Değerli Kamu Personeli Adayları,

Kamu Personel Seçme Sınavı ülkemizde meslek

sahibi olabilme yolunda atılan önemli adımlardan
Eser Adı
KPSS Ölçme ve Değerlendirme biridir. Bu sınavda başarıyı yakalayabilmenin ön
koşulu ise mümkün olduğunca bol tekrar yapmak
Alt Başlık
ve çok soru çözmektir. Sinerji Soru Seti bu amaçla
KPSS HAZIRLIK
Uzman Kariyer ekibi tarafından alanında deneyimli
Yazar kişilerce hazırlanmış bir çalışmadır.
Doç. Dr. Nuri DOĞAN
Yekta SAĞLAM Sinerji Soru Seti KPSS soru tarzı ve güncel değişimler
dikkate alınarak her yıl güncellenmektedir.
Bilimsel Redaksiyon
Nurşat MEMİŞ Sinerji Soru Seti içerisinde tıpatıp soru, sinerji soru
ve imece soru ikonları ile karşılaşacaksınız. Bu
Redaksiyon ikonlardan tıpatıp soru ÖSYM’nin çıkmış sorularının
uzmankariyer - Redaksiyon Birimi
bir benzerini, sinerji soru bilgi gerektiren soruları
Kapak Tasarımı ve imece soru ise size soruyu çözmenizde kolaylık
uzmankariyer - Grafik & Tasarım sağlayacak kısa ipuçları verecektir.
Konu Testleri belli bir konuyu kavramaya ve
Baskıya Hazırlık
uzmankariyer - Dizgi Birimi pekiştirmeye yönelik hazırlanmış sorulardan
oluşmaktadır. Soruların çözümleri öğrencinin konuyu
ISBN Numarası tekrar etmesini sağlayacak şekilde hazırlanmıştır.
978-605-329-740-6
Uzun uğraşlar sonucu ortaya çıkan bu çalışma
sizlerin başarıya ulaşmasıyla anlam kazanacaktır.

A: Turan Çiğdem Cad. No:5 Ostim/ANKARA Tüm adaylara sınavda başarılar dileriz.
T: (312) 231 12 89
F: (312) 231 41 99 Uzman Kariyer
G: (554) 898 03 01

E: bilgi@uzmankariyer.com
W: www.uzmankariyer.com

Basım Yeri - Telefonu

Grup Çağ Matbaa
T: (312) 394 35 39

© Bu kitabın her türlü hakkı uzmankariyer Ltd.

Şti.’ne aittir. Bu kitabın baskısından 5846 ve
2936 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasası
Hükümleri gereğince alıntı yapılamaz,
fotokopi yöntemi ile çoğaltılamaz, resim,
şekil, şema, grafik, vb. ler yayın evinin izni
olmadan kopya edilemez.

/uzmankariyer /uzmankariyer /uzmankariyer

 K İ TA B I M I TA NI YO R U M

B i l g i l e r i n s ı k l ı k l a ka r ı ș t ı r ı l d ı ğ ı , h a t a o ra n ı n ı n
y ü k s e k o l d u ğ u s o r u t i p l e r i d i r.
S o r u a l t ı n d a ye r a l a n “ İ m e ce” a ç ı k l a m a l a r i l e
ö ğ re n i l e n ko n u l a r ı n p e k i ș t i r i l m e s i , ç e l i ș k i ye
d ü ș ü lm e m e s i ve h a t a ya p ı l m a m a s ı a m a ç l a n m ı ș t ı r.

B i l g i g e re k t i re n ve yo r u m g ü c ü n e d a ya l ı
b i r ç o k ö l ç ü t ü ka p s a ya n s o r u t i p l e r i d i r.

Ö SY M ’ n i n d a h a ö n c e k i y ı l l a rd a
s o rd u ğ u s o r u n u n b e n z e r i d i r.
BÖLÜM - 1 Ölçme ve Değerlendirmede Temel Kavramlar 1
Performans Değerlendirme Tablosu 3
Test 1 Ölçme - I 4
Test 2 Ölçme - II 6
Test 3 Ölçmenin Düzeyleri / Ölçekleri - I 8
Test 4 Ölçmenin Düzeyleri / Ölçekleri - II 10
Test 5 Ölçmenin Düzeyleri / Ölçekleri - III 12
Test 6 Değerlendirme Kavramı ve Süreci 14
Test 7 Değerlendirme Türleri - I 16
Test 8 Değerlendirme Türleri - II 18
Test 9 Değerlendirme Türleri - III 20
Çözüm Sayfaları 22

BÖLÜM - 2 Hata, Güvenirlik ve Geçerlik 33

Performans Değerlendirme Tablosu 35
Test 1 Gerçek Puan Modelinde Hata - I 36
Test 2 Gerçek Puan Modelinde Hata - II 38
Test 3 Güvenirlik - I 40
Test 4 Güvenirlik - II 42
Test 5 Güvenirlik - III 44
Test 6 Geçerlik - I 46
Test 7 Geçerlik - II 48
Çözüm Sayfaları 50
BÖLÜM - 3 Öğrenci Başarısının Belirlenmesi 57

Performans Değerlendirme Tablosu 59

Test 1 Taksonomiler, Test Planı ve Testlerin Sınıflandırılması - I 60
Test 2 Taksonomiler, Test Planı ve Testlerin Sınıflandırılması - II 62
Test 3 Öğrenci Başarısının Belirlenmesi: Ölçme Araçları - I 64
Test 4 Öğrenci Başarısının Belirlenmesi: Ölçme Araçları - II 66
Test 5 Öğrenci Başarısının Belirlenmesi: Tamamlayıcı Değerlendirme Teknikleri - I 68
Test 6 Öğrenci Başarısının Belirlenmesi: Tamamlayıcı Değerlendirme Teknikleri - II 70
Test 7 Puanlama Teknikleri ve Tamamlayıcı Ölçme Araçları 72
Çözüm Sayfaları 74

BÖLÜM - 4 Ölçme Sonuçları Üzerinde İstatistiksel İşlemler 83

Performans Değerlendirme Tablosu 85

Test 1 İstatistiğe Giriş - I 86
Test 2 İstatistiğe Giriş - II 88
Test 3 İstatistiğe Giriş - III 90
Test 4 Test Puanlamalarına İlişkin İstatistikler - I 92
Test 5 Test Puanlamalarına İlişkin İstatistikler - II 94
Test 6 Test Puanlamalarına İlişkin İstatistikler - III 96
Test 7 Test Puanlamalarına İlişkin İstatistikler - IV 98
Test 8 Test Puanlamalarına İlişkin İstatistikler - V 100
Test 9 Test Puanlamalarına İlişkin İstatistikler - VI 102
Test 10 Test Puanlamalarına İlişkin İstatistikler - VII 104
Test 11 Test Maddelerinin Analizi - I 106
Test 12 Test Maddelerinin Analizi - II 108
Test 13 Test Maddelerinin Analizi - III 110
Test 14 Test Maddelerinin Analizi - IV 112
Çözüm Sayfaları 114
 BÖLÜM - 01

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRMEde
TEMEL KAVRAMLAR
 BÖLÜM - 01
Test Adı Soru Doğru Yanlış Boş Net

Ölçme - I 11
Ölçme - II 12

Ölçmenin Düzeyleri / Ölçekleri - I 10

Ölçmenin Düzeyleri / Ölçekleri - II 11
Ölçmenin Düzeyleri / Ölçekleri - III 12
Değerlendirme Kavramı ve Süreci 13
Değerlendirme Türleri - I 12
Değerlendirme Türleri - II 12
Değerlendirme Türleri - III 11
Toplam 104

P E R FO RM AN S D E Ğ ERLENDİ RME
 1 Ölçme - I

1.
I. Deniz diplomayı teslim etmediği için işe
alınmadı. 4. Aşağıdakilerin hangisinde verilen ölçme işle-
II. Şubemizde 13 çalışan var. mi doğrudan değildir?

III. Sendika istediği zammı almadığı için grev A) Metre ile sıranın boyunu ölçmek
yaptı. B) Sınıftaki öğrencileri saymak
IV. Beş yolcu kapasiteli taksiye dokuz yolcu C) Elbise için alınacak kumaşı kulaçla ölçmek
bindi. D) Kitaplık rafındaki kitapların sayısını belirle-
Yukarıda verilenlerden hangisinde ölçme söz mek
konusu değildir?
E) Termometre ile o anki sıcaklığı saptamak*
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III*
D) II ve IV E) III ve IV

2. - 3. soruları aşağıdaki ifadelere göre

5. Tarih Öğretmeni Coşkun Bey, derslere başlama-
cevaplayınız.
I. Öğrenci başarısını testle ölçmek.
II. İlgileri dereceleme ölçeğiyle belirlemek.
III. Yoğunluğu kütle ve hacim yardımıyla sapta-
mak.
IV. Evin alanını metrekare cinsinden hesapla-
mak.
V. Rafta kaç kitap olduğunu saymak.
dan önce, öğrencilerin ne düzeyde hazır olduğu-
nu belirlemek, hazır olmadıkları konuları sapta-
mak ve onları hazır hâle getirmek istemektedir.
Coşkun Bey’in bu amaçla hazırlayacağı bir
sınavda dersle ilgili öncelikle hangi davranış-
ları ölçmesi beklenir?
A) Giriş davranışları*
B) Kritik davranışlar
C) Üst düzey davranışlar
D) Hatırlamaya dayanan davranışlar
E) Tüm davranışlar

2. Yukarıda verilenlerin hangisinde türetilmiş

ölçme söz konusudur?

A) Yalnız II B) Yalnız IV C) I ve II
6.
D) II ve V E) III ve IV* I. Karış
>> İMC: İki farklı değişken arasındaki aritmetik iş-
II. Adım
lemler ile bağıntı kurarak 3. değişkene ulaşmaktır.
III. Metre
IV. Kulaç
V. Ayak
3. Verilenlerin hangisinde başlangıç noktası
Yukarıda verilen birimlerin hangisinde baş-
gerçek yokluk bildirmez?
langıç noktası tanımlıdır?
A) I ve II* B) II ve V C) III ve IV
A) I B) II C) III* D) IV E) V
D) I, IV ve V E) III, IV ve V

4
7.
10. - 11. soruları aşağıda verilen bilgilere
I. Sergide 44 adet tablo olduğu saptandı.
göre cevaplayınız.
II. Bahçede 1000 tane ağaç olduğu belirlendi.
III. Film 244 dakikada tamamlandı.
Fen Bilimleri Öğretmeni Ferit Bey, derste öğreti-
IV. Deniz bir günde 2,5 litre su içti.
len ulaşım konusuyla ilgili olarak bireylerin yaşa-
V. Sınıfta 7 tane gözlüklü öğrenci olduğu görüldü. mında karşılaşabileceği sorunlardan oluşan bir
Yukarıda verilen ölçme işlemlerinin hangisin- performans görevleri bütünü oluşturmuş ve öğ-
de veya hangilerinde birimin yapay olduğu rencilerine bu görevleri yerine getirmeleri için 10
söylenebilir? gün süre vermiştir. Bu performans görevindeki
A) Yalnız I B) II ve III C) III ve IV* üçüncü görevde, yapılacak işlemleri planlamaya
5 puan, işlemleri plana göre gerçekleştirenle-
D) I, II ve V E) III, IV ve V re 5 puan, işlemler bitiminde ulaşılan sonuçları
yorumlayanlara 10 puan verileceğini ve görevin
8. tamamı için 20 puan verileceğini açıklanmıştır.
I. Varilin hacminin 27 metreküp olduğu belirlen-
miştir. 10. Paragraftaki açıklamalar ölçme ve değerlen-
II. Asi Nehri’nin debisinin çok yüksek olduğu dirmeyle ilgili kavramlardan hangisine karşı-
saptanmıştır. lık gelmektedir?
III. Şirin’in 17 çift ayakkabısı olduğu anlaşılmış- A) Ölçme B) Ölçüt C) Ölçüm
tır.
D) Ölçme kuralı* E) Ölçek
IV. Yelkenlinin 30 metre boyunda olduğu görül-
müştür.
V. Arabanın maksimum 210 km/saat hıza çıka-
bildiği anlaşılmıştır.
Aşağıdakilerin hangisinde türetilmiş ölçme
belirten ifadeler bir arada verilmiştir?

A) I ve II B) I ve IV C) I ve V
D) III ve IV E) I, II ve V*

9.
I. ALES puanı 70 veya üzerinde olmayanlar
lisansüstü eğitime başvuramazlar.
II. Bir lisedeki 1700 öğrenciden 326’sının mate-
matik dersinden kaldığı saptanmıştır. 11. Paragraftaki belirtilen puanlama süreciyle il-
Verilen kavramlara karşılık gelen ifadeler gili olarak aşağıdaki yorumların hangisi daha
hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir? doğru olur?

A) Formüle puan verilmesi geçerliği düşürür.

I II
B) Sonucu bulmaya puan verilmemelidir.
A) Ölçme Ölçme
C) Sonucu bulmaya yorumlamadan daha yük-
B) Ölçüt Ölçme*
sek puan verilmelidir.
C) Değerlendirme Ölçüt
D) Formüle ve sonucu bulmaya aynı puan veril-
D) Ölçüt Değerlendirme
memelidir.
E) Değerlendirme Değerlendirme
E) Kısmi bilgilerin puanlanması ölçme işlemi ba-
kımından doğrudur.*

1.C 2.E 3.A 4.E 5.A 6.C 7.C 8.E 9.B 10.D 11.E

5
 2 Ölçme - II

1. 4. Eğitimde uygulan ölçme araçları gerçek anlam-

da güvenilir değildir.
I. Dersten geçebilmek için 100 üzerinden 50
alması gerektiğini belirtmek. Bu durumun temel nedeni aşağıdakilerden
hangisinde belirtilmiştir?
II. Felsefe dersinden 45 almak .
III. Beşiktaş en yüksek puanla birinci oldu. A) Geleneksel değerlendirme araçlarının kulla-
IV. Alper sınıfın en yakışıklısıdır. nılması
Aşağıdakilerden hangisi ya da hangilerinde B) Puanlamanın subjektif yapılması
ölçme işlemi yapılmıştır? C) Sınavların gereğinden fazla kalabalık olması
D) Dolaylı ölçme yapılıyor olması*
A) Yalnız II B) I ve IV C) I, II ve III*
E) Puanlamada yapılan sistematik hataların
D) I, III ve IV E) II, III ve IV
çokluğu

5. Aşağıdakilerden hangisi ölçme sürecinde

dikkat edilmesi gereken özellikler arasında
gösterilemez?
2. Aşağıdakilerden hangisi doğrudan (temel)
ölçmedir? A) Özelliğe uygun bir araç seçme

A) Mustafa’nın yabancı dil alanına ilgisi yüksektir. B) Karşılaştırma yapılacak uygun ölçütün seçi-

B) Ergin’in KPSS puanı 82’dir. mi*

C) Bugün Amasya’daki hava sıcaklığı -2°C’dir. C) Özelliğe uygun araç gereç seçimi

D) Yasemin’in zeka puanı 128’dir. D) Sonuçların sayı ya da sembolle ifade edilme-

E) Evimizin 3 odası 1 salonu vardır.* si

E) Ölçme aracının kullanılacağı koşulların belir-
lenmesi

3. Kimya Öğretmeni Ali Bey, hazırladığı çoktan 6.

seçmeli sınavda 20 soru sorduğunu, en yüksek
I. Gamze, bahçelerinden 32 kg fındık topladı.
puanın 50 olacağını(I) ve bu sınavda aritmetik
ortalamanın altında alanların kalacağını (II) be- II. Deniz kenarındaki illerin sıcaklığı 38 °C yi
lirtmiştir. Gülçin, aritmetik ortalamanın 10 puan geçti.
altında alarak (III) dersten kalmıştır. (IV) III. Canan, evlerinin önündeki parkta oyun oynu-
Buna göre, numaralandırılan yerler aşağıda- yor.
ki ölçme ve değerlendirme kavramlarından IV. Hande, okul meclis başkanlığı seçiminde
hangisine örnek verilebilir? 342 oy aldı.
V. Melis, 50 soruluk testte 36 soruya doğru ce-
I II III IV
vap verdi
A) Ölçme Kuralı Ölçme Ölçüt Değerlendirme
Aşağıdakilerden hangisi ya da hangilerinde
B) Ölçme Kuralı Ölçüt Ölçme Değerlendirme*
tanımlanmış birim vardır?
C) Değerlendirme Ölçme Ölçüt Ölçme Kuralı
D) Değerlendirme Ölçme Ölçüt Ölçüm A) Yalnız II B) I ve II* C) I, II ve V
E) Değerlendirme Ölçüt Ölçme Ölçme Kuralı D) I, III ve IV E) II, III ve IV

6
 7. - 9. soruları aşağıdaki bilgilere göre ce-
vaplayınız.

Samsun Bilim Sanat Merkezleri, geçerliği ve 11. Sporcu sağlığına zararlı ve hakça yarışmayı en-
güvenirliği saptanmış zekâ ölçeklerinde 120 ve gelleyen veya performans artışı sağlamak için
daha yüksek çocuklar üstün zekâlı olarak sapta- dışardan alınan veya sporcunun vücudunda
nacağını belirtmiştir. bulunan bir maddenin normal düzeyin üzerine
Zekâ yaşı hesaplanırken; zekâ yaşı biyolojik çıkarılmasını sağlayan madde ve yöntemlerin
yaşa bölünüp 100 ile çarpıldığı bildirilmiştir kullanılmasına doping denir.
1989 yılında Hacettepe Üniversitesi ile Genç-
lik ve Spor Genel Müdürlüğü arasında yapılan
7. Yukarıdaki metinde 120 ile ifade edilen kav- protokol gereği Türkiye Doping Kontrol Merkezi
ram aşağıdakilerden hangisidir? (TDKM) kurulmuştur.
A) Ölçüm B) Ölçme kuralı C) Ölçüt* Sporculardan alınan idrar numuneleri IOC tara-
fından bildirilen yasaklı maddelerle karşılaştırılır.
D) Ölçek E) Değerlendirme
Önceden belirlenen üst sınırı geçerse dopingli
hükmü konularak gerekli tıbbi ve hukuki işlemler
8. Zekâ yaşı hesaplanırken kullanılan ölçme başlatılır.
türü aşağıdakilerden hangisidir? Oyuncuların doping testi, ölçme ve ölçüte
göre değerlendirme türlerinden hangisiyle
A) Doğrudan B) Bağıl C) Dolaylı
ölçülür?
D) Göstergeyle E) Türetilmiş*
Ölçme Değerlendirme
A) Doğrudan Mutlak
B) Dolaylı Bağıl
9. Uygulan zekâ testinde 122 puan alan Melih’e üs- C) Doğrudan Bağıl
tün zekâlı tanısı konulmuştur.
D) Dolaylı Mutlak*
Bilim sanat merkezi tarafından Melih’ e üstün E) Türetilmiş Diagonistik
zekalı tanısı konulması, aşağıdaki seçenek-
lerdeki hangi kavram ile ifade edilir?

A) Değerlendirme* 12. Aşağıdakilerden hangisi eğitim bilimlerinde

B) Ölçme kuralı kullanılan ölçme ve değerlendirmenin önemi-
C) Gözlem ni doğru olarak açıklayan bir ifade değildir?
D) Ölçüt
A) Öğrencilerin yanlış öğrenmeleri sonucu, or-
E) Ölçüm
taya çıkan eksik öğrenmeleri iyileştirme ça-
lışmaları yapılır
10. Beden Eğitimi Öğretmeni Serkan Bey, ders baş-
B) Ölçme sonucu kullanılan materyallerin etkili-
lamadan öğrencileri yan yana getirmiş ve boyla-
rını karşılaştırarak uzundan kısaya doğru sırala- lik düzeyi çıkarılır.
mış, derse öyle başlamıştır. C) Ölçme değerlendirme sürecinde öğretme-
Serkan Bey’in yaptığı işlem aşağıdakilerden nin belirlediği ölçütler, mutlak doğruları ifade
hangisidir? eder.*
D) Ölçme sonuçları; okulu, aileyi ve öğrenciyi
A) Bağıl değerlendirme
bilgilendirici olmalıdır.
B) Dolaylı ölçme
E) Ölçme değerlendirme sonuçları öğrenciye
C) Mutlak ölçüt
rehberlik etmeli, yaşama hazırlayıcı fonksi-
D) Doğrudan ölçme*
yonlara sahip olmalıdır.
E) Türetilmiş ölçme
1.E 2.E 3.B 4.D 5.B 6.B 7.C 8.E 9.A 10.D 11.D 12.C

7
 3 Ölçmenin Düzeyleri / Ölçekleri - I

5.
I. Öğrencilerin bir günde harcadığı para miktarı
II. Aynı dersi seçenleri aynı sınıfa yerleştirme
1. “Kalemlikte hiç kalem yok.” diyen bir öğrenci
hangi ölçek düzeyinde bir gözlemde bulun- III. Liseye hazırlık sınavı sonucuna göre öğren-
muştur? cinin tercih ettiği liseleri belirleme
IV. Bir ilin en yüksek ve en düşük noktasındaki
A) Oran* ısı farkını belirleme
B) Eşit aralık V. Kupa maçına kaç tane biletli seyircinin katıl-
C) Sıralama dığını belirleme
D) Sınıflama Yukarıda verilen ifadelerin hangilerinde ölç-
E) Değişken aralıklı me işlemi sınıflama ölçeği düzeyindedir?

A) Yalnız I B) Yalnız II* C) Yalnız V

D) II ve III E) III ve IV

2. Ölçme sonuçlarının bir başlangıç noktasına

göre negatif sayılarla gösterilebildiği ölçek
türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sınıflama
B) Sıralama 6.
Taşıdığı bilgi
C) Eşit aralık*
D) Oran
E) Dereceleme

3. Hangi seçenekte verilen kavram eşit aralık

ölçeğinin başlangıç noktası olan sıfırı açıkla- Ölçekler
A B C D
mada kullanılamaz?
Yukarıdaki grafikte ölçekler ve bu ölçeklerle ya-
A) İzafi B) Tanımlı C) Göreli
pılan ölçme sonuçlarının taşıdığı bilgi miktarı
D) Bağıl E) Doğal* arasındaki ilişkiyi gösteren bir grafik verilmiştir.
Verilen bu grafikte A, B, C ve D harfleri yerine
sırasıyla hangi ölçek adlarını yazarsak ger-
4. Bir sinemada filmlerin yeni başlayacak seansına çek durum doğru yansıtılır?
girecek olanlar, giriş kapısından içeri alınırken fil- A B C D
min biten seansından çıkanlar arka kapıdan dı-
A) Oran Eşit aralık Sınıflama Sıralama
şarı çıkarılmaktadır.
B) Eşit aralık Oran Sıralama Sınıflama
Sinemada filme girecek olanlarla filmden çı-
kanların ayrı kapıları kullanması hangi ölçek C) Sınıflama Sıralama Eşit aralık Oran*
için bir örnek oluşturur? D) Sınıflama Eşit aralık Oran Sıralama
E) Sıralama Sınıflama Eşit aralık Oran
A) Dereceleme B) Oran C) Eşit aralık
D) Sıralama E) Sınıflama*

8
7.
I. Bir okuldaki 7. sınıf öğrencilerinden matema-
tik dersinden kalanların sayısı
9.
II. Öğrencilerin en çok sevdiği ilk beş sanatçı-
nın listesi I. Sıfır noktası gerçek yokluk bildirir.
III. Bir kenarı 8 metre olan bir karenin çevresinin II. Birimler eşitlik ilkesini karşılar.
uzunluğu III. Ölçme sonuçları için farkları belirlemek an-
IV. Ankara’yı ziyaret eden turistlerin doğdukları lamlıdır.
ülke adları Yukarıda verilen özelliklerden hangileri eşit
V. Ankara’nın üç gün boyunca ölçülen sıcaklık aralık ölçeği için doğrudur?
değerleri
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
Yukarıda verilenlerin hangisinde değişken,
oran ölçeğindedir? D) I ve II E) II ve III*
>> İMC: Ölçek türleri içinde yer alan ölçülen özelli-
A) I* B) II C) III D) IV E) V ğin belli bir başlangıç noktasına göre ve belli bir
özelliğe göre eşit aralıklarla sıralanmasını ifade
etmektedir.

10. Yüzyılın Güneş tutulması Kuzey Avrupa’da ger-

8.
I. Bir ekmek fırınının bir günde ürettiği ekmek
sayısını saptama
II. Giriş davranışlarına sahip olma düzeyi ben-
zer olan bireyleri aynı sınfta toplama
III. Öğretmen lisesini bitiren öğrencilerin öğret-
menlikle ilgili bölümleri tercih etme sırasını
saptama
IV. Mehmet’in sayısal yetenek testinden kaç
puan aldığını belirleme
V. Öğretmen atamalarına başvurduğu hâlde
atanamayan aday sayısını hesaplama
Yukarıda verilen ifadelerin hangilerinde ölç-
me işlemi oran ölçeği düzeyindedir?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) Yalnız V
çekleşti. (1) 20 mart 2015 Cuma günü (2) 11:52
de parçalı tutulma, 11:56 da maksimum seviye-
ye ulaşarak (3) 4 dakika 40 saniye (4) sürdü.
NASA’nın verdiği bilgiye göre Orta Afrika’daki
Güneş tutulmasından sonraki en uzun tutulma
olduğu bildirildi. (5)
Yukarıda koyu numaralı ifadelerde kullanılan
ölçek türleri hangi seçenekte doğru verilmiş-
tir?
A) Sınıflama - Aralıklı - Oranlı - Oranlı - Sırala-
ma
B) Sınıflama - Aralıklı - Aralıklı - Oranlı - Sırala-
ma*
C) Sınıflama - Aralıklı - Aralıklı - Aralıklı - Sınıfla-
ma
D) Sıralama - Aralıklı - Aralıklı - Aralıklı - Sınıfla-
ma
E) Sıralama - Oranlı - Oranlı - Oranlı - Sıralama

D) I ve V* E) II ve IV

1.A 2.C 3.E 4.E 5.B 6.C 7.A 8.D 9.E 10.B

9
 4 Ölçmenin Düzeyleri / Ölçekleri - II

1. Akif ve Ersoy Kimya dersinin uygulamalı labora- 3. Aşağıda Samsun ve Amasya şehirlerinin girişin-
tuvar dersinde bir etkinliğe ilişkin deneyle elde de bulunan tabeladaki bilgiler verilmiştir.
ettikleri bir sıvının sıcaklığını ölçmüşlerdir. Akif
cismin donma anındaki sıcaklığı 8 °C; Ersoy ise
281 °K bulmuştur. Samsun Amasya
Nüfus: 1.200.000 Nüfus: 400.000
Buna göre, Akif ve Ersoy’un cismin sıcaklığı-
nı ölçerken kullandıkları ölçek türü aşağıdaki Rakım: 4 Rakım: 453
seçeneklerin hangisinde doğru olarak veril- Sıcaklık: 32 °C Sıcaklık: 16 °C
miştir?

Akif Ersoy Yukarıdaki tabelada verilere bakarak aşağı-

dakilerden hangisi yanlıştır?
A) Eşit aralıklı Oranlı
B) Sıralama Eşit aralıklı A) Samsun, Amasya’dan 16 °C daha sıcaktır.
C) Eşit aralıklı Eşit aralıklı B) Samsun, Amasya’dan 449 m daha aşağıdadır.
D) Eşit aralıklı Sıralama C) Samsun’un nüfusu Amasya’nın 3 katıdır.
E) Sıralama Sıralama D) Samsun’un nüfusu Amasya’dan 800.000
daha fazladır.
E) Samsun, Amasya’dan 2 kat daha sıcaktır.

4. Aşağıdaki ölçek çiftlerinden hangileri yapılan

ölçümler sonucunda “nasıl” sorusuna cevap
oluşturabilir?

A) Sınıflama - Eşit Aralıklı

B) Sınıflama - Sıralama
2. C) Oranlı - Sınıflama
I. 2015 yılı “Yunus Nadi Öykü Ödülleri” yarış- D) Eşit Aralıklı - Oranlı
masına 21 yazar eserleri ile katıldı. E) Sıralama - Oranlı
II. Seçici kurul, bu yazarları cinsiyetine göre kız
- erkek diye gruplara ayırdı.
III. Eserlerin her birine 100 puan üzerinden not-
lar verdi. 5. Bir ölçme sonucundan elde edilen özellikle diğer
IV. Seçici kurul, ödülü “Mübarek Kadınlar” adlı ölçme sonucu karşılaştırılmış ve bu karşılaştır-
yapıtıyla Gaye Boralıoğlu’na verdi. ma işleminde özelliğin birinin diğer özellikten bü-
yüklük olarak daha fazla olduğu belirlenmiş ama
Yukarıda verilen cümlelerde kullanılan ölçek
ne kadar fazla olduğu belirlenememiştir.
türleri aşağıdakilerden hangisinde sıralan-
mıştır? Bu ölçme işleminde kullanılan ölçeğin türü
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Oranlı - Sınıflama - Sıralama - Sıralama
A) Derecelendirme
B) Sınıflama - Sınıflama - Sıralama - E. Aralıklı
B) Sınıflama
C) Sınıflama - Sınıflama - E. Aralıklı - E. Aralıklı
C) Sıralama
D) Sıralamalı - Sınıflama - E. Aralıklı - E. Aralıklı
D) Eşit aralıklı
E) Oranlı - Sınıflama - Aralıklı - Sıralama
E) Eşit oranlı

10
6. Büyükşehir belediyeleri, şehir planlamalarını ya- 9.
parken aynı sokaklardaki binalara, konumlarına
I. Motivasyon
göre numara vererek bütün şehri bu şekilde dü-
zenlemiştir. II. Akademik unvan

Bu uygulamada binalara konumlarına göre III. Hız

sıra numarası vermek aşağıdaki hangi ölçek Yukarıda örnekleri verilen ölçek türleri aşağı-
türüyle elde edilir? dakilerden hangisidir?

A) Sınıflama B) Sıralama* C) Oranlı I II III

D) Eşit Aralıklı E) Adlandırma A) E. Aralıklı Sınıflamalı Oranlı
B) Oranlı E. Aralıklı Sıralamalı
C) E. Aralıklı Sıralamalı Oranlı
D) Sıralamalı Sınıflamalı E. Aralıklı
E) Oranlı Sıralamalı E. Aralıklı

10. Süper ligde düzenlenen maçlarda, kazanan ta-

7. Biyoloji dersinde sunumunu yapan Bahadır’a; kım 3 puan, yenilen takım sıfır puan almaktadır.
Beraberlikte ise her iki takım 1’er puan alır. 18
ders öğretmeni “Güzel sunum yaptın.” demiş-
takımın katıldığı bu ligde 34 haftanın sonunda
tir.
en çok puan alan şampiyon olurken, en az puan
Biyoloji öğretmeninin kullandığı ölçek türü alan 3 takım bir alt lige düşmektedir.
aşağıdakilerden hangisidir?
Yukarıda süper lig hakkında verilen bilgilere
A) Doğrusal göre aşağıdaki yorumlardan hangisi yapıla-
B) Sınıflama maz?
C) Sıralama A) Takımların kazandığı puanlar sınıflama ölçe-
D) Eşit Aralıklı ğine dönüştürülebilir.
E) Eşit Oranlı B) Maç süreleri eşit oranlı ölçek düzeyindedir.
C) Hangi takımın kaç puan alacağı ölçme kura-
lıdır.
D) Bir alt lige düşmek değerlendirmedir.
E) Takımların maç sonunda aldıkları puanlar
eşit aralıklı ölçek düzeyindedir.

8. 11. “Hiç kimsenin yağmurun bile

I. Öğrencinin geçtiği ders sayısı Böyle küçük elleri yoktur,
II. Öğrencinin aylık harcama miktarının belirlen- Bütün güllerden derin
mesi Bir sesi var gözlerinin”
III. Metrekareye düşen yıllık yağış miktarının be- Yeni Türkü’nün “Yağmurun Elleri” şarkısında
lirlenmesi yukarıda altı çizili olan kelimede kullanılan
IV. Öğrencinin yüksek atlama performansının öl- ölçek çeşidi aşağıdakilerden hangisidir?
çülmesi A) Oranlı
V. Sırıkla yüksek atlamada sırığın boyu B) Sıralama
Yukarıdakilerden hangisinde ölçme işlemi C) Sınıflama
oran ölçeğiyle yapılamaz? D) Eşit aralıklı
A) I B) II C) III D) IV E) V E) Sabit Oranlı

1.A 2.E 3.E 4.B 5.C 6.B 7.B 8.D 9.C 10.E 11.A

11