Metoda podziału i ograniczeń

Przykład

K. Kiersztyn
Przykład
Rozwiąż następujący problem PL za pomocą metody
podziału i ograniczeo. W przypadku, gdy zarówno 𝑥1 i 𝑥2 są
ułamkami, wówczas do podziału wybierz zmienną 𝑥1 .

max 𝑧 = 𝑥1 + 𝑥2
przy ograniczeniach:
2𝑥1 + 5𝑥2 ≤ 16
6𝑥1 + 5𝑥2 ≤ 30
𝑥1 , 𝑥2 ≥ 0
𝑥1 , 𝑥2 ∈ ℤ

2
Wprowadzenie
 Dokładne współrzędne punktów będziemy wyznaczad na
dwa sposoby:
 na podstawie rysunku (z wykorzystaniem np. Geogebry)
 poprzez rozwiązanie odpowiednich układów równao.
 Rozwiązujemy problem PCL pomijając warunki o liczbach
całkowitych (relaksacja) wykorzystując metodę graficzną
(rozważany problem dotyczy funkcji dwóch zmiennych)

3
Zbiór rozwiązao dopuszczalnych
 W pierwszym kroku określimy zbiór rozwiązao dopuszczalnych

4
Wyznaczenie początkowego
rozwiązania
 Szukamy pierwszego rozwiązania ZPL, np. za pomocą warstwicy funkcji celu
(czerwona linia)
Wyznaczamy współrzędne punktu C:
2𝑥1 + 5𝑥2 = 16
6𝑥1 + 5𝑥2 = 30
Odejmiemy pierwsze równanie od
drugiego:
4𝑥1 = 14 ⇒ 𝑥1 = 3,5
Podstawiamy 𝑥1 = 3,5 np. do
pierwszego równania:
𝑥1 = 3,5
2 ∗ 3,5 + 5𝑥2 = 16
𝑥1 = 3,5
𝑥2 = 1,8
Rozwiązanie: 𝐶 = (3,5; 1,8)
Widad, że współrzędne punktu C nie są liczbami całkowitymi, zatem należy dokonad pierwszego
podziału. 5
Pierwszy węzeł
 Wartośd funkcji celu w punkcie 3,5; 1,8 wynosi:
𝑧 = 3,5 + 1,8 = 5,3
 Zatem pierwszy węzeł ma postad:
L0
𝑋1 = 3,5
𝑋2 = 1,8
𝑍 = 5,3

 Zarówno 𝑥1 jak i 𝑥2 nie są liczbami całkowitymi, więc zgodnie

ze wskazówką dokonamy podziału względem zmiennej 𝑥1

6
Pierwszy podział
 Szukamy najbliższych wartości całkowitych do 3,5.
3,5 = 3
3,5 + 1 = 4
 Teraz zapiszemy ograniczenia w postaci nierówności:
𝑥1 ≤ 3 lub 𝑥1 ≥ 4

L0
𝑋1 = 3,5
𝑋2 = 1,8
𝑍 = 5,3

7
Nowe drzewo
 Nowe drzewo po podziale względem zmiennej X1 ma postad:

L0
𝑋1 = 3,5
𝑋2 = 1,8
𝑍 = 5,3

𝑋1 >= 4 𝑋1 <= 3

L1 L2

8
Zbiór rozwiązao dopuszczalnych (2)
 Zbiór rozwiązao dopuszczalnych po podziale ma postad:

9
Analiza węzła L1
 Rozważmy teraz przypadek, gdy 𝑥1 ≥ 4.
 Na slajdzie 9 widad, że nowym rozwiązaniem jest punkt G,
przez który przechodzi warstwica funkcji celu (niebieska linia) .
 Punkt ten jest przecięciem prostych 6𝑥1 + 5𝑥2 = 30 oraz
𝑥1 = 4. Rozwiążemy zatem następujący układ równao:
𝑥1 = 4
6𝑥1 + 5𝑥2 = 30
𝑥1 = 4 𝑥1 = 4 𝑥1 = 4
⇒ ⇒
24 + 5𝑥2 = 30 5𝑥2 = 6 𝑥2 = 1,2
 Wartośd funkcji celu w tym punkcie wynosi:
𝑧 = 4 + 1,2 = 5,2

10
Drugi podział
 Widad, że 𝑥2 jest ułamkiem. Zatem musimy dokonad drugiego
podziału ze względu na 𝑥2 .
 Szukamy najbliższych wartości całkowitych do 1,2.
1,2 = 1
1,2 + 1 = 2
 Teraz zapiszemy ograniczenia w postaci nierówności:
𝑥2 ≤ 1 lub 𝑥2 ≥ 2

11
Drzewo (2) L0
 Nowe drzewo ma postad: X1=3,5
X2=1,8
 Problem dla 𝑥2 ≥ 2 jest Z=5,3
niewykonalny, dlatego wpisujemy X1>=4 X1<=3
„*” pod węzłem L3. L2
L1
 Widad to na rysunku na slajdzie 9. X1=4
Gdy poprowadzimy prostą 𝑥2 = 2 X2=1,2
Z=5,2
otrzymamy zbiór pusty, gdyż
X2>=2 X2<=1
prosta ta nie przetnie żadnego
punktu ze zbioru L1 L3 L4
(pomaraoczowy trójkąt).

*
12
Analiza węzła L4
 Przejdźmy do analizy węzła L4, gdy 𝑥2 ≤ 1.
 Na slajdzie 14 widad, że nowym rozwiązaniem w analizowanym zbiorze
będzie punkt J, przez który przechodzi warstwica funkcji celu.
 Aby ustalid jego dokładne współrzędne, rozwiążemy układ równao.
𝑥2 = 1
6𝑥1 + 5𝑥2 = 30
1
𝑥2 = 1 𝑥2 = 1 𝑥 =4
⇒ ⇒ 1 6
6𝑥1 + 5 = 30 6𝑥1 = 25
𝑥2 = 1
 Wartośd funkcji celu w tym punkcie wynosi:
1 1
𝑧=4 +1=5
6 6

13
Zbiór rozwiązao dopuszczalnych (3)

14
Trzeci podział
 Widad, że 𝑥1 jest ułamkiem.
 Zatem musimy dokonad trzeciego podziału względem 𝑥1 .
1
 Szukamy najbliższych wartości całkowitych do 4 .
6
1
4 =4
6
1
4 +1=5
6
 Teraz zapiszemy ograniczenia w postaci nierówności:
𝑥1 ≤ 4 lub 𝑥1 ≥ 5

15
 L0

Drzewo (3)
X1=3,5
X2=1,8
Z=5,3

 Nowe drzewo po trzecim X1>=4 X1<=3

podziale ma postad: L1
X1=4
L2

X2=1,2
Z=5,2
X2>=2 X2<=1

L3 L4
X1=4 1/6
X2=2
Z= 5 1/6
*
X1>=5 X1<=4
L5 L6

16
Zbiór rozwiązao dopuszczalnych (4)
 Nowy zbiór rozwiązao dopuszczalnych ma postad:

17
Analiza węzłów
 Na slajdzie 17 widad, że w przypadku, gdy 𝑥1 ≤ 4, został nam
do rozważenia odcinek HI, zaś dla 𝑥1 ≥ 5 mamy tylko punkt D.
 Zatem przeprowadzimy warstwicę funkcji celu (co widad na
slajdzie 17), tak aby znaleźd rozwiązanie.
 Otrzymujemy dwa punkty: I oraz D.
 Ustalmy ich dokładne współrzędne.

18
Analiza węzła L5
 Dla zbioru L5 mamy:
𝑥1 = 5 𝑥1 = 5 𝑥1 = 5
⇒ ⇒
6𝑥1 + 5𝑥2 = 30 30 + 5𝑥2 = 30 𝑥2 = 0
 Wartośd funkcji celu w tym punkcie wynosi:
𝑧 =5+0=5
 Jest to nasze pierwsze rozwiązanie kandydujące, w którym
spełnione zostały warunki o liczbach całkowitych
(𝑥1 , 𝑥2 ∈ ℤ).

19
Analiza węzła L6
 Sprawdźmy teraz zbiór L6, gdy 𝑥1 ≤ 4.
𝑥1 = 4
𝑥2 = 1
 Wartośd funkcji celu w tym punkcie wynosi:
𝑧 =4+1=5
 Jest to nasze drugie rozwiązanie kandydujące, w którym
spełnione zostały warunki o liczbach całkowitych
(𝑥1 , 𝑥2 ∈ ℤ).

20
Zbiór rozwiązao dopuszczalnych (5)
 Przejdźmy teraz do węzła L2, gdzie 𝑥1 ≤ 3. Zbiór rozwiązao
dopuszczalnych ma postad (interesuje nas zielony wielobok):

21
Analiza węzła L2
 Przeprowadzimy warstwicę funkcji celu (patrz slajd 21), aby
znaleźd rozwiązanie.
 W tym przypadku jest to punkt E.
 Ustalmy jego dokładne współrzędne.
𝑥1 = 3 𝑥1 = 3 𝑥1 = 3
⇒ ⇒
2𝑥1 + 5𝑥2 = 16 6 + 5𝑥2 = 16 𝑥2 = 2
 Wartośd funkcji celu w tym punkcie wynosi:
𝑧 =3+2=5
 Otrzymaliśmy trzecie rozwiązanie kandydujące, w którym
spełnione zostały warunki o liczbach całkowitych
(𝑥1 , 𝑥2 ∈ ℤ).
22
 L0
X1=3,5

Rozwiązanie X2=1,8
Z=5,3
X1>=4 X1<=3
 Otrzymaliśmy 3 punkty o
L2
współrzędnych całkowitych, L1
X1=3
X1=4
w których funkcja celu osiąga X2=1,2 X2=2
Z=5
swoje maksimum: Z=5,2

5,0 , 4,1 , 3,2 , X2>=2 X2<=1 *

L3 L4
max 𝑧 = 5. niewykonalne X1=4 1/6
X2=2
Z= 5 1/6
*
X1>=5 X1<=4
L5 L6
X1=5 X1=4
X2=0 X2=1
Z= 5 Z= 5
* *
23