Prawo do służby w legionach, prawo odwołania się, prawo do uzyskania pomocy trybuna

Provocatio

Jestem obywatelem rzymskim

Mater semper certa est

Pater est quem nudtiate demonstarnt- domniemanie ojcostwa, ojcem jest mąż matki

Wyzwolenie formalne- w testamencie, podczas cenzusu

Wyzwolenie nieformalne-

Uzyskac obywatlestwo rzymskie można było przez nadanie, najpierw w formie ustawy przez
zgromadzenie, potem robil to cesarz

Kluczowym momentem była Contitutio Antoiniana 212 r.n.e. ujednolicenie całego imperium wszyscy
wolni otrzymali obywatelstwo rzymskie. Przez cesarza Karakalle

Ius honorarium- prawo wynikające z edyktu urzednikow

Ius militandi- prawo do sluzenia w legionach

Lex curiata- ustawa dotyczaca

Intercessio

Czasem decyzja jednego trybuna pomagała

Wykład

Urzędy w okresie republiki

Najważniejsze urzędy:

Państwowe:

Konsul, pretor,

Plebejskie:

Trybun plebejski, edyl plebejski

Kompetencje urzędników:

Imparium

Potestas- mieli wszyscy

Coercitio- mogli wobec obywatela użyć przemoc

Ius agendi cum populo/plebe

Ius agendi cum patribus

Ius referendi

Ius edicendi
Iurisdicto

Zassady ubiegania się o urzędy:

Być obywtaelem rzymskim- ius honorum

Wyzowilenci i synowie nie mogli się ubiegać

CURSUS HONORUM- grupa zasad które okreslaja koljnosc ubiegania się o urząd, okrelaja minimalny
wiek, pierwotnie były określane przez zwyczaj z czasem zaczęto było to przenoszone do prawa
stanowowioneo. Tylko 3 obowizkaowe szczeble. Szcebel pierwszy to kwestor, drugi sczebel to pretor,
konsul jest 3. Sa jeszcze pośrednie

Vacatio- przerwa pomiędzy sprawowaniem urzędu obowizakowa

Iteratio- możliwość ponownego sprawowania tego samego urzędu

Zasady sprawowania urzedów:

-Kolegialnośc- Collegialitas dany urząd musza sprawować minium 2 osoby jendoczesnie,

-Kadnecyjnosci- urząd może być sprawowany tylko przez określony czas

-Niepołączalność- można w jednym momemic esprawowwac tylko jeden urząd

-Nieodpłatnośc- nie pobierali wynagrodzenia, dlatego było ograniczone dla najbogatszych

Podziały uzrędów:

Wyższe i niższe- uzależnione od kwestii sakralnych, uzalenziona od jakich auspicji moznabylo

dokonywać

-zwyczajne i zadzwyczajne, nazdywczajne wnadzywczajnych okolicznościach, zwyczajne ciagle

-kuralne i niekuralne- czy mogli saidac na krześle sepcjanym xd

- cum imperio z imperium i sine imperium bez imperium czy miał prawo dowodzić armia

Konsul – najwyszy uzrad w państwie, polowywani raz na rok, było ich 2, mogli dowodzić armia i mogli
zasaidac na krześle, wybrani na comitia centuraiat?? Zajmowali się funkcjonowaniem państwa,
towarzylo mu 12, epomoniczny? Nazwiskiem danego urzendika określano dany rok, prawo
stosowania przymusu zarazzasneee

Cenzor- przeprowadzali cenzus, lustracja. Z czasem elitarnych centurii jezcow, prawo do sporządzania
listy senatu, mores maiorum- regimen morum, najładali note cenzorska która mogła przenosci w
hierarchii help zd hehe ola smierdzi lubie placki xd

Strzeżenie miejsc publicznych, było ich 2, molziwosc wzajemnego blokwoania decycji, wybierani raz
na 5 lat, 18 miesiecy kadencji, wyżsi , kuralni , bez imperium

Dyktator- nie można było sprawować dłużej niż 6 miesiecy, anczesciej po to by stanal na czele jakies
armii, senat powirzal jednemu z konsulow powierzal zadanie wybrania dyktatora, dyktator mogl
wprowadzić cos na kszatalt stanu wyjątkowego, provocatio nie obowiazuje może okarac obywatela i
nie ma odwołania

Kwestor- najniższy urząd, odpowiadal za skarb państwa, organizowal licytacje czy przetargi, nizszy,
raz do roku, bez imperium
Pretor miejski- tylko jeden, pretor do spraw cudzoziemców- pozwolił cudzoziemcom na ochronę
prawną w Rzymie, wyższy, kurulny, zwyczajny i z imperium, zajmował się juryzdykcją

Edyl kurulny- po to żeby jakiś urzędnik reprezentował interesy

Edyl plebejski-

Edylowie pilnowali porządku w miescie, odpowiedzialni za organizacje igrzysk

Trybun plebejski- pilnowanie interesu plebejuszy, potem opiekowali się innymi, udzielal pomocy
obywtelom, nietykalność osobista, prawo veta, blokowania działania innych organów18

Inne urzędy

10 lat służby wojskowej, żeby zacząć karierę urzednicza