Granica państwa to powierzchnia pionowa

przechodząca przez linię graniczną wyznaczoną na

powierzchni ziemi, oddzielająca terytorium jednego
państwa od innych państw lub od obszarów nie
podlegających niczyjej suwerenności (np. morza
pełnego).
Granica państwa rozdziela zarówno część
powierzchni kuli ziemskiej (w tym sensie mówimy o linii
granicznej), jak i pewną przestrzeń powietrzną oraz
wnętrze ziemi.
W zależności od charakteru linii granicznej rozróżnia się
granice lądowe i wodne, naturalne i sztuczne.
Granicę państwa ustala z reguły umowa
międzynarodowa.
Granice Polski zostały ustalone przez międzynarodowe
umowy wielostronne:
 jałtańską (11 II 1945 r.),
 poczdamską (2 VIII 1945 r.),
 polsko-sowiecką (16 VIII 1945 r., 15 II 1951 r. i 5 III
1957 r.),
 polsko-niemiecką (umowy z NRD 6 VII 1950 r. i 27 I
1951 r.),
 umowa z RFN 7 XII 1970 r. oraz traktat
o potwierdzeniu istniejącej granicy 14 XI 1990 r.,
 polsko-czeska i polsko-słowacka granica biegnie
zgodnie z przebiegiem granicy polsko-
czechosłowackiej i czechosłowacko-niemieckiej
z 1937 r. (z niewielkimi poprawkami wg umowy z 13
VI 1958 r., potwierdzona w układzie z 1991 r. między
Polską a Czeską i Słowacką Republiką
Federacyjną o dobrym sąsiedztwie, solidarności
i przyjacielskiej współpracy).
W 1991 r., po rozpadzie ZSRR, Polska graniczy na
północy i wschodzie z Rosją, Litwą, Białorusią i Ukrainą.
Rozpad ZSRR i powstanie nowych państw nie
wpłynęły na zmianę przebiegu granicy państwa.
Przekroczenie granicy państwa w Polsce jest
dozwolone na podstawie właściwych dokumentów.
Dla ochrony granicy państwa ustanowiono pas drogi
granicznej (15 m szer.), strefę nadgraniczną (15 km,
obszar gmin przylegający do granicy państwa). Na
obszarach tych obowiązują specjalne przepisy
administracyjne.
Pod względem fizycznogeograficznym granica na
największej długości przebiega górami – 34,5%,
granice rzeczne stanowią 27% długości, morska –
14,7%, a pozostałe – 23,8%.
Długość granicy państwowej: 3 572,69 km.

Długości odcinków granicy z poszczególnymi

państwami:

1) Długość granicy z Federacją Rosyjską – 232,04 km

(w tym odcinek lądowy – 209,83 km i odcinek
rozgraniczający morze terytorialne Rzeczypospolitej
Polskiej i Federacji Rosyjskiej – 22,21 km);
2) Długość granicy z Republika Litewską: 104,38 km;
3) Długość granicy z Republiką Białorusi: 418,24 km;
4) Długość granicy z Ukrainą: 535,18 km;
5) Długość granicy z Republiką Słowacką: 541,06 km;
6) Długość granicy z Republiką Czeską: 795,91 km;
7) Długość granicy z Republiką Federalną Niemiec –
489,37 km (w tym odcinek lądowy – 467,15 km
i odcinek rozgraniczający morze terytorialne
Rzeczypospolitej Polskiej i Republiki Federalnej
Niemiec – 22,22 km);
8) Długość granicy morskiej: 500,94 km.
Granica państwowa jest nieruchoma:
▪ na jej suchych odcinkach lądowych;
▪ w miejscach, w których przecina wody stojące lub
cieki wodne przechodzące z jednego brzegu na
drugi;
▪ w miejscach jej przechodzenia z suchego odcinka
do cieku wodnego i odwrotnie.

Nieruchoma granica państwowa, przebiega:

▪ linią prostą od jednego znaku granicznego do
najbliższego znaku granicznego,
udokumentowanego w dokumentacji granicznej;
▪ środkiem granicznych dróg i rowów.
Na granicznych wodach płynących linia granicy
przebiega ich środkiem albo środkiem głównej
odnogi. Główną odnogą jest ta, która przy średnim
stanie wody wskazuje większy przepływ.

Przy określeniu linii granicy przebiegającej środkiem

rzeki lub strumienia znajdujące się na nich zatoki nie są
brane pod uwagę.

Za środek tych rzek i strumieni uważa się w takich

przypadkach linię wyrównaną jednakowo oddaloną
od odpowiednio wyrównanych linii brzegów.
W miejscach, gdzie niemożna dokładnie oznaczyć linii
brzegów, za środek wyżej określonych wód
granicznych uważa się środek wodnej powierzchni
przy średnim poziomie wody.

Wyspy na rzekach granicznych należą do terytorium

jednej lub drugiej Strony, w zależności od ich
położenia w stosunku do linii granicy.
W przypadku zmiany koryta granicznej rzeki lub
strumienia, spowodowanej zjawiskami naturalnymi,
Komisja Graniczna rozpatruje możliwość przywrócenia
wodom granicznym ich poprzedniego koryta. W razie
niemożliwości przywrócenia stanu poprzedniego,
przebieg linii granicy państwowej określają
odpowiednie organy Stron.
Na żeglownych wodach granicznych linia granicy
przebiega prostą, łamaną lub krzywą ruchomą linią -
środkiem głównego nurtu (talweg), zaś na
nieżeglownych wodach granicznych środkiem tych
wód lub środkiem głównej odnogi.

Na Zalewie Szczecińskim i Jeziorze Nowowarpieńskim

linia granicy przebiega jako prosta nieruchoma linia,
łącząca pomocnicze znaki graniczne.
Mosty, jazy, urządzenia piętrzące i inne budowle na
wodach granicznych są przecięte linią granicy
pośrodku, jeżeli odrębne postanowienia nie stanowią
inaczej.

Wyspy na wodach granicznych należą do terytorium

jednej lub drugiej Umawiającej się Strony, zależnie od
ich położenia względem linii granicy, stosownie do
ustaleń w dokumentach o wytyczeniu granicy.
Na Zalewie Wiślanym (Kaliningradskij Zaliw) granica
biegnie nieruchomo po linii prostej oznaczonej
pławami; w Zatoce Gdańskiej - po linii nabieżnika,
ustawionego na Mierzei Wiślanej (Bałtijskaja Kosa).