanie organizmu na wodę zależy od temperatury otoczenia. P F
3. Witaminy A, D, E oraz K są magazynowane w organizmie człowieka. P F
Za prawidłowe funkcjonowanie tkanki nerwowej odpowiadają jod oraz
4. P F
witamina C.

8 Przyporządkuj podanym składnikom mineralnym (1–3) skutki ich niedoboru w organizmie (A–D).
1. Wapń. A. Niedokrwistość (anemia).
2. Żelazo. B. Zaburzenia wzrostu, choroby układu nerwowego.
3. Magnez. C. Zaburzenia pracy mięśnia sercowego i innych
mięśni.
D. Próchnica zębów, osteoporoza.
1. _____ 2. _____ 3. _____
9 Przyporządkuj wymienionym węglowodanom (1–3) odpowiednie opisy (A–D).
1. Celuloza. A. To cukier prosty, bardzo szybko przyswajalny
przez organizm.
2. Glukoza. B. To cukier złożony, wchodzący w skład błonnika
pokarmowego.
3. Glikogen. C. To cukier złożony, magazynowany w wątrobie.
D. To cukier złożony – składnik ziemniaków i nasion
zbóż.
1. _____ 2. _____ 3. _____
10 Spośród podanych zdań wybierz te, które dotyczą wody.
A. Jest bardzo dobrym rozpuszczalnikiem części witamin.
B. Gromadzi się w wątrobie i trzustce.
C. Chroni organizm przed przegrzaniem.
D. Reguluje ilość cukru we krwi.
E. Wchodzi w skład płynów ustrojowych, takich jak krew i limfa.
F. Jest składnikiem włosów, rogów i paznokci.
11 Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź spośród podanych.
Białka sygnałowe
A. pełnią funkcję przenośnika informacji.
B. umożliwiają odbieranie informacji ze środowiska.
C. przenoszą w organizmie różne substancje.
D. uczestniczą w przemianie materii jako enzymy.
12 Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź spośród podanych.
Tłuszcze należą do ważnych składników organizmu, ponieważ
A. umożliwiają wielu komórkom ruch.
B. przyspieszają przebieg reakcji chemicznych.
C. uczestniczą w transporcie tlenu.
D. wchodzą w skład błon komórkowych.

LNPMQHDMMNPQML Grupa B | strona 2 z 2