Hoạt chất chống oxy hóa từ hoa cúc vàng : Flavonoid
1. Định nghĩa, cấu tạo
Flavonoid là nhóm hợp chất phenol có cấu tạo khung theo kiểu C6-C3-C6 hay nói cách khác là khung cơ bản gồm 2 vòng benzen A và B nối với nhau qua một mạch 3 carbon. là nhóm hợp chất tự nhiên thường gặp trong dược liệu nguồn gốc thực vật.Có nhiều cách phân loại khác nhau, cách phân loại thường dùng là dựa vào vị trí của gốc aryl (vòng B) và các mức độ oxy hoá của mạch 3C. 2. Tính chất vật lý Các dẫn chất flavon có màu vàng rất nhạt có khi không màu (trường hợp các nhóm OH đã methyl hoá), flavonol vàng nhạt đến vàng, chalcon và auron vàng đậm đến đỏ cam. Các chất thuô? nhóm isoflavon, flavanon, isoflavanon, flavanonol, leuco-anthocyanidin, flavan-3-ol do không có nối đôi liên hiệp giữa vòng B với nhóm carbonyl nên không màu. Các dẫn chất anthocyanidin thì màu thay đổi tuỳ theo pH của môi trường. Tuy nhiên khi các flavonoid ở trong các bộ phận của cây thì còn phụ thuộc vào hỗn hợp với các sắc tố khác. Ðộ tan không giống nhau, thường flavonoid glycosid và flavonoid sulfat là những hợp chất phân cực nên không tan hoặc ít tan trong dung môi hữu cơ, tan được trong nước tốt nhất là cồn nườc. Các aglycon flavonoid thì tan được trong dung môi hữu cơ, không tan trong nước. Các dẫn chất flavonoid có nhóm 7- hydroxy thường dễ tan trong dung dịch kiềm loãng. 3. Phương pháp chiết xuất - Phương pháp chiết siêu âm: tiến hành trên thiết bị chiết siêu âm SM30. Cài đặt các thông số về nhiệt độ, thời gian chiết, chế độ làm việc. Khi thiết bị đạt được thông số về nhiệt độ, cho nguyên liệu (khoảng 200 g) vào bình chiết trung gian đặt trong bể siêu âm, thêm dung môi và chiết xuất theo điều kiện xác định cho từng thí nghiệm. Sau chiết xuất, thu lấy dịch chiết, lọc và xác định hàm lượng flavonoid toàn phần. Trường hợp chiết 2 lần, sau khi chiết lần 1, thu dịch chiết, ép kiệt bã, thêm tiếp dung môi lần 2 vào tiếp tục chiết xuất. - Phương pháp chiết nóng: tiến hành tƣơng tự như phương pháp chiết siêu âm, nhưng không có tác động của sóng siêu âm. 4. Phương pháp bảo quản Cúc hoa có màu vàng tươi và các hợp chất hoạt tính dược lý khác nhau. Do thời gian nở hoa ngắn và đặc tính dễ hỏng, hoa Cúc Tạp chí Y dược học cổ truyền Quân sự Số 1 - 2022 90 tươi phải được sấy khô để kéo dài thời hạn sử dụng để sử dụng. Hấp là công đoạn cần thiết trước khi sấy để khử hoạt tính các enzym làm màu nâu và mất các thành phần hoạt tính sinh học. CT 1: Không hấp CT 2: Hấp với thời gian 60 giây CT 3: Hấp với thời gian 90 giây CT 4: Hấp với thời gian 120 giây Cúc hoa là loại dược liệu có chứa tinh dầu, carotenoid, các acid amin, vitamin A, flavonoid và một số loại sesquiterpen. Hầu hết các chất đều dễ bị biến đổi do các điều kiện sơ chế, chế biến và biến đổi khi thời gian sơ chế không thuận lợi kéo dài. Nhiệm vụ đề xuất nghiên cứu các điều kiện phơi sấy qua các công thức: CT 5: Phơi nắng tự nhiên trên giàn phơi (Đối chứng) CT 6: Sấy khô ở nhiệt độ 450C. CT 7: Sấy lạnh (sấy khô trong thiết bị sấy lạnh). Cúc hoa tươi sau thu hoạch được xử lý theo công thức tốt nhất ở TN 1 và TN 2, làm khô đến độ ẩm 12%. Mẫu thí nghiệm bao gói trong bao bì PP. CT 8. Bảo quản trong túi PP kín (đối chứng) CT 9. Bảo quản trong túi PP áp suất thấp 100 mmHg CT 10. Bảo quản trong túi PP áp suất thấp 200 mmHg CT 11. Bảo quản trong túi PP áp suất thấp 300 mmHg
Khảo sát một số đặc điểm hóa học và tác dụng chống oxy hóa (antioxydant) của các hợp chất Flavonoid chiết xuất từ một số loài lan Kim tuyến của Việt Nam