12/13/2019 Υλικά και σκόνες αγιογραφίας-Αθηνά Αλεξοπούλου Παππά

Υλικά και σκόνες αγιογραφίας

https://agiografies-athina.webnode.gr/techniki/ylika-kai-skones-agiografias/ 1/20
12/13/2019 Υλικά και σκόνες αγιογραφίας-Αθηνά Αλεξοπούλου Παππά

https://agiografies-athina.webnode.gr/techniki/ylika-kai-skones-agiografias/ 2/20
12/13/2019 Υλικά και σκόνες αγιογραφίας-Αθηνά Αλεξοπούλου Παππά

Όλα ανεξαιρέτως τα χρώματα για ζωγραφική ή βάψιμο αποτελούνται

απαραίτητα από δύο κυρίως μέρη: το ένα είναι η χρωστική ουσία, η
οποία είναι συνήθως κάποιο παράγωγο μετάλλου που εξορύσσεται
από το υπέδαφος ή κατασκευάζεται τεχνητώς στο εργαστήριο (είναι
λανθασμένη η αντίληψη ότι οι βυζαντινοί χρησιμοποιούσαν φυτικά
χρώματα για ζωγραφική, εκτός από 1-2 χρωστικές) και το άλλο μέρος
είναι η κόλλα, το συνδετικό μέσον που είναι απαραίτητο για να
κολλήσει και να σταθεί το χρώμα πάνω στην επιφάνεια που βάφουμε
ή ζωγραφίζουμε. Τα πλαστικά ή τα ακρυλικά χρώματα για παράδειγμα
που βάφουμε τους τοίχους περιέχουν κόλλα συνθετική ακρυλική ή
πλαστική, τα ελαιοχρώματα περιέχουν λάδι κ.ο.κ.Οι βυζαντινοί
αγιογράφοι, στις φορητές εικόνες, χρησιμοποιούσαν χρώματα σε
σκόνη με συνδετικό υλικό τον κρόκο αυγού, γνωστά σαν αυγοτέμπερα
(ενώ οι τέμπερες έχουν σαν συνδετικό υλικό την αραβική γόμα).Οι
χρωστικές σε σκόνη ήταν φυσικές και προέκυπταν από επεξεργασία
πετρωμάτων, φυτών, κλπ ενώ κάποιες προέρχονταν και από έντομα
(κόκκινο κιννάβαρι).
Πολλά χρώματα που προέρχονταν από ορυκτά περιείχαν υδράργυρο
ή μόλυβδο ή άλλα τοξικά και αντικαταστάθηκαν από φυτικά ή ζωικά ή
τεχνητά χρώματα πχ Το κόκκινο Vermilion παραγόταν και από το

https://agiografies-athina.webnode.gr/techniki/ylika-kai-skones-agiografias/ 3/20
12/13/2019 Υλικά και σκόνες αγιογραφίας-Αθηνά Αλεξοπούλου Παππά

ορυκτό θειούχου υδραργύρου cinnabar , που λόγω της τοξικότητάς

του, αργότερα, αντικαταστάθηκε από αντίστοιχα φυτικά, όπως και
από το κιννάβαρι που δίνει ένα έντομο, που λέγεται κέρμης. Υπάρχει
και τεχνητό υποκατάστατο που μιμείται τις χρωματικές ιδιότητες του
αυθεντικού Vermilion.Η ώχρα πάλι προέρχεται από σιδηρούχο άργιλο
και το μπλε ultramarine από το λάπις.
Αν και παραδοσιακά οι αγιογράφοι δεν παίρνουν συνήθως ιδιαίτερα
μέτρα προστασίας απο τις χρωστικές ύλες, μερικές απο αυτές ειναι
αρκετά τοξικές και συστήνεται ιδιαίτερη προσοχή στο να μην τις
εισπνεύσει αυτός που τις χρησιμοποιεί, όπως και η αποφυγή επαφής
της καθαρής σκόνης με τα μάτια. (Δεν ειναι τυχαίο ότι αρκετοί
αγιογράφοι, όπως και ο Καραβάτζιο, που ζωγραφίζαν στους θόλους
κάποια στιγμή τυφλωθήκαν).Αν και η κατάσταση έχει καλυτερεύσει,
χρώματα με βάση το χρώμιο, το κάδμιο, τον υδράργυρο ή το μόλυβδο
πάντα είναι επικίνδυνα, και δε θα ήταν περιτή η χρήση μιας μάσκας η
ενός μαντιλιού σε περίπτωση της χρησιμοποίησής τους.

Η παλέττα μας μπορεί να είναι λιγότερο περιορισμένη (βασικά

χρώματα), περισσότερο περιορισμένη (τετραχρωμία) ή και
απεριόριστη.

Παράδειγμα
βασικής παλέτας χρωμάτων
θα μπορούσενα είναι :

Λευκό, Μαύρο, Ουλτραμαρίν Μπλε, Κιννάβαρι, Πράσινο

Τσιμέντου, Ώχρα, Κίτρινο Καδμίου, Λεμονί και Χονδροκόκκινο.

Τα χρώματα της τετραχρωμίας

:

Κίτρινη Ώχρα , Χονδροκόκκινο, Μαύρο και Λευκό

https://agiografies-athina.webnode.gr/techniki/ylika-kai-skones-agiografias/ 4/20
12/13/2019 Υλικά και σκόνες αγιογραφίας-Αθηνά Αλεξοπούλου Παππά

Τα
πράσινα, μωβ και μπλε συνθέτονται αν αναμείξουμε μαύρο, κίτρινη
ώχρα και λίγο άσπρο γιά να πάρουμε ένα σεμνό πράσινο μιας και το
μαύρο ήδη μπλεδίζει. Αν αναμείξουμε κόκκινη ώχρα, λευκό και λίγο
μαύρο παίρνουμε ένα απαλό μωβ. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε
οποιοδήποτε χρώμα αρκεί να το αναμείξουμε με κάποιο από τα 4
παραπάνω χρώματα και μάλιστα το <<ξένο>> αυτό χρώμα σε αρκετά
μικρότερη ποσότητα απ' ότι τα χρώματα της τετραχρωμίας. Άς έχουμε
υπ'όψιν μας ότι κάποια χρώματα είναι πιο τετραχρωμικά από κάποια
άλλα.

Για την εφαρμογή της λεγόμενης χρυσοκονδυλιάς αντί αυγοτέμπερας

χρησιμοποιούμε είτε

1. υγρό ακρυλικό χρυσόχρωμα το οποίο διαλύεται με νερό και στο

οποίο προσθέτουμε λευκό και λίγη ώχρα κίτρινη και περνάμε μια
φορά τις χρυσοκονδηλιές μέχρι να στρώσουν. Έπειτα αν θέλουμε
περνάμε από πάνω σκέτο πηχτό χρυσόχρωμα για να αποκτήσουν
επιπλέον λάμψη. Το ίδιο μπορούμε να κάνουμε αν έχουμε χρυσό σε
σκόνη που καλό είναι να αναμειχθεί με πρώτη ύλη πλαστικού, αλλά
γίνεται και με αυγό.

2. κόλλα μιξιόν μισής ώρας στην οποία προσθέτουμε με διάκριση

τόσο λευκό και ώχρα κίτρινη ( η πολύ μεγάλη ποσότητα μειώνει την
κολλητική ικανότητα ) και λιγάκι νερό ώστε να δουλεύεται άνετα και
να φαίνεται το σημείο που περνάμε. Μετά από 20 ΄ μπορούμε να
κολλήσουμε το φύλλο χρυσού και να καθαρίσουμε με πινέλο.

https://agiografies-athina.webnode.gr/techniki/ylika-kai-skones-agiografias/ 5/20
12/13/2019 Υλικά και σκόνες αγιογραφίας-Αθηνά Αλεξοπούλου Παππά

« Οι αυγοτέμπερες επιστρώνονται επάνω σε λείες ή λιγότερο λείες

επιφάνειες, όπως το ξύλο, το χαρτί, ο μουσαμάς και ο τοίχος. Για τα
δύο πρώτα αραιώνονται με κρόκο αυγού και ξύδι, ίσως και λίγο
απεσταγμένο νερό και στεγνώνουν γρήγορα, επιτρέποντας πολλές
αλλά και γρήγορες επιστρώσεις.Σκόνες που δε διαλύονται εύκολα με
λίγο λευκό οινόπνευμα δουλεύονται πολύ καλά.

« Οι χρωστικές σε σκόνη μπορούν να χρησιμοποιηθούν και με άλλα

συνδετικά υλικά, όπως ψυχρές διάφανες κόλλες, λάδια κλπ.

Η αγιογραφία επάνω στον τοίχο γίνεται με διάφορους τρόπους. Οι

περισσότερες Βυζαντινές τοιχογραφίες που σώζονται μέχρι σήμερα
σε άριστη κατάσταση έχουν γίνει με τη μέθοδο της νωπογραφίας
(Fresco). Στους Βυζαντινούς χρόνους οι εκκλησίες χτίζονταν με πέτρα,
ασβέστη, και άμμο. Η αγιογραφία γινόταν ταυτόχρονα με το
σοβάντισμα
με ένα κονίαμα το οποίο περιείχε ασβέστη, άμμο,
άχυρο και λινάρι.
Οι τοιχογραφίες που έγιναν με αυτή την τεχνική έχουν
μία ξεχωριστή βελούδινη όψη και αντέχουν τόσο στο
χρόνο όσο και την υγρασία.
Τοιχογράφηση μπορεί να γίνει και πάνω σε στεγνό τοίχο. Τρίβεται ο
τοίχος με χονδρό γυαλόχαρτο, πλένεται με νερό και σαπούνι και όταν
στεγνώσει περνιέται με ένα χέρι κόλλα. Έπειτα γίνεται η αποτύπωση
από το χαρτί του προσχεδίου στον τοίχο.
Αυτός ο τρόπος αγιογράφησης αποφεύγεται σε
εκκλησίες που αγιογραφούνται πολλά χρόνια μετά την
κατασκευή τους, επειδή οι τοίχοι έχουν διαποτιστεί με
https://agiografies-athina.webnode.gr/techniki/ylika-kai-skones-agiografias/ 6/20
12/13/2019 Υλικά και σκόνες αγιογραφίας-Αθηνά Αλεξοπούλου Παππά

κάπνα και λάδια, που είναι δύσκολο να

απομακρυνθούν. Έτσι τα χρώματα δεν απορροφώνται
σε βάθος αλλά παραμένουν στην επιφάνεια και με την
πάροδο του χρόνου τα λάδια που δεν ήταν δυνατόν να
απομακρυνθούν βγαίνουν στην επιφάνεια και
αλλοιώνουν τά χρώματα.

Η «Αγιογραφία επί του τοίχου», γίνεται εδώ και αρκετά χρόνια σε

καμβά. Κατόπιν, ο καμβάς επικολλάται στον τοίχο και εκεί, επί τόπου,
γίνεται το τελικό φινίρισμα. Αυτή η τεχνική επικράτησε επειδή το
αποτέλεσμα κρίθηκε πιο ανθεκτικό από την κατ' ευθείαν
αγιογράφηση, για όλους τους παραπάνω λόγους.

Για να φτιάξουμε το μείγμα της

αυγοτέμπερας

https://agiografies-athina.webnode.gr/techniki/ylika-kai-skones-agiografias/ 7/20
12/13/2019 Υλικά και σκόνες αγιογραφίας-Αθηνά Αλεξοπούλου Παππά

https://agiografies-athina.webnode.gr/techniki/ylika-kai-skones-agiografias/ 8/20
12/13/2019 Υλικά και σκόνες αγιογραφίας-Αθηνά Αλεξοπούλου Παππά

Παίρνουμε 3-4 αυγά ή όσα νομίζουμε ότι μας χρειάζονται για τη

δουλειά μας και ξεχωρίζουμε τους κρόκους σε χωριστό δοχείο.
Προσθέσουμε μια ποσότητα ξυδιού που να είναι σχεδόν η μισή από
αυτήν των κρόκων (κάποιοι βάζουν και περισσότερο), ανακατεύουμε
καλά με ένα πιρούνι. Έτσι σπάνε οι μεμβράνες των κρόκων και
γίνονται ένα ομοιογενές υγρό. Το σουρώνουμε, ώστε να μείνει ο
καθαρός κρόκος με το ξύδι, χωρίς βλέννες και μεμβράνες, που μπορεί
να κάνουν να σπάσει, δηλαδή, «κρακελάρει» το χρώμα. Το μείγμα

https://agiografies-athina.webnode.gr/techniki/ylika-kai-skones-agiografias/ 9/20
12/13/2019 Υλικά και σκόνες αγιογραφίας-Αθηνά Αλεξοπούλου Παππά

αυτό είναι το μέσον (medium) της αυγοτέμπερας. Μπορούμε να

προσθέσουμε αιθέριο έλαιο λεβάντας ή κέδρου για προστασία από
μύγες και ζωύφια, σε αναλογία (όσοι κρόκοι, τόσες σταγόνες έλαιο).

Εναλλακτικά αντί για ξύδι μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε λευκό

κρασί (όχι ρετσίνα). Γενικά το ξύδι ή το κρασί δεν είναι τελείως
απαραίτητα στο μίγμα και αν θέλουμε μπορούμε να τα παραλείψουμε
και τελείως αντικαθιστώντας το με νερό απιονισμένο. Το ξύδι ή το
κρασί χρησιμοποιούνται ως συντηρητικά του αυγού και για να το
κάνουν και πιο ρευστό και ευκολοδούλευτο και ιδίως το καλοκαίρι
είναι μάλλον απαραίτητο να τα χρησιμοποιήσουμε μέσα στο μίγμα
μας. Για την καλύτερη συντήρηση βέβαια τη αυγοτέμπερας ιδίως το
καλοκαίρι συνιστάται να φυλάσσουμε το μίγμα στο ψυγείο τις ώρες
που δεν δουλεύουμε. Καλό είναι να το βάλουμε σε ένα από αυτά τα
πλαστικά μπουκαλάκια που έχουν πώμα με μύτη και διατίθενται
συνήθως στα φαρμακεία, γιατί με αυτόν τον τρόπο μπορούμε να
ρίχνουμε το αυγό σταγόνα-σταγόνα σε μικρές ή μεγάλες ποσότητες
διευκολύνοντας μας κατά πολύ σε σχέση με όλα τα άλλα δοχεία.

Τώρα αυτό που μένει είναι να αναμίξουμε το αυγόξυδο με τη σκόνη

αγιογραφίας, δηλαδή το χρώμα. Σε μία παλέτα βάζουμε λίγο χρώμα
σε σκόνη και προσθέτουμε και μια μικρή σχετικά ποσότητα αυγού. Οι
αναλογίες δεν μπορούν να είναι ακριβείς γιατί αλλάζουν ανάλογα με
το πόσο πηχτό θέλουμε να είναι το χρώμα μας ή πόσο νερουλό.
Απαιτεί δοκιμή και αρκετές προσπάθειες για να καταλάβουμε
ακριβώς τι αναλογίες αυγού και χρώματος πρέπει κάθε φορά να
βάζουμε. Για να γίνει το χρώμα μας πηχτό θέλουμε λιγότερο αυγό,
ίσως όσο φαίνεται περίπου το χρώμα μέσα στην παλλέτα άλλο τόσο
περίπου ή λίγο λιγότερο να είναι το αυγό. Αν θέλουμε νερουλό,
διάφανο χρώμα τότε προσθέτουμε περισσότερο αυγό και λίγο ή
περισσότερο νερό (απιονισμένο κατά προτίμηση), προσέχοντας όμως
να μην αδυνατίσουμε πάρα πολύ το μίγμα μας με υπερβολικό νερό.
https://agiografies-athina.webnode.gr/techniki/ylika-kai-skones-agiografias/ 10/20
12/13/2019 Υλικά και σκόνες αγιογραφίας-Αθηνά Αλεξοπούλου Παππά

(Πηγή: https://www.orthodox-icon.gr)

Τα πινέλα της αγιογραφίας

Φορητή εικόνα

Τα πινέλα φυσικής τρίχας

kolinsky είναι πινέλα που κατασκευάζονται απο το χειμερινό τρίχωμα
του αρσενικου Kolinsky, ενός είδους νυφιτσας της Σιβηρίας που
εκτρέφεται στην περιοχή Κολα . Το τριχωμα της ουρας θεωρειται ως
το καλυτερο ποιοτικα και με αυτο φτιαχνονται πινελα υψηλων
προδιαγραφων. Εσφαλμένα τα πινέλα αναφέρονται ως απο red sable/
σαμούρι , μιας και το Sable (Ζιμπελινα) είναι ένα συγγενές αλλά
διαφορετικό είδος της οικογένειας των μουστελιδών που
περιλαμβάνει επίσης τα βιζόν, κουνάβια, βύδρες κα. και το οποίο
εκτρέφεταιγια την πανάκριβη γούνα του.
Αυτό που κάνει τα πινέλα kolinsky διαφορετικά είναι η ίδια η
σύσταση της τρίχας. Επιτρέπει την καλύτερη δυνατή απορρόφηση και
εναπόθεση της χρωστικής και έχει υπερέχουσα ελαστικότητα και
αντοχή. Λόγω της εξαιρετικής απορροφητικότητας και απαλότητας
της γραφής τους, αυτά τα πινέλα ταυτίστηκαν με τις ακουαρελες και
τις λαζούρες.
Όμως δεν είναι όλα τα πινέλα που αναγράφουν Kolinsky ή Red Sable
https://agiografies-athina.webnode.gr/techniki/ylika-kai-skones-agiografias/ 11/20
12/13/2019 Υλικά και σκόνες αγιογραφίας-Αθηνά Αλεξοπούλου Παππά

ιδια.
Υπάρχουν διαφορετικές κατηγορίες, ποιότητες και κατασκευαστές, με
κανόνα ''οτι πληρωνεις παιρνεις'' Η ποιότητα διαφέρει ανάλογα από
ποιό μέρος της ουράς έχει παρθεί το τριχωμα. Όσο πάμε προς την
άκρη, τόσο καλύτερη τρίχα. Επίσης ρόλο παίζει η προέλευση των
τριχών αφού το αρσενικό είναι αυτό με την υψηλότερη ποιότητα
τρίχας .
Υπάρχουν αρκετοί κατασκευαστές με τρία να είναι τα μεγαλύτερα
ονόματα που προσφέρουν κορυφαία προιόντα διαχρονικά. Winsor &
Newton (series No7), Raphael, Da Vinci.

Τα πινέλα φυσικής τρίχας αποφεύγετε να τα χρησιμοποιείτε τόσο με

ακρυλικά, όσο και με λάδια, γιατί φθείρουν την τρίχα. Ισχυρά
διαλυτικά, εναμελ, καλό θα ήταν επίσης να μην χρησιμοποιούνται
.Ακόμα και τα μεταλλικά χρώματα, επειδή περιέχουν μικροσκοπικά
ρινίσματα, χαράζουν μικροσκοπικές αμυχές στις τρίχες του πινέλου.

Τα συνθετικά πινέλα έ
χουν βελτιωθεί σε μεγάλο βαθμό. Κυκλοφορούν μάλιστα διάφορες
μίξεις συνθετικής με φυσική τρίχα που η πινελιά τους είναι πολύ
καλή. Όμως έχουν ακόμη κάποια βασικά θέματα.
α) Η υποδεέστερη απορρόφηση χρώματος, δηλαδή θα πρέπει να
φορτώσετε περισσότερο χρώμα και σε μεγαλύτερη συχνότητα.
β) Η έλλειψη ελαστικότητας, που καταλήγει στο γνωστό τσιγκελάκι
στην άκρη της μύτης λόγω κάμψης των τριχών μετά απο ένα
διάστημα χρήσης.
Τα συνθετικά πινέλα κοστίζουν φθηνότερα σε σχέση με τα Kolinsky
(Νο 1 = 2,5 έναντι 9 ευρώ). Όμως αν σκεφτεί κανείς την συχνότητα
που πρέπει να αλλαχθούν, το τριπλάσιο ή τετραπλάσιο κόστος ενός
πινέλου με φυσική τρίχα το οποίο με φροντίδα θα κρατήσει χρόνια, ο
παράγοντας κόστος δεν υπολογίζεται.

https://agiografies-athina.webnode.gr/techniki/ylika-kai-skones-agiografias/ 12/20
12/13/2019 Υλικά και σκόνες αγιογραφίας-Αθηνά Αλεξοπούλου Παππά

Αν καποιος δεν θελει να παρει φυσικη τριχα, αλλα θελει ενα καλο
συνθετικο, τα καλυτερα που εχω συναντησει ειναι τα Da Vinci η σειρα
nova synthetics

(πηγή: https://www.modelclub.gr/forums/index.php?topic=24457.0)

Επιλέγετε οι ίδιοι τα πινέλα σας και αποφεύγετε τις παραγγελίες εξ

αποστασεως Τα πινέλα αυτά επειδή συνήθως είναι χειροποίητα, δεν
ειναι 100% ίδια μεταξύ τους σε σχήμα ή μύτη . Επίσης έχουν υπάρξει
κατα καιρούς θέματα με τον ποιοτικό έλεγχο, αφού όταν αγοράζεις
κάτι που θεωρείται και τιμολογείται ως κορυφαίο, έχεις τις ανάλογες
απαιτήσεις. Πέρα απο τον έλεγχο με το μάτι, κάποια καταστήματα
ειδών ζωγραφικής (δυστυχώς όσο πάμε όλο και λιγότερα) αν το
ζητήσετε θα σας δώσουν ένα κομματάκι χαρτί και λίγο νερό. Αφού
βουτήξετε το πινέλο στο νερό, κάντε μια δυνατή απότομη καθοδική
κίνηση κόβωντας τον αέρα (μια κίνηση, όχι το σημάδι του Ζορρό! ). Αν
οι τρίχες του πινέλου επανέλθουν στο σωστό σχήμα και σχηματίσουν
σωστή μύτη, αγοράστε το πάραυτα.

https://agiografies-athina.webnode.gr/techniki/ylika-kai-skones-agiografias/ 13/20
12/13/2019 Υλικά και σκόνες αγιογραφίας-Αθηνά Αλεξοπούλου Παππά

Εκτός από τα πινέλα ζωγραφικής στην αγιογραφία χρησιμοποιούνται

ακόμα:

1) Πινέλα για το βερνίκωμα της εικόνας . Από φυσική τρίχα, κοντή και
ψαλιδισμένη στην άκρη, καλύτερα ανοξείδωτη βάση. Πριν τη πρώτη
χρήση καθαρίζονται με white spirit. Χρησιμοποιούμε διαφορετικό
πινέλο για το τελικό χέρι.

2) Πινέλα για πέρασμα της γομαλάκας πριν την εφαρμογή του μιξιόν

3) Φτέρες χρυσώματος

4) Πινέλα χρυσώματος

https://agiografies-athina.webnode.gr/techniki/ylika-kai-skones-agiografias/ 14/20
12/13/2019 Υλικά και σκόνες αγιογραφίας-Αθηνά Αλεξοπούλου Παππά

https://agiografies-athina.webnode.gr/techniki/ylika-kai-skones-agiografias/ 15/20
12/13/2019 Υλικά και σκόνες αγιογραφίας-Αθηνά Αλεξοπούλου Παππά

https://agiografies-athina.webnode.gr/techniki/ylika-kai-skones-agiografias/ 16/20
12/13/2019 Υλικά και σκόνες αγιογραφίας-Αθηνά Αλεξοπούλου Παππά

https://agiografies-athina.webnode.gr/techniki/ylika-kai-skones-agiografias/ 17/20
12/13/2019 Υλικά και σκόνες αγιογραφίας-Αθηνά Αλεξοπούλου Παππά

Πως φροντίζουμε τα πινέλα μας

Χρήση, καθαρισμός και αποθήκευση είναι το τρίπτυχο συντήρησης

των πινέλων.

Βουτάμε το πινέλο μέσα στο χρώμα μέχρι την μέση ώστε να

αποφευχθεί η υπερβολική συγκέντρωση μπογιάς στη βάση του
πινέλου και το μεταλλικό στέλεχος, που αλλοιώνει εκ των έσω την
σωστή φόρμα και τη μύτη του. Σε καινούργιο πινέλο πριν τη πρώτη
χρήση, αλείψτε το με λάδι, να νοτιστεί η βάση της τρίχας με αυτό κι
έτσι να εμποδιστεί η εναπόθεση χρωστικής. Είναι αδύνατον, βέβαια,
να μην πάει καθόλου χρώμα εκεί, όμως όσο λιγώτερο, τόσο καλύτερα.
Δεν συμπεριφερόμαστε στο πινέλο σαν ταβανόβουρτσα και δεν του
δίνουμε κινήσεις αντίθετες με την φορά που μπορούν να λυγίσουν
οι τρίχες. Αντίθετα αυτές θα πρέπει να είναι απαλές και να
εκμεταλλεύονται την ελαστικότητά του .
Μην ξεχνάτε τα πινέλα μέσα σε βαζάκια από νερό ή νέφτι για καιρό.
Στην πραγματικότητα μην τα αφήνετε έτσι ούτε μία ώρα. Να τα
κρατάτε με την τρίχινο μέρος τους πάντα από πάνω , μέσα σε βαζάκια
και να μην τα αφήνετε να ακουμπάνε οπουδήποτε θα μπορούσε να
τους αλλάξει την φορά της τρίχας .

Ο καθαρισμός του πινέλου γίνεται με χλιαρό νερό και σαπούνι.

Μπορείτε να αγοράσετε κάποιο εξειδικευμένο σαπούνι για πινέλα,
όπως τα παρακάτω. Θα εκπλαγείτε απο το χρώμα που βγάζει το
''καθαρό'' πινέλο σας. Με βρεγμένο πινέλο κάνετε λίγο αφρό στην
επιφάνεια του σαπουνιού και μετά το στρίβετε στην χαραμάδα της
παλάμης σας, μέχρι να μην βγαίνουν πια ίχνη μπογιάς. Με αυτόν τον

https://agiografies-athina.webnode.gr/techniki/ylika-kai-skones-agiografias/ 18/20
12/13/2019 Υλικά και σκόνες αγιογραφίας-Αθηνά Αλεξοπούλου Παππά

τρόπο καθαρίζει αρκετά και το δύσκολο μέρος στην βάση. 'Ενα βαζάκι
θα σας κρατήσει πάρα πολύ καιρό. Επειδή τα πινέλα έχουν φυσική
τρίχα, η καταπόνηση με τα χρώματα, αλλά και το σαπούνι
καθαρισμού μπορεί να την ξηράνουν λίγο. Κατά διαστήματα λοιπόν,
μετά το πλύσιμο, τσιμπάμε μια πινελιά μαλακτικό μαλλιών και την
δουλεύουμε μαλακά. Ξεπλένουμε και έχουμε ένα αναζωογονημένο
πινέλο.

Αφου πλυθει και στεγνωσει το πινελο, πρεπει να σιγουρευτουμε οτι

θα κρατησει το σχημα του. Η καταλληλότερη ουσία για αυτή την
δουλειά είναι το... σάλιο. Σαλιώνουμε τα πινέλα και μετά στρίβουμε
την τρίχα με τα δάκτυλα δίνοντας το σωστό σχήμα. Τέλος βάζουμε
το καπάκι για καλύτερη προστασία. Αν τύχει κάποιες τρίχεςνα
επιμένουν να πετάνε δεξιά και αριστερά, πριν επιχειρήσετε να τις
κόψετε βουτήξτε το πινέλο σε αραβικό κόμι, σχηματίστε την μύτη και
αφήστε το μερικές μέρες. Το αραβικό κόμι στην ουσία είναι ίδιο με
την κόλλα που αρχικά είχε επάνω το πινέλο όταν το αγοράσατε. 'Εχετε
μεγάλες πιθανότητες οι τριχες να διορθωθούν και το καλό σας
πινέλονα κρατήσει για πολλά χρόνια.

Όσον αφορά τη συντήρηση των πινέλων για το βερνίκωμα, ο

καλύτερος τρόπος για να διατηρηθούν καθαρά είναι βουτηγμένα σε
πετρέλαιο. Το πετρέλαιο είναι αρκετά λιπαρό για να διατηρήσει τις
τρίχες μαλακές, αλλά έχει και την διαλυτική ικανότητα να τα κρατήσει
https://agiografies-athina.webnode.gr/techniki/ylika-kai-skones-agiografias/ 19/20
12/13/2019 Υλικά και σκόνες αγιογραφίας-Αθηνά Αλεξοπούλου Παππά

καθαρά μέχρι και 10 χρόνια. Πριν το βερνίκωμα τα ξεπλένετε με white

spirit και δυο φορές το χρόνο, αλλάζετε το πετρέλαιο.

Athina Alexopoulou Pappa-iconographer

Υλοποιήθηκε από τη
Webnode

https://agiografies-athina.webnode.gr/techniki/ylika-kai-skones-agiografias/ 20/20