Professional Documents
Culture Documents
Football Nots
Football Nots
فوتبال چیست؟
فوتبال چیست؟!
یک ورزش تیمی و محبوبترین بازی در سراسر جهان است که توسط دو تیم یازده نفره متشکل از بازیکنان فوتبال با یک
توپ فوتبال بر روی چمن طبیعی یا مصنوعی با هدف گلزدن انجام میگیرد .یازده بازیکن هر تیم شامل چند مهاجم،هافبک،
مدافع و یک دروازهبان میشوند که توسط سرمربی در زمین چیده میشوند و مانند یک سیستم عمل میکنند که سیستم فوتبال
نامیده میشود .امروزه بیش از ۲۵۰میلیون فوتبالیست در بیش از ۲۰۰کشور وجود دارند.
امروزی نیز در سال ۱۸۶۶در مدارس انگلستان شکلگرفت و به تدریج گستر ٔه پراکندگی آن همهٔ جهان را زیر پوشش خود
قرارداد .با شکلگیری سازمان فیفا در سال ۱۹۰۴و ایجاد رقابت جام جهانی فوتبال ،این ورزش بسیار گستردهتر شد.
طول زمین فوتبال ۹۰تا ۱۲۰متر و عرض آن ۴۵تا ۹۰متر است .فوتبال در دونیمه ۲۰تا ۴۵دقیقهای انجام میگیرد و
در بازیهای حذفی و رفت و برگشتی گاهیاوقات ،وقتهای اضافه و پنالتی نیز به آن افزوده میگردد .فوتبال ضوابطی
سازمان فیفا عالوه بر فوتبال ،نهاد رسمی ورزشهای فوتسال و فوتبال ساحلی نیز میباشد و کنفدراسیونهای قارهای یوفا،
اِیاِفسی ،سیاِیاِف ،کونکاکاف ،کونمبول و اُاِفسی از زیرشاخههای فیفا هستند.جام جهانی فوتبال از بزرگترین
رویدادهای ورزشی جهان است که هر چهارسال یکبار در یکی از کشورهای جهان روی میدهد .عالوه بر این ،مسابقات
بینالمللی دیگری مانند بازیهای المپیک تابستانی ،جام کنفدراسیونها ،جام باشگاههای جهان ،جام ملتهای اروپا و لیگ
لیگهای متعددی ازجمله ال لیگا و لیگ برتر انگلستان در کشورهای مختلف بهوجود آمدهاند که نوعی مسابقات داخلی
محسوب میشوند .فوتبال بانوان نیز از اواخر سد ٔه نوزدهم میالدی به راهافتاد .فیفا ادعا میکند که وظیفهٔ محافظت بازیکنان
از زورافزایی را بهخوبی انجام میدهد و فوتبال ،از زورافزایی پاک است .در سال ،۲۰۰۴فیفا یک منشور اخالقی برای
اجرای بازیهای جوانمردانه بهتصویب رساند .اما در سال ،۲۰۰۶این منشور بازنگریشد و منجر به تشکیل نهاد قضایی
فوتبال در کشورهایی که آغازگر فوتبال بودند ،نامهای مختلف داشت .این ورزش در چین «تسو چو» ،در ژاپن « ِک َمری» و
در یونان و امپراتوری روم «هارپاستوم» نامیده میشد .اصطالح فوتبال( به انگلیسی ): Footballرا برای نخستینبار مردم
بریتانیا ابداعکردند ،اما مردم ایاالت متحده آمریکا آن را ساکر( به انگلیسی ): Soccerمینامند .در بریتانیا این ورزش در
نامیدهشد و این اصطالح به تدریج بر واژه ساکر تسلط پیدا کرد و در پایان به فوتبال تغییر نام یافت.
این ورزش در مناطقی از جمله فرانسه ،آمریکای التین و اسپانیا با اصطالح فوتبال نامیده میشود .آلمانیها با اندکی تنوع
آن را Fußballو fooseballمینامند .ریشهٔ واژهٔ فوتبال به اواخر سال ۱۸۰۰میالدی و از هنگامی که این ورزش در
واژه ها و اصطالحات
مسابقهٔ فوتبال :به بازی که در آن بازی فوتبال انجام میگیرد ،مسابقهٔ فوتبال میگویند.
زمین فوتبال :به زمینی که بازی فوتبال در آن انجام میگیرد ،زمین فوتبال میگویند که در شرایط استاندارد میبایست
پوشیده از چمن طبیعی یا مصنوعی باشد و شامل مناطقی از جمله محوطه جریمه است .فوتبال بر روی زمینهای خاکی
کوچهها و خیابانها نیز انجام میگیرد و آنها نیز زمین فوتبال به شمار میروند.
تیم فوتبال :به مجموعهای از بازیکنان فوتبال گفته میشود که در یک مسابقه با هم متحد و همهدف هستند!
مربی فوتبال :فردی که فوتبال نقش تربیت و سازماندهی بازیکنان تیم (از نظر جسمی و روحی) جهت کامیابی در مسابقات
را بر عهده دارد .در فوتبال امروزی هر تیم چندین مربی دارد که وظایف به صورت تفکیکشده بین آنها تقسیم میشود
سیستم فوتبال :سیستم یا آرایش تیمی ،نشاندهنده طرز چیرمان بازیکنان یک تیم در زمین است .آرایش هر تیمی متناسب با
کاپیتان :کاپیتان یکی از بازیکنان است که وظیفه رهبری تیم در زمین بازی را بر عهده دارد و با بستن بازوبند به بازوی
بازیکنان تیم متمایز است .وی تنها بازیکن تیم است که اجازه دارد توپ را (در محدوده مشخص) با دست لمس نماید.
مدافع :به بازیکنی گفته میشود که محل جایگیری او در زمین خودی است و میان دروازهبان خودی و مهاجم حریف قرار
میگیرد و وظیفهٔ اصلی وی مقابله با حمله تیم حریف است .مدافعان خود به انواع مدافع مرکزی ،مدافع کناری ،سوییپر،
هافبک :به بازیکنی گفته میشود که معموالً در میانهٔ زمین بازی میکند و به زیر مجموعههایی از جمله هافبک هجومی،
هافبک دفاعی ،هافبک میانی و هافبک کناری تقسیم میشود .وظایف اصلی هافبک ،رساندن توپ به مهاجمان برای گلزنی
مهاجم :به بازیکنی گفته میشود که در خط جلو بازی میکند و نزدیکترین بازیکن هر تیم به دروازهٔ حریف است .وظیفه
اصلی مهاجم گلزنی است .مهاجم زیر مجموعههای مختلفی مانند مهاجم نوک ،مهاجم کنار و مهاجم کاذب دارد.
بازیکن ذخیره :بازیکن فوتبالی است که بر روی نیمکت مینشیند و در مسابقات استاندارد ،حداکثر ۳بازیکن ذخیره
هتتریک :اگر یک بازیکن در یک مسابقه سه بار یا بیشتر گلزنی کند؛ میگویند او هتتریک کردهاست.
کلین شیت (دروازه بسته) :هنگامی که یک تیم در یک مسابقه هیچ توپی وارد دروازهاش نشود؛ میگویند آن تیم (یا
دیواره دفاعی :یک ردیف از بازیکنان فوتبال است که شانه به شانه یکدیگر میایستند و تالش میکنند جلوی شوت بازیکنان
حریف به دروازه خودی را در زمان نواخت ضربه ایستگاهی مستقیم بگیرند .این ردیف انسانی میبایست حداقل ۱۰یارد از
که در جریان ماندن بازی به نفع بازیکن هدف خطا است ،اعالم خطا نکند و بازی را ادامه دهد.
فوتبال از آسیا ظهورکرد و در این قارهٔ کهن آغازگردید .شواهد تاریخی نشان میدهد که قدمت بازی فوتبال به سدهٔ دوم و
سوم پیش از میالد در چین بازمیگردد .پرچمدار این ورزش دودمان هان بودند که به توپی چرمی پرشده از پر و مو لگد
میزدند .دور این توپها حدود ۳۰–۴۰سانتیمتر بودهاست .این بازی چینی «تسو چو» نامداشت و امپراتوری هان در
نوع دیگری از این ورزش حدود ۵۰۰–۶۰۰سال بعد در ژاپن آغازگردید؛ اما هیچ مسابقهٔ رقابتی میان ژاپن و دودمان هان
صورتنگرفت .در آن زمان ،بازیکنان در دایرهای نسبتا ً کوچک میایستادند و توپ را از یکدیگر عبور میدادند.
«کمری» نام ژاپنی این بازی بود و در مقایسه با فوتبال امروزی بسیار متفاوت بود .سپس فوتبال در یونان و به شکل
ورزش هارپاستوم در روم نیز رواجپیداکرد .فوتبال در بازیهای یونانیان و رومیان تغییرات عمدهای یافت؛ بهطوری که
دوتیم در یک میدان مستطیلشکل که خط میانی میدان نیز داشتهاست ،بازی میکردند .مردمی که هارپاستوم بازی میکردند،
اغلب مردم خشنی بودند ،به توپ لگد میزدند تا آن را از خط دروازه عبور دهند یا به کس دیگری پاس بدهند که وی چنین
عملی انجام دهد .تیم دیگر نیز قصد متوقفکردن روند تیم حریف و بازپسگیری توپ را به هر طریق ممکن انجام میداد!
هیچ طول و عرض خاصی برای میدان بازی درنظر گرفته نمیشد؛ بازیکنان شمارهای نداشتند و کمبود قوانین احساس
میشد.
مدرنترین نسخهٔ فوتبال در سد ٔه دوازدهم میالدی از انگلستان سرچشمه گرفتهاست .این بازی در انگلستان بسیار محبوبشد؛
اما پادشاهان هنری دوم و هنری چهارم انگلستان فوتبال را ممنوعکردند .آنها معتقد بودند که محبوبیت فوتبال به محبوبیت
پیشینهٔ معاصر این بازی جهانی به بیش از ۱۰۰سال پیش بازمیگردد؛ زمانی که این ورزش در انگلستان شکلگرفت و
اتحادیه فوتبال انگلستان بهوجودآمد و فوتبال به ورزشی رسمی تبدیلشد .فوتبال به سبک امروزی ،در اوایل سال ۱۸۰۰
مدرسهٔ راگبی انگلستان که در سال ۱۵۶۷تأسیسشده بود ،نسخهای متفاوت از فوتبال را ارائهداد .مدارس دیگر نیز قوانینی
را ساخته و در پایان ،بازی فوتبال مدرن را بنیانگذاری کردند .در این سال اندازه و وزن توپها نیز استاندارد شد .در
نخستین بازی ۹۰دقیقهای فوتبال ،دوتیم لندن و شفیلد در سال ۱۸۶۶بهرقابت با یکدیگر پرداختند.
پس از آن انگلستان شروع به گسترش فوتبال کرد و آن را از مرز اروپا نیز گذراند .برای نخستینبار در سال ۱۸۶۷فوتبال
در آرژانتین ،به عنوان یک کشور غیراروپایی راهیافت .ملوانان ،بازرگانان و سربازان بریتانیایی بهسرعت فوتبال را بهنقاط
مختلف جهان مانند ایتالیا ،اتریش ،آلمان ،آرژانتین ،اروگوئه و برزیل بردند .اگرچه در زمانهای قدیم تنها مردان فوتبال
بازی میکردند؛ اما در اواخر سده نوزدهم ،بانوان هم به انجام فوتبال پرداختند.
در طول جنگ جهانی اول که مردان در مشاغل خود بودند ،بانوان فوتبال بازی میکردند .در حدود سال ،۱۸۷۵پادشاه
ادوارد سوم انگلستان فوتبال را بهدلیل خشونت ،غیرقانونی دانست و اعالمکرد که اگر کسی فوتبال بازیکند ،به زندان
خواهدافتاد.
فوتبال برای نخستینبار به بازیهای المپیک تابستانی ۱۹۰۰پاریس ،فرانسه راهیافت .در ابتدار قراربود که چهار بازی در
این جام میان تیم ملی فوتبال فرانسه با سوئیس ،بلژیک ،آلمان و انگلستان صورتگیرد .اما آلمان و سوئیس به پاریس نیامدند.
بازیها کامالً بدون برنامه بود و سرانجام ،تیم ملی فوتبال انگلستان قهرمان جام شد.
فدراسیون بینالمللی فوتبال (فیفا) در تاریخ ۲۱مه ۱۹۰۴در پاریس ،فرانسه بنیانگذاریشد .کامیابیهای ورزش فوتبال در
بازیهای المپیک تابستانی سبب شد که مقامات فیفا به فکر تشکیل مسابقات جهانی بیافتند .ایدهٔ برگزاری مسابقات جام جهانی
فوتبال را ژول ریمه ،رئیس وقت فیفا ارائهداد و این سازمان در کنگرهای در ۲۸مه ۱۹۲۸در آمستردام با برگزاری
از همان آغاز ،اروگوئه که قهرمان مسابقات فوتبال بازیهای المپیک تابستانی ۱۹۲۴و ۱۹۲۸شدهبود ،پیشتاز جام جهانی
شد و میزبانی جام جهانی فوتبال ۱۹۳۰را برعهدهگرفت و قهرمان این جام نیز شد.
صنعتی ،عمده مرکز تولید فوالد بود ،بنیانگذاری شد .لیگ قهرمانان اروپا یکی از معتبرترین جامهای باشگاهی فوتبال است
که قدمت آن به سال ۱۹۵۵باز میگردد .باشگاه فوتبال رئال مادرید در پنج دور ٔه نخست این مسابقات به قهرمانی رسید .جام
باشگاههای جهان یکی از معتبرترین مسابقات بینالمللی فیفا است که در سال ۲۰۰۰بنیانگذاری شد و در نخستین و واپسین
دورهٔ (سال )۲۰۱۲آن ،باشگاه فوتبال کورینتیانس از برزیل به مقام قهرمانی رسیدهاست .امروزه ۲۰۷کشور دارای تیم ملی
فوتبال هستند.
فوتبال قواعدی دارد که قوانین فوتبال نامیده میشوند و بازی براساس آنها انجام میگیرد .توپ فوتبال وسیلهای است که
بازی با آن انجام میگیرد و دور آن ۷۱سانتیمتر است .در زمین فوتبال ،دو تیم که هر کدام از یازده بازیکن (شامل مهاجم،
هافبک ،مدافع و یک دروازهبان) تشکیل شده ،به رقابت با یکدیگر میپردازند و آرمان هر تیم وارد کردن توپ به درواز ٔه
حریف یا اصطالحا ً گل زدن است .هر تیمی که در پایان بازی گل بیشتری به ثمر رساندهباشد ،برند ٔه بازی است و تیم مقابل
بازنده است؛ اگر هر دو تیم به تعداد مساوی گل به ثمر برسانند ،با هم مساوی یا تساوی کردهاند .هرتیم یک کاپیتان دارد که
هیچ بازیکنی در زمین به جز دروازهبان حق دستزدن و زدن بازو به توپ را ندارد و پرتاب توپ توسط دروازهبان ،یک
نوع آغاز مجدد بازی است .بازیکنان معموالً با پای خود توپ را در زمین جابهجا میکنند و گاهی اوقات از دیگر بخشهای
بدن (بهویژه سر) نیز برای جابهجا کردن توپ استفاده میکنند .بازیکنان تنها از دستها و بازوهای خود نمیتوانند.
استفادهکنند .همهٔ بازیکنان توپ را در هر جهت و در سراسر زمین جابهجا میکنند ،اما نمیتوان توپ را در موقعیت آفساید
بازیکنان با روشهای کنترل توپ از جمله دریپلینگ (دریبلکردن) ،پاسدادن توپ به همتیمی ،شوتزدن که معموالً با
عکسالعمل دروازهبان روبهرو میشود ،برای خود فرصت گلزنی ایجاد میکنند .بازیکنان برای جلوگیری از پیشروی
فوتبالیستهای رقیب ،اعمالی چون بریدن پاسها ،تکلزدن و برخورد فیزیکی با بازیکنان تیم مقابل را انجام میدهند .فوتبال
در سطح حرفهای ،معموالً تعداد زیادی گل بهثمر میرسد .برای نمونه ،در فصل ۱۹۶۳–۶۴لیگ برتر انگلستان به طور
متوسط در هر بازی ۳٫۴۰گل بهثمر رسید .قوانین بازی برای دروازهبان با ۱۰بازیکن دیگر متفاوت است و تاکنون ،تعداد
زیادی نقشهای تخصصی در زمین ایجاد شدهاست .از دیدگاه کلیتر ،این ۱۰بازیکن شامل سهدسته میشوند :مهاجمان،
هافبکها ،مدافعان .گاهی اوقات بازیکنان پستهای خود را در زمین با یکدیگر عوض میکنند که دروازهبان قابلیت انجام
این کار را ندارد .برای نمونه ،مدافع مرکزی میتواند جای خود را با هافبک چپ و راست عوضکند .این ۱۰بازیکن ممکن
است در هر پستی بهجز دروازهبانی قرارگیرند .سبک بازی پستها با یکدیگر فرقدارد؛ مهاجمان بیشتر سبک بازی
هجومی دارند و برخالف آنها ،مدافعان کمتر در اندیشهٔ اجرای یک بازی هجومی و سرعتبخشیدن به بازی هستند .معموالً
هر بازیکن در پست تخصصی خود بازی میکند و کمتر در زمین جابهجا میشود و پست خود را در زمین تغییر میدهد.
هرتیم دارای یک سیستم است و این سیستم و تاکتیکهای تیم را معموالً سرمربی شکل میدهد.
یک بازی شامل دوتیم است که هرکدام ۱۱بازیکن درون زمین دارند که یکی از آنها دروازهبان است .اگر تعداد بازیکنان
یک تیم درون زمین کمتر از ۷نفر باشد ،یا بیش از چهار بازیکن از یک تیم کارت قرمز بگیرند ،بازی لغو میشود .در
مسابقات رسمی ،حداکثر سه بازیکن میتوانند جایگزین سه بازیکن درون زمین بشوند .در همه مسابقات ،باید نام بازیکن
جایگزین به داور دادهشود .هریک از بازیکنان در طول بازی میتوانند جایگزین دروازهبان شوند .اگر بازیکنی بدون اجازه
داور جایگزین بازیکنی دیگر شود ،بازی توسط داور متوقف میشود .بنابراین تا هنگامی که بازی در جریان است ،بازیکنی
نمیتواند جایگزین بازیکن دیگر شود و باید بازی متوقفشود تا تعویض انجامگیرد.
بازیکنان حق استفاده از وسایل خطرناک مانند جواهرات را ندارند .برخی از تجهیزات پایه بازیکنان که داشتن آنها اجباری
است ،عبارتند از :یک پیراهن بدون آستین که میتوان از زیر آن پیراهنی آستیندار پوشید؛ به شرطی که رنگ پیراهن
آستیندار همرنگ پیراهن بدون آستینباشد .یک شورت ورزشی که اگر از زیرش شورتی دیگر پوشیدهشود ،باید همرنگ
شورت اصلی باشد .یک جوراب کشباف ساقدار که ظاهرا ً ساق بلندی هم دارد و کفش .بازیکن عالوه بر تجهیزات پایه،
ساختهشدهاست.
بازیکنان هردوتیم و داوران باید لباسهایی را بپوشند که تیمها و داوران را از یکدیگر متمایز و کند .عالوه بر این،
دروازهبانان نیز باید لباسهایی بپوشند که آنها را از همتیمیهایشان و داوران متمایز و جداکند .بازیکنان نمیتوانند هیچگونه
شعار و تبلیغات سیاسی و مذهبی و شخصی را روی تجهیزات پایه خود آشکارکنند .همچنین بازیکنان باید هرگونه شعار و
تبلیغات سیاسی و مذهبی را از روی لباس زیرین پیراهن ورزشی خود ازبینببرند .آشکارکردن شعارها و تبلیغات سیاسی و
هر بازی توسط داوری مقتدر که توانایی اجرای همه اعمال داوری در زمین را داشتهباشد ،اداره میشود .داوران تنها در
صورت مشورت با کمکداوران یا داور چهارم (بهشرط این که بازی مجددا ً آغاز نشدهباشد) ،نظر خود را تغییر میدهند و
یا بازی را فسخ میکنند .در زمین دو کمکداور وجوددارد که صالحیت اعتراض به تصمیمات نادرست داور وسط را
برعهدهدارند .آنها برای کنترل درست بازی معموالً حدود ۹٫۱۵متر ( ۱۰یارد) از خط عرضی زمین فاصلهدارند .داور
چهارم نیز یکی دیگر از مقامات داوری است که بیرون زمین قراردارد و مسئولیتهایی همچون هماهنگی تعویض
بازیکنهای تیمها را برعهدهدارد .در صورتی که یکی از کمکداوران توانایی ادامهٔ کمکداوری بازی را نداشتهباشد ،داور
چهارم جایگزین او میشود .در مسابقات جام ملتهای اروپا ،۲۰۱۲دو داور بهطور آزمایشی روی خط دروازهها ایستادند
و کمکداوران را در تصمیمگیری بهویژه تصمیمگیریهای منطقهٔ پنالتی کمک کردند .چندی پیش ،فیفا به فدراسیونهای
عضو خود اعالمکرد که آنها میتوانند در صورت داشتن فناوری الزم ،از فناوری گل–الین استفادهکنند و این فناوری در
جام جهانی فوتبال ۲۰۱۴و از فصل ۲۰۱۳–۲۰۱۴در لیگ برتر انگلستان مورد استفاده قرار خواهد گرفت .فناوری گل–
الین روشی است که اعالم میکند آیا توپ از خط دروازه رد شدهاست یا خیر و دستیار الکترونیکی داور محسوب میشود.
امکاندارد که در اثر سرعت بسیار توپ ،داور درست نبیند که آیا توپ از خط دروازه گذشتهاست یا خیر و دچار اشتباه شود
و این فناوری گذشتن یا نگذشتن توپ از خط دروازه را از طریق ساعت داور ،به او اعالم میکند.
زمین بازی فوتبال باید مستطیلشکل با سطحی از جنس چمن باشد .باتوجه به این که قوانین فوتبال در انگلستان شکل
نمیشود .استفاده از واحدهای اندازهگیری دیگر ،بهشکل سنتی در خارج از بریتانیا نیز مرسوماست.
طبق ابعاد میدان زمین که توسط هیئت بینالمللی فوتبال نوشته شدهاست ،طول زمین باید ۹۰تا ۱۲۰متر ( ۱۰۰تا ۱۵۰
یارد) و عرض آن ۴۵تا ۹۰متر ( ۵۰تا ۱۰۰یارد) باشد .خط میانی زمین که بهاندازه عرض زمین است ،مناطق حمله و
دفاع دوتیم را جدا میکند و شعاع دایره میانی میدان ۹٫۱۵متر ( ۱۰یارد) است .زمین از دو سمت به محوطه جریمه
مستطیلشکل امتداد مییابد و این محوطه جریمه ۱۵٫۵متر ( ۱۸یارد) از خط دروازه فاصلهدارد .محوطه کوچک
مستطیلشکل درون محوطه جریمه که منطقهٔ گلزنی نامیده میشود ۵٫۵ ،متر ( ۶یارد) از خط دروازه فاصلهدارد.
فاصلهٔ نقطهٔ پنالتی تا خط دروازه ۱۱متر ( ۱۲یارد) است .دور نقطهٔ کرنر یکچهارم دایرهای وجود دارد که شعاع آن ۱
متر ( ۱یارد) است .فاصلهٔ میان دو تیرک دروازه ۷٫۳۲متر ( ۸یارد) و فاصلهٔ میان سر تا ته آن نیز ۲٫۴۴متر (۲٫۷۵
زمین بازی فوتبال باید مستطیلشکل با سطحی از جنس چمن باشد .باتوجه به این که قوانین فوتبال در انگلستان شکل
گرفتهاست ،اندازه زمین فوتبال براساس دستگاه امپراتوری بیان میشوند و در این اندازهگیری ،از دستگاه متریک استفاده
نمیشود .استفاده از واحدهای اندازهگیری دیگر ،بهشکل سنتی در خارج از بریتانیا نیز مرسوماست.
طبق ابعاد میدان زمین که توسط هیئت بینالمللی فوتبال نوشته شدهاست ،طول زمین باید ۹۰تا ۱۲۰متر ( ۱۰۰تا ۱۵۰
یارد) و عرض آن ۴۵تا ۹۰متر ( ۵۰تا ۱۰۰یارد) باشد .خط میانی زمین که بهاندازه عرض زمین است ،مناطق حمله و
دفاع دوتیم را جدا میکند و شعاع دایره میانی میدان ۹٫۱۵متر ( ۱۰یارد) است .زمین از دو سمت به محوطه جریمه
مستطیلشکل امتداد مییابد و این محوطه جریمه ۱۵٫۵متر ( ۱۸یارد) از خط دروازه فاصلهدارد .محوطه کوچک
مستطیلشکل درون محوطه جریمه که منطقهٔ گلزنی نامیده میشود ۵٫۵ ،متر ( ۶یارد) از خط دروازه فاصلهدارد.
متر ( ۱یارد) است .فاصلهٔ میان دو تیرک دروازه ۷٫۳۲متر ( ۸یارد) و فاصلهٔ میان سر تا ته آن نیز ۲٫۴۴متر (۲٫۷۵
بازی فوتبال در دونیمه ۴۵دقیقهای اجرا میشود و ممکناست که با موافقت دوتیم و داور ،مدت زمان آن کاهشیابد .هرگونه
تغییر مدت بازی باید پیش از آغاز بازی میان داور و دوتیم هماهنگ شود( .برای نمونه ،به دلیل نبود نور کافی هر نیمه به
۴۰دقیقه تغییر زمان میدهد ).میان دونیمه بازی وقت استراحتی بهمدت ۱۵دقیقه تعیینشدهاست و مدتزمان آن فقط با
موافقت داور تغییر میکند .وقتهای اضافهٔ پس از دونیمه بهمنظور اجراکردن وقتهای تلفشدهای است که در اعمالی مانند
تعویض بازیکنان ،بررسی آسیبدیدگی بازیکنان ،بیرونآوردن بازیکنان آسیبدیده از زمین ،اتالف وقت و یا هر دلیل
دیگری تلفشدهاست .تعیین چند دقیقه وقت تلفشده در هر بازی بهعهد ٔه داور وسط است .هرچهقدر وقت برای زدن یک
ضربه پنالتی تلفشود ،داور آن را در وقتهای اضافهٔ پایان هرنیمه درنظر خواهدگرفت.در صورتی که در مسابقات حذفی
تیم برنده در طول در ۹۰دقیقه و وقتهای اضافه مشخص نشود ،باید از ضربات پنالتی استفادهکرد .پنج بازیکن دلخواه
میتوانند برای هرتیم یک پنالتی بزنند .اگر برنده در پنج پنالتی نخست نیز مشخصنشود ،ضربات پنالتی وارد مرحلهٔ مرگ
ناگهانی میشود که هرتیم یک پنالتی میزند و به این معنی است که اگر یک تیم پنالتی را تبدیل به گل کرد و تیم دیگر موفق
به انجام این کار نشد ،تیم گلزن برنده بازی میشود.
قانون گل زده در خانه حریف یکی از قوانین رسمی مسابقات رفت و برگشت اینطور است که در صورت برابربودن تفاضل
گل دوتیم در دوبازی ،تیمی که در خانه حریف گل بیشتری زدهباشد ،برنده مجموع دو بازی است و به مرحلهٔ بعدی راه پیدا
میکند .این قانون توسط یوفا طراحیشد و برای نخستینبار در جام در جام اروپا ۱۹۹۵–۱۹۶۶استفادهشد و در سال
۱۹۶۷–۱۹۶۸نیز به لیگ قهرمانان اروپا راهیافت .پس از این ،در مسابقات دیگر این قاره نیز به تصویبرسید.
گل طالیی در فوتبال به گلی اطالق میگردد که اگر در وقتهای اضافهٔ ۱۵دقیقهای بهثمر رساندهشود ،تیم گلزن برنده
بازی میشود و بازی بهپایان میرسد .گل طالیی را در گذشتههای نهچندان دور مرگ ناگهانی مینامیدند؛ این اصطالح
برای نخستینبار در سال ۱۹۹۲برداشتهشد و اصطالح گل طالیی بر آن نهادهشد .گل طالیی در سال ۱۹۹۳توسط فیفا
معرفیشد که در آن زمانها عنصری کلید در تعیین برنده در مسابقات حذفی محسوب میشد .نخستین گل طالیی در مسابقهٔ
این قانون ،یوفا گل نقرهای را در سال ۲۰۰۲معرفیکرد و این قانون جایگزین گل طالیی شد .گل نقرهای یکی از روشهای
تعیین برنده در مسابقات حذفی بهشمار میرفت .اگر در طول ۹۰دقیقه دوتیم بهتساوی برسند و تیمی در یکی از وقتهای
اضافهٔ ۱۵دقیقهای گلی بهثمر برساند و آن نیمهٔ وقت اضافه بهپایان برسد ،تیم گلزن برنده بازی است .گل نقرهای قانونی
اجباری بودهاست .نخستین گل نقرهای در جام یوفا ۲۰۰۳بهثمر رسیدهاست .همچنین در جام ملتهای اروپا ۲۰۰۴
مورداستفاده قرارگرفت؛ بهطوری که یونان با بهثمر رساندن گل نقرهای مقابل جمهوری چک ،به مسابقهٔ پایانی راهیافت .این
به تاکتیکهایی که سرمربی برای بازی تیم در نظر میگیرد و بازیکنان مطابق این تاکتیکها در زمین چیده میشوند،
سیستم فوتبال میگویند که بهنوعی همان ساختار تیم است .دروازهبان یک پست ثابتاست و در سیستم جایی ندارد و ده
بازیکن دیگر در این سیستم در زمین چیده میشوند .از جملهٔ این سیستمها میتوان به –۳ ،۴–۵–۱ ،۴–۴–۱–۱ ،۴–۴–۲
۴–۳و ۵–۳–۲اشارهنمود.سیستم ۴–۴–۲یکی از رایجترین سیستمهای فوتبال است که در انگلستان بسیار کاربرد دارد و
از ۴مدافع ۴ ،هافبک و ۲مهاجم تشکیل شدهاست .سیستم ۴–۴–۱–۱چنان چه از نامش پیداست ،گیجکننده نیست .در این
سیستم ،چهار مدافع و چهار هافبک بازی میکنند و مهاجم دوم پشت مهاجم اصلی قراردارد .سیستم ۴–۵–۱را بهطور سنتی
تیمهای اروپایی در لیگهای برتر خودشان بهکار میگیرند .این سیستم از چهار مدافع ،پنج هافبک و یک مهاجم تشکیل
شدهاست.سیستم ۴–۳–۳یک سیستم کامالً هجومی است .این سیستم از چهار مدافع ،سه هافبک و سه مهاجم تشکیل میشود
و عالوه بر حملهکردن با سه مهاجم ،خط هافبکی قوی و نیرومند را دارا میباشد.سیستم ۵–۳–۲نیز تاچند سال پیش به یک
سیستم محبوب تبدیلشده و بهخوبی امکان جابهجایی مهاجمان و مدافعان را فراهم میکند .این سیستم همانطور که از نامش
پیداست ،از پنج مدافع ،سه هافبک و دو مهاجم تشکیل شدهاست.یکی از سیستمهای نوین فوتبال ۴–۱–۴–۱است که
ساختاری مانند ۴–۳–۳دارد ،با این تفاوت که هافبکها و مهاجمان چپ و راست تقریبا ً روی یک خط بازی میکنند و
مهاجم نوک از دیگر مهاجمان جلوتر بازی میکند .از دیگر سیستمهای محبوب فوتبال ۳–۵–۲ ،است که شامل سه مدافع،
فیفا قوانینی در درون و بیرون از زمین فوتبال وضع کرده است .این قوانین در ۳مارس ۲۰۱۲تغییرکرد و در ۱ژوئن
۲۰۱۲به اجرا درآمد .در زیر بهطور مختصر به شرح آنها میپردازیم:
زمین بازی :بازی باید روی چمن طبیعی یا مصنوعی به رنگ سبز انجامگیرد .از چمن مصنوعی در بازیهای جام
کنفدراسیونها و یا مسابقات بینالمللی باشگاهی استفاده میشود .زمینها باید حداقل کیفیت بینالمللی تعیینشده توسط فیفا را
داشتهباشد
توپ :توپ بازی باید از چرم یا مواد مناسب دیگر ساخته شدهباشد و محیط آن بیش از ۷۰سانتیمتر یا کمتر از ۶۸
سانتیمتر نباشد
تعداد بازیکنان :هرتیم در هر بازی باید ۱۱بازیکن درون زمین داشتهباشد که یکی از آنها دروازهبان است .تیمی که افراد
تجهیزات بازیکنان :بازیکن حق استفاده یا پوشیدن هرگونه چیز خطرناکی مانند جواهرات را ندارد
داور :هربازی توسط یک داور که اقتدار کامل بر اجرای قوانین بازی را داشتهباشد ،کنترل میشود
کمکداوران :دوکمکداور در زمین وجود دارند که میتوانند در این موارد به تصمیم داور اعتراضکنند -۱ :هنگامی که
تمام توپ میدان بازی را ترککند -۲ .هنگامی که کرنر ،گل و پرتاب انجام میگیرد -۳ .هنگامی که ممکناست یک بازیکن
در شرایط آفساید باشد -۴ .زمانی که تیمی درخواست تعویضکند -۵ .هنگامی که از دیدگاه داور ،سوءرفتار و یاهر حادثهٔ
دیگری رخدهد -۶ .هنگامی که خطایی انجام میگیرد ،کمکداور میتواند مسئله را بهتر برای داور توضیحدهد -۷ .هنگامی
که در ضربات پنالتی ،پیش از این که بازیکن ضربه را بزند ،دروازهبان پایش از خط دروازه جلوتر بیاید و توپ وارد
مدت زمان بازی :بازی فوتبال در دو نیمه ۴۵دقیقهای انجام میگیرد ،مگر اینکه داور و دوتیم بر تغییر مدت زمان بازی
توافق کردهباشند .هرگونه توافق برای تغییر مدت زمان بازی (برای مثال کاهش هرنیمه به ۴۰دقیقه بهدلیل نبود نور کافی)
آغاز مجدد بازی :بازی در این موارد مجددا ً آغاز میگردد -۱ :هنگام آغاز مسابقه -۲پس از بهثمر رسیدن یک گل در طول
توپ درون و بیرون از بازی :هنگامی که تمام توپ از خط دروازه یا خطهای طولی و عرضی زمین ردشود ،بازی توسط
گلزدن :هنگامی که تمام توپ از خط دروازه ردشود ،بهشرطی که پیش از آن خطایی صورت نگرفتهباشد ،این تیم گل
بهثمر رساندهاست
آفساید :بر اساس این قانون بازیکنی که در موقعیت آفساید قرار دارد حق مشارکت فعال در بازی را ندارد .بازیکنی در
موقعیت آفساید است که در هنگام زدن ضربه توپ توسط همتیمیش هم جلوتر از توپ و هم جلوتر از بازیکن ماقبل آخر تیم
خطا و سوء رفتار :هنگامی که بازیکنی هریک از این خطاها را انجامدهد ،خطا کردهاست و ضربهٔ آزاد به تیم حریف تعلق
میگیرد -۱ :زدن ضربه یا لگد به بازیکن حریف -۲خطای پشت پا زدن یا تالش برای انجام خطای پشت پا زدن -۳پرش
بر روی بازیکن حریف -۴حمله به حریف -۵حمالت یا اقدام به حمالت به حریف -۶هلدادن حریف -۷تکلزدن بر روی
حریف
ضربه پنالتی :اگر بازیکن تیم خودی ،بر روی بازیکن حریف که در محوطهٔ جریمهشان است ،خطاکند ،خطای پنالتی
صورت گرفتهاست .شانس گلزدن از ضربهٔ پنالتی بهشکل مستقیم ،بسیار زیاد است .زمان تلفشده برای زدن یک پنالتی،
پرتاب :پرتاب یکی از روشهای آغاز مجدد بازیاست .هنگامی که توپ به بازیکنی برخورد کند و تمام توپ از خط طولی
زمین بیرونبرود ،تیم حریف باید توپ را از محل بیرونرفتن آن روی خط ،پرتابکند .گلزدن با یک پرتاب ممنوعاست
ضربه گل :گلزنی یکی دیگر از روشهای آغاز مجدد بازیاست .اگر توپ از خط دروازه ردشود و بازیکن دیگری به توپ
برخوردکند ،آن ضربه گل محسوب میشود .یک گل ممکناست تنها با زدن یک ضربه بهثمر برسد
ضربه کرنر :ضربهٔ کرنر روشی دیگر برای آغاز مجدد بازیاست .هنگامی که توپ به بازیکن خودی برخوردکند و از خط
عرضی دروازه خودی ردشود ،برای تیم حریف ضربهٔ کرنر بهدست میآید .یک گل ممکن است از راه ضربهٔ کرنر بهطور
در فوتبال بارها و بارها فریب داور رخ داده است ٬مانند به عمد خود را به زمین انداختن ،تمارض ،اتالف وقت و … .گاهی
این کارها آنقدر ماهرانه صورت میگیرند که داوران هم متوجه آن نمیشوند؛ برای نمونه ،دیهگو آرماندو مارادونا در جام
جهانی گلی با دست خود بهثمر رساند که داوران متوجه آن نشدند و آن گل بعدها لقب دست خدا را بر خود گرفت.
قانونگذاران فوتبال تاکنون با فریب خود را به زمین انداختن را نادیدهگرفته و تصمیم جدی دربار ٔه آن نگرفتهاند .جیم بویس،
معاون رئیس فیفا سپ بالتر ،میگوید«:با فریب خود را بر زمین انداختن ،سرطان فوتبال است و بازیکنانی که این کار را
انجام میدهند ،گناهکار و مجرم محسوب میشوند ».اتالف وقت یکی از راهبردهای تیم برای کسب نتیجهای مطلوب در
مسابقه است و تیمی که استفاده از راهبردهای قانونی را بیفایده میداند ،به این کار روی میآورد .جایگزینکردن بازیکنان
در اواخر بازی ،وانمودکردن آسیبدیدن بازیکنان ،تأخیر در انجام ضربات آزاد و پرتابها و گرفتن و ضربهزدن توپ
توسط دروازهبانان از جمله کارها برای اتالف وقت مسابقه است .بازیکنان اغلب توپ را به پرچم گوشهٔ زمین کنار نقطهٔ
فیفا ادعا میکند که وظیفهٔ محافظت بازیکنان از زورافزایی را بهخوبی انجام میدهد و فوتبال عاری از زورافزایی است.
فیفا قوانین سختگیرانهای را برای مبارزه و کنترل زورافزایی وضعکرده و در این راه سازمان جهانی مبارزه با زورافزایی
نیز فیفا را یاری میکند .ساالنه تعداد بازیکنانی که زورافزایی میکنند ،با نوساناتی همراهاست و گاه این تعداد افزایش و گاه
کاهش مییابد .فیفا هرسال از بازیکنان آزمایش زورافزایی میگیرد و گاهی ممکناست بهطور ناگهانی بازیکنان تیمی را که
توهینهای نژادپرستانه :برای نمونه ،در بازی میان باشگاه فوتبال آ .ث .میالن و ارورا پرو پاتریا ،۱۹۱۹طرفداران پاتریا
به یک هافبک غنایی میالن به نام کوین پرینس بواتنگ توهین نژاد پرستانه کردند .او نیز توپ را به سوی طرفداران پاتریا
شوتکرد و با عصبانیت زمین را ترککرد .دیگر بازیکنان و مربیان میالن نیز به دنبال وی زمین را ترککردند.
عدم رعایت فیرپلی (بازی جوانمردانه) :برای نمونه ،یوفا از باشگاه فوتبال بایرن مونیخ به خاطر ۱۵سال رعایت بازی
جوانمردانه ٬به صورت نقدی تقدیر کرد .در سپتامبر ،۲۰۱۲یوفا قوانین فیرپلی مالی را به عنوان یک قانون به اجرا
است که هدف آن ،بازی جوانمردانه و نظم و انضباط بیشتر است که در سپتامبر ۲۰۰۹به تصویب رسید.
حوادث :برای نمونه ،سانحه هیلسبورو در سال ۱۹۸۹موجب مرگ ۹۶نفر شد و در سانحه ورزشگاه هیسل ،گروه بزرگی
از طرفداران لیورپول از حصار ردشدند و میان آنها و طرفداران یوونتوس دعوایی درگرفت که موجب مرگ ۳۲نفر شد.
یوفا نیز در پاسخ به این کار طرفداران لیورپول را از حضور در رقابتهای اروپایی تا اوایل سال ۱۹۹۰میالدی ممنوعکرد
مافیای فوتبال :برای نمونه ،مافیا و گانگسترهای ایتالیایی با استفاده از متنهای فوتبال ،به زندانیان محکومشده پیامکهای
سری میزنند .دادستانهای ضدمافیایی نیز به شدت با جرایم این مافیا و گانگسترها مبارزه میکنند.
فوتبال و سیاست :برای نمونه ،یکبار زدنیک زمان ،سرمربی سابق باشگاه فوتبال آ .اس .رم گفت:
با وجود این که ما بیشتر در فوتبال بینند ٔه یک ورزش باشیم ،بینند ٔه حضور سیاست و تجارت در فوتبال هستیم که این ذهنیت
خرافات و پیشگویی :برای نمونه ،در جام جهانی ،۱۹۹۸بدن فابین بارتز ،دروازهبان تیم ملی فوتبال فرانسه ،به یک نماد
موفقیتآمیز برای فرانسه تبدیل شدهبود و تیم فرانسه عقیدهداشت که اگر بدن بارتز را لمسکنند ،موفق خواهندشد .در پایان،
به عنوان نمونهای دیگر ،یک هشتپای پیشگوی آلمانی به نام «پُل» مسابقات جام جهانی ۲۰۱۰آفریقای جنوبی را پیشگویی
کنفدراسیون ها
کنفدراسیون بینالمللی فوتبال (فیفا) ،کنفدراسیون بینالمللی ورزشهای فوتبال ،فوتسال و فوتبال ساحلی است که در ۲۱مه
۱۹۰۴در پاریس ،فرانسه تأسیسشد .تاکنون ۲۰۸کنفدراسیون کشوری از جمله فرانسه ،بلژیک ،دانمارک ،هلند ،اسپانیا،
سوئد و سوئیس عضو فیفا هستند و بیش از ۲۵۰میلیون نفر فوتبالیست در جهان وجوددارد .مقر فیفا در زوریخ ،سوئیس
واقع شدهاست.
آمریکای شمالی و مرکزی و کارائیب :کنفدراسیون فوتبال آمریکای شمالی و مرکزی و کارائیب)(CONCACAF
فوتبال خیابانی یک نوع بازی فوتبال محلی است که تیرهای دروازههای آن میتواند آجر ،سنگ و اشیاء مشابه آن باشد .این
بازیها در پیادهروها ،کوچهها و خیابانها انجام میگیرند و تعداد بازیکنان تیمها ۳و بیشتر از آن است .از جمله کشورهایی
که این بازیها در آن انجام میگیرد ،میتوان به برزیل اشارهکرد .رقابتهای حساس فوتبال همیشه میان دو تیم همشهری
بودهاست .برای نمونه ،بازیهای تیمهای همشهری لیورپول با اورتون ،منچستر یونایتد با منچستر سیتی و چلسی با آرسنال
بسیار مهم و حساس بودهاند .به بازی دو تیم همشهری ،شهرآورد یا دِربی میگویند.
جام جهانی فوتبال بزرگترین رویداد ورزشی جهان است و تیمهای ملی مردان الف از ۲۰۸کنفدراسیون فوتبال برگزیده
میشوند و در این جام شرکت میکنند .این مسابقات هرچهار سال یکبار انجام میگیرد .نخستین مسابقات جام جهانی فوتبال
در سال ۱۹۳۰برگزارشد و تاکنون بهجز سالهای ۱۹۴۲و ۱۹۴۶بهعلت جنگ جهانی دوم ،هرچهار سال یکبار برگزار
شدهاست .این مسابقات فعالً در قالب ۳۲تیم در کشور (های) میزبان و در طول دورهای یکماهه انجام میگیرد .مسابقات
مقدماتی جام جهانی فوتبال برای تعیین تیمهای شرکتکننده در جام جهانی فوتبال طی سهسال انجام میگیرد .جام جهانی
فوتبال ۲۰۱۰به میزبانی آفریقای جنوبی ،واپسین جام جهانی بود که تیم ملی فوتبال اسپانیا قهرمان این جام شد .جام جهانی
فوتبال ۲۰۱۴به میزبانی برزیل حدود دوسال بعد انجام خواهدگرفت .تیمهای ملی برزیل ،ایتالیا و آلمان بهترتیب با کسب ،۵
۴و ۳عنوان قهرمانی ،پرافتخارترین تیمهای ملی جام جهانی فوتبال هستند.
فوتبال در همه بازیهای المپیک تابستانی بهجز بازیهای المپیک تابستانی ۱۹۳۲لسآنجلس ،ایاالت متحده آمریکا اجراشد.
پس از بازیهای المپیک تابستانی ۱۹۹۲بارسلونا ،اسپانیا ،تیم ملی فوتبال اسپانیا واپسین تیم اروپایی بود که موفق به کسب
مدال طالی فوتبال در بازیهای المپیک تابستانی شد .از بازیهای المپیک تابستانی ۱۹۹۶آتالنتا ،ایاالت متحده آمریکا به
بعد ،تنها تیمهای آفریقایی و آمریکای جنوبی موفق به کسب مدال طالی فوتبال المپیک شدند .همچنین در المپیک سال
،۱۹۹۶فوتبال بانوان به برنامهٔ المپیک افزودهشد .تیم ملی فوتبال بانوان ایاالت متحده آمریکا چهاربار در سالهای ۱۹۹۶
در آتالنتا ۲۰۰۴ ،در آتن ۲۰۰۸ ،در پکن و ۲۰۱۲در لندن موفق به کسب مدال طال شدند .بانوان آمریکا در بازی پایانی
المپیک ۲۰۰۰در سیدنی ،از تیم ملی فوتبال بانوان نروژ شکستخوردند و کسب مدال نقره نائلآمدند.پس از جام جهانی،
جامهای ملتهای قارهها مهمترین مسابقات بینالمللی فوتبال هستند که توسط کنفدراسیونهای هرقاره میان تیمهای ملی آن
قاره برگزار میشود .این مسابقات شامل :جام ملتهای اروپا (یوفا) ،کوپا آمریکا (کونمبول) ،جام ملتهای آفریقا
(سیاِیاِف) ،جام ملتهای آسیا (اِیافسی) ،جام طالیی کونکاکاف (کونکاکاف) ،و جام ملتهای اقیانوسیه (اُاِفسی)
میشوند .جام کنفدراسیونها یکی دیگر از جامهای بینالمللی است که قهرمانان هرقاره با میزبان جام جهانی فوتبال آینده و
قهرمان جام جهانی گذشته در دو گروه تقسیمبندی میشوند و به رقابت با یکدیگر میپردازند .معتبرترین جامهای بینالمللی
باشگاهی ،جامهای باشگاههای قارهها هستند که عبارتند از :لیگ قهرمانان اروپا (یوفا) ،لیگ قهرمانان آسیا (اِیاِفسی)،
جام لیبرتادورس (کونمبول) ،لیگ قهرمانان اقیانوسیه (اواِفسی) ،یگ قهرمانان کونکاکاف (کونکاکاف) و لیگ قهرمانان
آفریقا (سیاِیاِف) .قهرمانان جام باشگاههای ششقاره در جام باشگاههای جهان به رقابت با یکدیگر میپردازند .ان اف
بورد هر دوسال یکبار ،مسابقاتی میان ۲۷عضو خود برگزار میکند که جام جهانی ویوا نامیده میشود و یکی از اعضای
ان اف بورد ،میزبان جام است .این جام زیر نظر فیفا نیست.