Archive of SID
eISSN: 2476-3470; Sarem Journal of Reproductive Medicine. 2019;3(4):25-31
Immunology of Endometriosis; a Systematic Review
ARTICLE INFO
Article Type
Systematic Review
Authors
Roumandeh N.1 Msc
Saremi A.1 MD
Zare A.* PhD
How to cite this article
Roumandeh N, Saremi A, Zare A.
Immunology of Endometriosis; a
Systematic Review. Sarem Journ-
al of Reproductive Medicine. 2019
;3(1):25-31.
*“Sarem Fertility & Infertility Re-
search Center (SAFIR)” and “Sarem
Cell Research Center (SCRC)”, Sarem
Women Hospital, Tehran, Iran
1
“Sarem Fertility & Infertility Re-
search Center (SAFIR)” and “Sarem
Cell Research Center (SCRC)”, Sarem
Women Hospital, Tehran, Iran
Correspondence
Address: Sarem Women Hospital,
Basij Square, Phase 3, Ekbatan
Town, Tehran, Iran. Postal Code:
1396956111
Phone: +98 (21) 44670888
Fax: +98 (21) 44670432
zare-a@alumnus.tums.ac.ir
Article History
Received: July 12, 2017
Accepted: September 28, 2017
ePublished: January 4, 2019
Copyright© 2019, ASP Ins. This open-access article is published under the terms of the Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0
International License which permits Share (copy and redistribute the material in any medium or format) and Adapt (remix, transform, and
build upon the material) under the Attribution-NonCommercial terms.
ABSTRACT
Background Endometriosis is a common and gynecologic illness affecting women in
reproductive age and characterized by the growth of endometrial-like tissue and stroma outside
the uterine cavity. It is also a significant cause of infertility. The cause of endometeriosis is still
unclear but an increasing number of studies have been investigated the role of immune system
in its etiology and pathogenesis. So, it is well known that endometriosis is an inflammatory
disease and has dysfunction in patient’s immune response. The development of endometriosis
may be influenced by immune factors including formation of autoantibodies, impaired immune
recognition and clearance of ectopic endometrial cells. In this review, we will summarize the
current knowledge about immunological factors in women with endometriosis that provide
the basis for developing new approaches to patient management.
In this review, the basic contents were obtained from textbooks and new surveies were
searched from pubmed, science direct and google scholar in the period of 1980-2015.
Conclusion Immunological factors have been considered as important factors in the prevention
and treatment of endometriosis. In addition, clinical studies are recommended to understanding
the mechanism and the role of immunological factors in the prevention and treatment of
endometriosis.
Keywords Endometriosis; Immunology
CITATION LINKS
[1] Immunology of endometriosis [2] Natural killer cells: Key players in endometriosis
[3] Enhancement of human monocyte and peritoneal macrophage chemiluminescence
activities in women with endometriosis [4] Spontaneous and induced synthesis of
cytokines by peripheral blood monocytes in patients with endometriosis [5] Peritoneal
fluid-mediated enhancement of eutopic and ectopic endometrial cell proliferation is
dependent on tumor necrosis factor-alpha in women with endometriosis [6] Immunological
aspects of endometriosis [7] Atherosclerosis, oxidation and endometriosis [8] The
development of cytotoxicity in peritoneal macrophages from women with endometriosis
[9] Modulation of neutrophil apoptosis by plasma and peritoneal fluid from patients
with advanced endometriosis [10] Dendritic cell populations in the eutopic and ectopic
endometrium of women with endometriosis [11] Immunobiology of endometriosis
[12] Targeting mast cells in endometriosis with janus kinase 3 inhibitor, JANEX-1 [13]
Clinical immunological aspects of genital endometriosis [14] The effect of estradiol on the
production and secretion of complement component 3 by the rat uterus and surgically
induced endometriotic tissue [15] Is endometriosis an autoimmune disease? [16]
Autoimmunity in infertile patients with endometriosis [17] Endometriosis: can it produce
an autoimmune response resulting in infertility? [18] Autoimmunity to endometrium
and ovary in endometriosis [19] Autoimmunity in endometriosis: Relevance to infertility
[20] Is adenomyosis an immune disease? [21] The effect of endometriosis, its stage and
activity, and of autoantibodies on in vitro fertilization and embryo transfer success rates
[22] Treating endometriosis as an autoimmune disease [23] Deficient cellular immunity in
endometriosis [24] Immunological aspects of endometriosis: A review [25] T regulatory
lymphocytes in patients with endometriosis [26] Interleukin-17 and type 17 helper T
cells [27] Th17 cells in human disease [28] Recruitment of CCR6-expressing Th17 cells
by CCL 20 secreted from IL-1 beta-, TNF-alpha-, and IL-17A-stimulated endometriotic
stromal cells [29] Immunological aspects of endometriosis : an update
www.SID.ir
‫‪Archive‬‬ ‫‪of SID‬‬
‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬ ‫‪ ۲۶‬ﻧﺮﮔﺲ روﻣﻨﺪه و ﻫﻤﮑﺎران ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
‫ﺑﯿﻤﺎری ﻧﻘﺶ ﺑﺎﻟﻘﻮه اﺟﺰای اﯾﻤﻮﻧﻮﻟﻮژﯾﮏ را ﺷﺮح دادهاﯾﻢ‪ .‬ﻫﺪف از‬ ‫ﻣﺮوری‬ ‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬ ‫آﻧﺪوﻣﺘﺮﯾﻮز؛‬ ‫اﯾﻤﻮﻧﻮﻟﻮژی‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺎﺿﺮ‪ ،‬ﻣﺮور ﻧﻈﺎمﻣﻨﺪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﮔﺬﺷﺘﻪ و ﺣﺎل‪ ،‬در ﺑﺮرﺳﯽ‬
‫اﻫﻤﯿﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﻤﻨﯽ در ﭘﺎﺗﻮژﻧﺰ آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻤﺎﺗﯿﮏ‬
‫ﻧﺮﮔﺲ روﻣﻨﺪه ‪MSc‬‬
‫اﻃﻼﻋﺎت و روشﻫﺎ‬ ‫"ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺑﺎروری و ﻧﺎﺑﺎروری ﺻﺎرم" و "ﭘﮋوﻫﺸﮑﺪه ﺳﻠﻮﻟﯽ ‪-‬ﻣﻮﻟﮑﻮﻟﯽ و‬
‫ﻣﻄﺎﻟﺐ ﭘﺎﯾﻪ و ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ اﺻﻠﯽ و اﺳﺎﺳﯽ از ﮐﺘﺎبﻫﺎی ﻣﺮﺟﻊ اﺳﺘﺨﺮاج‬ ‫ﺳﻠﻮلﻫﺎی ﺑﻨﯿﺎدی ﺻﺎرم"‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻓﻮق ﺗﺨﺼﺼﯽ ﺻﺎرم‪ ،‬ﺗﻬﺮان‪ ،‬اﯾﺮان‬
‫ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎی ﺟﺪﯾﺪ در زﻣﯿﻨﻪ اﻫﻤﯿﺖ‬ ‫اﺑﻮﻃﺎﻟﺐ ﺻﺎرﻣﯽ ‪MD‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﻤﻨﯽ در ﭘﺎﺗﻮژﻧﺰ آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز‪ ،‬ﻣﻘﺎﻻت ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از‬ ‫"ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺑﺎروری و ﻧﺎﺑﺎروری ﺻﺎرم" و "ﭘﮋوﻫﺸﮑﺪه ﺳﻠﻮﻟﯽ ‪-‬ﻣﻮﻟﮑﻮﻟﯽ و‬
‫ﺳﻠﻮلﻫﺎی ﺑﻨﯿﺎدی ﺻﺎرم"‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻓﻮق ﺗﺨﺼﺼﯽ ﺻﺎرم‪ ،‬ﺗﻬﺮان‪ ،‬اﯾﺮان‬
‫ﮐﻠﯿﺪواژهﻫﺎی آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﻤﻨﯽ و اﯾﻤﻮﻧﻮﻟﻮژی در ﻣﺤﺪوده‬ ‫*‬
‫اﺣﺪ زارع ‪PhD‬‬
‫زﻣﺎﻧﯽ ‪ ١٩٨٠‬ﺗﺎ ‪ ٢٠١٦‬در ﭘﺎﯾﮕﺎهﻫﺎی ‪،Elsevier ،Pubmed‬‬ ‫"ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺑﺎروری و ﻧﺎﺑﺎروری ﺻﺎرم" و "ﭘﮋوﻫﺸﮑﺪه ﺳﻠﻮﻟﯽ ‪-‬ﻣﻮﻟﮑﻮﻟﯽ و‬
‫‪ Science Direct ،Springer‬و ‪ Google Scholar‬ﻣﻮرد‬ ‫ﺳﻠﻮلﻫﺎی ﺑﻨﯿﺎدی ﺻﺎرم"‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻓﻮق ﺗﺨﺼﺼﯽ ﺻﺎرم‪ ،‬ﺗﻬﺮان‪ ،‬اﯾﺮان‬
‫ﺟﺴﺖوﺟﻮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬از اﯾﻦ ﻣﯿﺎن ﻣﻘﺎﻻت ﭘﮋوﻫﺸﯽ اﺻﯿﻞ و‬
‫ﻣﻘﺎﻻت ﻣﺮوری ﺳﯿﺴﺘﻤﺎﺗﯿﮏ ﮐﻪ ﻧﻘﺶ ﻋﻮاﻣﻞ اﯾﻤﻮﻧﻮﻟﻮژﯾﮏ را در‬ ‫ﭼﮑﯿﺪه‬
‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‪ :‬آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز ﺑﯿﻤﺎری ﺷﺎﯾﻊ زﻧﺎن در ﺳﻨﯿﻦ ﺑﺎروری اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ رﺷﺪ ﺑﺎﻓﺖ‬
‫ﭘﺎﺗﻮژﻧﺰ و درﻣﺎن آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬وارد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﺒﻪ آﻧﺪوﻣﺘﺮ و اﺳﺘﺮوﻣﺎﯾﯽ ﺧﺎرج از ﺣﻔﺮه رﺣﻤﯽ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﻋﺎرﺿﻪ ﯾﮑﯽ‬
‫از ﻋﻠﻞ ﻣﻬﻢ ﻧﺎﺑﺎروری ﻧﯿﺰ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬ﻋﻠﺖ آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﺎﻣﻞ‬
‫ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎ‬ ‫ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﻘﺎﻻت ﻣﺘﻌﺪدی ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﻤﻨﯽ را در ﭘﺎﺗﻮژﻧﺰ اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎری‬
‫اﯾﻤﻨﯽ ذاﺗﯽ‬ ‫دﺧﯿﻞ ﻣﯽداﻧﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﺑﯿﻤﺎری اﻟﺘﻬﺎﺑﯽ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ و ﻧﻘﺺ در ﻋﻤﻠﮑﺮد و ﭘﺎﺳﺦ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﻤﻨﯽ در آن ﻣﺸﻬﻮد اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮ اﯾﻦ‬
‫ﺳﻠﻮلﻫﺎی اﯾﻤﻨﯽ و ﻣﺤﺼﻮﻻت آﻧﻬﺎ ﮐﻠﯿﺪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و ﭘﺎﮐﺴﺎزی‬ ‫اﺳﺎس‪ ،‬ﮔﺴﺘﺮش آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺗﻮﺳﻂ ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎی اﯾﻤﻮﻧﻮﻟﻮژﯾﮏ‬
‫ﺳﻠﻮلﻫﺎی ﻏﯿﺮﻃﺒﯿﻌﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﭘﺎﺳﺦ اﯾﻤﻨﯽ ﻣﺨﺘﻞ ﺷﺪه ﺑﺎﻋﺚ ﺣﺬف‬ ‫ﻣﺘﻌﺪدی ﻧﻈﯿﺮ اﯾﺠﺎد اﺗﻮآﻧﺘﯽﺑﺎدی‪ ،‬ﻋﺪم ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و ﭘﺎﮐﺴﺎزی ﺳﻠﻮلﻫﺎی آﻧﺪوﻣﺘﺮ‬
‫ﻧﺎﮐﺎﻓﯽ ﺑﻘﺎﯾﺎی ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ ﺑﺮﮔﺸﺘﯽ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ اﯾﻦ ﻓﺮآﯾﻨﺪ در ﻣﺠﻤﻮع‪،‬‬ ‫ﺧﺎرج رﺣﻤﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﻤﻨﯽ‪ ،‬ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪ .‬در ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺣﺎﺿﺮ‪ ،‬داﻧﺶ‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻣﮑﺎﻧﯿﺰم اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ در ﭘﺎﺗﻮﻓﯿﺰﯾﻮﻟﻮژی آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز‬ ‫اﺧﯿﺮ ﭘﯿﺮاﻣﻮن ﻧﻘﺶ ﻋﻮاﻣﻞ اﯾﻤﻮﻧﻮﻟﻮژﯾﮏ در زﻧﺎن ﺑﺎ ﻋﺎرﺿﻪ آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز ﻣﻄﺮح‬
‫ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻗﺮارﮔﯿﺮی ﻧﺎﺑﻪﺟﺎی ﺑﺎﻓﺖ آﻧﺪوﻣﺘﺮ در ﺧﺎرج از ﺣﻔﺮه‬ ‫ﻣﯽﮔﺮدد ﮐﻪ ﻣﺒﻨﺎﯾﯽ ﺑﺮای ﺗﻮﺳﻌﻪ روشﻫﺎی ﺟﺪﯾﺪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ و درﻣﺎن ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺬﮐﻮر‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺮوری‪ ،‬ﻣﻄﺎﻟﺐ ﭘﺎﯾﻪ از ﮐﺘﺐ ﻣﺮﺟﻊ و ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺟﺪﯾﺪ از‬
‫رﺣﻢ ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد اﻟﺘﻬﺎب ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ‪ ،‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﻄﺢ‬ ‫ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ‪ Science Direct ،Pubmed‬و ‪ Google Scholar‬در ﻣﺤﺪوده‬
‫ﺳﻠﻮلﻫﺎی اﯾﻤﻨﯽ ﻓﻌﺎل و اﻧﺘﺸﺎر ﮔﺴﺘﺮده ﺳﯿﺘﻮﮐﯿﻦﻫﺎی اﻟﺘﻬﺎﺑﯽ در‬ ‫زﻣﺎﻧﯽ ‪ ۲۰۱۵- ۱۹۸۰‬ﺟﺴﺘﺠﻮ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎﻓﺖ آﻧﺪوﻣﺘﺮ و ﻣﺎﯾﻊ ﺻﻔﺎﻗﯽ زﻧﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز ﻣﯽﺷﻮد]‪.[2‬‬ ‫ﻧﺘﯿﺠﻪﮔﯿﺮی‪ :‬ﻋﻮاﻣﻞ اﯾﻤﻮﻧﻮﻟﻮژ ﯾﻚ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎی ﺣﺎﺋﺰ اﻫﻤﯿﺖ در‬
‫ﻣﺎﮐﺮوﻓﺎژﻫﺎ‬ ‫ﭘﯿﺸﮕﯿﺮی و درﻣﺎن در آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز ﻣﻄﺮح ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﻧﺠﺎم ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺑﺎﻟﯿﻨﯽ‬
‫ﻣﺎﮐﺮوﻓﺎژﻫﺎ ‪ %٨٥‬و ﺳﻠﻮلﻫﺎی رﯾﺰشﮐﺮده و ﻟﻨﻔﻮﺳﯿﺖﻫﺎ ‪ %١٥‬از‬ ‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ درک ﺑﻬﺘﺮ ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ اﺛﺮ و ﻧﻘﺶ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎی اﯾﻤﻮﻧﻮﻟﻮژﯾﻚ در ﭘﯿﺸﮕﯿﺮی‬
‫و درﻣﺎن ﺑﯿﻤﺎری آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز ﻛﻤﻚ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻠﻮلﻫﺎی ﻣﺎﯾﻊ ﺻﻔﺎﻗﯽ را ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪ .‬ﻣﻮﻧﻮﺳﯿﺖﻫﺎی ﺧﻮن‬ ‫ﮐﻠﯿﺪواژهﻫﺎ‪ :‬آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز‪ ،‬اﯾﻤﻮﻧﻮﻟﻮژی‬
‫ﻣﺤﯿﻄﯽ و ﻣﺎﮐﺮوﻓﺎژﻫﺎ‪ ،‬اﺟﺰای ﺳﻠﻮﻟﯽ ﮐﻠﯿﺪی ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﻤﻨﯽ در ﻣﺎﯾﻊ‬
‫ﺗﺎر ﯾﺦ در ﯾﺎﻓﺖ‪۱۳۹۶/۰۴/۲۱ :‬‬
‫ﺻﻔﺎﻗﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ]‪ .[3‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ در ﭼﻨﯿﻦ ﺷﺮاﯾﻄﯽ‪ ،‬ﻣﺎﯾﻊ ﭘﺮﯾﺘﻮﻧﯿﺎل‪ ،‬ﺧﻮد‬ ‫ﺗﺎر ﯾﺦ ﭘﺬﯾﺮش‪۱۳۹۶/۰۷/۰۶ :‬‬
‫را ﺑﺮای دﻓﺎع ﻋﻠﯿﻪ ﺣﻤﻼت آﻣﺎده ﮐﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻌﺪاد ﻣﺎﮐﺮوﻓﺎژﻫﺎ ﻃﯽ‬ ‫*ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل‪zare-a@alumnus.tums.ac.ir :‬‬
‫ﺳﯿﮑﻞ ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ ﻣﺘﻐﯿﺮ اﺳﺖ؛ و اﯾﻦ ﺗﻌﺪاد در دورهی ﯾﺎﯾﺴﮕﯽ ﺑﻪ اوج‬
‫ﺧﻮد ﻣﯽرﺳﺪ‪ .‬ﻣﺎﮐﺮوﻓﺎژﻫﺎ ﺑﺮای ﭘﺎکﺳﺎزی رﯾﺰشﻫﺎی آﻧﺪوﻣﺘﺮ‪،‬‬ ‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫اﺳﭙﺮﻣﺎﺗﻮزوای ﭘﯿﺮ و ﺳﻠﻮلﻫﺎی ﻓﻮﻟﯿﮑﻮﻟﯽ از ﺣﻔﺮهی ﺻﻔﺎﻗﯽ ﺿﺮوری‬ ‫اﯾﺠﺎد ﺑﺎﻓﺖ آﻧﺪوﻣﺘﺮ‪ ،‬ﻃﯽ ﻓﺮآﯾﻨﺪ آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز‪ ،‬اﻏﻠﺐ ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﺑﯿﺎن‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺳﻠﻮلﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﻣﺠﻬﺰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در‬ ‫ﻋﻘﺐﮔﺮد ﺳﻠﻮلﻫﺎی آﻧﺪوﻣﺘﺮ )‪ (Endometerial Cells‬و اﻧﺘﺸﺎر‬
‫رﻫﺎﺳﺎزی ﺳﺎﯾﺘﻮﮐﺎﯾﻦﻫﺎ‪ ،‬ﻓﺎﮔﻮﺳﯿﺘﻮز و ﺳﺎﯾﺘﻮﺗﻮﮐﺴﯿﺴﯿﺘﯽ ﻣﺪاﺧﻠﻪ‬ ‫ﻗﻄﻌﺎت ﺑﺎﻓﺖ آﻧﺪوﻣﺘﺮ در ﺟﺎﯾﮕﺎﻫﯽ ﺧﺎرج از ﻣﺤﻞ ﮐﺎﺷﺖ‪ ،‬ﺑﻪوﺟﻮد‬
‫ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎﮐﺮوﻓﺎژﻫﺎی ﺻﻔﺎﻗﯽ‪ ،‬ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ آﻧﺰﯾﻤﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮی ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﯽآﯾﺪ‪ .‬ﺑﺪن زﻧﺎن ﺳﺎﻟﻢ‪ ،‬اﯾﻦ ﺳﻠﻮلﻫﺎ را ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﻃﺒﯿﻌﯽ از ﺟﺎﯾﮕﺎه‬
‫ﻣﻮﻧﻮﺳﯿﺖﻫﺎی در ﮔﺮدش دارﻧﺪ‪ .‬در زﻧﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز‪،‬‬ ‫ﺧﺎرج رﺣﻤﯽ ﺣﺬف ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬در ﺣﺬف ﺳﻠﻮلﻫﺎی آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﺧﺎرﺟﯽ‪،‬‬
‫ﻣﺎﮐﺮوﻓﺎژﻫﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﻨﺪ و در ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻی ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺧﻮد ﻗﺮار‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ دﻓﻊ اﯾﻤﻨﯽ‪ ،‬ﺳﻠﻮلﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ دﭼﺎر ﻣﺮگ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰیﺷﺪه‬
‫دارﻧﺪ‪ .‬ﺗﺮﺷﺢ ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎی ‪ C3‬و ‪ ،C4‬ﮐﻤﭙﻠﻤﺎن و ﻓﺴﻔﻮﻟﯿﭙﺎز‬ ‫ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ را ﺣﺬف ﻣﯽﮐﻨﺪ؛ ﻧﻘﺺ در ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﻤﻨﯽ ﺳﻠﻮﻟﯽ ﯾﺎ ﮐﺎﻫﺶ‬
‫ﻟﯿﺰوزوﻣﯽ‪ ،‬ﺑﺎ اﺛﺮﮔﺬاری ﺑﺮ ﻓﺴﻔﻮﻟﯿﭙﯿﺪ ﻏﺸﺎء‪ ،‬ﻣﻨﺒﻊ اﺳﯿﺪ آراﺷﯿﺪوﻧﯿﮏ‬ ‫اﭘﻮﭘﺘﻮز ﺳﻠﻮلﻫﺎی آﻧﺪوﻣﺘﺮ ی ﺧﺎرﺟﯽ‪ ،‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺑﻘﺎ و‬
‫در ﻣﺴﯿﺮ ﺳﻨﺘﺰ ﭘﺮوﺳﺘﺎﮔﻼﻧﺪﯾﻦﻫﺎ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﯿﺎن آﻧﺰﯾﻢﻫﺎی ﻟﯿﺰوزوﻣﯽ و‬ ‫ﻻﻧﻪﮔﺰﯾﻨﯽ ﺳﻠﻮلﻫﺎی ﻧﺎﺑﻪﺟﺎ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ دﻧﺒﺎل رﺷﺪ آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﺧﺎرج‬
‫ﻏﺸﺎﯾﯽ )اﺳﯿﺪﻓﺴﻔﺎﺗﺎز‪ ،‬اﺳﯿﺪﻫﯿﺪروﻻز و ﭘﺮوﺗﯿﺎز( و ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺖﻫﺎی‬ ‫از رﺣﻢ‪ ،‬اﯾﻨﻔﯿﻠﺘﺮاﺳﯿﻮن ﺳﻠﻮلﻫﺎی اﯾﻤﻨﯽ ﻧﯿﺰ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ]‪.[1‬‬
‫اﮐﺴﯿﮋن و ﺑﯿﺎن ﻣﺎرﮐﺮﻫﺎی اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ )‪ CD14‬و ‪ (HLA-DQ‬در‬ ‫ﻣﺮاﻗﺒﺖ اﯾﻤﻨﯽ ﻧﺎﻗﺺ در زﻧﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز ﻣﻮﺟﺐ ﭘﺎﯾﺪاری و‬
‫ﻣﺎﮐﺮوﻓﺎژﻫﺎی ﺑﯿﻤﺎران آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ]‪ .[4‬از ﺳﻮی دﯾﮕﺮ‬ ‫ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺑﺎﻓﺖ آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز ﺧﺎرج از رﺣﻢ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﻤﻨﯽ در‬
‫ﻣﺎﮐﺮوﻓﺎژﻫﺎی ﺻﻔﺎﻗﯽ در ﺣﺬف ﮔﻠﺒﻮلﻫﺎی ﻗﺮﻣﺰ‪ ،‬اﺟﺰا ﺑﺎﻓﺖ‬ ‫ﻫﻮﻣﯿﻮﺳﺘﺎز ﺣﻔﺮۀ ﺻﻔﺎﻗﯽ ﻧﻘﺶ دارد و ﺗﻐﯿﯿﺮ در ﻋﻤﻠﮑﺮد اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫آﺳﯿﺐدﯾﺪه و ﺳﻠﻮلﻫﺎی اﭘﻮﭘﺘﻮﺗﯿﮏ از ﺣﻔﺮه ﺻﻔﺎﻗﯽ ﻧﻘﺶ دارﻧﺪ‪ .‬در‬ ‫در آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز ﺣﺎﯾﺰ اﻫﻤﯿﺖ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎری ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﺑﺴﯿﺎر‬
‫ﺷﺮاﯾﻂ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ‪ ،‬ﻣﻮﻧﻮﺳﯿﺖ‪/‬ﻣﺎﮐﺮوﻓﺎژﻫﺎی اﺗﻮﻟﻮگ ﺑﯿﻤﺎران‬ ‫زﯾﺎدی را در ﺳﺮاﺳﺮ دﻧﯿﺎ ﺑﺮای ﺟﻮاﻣﻊ ﺑﻪ ﺑﺎر ﻣﯽآورد‪ .‬ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎی‬
‫آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز و ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺗﺮﺷﺢﺷﺪه از آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺗﮑﺜﯿﺮ ﺳﻠﻮلﻫﺎی آﻧﺪوﻣﺘﺮ‬ ‫درﻣﺎﻧﯽ ﻣﺘﻌﺪدی ﺑﺮای اﯾﻦ اﺧﺘﻼل وﺟﻮد دارد؛ از ﺟﻤﻠﻪ درﻣﺎنﻫﺎی‬
‫ﺧﺎرﺟﯽ و ﻋﺎدی )‪ (Eutopic‬را ﺗﺤﺮﯾﮏ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ و ﺳﺒﺐ ﮐﺎﻫﺶ‬ ‫ﻫﻮرﻣﻮﻧﯽ و ﺟﺮاﺣﯽ ﮐﻪ ﻫﯿﭻﯾﮏ درﻣﺎن ﻗﻄﻌﯽ ﻣﺤﺴﻮب ﻧﻤﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫اﭘﻮﭘﺘﻮز ﺳﻠﻮلﻫﺎی آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ]‪ .[5‬ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎی ﻣﺘﻌﺪدی از‬ ‫در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ‪ ،‬ارﺗﺒﺎط ﻣﯿﺎن ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﻤﻨﯽ ذاﺗﯽ و اﮐﺘﺴﺎﺑﯽ ﺑﺎ‬
‫ﺟﻤﻠﻪ ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ ﻋﻘﺐﮔﺮد‪ ،‬آﻧﺘﯽژنﻫﺎی اﺳﭙﺮم‪ ،‬ﻋﻔﻮﻧﺖﻫﺎی ﻟﮕﻨﯽ‪،‬‬ ‫آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز را ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺨﺘﺼﺮ ﺗﺒﯿﯿﻦ ﮐﺮدهاﯾﻢ و در ﺳﯿﺮ ﺑﻬﺒﻮد اﯾﻦ‬
‫داﻧﺸﻨﺎﻣﻪ ﺻﺎرم در ﻃﺐ ﺑﺎروری‬
‫‪www.SID.ir‬‬
‫‪Archive‬‬ ‫ﻣﺮوری‪of‬‬
‫ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﮏ ‪۲۷‬‬ ‫‪SID‬‬ ‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ اﯾﻤﻮﻧﻮﻟﻮژ ی اﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز؛ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﮐﺎﻫﺶ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺳﯿﺘﻮﺗﻮﮐﺴﯿﮏ ﺳﻠﻮل ‪ NK‬ﻋﻠﯿﻪ ﺳﻠﻮل‬ ‫ﺿﺎﯾﻌﺎت آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮﺗﯿﮏ و ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮاد ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ‬
‫آﻧﺪوﻣﺘﺮ اﺗﻮﻟﻮگ‪ ،‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﻓﺰاﯾﺶﯾﺎﻓﺘﻪ اﯾﻦ ﺳﻠﻮلﻫﺎ‬ ‫ﻣﺎﮐﺮوﻓﺎژﻫﺎی ﺻﻔﺎﻗﯽ را ﻓﻌﺎل ﮐﻨﻨﺪ]‪ .[6‬ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻓﺎﮔﻮﺳﯿﺘﻮز‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﯿﺘﻮﻟﯿﺰ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺳﻠﻮل ‪ NK‬را ﻣﻨﻌﮑﺲ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ‬ ‫ﻣﺎﮐﺮوﻓﺎژﻫﺎ ﺑﺮای ﺣﺬف ﺿﺎﯾﻌﺎت ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ در زﻧﺎن ﺳﺎﻟﻢ ﺿﺮوری ﺑﻪ‬
‫ﻣﻮﺿﻮع ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ در ﻋﺎرﺿﻪ آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮ در ﭘﺎﺳﺦ‬ ‫ﻧﻈﺮ ﻣﯽرﺳﺪ‪ .‬ﻣﺎﮐﺮوﻓﺎژﻫﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ﮔﯿﺮﻧﺪهﻫﺎی رﻓﺘﮕﺮ‪ ،‬اﯾﻦ ﻋﻤﻠﮑﺮد را‬
‫اﯾﻤﻨﯽ‪ ،‬ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﻧﺎﻫﻨﺠﺎریﻫﺎی آﻧﺪوﻣﺘﺮ رخ ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ‬ ‫ﺑﺮﻋﻬﺪه دارﻧﺪ؛ ﮔﯿﺮﻧﺪهﻫﺎی ﻣﺬﮐﻮر‪ ،‬از ﻃﺮﯾﻖ ﺳﺎﯾﺘﻮﮐﺎﯾﻦﻫﺎ و‬
‫ﺳﯿﺘﻮﺗﻮﮐﺴﯿﮏ ﺳﻠﻮلﻫﺎی ‪ ،NK‬ﯾﮑﯽ از اﺟﺰای ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﻤﻨﯽ دﻓﻌﯽ‬ ‫ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎی رﺷﺪ ﻣﺘﻌﺪدی‪ ،‬ﺗﻨﻈﯿﻢ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﻓﺰاﯾﺶ‬
‫ﺑﻘﺎﯾﺎی ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﮐﻤﺒﻮد و ﻧﻘﺺ ﺳﻠﻮلﻫﺎی ‪NK‬‬ ‫ﻣﺎﮐﺮوﻓﺎژﻫﺎی ﺻﻔﺎﻗﯽ ﻏﯿﺮﭼﺴﺒﻨﺪه و ﺑﺪون ﮔﯿﺮﻧﺪه رﻓﺘﮕﺮ‪ ،‬ﻣﻤﮑﻦ‬
‫ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در اﯾﺠﺎد آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز ﻧﻘﺶ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻟﯿﺰ‬ ‫اﺳﺖ در ﭘﺎﺗﻮژﻧﺰ آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز دﺧﯿﻞ ﺑﺎﺷﻨﺪ]‪ .[7‬ﺑﻪ ﻋﻼوه‪ ،‬ﮐُﺸﻨﺪﮔﯽ‬
‫ﺳﻠﻮلﻫﺎی آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻠﻮلﻫﺎی ‪ NK‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻋﻤﯿﻘﯽ ﺑﺎ ﺑﯿﺎن‬ ‫)‪ (Cytotoxicity‬ﻣﺎﮐﺮوﻓﺎژﻫﺎی ﺻﻔﺎﻗﯽ در آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز ﺷﺪﯾﺪ‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫ﻣﻮﻟﮑﻮلﻫﺎی ‪ (Human Leukocyte Antigen) HLA‬ﮐﻼس ‪I‬‬ ‫ﺻﻮرت واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﭘﺮوﺳﺘﺎﮔﻼﻧﺪﯾﻦ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ]‪.[8‬‬
‫ﻣﺮﺗﺒﻂ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻌﺪاد ﻣﻮﻟﮑﻮلﻫﺎی ‪ MHC‬ﮐﻼس ‪ I‬در ﺳﻠﻮلﻫﺎی‬ ‫ﻧﻮﺗﺮوﻓﯿﻞﻫﺎ‬
‫ﻧﺎﺑﻪﺟﺎ )‪ (Ectopic‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﻠﻮلﻫﺎی ﻋﺎدی )‪ (Eutopic‬ﺑﯿﺸﺘﺮ‬ ‫ﻧﻮﺗﺮوﻓﯿﻞﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اوﻟﯿﻦ ﺳﻠﻮل ﺣﺎﺿﺮ در اﻟﺘﻬﺎب‪ ،‬ﻃﻮل ﻋﻤﺮ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻨﻈﯿﻢ ﮐﺎﻫﺸﯽ ﻣﻮﻟﮑﻮلﻫﺎی ‪ MHC‬ﮐﻼس ‪ ،I‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻟﯿﺰﺷﺪن‬ ‫ﮐﻮﺗﺎﻫﯽ دارﻧﺪ‪ .‬ﻣﯿﺰان اﭘﻮﭘﺘﻮز ﻧﻮﺗﺮوﻓﯿﻞﻫﺎی ﺟﺪاﺷﺪه از زﻧﺎن ﺳﺎﻟﻢ در‬
‫آﻧﻬﺎ را اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬ﺑﯿﺎن ‪ ، MHC-I‬ﻫﻢ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺗﻮﺳﻂ‬ ‫ﺻﻮرت اﻧﮑﻮﺑﻪ ﺑﺎ ﭘﻼﺳﻤﺎ ﯾﺎ ﻣﺎﯾﻊ ﺻﻔﺎﻗﯽ ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ‬
‫ﻣﮑﺎﻧﯿﺰم ‪ ،NK‬ﺑﺎواﺳﻄﻪی ﺳﺎﯾﺘﻮﮐﺎﯾﻦ )ﺑﻪﺻﻮرت ﻣﻮﺿﻌﯽ‪ ،‬ﻧﻈﯿﺮ‬ ‫آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ]‪.[9‬‬
‫‪ IFNƳ‬ﮐﻪ ﺑﯿﺎن ‪ (MHC-I‬را اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽدﻫﺪ و ﻫﻢ ﻣﮑﺎﻧﯿﺰمﻫﺎی‬ ‫ﺳﻠﻮلﻫﺎی دﻧﺪرﯾﺘﯿﮏ‬
‫ﺑﺎواﺳﻄﻪی ﻫﻮرﻣﻮن‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮای ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺑﯿﺎن اﯾﻦ ﻣﻮﻟﮑﻮلﻫﺎی‬ ‫ﺳﻠﻮلﻫﺎی دﻧﺪرﯾﺘﯿﮏ )‪ (Dendritic Cells‬ﻧﻮﻋﯽ از ﺳﻠﻮلﻫﺎی‬
‫ﻏﺸﺎﯾﯽ ﻻزم ﺑﺎﺷﻨﺪ]‪.[6‬‬ ‫ﻋﺮﺿﻪﮐﻨﻨﺪه آﻧﺘﯽژن )‪ (Antigen Presenting Cells; APCs‬ﺑﻪ‬
‫ﺳﻠﻮلﻫﺎی ‪ NK‬رﺣﻤﯽ‪ ،‬آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز و ﻧﺎﺑﺎروری‬ ‫ﺷﻤﺎر ﻣﯽروﻧﺪ ﮐﻪ ﭘﺮدازش و ﻋﺮﺿﻪ آﻧﺘﯽژن ﺑﻪ ﺳﻠﻮلﻫﺎی ‪ T‬ﺑﮑﺮ را‬
‫ﺳﻠﻮلﻫﺎی ‪ ،(Uterin Natural Killer Cells) uNK‬ﺟﻤﻌﯿﺖ‬ ‫ﺑﺮﻋﻬﺪه دارﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺳﻠﻮلﻫﺎ در ﺷﺮاﯾﻂ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ و در ﺣﻀﻮر ‪IL-‬‬
‫ﺳﻠﻮﻟﯽ ‪ NK‬ﻣﺠﺰا‪ ،‬در آﻧﺪوﻣﺘﺮ رﺣﻤﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻧﻘﺶ ﺧﺎﺻﯽ ﺑﺮای‬ ‫‪ 4/GM-CSF‬ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻣﺎﮐﺮوﻓﺎژﻫﺎ‪ ،‬از ﻣﻮﻧﻮﺳﯿﺖﻫﺎ ﻣﺸﺘﻖ ﺷﺪه و در‬
‫اﯾﻦ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺘﯽ اﯾﻔﺎ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺳﻠﻮلﻫﺎی ‪ uNK‬از ﻧﻈﺮ ﺗﻌﺪاد‪ ،‬در‬ ‫ﺻﻮرت ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ آﻧﺘﯽژن و ﻋﺮﺿﻪ آن ﺑﺎﻟﻎ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ‬
‫ﻃﻮل ﻓﺎز ﺗﮑﺜﯿﺮی‪ ،‬در ﭼﺮﺧﻪ ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ ﺗﺮاﮐﻢ ﮐﻤﯽ دارﻧﺪ اﻣﺎ در ﻓﺎز‬ ‫ﺳﻠﻮلﻫﺎﯾﯽ ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ در ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و ﻋﺮﺿﻪ آﻧﺘﯽژن ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر آﻏﺎز‬
‫ﺗﺮﺷﺤﯽ ﭘﺲ از ﺗﺨﻤﮏﮔﺬاری‪ ،‬ﺗﮑﺜﯿﺮ ﻣﯽﯾﺎﺑﻨﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ از‬ ‫ﭘﺎﺳﺦ اﯾﻤﻨﯽ آداﭘﺘﯿﻮ ﺑﻪﺷﻤﺎر ﻣﯽروﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺳﻠﻮلﻫﺎ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺎ‬
‫ﺳﯿﮑﻞ ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ‪ ،‬ﺗﻌﺪاد ﺳﻠﻮلﻫﺎی ‪ ،uNK‬ﺑﺎ ﻣﻬﺎﺟﺮت از ﺧﻮن ﻣﺤﯿﻄﯽ‬ ‫ﻋﺮﺿﻪ آﻧﺘﯽژنﻫﺎی ﺧﻮدی ﺑﻪ ﺳﻠﻮلﻫﺎی ‪ T‬در ﺗﯿﻤﻮس‪ ،‬در ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی‬
‫و ﺗﻤﺎﯾﺰ از ﺳﻠﻮلﻫﺎی ﺑﻨﯿﺎدی ﺧﻮنﺳﺎز‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ و ﺗﺪاوم و‬ ‫از ﺧﻮداﯾﻤﻨﯽ ﻧﻘﺶ دارﻧﺪ‪ .‬ﺳﻠﻮلﻫﺎی دﻧﺪرﯾﺘﯿﮏ ﻧﺎﺑﺎﻟﻎ در ﺿﺎﯾﻌﺎت‬
‫ﺗﮑﺜﯿﺮ ﺳﻠﻮلﻫﺎی ‪ uNK‬رخ ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻻﻧﻪﮔﺰﯾﻨﯽ ﻣﻮﻓﻖ و ﺑﺎرداری‬ ‫آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮﺗﯿﮏ و اﻃﺮاف ﭘﺮده ﺻﻔﺎﻗﯽ ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز‬
‫ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ آن رخ دﻫﺪ‪ ،‬در اواﯾﻞ ﺑﺎرداری ﺳﻠﻮلﻫﺎی ‪ uNK‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬ ‫ﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼوه ﺗﻌﺪاد ﺳﻠﻮلﻫﺎی دﻧﺪرﯾﺘﯿﮏ ﺑﺎﻟﻎ ﺑﻪ ﻣﯿﺰان‬
‫ﯾﮏ ارﺗﺸﺎح ﻣﺘﺮاﮐﻢ‪ ،‬اﻃﺮاف ﺳﻠﻮلﻫﺎی ﺗﺮوﻓﻮﺑﻼﺳﺖ‪ ،‬ﺟﺎﯾﮕﯿﺮی و‬ ‫ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ در ﻻﯾﻪﻫﺎی ﭘﺎﯾﻪ و ﻋﻤﻠﮑﺮدی آﻧﺪوﻣﺘﺮ زﻧﺎن ﺑﺎ اﯾﻦ‬
‫ﺗﺠﻤﻊ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ‪ ،‬ﺳﻠﻮلﻫﺎی ‪ uNK‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ از ﻋﻮاﻣﻞ‬ ‫ﻋﺎرﺿﻪ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﻨﺪ]‪.[10‬‬
‫ﻣﻬﻢ ﺑﺎرداری ﻣﻮﻓﻖ ﺗﻮﺻﯿﻒ ﺷﺪهاﻧﺪ و در ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻧﺎﺑﺎروری ﺑﻪ‬ ‫ﺳﻠﻮلﻫﺎی ﮐﺸﻨﺪه ﻃﺒﯿﻌﯽ )‪(NK‬‬
‫ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻣﻮﺿﻮع اﺻﻠﯽ‪ ،‬ﻣﻮرد ﭘﮋوﻫﺶ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل‬ ‫ﺳﻠﻮلﻫﺎی ‪ ،NK‬ﺣﺪود ‪ %١٥‬ﻟﻨﻔﻮﺳﯿﺖﻫﺎی ﮔﺮدش ﺧﻮن را ﺗﺸﮑﯿﻞ‬
‫زﯾﺎد ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻘﺺ در ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺳﻠﻮلﻫﺎی ‪ NK‬ﮐﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﯽدﻫﻨﺪ؛ ﻟﻨﻔﻮﺳﯿﺖﻫﺎ‪ ،‬ﺳﻠﻮلﻫﺎی ﻟﻨﻔﻮﯾﯿﺪی ذاﺗﯽ ﺑﺎ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﮐﺸﺘﻦ‬
‫ﭘﺎﺗﻮژﻧﺰ آﻧﺪوﻣﺘﺮﯾﻮز ﮐﻤﮏ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ ﺑﺮ ﺑﺎروری‬ ‫ﺳﻠﻮلﻫﺎی ﺑﺪﺧﯿﻢ ﯾﺎ آﻟﻮده‪ ،‬ﺑﺪون ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻗﺒﻠﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻋﻤﻠﮑﺮد‬
‫ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﯽﮔﺬارد‪ .‬ﺑﺮای ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﻻﻧﻪﮔﺰﯾﻨﯽ و ﺑﺎرداری‪ ،‬داﺧﻞ رﺣﻢ‬ ‫اﯾﻦ ﺳﻠﻮلﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﯿﮕﻨﺎلﻫﺎی آﻏﺎزﺷﺪه ﺑﺎ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻣﻮﻟﮑﻮلﻫﺎی‬
‫ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه‪ ،‬ﯾﮏ آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﺳﻠﻮلﻫﺎی‬ ‫ﺳﻄﺢ ﺳﻠﻮل ﻓﻌﺎﻟﯽ و ﻣﻬﺎری ‪ NK‬ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ]‪ .[2‬ﺳﻠﻮلﻫﺎی‬
‫ﻋﻤﻠﮑﺮدی ‪ uNK‬ﺑﺮای ﻻﻧﻪﮔﺰﯾﻨﯽ و ﺑﺎرداری ﻣﻮﻓﻖ‪ ،‬ﺣﯿﺎﺗﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪،‬‬ ‫‪ ،NK‬ﻟﻨﻔﻮﺳﯿﺖﻫﺎی ﮔﺮاﻧﻮلدار ﺑﺰرگ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻫﺪف ﺧﻮد را‬
‫ﭘﺲ ﺗﻐﯿﯿﺮ در ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ آﻧﻬﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﮐﻠﯿﺪی ﺑﺮای ﻓﻬﻢ ﻧﺎﺑﺎروری‬ ‫ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ از ﻃﺮﯾﻖ ‪ ADCC‬از ﺑﯿﻦ ﺑﺒﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪواﻗﻊ‪ ،‬ﺳﻠﻮلﻫﺎی ‪،NK‬‬
‫ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﻠﻮلﻫﺎی اﺟﺮاﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮ ًﻻ ﺳﻠﻮلﻫﺎی ﺗﻮﻣﻮری‪ ،‬آﻟﻮده ﺑﻪ‬
‫ﻣﺎﺳﺖﺳﻞﻫﺎ‬ ‫وﯾﺮوس و ﺳﻠﻮلﻫﺎی ﺑﺎﻓﺖ ﭘﯿﻮﻧﺪﺷﺪه را ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻧﻤﻮده و از ﺑﯿﻦ‬
‫ﺷﻮاﻫﺪ‪ ،‬ﺣﺎﮐﯽ از وﺟﻮد اﻟﺘﻬﺎب آﻟﺮژﯾﮏ‪ ،‬در ﻋﺎرﺿﻪ آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﯽﺑﺮﻧﺪ‪ .‬ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﮐﺎﻫﺶﯾﺎﻓﺘﻪی ﺳﻠﻮل ‪ NK‬و ﺳﻠﻮلﻫﺎی ‪TC‬‬
‫ﺗﻌﺪاد زﯾﺎد ﻣﺎﺳﺖﺳﻞﻫﺎی ﻓﻌﺎل ﺷﺪه در آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﺪت ﺑﺮ‬ ‫)‪ (T Cytotoxic‬ﻋﻠﯿﻪ ﺳﻠﻮلﻫﺎی آﻧﺪوﻣﺘﺮ اﺗﻮﻟﻮگ در زﻧﺎن‬
‫ﻫﻮرﻣﻮن آزاد ﮐﻨﻨﺪهی ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺗﺮوﭘﯿﻦ و اوروﮐﻮرﺗﯿﻦ اﺛﺮ ﻣﺜﺒﺖ دارد‬ ‫آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﯿﻤﺎری ﻣﺮﺗﺒﻂ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﮐﻪ ﻫﺮ دو آﻧﻬﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﺎﺳﺖﺳﻞ را ﻓﻌﺎل ﻧﻤﻮده و در ﻃﻮل ﻓﺮاﯾﻨﺪ‬ ‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﻣﺎﯾﻊ ﺻﻔﺎﻗﯽ اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎران‪ ،‬ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻣﻬﺎری ﺳﻠﻮل ‪NK‬‬
‫آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﻓﯿﺒﺮوز و اﻟﺘﻬﺎب دﺧﺎﻟﺖ ﮐﻨﻨﺪ]‪.[12‬‬ ‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺎﯾﻊ ﺻﻔﺎﻗﯽ زﻧﺎن ﺑﺎرور )ﮔﺮوه ﮐﻨﺘﺮل( ﺑﻪ ﻣﯿﺰان زﯾﺎدی‬
‫ﻣﺎﺳﺖﺳﻞﻫﺎ ﮐﻪ از ﭘﯿﺶﺳﺎزﻫﺎی ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان ﻣﺸﺘﻖ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫ﺑﺎﻻﺗﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ ﻣﺤﻘﻘﺎن اﯾﻦ ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎ را در ﺳﺮم و ﻣﺎﯾﻊ ﺣﻔﺮه ﻟﮕﻨﯽ‬
‫ﻋﻨﻮان ﺳﻠﻮلﻫﺎی اﺟﺮاﯾﯽ اﺻﻠﯽ در واﮐﻨﺶﻫﺎی ازدﯾﺎد ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻧﻮع‬ ‫ﺑﯿﻤﺎران آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز ﺗﺎﯾﯿﺪ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ]‪.[11‬‬
‫‪ I‬ﯾﺎ آﻟﺮژﯾﮏ ﻧﻘﺶ دارﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ دﻧﺒﺎل اﺗﺼﺎل ﻣﺘﻘﺎﻃﻊ ﮔﯿﺮﻧﺪهﻫﺎی ‪IgE‬‬ ‫ﺑﺮﺧﯽ ﻣﺤﻘﻘﺎن ﮐﺎﻫﺶ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺳﯿﺘﻮﺗﻮﮐﺴﯿﮏ ﺳﻠﻮلﻫﺎی ‪ ،NK‬در‬
‫در ﺳﻄﺢ ﻣﺎﺳﺖﺳﻞﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺎﺗﻮرﻫﺎی ﭘﯿﺶاﻟﺘﻬﺎﺑﯽ از ﭘﯿﺶ‬ ‫ﺑﺮاﺑﺮ ﺳﻠﻮلﻫﺎی آﻧﺪوﻣﺘﺮ اﺗﻮﻟﻮگ و ﻫﺘﺮوﻟﻮگ در زﻧﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه )ﻧﻈﯿﺮ ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻦ‪ ،‬ﺳﺮوﺗﻮﻧﯿﻦ و ﭘﺮوﺗﯿﺎزﻫﺎ(‪،‬‬ ‫آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز را اﺛﺒﺎت ﮐﺮدهاﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﮐﺎﻫﺶ ﻫﻢ در ﺳﻠﻮلﻫﺎی ‪ NK‬ﺧﻮن‬
‫ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺖﻫﺎی اﺳﯿﺪاراﺷﯿﺪوﻧﯿﮏ )ﻟﮑﻮﺗﺮﯾﻦ ‪ PGD-2 ،C4‬و ‪ (PAF‬و‬ ‫ﻣﺤﯿﻄﯽ و ﻫﻢ ﺳﻠﻮلﻫﺎی ‪ NK‬ﺻﻔﺎﻗﯽ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪Sarem Journal of Reproductive Medicine‬‬ ‫‪Volume 3, Issue 4, Winter 2019‬‬

‫‪www.SID.ir‬‬
‫‪Archive‬‬ ‫‪of SID‬‬
‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬ ‫‪ ۲۸‬ﻧﺮﮔﺲ روﻣﻨﺪه و ﻫﻤﮑﺎران ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
‫ﺿﺪﻋﻨﺎﺻﺮ درونﺳﻠﻮﻟﯽ )ﻣﺎﻧﻨﺪ آﻧﺘﯽﺑﺎدیﻫﺎی ﺿﺪﻫﺴﺘﻪ( ﯾﺎ‬ ‫ﺳﺎﯾﺘﻮﮐﺎﯾﻦﻫﺎی ﭘﯿﺶاﻟﺘﻬﺎﺑﯽ ﻧﻈﯿﺮ ‪ IL-6 ،TNF- ،IL-1‬رﻫﺎ‬
‫ﺿﺪﻣﻮادﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ واردﺷﻮﻧﺪه ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﻠﻮل )ﻣﺎﻧﻨﺪ آﻧﺘﯽﺑﺎدیﻫﺎی‬ ‫ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺪﯾﺎﺗﻮرﻫﺎ ﺑﻪﺗﻨﻬﺎﯾﯽ و ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺑﺮ ﻣﺎﻫﯿﭽﻪ‬
‫ﺿﺪ‪ DNA‬ﯾﺎ ﺿﺪﻓﺴﻔﻮﻟﯿﭙﯿﺪ( ﻧﯿﺰ در اﯾﻦ زﻣﺮه ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺻﺎف‪ ،‬ﺑﺎﻓﺖ ﻫﻢﺑﻨﺪ‪ ،‬رگﻫﺎ و ﺳﻠﻮلﻫﺎی اﻟﺘﻬﺎﺑﯽ اﺛﺮ ﻣﯽﮔﺬارﻧﺪ و‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻی اﯾﻦ اﺗﻮآﻧﺘﯽﺑﺎدیﻫﺎ در زﻧﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﺴﺌﻮل ﻋﻼﯾﻢ ﺑﺎﻟﯿﻨﯽ ﭘﺎﺳﺦﻫﺎی آﻟﺮژﯾﮏ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﯿﻤﺎریﻫﺎی ﺧﻮداﯾﻤﻦ و اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﻘﺎﯾﺺ ﺗﻮﻟﯿﺪ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻮن‬ ‫اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻌﺪاد ﻣﺎﺳﺖﺳﻞﻫﺎ در آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز ﺻﻔﺎﻗﯽ و ﺗﺨﻤﺪان‪ ،‬در‬
‫ﻧﺎﺑﺎروری ﺑﺎ ﻋﻠﺖ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ و ﺳﻘﻂﺟﻨﯿﻦ ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ]‪.[20‬‬ ‫ﻓﯿﺒﺮوز و ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﯽ اﯾﻦ ﺿﺎﯾﻌﺎت ﻧﻘﺶ دارد‪ .‬ﻣﺎﺳﺖﺳﻞﻫﺎ ﺗﻨﻬﺎ‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎ‪ ،‬اﺗﻮآﻧﺘﯽﺑﺎدیﻫﺎی ﮔﺮدﺷﯽ ﻋﻠﯿﻪ ﻓﺴﻔﻮﻟﯿﭙﯿﺪﻫﺎ‪،‬‬ ‫ﺳﻠﻮلﻫﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ‪ TNF-‬و ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻦ را ﺑﻪ ﺻﻮرت ذﺧﯿﺮه در‬
‫ﻫﯿﺴﺘﻮنﻫﺎ و ﯾﺎ ﭘﻠﯽﻧﻮﮐﻠﯿﻮﺗﯿﺪﻫﺎ ﺑﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺑﺎرداری‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫ﮔﺮاﻧﻮلﻫﺎی ﺳﯿﺘﻮﭘﻼﺳﻤﯽ ﺧﻮد دارﻧﺪ ﮐﻪ از ﻃﺮﯾﻖ اﮔﺰوﺳﯿﺘﻮز در‬
‫دﻧﺒﺎل ‪ IVF‬ارﺗﺒﺎط دارد و ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ اﯾﻦ اﺛﺮ‪ ،‬ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل زﯾﺎد ﺗﺪاﺧﻞ ﺑﺎ‬ ‫ﺿﺎﯾﻌﺎت آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮﺗﯿﮏ رﻫﺎ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ]‪.[12‬‬
‫ﻻﻧﻪﮔﺰﯾﻨﯽ ﺟﻨﯿﻦ اﺳﺖ]‪ .[21‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﺗﻮآﻧﺘﯽﺑﺎدیﻫﺎ ﻋﻠﯿﻪ‬ ‫اﯾﻤﻨﯽ ﻫﻮﻣﻮرال‬
‫آﻧﺘﯽژنﻫﺎی ﺧﺎص‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎ ًﻻ زﻧﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻﺗﺮی‬ ‫آﻧﺘﯽﺑﺎدیﻫﺎ ﯾﺎ اﯾﻤﻮﻧﻮﮔﻠﺒﻮﻟﯿﻦﻫﺎ ﮐﻪ ﻣﺤﺼﻮل اﺻﻠﯽ اﯾﻤﻨﯽ ﻫﻮﻣﻮرال‬
‫از اﺗﻮآﻧﺘﯽﺑﺎدی ﺿﺪﺑﺎﻓﺘﯽ )اﺗﻮآﻧﺘﯽﺑﺎدی ﺿﺪآﻧﺪوﻣﺘﺮ و ﺿﺪاﻧﺪوﺗﻠﯿﺎل(‬ ‫ﺑﻮده و ﺗﻮﺳﻂ ﻟﻨﻔﻮﺳﯿﺖﻫﺎی ‪ B‬ﺗﺮﺷﺢ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ از ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎی ﻣﻬﻢ‬
‫و اﺗﻮآﻧﺘﯽﺑﺎدیﻫﺎی ﺿﺪﻋﻀﻮ )اﺗﻮآﻧﺘﯽﺑﺎدیﻫﺎی ﺿﺪﺗﺨﻤﺪان و‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﻤﻨﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ؛ اﯾﻦ اﯾﻤﻮﻧﻮﮔﻠﺒﻮﻟﯿﻦﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﮐﻼسﻫﺎی‬
‫ﺿﺪﺗﯿﺮوﺋﯿﺪ( را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ]‪ .[19, 22‬ﺣﻀﻮر اﺗﻮآﻧﺘﯽﺑﺎدیﻫﺎی ﻣﺘﻌﺪد‬ ‫‪ IgD ،IgA ،IgG ،IgM‬و ‪ IgE‬ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻧﻘﺶ ﺑﯿﺸﺘﺮ آﻧﻬﺎ در‬
‫ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻓﻌﺎلﺷﺪن ﭘﻠﯽﮐﻠﻮﻧﺎل ﺳﻠﻮل ‪ ،B‬ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ آن اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻧﻮﻋﯽ ﺑﯿﻤﺎری ﺧﻮداﯾﻤﻦ ﻣﺤﺴﻮب ﺷﻮد]‪.[15‬‬ ‫ﻟﻨﻔﻮﺳﯿﺖﻫﺎی ‪B‬‬
‫اﮔﺮ آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز ﯾﮏ ﺑﯿﻤﺎری ﺧﻮد اﯾﻤﻦ درﻧﻈﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪،‬‬ ‫ﺳﻠﻮلﻫﺎی ‪ ،B‬ﭘﯿﺶﺳﺎز ﭘﻼﺳﻤﺎﺳﻞﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﻠﻮلﻫﺎی‬
‫اﺗﻮآﻧﺘﯽﺑﺎدیﻫﺎ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻓﻘﺪان ﺗﺤﻤﻞ ﺧﻮد‪ ،‬ﯾﺎ در ﻧﺘﯿﺠﻪ‬ ‫ﺗﻮﻟﯿﺪﮐﻨﻨﺪه آﻧﺘﯽﺑﺎدی ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻟﻨﻔﻮﺳﯿﺖﻫﺎﯾﯽ از ﻧﻮع ‪B‬‬
‫ﺣﺴﺎسﺷﺪن اﮐﺘﺴﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﻋﻮاﻣﻞ آﻧﺘﯽژﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪﻃﻮر ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑﯿﺎن‬ ‫ﮐﻪ ﻣﺎرﮐﺮ ‪ CD5‬را در ﺳﻄﺢ ﺧﻮد ﺑﯿﺎن ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ و ‪ %١٥‬ﺗﺎ ‪ %٢٠‬از‬
‫ﻧﻤﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬اﯾﺠﺎد ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ از دﺳﺖدادن ﺗﺤﻤﻞ ﺧﻮد‪،‬‬ ‫ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺳﻠﻮلﻫﺎی ‪ B‬را ﺑﻪ ﺧﻮد اﺧﺘﺼﺎص ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺴﺌﻮل ﺗﻮﻟﯿﺪ‬
‫ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻓﻘﺪان ﺳﻠﻮلﻫﺎی ‪ T‬ﺳﺮﮐﻮبﮔﺮ و ﯾﺎ ﻗﺮارﮔﺮﻓﺘﻦ در ﻣﻌﺮض‬ ‫اﺗﻮآﻧﺘﯽﺑﺎدیﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬در آﻧﺪوﻣﺘﺮ رﺣﻢ‪ ،‬ﻟﻨﻔﻮﺳﯿﺖﻫﺎی ‪ B‬ﺣﻀﻮر‬
‫ﻓﻌﺎلﮐﻨﻨﺪهﻫﺎی ﺑﺴﯿﺎر ﻗﻮی ﺳﻠﻮل ‪ B‬ﻣﻨﺠﺮ ﺷﻮد]‪.[1‬‬ ‫ﮔﺴﺘﺮدهای دارﻧﺪ]‪.[1‬‬
‫اﯾﻤﻨﯽ ﺑﺎواﺳﻄﻪ ﺳﻠﻮل‬ ‫ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻋﺎرﺿﻪ آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز‪ ،‬رﺳﻮب ﻣﻮﺿﻌﯽ اﯾﻤﻮﻧﻮﮔﻠﺒﻮﻟﯿﻦﻫﺎی‬
‫ﺷﻮاﻫﺪ از ﻧﻘﺶ اﺳﺎﺳﯽ اﯾﻤﻨﯽ ﺳﻠﻮﻟﯽ در ﻧﺎﺑﺎروری ﻧﺎﺷﯽ از‬ ‫‪ IgM ،IgA‬و ‪ ،IgG‬ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎی ‪ C3‬و ‪ C4‬ﮐﻤﭙﻠﻤﺎن ﻧﯿﺰ در آﻧﺪوﻣﺘﺮ‬
‫آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز ﺣﮑﺎﯾﺖ دارد‪ .‬اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻌﺪاد ﻣﺎﮐﺮوﻓﺎژﻫﺎی ﺻﻔﺎﻗﯽ و‬ ‫رخ ﻣﯽدﻫﺪ]‪ [13‬اﻣﺎ ﺳﻠﻮلﻫﺎی آﻧﺪوﻣﺘﺮ‪ ،‬ﺧﻮد ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺳﻨﺘﺰ‬
‫ﻟﻨﻔﻮﺳﯿﺖﻫﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ در زﻧﺎن ﻧﺎﺑﺎرور ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز ﯾﺎﻓﺖ ﺷﻮد‬ ‫ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎی ﮐﻤﭙﻠﻤﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ؛ ﻻزم ﺑﻪ ﯾﺎدآوری اﺳﺖ ﮐﻪ رﺳﻮب‬
‫ﮐﻪ ﺑﺮﺧﯽ از اﯾﻦ ﺳﻠﻮلﻫﺎ در آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز ﻓﻌﺎل ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻮﺿﻌﯽ آﻧﺘﯽﺑﺎدیﻫﺎ و ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎی ﻓﻌﺎلﺷﺪهی ﮐﻤﭙﻠﻤﺎن‪ ،‬ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ‬
‫ﻟﻨﻔﻮﺳﯿﺖﻫﺎی ‪ ،T‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﺎﻣﻞ اﺻﻠﯽ اﯾﻤﻨﯽ ﺳﻠﻮﻟﯽ ﺑﺎ ﻧﻘﺶ‬ ‫اﯾﻤﻨﯽ اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ ﻧﯿﺴﺖ]‪ .[14‬ﮐﺎﻫﺶ ‪ C3‬و ‪ C4‬ﻧﯿﺰ اﺣﺘﻤﺎ ًﻻ ﺑﻪ ﺳﺒﺐ‬
‫اﺟﺮاﯾﯽ و ﺗﻨﻈﯿﻤﯽ‪ ،‬ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﺨﺮﯾﺐ اﻫﺪاف اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ از ﻃﺮﯾﻖ‬ ‫ﻣﺼﺮف ﻣﻮﺿﻌﯽ آﻧﻬﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﮐﻤﭙﻠﮑﺲ اﯾﻤﻨﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﭘﺎﺳﺦ‬
‫ﻣﮑﺎﻧﯿﺰم ﺳﺎﯾﺘﻮﺗﻮﮐﺴﯿﮏ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﯾﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ﺳﻠﻮل ‪ T‬ﮐﻤﮑﯽ‪ ،‬ﺑﺎ‬ ‫ﺧﻮداﯾﻤﻨﯽ ﻣﻮﺿﻌﯽ را اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽدﻫﺪ]‪ .[15, 16‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﮐﺎﻫﺶ ﻫﻤﻪ‬
‫ارﺗﺒﺎط ﺑﻪ ﺳﻠﻮلﻫﺎی ﻓﺮﻋﯽ و ﺳﺎﯾﺮ ﻟﻨﻔﻮﺳﯿﺖﻫﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻫﺪف ﺧﻮد‬ ‫ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦﻫﺎی ﮐﻤﭙﻠﻤﺎن‪ ،‬ﻃﯽ ﻋﺎرﺿﻪ آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز‪ ،‬ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ ﭘﺎﺳﺦ‬
‫را ﻣﻮرد ﺗﻬﺎﺟﻢ ﻗﺮار دﻫﻨﺪ؛ ﯾﺎ ﺑﺎ ﻣﻬﺎر ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﻤﻨﯽ از ﻃﺮﯾﻖ‬ ‫ﺧﻮداﯾﻤﻦ ﺑﺎ اﯾﺠﺎد ﮐﻤﭙﻠﮑﺲ آﻧﺘﯽژن‪-‬آﻧﺘﯽﺑﺎدی و در ﭘﯽ آن‪،‬‬
‫ﺳﻠﻮلﻫﺎی ‪ T‬ﺗﻨﻈﯿﻤﯽ‪ ،‬ﻧﻘﺶ ﺗﻨﻈﯿﻤﯽ و ﻣﻬﺎری ﺑﻪ ﺧﻮد ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻓﻌﺎلﺳﺎزی و ﻣﺼﺮف ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎی ﮐﻤﭙﻠﻤﺎن اﺳﺖ]‪.[6‬‬
‫ﻧﻘﺺ در اﯾﻤﻨﯽ ﺳﻠﻮﻟﯽ ﻣﺎﻧﻊ ﭘﺎکﺳﺎزی ﺑﻘﺎﯾﺎی ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ از ﺣﻔﺮه‬ ‫آﻧﺘﯽﺑﺎدیﻫﺎ‬
‫ﺻﻔﺎﻗﯽ و درﻧﺘﯿﺠﻪ ﺳﺒﺐ ﮐﺎﺷﺖ ﺳﻠﻮلﻫﺎی آﻧﺪوﻣﺘﺮ در ﻣﺤﻞ دﯾﮕﺮ و‬ ‫آﻧﺘﯽﺑﺎدیﻫﺎی ﺿﺪآﻧﺪوﻣﺘﺮ در داﺧﻞ ﺳﺮم‪ ،‬ﻣﺎﯾﻊ ﺻﻔﺎﻗﯽ و ﮐﺎﺷﺖﻫﺎی‬
‫در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﻋﺎرﺿﻪ آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز ﻣﯽﺷﻮد]‪ .[23‬ﻧﺴﺒﺖ ﺳﻠﻮلﻫﺎی ‪ T‬ﮐﻤﮑﯽ‬ ‫آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﺎﻓﺖ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﺗﯿﺘﺮ ﺑﺎﻻی آﻧﺘﯽﺑﺎدی ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺎﯾﻊ ﺻﻔﺎﻗﯽ‬
‫ﺑﻪ ﺳﻠﻮلﻫﺎی ‪ T‬ﻣﻬﺎری‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻏﯿﺮﻣﻌﻤﻮل در ﺧﻮن ﻣﺤﯿﻄﯽ و ﻣﺎﯾﻊ‬ ‫در ﺳﺮم‪ ،‬ﺑﺎ واﮐﻨﺶ آﻧﺘﯽژن‪ -‬آﻧﺘﯽﺑﺎدی در ﺣﻔﺮهی ﺻﻔﺎﻗﯽ ﻣﺮﺗﺒﻂ‬
‫ﺻﻔﺎﻗﯽ زﻧﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ و ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ‪،‬‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬آﻧﺘﯽﺑﺎدیﻫﺎی ﺿﺪآﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز ﻋﻠﯿﻪ اﺟﺰای ﮔﺮاﻧﻮﻻر آﻧﺪوﻣﺘﺮ‬
‫ﺳﻠﻮلﻫﺎی ‪ T‬ﻓﻌﺎلﺷﺪه در ﺣﻔﺮه ﺻﻔﺎﻗﯽ اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎران ﮐﺎﻫﺶ‬ ‫ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﯿﻞ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﭘﺎﯾﯿﻨﯽ دارﻧﺪ]‪.[6‬‬
‫ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ]‪.[6‬‬ ‫اﺗﻮآﻧﺘﯽﺑﺎدیﻫﺎ‪ :‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺳﻠﻮل ‪ B‬در زﻧﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ‬
‫ﺑﺮﻫﻢﮐﻨﺶ‪ ،‬ﺑﯿﻦ ﺳﻠﻮلﻫﺎی ‪ T‬و ﻣﺎﺗﺮﯾﮑﺲ ﺧﺎرج ﺳﻠﻮﻟﯽ در زﻧﺎن‬ ‫آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز ﺑﺮای اوﻟﯿﻦ ﺑﺎر در ﺳﺎل ‪ ١٩٨٠‬ﻣﻄﺮح ﺷﺪ]‪ .[13‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‬
‫ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز اﺛﺒﺎت ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﻣﺪلﻫﺎی آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز‬ ‫رﺳﻮب ‪ IgG‬و ‪ C3‬در آﻧﺪوﻣﺘﺮ رﺣﻢ زﻧﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز و‬
‫اﻧﺴﺎﻧﯽ‪ ،‬ﻧﻘﺺ در ﭘﺎﺳﺦ ﺗﮑﺜﯿﺮی ﻟﻨﻔﻮﺳﯿﺘﯽ و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺳﯿﺘﻮﺗﻮﮐﺴﯿﮏ‬ ‫ﮐﺎﻫﺶ در ﺳﻄﺢ ﮐﻞ ﮐﻤﭙﻠﻤﺎن‪ ،‬ﻧﺸﺎن از واﮐﻨﺶ آﻧﺘﯽژن‪ -‬آﻧﺘﯽﺑﺎدی‬
‫ﺳﻠﻮلﻫﺎی ‪ T‬وﺟﻮد دارد‪ .‬ﺗﻼشﻫﺎی ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺮای ﺗﺼﺤﯿﺢ اﯾﻦ‬ ‫داﺧﻞ رﺣﻤﯽ دارد]‪ .[17‬اﺗﻮآﻧﺘﯽﺑﺎدیﻫﺎی ﻣﺘﻌﺪدی در آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز ﻗﺎﺑﻞ‬
‫ﻧﻘﺺ در واﮐﻨﺶ ﻋﻠﯿﻪ آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮم اﺗﻮﻟﻮگ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ‪IL-2‬‬ ‫ﺑﺮرﺳﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ازﺟﻤﻠﻪ ‪ IgG‬و ‪ IgA‬ﻋﻠﯿﻪ ﺑﺎﻓﺖﻫﺎی ﺗﺨﻤﺪان‪،‬‬
‫اﻣﯿﺪﺑﺨﺶ ﺑﻮده اﺳﺖ]‪.[24‬‬ ‫آﻧﺪوﻣﺘﺮ در ﺳﺮم‪ ،‬ﺗﺮﺷﺤﺎت دﻫﺎﻧﻪ رﺣﻢ و واژن زﻧﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ‬
‫ﻟﻨﻔﻮﺳﯿﺖﻫﺎی ‪T‬‬ ‫آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز]‪ [18‬و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﺗﻮآﻧﺘﯽﺑﺎدیﻫﺎی ﺿﺪآﻧﺘﯽژنﻫﺎی‬
‫ﻟﻨﻔﻮﺳﯿﺖﻫﺎی ‪ T‬از ﺳﻠﻮلﻫﺎی ﺑﻨﯿﺎدی ﭼﻨﺪﺗﻮاﻧﻪ در ﮐﺒﺪ ﺟﻨﯿﻨﯽ و‬ ‫آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﺑﺎ وزن ﻣﻮﻟﮑﻮﻟﯽ ‪ ٢٦‬و ‪ ٣٤‬ﮐﯿﻠﻮداﻟﺘﻮن ﮐﻪ ﻓﻘﻂ در آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز‬
‫ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان ‪ ،‬ﻧﺸﺄت ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺑﯿﺎن ﮔﻠﯿﮑﻮﭘﺮوﺗﺌﯿﻦﻫﺎی ‪CD4‬‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬آﻧﺘﯽﺑﺎدیﻫﺎی ﺿﺪﺗﺮاﻧﺴﻔﺮﯾﻦ آﻧﺪوﻣﺘﺮ‪-٢ ،‬ﮐﺮﺑﻨﯿﮏ‬
‫و ‪ CD8‬داﺧﻞ ﺗﯿﻤﻮس‪ ،‬ﺗﮑﺎﻣﻞ ﻣﯽﯾﺎﺑﻨﺪ‪ .‬ﺳﻠﻮلﻫﺎی ‪TCD4+‬‬ ‫اﻧﻬﯿﺪراز و ﮔﻠﯿﮑﻮﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ )‪ (Alpha 2 Heremans Schmidt‬ﻧﯿﺰ‬
‫ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺳﻠﻮلﻫﺎی ‪ Th1‬و ‪ Th2‬ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺳﻠﻮلﻫﺎی ‪،Th1‬‬ ‫در اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎران ﯾﺎﻓﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ]‪ .[19‬اﺗﻮآﻧﺘﯽﺑﺎدیﻫﺎی ﮔﺮدﺷﯽ‪،‬‬

‫داﻧﺸﻨﺎﻣﻪ ﺻﺎرم در ﻃﺐ ﺑﺎروری‬

‫‪www.SID.ir‬‬
‫‪Archive‬‬ ‫ﻣﺮوری‪of‬‬
‫ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﮏ ‪۲۹‬‬ ‫‪SID‬‬ ‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ اﯾﻤﻮﻧﻮﻟﻮژ ی اﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز؛ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬
‫ﯾﺎ ﺣﻔﺮهﻫﺎی ﺑﺪن ﺷﻮﻧﺪ؛ ﺑﺮ ﻫﻤﯿﻦ اﺳﺎس ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی‬ ‫ﻧﺴﺒﺖ ﺳﻠﻮلﻫﺎی ‪ CD8‬را ﺑﻪ ﺳﻠﻮلﻫﺎی ﮐﺸﻨﺪه اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽدﻫﻨﺪ و‬ ‫‪+‬‬

‫اﻧﺪوﮐﺮﯾﻨﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ]‪.[11‬‬ ‫اﯾﻤﻨﯽ ﺳﻠﻮﻟﯽ را ﺗﺴﻬﯿﻞ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺳﻠﻮلﻫﺎی ‪ Th2‬ﺗﻤﺎﯾﺰ ﺗﻌﺪاد‬
‫ﺳﺎﯾﺘﻮﮐﺎﯾﻦﻫﺎ در ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﻤﻨﯽ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺎﺗﻮرﻫﺎی ﮐﻠﯿﺪی ارﺗﺒﺎط ﺑﯿﻦ‬ ‫ﺳﻠﻮلﻫﺎی ‪ B‬را ﺑﻪ ﺳﻠﻮلﻫﺎی ﺗﺮﺷﺢﮐﻨﻨﺪه آﻧﺘﯽﺑﺎدی ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻠﻮﻟﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﻠﯿﻮﺗﺮوﭘﯿﮏ روی ﺳﻠﻮلﻫﺎی ﻫﺪف‬ ‫ﺳﻠﻮلﻫﺎی ‪ Th1‬و ‪ Th2‬از ﻃﺮﯾﻖ وﯾﮋﮔﯽﻫﺎی ﺳﻨﺘﺰ ﺳﺎﯾﺘﻮﮐﺎﯾﻦ از‬
‫ﻣﺘﻨﻮﻋﯽ ﻋﻤﻞ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ )ﻣﻬﺎر ﺗﮑﺜﯿﺮ ﺳﻠﻮل‪ ،‬ﺟﺎذب ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ‪ ،‬ﺗﻤﺎﯾﺰ(؛‬ ‫ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺗﻔﮑﯿﮏ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺳﻠﻮلﻫﺎی‪ TCD8+‬ﮐﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﺎﻣﻞ ﻓﻌﺎل‬
‫اﮐﺜﺮ اﯾﻦ ﺳﺎﯾﺘﻮﮐﺎﯾﻦﻫﺎ‪ ،‬در ﻏﻠﻈﺖﻫﺎی ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺑﯿﻮﻟﻮژﯾﮏ دارﻧﺪ‬ ‫ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ از ﻃﺮﯾﻖ ﮐﺸﺘﻦ ﺳﻠﻮلﻫﺎی آﻟﻮده ﺑﻪ وﯾﺮوس‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ‬
‫و ﺑﺎ اﻣﻨﯿﺘﯽ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑﻪ ﮔﯿﺮﻧﺪهﻫﺎی اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ ﺧﻮد‪ ،‬و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻪ‬ ‫ﺣﺬف ﭘﺎﺗﻮژنﻫﺎی داﺧﻞ ﺳﻠﻮﻟﯽ ﺷﻮﻧﺪ]‪ .[1‬در زﻧﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ‬
‫ﺳﻄﺢ ﻏﺸﺎی ﺳﻠﻮل ﻫﺪف‪ ،‬اﺗﺼﺎل ﻣﯽﯾﺎﺑﻨﺪ]‪.[11‬‬ ‫آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺎ اﻧﺪازهﮔﯿﺮیﻫﺎی ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺳﯿﺘﻮﺗﻮﮐﺴﯿﮏ‪) ،‬ﺑﺎ‬
‫در آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز‪ ،‬ﺳﻄﺢ ﺳﺎﯾﺘﻮﮐﺎﯾﻦﻫﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪IL- ،IL-1 ،GM-CSF‬‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده از ﻟﻨﻔﻮﺳﯿﺖﻫﺎی ﺧﻮن ﻣﺤﯿﻄﯽ و ﺳﻠﻮلﻫﺎی ﻫﺪف و‬
‫‪ IL-10 ،IL-8 ،IL-6 ،4‬و ‪ TNFα‬ﺑﻪ ﻣﯿﺰان ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ اﻓﺰاﯾﺶ‬ ‫آﻧﺪوﻣﺘﺮ ی ﻧﺸﺎندار ﺷﺪه ﺑﺎ ﮐﺮوم )‪ ،(Cr‬ﮐﺎﻫﺶ ﻟﯿﺰ ﺳﻠﻮل ﻫﺪف را‬
‫ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺳﺎﯾﺘﻮﮐﺎﯾﻦﻫﺎ‪ ،‬ﻋﻮاﻣﻞ رﺷﺪ ﻣﺘﻌﺪدی ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪،TGF-β‬‬ ‫ﻧﺸﺎن داد]‪ .[13‬ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻟﻨﻔﻮﺳﯿﺖﻫﺎی ‪ T‬ﺳﯿﺘﻮﺗﻮﮐﺴﯿﮏ‪ ،‬ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ‬
‫‪ FGF ،IGF-1‬و ‪ VEGF‬ﻧﯿﺰ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪ .‬ﺑﺴﯿﺎری از اﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ‪،‬‬ ‫ﺳﻠﻮلﻫﺎی ‪ Th‬در ﻣﺎﯾﻊ ﺻﻔﺎﻗﯽ ﻧﯿﺰ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ‬
‫ﺗﺤﺮﯾﮏﮐﻨﻨﺪهی ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺳﻠﻮلﻫﺎ و ﯾﺎ ﻣﯿﺘﻮژﻧﯿﮏ ﺑﺮای ﺳﻠﻮلﻫﺎی‬ ‫ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﻏﻠﻈﺖ ﺑﺎﻻی ‪ IL-10‬ارﺗﺒﺎط داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ]‪.[24‬‬
‫آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ]‪.[24‬‬ ‫ﺳﻠﻮلﻫﺎی ‪Treg‬‬
‫آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﻤﻨﯽ ﺑﺪن )ﻣﺎﻧﻨﺪ‬ ‫اﯾﻦ ﺳﻠﻮلﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان زﯾﺮﮔﺮوﻫﯽ از ﺳﻠﻮلﻫﺎی ‪ CD4‬ﺧﻮن ﻣﺤﯿﻄﯽ‪،‬‬
‫‪+‬‬

‫ﭘﺮوﺳﺘﺎﮔﻼﻧﺪﯾﻦﻫﺎ ﯾﺎ ‪ (MCP-1‬را ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﻗﺒﻞ از ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ‪،‬‬ ‫ﻣﺴﺌﻮل ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﻤﻨﯽ‪ ،‬اﯾﺠﺎد و ﺣﻔﻆ ﺗﺤﻤﻞ اﯾﻤﻮﻧﻮﻟﻮژﯾﮏ‬
‫ﺣﻤﻠﻪ ﺳﺮﯾﻊ ﻟﮑﻮﺳﯿﺖﻫﺎی آزادﮐﻨﻨﺪه ‪ IL-8‬و ‪ MCP-1‬ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬ ‫ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺳﺎﯾﺘﻮﮐﺎﯾﻦﻫﺎی ﻣﻬﺎری ‪ IL-10‬و ‪،TGF-β‬‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎﻓﺖ آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﺳﯿﺘﻮﮐﯿﻦﻫﺎی ﭘﯿﺶاﻟﺘﻬﺎﺑﯽ و ﮐﻤﻮﮐﺎﯾﻦﻫﺎﯾﯽ را‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺳﻠﻮلﻫﺎی ‪ T‬اﺟﺮاﯾﯽ را ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ‬
‫ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎﻋﺚ واﮐﻨﺶﻫﺎی اﻟﺘﻬﺎﺑﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﯿﺎن ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ‬ ‫ﻣﺎﮐﺮوﻓﺎژﻫﺎ‪ ،‬ﺗﮑﺜﯿﺮ ﺳﻠﻮلﻫﺎی ‪ B‬و ‪ ،T‬ﺳﻠﻮلﻫﺎی دﻧﺪرﯾﺘﯿﮏ و‬
‫ﺣﺎل‪ ،‬در ﻋﺎرﺿﻪ آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز‪ ،‬ﺳﻠﻮلﻫﺎ اﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ را ﺑﻪ ﺷﯿﻮهای‬ ‫ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺳﻠﻮلﻫﺎی ‪ ،NK‬دﮔﺮاﻧﻮﻻﺳﯿﻮن ﻣﺎﺳﺖﺳﻞﻫﺎ و ﺗﺮﺷﺢ‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮﯾﺎﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺑﯿﺎن ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺗﻮﻟﯿﺪ اﯾﻦ ﺳﯿﺘﻮﮐﯿﻦﻫﺎ در ﻣﺎﯾﻊ اﺳﯿﺖ‬ ‫ﺳﺎﯾﺘﻮﮐﺎﯾﻦ را ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻗﺮار ﻣﯽدﻫﻨﺪ]‪.[25‬‬
‫ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ؛ اﯾﻦ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺎ ﺣﺪودی‬ ‫ﺳﻠﻮلﻫﺎی ‪ T‬ﺗﻨﻈﯿﻤﯽ‪ ،‬در ﭘﺎﺗﻮژﻧﺰ ﺑﯿﻤﺎریﻫﺎی ﺧﻮداﯾﻤﻦ و ﻧﯿﺰ در‬
‫ﺑﺎ ﻋﺪم ﺑﯿﺎن ﻃﺒﯿﻌﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪهﻫﺎی ﭘﺮوژﺳﺘﺮون ارﺗﺒﺎط دارد‪ .‬ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﮐﻢ‬ ‫ﭘﺎﺗﻮژﻧﺰ آﻧﺪوﻣﺘﺮﯾﻮز اﻫﻤﯿﺖ دارﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاﺳﺎس ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎی ﮐﻨﻮﻧﯽ‪،‬‬
‫آﻧﺪوﻣﺘﺮ در ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﺗﮑﺜﯿﺮ ﻟﻨﻔﻮﺳﯿﺖﻫﺎی اﺗﻮﻟﻮگ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ‬ ‫ﺳﻠﻮلﻫﺎی ‪ Treg‬در آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﻋﺎدی‪ ،‬ﻃﯽ ﻓﺎز ﺗﮑﺜﯿﺮی در ﺑﯿﻤﺎران‬
‫ﺗﺮﺷﺢ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺳﯿﺘﻮﮐﯿﻦ ﻧﯿﺰ ﻧﺴﺒﺖ داده ﺷﻮد‪ .‬واﺿﺢ اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﮔﺮوه ﮐﻨﺘﺮل‪ ،‬ﺗﻔﺎوت ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ‬
‫اﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﻪ اﺗﺼﺎل‪ ،‬ﺗﻬﺎﺟﻢ و ﺗﮑﺜﯿﺮ ﺳﻠﻮلﻫﺎی آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮﺗﯿﮏ‬ ‫را ﻧﺸﺎن ﻧﻤﯽدﻫﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺮﺧﯽ در ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺧﻮن ﻣﺤﯿﻄﯽ‬
‫ﮐﻤﮏ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﯿﺎن ﺳﯿﺘﻮﮐﯿﻦﻫﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ IL-4‬و ‪ IL-10‬در‬ ‫ﺑﯿﻤﺎران آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮔﺮوه ﮐﻨﺘﺮل ﺳﻨﺠﯿﺪه ﺷﺪ‪ ،‬ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻی‬
‫ﻟﻨﻔﻮﺳﯿﺖﻫﺎی زﻧﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ‬ ‫ﺳﻠﻮلﻫﺎی ‪ Treg‬را در ﻣﺎﯾﻊ ﭘﺮﯾﺘﻮﻧﯿﺎل ﮔﺰارش ﮐﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ‪،‬‬
‫اﯾﻦ‪ ،‬ﺑﯿﺎن ﺑﺎﻻی ‪ IL-4‬در ﻟﻨﻔﻮﺳﯿﺖﻫﺎی ﺟﺪا ﺷﺪه از ﺑﺎﻓﺖ آﻧﺪوﻣﺘﺮ‬ ‫ﭘﺎﺳﺦ اﯾﻤﻨﯽ اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ ﻣﻮﺿﻌﯽ در ﭘﺮﯾﺘﻮﻧﯿﺎل ﺑﺎ ﭘﺎﺳﺦ ﺳﯿﺴﺘﻤﯿﮏ‬
‫ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ‪ IFN-γ .‬ﻧﺘﯿﺠﻪی ﻋﮑﺲ آﻧﭽﻪ را ﮐﻪ ﮔﻔﺘﯿﻢ ﻧﺸﺎن‬ ‫ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ‪ .‬از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺳﻠﻮلﻫﺎ ﻓﻌﺎلﺳﺎزی واﮐﻨﺶﻫﺎی‬
‫ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻧﺘﺎﯾﺞ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮات در ﺗﻌﺎدل ‪ Th1/Th2‬را ﺑﻪ ﺳﻤﺖ‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ دﻓﺎﻋﯽ ﺑﺪن را ﻣﻬﺎر ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎ ًﻻ در ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺗﺤﻤﻞ ﺑﺎﻓﺖ‬
‫ﺳﻠﻮلﻫﺎی ‪ TH2‬ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﯽﮐﻨﺪ]‪.[24‬‬ ‫آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﻧﻘﺶ دارﻧﺪ‪ .‬از ﺳﻮی دﯾﮕﺮ‪ ،‬ﻓﺮاواﻧﯽ ﺳﻠﻮلﻫﺎی ‪ Treg‬ﻣﻤﮑﻦ‬
‫ﺳﺮﮐﻮب ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﻤﻨﯽ‬ ‫اﺳﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻓﻨﻮﺗﯿﭗ آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮ ﺑﻪ ﭘﺮوژﺳﺘﺮون را در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ‬
‫ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽرﺳﺪ در ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز در ﻣﻘﺎﺑﻞ‬ ‫آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز ﻣﻨﻌﮑﺲ ﮐﻨﺪ]‪.[24‬‬
‫آﻧﺘﯽژنﻫﺎی ﺧﺎرﺟﯽ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﻤﻨﯽ ﺑﺪن در ﻣﺤﺪوده ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﻠﻮلﻫﺎی ‪Th17‬‬
‫ﻫﯿﭻﮔﻮﻧﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮی در ﻣﮑﺎﻧﯿﺰمﻫﺎی دﻓﺎﻋﯽ ﻣﻌﻤﻮل ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﻤﻨﯽ‬ ‫ﺳﻠﻮلﻫﺎی‪ Th17‬زﯾﺮﮔﺮوه ﺟﺪﯾﺪی از ﻟﻨﻔﻮﺳﺴﯿﺖﻫﺎی ‪ T‬ﻣﺤﺴﻮب‬
‫ﺑﺪن در ﻣﯿﻤﻮنﻫﺎی رزوس ﯾﺎ زﻧﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز ﻣﺸﺎﻫﺪه‬ ‫ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ]‪ .[26‬ﻣﺸﺎرﮐﺖ اﺻﻠﯽ اﯾﻦ ﺳﻠﻮلﻫﺎ در ﺑﺴﯿﺎری از ﺑﯿﻤﺎریﻫﺎی‬
‫ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦﺣﺎل‪ ،‬ﮔﺰارشﻫﺎی اﺧﯿﺮ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﺗﮑﺮار و‬ ‫اﻟﺘﻬﺎﺑﯽ ﻧﻈﯿﺮ ارﺗﺮﯾﺖ روﻣﺎﺗﻮﯾﯿﺪ‪ ،‬ﭘﺴﻮرﯾﺎزﯾﺲ و ﻣﺎﻟﺘﯿﭙﻞ‬
‫ﺗﻨﺎوب اﺧﺘﻼﻻت آﻟﺮژﯾﮏ و ﺧﻮداﯾﻤﻦ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ از‬ ‫اﺳﮑﻠﺮوزﯾﺲ اﺛﺒﺎت ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺳﻠﻮلﻫﺎی ‪ Th17‬ﺑﺎ ﺗﻮﻟﯿﺪ و ﺗﺮﺷﺢ‬
‫ﻧﯿﻮﭘﻼزی در زﻧﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪ .‬ﻫﯿﭻ‬ ‫ﺳﺎﯾﺘﻮﮐﺎﯾﻦ ‪ IL-17A‬ﮐﻪ ﭘﺎﺳﺦﻫﺎی اﻟﺘﻬﺎﺑﯽ را ﺳﺒﺐ ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﻋﻤﻠﮑﺮد‬
‫اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻣﺒﻨﯽ ﺑﺮ ﺗﻨﺎوب آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز در زﻧﺎن دﭼﺎر ﻧﻘﺺ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬ ‫اﺟﺮاﯾﯽ ﺧﻮد را اﯾﻔﺎ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ]‪ .[27‬ﺑﺮﺧﯽ ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎ‪ ،‬ﺣﻀﻮر‬
‫اﯾﻤﻨﯽ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ‪ ،‬ﺑﺮوز‬ ‫ﺳﻠﻮلﻫﺎی‪ Th17‬را در ﻣﺎﯾﻊ ﺻﻔﺎﻗﯽ ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز و‬
‫آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز در ﻣﯿﻤﻮنﻫﺎی رزوس ﭘﺲ از ﻗﺮارﮔﺮﻓﺘﻦ در ﻣﻌﺮض ﺗﺎﺑﺶ‬ ‫ﻧﯿﺰ ﺑﺎﻓﺖ آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮﺗﯿﮏ ﺗﺎﯾﯿﺪ ﻧﻤﻮده و اﻫﻤﯿﺖ ‪ IL-17A‬را ﻃﯽ‬
‫ﯾﺎ درﻣﺎن ﺑﺎ اﯾﻤﻮﻧﻮﺗﻮﮐﺴﯿﻦﻫﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬وود و ﻫﻤﮑﺎران‬ ‫آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﻨﺪ]‪.[28‬‬
‫ﮔﺰارش ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﯿﻤﻮنﻫﺎی رزوس ﺑﺎ ﻗﺮارﮔﺮﻓﺘﻦ ﺳﯿﺴﺘﻤﯿﮏ در‬ ‫ﺳﺎﯾﺘﻮﮐﺎﯾﻦﻫﺎ و ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎی رﺷﺪ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز‬
‫ﻣﻌﺮض ﯾﮏ دوز‪ -‬واﺣﺪ از ﺗﺎﺑﺶ ﭘﺮوﺗﻮن‪ ٧ ،‬ﺗﺎ ‪ ١٠‬ﺳﺎل ﺑﻌﺪ‪ ،‬دو ﺑﺮاﺑﺮ‬ ‫ﺳﺎﯾﺘﻮﮐﺎﯾﻦﻫﺎ و ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎی رﺷﺪ‪ ،‬ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦﻫﺎ ﯾﺎ ﮔﻠﯿﮑﻮﭘﺮوﺗﺌﯿﻦﻫﺎﯾﯽ‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﮔﺮوه ﻧﺮﻣﺎل ﺑﻪ آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ﻣﺒﺘﻼ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬در‬ ‫ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻤﻮل ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻠﻮلﻫﺎیاﯾﻤﻨﯽ و ﺳﻠﻮلﻫﺎی دﯾﮕﺮ‬
‫ﭘﮋوﻫﺸﯽ دﯾﮕﺮ‪ ،‬ﮐﺎﻣﭗﺑﻞ و ﻫﻤﮑﺎران ﮔﺰارش ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﯿﻤﻮنﻫﺎی‬ ‫ﺑﻪ ﻣﺤﯿﻂ ﺧﺎرج ﺳﻠﻮﻟﯽ ﺗﺮﺷﺢ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ﻣﺤﯿﻂ ﺧﺎرج ﺳﻠﻮﻟﯽ‪،‬‬
‫‪(Polychlorinated‬‬ ‫ﺗﺤﺖ درﻣﺎن ﺑﺎ ﭘﻠﯽﻛﻠﺮو ﺑﯽﻓﻨﯿﻞﻫﺎ‬ ‫ﺳﺎﯾﺘﻮﮐﺎﯾﻦﻫﺎ و ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎی رﺷﺪ‪ ،‬اﺛﺮات ﺧﻮد را ﺑﺮ ﺳﻠﻮلﻫﺎی‬
‫)‪ Biphenyls; PCBs‬اﻏﻠﺐ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪای از آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز ﺗﻬﺎﺟﻤﯽ ﮐﻪ‬ ‫ﺧﻮدﺗﺮﺷﺢﮐﻨﻨﺪه )اﺗﻮﮐﺮﯾﻦ( ﯾﺎ ﺳﻠﻮلﻫﺎی ﻣﺠﺎور )ﭘﺎراﮐﺮﯾﻦ( اﻋﻤﺎل‬
‫ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﻧﺴﺪاد روده و ﻣﺮگ ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﻣﺒﺘﻼ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در اﯾﻦ‬ ‫ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ از اﯾﻦ ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦﻫﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ وارد ﺟﺮﯾﺎن ﮔﺮدش ﺧﻮن‬

‫‪Sarem Journal of Reproductive Medicine‬‬ ‫‪Volume 3, Issue 4, Winter 2019‬‬

‫‪www.SID.ir‬‬
‫‪Archive‬‬ ‫‪of SID‬‬
‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬ ‫‪ ۳۰‬ﻧﺮﮔﺲ روﻣﻨﺪه و ﻫﻤﮑﺎران ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
‫اﻟﺘﻬﺎﺑﯽ در ﻣﺤﻞ ﮐﺎﺷﺖ ﺧﺎرج رﺣﻢ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮان ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ‪ ،‬آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز ﺗﻬﺎﺟﻤﯽ روده را درﮔﯿﺮ ﻣﯽﮐﻨﺪ و ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ‬
‫ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﺑﺎﻟﯿﻨﯽ‪ ،‬ﻋﻮاﻣﻞ ﺿﺪاﻟﺘﻬﺎﺑﯽ ﺑﺮای درﻣﺎن ﻣﻔﯿﺪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫اﻧﺴﺪاد روده ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در ﻣﯿﺎن ﯾﮏ ﮔﺮوه از ﻣﯿﻤﻮنﻫﺎی رزوس ﮐﻪ‬
‫ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻬﺎرﮐﻨﻨﺪهﻫﺎی ﺳﯿﮑﻠﻮاﮐﺴﯿﮋﻧﺎز را ﺑﺮای درﻣﺎن درد‬ ‫ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺳﺎل ﻗﺒﻞ در ﯾﮏ ﭘﮋوﻫﺶ ﺳﻢﺷﻨﺎﺳﯽ‪ ،‬در ﻣﻌﺮض دو دوز‬
‫و دﺳﻤﯿﻨﻮره ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز ﻣﻮﺛﺮ ﻣﯽداﻧﻨﺪ اﻣﺎ ﻓﻮاﯾﺪ درﻣﺎﻧﯽ‬ ‫ﻣﺨﺘﻠﻒ از دﯾﻮﮐﺴﯿﻦ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺮگوﻣﯿﺮ ﻧﯿﺰ ﻣﺸﺎﻫﺪ ﺷﺪه‬
‫اﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺑﺎرداری ﻫﻨﻮز ﻣﺸﺨﺺ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪ Danazol‬اﻧﺪروژن ﺑﻪ ﻃﻮر ﮔﺴﺘﺮده در درﻣﺎن آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز اﺳﺘﻔﺎده‬ ‫درﻣﺎن‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﺑﺘﺪا ﺗﺼﻮر ﺑﺮ اﯾﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ اﯾﻦ دارو ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬ ‫ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎی درﻣﺎﻧﯽ ﻣﺘﻌﺪدی ﺑﺮای اﯾﻦ اﺧﺘﻼل وﺟﻮد دارد ﮐﻪ از ﺟﻤﻠﻪ‬
‫آﻧﺘﯽﮔﻨﺎدوﺗﺮوﭘﯿﻦ ﻋﻤﻞ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺑﻌﺪی ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ‬ ‫آﻧﻬﺎ ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ درﻣﺎنﻫﺎی ﻫﻮرﻣﻮﻧﯽ و ﺟﺮاﺣﯽ اﺷﺎره ﮐﺮد؛ ﺑﺎ اﯾﻦ‬
‫اﺛﺮات ﺑﯿﺸﺘﺮی دارد و ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﻬﺎر اﯾﻤﻨﯽ ﻣﺸﺎﺑﻪ‬ ‫وﺻﻒ ﮐﻪ ﻫﯿﭽﮑﺪام از آﻧﻬﺎ درﻣﺎن ﻗﻄﻌﯽ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‪ .‬در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ‬
‫دﮔﺰاﻣﺘﺎزون‪ ،‬ﺑﺎﻻی ﭘﺮوژﺳﺘﺮون را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﯾﮑﯽ از ﻋﻮاﻣﻞ‬ ‫اﯾﺠﺎد روشﻫﺎی ﺟﺪﯾﺪ ﺑﺮای درﻣﺎن آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز‪ ،‬ﯾﮏ ﻧﯿﺎز ﻓﻮری اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺿﺪاﻟﺘﻬﺎﺑﯽ ﻣﻬﺎرﮐﻨﻨﺪه ﻓﺴﻔﻮدی اﺳﺘﺮاز اﺳﺖ]‪.[11‬‬ ‫اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﻄﺢ آ ﮔﺎﻫﯽ از ﺟﻨﺒﻪﻫﺎی اﯾﻤﻨﯽ ﻣﻮﺛﺮ در آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز‪ ،‬ﯾﮑﯽ‬
‫از اﺳﺘﺮاﺗﮋیﻫﺎی درﻣﺎﻧﯽ ﻣﻔﯿﺪ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻬﺎر ‪ NF-kB‬ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان ﯾﮏ اﺳﺘﺮاﺗﮋی اﻣﯿﺪوارﮐﻨﻨﺪه ﺑﺮای درﻣﺎن آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز در ﻧﻈﺮ‬
‫ﺑﺤﺚ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آزﻣﺎﯾﺶﻫﺎی اﻧﺠﺎم ﺷﺪه روی ﻣﻮشﻫﺎ‪،‬‬
‫اﯾﻨﮑﻪ ﺑﻪ ﭼﻪ دﻟﯿﻞ ﺑﺮﺧﯽ از ﺧﺎﻧﻢﻫﺎ ﺑﻪ آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز ﻣﺒﺘﻼ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪،‬‬
‫زﯾﺮواﺣﺪ ‪ p50‬از ﻓﺎﮐﺘﻮر ﻧﺴﺨﻪﺑﺮداری ‪ NF-kB‬ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽرﺳﺪ در‬
‫ﻫﻨﻮز ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﺎﻣﻞ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻓﺮﺿﯿﻪ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺧﻮن‬
‫اﯾﺠﺎد آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز ﻧﻘﺶ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﯾﮏ ﻗﺪم ﺑﻪ ﺳﻮی‬
‫ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ ﺑﻪ ﺣﻔﺮه ﺷﮑﻤﯽ و در ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮارد اﺗﺼﺎل و ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﯽ ﺑﻪ‬
‫درﻣﺎن اﯾﻦ ﻋﺎرﺿﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﻬﺎرﮐﻨﻨﺪهﻫﺎی ﺿﺪ‪ TNF-α‬ﺑﺮای‬
‫ﺳﻄﺢ ﺻﻔﺎﻗﯽ و ﺑﻪ دﻧﺒﺎل آن اﯾﺠﺎد ﺿﺎﯾﻌﺎت‪ ،‬ﻫﻨﻮز ﻣﻌﺘﺒﺮ و ارزﺷﻤﻨﺪ‬
‫درﻣﺎن آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز ﻣﻮرد ارزﯾﺎﺑﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل‪ ،‬در اﯾﻦ ﻣﯿﺎن ﺣﻠﻘﻪ ﮔﻤﺸﺪهای وﺟﻮد دارد؛ اﮐﺜﺮ‬
‫ﻣﺮوری اﺧﯿﺮ‪ ،‬ﺷﻮاﻫﺪ ﮐﺎﻓﯽ ﺑﺮای ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﮐﺎرﺑﺮد داروﻫﺎی‬
‫زﻧﺎن ﺑﺎ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺧﻮن ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ ﻣﻮاﺟﻪاﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﭼﺮا ﺗﻨﻬﺎ ‪ %۱۰‬آﻧﻬﺎ ﺑﻪ‬
‫ﺿﺪ‪ TNF-α‬در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻋﺎرﺿﻪ زﻧﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز‪ ،‬ﺑﺮای‬
‫آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز ﻣﺒﺘﻼ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ؟ ﭘﺎﺳﺦ اﯾﻦ ﭘﺮﺳﺶ اﺣﺘﻤﺎ ًﻻ ﺑﻪ وﺿﻌﯿﺖ‬
‫ﺗﺴﮑﯿﻦ درد ﻟﮕﻦ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ .‬روشﻫﺎی درﻣﺎﻧﯽ دﯾﮕﺮ ﻫﻨﻮز در ﻣﺮﺣﻠﻪ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﻤﻨﯽ اﻓﺮاد ﻣﺮﺑﻮط اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﯽ در آﻏﺎز و ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ‬
‫ﺗﺤﻘﯿﻖ و ﺑﺮرﺳﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ]‪.[29‬‬
‫ﺑﯿﻤﺎری اﯾﻔﺎ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪوﯾﮋه ﺑﺮاﺳﺎس ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎی ﮐﻨﻮﻧﯽ ﮐﻪ در اﯾﻦ‬
‫ﻣﻘﺎﻟﻪ اﺟﻤﺎ ًﻻ ﺷﺮح داده ﺷﺪ‪ ،‬آﻧﮕﻮﻧﻪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽرﺳﺪ‪ ،‬ﺳﻠﻮلﻫﺎی‬ ‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ذاﺗﯽ ﺳﻠﻮلﻫﺎی آﻧﺪوﻣﺘﺮ ی ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﭘﻮﭘﺘﻮز‪،‬‬
‫اﯾﻤﻨﯽ‪ ،‬در ﻗﺎﻟﺐ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﻤﻨﯽ ذاﺗﯽ و اﮐﺘﺴﺎﺑﯽ ﻧﻘﺶ اﺳﺎﺳﯽ را در‬ ‫ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ اﯾﻦ ﺳﻠﻮلﻫﺎ در ﺗﺨﺮﯾﺐ ﺑﺎواﺳﻄﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﻤﻨﯽ ﺑﺪن و‬
‫ﺑﻪﮐﺎرﮔﯿﺮی ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎی ﺻﻔﺎﻗﯽ ﺑﺮای رﺷﺪ ﺧﻮد؛ ﺑﺎﯾﺪ درﻣﺎنﻫﺎی‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦ‪ ،‬ﻗﺒﻮل ﯾﺎ رد‪ ،‬ﺑﻘﺎ و ﻧﯿﺰ ﺗﮑﺜﯿﺮ آﻧﺪوﻣﺘﺮ و ﺳﻠﻮلﻫﺎی‬
‫آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮﺗﯿﮏ دارﻧﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ‪ ،‬ﺑﺮﻫﻢﮐﻨﺶﻫﺎی ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﻤﻨﯽ و‬ ‫ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ ﺑﺮای ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ‬
‫ﻏﺪد درونرﯾﺰ ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل زﯾﺎد ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ در ﭘﺎﺗﻮژﻧﺰ آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز ﻧﻘﺶ‬ ‫ﻧﺮﻣﺎلﺳﺎزی ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ اﭘﻮﭘﺘﻮزی و اﯾﻤﻮﻧﻮﻟﻮژﯾﮏ آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﺧﺎرج‬
‫رﺣﻤﯽ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺘﻮان ﻣﮑﺎﻧﯿﺰم ﻣﺴﺌﻮل اﯾﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ را ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﮐﺮد‪.‬‬
‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﮐﻨﺘﺮل اﺛﺮات ‪ TNFα‬در ﺳﻨﺘﺰ ﮐﻤﻮﮐﺎﯾﻦ‪ ،‬ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ ، MMP‬رگزاﯾﯽ و‬
‫ﻧﺘﯿﺠﻪﮔﯿﺮی‬ ‫ﺗﺤﺮﯾﮏ ﺗﮑﺜﯿﺮ ‪ EC‬در ﺑﯿﻤﺎران‪ ،‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻬﺎرﮐﻨﻨﺪهﻫﺎی ‪،TNF‬‬
‫در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ‪ ،‬آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﺑﯿﻤﺎری ﺑﺎ ﻧﻘﺺ در ﺳﯿﺴﺘﻢ‬ ‫ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﺑﺎﻟﯿﻨﯽ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ﺑﺮای‬
‫اﻧﺪوﮐﺮﯾﻦ و ﻧﻘﺺ در ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﻤﻨﯽ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻃﺒﻖ‬ ‫ﻣﻬﺎر آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز‪ ،‬ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ ﻣﺤﻠﻮل ‪ ،TNF receptor1‬در‬
‫ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎی ﻣﺘﻌﺪد‪ ،‬ﺣﻀﻮر ﺳﻠﻮلﻫﺎی اﯾﻤﻨﯽ ذاﺗﯽ در ﮐﻨﺘﺮل اﻟﺘﻬﺎب‬ ‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺎﻓﺖ رﺣﻢ اﻧﺴﺎﻧﯽ در ﻣﺪل رت ﻗﺮار داده ﺷﺪ‪ .‬ﻓﺮﺻﺖ‬
‫ﻧﺎﺷﯽ از آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز و ﮐﺎﻫﺶ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺳﯿﺘﻮﺗﻮﮐﺴﯿﮏ ﻟﻨﻔﻮﺳﯿﺖﻫﺎی‬ ‫آزﻣﻮنﻫﺎی ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﺮای ‪ IL-6 ، IL-1β‬و ‪ IL-8‬وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫‪ ،T‬ﻃﯽ اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎری و ﻧﯿﺰ ﺣﻀﻮر اﺗﻮآﻧﺘﯽﺑﺎدیﻫﺎی ﻣﺘﻌﺪد‪ ،‬در ﺳﯿﺮ‬ ‫اﻣﮑﺎن دﯾﮕﺮ ی ﮐﻪ اﻣﺮوزه ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ در ﮐﺎرآزﻣﺎﯾﯽﻫﺎی ﺑﺎﻟﯿﻨﯽ ﻣﻮرد‬
‫ﺑﯿﻤﺎری ﻗﺎﺑﻞ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﻤﻨﯽ در اﯾﻦ‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪ ،‬ﻣﻬﺎرﮐﻨﻨﺪهﻫﺎی ﺳﯿﮑﻠﻮاﮐﺴﯿﮋﻧﺎز‪ (COX-2) ۲ -‬در‬
‫ﺑﯿﻤﺎری ﺑﺴﯿﺎر اﻫﻤﯿﺖ دارد‪ .‬در اﯾﻦ راﺳﺘﺎ درﻣﺎنﻫﺎی اﯾﻤﻮﻧﻮﻟﻮژﯾﮏ در‬ ‫زﻧﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ روش ﻫﺮ دو آﻧﺰﯾﻢ ‪ COX-1‬و‬
‫ﮐﻨﺘﺮل ﺳﯿﺮ ﺑﯿﻤﺎری ﺣﺎﯾﺰ اﻫﻤﯿﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬ ‫‪ COX-2‬در آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﻨﺪ‪ .‬ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎ روی ﺑﯿﻤﺎران‬
‫اﯾﻤﻨﯽ در ﭘﺎﺗﻮژﻧﺰ آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز‪ ،‬ارزﯾﺎﺑﯽ دﻗﯿﻖ ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎی دﺧﯿﻞ‪،‬‬ ‫ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﻄﺢ ‪ COX-2‬در ﻫﺮ دو ﺑﺎﻓﺖ داﺧﻞ رﺣﻤﯽ و‬
‫ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ در ﭘﯿﺸﮕﯿﺮی و ﯾﺎﻓﺘﻦ درﻣﺎن ﻣﻨﺎﺳﺐ اﯾﻦ ﻋﺎرﺿﻪ‪ ،‬ﻣﻮﺛﺮ واﻗﻊ‬ ‫ﺧﺎرج رﺣﻤﯽ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪ .‬اﻫﻤﯿﺖ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع اﯾﻨﺠﺎ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﺪﯾﻞ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ رﺷﺪ ‪ EC‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﻇﺮﻓﯿﺖ ‪،PGE2‬‬
‫ﻓﻌﺎلﺷﺪن آﻧﺰﯾﻢ اروﻣﺎﺗﺎز ‪ ،P450‬در ﺑﯿﻮﺳﻨﺘﺰ اﺳﺘﺮوژنﻫﺎ دﺧﺎﻟﺖ‬
‫ﺗﺸﮑﺮ و ﻗﺪرداﻧﯽ‪ :‬از ﺟﻨﺎب آﻗﺎی دﮐﺘﺮ ﭘﻮﻻدی و ﭘﮋوﻫﺸﮑﺪه ﺻﺎرم ﺑﻪ‬ ‫دارد و ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻠﻮلﻫﺎی اﺳﺘﺮوﻣﺎی آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﺑﯿﺎن ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ‬
‫ﻣﻨﻈﻮر راﻫﻨﻤﺎﯾﯽﻫﺎی ﺑﯽدرﯾﻐﺸﺎن ﺳﭙﺎﺳﮕﺬاری ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﯿﻢ‪.‬‬ ‫اﻧﺘﻈﺎر ﻣﯽرود ﻣﻬﺎرﮐﻨﻨﺪهﻫﺎی ‪ COX-2‬در ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﺎ ﻣﻬﺎرﮐﻨﻨﺪهﻫﺎی‬
‫ﺗﺎﯾﯿﺪﯾﻪ اﺧﻼﻗﯽ‪ :‬اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺗﺎﯾﯿﺪ ﮐﻤﯿﺘﻪ اﺧﻼق ﻧﺪارد‪.‬‬ ‫اروﻣﺎﺗﺎز‪ ،‬ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﻮﺿﻌﯽ اﺳﺘﺮوژن را ﮐﺎﻫﺶ دﻫﻨﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ‪،‬‬
‫ﺗﻌﺎرض ﻣﻨﺎﻓﻊ‪ :‬ﻣﻮردی از ﺳﻮی ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﮔﺎن ﮔﺰارش ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﻧﺘﻈﺎر ﻣﯽرود ﻋﻤﻠﮑﺮدﻫﺎی اﯾﻤﻨﯽ اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ‬
‫ﺳﻬﻢ ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﮔﺎن‪ :‬ﻧﺮﮔﺲ روﻣﻨﺪ )ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه اول( ﻧﮕﺎرﻧﺪه ﻣﻘﺪﻣﻪ‬ ‫آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز ﺑﻪ ﻃﺮز ﻣﻄﻠﻮﺑﯽ ﺑﺎ اﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ و ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی ﻇﺮﻓﯿﺖ‬
‫)‪ ،(%۳۴‬اﺑﻮﻃﺎﻟﺐ ﺻﺎرﻣﯽ )ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه دوم(‪ ،‬ﻧﮕﺎرﻧﺪه ﺑﺤﺚ )‪،(%۳۳‬‬ ‫ﭘﺮوﺳﺘﺎﮔﻼﻧﺪﯾﻦﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻨﻈﯿﻢ ﻓﻌﺎلﺳﺎزی و ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺑﺴﯿﺎری از‬
‫اﺣﺪ زارع )ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه ﺳﻮم(‪ ،‬روشﺷﻨﺎس‪/‬ﺗﺤﻠﯿﻠﮕﺮ آﻣﺎری )‪.(%۳۳‬‬ ‫ﺳﻠﻮلﻫﺎی ﭘﺎﺳﺦ اﯾﻤﻨﯽ‪ ،‬ﺗﻌﺪﯾﻞ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺎﻟﯽ‪ :‬اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻣﺮور ﻣﻘﺎﻻت‪ ،‬ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺑﻮدﺟﻪ‬ ‫ﻋﻮاﻣﻞ ﺿﺪاﻟﺘﻬﺎﺑﯽ‬
‫ﺧﺎﺻﯽ ﻧﺪارد‪.‬‬ ‫اﮔﺮ ﻋﻼﯾﻢ و ﻧﺸﺎﻧﮕﺎن آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز‪ ،‬ﻣﻨﻌﮑﺲﮐﻨﻨﺪه واﮐﻨﺶﻫﺎی‬

‫داﻧﺸﻨﺎﻣﻪ ﺻﺎرم در ﻃﺐ ﺑﺎروری‬

‫‪www.SID.ir‬‬
Archive of‫ﻣﺮوری‬
۳۱ ‫ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﮏ‬ SID ‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ اﯾﻤﻮﻧﻮﻟﻮژ ی اﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﻮز؛ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬
endometriotic tissue. Fertil Steril. 1991;55(2):395-402. ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
15- Gleicher N, el-Roeiy A, Confino E, Friberg J. Is
1- Dmowski WP, Braun DP. Immunology of
endometriosis an autoimmune disease?. Obstet Gynecol.
endometriosis. Best Pract Res Clin Obstet Gynaecol.
1987;70(1):115-22.
2004;18(2):245-63.
16- Meek SC, Hodge DD, Musich JR. Autoimmunity in
2- Thiruchelvam U, Wingfield M, O'Farrelly C. Natural
infertile patients with endometriosis. Am J Obstet
killer cells: Key players in endometriosis. Am J Reprod
Gynecol. 1988;158(6 Pt 1):1365-73.
Immunol. 2015;74(4):291-301.
17- Weed JC, Arquembourg PC. Endometriosis: can it
3- Zeller JM, Henig I, Radwanska E, Dmowski WP.
produce an autoimmune response resulting in
Enhancement of human monocyte and peritoneal
infertility?. Clin Obstet Gynecol. 1980;23(3):885-93.
macrophage chemiluminescence activities in women
18- Mathur S, Peress MR, Williamson HO, Youmans CD,
with endometriosis. Am J Reprod Immunol.
Maney SA, Garvin AJ, et al. Autoimmunity to
1987;13(3):78-82.
endometrium and ovary in endometriosis. Clin Exp
4- Braun DP, Gebel H, House R, Rana N, Dmowski NP.
Immunol. 1982;50(2):259-66.
Spontaneous and induced synthesis of cytokines by
19- Mathur SP. Autoimmunity in endometriosis:
peripheral blood monocytes in patients with
Relevance to infertility. Am J Reprod Immunol.
endometriosis. Fertil Steril. 1996;65(6):1125-9.
2000;44(2):89-95.
5- Braun DP, Ding J, Dmowski WP. Peritoneal fluid-
20- Ota H, Igarashi S, Hatazawa J, Tanaka T. Is
mediated enhancement of eutopic and ectopic
adenomyosis an immune disease?. Hum Reprod Update.
endometrial cell proliferation is dependent on tumor
1998;4(4):360-7.
necrosis factor-alpha in women with endometriosis.
21- Dmowski WP, Rana N, Michalowska J, Friberg J,
Fertil Steril. 2002;78(4):727-32.
Papierniak C, el-Roeiy A. The effect of endometriosis, its
6- Vinatier D, Dufour P, Oosterlynck D. Immunological
stage and activity, and of autoantibodies on in vitro
aspects of endometriosis. Hum Reprod Update.
fertilization and embryo transfer success rates. Fertil
1996;2(5):371-84.
Steril. 1995;63(3):555-62.
7- Santanam N, Song M, Rong R, Murphy AA,
22- Nothnick WB. Treating endometriosis as an
Parthasarathy S. Atherosclerosis, oxidation and
autoimmune disease. Fertil Steril. 2001;76(2):223-31.
endometriosis. Free Radic Res. 2002;36(12):1315-21.
23- Dmowski WP, Steele RW, Baker GF. Deficient cellular 8- Braun DP, Gebel H, Rotman C, Rana N, Dmowski WP.
immunity in endometriosis. Am J Obstet Gynecol. The development of cytotoxicity in peritoneal
1981;141(4):377-83. macrophages from women with endometriosis. Fertil
24- Kralickova M, Vetvicka V. Immunological aspects of Steril. 1992;57(6):1203-10.
endometriosis: A review. Ann Transl Med. 9- Kwak JY, Park SW, Kim KH, Na YJ, Lee KS. Modulation
2015;3(11):153. of neutrophil apoptosis by plasma and peritoneal fluid
25- Gogacz M, Winkler I, Bojarska-Junak A, Tabarkiewicz from patients with advanced endometriosis. Hum
J, Semczuk A, Rechberger T, et al. T regulatory Reprod. 2002;17(3):595-600.
lymphocytes in patients with endometriosis. Mol Med 10- Schulke L, Berbic M, Manconi F, Tokushige N,
Rep. 2014;10(2):1072-6. Markham R, Fraser IS. Dendritic cell populations in the
26- Miossec P, Korn T, Kuchroo VK. Interleukin-17 and eutopic and ectopic endometrium of women with
type 17 helper T cells. N Engl J Med. 2009;361(9):888- endometriosis. Hum Reprod. 2009;24(7):1695-703.
98. 11- Lebovic DI, Mueller MD, Taylor RN. Immunobiology
27- Tesmer LA, Lundy SK, Sarkar S, Fox DA. Th17 cells in of endometriosis. Fertil Steril. 2001;75(1):1-10.
human disease. Immunol Rev. 2008;223:87-113. 12- D'Cruz OJ, Uckun FM. Targeting mast cells in
28- Hirata T, Osuga Y, Takamura M, Kodama A, Hirota Y, endometriosis with janus kinase 3 inhibitor, JANEX-1 Am
Koga K, et al. Recruitment of CCR6-expressing Th17 cells J Reprod Immunol. 2007;58(2):75-97.
by CCL 20 secreted from IL-1 beta-, TNF-alpha-, and IL- 13- Startseva NV. Clinical immunological aspects of
17A-stimulated endometriotic stromal cells. genital endometriosis. Akush Ginekol (Mosk).
Endocrinology. 2010;151(11):5468-76. 1980;(3):23-6. [Russian]
29- Olovsson M. Immunological aspects of 14- Isaacson KB, Xu Q, Lyttle CR. The effect of estradiol
endometriosis: An update. Am J Reprod Immunol. on the production and secretion of complement
2011;66(Suppl 1):101-4. component 3 by the rat uterus and surgically induced

Sarem Journal of Reproductive Medicine Volume 3, Issue 4, Winter 2019

www.SID.ir