ELEMEN-ELEMEN KOS

PERAKAUNAN KOS
EPPA 2033
OBJEKTIF:

1. Mengenalpasti proses pengurusan kos.

2. Menerangkan:
vpengekosan bahan
vpengekosan buruh
vaplikasi kos overhead kepada keluaran
 PROSES PENGURUSAN KOS

Pengumpulan Pengukuran Peruntukan

Kos kos Kos
• Kos yang terlibat • Kos-kos Kos diperuntukkan
diiktiraf & direkodkan diklasifikasikan: kepada objek kos
mengikut kaedah (i.e. produk)
• Mesti disokong dgn
pengesanan (tracing)
dokumen sumber
& pengalokasian
• .Contoh: tiket masapekerja (allocations)
untuk menentukan kos buruh
dalam pengeluaran
 PROSES PENGURUSAN KOS
Pengumpulan Kos Pengukuran Kos Peruntukan Kos
Rekod Kos Klasifikasi kos Peruntukan kos kepada
kos objek
Belian & penggunaan
Bahan langsung
bahan
Produk 1
Gaji pemasangan
Gaji penyiapan
Buruh langsung

Gaji penyelia
Susut nilai Produk 2
Utiliti
Cukai Harta Overhed
Lain-lain kos kilang
 a) PENGURUSAN KOS BAHAN
o Merujuk kepada bahan mentah (langsung dan tak langsung) digunakan untuk pengeluaran dan
pemasangan komponen.
o Aktiviti:
o Pembelian & Penerimaan
o Penstoran
o Pengisuan (Issue)
o Pelaporan dan perakaunan bahan mentah
o Penekanan – kawalan ke atas bahan bagi setiap aktiviti
o Dua kawalan asas:
o Kawalan fizikal bahan – mengawal daripada salah guna bahan
o Pencapaian terhad, pengasingan tugas dan ketepatan dalam merekodkan
o Kawalan ke atas pelaburan bahan – mengekalkan kuantiti yang sesuai untuk inventori.
o Titik pesanan, EOQ
5
 AKTIVITI PENGURUSAN BAHAN

Penerimaan & Pengeluaran

Pembelian
Penstoran

Komponen kos bahan:

¡ Kos belian bahan (harga belian)
¡ Pembelian: Kos membuat pesanan, kos pengangkutan, cukai (jualan &
import), dll.
¡ Penstoran: Kos penyimpanan (dalam perjalanan &
setelah sampai), kos insuran, stock-out cost, dll.
 PENGEKOSAN BAHAN: AKTIVITI PEMBELIAN

Maksud & Tatacara

“Materials of the right quality in the right quantity are purchased at the right time and at the right price”

Tatacara kawalan pembelian:

o Penyediaan perolehan pembelian oleh individu bertanggungjawab (penjaga stor /ketua jabatan) kepada
jabatan pembelian.
o Jabatan Pembelian menyediakan tempahan pembelian dan dihantar kepada pembekal terpilih.
o Jabatan penerimaan barangan akan menyediakan nota penerimaan barangan dan nota
pemeriksaan .
o Bahan serta nota penerimaan barangan akan dihantar kepada stor (satu salinan disimpan).
o Invois pembekal dihantar ke jabatan belian dan disemak dengan tempahan belian, nota
penerimaan dan nota pemeriksaan untuk pengesahan bagi tujuan pembayaran.
 PENGEKOSAN BAHAN: AKTIVITI PEMBELIAN

Sumber Dokumen Lain

o Kad bin – dokumen catatan penerimaan bahan dan diletakan di bin atau
para.
o Kad rekod stor (optional) – perincian setiap bahan
o Borang perolehan bahan – dikemukakan untuk pengeluaran
o Nota pulangan bahan – pulangan bahan ke stor
o Nota pindahan bahan – pemindahan bahan dari satu kerja ke kerja lain.
o Kad stor leger –disimpan oleh Jabatan Perakaunan untuk merekodkan amaun
dan kuantiti bahan (penerimaan, pengeluaran, stok, pemeriksaan stok)

8
 PENGEKOSAN BAHAN: AKTIVITI PENERIMAAN

Tatacara

Berfungsi untuk memastikan bahan yang diterima adalah menepati kualiti yang
dikehendaki.
Prosedur:
§ Bahan yang diterima diperiksa dan disemak dengan Nota Penghantaran Pembekal
(supplier’s delivery note) dan Pesanan Belian (purchase order).
§ Maklumat lengkap berkaitan bahan akan direkod dalam Nota Penerimaan Barang
(Goods Received Note-GRN).
§ Salinan GRN dikepilkan dengan Pesanan Belian & dihantar ke Jabatan Belian untuk
dipadankan dengan invois belian pembekal
§ Apabila lulus, invois belian akan dibayar oleh Jabatan Akaun
9
 PENGEKOSAN BAHAN: AKTIVITI PENSTORAN

Keperluan penstoran yang efektif

§ Jumlah stok optimum disimpan (tiada terlebih atau terkurang).

§ Penjagaan bahan daripada kerosakan untuk mengelakkan kerugian.
§ Kecepatan penerimaan dan pengeluaran bahan supaya pengeluaran tidak
tergendala.
§ Perancangan susun atur supaya tiada kelambatan dalam pengeluaran bahan.
§ Pengekodan dan pengklasifikasian yang bersesuaian supaya tiada kesilapan
penghantaran bahan.

10
 PENGEKOSAN BAHAN: PENGELUARAN

Prosedur pengisuan bahan

1.Borang Perolehan Bahan dihantar oleh jabatan yang memerlukan bahan.

2.Nota Pindahan Bahan diisu jika perlu lebihan bahan & ianya terdapat di
jabatan lain.
3.Nota Pulangan Bahan dikeluarkan jika terdapat lebihan bahan yang
dipulangkan ke stor selepas proses pengeluaran selesai.

11
 PENGURUSAN INVENTORI
Tujuan:
1.Memastikan kos yang terlibat dalam aktiviti pengurusan bahan adalah
minimum (terutama kos pesanan, kos pegangan & kos stock-out)
2.Menentukan kuantiti bahan yang perlu untuk pesanan semula

2 soalan utama:
1.Berapa banyak inventori yang harus dipesan untuk meminimumkan
kos?
2.Bila patut pesanan dibuat?
 KAEDAH PENGURUSAN INVENTORI

3 Kaedah:
1.Kuantiti Pesanan Ekonomik (EOQ)
• Titik Pesanan Semula (Reorder Point)
• Stok Keselamatan (Safety Stock)
2.Kaedah Just-In-Time (JIT)
3.Analisis ABC
 1. Kuantiti Pesanan Ekonomik (EOQ)

o Kuantiti tempahan ekonomik(economic order quantity EOQ) – kuantiti pesanan yang

paling ekonomik iaitu saiz pesanan yang akan meminimumkan jumlah kos
pesanan/tempahan dan kos pegangan.
o Tujuan
§ Mengawal pelaburan dalam bahan
§ Menentukan berapa banyak bahan perlu dipesan
§ Dapat menepati masa dan saiz tempahan

14
FORMULA EOQ
D = Permintaan (unit) untuk tempoh tertentu ( cth : setahun)
P = Kos pesanan se pesanan pembelian.
C = Kos pegangan seunit stok bagi tempoh yang digunakan untuk D.

EOQ = √ 2DP
C
 CONTOH EOQ (1)
⚫ Sykt A menjual bekas makanan & minuman plastik. Stok diperoleh daripada Sykt
Kontena B. Permintaan tahunan ialah 10,400 setahun. Berikut merupakan maklumat
yang berkaitan:
¡ Kos setiap pesanan belian RM62.50
¡ Kos penyimpanan sekotak (setahun):
Kos modal (12% x RM20)
2.40
Kos insurans
2.80
⚫ Penyelesaian: EOQ =
= √ (2 x 10,400 x RM62.50) / RM5.20

= √ 1,300,000 / 5.20
= √ 250,000
= 500 kotak
i.e bagi meminimakan kos - 500 kotak pada setiap kali pesanan
 EOQ: Pembuktian

⚫ EOQ: Kos pesanan = Kos Pegangan

⚫ Kos Pesanan (OC) = PD/Q

= 62.50 x 10,400 ÷ 500
= RM 1,300
⚫ Kos Pegangan (CC) = CQ/2
= 5.20 x 500 ÷ 2
= RM 1,300
Oleh itu,
Jumlah Kos Inventori = Kos Pesanan + Kos Pegangan
= RM 2,600
 CONTOH EOQ (2)

Bilangan unit bahan UX1 setahun 13,000

Kos pesanan sepesanan belian RM200
Kos pegangan seunit bahan RM5.20

EOQ = Ö ((2 x 13,000 x RM 200 )/ RM5.20

EOQ = Ö 1,000,000
EOQ= 1,000 unit
 CONTOH EOQ (2)
Illustrasi EOQ2

BILANGAN PESANAN SETAHUN

v Dengan pembelian 1,000 unit, bilangan penghantaran setahun adalah

Bilangan penghantaran = D / EOQ
= 13,000 / 1,000
= 13 kali

KOS SETIAP KALI PESANAN

Jumlah kos = Kos Pesanan Tahunan + Kos Pegangan Tahunan

Q = ( D/ Q x P) + (Q/ 2 x C)
Q = (13,000/1,000 x RM200) + (1,000/2 x RM5.20)
= RM2,600 + RM2,600
= RM5,200
 TITIK PESANAN SEMULA (TPS)
Ilustrasi EOQ 4
Tahap kuantiti inventori yang perlu ada untuk membolehkan pesanan belian baru dibuat.

Formula:
Titik pesanan semula = Kadar Penggunaan x Masa Menunggu

Cth: Berikut maklumat berkaitan Sykt A:

q EOQ = 500 kotak
q Jualan = 200 kotak seminggu
q Masa menunggu pesanan = 2 minggu

Penyelesaian:
¡ TPS = 200 x 2 minggu = 400 kotak

Oleh itu, pesanan sebanyak 1,000 unit UX1 harus dibuat

apabila inventori jatuh ke tahap 400 unit.
 STOKKESELAMATAN(BUFFERSTOCK)
• Merupakan inventori penimbal (buffer stock) bagi menghadapi
peningkatan permintaan yang tidak dijangka, ketidak pastian masa
menunggu dan ketiadaan stok daripada pembekal.
• Stok keselamatan merupakan pegangan inventori sepanjang masa tanpa
mengambilkira tempahan kuantiti inventori menggunakan model EOQ.
• Contoh:
Sykt A menjangkakan permintaan adalah 200 kotak seminggu, tetapi terdapat
kemungkinan berlakunya peningkatan permintaan kepada 320 kotak seminggu
pada satu-satu masa.
Oleh itu,
vStok keselamatan = 320 – 200 = 120 kotak.
permintaan - jangkaan permintaan

vJika masa menunggu pesanan ialah 2 minggu, maka, stok keselamatan = 120 x
2m = 240 kotak.
 KAEDAHABC

Kaedah ABC o Stok dikelaskan mengikut nilai

o A – stok bernilai tinggi
o B– stok bernilai sederhana
o C - stok bernilai rendah
o Ketiga-tiga kelas ini ditunjukkan dalam kuantiti pegangan dan nilainya
o E.g
Kelas % kuantiti pegangan % nilai
A 10 70
B 30 20
C 60 10

Kawalan terhadap inventori dikenakan mengikut kategori

A – Kawalan Maksima, B – kawalan biasa, C – kawalan sederhana
Bergantung kepada nilai inventori yang dipegang

22
 Just-In-Time (JIT)

ØKaedah pengurusan inventori yang melibatkan pembelian @ penerimaan inventori

daripada pembekal sebaik sahaja inventori diperlukan.
ØBertujuan meminimumkan penyimpanan inventori berdasarkan kuantiti yang tepat
ØDigunakan utk meminimumkan kos peganga dgn hanya memesan inventori yg perlu sahaja.
ØAdaptasi sistem tarik (pull system): pengeluaran bermula apabila adanya
permintaan produk.
ØMatlamat JIT:
menghapuskan pembaziran daripada aktiviti perkilangan.
Ømengurangkan simpanan inventori kepada tahap sifar.
menghapuskan atau meminimumkan aktiviti yang tidak memberi nilai tambah.
Ø3 ciri penting:
• Kuantiti inventori yang dipegang oleh perniagaan adalah sifar,
• Tiada sebarang kerosakan @ kecacatan pada inventori
• Hubungan baik dengan pembekal & komitmen daripada pekerja
Just-In-Time (JIT)
 PERAKAUNAN & PELAPORAN
Maklumat-maklumat diperlukan oleh pengurusan adalah:

•terutama apabila penggunaan

berlebihan Kos bahan

Jumlah nilai
Penggunaan •terutama apabila penggunaan
pegangan
bahan berlebihan
stock

§ disebabkan oleh
pengeluaran, keusangan,
Penjimatan Kerugian kerugian semasa
bahan abnormal pengendalian, penstoran,
kerosakan semulajadi dan
ketidakcekapan stor
 Jenis-Jenis Perekodan

Asas – catatan beregu

Jenis – jenis akaun

• Pembelian – akaun belian, akaun pemiutang, akaun kawalan leger stor, akaun
kawalan
leger kos
• Penghantaran semula ke pembekal – akaun pemiutang, akaun pulangan, akaun
kawalan leger kos, akaun kawalan leger stor.
• Pengisuanbahan dari stor ke pengeluaran – akaun kerja dalam proses , akaun
kawalan leger stor.
• Pulangan bahan dari pengeluaran ke stor – akaun kawalan leger stor, akaun
kerja dalam proses
• Pindahan bahan antara kerja – akaun kerja
 Dokumen Sumber

qKad bin – dokumen catatan penerimaan bahan dan diletakan di bin atau para.
qKad rekod stor (optional) – perincian setiap bahan
qBorang perolehan bahan – dikemukakan untuk pengeluaran
qNota pulangan bahan – pulangan bahan ke stor
qNota pindahan bahan – pemindahan bahan dari satu kerja ke kerja lain.
qKad stor lejer –disimpan oleh Jabatan Perakaunan untuk merekod amaun dan
kuantiti bahan (penerimaan, pengeluaran, stok, pemeriksaan stok)
HUBUNGKAIT DOKUMEN & AKAUN

28
 b) PENGURUSAN KOS BURUH

“Have the right people in the right place at the right

Merekod Masa Buruh
time”

1. KOMPONEN KOS BURUH

2. DOKUMEN SUMBER

29
PENGENALAN

⚫ Terdapat 2 kategori:
1. Buruh Langsung
2. Buruh Tak Langsung

⚫ Komponen Kos Buruh:

1. Upah/Gaji Asas
2. Bonus
3. Bayaran Kerja Lebih Masa (Overtime)
4. Faedah Sampingan (Fringe Benefit)
5. Kos Masa Terbiar (Idle Time)
 Upah/Gaji Asas

⚫Asas pengiraan gaji asas:

¡ Kadar masa (Time-rate)– berasaskan masa kerja.
¡ Bayaran mengikut hasil (Piece-rate)– berasaskan
output pengeluaran.
Dijamin bayaran minima – bayaran minima diberi jika pekerja tidak
mencapai output pengeluaran minima.
Kadar berbeza mengikut tahap kecekapan – menyediakan insentif
untuk meningkatkan output bagi mencapai pengeluaran maksima.
⚫Kaedah perakaunan: kos buruh langsung.
 Bayaran Kerja Lebih Masa

OT: Bayaran kepada pekerja yang bekerja melebihi tempoh bekerja normal.
Kaedah perakaunan:
1. Buruh Langsung:
q Bayaran asas gaji untuk jam lebih masa: Kos Buruh Langsung.
q Bayaran premium untuk kerja lebih masa: berbeza
mengikut sebab;
1. Kos buruh langsung: jika disebabkan oleh pertambahan
dalam keperluan kerja/ permintaan pelanggan.
2. Kos overhed pengeluaran: jika disebabkan oleh ketidakcekapan
dalam proses pengeluaran.
2. Buruh Tak Langsung: Kos Buruh Tak Langsung
 Bayaran Kerja Lebih Masa

Cth:
⚫ Pekerja A (buruh langsung) dibayar RM4 sejam untuk
bekerja selama 48 jam seminggu. Kadar bayaran bagi
kerja lebih masa ialah 1 ½ daripada kadar upah sejam
kerja biasa.
⚫ Pada bulan Dis 2018, A telah bekerja selama 58 jam.
⚫ Oleh itu, upah pekerja A direkodkan sebagai:

Kos buruh langsung (RM4 x 58jam) RM232

Kos OH: Premium OT (½ x RM4 x 10j) 20
Jumlah Kos Buruh RM252
Illustrasi Layanan Perakaunan Overtime Sebagai Buruh Langsung

Contoh:
Overtime Pekerja A untuk menyiapkan Kerja 016 adalah 160 jam
Jam normal adalah 800 jam.
Kadar sejam adalah RM3.20. Kadar overtime adalah 1 ½.
o Pengiraan :
Masa normal (800 jam x RM3.20)
Overtime : RM2,560

Masa overtime (160 jam x RM3.20 x 1) RM512

Premium overtime (160 jam x RM3.20 x ½) RM256 768
Jumlah RM3,328
o Catatan:
Dt Kerja dalam proses RM3,328
Kt. Akaun Gaji Belum Bayar RM3,328

34
Illustrasi Layanan Perakaunan Overtime Sebagai Buruh Tak Langsung

o Premium dilayani sebagai item overhed dalam keadaan aktiviti umumperniagaan

merupakan sumber overtime.
o Contoh:
• Perniagaan dengan kapasiti normal pengeluaran 8,000 unit memerlukan 800 jam.
Tempahan 9,600 unit diterima memerlukan 960 jam. Oleh itu, 160 jam overtime
diperlukan untuk menyiapkan tempahan. Kadar adalah RM3.20 sejam dan kadar
overtime adalah 1 ½.
o Catatan :

Kerja dalam proses (960 x RM3.20) RM3,072

Overhed perkilangan (160 jam x RM1.60*) 256
Akaun gaji belum bayar RM3,328
* RM3.20 x 1 ½ = RM4.80 è Premium overtime (RM4.80 – RM3.20)

35
 Faedah Sampingan

⚫ Kos yang ditanggung oleh majikan bagi menjaga kebajikan

pekerja
⚫ Cth: Skim persaraan (KWSP), skim perlindungan (PERKESO),
manfaat kesihatan.
⚫ Kaedah perakaunan: berbeza mengikut kategori pekerja:
¡ Buruh langsung kos buruh langsung.
¡ Buruh tak langsung kos overhed pengeluaran.
 Masa Terbiar (idle time)

⚫ Masa senggang yang menyebabkan pekerja terpaksa

memberhentikan kerja mereka.

⚫ Sebab –sebab
¡ Kerosakan mesin

¡ Menunggu kerja

¡ Ketidakcekapan

¡ Kekurangan bahan

⚫ Direkod dalam kad idle time

⚫ Kaedah perakaunan: kos overhed pengeluaran
 Dokumen Sumber

⚫ Kad/Tiket masa – mengira bayaran kadar masa dan

overtime
⚫ Kad kerja – mengira kadar kerja dan bonus
⚫ Lembaran masa – mengira bayaran kadar kerja,
bonus dan overtime.
⚫ Kad pekerja – mengetahui kadar bayaran, hari cuti dan
sumbangan KWSP.
 c) PENGURUSAN KOS OVERHEAD

• KOMPOSISI KOS OH
• PROSEDUR ALOKASI KOS OH
• MENGGUNAKAN KAEDAH TRADISIONAL:
• 2 Tahap dalam Proses Alokasi
• 3 Pendekatan Alokasi Kos Jab. Sokongan: Kaedah Langsung,
Urutan & Timbal Balik
 PROSES PENGURUSAN KOS

Pengumpulan Pengukuran Peruntukan

Kos kos Kos
• Kos yang terlibat • Kos-kos Kos diperuntukkan
diiktiraf & direkodkan diklasifikasikan: kepada objek kos
mengikut kaedah (i.e. produk)
• Mesti disokong dgn
pengesanan (tracing)
dokumen sumber
& pengalokasian
• .Contoh: tiket masapekerja (allocations)
untuk menentukan kos buruh
dalam pengeluaran
 PENGKELASAN OVERHED

OVERHED

FUNGSIAN TINGKAH LAKU

Pengeluaran Pentadbiran Tetap Berubah

Jualan Campuran
 1. PENGUMPULAN KOS OH

Kos OH: kos tak langsung yang dilibatkan dalam pengeluaran produk
tetapi tidak dapat dikesan secara langsung kepada unit produk yang
dikeluarkan
Komposisi Kos OH:
Bahan Tak Langsung
Buruh Tak Langsung
Belanja Tak Langsung: Sewa kilang, Belanja susutnilai mesin kilang, Gaji pengurus kilang,
Cukai harta dan Insuran kilang
Dokumen sumber:
Nota Permintaan Bahan,
Lembaran Masa,
Senarai Daftar Aset,
Invois,
 2. PENGUKURAN KOS OH

• Berapa kos OH yang terlibat dalam pengeluaran?

• Bergantung kepada sistem pengekosan:

SISTEM PENGEKOSAN SISTEM PENGEKOSAN

SEBENAR NORMAL

v Kos Produk = Kos Bahan Sebenar + Kos Buruh

v Kos Produk = Kos Bahan Sebenar + Kos Buruh
Sebenar + Kos OH sebenar
v OH Sebenar: diperoleh selepas selesai proses
v Kesannya: melambatkan pengiraan kos produk
Sebenar + Kos OH dibelanjawankan
v OH dibelanjawankan: kadar OH pratentu
digunakan
v Menyelesaikan masalah penggunaan kos OH
sebenar
 Kadar OH Pratentu

qAnggaran kadar OH perkilangan yang digunakan untuk menyerap kos OH kepada

objek kos.
qSebab penggunaan:
1.Membolehkan penganggaran kos dibuat
2.Menormalkan kos OH seunit bagi jangka masa panjang -> kesan daripada aktiviti
bermusim
3.Menjamin kos produk yang ditentukan mengikut keadaan semasa
 Konsep: Kadar OH Pratentu

Kadar Kilang
kadar OH tunggal digunakan mengikut 1
Menyeluruh
penggerak kos

Kadar OH yang digunakan berbeza mengikut

penggerak kos jabatan
Kadar OH Jabatan
 Kos OH di
belanjawakan
Contoh: Pengiraan Kadar OH Pratentu
 3. PERUNTUKAN KOS OH

qProses memperuntukkan kos OH kepada objek kos (i.e. produk)

qSebab:
i. Penentuan kos produk / inventori seunit
ii. Perletakan harga
iii. Pengiraan keberuntungan lini produk
qBerapa kos OH yang perlu diperuntukkan untuk setiap objek kos?
o Penentuan Kadar OH Pratentu bagi setiap objek kos
q2 kaedah: Tradisional vs ABC
PROSES PERUNTUKAN KOS OH
Jabatan Pengeluaran VS Sokongan/Perkhidmatan
 A. PENGAGIHAN KOS OH
vProses mengagihkan kos OH mengikut Pusat Kos (i.e. jabatan):
1. Jabatan Pengeluaran:
Bertanggungjawab dalam penghasilan produk @ perkhidmatan bagi ditawarkan
kepada pengguna
2. Jabatan Perkhidmatan/Sokongan:
Tidak terlibat secara langsung dalam pengeluaran tetapi menyediakan
perkhidmatan sokongan untuk jabatan pengeluaran
v 2 kos OH yang diagihkan:
1.Kos Langsung: Kos yang hanya dilibatkan oleh jab. tersebut
2.Kos Tak Langsung: Kos yang digunakan oleh pelbagai jab.
v Menggunakan Asas Agihan @ Penggerak Kos
 Contoh Kos OH (Mengikut Jabatan) bagi syrkt perkilangan
Jabatan Pengeluaran
Pemasangan:
• Gaji Penyelia
• Peralatan Kecil
• Bahan Tidak Langsung
• Susutnilai Mesin
Penyiapan:
• Bahan Pengilap
• Susutnilai Mesin Penggilap
Jabatan Sokongan
Stor Bahan Mentah:
• Gaji Kerani
• Susutnilai forklift
Kafeteria:
• Makanan
• Gaji Tukang Masak
• Susutnilai peralatan
Penyelenggaraan:
• Gaji Pekerja
• Penyelenggaraan
• Bekalan Bahan Pencuci
• Minyak & Pelincir Mesin
Panduan Umum Asas Agihan Kos OH
Pengagihan Semula Kos
 Contoh Asas Agihan

JABATAN SOKONGAN PENGGERAK KOS

Perakaunan Bilangan transaksi
Kafeteria Bilangan pekerja
Kejuruteraan Bilangan permintaan kerja
kejuruteraan
Penyelenggaraan Jam mesin, jam
penyelenggaraan
Penggajian Bilangan pekerja
Sumber manusia Bilangan pekerja, pusingganti
pekerja
Keselamatan Luas kawasan
Menggunakan 3 Kaedah Pengagihan Kos Jabatan Perkhidmatan dan
mengaplikasikan Kos OH Menggunakan Kadar Jabatan:

1. Kaedah Langsung
2. Kaedah Urutan
3. Kaedah Timbal Balik
 1. Kaedah Langsung
Mengagihkan semula kos OH Jab. Sokongan kepada Jab. Pengeluaran
q Tidak mengiktiraf perkhidmatan antara Jab. Sokongan
q Mudah & menjimatkan masa
Contoh: Pengagihan Semula Kos
Contoh Penyelesaian
 2.Kaedah Urutan
vKos OH Jab. Sokongan diagihkan ke Jab. Pengeluaran & Jab. Sokongan yang lain mengikut prosedur
pengagihan yang ditetapkan.
Mengikut volum penggunaan @ kos tertinggi
vMengiktiraf hanya sebahagian daripada interaksi di antara jabatan sokongan
q Rule of thumb – Jabatan Sokongan dengan kos tertinggi di berikan urutan pertama.
q Bagaimana ia bergantung kepada kebergantungan antara jabatan2 sokongan, dimana jabatan –jabatan
sokongan yang memberi sokongan lebih akan diberi urutan yang terdahulu.
Contoh: Pengagihan Semula Kos
Contoh Penyelesaian
 3. Kaedah Timbalbalik

• Mengambilkira interaksi antara Jab.

Sokongan Menjamin pengagihan kos yang
lebih tepat Prosedur lebih rumit
• Langkah-Langkah:
1.Bentuk persamaan bagi kos OH Jab.
Sokongan
2.Menyelesaikan persamaan
3.Agihkan kos yang diperoleh dalam langkah
(2) mengikut peratusan penggunaan setiap
jabatan
Contoh: Pengagihan Semula Kos
 Contoh Penyelesaian
1.Persamaan bagi Jab. Sokongan
1.A = Kos Langsung + Kos Agihan dari B
vA = 250,000 + 0.1B.................(1)
2.B = Kos Langsung + Kos Agihan dari A
vB = 160,000 + 0.2A.................(2)

2.Selesaikan persamaan
• A = 250,000 + 0.1B
A = 250,000 + 0.1(160,000 + 0.2A) A = 250,000 + 16,000 + 0.02A
A – 0.02A = 266,000
0.98A = 266,000
A = 271,429
Contoh Penyelesaian
Perbandingan Kaedah
Contoh: Pengiraan Kadar OH Pratentu
 B. PENGALOKASIAN KOS OH

• OH diserap ialah OH yg dianggarkan berdasarkan tahap aktiviti

sebenar dan selepas belanjawan dibuat.
• Tujuan: utk membuat perbandingan dgn keputusan sebenar
• Perbandingan antara belanjawan dan keputusan sebenar mesti
bersadarkan aktiviti sebenar.
• Kos dari Jab. Pengeluaran diserap kepada objek kos.
• Langkah alokasi:
1. Tentukan kadar OH pratentu Jab. Pengeluaran
2. Alokasikan kos OH kepada objek kos mengikut kadar penggunaan
sebenar.
Penyerapan Kos Overhed
 Perbandingan OH Sebenar VS OH Diserap
• 1.OH terlebih serap :Diserap> Sebenar
• 2.OH terkurang serap: Diserap < Sebenar

TIDAK MATERIAL
MATERIAL Ditutup terus kpd
Diagihkan kepada akaun kos barang
akaun-akaun dijual
Atau

Kerja dalam
proses Barang siap
Kos barang
dijual Kos barang
dijual
 Pelarasan – Kaedah Hapus Terus

ØJika sisihan adalah tidak material, maka diagihkan semuanya ke kos barang dijual.

Catatan jurnal terkurang serap:

Kos barang dijual (100%) 3,100
Kawalan OH perkilangan 3,100
 Pelarasan – Kaedah Prorata
Jika sisihan adalah material, maka diagihkan secara prorata berdasarkan baki akhir
akaun kerja dalam proses (KDP), barang siap dan kos barang dijual.
Contoh:
Baki akhir KDP, Barang Siap dan KBDJ:

KDP RM30,000 22%

Barang siap 32,500 24%
KBDJ 71,500 54%
Jumlah RM134,000 100%
 Pelarasan – Kaedah Prorata

• Catatan jurnal (terkurang serap):

Dt Kerja dalam proses (22%) 682

Barang siap (24%) 744
Kos barang dijual (54%) 1674
Kt Kawalan OH perkilangan 3100
 Kesan Pelarasan OH Terlebih @ Terkurang Serap

Jika Sisihan OH Material: Tidak Material:

adalah.... Alokasi kepada 3 akaun Tutup ke Akaun KBDJ

< Serap Tingkatkan: Tingkatkan:

§ KDP § KBDJ
§ Barang Siap
§ KBDJ

> Serap Kurangkan: Kurangkan:

§ KDP § KBDJ
§ Barang Siap
§ KBDJ
 PROSES PENGURUSAN KOS OH
(Kaedah Tradisional)
Pengumpulan Pengukuran Peruntukan
Kos Kos Kos