KOD____________

Dolnośląski Konkurs ETAP POWIATOWY

FIZYCZNY 5 grudnia 2023 r.
zDolny Ślązak godz. 12.00
dla uczniów szkół podstawowych
w roku szkolnym 2023/2024 czas trwania 60 minut
Kuratorium Oświaty we Wrocławiu

INSTRUKCJA

1. Pisz wyraźnie czarnym lub niebieskim długopisem, nie używaj korektora.

2. Wszystkie swoje odpowiedzi wpisz na karcie odpowiedzi.
3. Pamiętaj, że pracujesz samodzielnie. Nie możesz korzystać z żadnych pomocy – tablic, map, słowników,
leksykonów, telefonów komórkowych, kalkulatorów itp. Potrzebne informacje zawarte są w treści
zadań.
4. Poza arkuszem nie możesz używać innych kartek.
5. Przy każdym zadaniu zapisano możliwą do zdobycia liczbę punktów.
6. Maksymalna liczba punktów do zdobycia wynosi 30.

Powodzenia!

Wojewódzka Komisja Konkursowa, zDolny Ślązak 2023/2024, FIZYKA – etap powiatowy

1
 KOD____________
CZĘŚĆ I
Wybierz i zaznacz poprawną odpowiedź w zadaniach zamkniętych.

1. Dwa balony – czerwony i niebieski – wiszą zawieszone na nitkach w niewielkiej odległości od siebie.
Ładunek elektryczny zgromadzony na czerwonym balonie wynosi +2 μC, a ładunek zgromadzony na
niebieskim balonie ma ten sam znak, ale jest dwukrotnie większy. W tej sytuacji wartość siły jaką
czerwony balon odpycha niebieski jest (0-1)
A. 2 razy mniejsza od wartości siły, jaką niebieski balon odpycha czerwony.
B. 4 razy mniejszy od wartości siły, jaką niebieski balon odpycha czerwony.
C. 2 razy większa od wartości siły, jaką niebieski balon odpycha czerwony.
D. równa wartości siły, jaką niebieski balon odpycha czerwony.

Tekst do zadań nr 2 i 3.
Położenia elektronu nie da się zaznaczyć przez nakreślenie jednego punktu w przestrzeni. Możemy
powiedzieć, że elektron jest zlokalizowany wokół pewnego punktu, tylko wtedy gdy prawdopodobieństwo
wokół tego punktu przyjmuje dużą wartość, a w pozostałym obszarze jest znikomo małe (rysunek 3).

Rysunek 3. Wykres amplitudy fali prawdopodobieństwa w przestrzeni. Duża wartość amplitudy wokół punktu x0 oznacza, że
cząstka z dużym prawdopodobieństwem jest zlokalizowana wokół punktu x 0.

Z prawa Newtona wynika, że znając teraźniejszość, możemy przewidzieć przyszłość. Okazuje się jednak,
że nie potrafimy dokonać dokładnego pomiaru „stanu teraźniejszości”, a więc i przewidywanie przyszłości
wymyka się nam. (…) Powiedzieliśmy także, że istnieje teoria bardziej fundamentalna niż teoria Newtona,
nosząca nazwę mechaniki kwantowej. W ramach mechaniki kwantowej już sama teraźniejszość o jakiej
myślał Newton, nie jest określona, cóż więc mówić o przyszłości?

Mechanika kwantowa z pewnością może wydawać się absurdalną, ponieważ przywykliśmy do tego, jak
wygląda świat postrzegany zmysłami. Mogę zapewnić, że elektron też na pewno bardzo by się „zdziwił”,
gdyby mógł spojrzeć na świat naszymi oczami. Siła przyzwyczajenia jest ogromna. Trzeba wysiłku, żeby
wyrwać się z przyzwyczajeń i zobaczyć świat inaczej, świat różnorodny, bogatszy, niesamowity. Aby
rozumieć fizykę i ujrzeć jej piękno, musimy być wytrwali. Trzeba sporo wysiłku, żeby wejść na szczyt, ale
widok, który wtedy się otwiera, jest niesamowity, czego wam wszystkim serdecznie życzę.
za: Krzysztof Sacha, Dziwny jest ten świat, FOTON 78, Jesień 2002

2. Prawdopodobieństwo zajścia zjawiska określa się liczbą p, która należy do przedziału < 0 ; 1 >, gdzie
0 oznacza, że nie ma szans na jego zajście, a 1 oznacza, że zjawisko zdarzy się na pewno. Położenie
elektronu w punkcie zostało określone na 0,4562. Wartość tego prawdopodobieństwa zapisana
z dokładnością do 2 cyfr znaczących to (0-1)

A. 0,5. B. 0,45. C. 0,46. D. 0,456.

Wojewódzka Komisja Konkursowa, zDolny Ślązak 2023/2024, FIZYKA – etap powiatowy

2
 KOD____________

3. Na podstawie informacji zawartych w tekście, w zadaniu 2 oraz swojej wiedzy oceń prawdziwość
poniższych zdań. Wpisz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, gdy jest fałszywe. (0-3)
Aby określić położenie elektronu potrzebujemy wiedzieć, że prawdopodobieństwo znalezienia
A. go dokładnie w tym miejscu jest równe 1.
Prawa Newtona i mechanika kwantowa inaczej opisują teraźniejszość i przyszłość, ale obie teorie
B.
opisują otaczający nas świat.
C. Ostatni akapit tekstu traktuje o trudnościach i radościach związanym z uczeniem się.

Tekst do zadań nr 4, 5 i 11.

Samochód osobowy o masie 800 kg, stoi na
poboczu drogi w terenie niezabudowanym. Po
chwili rusza i w ciągu 10 sekund (I faza ruchu)
osiąga prędkość, z jaką porusza się przez kolejne
10 sekund (II faza ruchu). Wykres przedstawia
zależność wartości prędkości v tego auta od czasu
t dla obu faz ruchu.

4. W dwunastej sekundzie ruchu samochód porusza się ruchem jednostajnym z prędkością o wartości (0-1)

A. 20 km/h. B. 36 km/h. C. 50 km/h. D. 72 km/h.

5. Wskaż zdanie nieprawdziwe. (0-1)

A. Energia kinetyczna auta w II fazie ruchu nie zmieniała się.
B. W I fazie ruchu samochód przyspieszał ze stałym przyspieszeniem.
C. Wartość wypadkowej siły działajacej na samochód w II fazie ruchu była większa od zera.
D. W I fazie ruchu auto przebyło dwukrotnie mniejszą drogę niż II fazie.

6. Podstawowe mechanizmy przekazywania energii w postaci ciepła to: konwekcja, przewodzenie oraz
promieniowanie. Wskaż prawidłowe dokończenie zadania. (0-1)

Przekazywanie energii przez rozgrzaną płytę kuchenki stojącemu na niej garnkowi o polu powierzchni dna
nieznacznie większemu od pola grzewczego kuchenki w otoczeniu powietrza odbywa się
A. wyłącznie przez przewodzenie.
B. wyłącznie przez przewodzenie i promienowanie.
C. wyłącznie przez przewodzenie i konwekcję.
D. przez wszystkie trzy mechanizmy.

Wojewódzka Komisja Konkursowa, zDolny Ślązak 2023/2024, FIZYKA – etap powiatowy

3
 KOD____________

7. W niewielkiej odległości od siebie umieszczono w prostej linii

nieruchomy magnes sztabkowy i metalową płytkę wykonaną ze stali,
która mogła się swobodnie poruszać. Wskaż prawidłowe
dokończenie zadania. (0-1)
W takiej sytuacji
A. to, czy magnes będzie przyciągany czy odpychany przez płytkę, zależy od odległości między nimi.
B. magnes będzie przyciągał płytkę, a płytka będzie przyciągać magnes.
C. magnes będzie przyciągał płytkę, a płytka będzie odpychać magnes.
D. magnes nie będzie oddziaływał magnetycznie z płytką.

8. Wykres przedstawia zależność wartości prędkości v

motoru od czasu t. Wskaż prawidłowe dokończenie
zdania. (0-1)

Największa zmiana wartości prędkości zaszła między

A. 14 s i 16 s ruchu. B. 10 s i 12 s ruchu.
C. 6 s i 8 s ruchu. D. 2 s i 4 s ruchu.

9. Uczennica przeprowadziła badanie, polegające na określeniu, czy surowy ziemniak może pływać
w osolonej wodzie. W tym celu przygotowała łyżeczkę, sól oraz 4 szklanki, które oznaczyła literami od
A do D. Każdą ze szklanek wypełniła do połowy wodą i do szklanki: oznaczonej literą A wsypała pół łyżeczki
soli, oznaczonej literą B wsypała jedną łyżeczkę soli, oznaczonej literą C wsypała jedną i pół łyżeczki soli,
oznaczonej literą D wsypała dwie łyżeczki soli. Następnie wymieszała wodę w każdej szklance aż do
rozpuszczenia soli i zanurzała ziemniak w każdej ze szklanek. Okazało się, że ziemniak pływa częściowo
zanurzony tylko w szklankach oznaczonych literami C i D. Na podstawie informacji z treści zadania i swojej
wiedzy zaznacz właściwe dokończenia zdania wybrane spośród wariantów A–B oraz wariantów 1–2.
(0-2)
Gęstości cieczy w szklankach A i B były
rozpuszczono w nich taką samą ilość soli i
A. różne i większe 1.
ziemniak tonął w obu szklankach.
od gęstości rozpuszczono w nich różną ilość soli i ziemniak
B. takie same i mniejsze 2.
ziemniaka, ponieważ tonął w obu szklankach.
ilość soli nie wpływa na gęstość cieczy w
C. różne i mniejsze 3.
szklance.

10. Dwa identyczne naczynia wypełnione zostały odpowiednio wodą i olejem. W każdym naczyniu jest
1 litr danej cieczy. Gęstość oleju rzepakowego wynosi 900 kg/m3, a gęstość wody 1 g/cm3. Wskaż właściwe
dokończenie zdania. (0 -1)

Masy cieczy są
A. takie same i wynoszą 1 kg. B. różne i masa oleju jest większa, niż masa wody.
C. różne i masa oleju jest równa 1000 g. D. różne i masa oleju równa 0,9 kg.

Wojewódzka Komisja Konkursowa, zDolny Ślązak 2023/2024, FIZYKA – etap powiatowy

4
 KOD____________

CZĘŚĆ II
Przeczytaj uważnie zadania i rozwiąż je w karcie odpowiedzi. Pamiętaj o zapisaniu wszystkich obliczeń.

11. Oblicz wartość siły działającej na samochód osobowy podczas przyspieszania. Skorzystaj z informacji
znajdujących się w tekście na str. 3. (0-3)

12. Dostarczając takiej samej ilości energii cieplnej stopiono

całkowicie metalowe kulki. Jedna kulka wykonana była ze stali, Temperatura Ciepło
Nazwa
a druga z ołowiu. Przemiana ich stanu skupienia zachodziła topnienia topnienia
substancji
w temperaturze topnienia każdego z metali. Na podstawie danych [°C] [kJ/kg]
w tabeli oraz informacji w treści zadania wyznacz stosunek masy stal 1450 270
kuli wykonanej z ołowiu do masy kuli wykonanej ze stali. Wynik ołów 327 25
zapisz z dokładnością do dwóch cyfr znaczących. (0-3)

13. Na siłomierzu zawieszono fragment cegły i wyznaczono

jego ciężar. Zanurzono fragment w oleju
rzepakowym wówczas siłomierz wskazywał 0,23 N. Następnie
zanurzono go w wodzie i wówczas wskazywał 0,20 N. Oblicz
masę i objętość tego fragmentu cegły. Do obliczeń przyjmij g =
10m/s2. Gęstość oleju rzepakowego wynosi 900 kg/m3,
gęstość wody 1000 kg/m3. (0-4)

14. Ładunek pojedynczego elektronu jest ujemny i ma wartość 1,6·10-19 C. Na skutek pocierania pewnego
ciała zyskało ono ładunek + 72 μC. Oblicz, ile elektronów opuściło to ciało w procesie jego elektryzowania
przez tarcie. (0-3)

15. Napięcie elektryczne mierzone na zaciskach baterii płaskiej, do której nie podłączono żadnego
odbiornika prądu elektrycznego, wynosi 4,61 V. Gdy z baterii czerpiemy prąd o natężeniu 2,1 A, napięcie
na jego zaciskach wynosi 4,2 V. Oblicz, jaki opór wewnętrzny ma ta bateria. Wynik zapisz z dokładnością
do dwóch cyfr znaczących. (0-4)

Brudnopis
(zapisy w brudnopisie nie będą sprawdzane)

Wojewódzka Komisja Konkursowa, zDolny Ślązak 2023/2024, FIZYKA – etap powiatowy

5
 KOD____________
Brudnopis
(zapisy w brudnopisie nie będą sprawdzane)

Wojewódzka Komisja Konkursowa, zDolny Ślązak 2023/2024, FIZYKA – etap powiatowy