Bai Giang Phan Tu Huu Han

Ph¬ng Ph¸p PhÇn Tö Hò H¹n
(PPPTHH)
Finite Element Method (FEM)
Trêng ®¹i häc GTVT

Bé m«n Søc BÒn VËt LiÖu
L¦¥NG Xu©n BÝnh

CÊu tróc m«n häc
PhÇn 1. Bæ trî kiÕn thøc vÒ CHVRBD

PhÇn 2. Lý thuyÕt PPPTHH
Ch¬ng 1. VÊn ®Ò chung
Ch¬ng 2. TÝnh hÖ thanh
Ch¬ng 3. Bµi to¸n ph¼ng
Ch¬ng 4. Bµi to¸n ®èi xøng trôc
Ch¬ng 5. Bµi to¸n kh«ng gian
Ch¬ng 6. TÊm máng chÞu uèn
Ch¬ng 7. Vá máng
Ch¬ng 8. Bµi to¸n ®éng lùc häc vµ bµi to¸n æn ®Þnh
PhÇn 3. Thùc hµnh tÝnh to¸n trªn m¸y tÝnh
B¸o ço vµ Bµi tËp lín (h¹n nhËn: 15/09/2008)
®¸nh gi¸: B¸o ço vµ BTL: 30%; thi: 70%
Tµi liÖu tham khaá
B¾t buéc: PP PTHH, NguyÔn Xu©n Lùu, NXB GTVT, 2007

Tham khaá:
1. PP PTHH, Hå Anh TuÊn, TrÇn Binh, NXB KHKT, 1978
2. PP PTHH, Chu Quèc Th¾ng, NXB KHKT, 1997
3. The Finite Element Method, Zienkiewicz O.C., Mc Graw -
Hill London 1977
4. The Finite Element Method, Alan J. Davies,
Clarendon Press 1980
KiÕn thøc bæ trî
C¬ häc vËt r¾n biÕn d¹ng: SBVL, CHKC, LT®H, LTDÎo, CHMTLT
To¸n häc: Ph¬ng trinh vi ph©n, ®¹o hµm riªng, tÝch ph©n,
tÝch ph©n sè, çc phÐp tÝnh ma trËn, giaØ hÖ ph¬ng trinh.
Tin häc: Mét ng«n ngò lËp trinh (Visual C++, Visual Basic, Delphi,
Fortran, Math LAB, Math CAD) hoÆc tÝnh to¸n trªn Excel
Bæ trî vÒ C¬ häc vËt r¾n biÕn d¹ng
VÐc t¬ øng suÊt:

{ σ} = {σ x σy σz τ xy τ yz τ zx }T
VÐc t¬ biÕn d¹ng:
{ ε} = {ε x εy εz γ xy γ yz γ zx }T
Quan hÖ biÕn d¹ng - chuyÓn vÞ: ∂ 0 0 

∂u ∂v ∂u  ε x   ∂x 
εx = ; γ xy = + ε   0 ∂ 0 
∂x ∂x ∂y ∂y
 y  
 ε z   0 0 ∂ u 
∂v ∂w ∂v ∂z   v 
εy = ; γ yz = +  = ∂ ∂  
0    Hay
{ } [ ]{ }
ε = ∂ f
∂y ∂y ∂z γ xy   ∂y ∂x
γ yz     w
∂ ∂ 
∂w ∂u ∂w    0 ∂z ∂y
εz = ; γ zx = +  γ zx   
∂z ∂z ∂x  ∂ ∂z 0 ∂  (Ch¬ng 3 SBVL, Ch¬ng 1+2 LT®H)
∂x 
Quan hÖ øng suÊt - biÕn d¹ng (®Þnh luËt Hooke):

εx =
1
E
[ (
σx − ν σ y + σz )] { ε} = [ C ]{ σ}
1
[
ε y = σ y − ν( σ z + σ x )
E
] [C] - Ma trËn çc hÖ sè ®µn håi
1
E
[ (
εz = σz − ν σx + σ y )]  1 −ν −ν
− ν 1 − ν
0 0 0 

0 0 0
1 2( 1 + ν ) 
1 − ν − ν 1 0 

γ xy = τ xy = τ xy [C ] = 
0 0

G E E0 0 0 2( 1 + ν ) 0 0 
1 2( 1 + ν ) 0 0 0 0 2( 1 + ν ) 0 
γ yz = τ yz = τ yz  
G E  0 0 0 0 0 2( 1 + ν ) 
1 2( 1 + ν )
γ zx = τ zx = τ zx
G E
Hay { σ} = [ D]{ ε}
[D] - Ma trËn çc hÖ sè ®µn håi
1 − ν ν ν 0 0 0 
 
 ν 1− ν ν 0 0 0 
 ν ν 1− ν 0 0 0 
E  ( 1 − 2ν ) 
[ D] =  0 0 0 0 0 
( 1 + ν )( 1 − 2ν )  2
( 1 − 2ν ) 
 0 0 0 0 0 
 2 
 ( 1 − 2ν ) 
 0 0 0 0 0
2 

®iÒu kiÖn biªn (®KB)

Sp
St
S®
®KB ®éng häc: trªn S® cã u = v = w =0
®KB tÜnh häc: Trªn Spcã taØ träng {p}

Trªn St - Sp kh«ng cã taØ träng hay {p} = {0}
Çch giaØ bµi to¸n CHVRBD

GiaØ theo chuyÓn vÞ: Chän çc thµnh phÇn chuyÓn vÞ lµm Èn
GiaØ theo øng suÊt: Chän çc thµnh phÇn øng suÊt lµm Èn
GiaØ hçn hîp: Chän mét sè çc thµnh phÇn chuyÓn vÞ vµ mét sè
øng suÊt lµm Èn
Çch giaØ bµi to¸n CHVRBD
Ph¬ng Ph¸p
PP GiaØ tÝch PP Sè
PP gÇn ®óng Çc PP sè giaØ
PP ®óng PP PTHH
(çc PP biÕn ph©n) gÇn ®óng çc PTVF
PP Sai ph©n HH M« hinh chuyÓn vÞ
PP TÝch ph©n sè M« hinh øng suÊt
M« hinh hçn hîp
1.
1. Trong
Trong nhãm
nhãm PP
PP Sè
Sè cßn
cßn nhòng
nhòng PP
PP nµo
nµo nòa?
nòa?
2.
2. H·y
H·y nªu
nªu sù
sù kh¸c
kh¸c nhau
nhau chÝnh
chÝnh giòa
giòa PP
PP SFHH
SFHH vµ
vµ PP
PP PTHH?
PTHH?
Ph¬ng Ph¸p PTHH

Ch¬ng 2. TÝnh hÖ thanh
Ch¬ng 3. Bµi to¸n ph¼ng
Ch¬ng 4. Bµi to¸n ®èi xøng trôc
Ch¬ng 5. Bµi to¸n kh«ng gian
Ch¬ng 6. TÊm máng chÞu uèn
Ch¬ng 7. Vá máng
Ch¬ng 8. Bµi to¸n ®éng lùc häc vµ bµi to¸n æn ®Þnh
Ph¬ng Ph¸p PTHH

1.1 Kh¸i niÖm PP PTHH
1.2 Hµm chuyÓn vÞ. Hµm d¹ng
1.3 Ph¬ng trinh c¬ ban cña PP PTHH
1.4 Trinh tù tÝnh kÕt cÊu theo PP PTHH
PP PTHH - Ch¬ng 1. Çc vÊn ®Ò chung
Phương pháp phần tử hữu hạn là phương pháp số

để giải các bài toán được mô tả bởi
các phương trình vi phân riêng phần
cùng với các điều kiện biên cụ thể.
Cơ sở của phương pháp này là làm rời rạc hóa
các miền liên tục phức tạp của bài toán.
Các miền liên tục được chia thành nhiều
miền con (phần tử). Các miền này được liên kết với nhau
tại các điểm nút. Trên miền con này, dạng biến phân
tương đương với bài toán được giải xấp xỉ dựa trên
các hàm xấp xỉ trên từng phần tử, thoả mãn điều kiện
trên biên cùng với sự cân bằng và liên tục giữa các phần tử.
Ứng dụng
Phương pháp Phần tử hữu hạn thường được dùng trong
các bài toán Cơ học (cơ học kết cấu, cơ học môi trường liên tục)
để xác định trường ứng suất và biến dạng của vật thể.
Lịch sử
PPPTHH được bắt nguồn từ những yêu cầu giải các bài toán
phức tạp về lý thuyết đàn hồi, phân tích kết cấu trong xây dựng
và kỹ thuật hàng không. Nó được bắt đầu phát triển bởi
Alexander Hrennikoff (1941) và Richard Courant (1942).
Sự phát triển chính thức của PPPTHH được bắt đầu vào nửa
sau những năm 1950 trong việc phân tích kết cấu khung máy bay
và công trình xây dựng, và đã thu được nhiều kết quả ở Berkeley.
Các phần mềm thương mại cho PPPTHH:

ABAQUS, ANSYS, LS-DYNA, Nastran, Marc,
COMSOL Multiphysics, SAP2000,
MIDAS, STAAP PRO, ETABS, PLAXIS ...
3.
3. H
Hãy
ãy cho biế
cho bi ếtt tên
tên và
và các chứ
các ch năng ccơ
ứcc năng ơ bbả
ảnn cũng
cũng nhnhư
ưư nhượ
ưuu nh điể
ượcc đi ểm
m
ccủ
ủaa nhũng
nhũng ph phầ mề
ầnn m ềm thươ
m th ương
ng mmạạii ứ ng ddụ
ứng ụng
ng PP PHH ??
PP PHH
M« hinh rêi r¹c hãa kÕt cÊu



M« hinh phÇn tö
Chi tiÕt kÕt cÊu M« hinh phÇn tö
M« hinh phÇn tö
Chi tiÕt kÕt cÊu M« hinh phÇn tö Chi tiÕt kÕt cÊu M« hinh phÇn tö
M« hinh phÇn tö
PhÇn tö ®Æc biÖt
PhÇn tö PhÇn tö PhÇn tö

cã vÕt nøt v« h¹n ban rang lîc
M« hinh phÇn tö
Siªu phÇn tö
1.2 Hµm xÊp xØ. Hµm d¹ng
Hµm xÊp xØ (®a thøc xÊp xØ) (Hµm chuyÓn vÞ)

Kh¸i niÖm
HXX lµ hµm m« ta gÇn ®óng mét ®¹i lîng nµo ®ã cña
çc ®iÓm trong phÇn tö
Thêng lµ d¹ng ®a thøc --> ®a thøc xÊp xØ
Ph¬ng ph¸p chuyÓn vÞ (lÊy chuyÓn vÞ lµm Èn) -->
Hµm chuyÓn vÞ
D¹ng thøc
BËc, sè lîng çc sè h¹ng phô thuéc vµo
bËc tù do cña phÇn tö
® iÒu kiÖn
Héi tô
Hµm xÊp xØ (®a thøc xÊp xØ) (Hµm chuyÓn vÞ)

Çc d¹ng xÊp xØ
XÊp xØ h»ng sè XÊp xØ tuyÕn tÝnh XÊp xØ bËc hai

f f f
fthùc fthùc fthùc
f(x) = α 1 f(x) = α 1 + α 2 x f(x) = α 1 + α 2 x+ α 3 x2
f(a) f(a) f(a)

f(b) f(b) f(b)
a b x a b x a b x
phÇn tö phÇn tö phÇn tö

f (a )+ f (b )
α1 =
2
Hµm d¹ng
y VÐc t¬ chuyÓn vÞ nót vµ lùc nót cña phÇn tö
ui u(x) uj  δ i   ui  U i 
Ui x { δ} e
= =  { F} e
= 
δ j  u j  U j 
i j Uj
x  ui  1 0   α 1 
{ δ}   = [ C ]{ α}
z e
= = 
a  j  1 a  α 2 
u
u(x) = α 1 + α 2 x
{ α} = [ C ] −1 { δ} e
uyÓn vÞ cña 1 ®iÓm trong phÇn tö
α 
{ f } = [1 x ]  1  = [ Q ]{ α} { f } = [ Q][ C ] −1 { δ} e = [ N ]{ δ} e
α 2
[N]-Ma trËn hµm d¹ng
1.3 Ph¬ng trinh c¬ ban
ng toµn phÇn cña phÇn tö

1 T
U e = ∫∫∫ [ ε] { σ}dV − ∫∫∫ [ f ] { p}dV − ∫∫ [ f ] { q} dS
T T
Ve 2 Ve Se
{ f } = [ N ]{ δ} e
{ ε} = [ ∂ ][ N ]{ δ} = [ B]{ δ}
e e { σ} = [ D ]{ ε} = [ D ][ B ]{ δ} e
1 eT T
U e = ∫∫∫ { δ} [ B ] [ D ][ B ]{ δ} e dV − ∫∫∫ { δ} eT [ N ]T { p}dV − ∫∫ { δ} eT [ N ]T { q} dS
V 2e V e S e
1 eT    
U e = { δ}
 ∫∫∫
[ B ] T
[ D ][ B ]dV 

{ δ} e
− { δ} eT 
 ∫∫∫
[ N ] T
{ p} dV + ∫∫ [ N ] T
{ q} dS 

2
 e
V   e
V S e 
1 eT
U e = { δ} [ k ]{ δ} e − { δ} eT { P} e
2
[ k ] = ∫∫∫ [ B]T [ D][Ma
B ]dV
trËn ®é cøng phÇn tö
Ve
{ P} e = ∫∫∫ [ N ]T { p}dV + ∫∫ [ N ]T { q} dSVÐc t¬ tai phÇn tö

Ve Se
∂U e
= [ k ]{ δ} e − { P} e = 0 [ k ]{ δ} e = { P} e
∂{ δ} e
Ph¬ng trinh c¬ ban cña phÇn tö

[ k ]{ δ} e
= { P} e
[ k ] Ma trËn ®é cøng cña phÇn tö

{ P} VÐc t¬ tai träng cña phÇn tö
e
{ F} e
= { P} e
Ph¬ng trinh c¬ ban cña kÕt cÊu
[ K ]{ ∆} = { P}
1.4 Trinh tù tÝnh to¸n kÕt cÊu
1. Rêi r¹c hãa kÕt cÊu

2. Chän hµm xÊp xØ
3. ThiÕt lËp ma trËn ®é cøng cña tõng phÇn tö
4. ThiÕt lËp ma trËn ®é cøng cña kÕt cÊu
5. Thµnh lËp hÖ ph¬ng trinh c¬ ban cho kÕt cÊu
6. Xö lý ®iÒu kiÖn biªn--> giai hÖ ptcb
7. Hoµn thiÖn bµi to¸n
PP PTHH - Ch¬ng 2. TÝnh hÖ thanh
1.1 Bµi to¸n hÖ thanh
Mét sè m« hinh bµi to¸n hÖ thanh
HÖ dµn ph¼ng PhÇn tö dµn ph¼ng

(chÞu kÐo nÐn)

Dµn kh«ng gian PhÇn tö dµn kh«ng gian
Khung ph¼ng PhÇn tö khung ph¼ng

Khung kh«ng gian PhÇn tö khung kh«ng gian

Khung kh«ng gian
PhÇn tö khung kh«ng gian

CÇu treo d©y vâng PhÇn tö dÇm, d©y, khung

ph¼ng
® Æc ®iÓm chung: ®©y lµ bµi to¸n 1 chiÒu.

2.2 X©y dùng ma trËn ®é cøng phÇn tö vµ vÐc t¬ tai träng phÇn tö
1. PhÇn tö thanh chÞu kÐo nÐn däc trôc

2. PhÇn tö giµn ph¼ng
3. PhÇn tö dÇm chÞu uèn ph¼ng
4. PhÇn tö thanh chÞu xo¾n thuÇn tóy
5. PhÇn tö khung ph¼ng
6. PhÇn tö khung kh«ng gian
7. PhÇn tö giµn kh«ng gian
1. PhÇn tö thanh chÞu kÐo nÐn däc trôc [ k ] = ∫∫∫ [ B]T [ D][ B] dV
Ve
ui u(x) uj  δ i   ui  U i 
Ui x { δ} e
= =  { F} e
= 
δ j  u j  U j 
i q(x) j Uj
x  ui  1 0   α 1 
{ δ}   = [ C ]{ α}
z e
= = 
a  j  1 a  α 2 
u
u(x) = α 1 + α 2 x
{ α} = [ C ] −1 { δ} e
uyÓn vÞ cña 1 ®iÓm trong phÇn tö
α 1 
{ f } = [1 x]   = [ Q]{ α} { f } = [ Q][ C ] −1 { δ} e = [ N ]{ δ} e
α 2
 1 0
[ C ] =  
1 0
[ Q ] = [1 x] [C ] −1
= 1 1 [ N ] = [ Q][ C ] −1 = 1 − x x
1 a  − a a 
a   a
[ B] = [ ∂][ N ] = − 1 1
 a a 
[ D] = E
 1  EA EA 
a −   a −
[ k ] = ∫∫∫ [ B] [ D][ B] dV = ∫  1a E − 1
T 1
Adx =  a 
 EA EA 
Ve 0   a a − 
 a   a a 

X¸c ®Þnh vÐc t¬ tai träng phÇn tö <=> Dêi tai träng vÒ nót
{ P} e = ∫∫∫ [ N ]T { p} dV + ∫∫ [ N ]T { q} dS
Ve Se
 x
a a 1 − 
{ P} e = ∫ [ N ]T { q} dx = ∫  x a  q( x )dx
0 0 
 a  Tai träng ph©n bè bËc 1
Tai träng ph©n bè ®Òu q
q0
x  q0 a 
a 1 −
  2 
q0 { P} = ∫  x  q0 dx =  q a 
e a q(x)
a 0   0  a
 a   2 
q0a/2 q0a/2 ? ?

Lùc tËp trung
 x  x 
 1 −  P 
P
1− 
x { P} e = [ N ]T { P} =  x a P =  a  
a    x 
x  P
 x
1 − P  P  a    a  
 a a
NhiÖt ®é thay ®æi

 1
a − 
∆T { P} e = ∫∫∫ [ B ]T [ D]{ ε0 } dV = ∫  1a E{ α∆T } Adx
Ve 0 
a  a 
EAα∆T EAα∆T = − EAα∆T 
 
 EA α ∆ T 

Çch kh¸c x¸c ®Þnh vÐc t¬ tai träng phÇn tö
(PP tÝnh theo SBVL)
q0
q0a/2 q0a/2 q0a/2 q0a/2
q0
a a
2. PhÇn tö giµn ph¼ng

vi Vi vj Vj
ui uj x  ui  U i 
Ui v  V 
i j Uj { δ} e  i
{ F} e  i
=  = 
z a u j  U j 
v j  V j 
   
 EA EA 
 a 0 − 0
a
 0 0
[ k ] =  EA 0 0
EA 
− 0 0
 a a 
 0 0 0 0 

q(x) VÐc t¬ chuyÓn vÞ nót vµ lùc nót cña phÇn tö
 vi   Vi 
y θ 
 zi  M 
vi vj { δ} e =  { F} e  zi 
= 
θ zi θ zj
x vj   V j 
θ zj  M zj 
i j    
z
a Ma trËn ®é cøng phÇn tö
 12 EJ z 6 EJ z 12 EJ z 6 EJ z 
 − 
Hµm chuyÓn vÞ  a 3
a2 a3 a2 
v(x) = α 1 + α 2 x + α 3 x2+ α 4 x3  6 EJ z 4 EJ z
−
6 EJ z 2 EJ z 
[ k ] =  12a EJ a 
2 a a2
z 6 EJ z 12 EJ z 6 EJ z 
− − − 
 a3 a2 a3 2
a 
 6 EJ z 2 EJ z 6 EJ z 4 EJ z 
 −
 a2 a a2 a 

q(x) VÐc t¬ tai träng phÇn tö
y { P} e = ∫∫∫ [ N ]T { p} dV + ∫∫ [ N ]T { q} dS
vj Ve Se
vi θ zi θ zj a
x
= ∫ [ N ]T q( x )dx
i j 0
z
a
 3 x 2
2 x 3   2 x 2
x 3   3x2 2x3   x 2 x3  
[ N ] =  1 − 2 + 3 

x−

+ 
2 

 a2
−
3


− +
 a a2 
 
 a a   a a   a    

q VÐc t¬ tai träng phÇn tö
y
 qa 
− 2 
x  2
− qa 
i j  
z a
{ P} e =  12 
qa
− 
 2 
qa/2 qa/2  qa 2 
θi  
 12 
qa2/12 qa2/12
i j
Çc trêng hîp kh¸c xem bang 1.1 tr.28
4. PhÇn tö thanh chÞu xo¾n thuÇn tóy

VÐc t¬ chuyÓn vÞ nót vµ lùc nót cña phÇn tö
y
θ xi  M xi 
{ δ} e
=  { F} e
= 
θ xi mx
θ xj
x θ xj   M xj 
i j
z Ma trËn ®é cøng phÇn tö
a
 GJ x GJ x 
 a −
Hµm chuyÓn vÞ [ k ] =  GJ a 
GJ x 
θ(x) = α 1 + α 2 x − x 
 a a 
VÐc t¬ tai träng phÇn tö
a
{ P} e
= ∫ [ N ] T m( x )dx
0
5. PhÇn tö khung ph¼ng

VÐc t¬ chuyÓn vÞ nót vµ lùc nót cña phÇn tö
y  ui   Ui 
v  V 
vi θ vj  i   i 
θ zj    
ui x e θ zi  e  M zi 
zi
uj
{ δ} =  u  { F} =  U 
i j  j  j 
z
a vj   Vj 
   
θ zj  M
 zj 
6. PhÇn tö khung kh«ng gian

y
vj
v θ xj
PhÇn tö khung θ xi i θ zi θ zj
x SGK Tr. 31
ui
kh«ng gian wi i θ yi wj j θ uj
yj
z a
y
vj
vi
PhÇn tö giµn ui x
kh«ng gian wi i j uj
wj
z a
4.
4. H
Hãy
ãy cho biế
cho bi ếtt çc
çc lo¹i
lo¹i phÇn
phÇn tö
tö thanh
thanh vµ
vµ ma
ma trËn
trËn ®é
®é cøng
cøng phÇn
phÇn tö
tö cña
cña tõng
tõng lo¹i?
lo¹i?
2.3 BiÕn ®æi hÖ trôc täa ®é
HÖ täa ®é phÇn tö (hÖ täa ®é ®Þa ph¬ng)

y
x-trôc thanh
x y, z - lµ çc trôc qu¸n tÝnh chÝnh
z
i j cña mÆt c¾t ngang thanh
chiÒu d¬ng x, y, z - tam diÖn thuËn
y
y
z x z HÖ täa ®é kÕt cÊu (hÖ täa ®é tæng thÓ)
x
x
y
z
y' x
y
z x'
z'
hÝ dô biÕn ®æi täa ®é cña phÇn tö khung ph¼ng

ThÝ
x v'i x ui = u'i cos ϕ + v'i sin ϕ
vj θ zj y
uj θ zi vi = −u'i sin ϕ + v'i cos ϕ
y j vi ui
ϕ θ zi = θ' zi
vi θ z
i
ϕ i u'i
ui i z
 ui   cos ϕ sin ϕ 0 0 0 0   u'i 
z v    
y'  i  − sin ϕ cos ϕ 0 0 0 0   v'i 
 
e θ zi   0 0 1 0 0 0  θ' zi 
{ δ} =  u  =   
 j  0 0 0 cos ϕ sin ϕ 0   u' j 
x' vj   0 0 0 − sin ϕ cos ϕ 0   v' j 
    
z' θ zj   0 0 0 0 0 1 θ' zj 
{ δ} e = [T ]{ δ'} e
[T] - Ma trËn biÕn ®æi täa ®é
hÝ dô biÕn ®æi täa ®é cña phÇn tö khung ph¼ng

ThÝ
{ F } e = [T ]{ F'} e
{ P} e = [T ]{ P'} e
[ k ]{ δ} e = { P} e
⇒ [ k ][T ]{ δ' } e = [T ]{ P' } e
⇔ [T ] −1 [ k ][T ]{ δ' } e = [T ] −1 [T ]{ P' } e
⇔ [ k' ]{ δ' } e = { P' } e
[ k' ] = [T ] −1 [ k ][T ]
[ k' ] = [T ]T [ k ][T ] - Ma trËn ®é cøng cña phÇn tö trong hÖ täa ®é kÕt cÊu
BiÕn ®æi täa ®é trong trêng hîp tæng qu¸t

[ λ ] [0 ] [0 ] [0 ] 
[0 ] [ λ ] [0 ] [0 ]  λ xx' λ xy' λ xz' 
[T ] =   [  
λ ] = λ yx' λ yy' λ yz'  λ xx' = cos( x , x' )
[0] [0] [ λ] [0]  λ 
  zx' λ zy' λ zz' 
[0 ] [0 ] [0 ] [ λ ] 

Khung ph¼ng
[ λ ] [0 ]  λ xx' λ xy' 0 
[T ] =  [ λ] = λ yx' λ yy' 0 
[ 0 ] [ λ]
 0 0 1
Giµn kh«ng gian
λ xx' λ xy' λ xz' 
[ λ] [0]  [ λ] = λ yx' 
[T ] =   λ yy' λ yz' 
[ 0 ] [ λ ]  λ λ zy' λ zz' 
 zx'
Giµn ph¼ng
[ λ] [0]  λ λ xy' 
[T ] =  [ λ] = λ xx' λ yy' 
[ 0 ] [ λ]  yx'
2.4 X©y dùng ma trËn ®é cøng tæng thÓ, vÐc t¬ tai tæng thÓ
Ph¬ng ph¸p ma trËn ®Þnh vÞ P

 u1  u 2 
{ δ} 1
=  { δ} 2
=  2a
u 2  u 3 
u'1  y y
x x
1 u'1 
{ δ'} =   2 u' 2 
{ δ'} =   { ∆} = u' 2  1
1 2 3
u' 2  u' 3  u'  u1 2 u2 u3
 3 y'
1  k11 k12  2  k11
({δ'} )
1 1 2 2 
k12
[k] =  1 1  [k] =  2 2 
x' e
= [ L ] e { ∆}
k 21 k 22  k 21 k 22 
 k'11
1 1 
k'12 2  k'11
2 2 
k'12 1 0 0 
[ k' ] 1
= 1 1 
[ k' ] =  2 2 
{ L} 1
= 
k' 21 k' 22  k' 21 k' 22  0 1 0 
0 1 0 
{ P} 1 R 
=  { P} 2 0 
=  { L} 2
= 
0 0 1 
0  P ne ne
[ K ] = ∑ [ L] [ k' ] [ L]
T e e
{ P} = ∑ [ L]Te [ P' ] e
{ P'} 1 = 
R
{ P'} 2 = 
0 e
  e =1 e =1
0
  P
 
Ph¬ng ph¸p ma trËn ®Þnh vÞ
 k'11
1 1
k'12 0 
e  1 2 
ne
[ K ] = ∑ [ L] e [ k' ] [ L] = k' 21
T e 1
k' 22 2
+ k'11 k'12 
e =1  0 2
k' 21 2 
k' 22
 
ne
R 
{ P} = ∑ [ L]Te [ P' ] e =  0 
e =1 P 
 
Ph¬ng ph¸p ma trËn chØ sè

u'1  (1)
u'1  (1) u' 2  (2)
{ δ'} 1 =   { δ'} 2 =   { ∆} = u' 2  (2) ChØ sè tæng thÓ
u'
 2  (2) u'
 3  (3) u' 
ChØ sè  3  (3)
côc bé
(1) (2) (2) (3) (1) (2) (3)
 kk''11
11
k ' 11  (1)  kk''11
22
k ' 22 
1212 (2)
[ k' ] 1
=  111
k'1212
11  (2)
[ k' ] 2
=  112
k'
22  (1)
k' k'
k'2121 k22' 22 
1
k' k'
k'2121 k22' 22  (3)
2
(2)
[K] =
(3)
Ph¬ng ph¸p ma trËn chØ sè
(1)
 RR  (1)  00 (2) (2)

{ P'} 1
=  { P'} 2
=  [P] =
 0  (2)  PP(3)
(3)
2.5 Thµnh lËp PTCB, xö lý ®iÒu kiÖn biªn, tÝnh chuyÓn vÞ nót
Ph¬ng trinh c¬ ban cña kÕt cÊu

[ K ]{ ∆} = { P}
KAA KAB ∆A PA
=
KBA KBB ∆B PB
[ K AA ]{ ∆ A } + [ K AB ]{ ∆ B } = { PA==>{
} ∆A}
[ K BA ]{ ∆ A } + [ K BB ]{ ∆ B } = { PB ==>{P
} B}
2.6 Hoµn thiÖn bµi to¸n
X¸c ®Þnh vÐc t¬ chuyÓn vÞ nót

VÐc t¬ lùc nót
VÏ biÓu ®å néi lùc
Tr¹ng th¸i thùc = Tr¹ng th¸i cè ®Þnh + Tr¹ng th¸i tù do

2.7 Mét sè trêng hîp cÇn chó ý
Cã chuyÓn vÞ cìng bøc

1. ChuyÓn vÞ nót ®ã b»ng chÝnh chuyÓn vÞ cìng bøc
2. Quy ®æi chuyÓn vÞ cìng bøc thµnh tai träng nót
1 2
∆ ∆
1 1 2 2 3 1 2
y'
x'
Xem thÝ dô Tr. 60, 61
Cã gèi ®µn håi

 12 EJ z 6 EJ z 12 EJ z 6 EJ z 
P  − 
3
 a a2 a3 a2 
c  6 EJ z 4 EJ z
−
6 EJ z 2 EJ z 
 a2 a2 a 
a/2 a/2 [ k ] =  12 EJ a
6 EJ z 12 EJ z 6 EJ z 
z
− − +c − 
1 2  a3 a2 a 3 2
a 
 6 EJ z 2 EJ z 6 EJ z 4 EJ z 
 −
1
 a2 a a2 a 
Xem thÝ dô Tr. 62, 63

Cã gèi xiªn
y* x*
b)
y' y'
x' ϕ x'
 k11 k12 k1m [ λ ] k1n   ∆1   P1 

   P 
 k21 k22 k2 m [ λ ] k2 n   ∆2   2
 .......... .......... ........... ..........   M   M  cos ϕ − sin ϕ
 T  ∗  =  ∗ [ λ] = 
[ λ ] km1 [ λ]
T
km2 [ λ] k mm [ λ ]
T
[ λ ] kmn  ∆ m 
T
P  sin ϕ cos ϕ 
  m
 
 .......... .......... .......... ..........   M   M
   
 kn1
 kn 2 knm [ λ ] knn   ∆ n   Pn  Xem Tr. 66, 67
2.8 dÇm trªn nÒn ®µn håi
M« hinh nÒn Pasternak

y
vj
v θ xj
θ xi i θ zi θ zj
x 1
i wj j NÒn NÒn NÒn

z a 4 2 3
 vi   Vi 
θ  M 
 xi   xi 
 
e θ zi 

e  M zi 

{ δ} =  v  { F} =  V 
 j  j 
θ xj  M xj 
   
θ zj  M
 zj  Xem Tr. 70, 71
PP PTHH - Ch¬ng 3. Bµi to¸n ph¼ng
3.1 Kh¸i niÖm bµi to¸n ph¼ng
Bµi to¸n øng suÊt ph¼ng Bµi to¸n biÕn d¹ng ph¼ng
Xem ch¬ng bµi to¸n ph¼ng

s¸ch Lý thuyÕt ®µn håi
3.2 M« hinh rêi r¹c hãa kÕt cÊu
PhÇn tö hinh
KÕt cÊu têng
chò nhËt
3.2 M« hinh rêi r¹c hãa kÕt cÊu
PhÇn tö hinh
KÕt cÊu têng ch¾n
tam gi¸c
3.3 Ma trËn ®é cøng phÇn tö
PhÇn tö hinh tam gi¸c
vm  ui  Ui 
v  V 
m um  i  i 
vi
e  u j  e U j 
ui { δ} =   { F} =  
v j  V j 
y i u m  U m 
uj
j    
vm  Vm 
vj x
Xem Tr. 78
PhÇn tö hinh chò nhËt
 ui 
vp v 
y vm  i
up um u j 
m  
p x v j 
ui uj { δ} e = 
j u m 
i vm 
vi vj  
u p 
v p 
 
Xem Tr. 95
PP PTHH - Ch¬ng 6. TÊm máng chÞu uèn
6.1 Kh¸i niÖm kÕt cÊu tÊm máng chÞu uèn
TÊm chÞu uèn M« hinh phÇn tö tÊm chò nhËt

PP PTHH - Ch¬ng 4. TÊm máng chÞu uèn
PhÇn tö tÊm chò nhËt  wi 

θ 
 xi 
 θ yi 
z  
y w
 j 
θ xp θ yp θ xm θ ym  θ xj 
p m  
 θ yj 
θ yi x { δ} e =
w 
wp O θ xj wm  m
θ xi θ xm 
i θ yj
 
j θ
 ym 
wi wj  wp 
 
Ma trËn ®é cøng phÇn  θ xp 
θ 
tö (SGK Tr. 140)  yp 
PP PTHH - Ch¬ng 5. Bµi to¸n kh«ng gian
M« hinh rêi r¹c hãa

PhÇn tö tø diÖn 4 ®iÓm nót

 u1 
y
v 
 1 Hµm chuyÓn vÞ
 w1 
x   u = α1 + α 2 x + α 3 y + α 4 z
z
u2  v = α 5 + α 6 x + α7 y + α 8 z
 v2 
v2
  w = α 9 + α 10 x + α 11 y + α 12 z
2 u2
w2 
w2 { δ} e = 
v1  u3 
 v3  Ma trËn ®é cøng phÇn
u1
1   tö (SGK Tr. 119)
w1
 w3 
v3 u 
3 u3
 4
w3
v4  v4 
u4 w 
w4
4  4
PhÇn tö lôc diÖn 8 ®iÓm nót

 u1 
v 
 1
Hµm chuyÓn vÞ
 w1 
  u = α1 + α 2 x + α 3 y + α 4 z + α 5 xy + α 6 yz + α7zx + α 8 xyz
 u2 
 v2  v = α 9 + α10 x + α11 y + α12z + α13 xy + α14 yz + α15zx + α16 xyz
 
w 2  w = α17 + α18 x + α19 y + α 20z + α 21 xy + α 22 yz + α 23zx + α 24 xyz
u 
 3
 v3 
w 
 3
 u4 
  Bµi to¸n ®îc giai
 v4 
{ δ} e
w 
=  4
quyÕt b»ng phÇn tö
 u5 
 v5  ®¼ng tham sè
 
w5 
u 
 6
 v6 
w 
 6
 u7 
 
 v7 
 w7 
 
 u8 
v 
 8
w8 
PhÇn tö ®¼ng tham sè
(Täa ®é tù nhiªn)
[K]e = ∫ [ B] [ D]
T
[ B]dV [ K ] e = ([ B] T [ D][ B]abs( J ) ) r ,s ,t (
+ [ B] [ D][ B]abs( J )
T
) (
+ [ B] [ D][ B]abs( J )
T
) +
Ve 1 1 1 r2 ,s1 ,t1 r1 ,s2 ,t1
( ) ( ) ( )
1 1 1
[K] e = ∫ ∫ ∫ [ B] [ D] [ B] J drdsdt + [ B] [ D][ B]abs( J ) + [ B] [ D][ B]abs( J ) + [ B] [ D][ B]abs( J )
T T T T
r2 ,s2 ,t1 r1 ,s1 ,t 2 r2 ,s1 ,t2
+
+ ([ B] [ D][ B]abs( J ) ) + ([ B ] [ D][ B]abs( J ) )

−1−1−1
T T
 T
[ B]abs( J ) 
2 2 2
[K]e = ∑ ∑ ∑ Wi WjWk  [ B] [ D] r1 ,s2 ,t 2 r2 ,s2 ,t 2
i = 1 j =1 k = 1   ( ri , s j , t k )
(SGK Tr. 123-:-133)
Täa ®é tù nhiªn
x l−x L1 =
A1
L2 =
A2
L3 =
A3
L1 = L2 =
A A A L1 =
V1 L2 =
V2
L3 =
V3
L4 =
V4
l l V V V V
(SGK Tr. 97)

PP PTHH - Chuyªn ®Ò: PhÇn tö bËc cao
1. Kh¸i niÖm phÇn tö bËc cao

Hµm chuyÓn vÞ lµ ®a thøc bËc nhÊt--> phÇn tö tuyÕn tÝnh
Hµm chuyÓn vÞ lµ ®a thøc bËc 2 hoÆc cao h¬n --> phÇn tö bËc cao
Muèn hµm chuyÓn vÞ lµ ®a thøc bËc cao thi phai bæ sung sè nót
däc theo biªn cña phÇn tö
2. ý nghÜa cña phÇn tö bËc cao

N©ng cao ®é chÝnh x¸c (phan ¸nh tèt h¬n tr¹ng th¸i biÕn d¹ng
øng suÊt cña phÇn tö).
Giam bít sè lîng phÇn tö khi rêi r¹c hãa kÕt cÊu.
ThÝch hîp víi trêng hîp tèc ®é biÕn ®æi cña trêng chuyÓn vÞ lµ
lín.
3. Çc d¹ng phÇn tö bËc cao
(TLBS Tr. 27-:-36, tr. 53-:-64)
rinh bµy
Trinh bµy täa
täa ®é
®é tù
tù nhiªn
nhiªn trong
trong phÇn
phÇn tö
tö mét
mét chiÒu,
chiÒu, 22 chiÒu
chiÒu vµ
vµ 33 chiÒ
chi
6.
6. Trinh
Trinh bµy
bµy tÝch
tÝch ph©n
ph©n sè?
sè?
Trinh
Trinh bµy
bµy kh¸i
kh¸i niÖm,
niÖm, çch
çch x¸c
x¸c ®Þnh
®Þnh ma
ma trËn
trËn ®é
®é cøng,
cøng, vÐc
vÐc t¬
t¬ tai
tai trän
trä
ong
ong phÇn
phÇn tö
tö ®¼ng
®¼ng tham
tham sè
sè cña
cña phÇn
phÇn tö
tö lôc
lôc diÖn
diÖn 88 ®iÓm
®iÓm nót?
nót?
8.
8. Çc
Çc ph¬ng
ph¬ng trinh
trinh c¬
c¬ bancña
bancña PP
PP PTHH
PTHH trong
trong bµi
bµi to¸n
to¸n ®éng?
®éng?
9.
9. Kh¸i
Kh¸i niÖm,
niÖm, ýý nghÜa
nghÜa vµ
vµ çc
çc lo¹i
lo¹i phÇn
phÇn tö
tö bËc
bËc cao?
cao?
Thank
Thank you
you very
very much
much for
for your
your kind
kind attention
attention !!

Bai Giang Phan Tu Huu Han

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Bai Giang Phan Tu Huu Han

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Bai Giang Phan Tu Huu Han

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Ph­¬ng Ph¸p PhÇn Tö H­ò H¹n

Tr­êng ®¹i häc GTVT

L¦¥NG Xu©n BÝnh

PhÇn 1. Bæ trî kiÕn thøc vÒ CHVRBD

B¾t buéc: PP PTHH, NguyÔn Xu©n Lùu, NXB GTVT, 2007

VÐc t¬ øng suÊt:

Quan hÖ biÕn d¹ng - chuyÓn vÞ: ∂ 0 0 

Quan hÖ øng suÊt - biÕn d¹ng (®Þnh luËt Hooke):

®iÒu kiÖn biªn (®KB)

®KB tÜnh häc: Trªn Spcã taØ träng {p}

C¸ch giaØ bµi to¸n CHVRBD

C¸ch giaØ bµi to¸n CHVRBD

PP Sai ph©n HH M« hinh chuyÓn vÞ

PP TÝch ph©n sè M« hinh øng suÊt

M« hinh hçn hîp

Ch­¬ng 1. VÊn ®Ò chung

Ch­¬ng 1. VÊn ®Ò chung

Phương pháp phần tử hữu hạn là phương pháp số

Các phần mềm thương mại cho PPPTHH:

M« hinh rêi r¹c hãa kÕt cÊu

M« hinh rêi r¹c hãa kÕt cÊu

M« hinh rêi r¹c hãa kÕt cÊu

PhÇn tö ®Æc biÖt

PhÇn tö PhÇn tö PhÇn tö

Hµm xÊp xØ (®a thøc xÊp xØ) (Hµm chuyÓn vÞ)

Hµm xÊp xØ (®a thøc xÊp xØ) (Hµm chuyÓn vÞ)

XÊp xØ h»ng sè XÊp xØ tuyÕn tÝnh XÊp xØ bËc hai

f(a) f(a) f(a)

phÇn tö phÇn tö phÇn tö

ng toµn phÇn cña phÇn tö

{ P} e = ∫∫∫ [ N ]T { p}dV + ∫∫ [ N ]T { q} dSVÐc t¬ tai phÇn tö

Ph­¬ng trinh c¬ ban cña phÇn tö

[ k ] Ma trËn ®é cøng cña phÇn tö

Ph­¬ng trinh c¬ ban cña kÕt cÊu

1. Rêi r¹c hãa kÕt cÊu

Mét sè m« hinh bµi to¸n hÖ thanh

HÖ dµn ph¼ng PhÇn tö dµn ph¼ng

Mét sè m« hinh bµi to¸n hÖ thanh

Khung ph¼ng PhÇn tö khung ph¼ng

Khung kh«ng gian PhÇn tö khung kh«ng gian

Khung kh«ng gian

PhÇn tö khung kh«ng gian

CÇu treo d©y vâng PhÇn tö dÇm, d©y, khung

® Æc ®iÓm chung: ®©y lµ bµi to¸n 1 chiÒu.

1. PhÇn tö thanh chÞu kÐo nÐn däc trôc

1. PhÇn tö thanh chÞu kÐo nÐn däc trôc

1. PhÇn tö thanh chÞu kÐo nÐn däc trôc

1. PhÇn tö thanh chÞu kÐo nÐn däc trôc

NhiÖt ®é thay ®æi

1. PhÇn tö thanh chÞu kÐo nÐn däc trôc

2. PhÇn tö giµn ph¼ng

3. PhÇn tö dÇm chÞu uèn ph¼ng

3. PhÇn tö dÇm chÞu uèn ph¼ng

3. PhÇn tö dÇm chÞu uèn ph¼ng

4. PhÇn tö thanh chÞu xo¾n thuÇn tóy

5. PhÇn tö khung ph¼ng

6. PhÇn tö khung kh«ng gian

HÖ täa ®é phÇn tö (hÖ täa ®é ®Þa ph­¬ng)

Ph¬ng Ph¸p PhÇn Tö Hò H¹n

Trêng ®¹i häc GTVT

Ch¬ng 1. VÊn ®Ò chung

Ch¬ng 1. VÊn ®Ò chung

Ph¬ng trinh c¬ ban cña phÇn tö

Ph¬ng trinh c¬ ban cña kÕt cÊu

HÖ täa ®é phÇn tö (hÖ täa ®é ®Þa ph¬ng)

BiÕn ®æi täa ®é trong trêng hîp tæng qu¸t

Ph¬ng ph¸p ma trËn ®Þnh vÞ P

Ph¬ng ph¸p ma trËn ®Þnh vÞ

Ph¬ng ph¸p ma trËn chØ sè

Ph¬ng ph¸p ma trËn chØ sè

Ph¬ng trinh c¬ ban cña kÕt cÊu

Cã chuyÓn vÞ cìng bøc

Xem ch¬ng bµi to¸n ph¼ng