Onder invloed

De impact van drugscriminaliteit

Onder invloed
De impact van drugscriminaliteit
Leeswijzer
Eén bericht over een wapenvondst
of een explosie in een portiek is
wellicht niet eens meer een opvallend
nieuwsitem. Zet er velen achter
elkaar en je gaat een patroon zien: Inleiding
de onderwereld die zich roert in de
bovenwereld. Met dat doel is deze
bloemlezing samengesteld. Bij lange
na niet uitputtend, maar het maakt
wel pijnlijk duidelijk wat de gevolgen
Een handgranaat in
zijn van drugscriminaliteit voor onze
samenleving. de speeltuin
Alle verhalen in dit boek zijn gebaseerd
op bestaande items uit de media, de In Nederland hebben we een broertje dood aan overheidsbemoeienis. Laat de
bronnen zijn achterin het boek in één overheid zorgen dat het veilig is op straat, dan bepalen we zelf wel hoe we ons leven
lijst opgenomen. inrichten. Die antiautoritaire houding is ons handelsmerk, we zijn er trots op dat we
het land zijn van vrijheid blijheid. Zeg maar: een grote speeltuin.

En dus doen we ook niet snel moeilijk
over drugs. Een joint om rustig
van te worden of een pilletje om
onvermoeibaar te kunnen feesten? Moet
kunnen. “Wie heeft daar nou last van?”,
zeggen we dan.
Als je goed kijkt, dan zie je dat er heel
wat mensen zijn die er last van hebben.
Want achter die drugs gaat een wereld
van ellende en geweld schuil. En het lijkt
wel, alsof we die niet willen zien. Het is
dan ook niet leuk om toe te geven dat
in de loop der jaren criminelen steeds
meer misbruik zijn gaan maken van
alles wat Nederland tot een fijn land
maakt. Van onze ligging aan zee tot onze
ruimdenkendheid.
Veel drugs gaan naar het buitenland,
een deel gaat naar Nederlandse
feestvierders. Die drugshandel gaat niet
zachtzinnig. Criminelen kijken niet op
een mensenleven. Wie sneuvelt bij de
productie of bij een schietpartij, heeft
pech.
De foto’s in dit boek maken tastbaar
hoeveel onveiligheid er in het dagelijks
leven is geslopen. De dreiging van een
handgranaat in een speeltuintje of een
levensgevaarlijk drugslab midden in een
woonwijk en jonge jongens die amper
weten wat ze doen, gestikt door giftige
walmen. Het gebeurt allemaal om ons
heen. Dat is een kant van Nederland om
bepaald niet trots op te zijn.

Bendes voeren drugs in en uit, produceren Kijk je weg? Of blader je door? De keuze is
allerlei middelen en verkopen ze door. aan jou, in alle vrijheid.

8 Ministerie van Justitie en Veiligheid Onder invloed 9

12 22 34 Inhoudsopgave
Voor de loopjongens rest een stille tocht 14

Smakelijk smokkelen 18

Uithalers kunnen zelfs slapen op de containerterminals 20

Verslaafden willen niet wijken 24

Drugsputten maken grote stukken natuurgebied steriel 26

Cokewasserijen maken veel slachtoffers onder jonge 30

criminelen

Complete woning omgebouwd tot drugslab 32

Overal in Zaanstad kan de preventieve fouillering 36

opduiken

Van hulp in de huishouding naar keiharde cokehandel 38

in de woonkamer

Zeldzaam grote partij zware wapens gevonden 40

Grote wapenvondst in Alphens schuurtje gelinkt aan 44

42 66 76 moord op Peter R. de Vries

Extreem zware beveiliging voor bedreigde burgemeester 48

Haarlem

Bedreiging zet studentenleven kroonprinses Amalia op 50

zijn kop

Het nieuwe intimideren: van handgranaat in speeltuin tot 52

cobra aan je voordeur

Brabant blijft koploper drugslabs 56

Een zakje wiet of een paar pillen vind je gewoon op het 60

schoolplein

Jonge criminelen verharden 62

Wapens? Drugs? Vuurwerk? Kijk maar in het schoolkluisje 64

Ontploffing leidt naar groot drugslab in Oude Pekela 68

Een snuifje of pilletje moet gewoon kunnen, toch? 70

Een vriend heeft mijn jongste dochter leren fietsen, dat is 74

heel pijnlijk
De politie rolt een gigantisch laboratorium
voor crystal meth op in Drempt
 Ontdekking drugslab
leidt tot oprollen
groter crimineel
netwerk
Als de politie in mei 2020 na uitvoerig
onderzoek een gigantisch laboratorium
voor crystal meth in het Gelderse
dorpje Drempt oprolt, stuit zij op
een veel groter landelijk netwerk
van drugslaboratoria. In Drempt
worden drie drugskoks aangehouden,
afkomstig uit Mexico, Colombia en
de Verenigde Staten. Er zijn ook labs
op een Arnhems industrieterrein, in
het Friese dorp Willemsoord en in het
Belgische Houwaart. De bende achter
dit omvangrijke drugsnetwerk was
afkomstig uit Noord-Brabant en had
vertakkingen naar verschillende Zuid-
Amerikaanse landen.
De politie is het criminele netwerk op
het spoor gekomen via de buitensporige
feesten met escorts die zij organiseert.
Tijdens de rechtszaak noemt de
officier van justitie de verdachten
14
beroepscriminelen: “Bepaald geen
amateurelftal dat vooral goed is in de
derde helft, maar Champions League-
waardige spelers.” De drugskoks uit het
lab in Drempt worden in hoger beroep
veroordeeld tot gevangenisstraffen van
drie tot vier jaar.
Tegen hoofdverdachte Pavel N., een
Mexicaan die op EncroChat schuil zou
gaan achter de naam Pablo Icecobar
(ice is de bijnaam voor crystal meth)
eist het Openbaar Ministerie zestien
jaar cel. Icecobar had op de gecodeerde
chatdienst gepocht dat hij “la vida
loca” leefde en dat hij de grootste
methproducent van Europa was. Tegen
een Nederlander handlanger, die
samen met Icecobar het netwerk zou
aansturen en coördineren, eiste het OM
twaalf jaar cel. De uitspraak wordt eind
2023 verwacht.
Ministerie van Justitie en Veiligheid
 Een stille tocht in Eindhoven voor in een drugslab gestikte
jongeren voert langs het ouderlijk huis van een van de slachtoffers
 Voor de loopjongens
rest een stille tocht
Gestikt door de giftige dampen
die vrijkomen bij de productie van
synthetische drugs. Het overkomt drie
Brabantse jongemannen begin 2019 in
een drugslaboratorium in het Belgische
Herksel. Gewone jongens die dachten
snel geld te verdienen met een paar
dagen productie draaien. Het is de harde
werkelijkheid van een industrie die niets
geeft om de loopjongens die zij gebruikt.
Een van de drie, de 23-jarige Fuat uit
het Eindhovense stadsdeel Stratum,
door zijn vrienden Lenn genoemd, wordt
met een stille tocht herdacht. De stoet
van zo’n tweehonderd mensen loopt na
een minuut stilte door de buurt. Voor
Onder invloed
zijn ouderlijk huis houdt de menigte
halt. Er wordt gehuild en gepraat, maar
niemand heeft het over de reden van
Fuats dood.
Bij dit soort dodelijke ongelukken gaat
het altijd om vazallen die ingezet worden
voor het vuile werk. Een laboratorium
voor synthetische drugs wordt vaak
opgezet door een kok met vele jaren
ervaring, terwijl het uiteindelijke
productiewerk in handen is van jonge
jongens met beperkte kennis over de
chemicaliën waarmee ze werken, die vaak
dagen achter elkaar productie draaien en
zelfs slapen op de productielocatie.
19
Smakelijk
smokkelen
Het klassieke beeld bij drugssmokkel is de grote zeecontainer op een
vrachtschip of in opslag op uitgestrekte, verlaten haventerreinen. Maar
drugs kunnen overal in gestopt worden, zo blijkt als de criminele creativiteit
in beeld gebracht wordt. Van lolly’s tot borrelnootjes en van ananassen tot
blikken Hollandse uiensoep, alles wordt ingezet om drugs op hun plaats
van bestemming te krijgen: de westerse uitgaanswereld. De nieuwste
smokkelvondst deed de Douane in de zomer van 2023 op luchthaven
Schiphol. Een pakketje uit Suriname bleek kroketten te bevatten die niet
met ragout maar met cocaïne waren gevuld. De coke-etten, zoals de
Douanemedewerkers ze gekscherend noemden, zijn direct vernietigd.
Tijdens een gezamenlijke actie arresteren politie en Douane uithalers
bij een containerterminal in de Rotterdamse haven
 Uithalers kunnen
zelfs slapen op de
containerterminals
Het zijn vaak jonge mannen die zo hun
eerste schreden op het criminele pad
zetten. Loopjongens die het vuile werk
opknappen voor zetbazen van grote
drugsbendes door op uitgestrekte
haventerreinen drugs uit containers te
halen. Ze verdienen er snel veel geld mee
en bij voldoende goede resultaten zou
een snelle carrière in de drugscene het
lonkende perspectief zijn. In de aanpak
Preventie met Gezag zien we ook dat veel
jongens die snelle doorgroei helemaal
niet maken. In de praktijk blijken jongens
gelokt te worden met flinke geldbedragen
om vervolgens hun ‘schulden’ te moeten
inlossen bij hoger geplaatste criminelen
in de organisatie. Een ander probleem
binnen criminele bendes is het onderlinge
geweld tegen leden van de eigen groep.
Zware intimidatie en lichamelijk geweld
wordt niet geschuwd om zeker de lageren
in rang te laten doen wat er van hen
gevraagd wordt.
24
Door nauw met elkaar samen te
werken weten overheidsdiensten in de
Rotterdamse haven met enige regelmaat
onderknuppels in de kraag te vatten. Het
gaat om honderden van deze uithalers en
vele tienduizenden kilo’s cocaïne per jaar.
Een nieuwe trend is de hotelcontainer:
een container op een terminal, voorzien
van slaapzakken, eten en drinken en
zelfs powerbanks voor het opladen
van de onmisbare mobiele apparaten.
Uithalers zijn zo in staat gedurende
een langere periode ongemerkt op een
terrein te bivakkeren om zo vrij spel te
hebben in het overhevelen van drugs
naar ‘veilige’ containers die zonder
verdere controle verder het binnenland
in getransporteerd worden.
Ministerie van Justitie en Veiligheid
 Verslaafden willen
niet wijken
Het Lucasbolwerk, een plantsoen
naast de Utrechtse Stadsschouwburg,
is al langere tijd vaste stek voor
overlastgevende harddrugsgebruikers.
De overlast die de gebruikers hier
veroorzaken loopt de spuigaten uit.
Een horecaondernemer die anoniem
wil blijven, stelt: “Rond het plantsoen
is het al jaren gedoe, met drugsgebruik,
diefstal en gehossel. Nu is de sfeer zo
dreigend, dat veel mensen nauwelijks
nog door het groen durven lopen. Er
geldt hier al jaren een verbod op alcohol
drinken in de openbare ruimte, dan is
het toch gek als je wel ongestraft een
pijpje harddrugs kunt roken?”
Als noodgreep heeft de gemeente
Utrecht harddrugsgebruik in de openbare
ruimte per 1 augustus 2023 tijdelijk
Onder invloed
verboden via een aanpassing van de
algemene plaatselijke verordening. Zij
hoopt dat hiermee verslaafden ook
makkelijker de weg naar opvang en zorg
zullen vinden, maar de vraag is of zij
dat ook doen. In het plantsoen vertelt
gebruiker Michel: “Niemand hoeft voor
mij te bepalen hoe ik moet leven, cocaïne
doet iets voor mij.” En Carlo stelt: “We
begrijpen dat de buurt er last van heeft,
maar wij hebben een plek nodig om
drugs te gebruiken. Ik laat me hier niet
wegjagen.”
Sinds het verschijnen van het artikel in de
Volkskrant op 28 juli 2023 is er een verbod
op het gebruik van harddrugs van kracht
geworden op het Lucasbolwerk. Hierdoor is de
overlast op deze locatie aanzienlijk verminderd.
27
Boswachter Erik de Jonge bij een grote drugsput
in een kwetsbaar natuurgebied
 Drugsputten maken
grote stukken
natuurgebied steriel
De Brabantse Boswachter Erik de Jonge
kwam rond 2008 zijn eerste dumping
van drugsafval tegen. Er volgden er
honderden. Werd er eerst zo’n duizend
liter geloosd, nu gaat het om wel
twintigduizend liter per keer. De nieuwste
ontwikkeling is injecteren in de bodem,
wat over grote oppervlaktes al het
bodemleven kapot maakt.
“We praten over chemicaliën met een
extreme zuurgraad van ph0 of ph1. Dat
maakt alles dood. Als je een hand grond
opschept, zitten er normaal gesproken
honderden organismen in. Deze grond bij
zo’n put is steriel – totaal zonder leven. De
30
grootste drugsput die we tot nu toe hebben
gevonden, lag in een zeer kwetsbaar
natuurgebied; de kosten voor sanering
kunnen oplopen miljoenen euro’s.”
Erik komt ook andere soorten dumpingen
tegen. “Het buitengebied kent weinig
toezicht; daardoor is het een vrijplaats
voor criminele activiteiten. Ideaal
voor criminele netwerken om hun
werk ongestoord en ongezien te doen.
Hier worden gestripte vluchtauto’s
achtergelaten, vindt uitwisseling van geld
en drugs plaats, worden zedenmisdrijven
gepleegd, lijken gedumpt en doorgeladen
wapens weggegooid.”
Ministerie van Justitie en Veiligheid
 In 2022 ontmantelde de politie 105 drugs- geëxtraheerd wordt waar het via een chemisch

Cokewasserijen maken laboratoria, een toename van 20 procent

ten opzichte van 2021. Noord-Brabant is de
‘hoofdstad’ voor de productie van synthetische
proces in verstopt zat voor het vervoer. Een
proces dat nogal eens verkeerd afloopt voor de
jongere criminelen die zich in de scene proberen

veel slachtoffers onder drugs, maar de productie vindt inmiddels

landelijk plaats. Cocaïne en heroïne worden
vooral in Noord- en Zuid-Holland geproduceerd.
in te werken. Zij zijn nog onervaren en weten
vaak niet goed hoe zij met de chemische stoffen
moeten omgaan die nodig zijn om de coke te

jonge criminelen Vooral cocaïnewasserijen lijken in opkomst.

Dat zijn locaties waar coke uit producten
wassen. Hierbij vallen met enige regelmaat zwaar
gewonden of zelfs doden.

32 Ministerie van Justitie en Veiligheid Onder invloed 33

Vanuit
Tekst een van de huizen in de Eindhovense Heydaalweg
werd
teksteen megalaboratorium voor xtc gerund
 Complete woning
omgebouwd tot
drugslab
De Heydaalweg in Eindhoven is een
straat als vele duizenden in Nederland,
waar de kinderen spelen en ouders
na hun werk met de boodschappen
thuiskomen. Alleen bleek vanuit een van
de huizen in deze doorsneestraat een
megalaboratorium voor xtc gerund te
worden. De hele woning was ingericht
als lab voor de productie van xtc.
Buurtbewoners hadden gemerkt dat er
vaak onbekende mensen in en uit liepen,
maar van overlast was eigenlijk geen
sprake.
Toch viel de politie binnen na een tip
dat hier wel eens iets niet in de haak
kon zijn. De productie was in volle gang
36 Ministerie van Justitie en Veiligheid Onder invloed
toen de politie het pand betrad. Hoe
lang de productie al gaande was, kan
de politie niet inschatten maar zij heeft
tweehonderdduizend pillen in beslag
genomen. Alleen al op basis daarvan is
het vermoeden dat er in het eenvoudige
rijtjeshuis miljoenen pillen gedraaid
moeten zijn. Naast het eindproduct
confisqueerde de politie ook tientallen
jerrycans met voor de volksgezondheid
gevaarlijke grondstoffen en met
drugsafval.
37
 In de gemeente Zaanstad houdt de politie al sinds middel wil de gemeente het aantal wapens binnen

Overal in Zaanstad kan de 2018 grootschalige preventieve fouilleeracties om

het aantal wapens op straat te verminderen. Tot
2018 vond er binnen de gemeente een groot
de gemeentegrenzen dat in omloop is terugdringen.
Toch laten de cijfers een stijging van het aantal
wapens zien: werd er in 2019 bij gemiddeld 1

preventieve fouillering opduiken aantal schietpartijen, gewapende bedreigingen en

pogingen tot moord plaats. Met dit ingrijpende
op de 41 gecontroleerde personen een wapen
aangetroffen, in 2022 waren dat er 1 op de 24.

38 Ministerie van Justitie en Veiligheid Onder invloed 39

 Van hulp in de
huishouding naar
keiharde cokehandel
in de woonkamer
In de Zuiderzeewijk, een achterstandswijk
in Lelystad waar grote zorgen zijn om
groepen jongeren die in de drugshandel
zitten, woonde Dieuwertje in een net
huisje. De kwetsbare vrouw kreeg hulp in
de huishouding van een groepje jongeren
die ze voor de deur ontmoet had.
Heel aardig. Tot de jongeren haar huis
omvormden tot florerende handelsplaats
voor cocaïne en heroïne.
De politie deed invallen in de woning in
het kader van Havik, een onderzoek naar
drugscriminaliteit onder de jeugd van
Flevoland. Ze vindt er een vuurwapen,
later ook lijntjes cocaïne en telefoons.
Hoe groot het probleem in Lelystad
is, weet wijkagent John Verhagen.
Hij ziet jongeren op veertienjarige
leeftijd al in de drugshandel belanden
en hulpverlenende instanties kunnen
het afglijden van jongeren naar de
criminaliteit niet voorkomen. “Het
systeem faalt”, stelt hij. Het pand van
Dieuwertje kent hij ook: “Soms was het
daar drukker dan bij de McDonald’s.”
40 Ministerie van Justitie en Veiligheid Onder invloed
Dieuwertje was een makkelijk slachtoffer:
hulpbehoevend en zelf verslaafd. Nadat
het contact was gelegd, hielp een van de
jongens haar af en toe met stofzuigen,
dweilen en boodschappen doen. Ze
nemen langzaam haar huis over, steeds
vaker komen gebruikers aan de deur en af
en toe brengt ze zelf cocaïne weg. “Daar
kreeg ik dan een bolletje cocaïne voor
terug.”
Uiteindelijk werd Dieuwertje door de
huurbaas, die het niet zo nauw neemt
met de omstandigheden waarin zijn
huurders moeten leven, uit huis gezet en
in een vervangende woning geplaatst.
Dat is een verwaarloosde bovenwoning
vol schimmel en met kattenpoep aan
het plafond. Ze wordt hier bedreigd
door de jongeren die haar het leven zuur
maakten: “Ze laten me niet meer met
rust. Ik krijg de schuld van alles wat in
beslag is genomen tijdens de inval, ze
willen geld zien.” Ook haar zoon werd
met een pistool bedreigd om Dieuwertje
te dwingen tot betalen.
41
Bij een inval in Ridderkerk neemt de politie een grote
partij zware wapens in beslag
 Zeldzaam grote
partij zware wapens
gevonden
De politie deed eind april 2023 invallen in
verschillende garageboxen in het Zuid-
Hollandse plaatsje Ridderkerk. Hierbij
werden 39 wapens gevonden, waarvan
de helft automatisch bleek te zijn. Volgens
de politie is zo’n grote vangst met wapens
van zo’n zwaar kaliber in één onderzoek
uitzonderlijk. Aan de invallen ging
uitvoerig onderzoek vooraf, gebaseerd op
een tip over vuurwapenhandel.
Er werden vijf mannen opgepakt, in
leeftijd variërend van 32 tot 62 jaar.
Onder invloed
Tijdens het onderzoek was al aan
het licht gekomen dat zij zich naast
wapenhandel ook bezighielden met
productie van en handel in drugs.
Naast de inval op een bedrijventerrein
werden ook woningen in Rotterdam,
Zwijndrecht en Hendrik-Ido-Ambacht
doorzocht. Daarbij werden zakken
munitie, ketamine, amfetamine,
telefoons en laptops gevonden. Ook
trof de politie veel grondstoffen voor
de productie van synthetische drugs
aan.
45
Vuurwapen waarmee Peter R de Vries werd doodgeschoten
kwam uit schuurtje in Alphen
 Grote wapenvondst
in Alphens schuurtje
gelinkt aan moord op
Peter R. de Vries
Volgens het Openbaar Ministerie komt
het wapen waarmee Peter R. de Vries
werd vermoord, uit een schuurtje in
Alphen aan den Rijn. Bij een grote
wapenvondst in maart 2022 werd een
link gelegd tussen de liquidatie van de
bekende misdaadverslaggever en de
berging aan de Alphense Meidoornstraat.
De politie nam 22 handvuurwapens,
22 automatische wapens en vier
raketwerpers in beslag tijdens de inval in
de naast een speeltuintje gelegen schuur.
Het lopende onderzoek wijst naar een
groter netwerk dat ook in Den Haag
48
actief is, een criminele bende die naast
meerdere geweldsdelicten en zware
mishandelingen ook autodiefstallen op
het conto zou hebben. Een van de leden
zou de organisator zijn van de moord
op Peter R. de Vries. De man duikt al
meerdere jaren op in de onderzoeken
naar de kringen rond Redouan T. Volgens
een getuige zou de hoofdverdachte, die
in de moord op Peter R. de Vries zou
handelen in opdracht van een neef van
Redouan T., een Poolse maffia hebben
willen stichten in de Hofstad.
Ministerie van Justitie en Veiligheid
 De Haarlemse burgemeester Jos Wienen leven van een individu, kan verstoren. Toch
wordt in 2018 zo ernstig bedreigd, dat hij lang zijn deze maatregelen volgens de Haarlemse
met zware beveiliging door het leven moet. burgervader bovenal een noodzakelijk kwaad

Extreem zware beveiliging Eerst onzichtbaar, maar al snel wordt hij ook
zichtbaar beveiligd. Als hij zijn safehouse verlaat,
zijn zwaarbewapende mannen van de Dienst
waar hij zich niet door uit het veld laat slaan.
Eind 2023 spreekt Wienen zich hier nog een keer
over uit: ”Je kunt iemand bedreigen, maar de

voor bedreigde burgemeester Koninklijke en Diplomatieke Beveiliging altijd om

hem heen.
overheid gaat geen millimeter opzij. Ook in de
aard van mijn werk liet ik me niet beteugelen.
Niemand hoefde van mij te verwachten dat

Haarlem Zijn ervaring toont aan hoe ingrijpend de

onderwereld de bovenwereld, en dan zeker het
ik mijn werk anders ging doen vanwege die
bedreiging. Ik faciliteer geen criminelen.”

50 Ministerie van Justitie en Veiligheid Onder invloed 51

Bedreiging zet studentenleven Als prinses Amalia in september 2022 gaat om de prinses te beveiligen zijn zichtbaar en

kroonprinses Amalia op zijn kop studeren in Amsterdam, volgt al snel het bericht
dat zij ernstig bedreigd wordt. De maatregelen
onzichtbaar. Bovendien kan de prinses in deze
periode niet in haar studentenhuis verblijven.

52 Ministerie van Justitie en Veiligheid Onder invloed 53

Forensisch onderzoek nadat een explosief grote schade
heeft aangericht in een portiek in Rotterdam
 Het nieuwe
intimideren: van
handgranaat in
speeltuin tot cobra
aan je voordeur
Het is inmiddels niet nieuw meer; de
nieuwsberichten stompen zelfs al een
beetje af. Een explosief in een portiek
of aan de voordeur van een huis of
bedrijf. Het is een simpele maar uiterst
intimiderende manier om druk te zetten
op mensen. Het boezemt angst in. Bij het
doelwit én bij omwonenden. Zeker in de
randstad gaan er veelvuldig explosieven
af, in Rotterdam is het bijna elke week
wel ergens in de stad raak. Soms ook
meerdere keren per nacht.
De explosies gaan soms gepaard met
dreigende teksten op de muur. Zoals
in de Boezemstraat in de Rotterdamse
wijk Crooswijk (foto op bladzijde xx
onderaan), waar begin augustus 2023
56
een explosief afgaat en in koeienletters
Betalen op de muur geschreven is. Of
in de Willem Ruyslaan in dezelfde wijk
een paar dagen eerder, waar naast het
woord Betalen een klok getekend is.
Een buurtbewoner stelt eraan te denken
te gaan verhuizen omdat de sfeer echt
grimmig wordt, nadat er eerder in 2023
ook al iemand beschoten is.
Jong
Ook buiten de Randstad worden
steeds vaker huizen en bedrijfspanden
bestookt met explosieven. Groningen,
Winschoten, Oude Pekela. Het zijn
zomaar een paar plaatsnamen die
inmiddels ook in het nieuws opduiken
als het gaat om criminele intimidatie
Ministerie van Justitie en Veiligheid
 via vuurwerkbommen. De verdachten
van deze misdrijven zijn opvallend
vaak jongeren van soms niet meer
dan 14 of 15 jaar oud, die opdracht
krijgen voor zo’n kleine klusje. Het
lijntje naar de opdrachtgevers is vaak
lastig te achterhalen, maar de politie
weet inmiddels wel dat het vaak gaat
druggerelateerde zaken.
Handgranaat
Hoewel buiten de Randstad het explosief
inmiddels dus ook gebruikt wordt als
manier om criminele boodschappen
kracht bij te zetten, is en blijft
Rotterdam koploper als het gaat om
portiekaanslagen. Van zwaar vuurwerk,
zoals cobra’s, gefabriceerde explosieven
gaan er soms tot vijf in een nacht af –
zoals begin september 2023 toen het
raak was in vijf verschillende wijken van
de Maasstad. Tegen die tijd waren er
al meer aanslagen geweest dan in heel
2022 bij elkaar.
Gewonden vallen er doorgaans niet.
Meestal is er sprake van glasschade,
kapotte brievenbussen en brandsporen.
58 Ministerie van Justitie en Veiligheid Onder invloed
Toch werd de dreiging eind september
2023 ineens naar een hoger niveau
getild toen nietsvermoedende kinderen
in een speeltuintje aan de Rotterdamse
Groepstraat onder de wipkip een
handgranaat vonden. Nadat een
Teamleider Explosieven Veiligheid van
de politie had geconstateerd dat er
sprake was van een echte handgranaat,
kwam de Explosieven Opruimingsdienst
Defensie het explosief verder controleren
en verwijderen.
Een paar dagen later is dezelfde straat
in de Tarwewijk overigens wederom
het toneel van crimineel geweld als er
eerst op een portiek in zwarte letters
geschreven wordt: Isco. We hebben je
gevonden. Betalen moet je!! Anders
boem! (foto op bladzijde xx) en er een
paar dagen later in dezelfde portiek
een vuurwerkbom afgaat. Het wordt
al bijna gewoon. De kinderen in de
straat spelen vrolijk door en als de
politie enkele uren na de explosie haar
onderzoek afrondt helpen de kleintjes
maar wat graag mee om de afzetlinten
op te ruimen.
59
 In 2022 worden er meer drugslabs ontdekt Nassau die door brand ontdekt werd tot een
in Brabant dan het jaar ervoor: 23 plekken en industrieel draaiend lab in Steenbergen waar de
zeker als het gaat om synthetische drugs blijft politie tien Colombianen aantrof die in de loods
de provincie koploper in illegale laboratoria. woonden en in ploegendienst werkten. Opvallend

Brabant blijft Woonwijken worden niet geschuwd. Van een

pannetje in een slaapkamer in Breda tot een
huiskamer vol chemische stoffen in Eindhoven die
is verder dat de Brabantse drugskoks uitwaaieren
over het land: tot in Friesland en Limburg blijken
zij actief te zijn. Iets wat volgens de politie

koploper drugslabs afbrandde. Ook de meer afgelegen locaties zijn

nog altijd in trek: van de paardenstal in Baarle-
eerder een uitbreiding van activiteiten is dan de
verplaatsing ervan.

60 Ministerie van Justitie en Veiligheid Onder invloed 61

 Drank, sigaretten en drugs. Ondanks wettelijk oudere vrienden of kloppen zij aan bij hun ouders,
geregelde minimumleeftijden is het heel wiet kopen ze ‘gewoon’ op school.
gebruikelijk dat jongeren hier al op jonge leeftijd
mee in aanraking komen. De middelbare school Dat het hierbij uitsluitend om vmbo’s zou gaan, is

Een zakje wiet of een paar is zelfs dé plek waar jongeren kennismaken met
drugs, stelt Jeroen Lammers van het Trimbos-
instituut. Klasgenoten die drugs dealen of stoned
een stadslegende. Op de havo en het vwo gaan er
net zo goed verdovende middelen rond. Volgens
Lammers ontbreekt er vaak controle vanuit school

pillen vind je gewoon op in de klas zitten? Het is geen verrassing voor

scholieren. Van cannabis gaan de wenkbrauwen
niet eens meer omhoog; zwaardere drugs zoals xtc
of handelen zij incidenteel, maar is het belangrijk dat
er beleid is op drank- en drugsgebruik. De Arnhemse
onderwijsgroep Quadraam stelt echter ook dat een

het schoolplein en ghb gaan op de gangen en schoolpleinen rond.

Gaan leerlingen voor drank en sigaretten nog naar
groter maatschappelijk probleem als drugsgebruik
niet gekoppeld mag worden aan scholen.

62 Ministerie van Justitie en Veiligheid Onder invloed 63

 Jonge criminelen
verharden
Criminaliteit onder jongeren neemt
statistisch gezien af, maar voor zover
zaken niet via alternatieve straffen
worden afgedaan, zijn de gepleegde
misdaden steeds ernstiger en complexer.
Dat ziet ook politiewoordvoerder Wim
Hoonhout: “Waar pak hem beet vijf tot
tien jaar geleden een eenvoudige inbraak
zonder geweld het eerste startdelict was,
is dat nu een vele malen zwaarder delict
en met name veel gewelddadiger.”
Lilian Tieman van het Centrum voor
Criminaliteitspreventie en Veiligheid:
“Sociale media bieden veel moois, maar
zijn óók in meerdere gevallen een slechte
trigger. Alles wordt uitvergroot. Voorheen
had je een vriendengroep, waarbij één
iemand misschien dure spullen had
Onder invloed
en de anderen niet. Nu, online, zie je
niets anders. Dat lijkt nu het ‘normale’
beeld te zijn. Maar wat als je dit niet kan
bekostigen maar er wél bij wil horen?
Online wordt soms een wereld neergezet
van status, vrouwen en rijkdom. En als
je daar gevoelig voor bent, is dit een
gevaarlijke mix. Jongeren dwalen af van
de werkelijkheid en verdrinken in de
negatieve prikkels die de online kanalen
bieden. In groep 7 of 8 lopen kids al met
een mobieltje. Je verliest ze als ouder dus
ook uit het zicht, want je kan niet 24 uur
per dag controleren wat daar gebeurt.
Op scholen is er toezicht, thuis kan je
opletten, maar online en op straat? Daar
ligt de grote uitdaging. Online is onze
grootste tegenstander als het gaat om
(jeugd)criminaliteit.”
65
Bij een gezamenlijke actie contoleren politie en
boa’s schoolkluisjes op wapens en drugs
 Wapens? Drugs?
Vuurwerk? Kijk maar
in het schoolkluisje
Op meerdere scholen in Nederland
worden eind 2022 drugs en
steekwapens gevonden bij controles
van de schoolkluisjes. De controles
door de politie en buitengewoon
opsporingsambtenaren (boa’s) vonden
onaangekondigd plaats. In Hoorn ging
het om drie verschillende scholen,
waarbij met honden ook werd gezocht
naar vuurwerk en drugs. In de gemeente
Berkelland werden bij een controle
1400 kluisjes geopend in meerdere
middelbare scholen. Hoewel de controle
68
in Berkelland geen verboden middelen
of wapens oplevert, gaat er wel een
preventieve werking vanuit. De politie
stelt dat controle een taak van de scholen
zelf is, maar dat zij assisteert als er
verdenkingen zijn dat er illegale spullen
aanwezig zijn op een school.
Zeker in Hoorn was de impact van de
vondsten groot, omdat ruim een maand
ervoor nog een 14-jarige jongen vlakbij
zijn school dodelijk gewond raakte bij een
steekpartij.
Ministerie van Justitie en Veiligheid
 Ontploffing leidt naar
groot drugslab in Oude
Pekela
Oude Pekela werd op 30 juni 2022 hard
met de neus op de feiten gedrukt bij
een enorme ontploffing en een daarop
volgende uitslaande brand in een
grote schuur bij een boerderij aan de
rand van het dorp. Het bleek om een
Onder invloed
drugslaboratorium te gaan. Het vuur
was zo heftig dat de brandweer het
pand gecontroleerd liet afbranden. In de
verkoolde resten troffen ze vervolgens
een aantal ketels en blauwe IBC-vaten
aan. Alles wijst op de productie van xtc.
71
 De criminele kant van drugs weerhoudt veel
mensen in het uitgaansleven er niet van te gebruiken
 Een snuifje of pilletje
moet gewoon kunnen,
toch?
Er is een wereld te winnen voor
snuifschaamte gemeengoed wordt, blijkt
bij een rondgang in een Amsterdamse
club. De recreatief gebruikende bezoeker,
in club Chin Chin allemaal begin twintig,
is zich wel bewust van de criminele kant
van drugs, maar dat weerhoudt hem
of haar er niet van een snuif of pil te
nemen. Dat drugsgebruik gebeurt ook vrij
openlijk in de club. Zo stelt Frederique:
“Ik stond gewoon rustig een drankje te
bestellen, vraagt een jongen naast me of
ik nog een lijntje coke voor hem heb.”
Tijdens de Algemene Beschouwingen
in 2022 noemde toenmalig minister-
president Mark Rutte de gebruiker
“onderdeel van de keten van
drugscriminaliteit.” Een statement dat
Onder invloed
de drugsrecreant in Chin Chin weinig
boeit. Jogchum: “Ik voel me niet schuldig
voor wat er gebeurt in de onderwereld
of zo. Weet je, ik doe maximaal tien
lijntjes in het jaar. Dat betekent dat
ik veertig weekenden in het jaar niet
gebruik. Dus dat is niet veel. Ik eet ook
af en toe vlees, dat zou misschien ook
niet moeten, maar ik vind het wel heel
lekker.” Elliot is ook duidelijk: “Zelf
heb ik wel eens een lijntje gedaan,
maar onderdeel van het criminele
systeem voel ik me niet. Mensen kijken
weg, we zijn allemaal wel een beetje
egocentrisch. Nu wij zitten te praten,
zijn er in de tussentijd ook drie mensen
in Afrika overleden. Ik voel net zoveel
verbintenis met deze mensen als met
slachtoffers van de cocaïnehandel.”
75
Ik dacht snel wat geld te kunnen verdienen
om uit de financiële problemen te komen,
maar dat pakte dus helemaal verkeerd uit
 Een vriend heeft
mijn jongste dochter
leren fietsen, dat is
heel pijnlijk
Drie jaar verblijft Robert* inmiddels
in de gevangenis van Veenhuizen.
Vanwege zijn betrokkenheid bij de
export van harddrugs. Hij moet nog
enkele jaren zitten voordat hij weer op
vrije voeten komt. Het meest pijnlijke
aan zijn detentie vindt hij dat hij thuis
zijn vaderrol niet kan vervullen. “Ik
heb helaas hele foutes keuze gemaakt
in het leven”, beseft hij. “Ik was
zelfstandig ondernemer, maar door
enkele faillissementen kwam ik in de
problemen. Doordat ik eerder zelf drugs
gebruikte, had ik nog wat contacten
in die wereld. Ik dacht snel wat geld te
kunnen verdienen om uit de financiële
problemen te komen, maar dat pakte
dus helemaal verkeerd uit.”
Ineens was papa weg
Zijn familie wist niets af van zijn
praktijken. “Maar mijn oudste dochter
was er helaas wel getuige van dat haar
vader thuis werd opgepakt door de
politie.” Dochter Yara*, inmiddels 14
jaar, herinnert zich die arrestatie nog als
de dag van gisteren. “Ineens was papa
weg. Door corona kon ik hem lange tijd
niet zien in de gevangenis. Pas na aan
half jaar mocht ik hem bezoeken.”
Tegenwoordig komt ze regelmatig bij
haar vader in de gevangenis. Vooral
78
tijdens de ouder-kinddagen waarbij
kinderen in een ontspannen setting
op bezoek kunnen komen om samen
met hun vader te kletsen, eten, spelen,
stoeien of knuffelen. Yara: “En we bellen
elke dag.”
Niet samen met de hond lopen
Toch mist ze haar vader thuis: “Wat ik
het meeste mis is dat ik geen nieuwe
herinneringen buiten de gevangenis
kan maken. Niet samen tennissen,
voetballen, stoeien, met de hond lopen,
naar de kermis of uit eten gaan. Dat is
allemaal niet mogelijk, want mijn papa
zit in de gevangenis.”
Vader Robert: “Ik zit op een vadervleugel
in de gevangenis, waardoor het
makkelijker is om in contact te blijven
met de kinderen. Maar juist doordat het
contact met mijn beide dochters goed is,
word ik ook dagelijks met mijn neus op
de feiten gedrukt en besef ik wat ik mijn
kinderen heb aangedaan. Ik zit jaren
binnen en het leven buiten gaat gewoon
door. Zo heeft een vriend mijn jongste
dochter leren fietsen. Dat is natuurlijk
heel pijnlijk.”
* Om privacyredenen zijn gefingeerde
voornamen gebruikt
Ministerie van Justitie en Veiligheid
Bronnenlijst
Cover
https://www.mediatv.nl/kinderen-vinden-handgranaat-in-
speeltuin-groepstraat-rotterdam
Foto: Marco van der Caaij
Ontdekking drugslab leidt tot oprollen groter crimineel
netwerk
https://www.gelderlander.nl/bronckhorst/
brabantse-methbende-achter-drugslab-drempt-
hoort-jarenlange-celstraffen-eisen-champions-
league-spelers-in-synthetische-drugsindustrie~a41309cd/?c-
b=15a77ea3fcec13276236e84ff21b74fc&auth_rd=1
https://www.rtvoost.nl/nieuws/2266814/eis-16-jaar-cel-
tegen-pablo-icecobar-voor-crystal-meth-labs-in-onder-meer-
willemsoord
https://panorama.nl/artikel/503144/pablo-ice-cobar-voor-
de-rechter-escorts-leidden-tot-ondergang-drugsbende-in-
nederland
Foto’s: ANP
Voor de loopjongens is er slechts een stille tocht
https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/fuat-
avik-en-alain-onderaan-de-drugsladder-vallen-de-
slachtoffers~ba07c0f7/
https://www.bndestem.nl/brabant/rouw-om-dode-
brabanders-in-drugslab-hij-wilde-de-beste-vader-ooit-
worden~a0cb5eee/?utm_source=dlvr.it&utm_medium=twitter
Foto’s: Freek van den Bergh
Smakelijk smokkelen
https://www.volkskrant.nl/kijkverder/v/2023/schallmaier-index-
smakelijk-smokkelen~v853402/
https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/nederland/artikel/5406588/
douane-kroket-drugs-cocaine-smokkelaars
Uithalers kunnen zelfs slapen op de containerterminals
https://www.010fotograaf.nl/6654/arrestatieteam-houdt-
uithalers-aan-in-rotterdamse-haven/
https://www.010fotograaf.nl/6459/tiental-uithalers-
aangehouden-nabij-containerterminal-maasvlakte-rotterdam/
Foto’s: 010fotograaf.nl
Verslaafden willen niet wijken
Huisman, Charlotte, ‘Niemand bepaalt voor mij hoe ik moet
leven’, de Volkskrant vrijdag 28 juli 2023
Foto: ANP
80
Drugsputten maken grote stukken natuurgebied steriel
Foto’s: Roos Pierson Fotografie (put) en Erik de Jonge (pistool, auto)
Cokewasserijen maken veel slachtoffers onder jonge
criminelen
Frijters, Serena, Meer drugslabs buiten Brabant, explosiegevaar
door ‘minder ervaren’ drugscriminelen, de Volkskrant 26
april 2023 (https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/
meer-drugslabs-buiten-brabant-explosiegevaar-door-minder-
ervaren-drugscriminelen~b99cc5ee/)
Foto: ANP
Complete woning omgebouwd tot drugslab
https://www.ed.nl/eindhoven/miljoenen-xtc-pillen-
geproduceerd-in-drugslab-in-woning-in-eindhoven~a149a46b
/?cb=1341d33ccf2b9696934eab3927df6937&auth_rd=1
Foto’s: Bert Jansen
Overal in Zaanstad kan preventieve fouillering opduiken
https://www.nhnieuws.nl/nieuws/306208/dit-jaar-zijn-er-21-
wapens-gevonden-zaanstad-gaat-langer-preventief-fouilleren
Foto: Pascal Fielmich
Van hulp in de huishouding naar keiharde cokehandel in de
woonkamer
https://www.trouw.nl/binnenland/het-huis-van-dieuwertje-64-
veranderde-in-een-handelsplaats-voor-cocaine-ik-kan-niet-
op-tegen-die-jochies~b79641fd/
Foto: Stefan van der Kamp
Zeldzaam grote partij zware wapens gevonden
https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/nederland/artikel/5379679/
automatische-wapens-garageboxen-riderkerk-drugs-
politieonderzoek
Foto’s: Politie Mediadesk Rotterdam (wapens) en Politie Ridderkerk (loods)
Grote wapenvondst in Alphens schuurtje gelinkt aan moord
op Peter R. de Vries
https://112hm.nl/2022/11/15/vuurwapen-waarmee-peter-r-de-
vries-werd-doodgeschoten-kwam-uit-schuurtje-in-alphen/ https://
www.leidschdagblad.nl/cnt/dmf20221014_63440641?utm_
source=google&utm_medium=organic
https://www.ad.nl/binnenland/vlakbij-peter-r-de-vries-
na-de-fatale-schoten-ik-zei-alleen-tegen-hem-blijf-bij-
ons~ad9ef2b2/
Foto: Josh Walet (vuurwapen, peeltuin) en ANP (Peter R. de Vries)
Ministerie van Justitie en Veiligheid
Extreem zware beveiliging voor bedreigde burgemeester Haarlem
https://www.noordhollandsdagblad.nl/cntdmf20181102_
18739867?utm_source=google&utm_medium=organic
Foto: Paul Vreeker
Bedreiging zet studentenleven kroonprinses Amalia op zijn kop
https://allthingsamalia.nl/beveiliging-prinses-amalia-scherp-
opgeschroefd/
https://allthingsamalia.nl/niemand-durft-te-zeggen-amalia-
ga-maar-weer-lekker-naar-college/
Foto: NLBeeld
Het nieuwe intimideren: van handgranaat in speeltuin tot
cobra aan de voordeur
https://nos.nl/artikel/2491116-ook-buiten-de-grote-steden-
en-bij-gewone-ruzies-vaker-explosieven-gebruikt
https://nos.nl/artikel/2491856-vijf-explosies-in-een-nacht-in-
rotterdam
https://www.mediatv.nl/kinderen-vinden-handgranaat-in-
speeltuin-groepstraat-rotterdam
https://www.rijnmond.nl/nieuws/1720633/na-handgranaat-
en-bedreiging-op-deur-nu-explosie-op-klaarlichte-dag
https://www.rijnmond.nl/nieuws/1700108/angst-na-
boodschap-op-muur-na-explosie-in-portiekflat-rotterdam-
dit-is-nog-niet-afgelopen
https://www.dehavenloods.nl/nieuws/algemeen/48544/
opnieuw-twee-nachtelijke-explosies-in-de-stad
Foto’s: Marco van der Caaij (man met zaklamp, speeltuin) en Rijnmond
(voordeur met graffiti)
Brabant blijft koploper drugslabs
https://www.omroepbrabant.nl/nieuws/4201579/
drugsindustrie-lijkt-weer-op-te-leven-brabant-blijft-koploper
Foto: Bert Jansen
Een zakje wiet of een paar pillen vind je gewoon op het
schoolplein
https://www.gelderlander.nl/arnhem-e-o/drugs-kopen-kan-
gewoon-op-school~a4d806d5/
Foto: Rolf Hensel
Jonge criminelen verharden
https://www.ad.nl/amersfoort/een-rolex-levert-meer-op-dan-
maand-vakkenvullen-jeugdcriminelen-met-meer-en-steeds-ge
welddadiger~ab57aaa8/?cb=98b73cb79ee8de25f5fbe776fa15
cffc&auth_rd=1
Foto ANP
Onder invloed
Wapens? Drugs? Vuurwerk? Kijk maar in het schoolkluisje
https://www.destentor.nl/berkelland/op-jacht-naar-verboden-
wapens-en-vuurwerk-openden-politie-en-boas-1400-kluisjes-
op-scholen-in-berkelland~a2e91944/
https://www.noordhollandsdagblad.nl/cnt/
dmf20221115_35606285#:~:text=Tijdens%20een%20
kluisjescontrole%20op%20drie,Werenfridus%2C%20OSG%20
en%20de%20Copernicus.?utm_source=google&utm_
medium=organic?utm_source=google&utm_medium=organic
Foto: Marcel Rob (hond) en Politie Berkelland (kluisjes)
Ontploffing leidt naar groot drugslab in Oude Pekela
https://dvhn.nl/groningen/7-ton-opruimkosten-voor-drugslab-
in-Pekela-28008715.html
Een snuifje of pilletje moet gewoon kunnen, toch?
https://www.trouw.nl/binnenland/van-snuifschaamte-is-in-
deze-amsterdamse-club-geen-sprake~bd967c9f/ (tekst)
https://www.nrc.nl/nieuws/2011/03/04/wel-uit-het-zicht-van-
de-baas-doen-12001817-a707633
Foto’s: ANP
Een vriend heeft mijn jongste dochter leren fietsen, dat is
heel pijnlijk
Foto: Rick Arnold
Disclaimer beeldgebruik
De uitgever heeft zijn uiterste best gedaan om alle
rechthebbenden met betrekking tot beeldmateriaal te
achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder
voorafgaande toestemming is gebruikt. verzoeken wij om zich
tot de uitgever te wenden.
81
Colofon
Uitgave
Ministerie van Justitie en Veiligheid
december 2023

Tekst en samenstelling
Sander Grip

Vormgeving
carenza*

Druk
Veenman+

© Ministerie van Justitie en Veiligheid

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze
uitgave mag worden verveelvoudigd,
opgeslagen in een geautomatiseerd
gegevensbestand, of openbaar gemaakt,
in enige vorm of op enige wijze,
hetzij elektronisch, mechanisch, door
fotokopieën, opnamen of op enige andere
manier, zonder voorafgaande schriftelijke
toestemming van de uitgever.

84 Ministerie van Justitie en Veiligheid