Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 72

CHÍNH SÁCH ĐỐI NGOẠI VIỆT

NAM GIAI ĐOẠN 1991 - 1995

VIỆT NAM MUỐN LÀM


BẠN VỚI TẤT CẢ CÁC
NƯỚC TRONG CỘNG
ĐỒNG THẾ GIỚI

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


NỘI DUNG CHÍNH
• SỰ HÌNH THÀNH RÕ NÉT HƠN ĐƯỜNG
LỐI ĐỐI NGOẠI ĐỘC LẬP, TỰ CHỦ ĐA
PHƯƠNG HÓA, ĐA DẠNG HÓA
• CÁC BƯỚC TRIỂN KHAI CHÍNH TRONG
CHÍNH SÁCH ĐỐI NGOẠI GIAI ĐOẠN
1991 – 1995
• MỘT TÌNH HUỐNG CỤ THỂ: VIỆT NAM
GIA NHẬP ASEAN

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


TÀI LIỆU THAM KHẢO
• ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM, VĂN KIỆN
ĐẠI HỘI ĐẢNG VII,
• BỘ NGOẠI GIAO, NGOẠI GIAO VIỆT
NAM, 1945 – 1995
• VŨ DƯƠNG HUÂN, NGOẠI GIAO VIỆT
NAM HIỆN ĐẠI (1975-2000)
• BỘ MÔN CSĐN, CHÍNH SÁCH ĐỐI NGOẠI
VIỆT NAM 1975 ĐẾN NAY, TÀI LIỆU
THAM ĐỌC (2007)

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


THE PUZZLE
PHE XÃ HỘI
CHỦ NGHĨA NĂM 1995 LÀ ĐỈNH
SỤP ĐỔ CAO CỦA ĐỐI
TRÊN PHẠM NGOẠI VIỆT NAM:
VI TOÀN THẾ PHÁ ĐƯỢC THẾ
GIỚI BAO VÂY, CẤM
VẬN, THÀNH
VIỆT NAM CÔNG TRONG
VẪN LÀ CHÍNH SÁCH ĐA
MỘT NƯỚC PHƯƠNG HÓA, ĐA
XÃ HỘI DẠNG HÓA QUAN
CHỦ NGHĨA HỆ ĐỐI NGOẠI

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


TÌNH HÌNH MỚI
• LIÊN XÔ TAN RÃ VÀ PHE XÃ HỘI CHỦ
NGHĨA SỤP ĐỔ TRÊN PHẠM VI TOÀN
THẾ GIỚI VÀ TÁC ĐỘNG ĐẾN VIỆT NAM:
MẤT THÀNH TRÌ XHCN, MẤT NGUỒN
VIỆN TRỢ KINH TẾ VÀ BẢO ĐẢM AN
NINH
• CHỖ DỰA THAY THẾ: CÔNG THỨC
“ĐỒNG CHÍ NHƯNG KHÔNG ĐỒNG
MINH” ÁP DỤNG TRONG QUAN HỆ
TRUNG - VIỆT TỪ SAU 1991
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
TỒN VONG (SURVIVAL)
• TỒN VONG QUỐC GIA (STATE
SURVIVAL) LÀ MỤC TIÊU QUAN
TRỌNG NHẤT CỦA CÁC NƯỚC
TRONG HỆ THỐNG QUAN HỆ QUỐC
TẾ
• THỰC TẾ NÀO DIỄN RA TRONG
QUAN HỆ QUỐC TẾ SAU CHIẾN
TRANH LẠNH? (BIRTH RATE OF
NATIONS)
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
NHẬN ĐỊNH TÌNH HÌNH MỚI
Hiện thực ở nhiều nước đã cho thấy rằng mối
đe doạ đối với chủ quyền và an ninh cũng như
sự toàn vẹn lãnh thổ của một nước là xuất phát
từ nội bộ mà ra. Chúng cũng cho thấy rằng
trong nhiều trường hợp, thậm chí không có
ngoại xâm, chủ quyền và an ninh cũng bị thách
thức, lãnh thổ bị chia cắt... do những thất bại về
chính sách kinh tế, văn hoá, tôn giáo và dân
tộc. Mức độ phát triển lạc hậu có thể làm xói
mòn lòng tin của nhân dân, gây ra nhiều vấn đề
nghiêm trọng và tất yếu dẫn đến sự đe doạ đối
với an ninh, trật tự công cộng, và thậm chí sự
tồn tại của chính thể.
(Vũ Khoan, "An ninh, phát triển, và ảnh hưởng trong đối ngoại.”)

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


QUAN NIỆM VỀ AN NINH
• Nghị quyết 13 năm 1988 coi tình trạng lạc hậu
về kinh tế và bị cô lập về chính trị là những mối
đe doạ đối với an ninh quốc gia
• Hội nghị giữa nhiệm kỳ của Đảng Cộng sản Việt
Nam (tháng 1/1994) đã đưa ra 4 nguy cơ:
– nghèo đói và tụt hậu về kinh tế,
– trệch hướng XHCN,
– tham nhũng và quan liêu, và
– diễn biến hoà bình do các thế lực thù địch
gây ra.

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


QUAN NIỆM VỀ AN NINH
• THỨ TỰ CÁC MỐI ĐE DỌA LÀ GÌ?
• QUA ĐÓ THỂ HIỆN NÉT GÌ MỚI TRONG
CÁCH ĐÁNH GIÁ VỀ MỐI ĐE DỌA ĐỐI
VỚI AN NINH?
• BẢN CHẤT CỦA CHÍNH SÁCH AN NINH
TRONG GIAI ĐOẠN HẬU CHIẾN TRANH
LẠNH:
– AN NINH TỔNGTHỂ
– AN NINH TÙY THUỘC

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


QUAN NIỆM VỀ AN NINH
• CÁCH NHÌN NHẬN MỚI VỀ CÁC BIỆN
PHÁP ĐẢM BẢO AN NINH THEO NQ13?
– MỘT NỀN KINH TẾ MẠNH
– MỘT NỀN QUỐC PHÒNG VỪA ĐỦ MẠNH
– MỘT MỐI QUAN HỆ QUỐC TẾ RỘNG MỞ
• CÁC HỆ LỤY (IMPLICATIONS) ĐỐI VỚI
HOẠCH ĐỊNH VÀ TRIỂN KHAI CHÍNH
SÁCH ĐỐI NGOẠI CỦA VIỆT NAM?

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


ĐÁNH GIÁ VỀ TÌNH HÌNH MỚI
• TÁC ĐỘNG CỦA VIỆC VIỆT NAM RÚT QUÂN
KHỎI CAMPUCHIA VÀ HIỆP ĐỊNH QUỐC TẾ
VỀ CAMPUCHIA: BIẾN ĐÔNG DƯƠNG TỪ
CHIẾN TRƯỜNG THÀNH THỊ TRƯỜNG
• TÁC ĐỘNG CỦA VỤ THIÊN AN MÔN VỚI
QUAN HỆ TRUNG - VIỆT: ĐỒNG CHÍ NHƯNG
KHÔNG ĐỒNG MINH
• TÁC ĐỘNG CỦA VIỆC LIÊN XÔ SỤP ĐỔ VỚI
NỀN ĐỐI NGOẠI CỦA VIỆT NAM: MẤT CHỖ
DỰA

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


A BLESSING IN DISGUISE?

• MẤT ĐI SỰ KIỀM TOẢ CỦA CÁC NƯỚC


LỚN TRONG PHE XHCN, VÀ THEO ĐÓ
LÀ YẾU TỐ Ý THỨC HỆ TRONG CHÍNH
SÁCH ĐỐI NGOẠI
• ĐẶT CÁC NHÀ HOẠCH ĐỊNH CHÍNH
SÁCH TRƯỚC MỘT THỰC TẾ PHẢI ĐỔI
MỚI THỰC SỰ, TỰ LỰC THỰC SỰ
• NHÌN NHẬN TÌNH HÌNH THỰC TẾ HƠN

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


THỰC TẾ TÌNH HÌNH MỚI
NHỮNG KHỞI ĐỘNG BAN ĐẦU THEO
HƯỚNG TÍCH CỰC TRONG QUAN HỆ CỦA
VIỆT NAM VỚI CÁC NƯỚC TRÊN THẾ GIỚI:

– TÌNH HÌNH ĐÔNG NAM Á SAU GIẢI PHÁP


CHO VẤN ĐỀ CAM PU CHIA
– BÌNH THƯỜNG HÓA QUAN HỆ VIỆT –
TRUNG
– CHUYỂN ĐỘNG TRONG QUAN HỆ VỚI
CÁC NƯỚC LỚN

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


HỘI NGHỊ TRUNG ƯƠNG III
(6/1992)
• Trật tự thế giới cũ không còn, trật tự thế giới
mới chưa định hình. Bàn cờ quốc tế đang sắp
đặt lại. Tất cả còn đang diễn biến hết sức phức
tạp, đòi hỏi một sự tiếp tục nghiên cứu công
phu.
• Tư tưởng chỉ đạo chính sách đối ngoại là giữ
vững nguyên tắc vì độc lập, thống nhất và
CNXH; đồng thời phải rất sáng tạo, năng động,
linh hoạt, phù hợp với vị trí, điều kiện và hoàn
cảnh cụ thể của nước ta cũng như diễn biến của
tình hình thế giới và khu vực, phù hợp với đặc
điểm từng đối tượng ta có quan hệ.

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


BỐN PHƯƠNG CHÂM MỚI
• Bảo đảm lợi ích dân tộc chân chính, kết hợp
nhuần nhuyễn chủ nghĩa yêu nước với chủ
nghĩa quốc tế của giai cấp công nhân.
• Giữ vững độc lập tự chủ, tự lực tự cường, đẩy
mạnh đa dạng hoá, đa phương hoá quan hệ đối
ngoại.
• Nắm vững hai mặt hợp tác và đấu tranh trong
quan hệ quốc tế.
• Tích cực tham gia hợp tác khu vực, đồng thời
mở rộng quan hệ với tất cả các nước, đặc biệt là
các nước lớn, các trung tâm kinh tế lớn.

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


PHƯƠNG CHÂM MỚI NÓI GÌ?
• LỢI ÍCH DÂN TỘC LÀ CHUẨN MỰC CAO
NHẤT CHO CHÍNH SÁCH ĐỐI NGOẠI
• ĐỘC LẬP TỰ CHỦ LÀ MỤC TIÊU
• ĐA DẠNG HÓA, ĐA PHƯƠNG HÓA LÀ
BIỆN PHÁP MỚI
• ĐỒNG THỜI NHẤN MẠNH VÀO TÍNH
ĐỊA CHÍNH TRỊ CỦA CHÍNH SÁCH ĐỐI
NGOẠI
• VẬY YẾU TỐ NÀO GIẢM ĐI?

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


CHÍNH SÁCH ĐỐI NGOẠI
TIẾP TỤC ĐẨY MẠNH VIỆC THỰC HIỆN
CHÍNH SÁCH ĐỐI NGOẠI ĐỘC LẬP TỰ
CHỦ, RỘNG MỞ, ĐA DẠNG HÓA, ĐA
PHƯƠNG HÓA. VIỆT NAM MUỐN LÀM
BẠN VỚI CÁC NƯỚC TRONG CỘNG
ĐỒNG THẾ GIỚI PHẤN ĐẤU VÌ HÒA
BÌNH, ĐỘC LẬP VÀ PHÁT TRIỂN.
(Hội nghị đại biểu toàn quốc giữa nhiệm kỳ khoá VII, 1/1994)

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


CÁC HƯỚNG TRIỂN KHAI LỚN
• CÁC NƯỚC LÁNG GIỀNG, KHU
VỰC: LÀO, CAMPUCHIA, ASEAN

• CÁC NƯỚC LỚN: TRUNG QUỐC,


MỸ, NHẬT BẢN, TÂY ÂU, NGA

• “TÍNH CHẤT BẮC CẦU” CỦA CHÍNH


SÁCH LÁNG GIỀNG, KHU VỰC

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


VỚI CÁC NƯỚC ASEAN
• Tháng 7/1992, Việt Nam tham gia Hiệp
ước Thân thiện và Hợp tác ở Đông Nam
Á, trở thành quan sát viên của ASEAN.
• Các nước ASEAN thông qua Tuyên bố về
Manila Biển Đông (1992)
• Tháng 7/1994, Việt Nam tham gia ARF,
trở thành thành viên sáng lập của ARF.
• Ngày 28/7/1995 Việt Nam gia nhập
ASEAN.

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


VỚI TRUNG QUỐC
HỘI NGHỊ THÀNH ĐÔ (3-4/9/1990): HAI BÊN
TRAO ĐỔi Ý KIẾN THẲNG THẮN VÀ SÂU
RỘNG VỀ VẤN ĐỀ QUAN HỆ VIỆT-TRUNG VÀ
GIẢi QUYẾT VẤN ĐỀ CAMPUCHIA
• KHÔI PHỤC QUAN HỆ GIỮA HAI ĐẢNG VÀ
HAI NƯỚC VIỆT NAM VÀ TRUNG QUỐC:
TỪNG BƯỚC CẢi THIỆN QUAN HỆ TIẾN TỚi
THỰC HIỆN BÌNH THƯỜNG HOÁ
• GIẢi QUYẾT VẤN ĐỀ CAMPUCHIA

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


VỚI TRUNG QUỐC
THĂM CHÍNH THỨC TRUNG QUỐC CỦA ĐOÀN ĐẠi BIỂU ĐẢNG VÀ
CHÍNH PHỦ VIỆT NAM (5-10/11/1991)
• CHÍNH THỨC BÌNH THƯỜNG HOÁ
• THOẢ THUẬN NHỮNG NGUYÊN TẮC LÀM CƠ SỞ CHO QUAN
HỆ GIỮA HAI ĐẢNG, HAI NƯỚC:
+ HỮU NGHỊ VÀ LÁNG GIỀNG THÂN THIỆN TRÊN CƠ SỞ 5
NGUYÊN TẮC: TÔN TRỌNG CHỦ QUYỀN VÀ TOÀN VẸN LÃNH
THỔ CỦA NHAU, KHÔNG XÂM PHẠM LẪN NHAU, KHÔNG CAN
THIỆP VÀO CÔNG VIỆC NỘi BỘ CỦA NHAU, BÌNH ĐẲNG, CÙNG
CÓ LỢi VÀ CÙNG TỒN TẠi HOÀ BÌNH
+ HAI ĐẢNG KHÔI PHỤC QUAN HỆ BÌNH THƯỜNG TRÊN CÁC
NGUYÊN TẮC: ĐỘC LẬP TỰ CHỦ, HOÀN TOÀN BÌNH ĐẲNG
TÔN TRỌNG LẪN NHAU, KHÔNG CAN THIỆP VÀO CÔNG VIỆC
NỘi BỘ CỦA NHAU
(ĐIỀU 3 TRONG TUYÊN BỐ CHUNG)

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


VỚI TRUNG QUỐC
Ý NGHĨA:
• "KHÉP LẠi QUÁ KHỨ, MỞ RA TƯƠNG
LAI"
• HAI NƯỚC LÀ ĐỒNG CHÍ NHƯNG
KHÔNG PHẢi LÀ ĐỒNG MINH, KHÔNG
TRỞ LẠi QUAN HỆ NHỮNG NĂM 50-60.

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


VỚI TRUNG QUỐC
NỘi DUNG QUAN HỆ SAU BÌNH THƯỜNG HOÁ:
* ĐẨY MẠNH QUAN HỆ TOÀN DIỆN VỀ MẶT
NHÀ NƯỚC: KINH TẾ, THƯƠNG MẠi, CHÍNH
TRỊ CŨNG NHƯ TRAO ĐỔi CÁC ĐOÀN CẤP
NHÀ NƯỚC VÀ ĐỊA PHƯƠNG
* ĐẨY MẠNH GIAO LƯU DÂN GIAN: DU LỊCH,
HỌC THUẬT, DU HỌC, BUÔN BÁN TIỂU
NGẠCH, . . .
* TRAO ĐỔi Ý KIẾN VỀ CÁC VẤN ĐỀ QUỐC TẾ
VÀ KHU VỰC

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


VỚI TRUNG QUỐC
GIẢi QUYẾT CÁC VẤN ĐỀ TỒN TẠi:
• BIÊN GIỚI ĐẤT LIỀN VÀ BIỂN, TRƯỜNG SA
VÀ HOÀNG SA. "VIỆT NAM CHỦ TRƯƠNG GIẢi QUYẾT
TRANH CHẤP GIỮA CÁC NƯỚC, KỂ CẢ TRANH CHẤP VỀ CÁC
QUẦN ĐẢO Ở BIỂN ĐÔNG, THÔNG QUA THƯƠNG LƯỢNG HOÀ
BÌNH TRÊN TINH THẦN BÌNH ĐẲNG, HIỂU BIẾT VÀ TÔN TRỌNG
LẪN NHAU, TÔN TRỌNG LUẬT PHÁP QUỐC TẾ VÀ CÔNG ƯỚC
VỀ LUẬT BIỂN NĂM 1982 VÀ CHỦ QUYỀN CỦA CÁC NƯỚC VEN
BIỂN ĐỐi VỚi VÙNG ĐẶC QUYỀN KINH TẾ VÀ THỀM LỤC ĐỊA
CỦA HỌ." (TUYÊN BỐ 10/1993 CỦA TBT ĐỖ MƯỜI)
• BUÔN BÁN TIỂU NGẠCH TRÊN VÙNG BIÊN
GIỚi
• CÁC VẤN ĐỀ KHÁC

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


VỚI MỸ
CÁC BƯỚC PHÁT TRIỂN CHÍNH TRONG
QUAN HỆ VIỆT - MỸ

9/4/1991: MỸ ĐƯA RA LỘ TRÌNH BỐN BƯỚC


BÌNH THƯỜNG HÓA QUAN HỆ GẮN QUÁ
TRÌNH BÃI BỎ LỆNH CẤM VẬN, TỪNG
BƯỚC CẢI THIỆN QUAN HỆ RỒI TIẾN TỚI
BÌNH THƯỜNG HÓA VỚI TIẾN TRÌNH GIẢI
QUYẾT VẤN ĐỀ CAMPUCHIA VÀ POW/MIA.

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


VỚI MỸ
• 10/1993: CHÍNH THỨC CHẤM DỨT TÌNH
TRẠNG CHIẾN TRANH VÀ THÙ ĐỊCH GIỮA
HAI NƯỚC
• 3/2/1994: BÃI BỎ HOÀN TOÀN CẤM VẬN ĐỐI
VỚi VIỆT NAM VÀ ĐỀ NGHỊ TRAO ĐỔI CƠ
QUAN LIÊN LẠC
• 28/1/1995: CHÍNH THỨC MỞ CƠ QUAN LIÊN
LẠC TẠi WASHINGTON VÀ HÀ NỘI
• 11/7/1997: TỔNG THỐNG CLINTON TUYÊN
BỐ VỀ VIỆC BÌNH THƯỜNG HÓA QUAN HỆ
VỚi VIỆT NAM

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


VỚI MỸ
MỘT SỐ TRỞ NGẠI TRONG QUÁ TRÌNH
BÌNH THƯỜNG HÓA:
• VẤN ĐỀ NGƯỜI MỸ MẤT TÍCH (MIA/POW): CẢN
TRỞ CỦA NHÓM CHỐNG ĐỐI Ở MỸ, HIỂU BIẾT
VỀ VẤN ĐỀ NÀY Ở VIỆT NAM, TÀI LIỆU NGA
• VẤN ĐỀ DIỄN BIẾN HÒA BÌNH: “TÔI TIN TƯỞNG
RẰNG VIỆC BÌNH THƯỜNG HOÁ VÀ TĂNG
CƯỜNG CÁC CUỘC TIẾP XÚC GIỮA NGƯỜI MỸ
VÀ NGƯỜI VIỆT NAM SẼ THÚC ĐẨY SỰ NGHIỆP
TỰ DO Ở VIỆT NAM. . .” (TUYÊN BỐ CỦA
CLINTON) ???

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


VỚI MỸ
Ý NGHĨA:
KHÉP LẠI QUÁ KHỨ, MỞ RA TƯƠNG LAI
TRONG QUAN HỆ HAI NƯỚC: “SẮN SÀNG
CÙNG CHÍNH PHỦ MỸ THOẢ THUẬN MỘT
KHUÔN KHỔ MỚI CHO QUAN HỆ GIỮA HAI
NƯỚC TRÊN CƠ SỞ BÌNH ĐẲNG, TÔN
TRỌNG ĐỘC LẬP, CHỦ QUYỀN, KHÔNG CAN
THIỆP VÀO CÔNG VIỆC NỘI BỘ CỦA NHAU,
CÙNG CÓ LỢI VÀ PHÙ HỢP VỚI CÁC
NGUYÊN TẮC PHỔ BIẾN CỦA LUẬT PHÁP
QUỐC TẾ.” (TUYÊN BỐ CỦA TT VÕ VĂN KIỆT)

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


VỚI MỸ
Ý NGHĨA:
- AN NINH CỦA VIỆT NAM: KHÔNG CÒN TÌNH TRẠNG
CHIẾN TRANH VỚI MỸ, CÓ LIÊN LẠC TRỰC TIẾP SONG
PHƯƠNG VÀ CÓ CƠ SỞ ĐỂ THÚC ĐẨY CÁC MỐI QUAN
HỆ KHÁC CỦA VIỆT NAM.
- PHÁT TRIỂN KINH TẾ: PHÁT TRIỂN QUAN HỆ KINH TẾ
VỚI MỸ, CÓ CƠ SỞ GIẢI QUYẾT CÁC VẤN ĐỀ SONG
PHƯƠNG TỒN ĐỌNG (TÀI SẢN QUỐC GIA, NỢ, . . . )
SONG PHƯƠNG VÀ ĐA PHƯƠNG (CÁC TỔ CHỨC TÀI
CHÍNH QUỐC TẾ NHƯ WB, IMF)
- VỊ THẾ CỦA VIỆT NAM: TRONG QUAN HỆ VỚI TRUNG
QUỐC, ASEAN, VÀ CÁC NƯỚC KHÁC
- HOÀ GIẢI VIỆT-MỸ VÀ VIỆT-VIỆT: TÁC ĐỘNG VÀO CÁC
THẾ LỰC THÙ ĐỊCH Ở NƯỚC MỸ VÀ CỘNG ĐỒNG
NGƯỜI VIỆT Ở MỸ VÀ CÁC NƯỚC KHÁC

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


VỚI NHẬT BẢN
• QUAN HỆ NHẬT - VIỆT PHÁT TRIỂN TỪ
NĂM 1973 VÀ ĐI TỚI THIẾT LẬP QUAN HỆ
NGOẠI GIAO 7/1976.
• VẤN ĐỀ CAMPUCHIA LÀM QUAN HỆ
NGƯNG TRỆ, VÀ CHỈ PHÁT TRIỂN MẠN
SAU HIỆP ĐỊNH PARIS VỀ CAMPUCHIA
NĂM 1991.
• NHẬT BẢN, TUY NHIÊN, VẪN CÓ CHÍNH
SÁCH “VƯỢT RÀO” SO VỚI CÁC NƯỚC
KHÁC TRONG CHÍNH SÁCH BAO VÂY,
CẤM VẬN ÁP DỤNG CHUNG ĐỐI VỚI VIỆT
NAM.
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
VỚI NHẬT BẢN
• 3/1993: THỦ TƯỚNG VÕ VĂN
KIỆT THĂM NHẬT
• 8/1994: THỦ TƯỚNG
MURAYAMA THĂM VIỆT NAM
• 4/1995: TỔNG BÍ THƯ ĐỖ
MƯỜI THĂM NHẬT BẢN

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


VỚI NHẬT BẢN
• 11/1992: HIỆP ĐỊNH NHẬT BẢN VIỆN TRỢ
CHO VIỆT NAM 45 TỈ YÊN
• 11/1993: NHẬT BẢN VIỆN TRỢ CHO VIỆT
NAM 60 TỈ YÊN, HỖ TRỢ CÁC NỖ LỰC
TÁI THIẾT CỦA VIỆT NAM. NHẬT BẢN LÀ
NƯỚC VIỆN TRỢ LỚN NHẤT CHO VIỆT
NAM.
• TĂNG CƯỜNG CÁC HỢP TÁC CHÍNH TRỊ
GIỮA VIỆT NAM VÀ NHẬT BẢN TRONG
BỐI CẢNH QUAN HỆ NHẬT BẢN – ASEAN
NÓI CHUNG

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


VỚI NHẬT BẢN
TÁC ĐỘNG:
- ĐẨY NHANH XU THẾ BÌNH THƯỜNG HOÁ,
BỎ BAO VÂY, CẤM VẬN ĐỐI VỚI VIỆT NAM
- TĂNG CƯỜNG NHẬN THỨC VỀ VỊ TRÍ, VAI
TRÒ, VÀ CHÍNH SÁCH CỦA VIỆT NAM
TRONG KHU VỰC ĐÔNG NAM Á VÀ ĐÔNG
Á (VIỆT NAM RÚT QUÂN RA KHỎI
CAMPUCHIA VÀ TĂNG CƯỜNG QUAN HỆ
VỚI ASEAN VÀ CÁC CHUYỂN ĐỘNG TIẾP
THEO)
- THÊM KHUNG CẢNH THUẬN LỢI VÀ
NGUỒN LỰC CHO CÔNG CUỘC ĐỔI MỚI
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
VỚI CÁC NƯỚC TÂY ÂU: PHÁP
TỪ SAU KHI VIỆT NAM RÚT QUÂN RA KHỎI
CAMPUCHIA NĂM 1989, VÀ CÓ GIẢI PHÁP VỀ
CAMPUCHIA NĂM 1991, PHÁP ĐẨY MẠNH QUAN
HỆ VỚI VIỆT NAM
* 2/1993: TT MITTERAND THĂM VIỆT NAM
* 6/1993: TT VÕ VĂN KIỆT THĂM PHÁP
* 5/1995: CT LÊ ĐỨC ANH THĂM PHÁP
PHÁP COI VIỆT NAM LÀ MỘT ƯU TIÊN TRONG
CHÍNH SÁCH ĐỐI NGOẠI CỦA PHÁP, NỐI LẠI VÀ
TĂNG VIỆN TRỢ PHÁT TRIỂN, HỖ TRỢ GIẢI TỎA
QUAN HỆ VỚI CÁC TỔ CHỨC TÀI CHÍNH VÀ
TIỀN TỆ QUỐC TẾ.

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


VỚI CÁC NƯỚC TÂY ÂU KHÁC

• ĐỨC:
- TỪ NĂM 1991 ĐỨC CẢI THIỆN QUAN
HỆ VỚI VIỆT NAM, TÁCH KHỎI CHÍNH
SÁCH BAO VÂY CẤM VẬN CỦA MỸ
CHỐNG VIỆT NAM
- 1/1993: TT VÕ VĂN KIỆT THĂM ĐỨC
- 11/1995: TT HELMUT KOHL THĂM VIỆT
NAM

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


VỚI CÁC NƯỚC TÂY ÂU KHÁC
ANH:
- CÙNG VỚI CÁC NƯỚC BẮC ÂU KHÁC
GIẢI TOẢ QUAN HỆ CỦA VIỆT NAM VỚI
CÁC TỔ CHỨC TÀI CHÍNH TIỀN TỆ
QUỐC TẾ
- 7/1993: NỐI LẠI VIỆN TRỢ PHÁT TRIỂN
CHO VIỆT NAM
- 10/1994: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ NỢ CHO
VIỆT NAM

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


VỚI CÁC NƯỚC TÂY ÂU: EU
• 22/10/1990: VIỆT NAM VÀ EU KÝ HIỆP
ĐỊNH LẬP QUAN HỆ NGOẠI GIAO
• 7/1993 TT VÕ VĂN KIỆT ĐI THĂM EU
• 17/7/1995: EU VÀ VIỆT NAM KÝ “HIỆP
ĐỊNH HỢP TÁC GIỮA VIỆT NAM VÀ EU”
SAU KHI ĐÀM PHÁN TỪ 1993 VÀ KÝ
TẮT 31/5/1995 VÀ ĐẶT KHUÔN KHỔ
HỢP TÁC CÁC MẶT GIỮA HAI BÊN.

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


CÁC MẶT KHÁC
• NỐI LẠI QUAN HỆ VỚI CÁC NƯỚC NGA
VÀ ĐÔNG ÂU
• CỦNG CỐ QUAN HỆ VỚI CÁC NƯỚC Ở
KHU VỰC TRUNG ĐÔNG
• CỦNG CỐ QUAN HỆ VỚI CÁC NƯỚC
CHÂU PHI
XEM THÊM: LƯU VĂN LỢI, 50 NĂM NGOẠI GIAO
VIỆT NAM, TẬP 2 (1975-1995) VÀ BỘ NGOẠI GIAO,
NGOẠI GIAO VIỆT NAM 1945-2000)

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


ĐÁNH GIÁ GIAI ĐOẠN
• NĂM 1995 LÀ ĐỈNH CAO CỦA ĐỐI NGOẠI
VIỆT NAM: PHÁ ĐƯỢC THẾ BAO VÂY, CẤM
VẬN, THÀNH CÔNG TRONG CHÍNH SÁCH ĐA
PHƯƠNG HÓA, ĐA DẠNG HÓA QUAN HỆ
ĐỐI NGOẠI
• NGUYÊN NHÂN NÀO? TẤT NHIÊN LÀ DO
HOẠCH ĐỊNH ĐƯỢC CHÍNH SÁCH ĐÚNG, VÀ
TRIỂN KHAI CÓ HIỆU QUẢ. NHƯNG CÁC
YẾU TỐ NÀO ĐÃ TẠO NÊN CHÍNH SÁCH
ĐÚNG VÀ TRIỂN KHAI TỐT?

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


MỘT NGHIÊN CỨU CỤ THỂ

VIỆT NAM GIA NHẬP


ASEAN

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


MỤC TIÊU
• QUÁ TRÌNH HOẠCH ĐỊNH CHÍNH SÁCH
ĐỐI NGOẠI LIÊN QUAN ĐẾN VẤN ĐỀ
VIỆT NAM GIA NHẬP ASEAN
• CÁC TÁC NHÂN, CHỦ THỂ CHÍNH
HOẠCH ĐỊNH CHÍNH SÁCH
• QUÁ TRÌNH XÂY DỰNG CHÍNH SÁCH
• QUÁ TRÌNH TRIỂN KHAI CHÍNH SÁCH
TIẾN TỚI GIA NHẬP ASEAN

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


QUÁ TRÌNH QUYẾT SÁCH LIÊN QUAN TỚI
THAM GIA HIỆP ƯỚC BALI

CHUÈN BÞ CñA Bé NGO¹I GIAO


Ngµy 16/9/1991 Bé tr­ëng Ngo¹i giao ViÖt nam
®· chÝnh thøc göi th­ cho c¸c bé tr­ëng ngo¹i
giao ASEAN xin gia nhËp HiÖp ­íc Bali.
C«ng viÖc tr­íc ®ã bao gåm:
- TuÇn tõ 24-30/6/1991: chuÈn bÞ viÖc ta tham
gia hiÖp ­íc Bali
- TuÇn tõ 1-6/7/1991: nghiªn cøu viÖc ta tham
gia HiÖp ­íc Bali.

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


CHUÈN BÞ CñA Bé NGO¹I GIAO

- TuÇn tõ 15-20/7/1991: nghiªn cøu 10 n¨m quan hÖ


cña ta víi c¸c n­íc trong khu vùc.
- TuÇn tõ 12-17/8/1991: nh×n l¹i quan hÖ ViÖt nam -
ASEAN tõ 1975 ®Õn nay vµ cã kiÕn nghÞ thóc ®Èy
quan hÖ.
- TuÇn 19-24/8/1991: hoµn thµnh ®Ò c­¬ng chi tiÕt
tæng kÕt quan hÖ VN-ASEAN tõ 1975-1991, nghiªn
cøu viÖc ta tham gia HiÖp ­íc Bali n¨m 1976.
- TuÇn tõ 9-16/9/1991: th¶o luËn vÒ quan hÖ cña ta
víi ASEAN tõ 1975 ®Õn nay; triÓn khai th­ tham
gia Bali.

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


THAM GIA TAC
• Héi nghÞ cÊp cao lÇn thø 4 cña ASEAN ë Singapore
(1/1992) ®· chÝnh thøc hoan nghªnh ViÖt nam tham gia
HiÖp ­íc Bali.
• Ngµy 25/2/1992, Ban bÝ th­ Trung ­¬ng жng ®· cã c«ng
văn th«ng b¸o cho Bé Ngo¹i giao vµ Ban ®èi ngo¹i ®ång ý
®Ó ViÖt nam ký hiÖp ­íc Bali.
• Bé Ngo¹i giao ®· nªu c«ng viÖc cña quý II trë ®i: chuÈn bÞ
c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó tham gia HiÖp ­íc Bali.
• LÞch c«ng t¸c tuÇn tõ 9-14/3/1992 nªu: theo dâi vµ chuÈn bÞ
mét b­íc viÖc ta tham gia Bali (thñ tôc, c¸c b­íc ®i. . .).
• 20/5/1992, BT NG NguyÔn M¹nh CÇm göi th­ cho ngo¹i
tr­ëng c¸c n­íc ASEAN bµy tá mong muèn cña ViÖt nam
trë thµnh quan s¸t viªn cña ASEAN sau khi ký hiÖp ­íc
Bali.

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


THAM GIA TAC
• LÞch c«ng t¸c tõ 1-7/6/1992: phèi hîp víi c¸c ngµnh
triÓn khai quan hÖ víi c¸c n­íc ĐNA; tiÕp tôc chuÈn
bÞ tham gia Bali.
• Tõ 13-18/7/1992: rµ so¸t vµ hoµn chØnh c¸c văn kiÖn
phôc vô bé tr­ëng ta thăm Th¸i lan vµ tham gia hiÖp
­íc Bali.
• Ngµy 22/7/1992, t¹i héi nghÞ Ngo¹i tr­ëng ASEAN
AMM-25 häp t¹i Manila, ViÖt nam cïng víi Lµo ®·
chÝnh thøc tham gia HiÖp ­íc Bali vµ ASEAN ®· c«ng
nhËn hai n­íc nµy trë thµnh quan s¸t viªn (observer)
cña ASEAN.

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


VẤN ĐỀ THÀNH VIÊN ASEAN
• NGÀY 21/10/1991, TT VÕ VĂN KIỆT TRẢ
LỜI BANGKOK POST: “VIỆT NAM MUỐN
ĐƯỢC GIA NHẬP ASEAN.”
• NGÀY 16/12/1991, TBT ĐỖ MƯỜI TRA LỜI
NDN: “VIỆT NAM VÀ CÁC NƯỚC ASEAN
CÓ NHIỀU ĐIỀU KIỆN THUẬN LỢI ĐỂ
TĂNG CƯỜNG QUAN HỆ HỮU NGHỊ VÀ
HỢP TÁC VÌ SỰ PHÁT TRIỂN CỦA MỖI
NƯỚC VÀ TOÀN KHU VỰC.”

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


VẤN ĐỀ THÀNH VIÊN ASEAN
- Ngµy 31/10/1991, Thø tr­ëng Vò Khoan nãi t¹i
Singapore: "ViÖt nam muèn trë thµnh héi viªn
ASEAN. Sau khi ký hiÖp ­íc Bali, ViÖt nam hy
väng sÏ tham dù vµo c¸c cuéc ®èi tho¹i hµng năm
giữa c¸c bé tr­ëng ngo¹i giao ASEAN. Ph¶i mÊt
mét thêi gian dµi thì ViÖt nam míi cã thÓ trë
thµnh héi viªn chÝnh thøc cña ASEAN.”
- Ngµy 25/2/1992, Ban bÝ th­ TW ra chØ thÞ: ®ång ý
tham gia ký kÕt hiÖp ­íc Bali 1976. VÒ viÖc gia
nhËp ASEAN, Ban ®èi ngo¹i Trung ­¬ng vµ Bé
ngo¹i giao nghiªn cøu vµ lµm ®Ò ¸n trình Bé chÝnh
trÞ.
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
VẤN ĐỀ THÀNH VIÊN ASEAN
- NghÞ quyÕt héi nghÞ TW III (6/1992) nªu râ:
"Tr­íc m¾t ta tham gia hiÖp ­íc Bali, tham gia
c¸c diÔn ®µn ®èi tho¹i víi ASEAN, tÝch cùc
nghiªn cøu më réng quan hÖ víi ASEAN trong
t­¬ng lai.“
- Cuèi th¸ng 10/1992, sau khi vô ĐNA-NTBD
chuÈn bÞ vµ göi tê trÌnh vÒ quan hÖ ViÖt nam -
ASEAN xin ý kiÕn Bé chÝnh trÞ cho h­íng vÒ vÊn
®Ò ViÖt nam vµo ASEAN. Bé chÝnh trÞ ®· häp,
xem xÐt vµ cho ý kiÕn "tiÕp tôc nghiªn cøu thªm."

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


VẤN ĐỀ THÀNH VIÊN ASEAN
• Ngµy 19/2/1993, Bé chÝnh trÞ quyÕt ®Þnh: "víi t­
c¸ch quan s¸t viªn, ta tÝch cùc tham gia cã chän
läc mét sè Uû ban vµ ch­¬ng trÌnh hîp t¸c cña tæ
chøc ASEAN ®Ó tranh thñ kü thuËt, kiÕn thøc, vµ
kinh nghiÖm phôc vô cho c«ng cuéc x©y dùng vµ
ph¸t triÓn ®Êt n­íc, chuÈn bÞ ®iÒu kiÖn ®Ó trong
t­¬ng lai, khi c¸c n­íc ASEAN nhÊt trÝ vÒ sù
tham gia cña ta víi t­ c¸ch thµnh viªn ®Çy ®ñ thÌ
ta cã thÓ chÝnh thøc gia nhËp tæ chøc nµy."
• TiÕp ®ã, th¸ng 2/1993, Hµ néi tuyªn bè "ViÖt nam
s¾n sµng tham gia ASEAN vµo thêi ®iÓm thÝch
hîp."
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
VẤN ĐỀ THÀNH VIÊN ASEAN
• Th¸ng 10/1993, trong chuyÕn thăm Malaysia,
Singapore vµ Th¸i lan, Tæng BÝ th­ Đç M­êi ®­a
ra chÝnh s¸ch 4 ®iÓm míi cña ViÖt nam trong
quan hÖ víi c¸c n­íc ASEAN: "ViÖt nam chñ
tr­¬ng tăng c­êng hîp t¸c nhiÒu mÆt víi tõng
n­íc l¸ng giÒng còng nh­ víi hiÖp héi c¸c n­íc
Đ«ng nam ¸ víi t­ c¸ch lµ mét tæ chøc khu vùc,
s½n sµng tham gia ASEAN vµo mét thêi ®iÓm
thÝch hîp.
• Lý do: ViÖt nam cÇn từ 5-10 năm ®Ó hiÓu thªm
vÒ tæ chøc ASEAN vµ c¸c luËt lÖ, quyÒn lîi còng
nh­ nghÜa vô cña tæ chøc nµy tr­íc khi gia nhËp.

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


VẤN ĐỀ THÀNH VIÊN ASEAN
• Th¸ng 4/1994, trong chuyÕn ®i thăm chÝnh thøc
Indonesia, chñ tÞch Lª Đức Anh tuyªn bè "ViÖt
nam ®ang xóc tiÕn c¸c c«ng viÖc chuÈn bÞ thiÕt
thùc ®Ó sím trë thµnh thµnh viªn ®Çy ®ñ cña
ASEAN.”
• Ngµy 27/6/1994, Văn phßng chÝnh phñ tr¶ lêi
c«ng văn ngµy 16/4/1994 cña Bé Ngo¹i giao vÒ
viÖc cö Bé tr­ëng Ngo¹i giao NguyÔn M¹nh CÇm
®i dù AMM 27/ARF, ®ång ý víi sù tham gia cña
Ngo¹i tr­ëng vµ nhÊn m¹nh: nh©n dÞp chuyÕn ®i
nµy, bé tr­ëng ngo¹i giao nªu tranh thñ thăm dß
tìm hiÓu viÖc ta tham gia ASEAN.
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
VẤN ĐỀ THÀNH VIÊN ASEAN
• VÒ thùc chÊt, ViÖt nam ®ang muèn tìm hiÓu chÝnh
x¸c thêi ®iÓm ®Ó gia nhËp ASEAN. B¶n ®Ò c­¬ng
trao ®æi víi ASEAN t¹i cuéc gÆp ASEAN +
ViÖtnam ghi: Ngo¹i tr­ëng sÏ hái: "Dù kiÕn cña
ASEAN vÒ mét thêi gian biÓu hoÆc lé trình nh­
thÕ nµo vÒ viÖc ViÖt nam gia nhËp ASEAN?
• T¹i héi nghÞ AMM-27 th¸ng 7/1994 c¸c n­íc
ASEAN nhÊt trÝ tuyªn bè ®ãn nhËn ASEAN lµ
thµnh viªn, tèt nhÊt lµ tr­íc Héi nghÞ th­îng ®Ønh
ASEAN cuèi năm 1995.

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


VẤN ĐỀ THÀNH VIÊN ASEAN
• Vµ ngµy 22/7/1994, Bé chÝnh trÞ häp vµ
kÕt luËn: ViÖt nam gia nhËp ASEAN
trong năm 1995.
• Tr¶ lêi pháng vÊn B¸o Nh©n d©n ngµy
29/7/1994, Bé tr­ëng NguyÔn M¹nh
CÇm nãi: cã sù hiÓu biÕt chung lµ ViÖt
nam sÏ trë thµnh thµnh viªn ®Çy ®ñ cña
ASEAN trong năm tíi.
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
VẤN ĐỀ THÀNH VIÊN ASEAN
• Ngµy 17/10/1994: Bé tr­ëng NguyÔn
M¹nh CÇm göi th­ tíi ngo¹i tr­ëng Brunei,
chñ tÞch ASC chÝnh thøc ®Æt vÊn ®Ò ViÖt
nam trë thµnh thµnh viªn ®Çy ®ñ cña
ASEAN t¹i héi nghÞ AMM-28 th¸ng
7/1995.
• Nh­ vËy, chØ trong vßng 3 năm ViÖt nam
®· tõ quan s¸t viªn trë thµnh thµnh viªn cña
ASEAN.
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
VẤN ĐỀ THÀNH VIÊN ASEAN
GIA NHẬP SỚM HƠN SO VỚI DỰ KIẾN
LÀM NẢY SINH 2 CÂU HỎI:

- TẠI SAO VIỆT NAM QUYẾT ĐỊNH GIA


NHẬP ASEAN VÀO THỜI ĐIỂM NÀY
- QUYẾT ĐỊNH ĐÓ ẢNH HƯỞNG THẾ
NÀO ĐẾN QUÁ TRÌNH CHUẨN BỊ CHO
VIỆC HỢP TÁC CỦA VIỆT NAM TRONG
ASEAN?

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


TỔ CHỨC BỘ MÁY HỢP TÁC ASEAN

• QuyÕt ®Þnh sím trë thµnh thµnh viªn


ASEAN ®· lµm cho qu¸ trình chuÈn bÞ
gia nhËp ASEAN trë nªn gÊp rót: Sau
th¸ng 7/1994 chØ cßn gÇn mét năm lµ
®Õn thêi ®iÓm kÕt n¹p.
• Vô ASEAN Bé Ngo¹i giao lập ngµy
14/9/1994 víi 10 c¸n bé vµ nh©n viªn.

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


TỔ CHỨC BỘ MÁY HỢP TÁC ASEAN
Ngµy 6/10/1995, Thñ t­íng chÝnh phñ chØ thÞ:
(1) c¸c Bé, ngµnh cÇn thµnh lËp vµ tăng c­êng bé
m¸y chuyªn tr¸ch vÒ ASEAN cña mình gåm c¸c
c¸n bé cã năng lùc chuyªn m«n, th«ng th¹o tiÕng
Anh,
(2) cÇn thµnh lËp Uû ban quèc gia vÒ ASEAN cã văn
phßng ®Æt t¹i Văn phßng ChÝnh phñ ®Ó ®iÒu phèi
ho¹t ®éng cña ViÖt nam trong ASEAN, vµ
(3) giao cho Vô ASEAN, Bé Ngo¹i giao, lµm Ban
Th­ ký quèc gia ASEAN lµm ®Çu mèi theo dâi vµ
b¸o c¸o ®Çy ®ñ th«ng tin vÒ ho¹t ®éng, ch­¬ng
trình vµ dù ¸n hîp t¸c cña ASEAN cho Uû ban
quèc gia th«ng qua Văn phßng Uû ban quèc gia.

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


TỔ CHỨC BỘ MÁY HỢP TÁC ASEAN
- Ngµy 10/10/1995 thñ t­íng chÝnh phñ ViÖt nam
ký quyÕt ®Þnh thµnh lËp Uû ban Quèc gia víi
c¸c c¬ cÊu tiÓu ban vµ quy chÕ ho¹t ®éng ®Ó
®iÒu phèi ho¹t ®éng cña ViÖt nam trong ASEAN
do mét phã thñ t­íng phô tr¸ch ®Ó "gióp thñ
t­íng chÝnh phñ chØ ®¹o c¸c quan hÖ víi
ASEAN vÒ an ninh, chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n ho¸,
x· héi vµ khoa häc kü thuËt.“
- Uû ban quèc gia vÒ ASEAN Phã Thñ t­íng
TrÇn ®øc L­¬ng ®øng ®Çu.

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


TỔ CHỨC BỘ MÁY HỢP TÁC ASEAN
Ch­¬ng trình nghiªn cøu năm 1993 cña Bé Ngo¹i giao ngµy
8/3/1993 (tøc kho¶ng 1 th¸ng sau khi ViÖt nam tuyªn bè
sÏ gia nhËp ASEAN vµo thêi ®iÓm thÝch hîp) yªu cÇu c¸c
®¬n vÞ liªn quan identify "c¸c vÊn ®Ò chuÈn bÞ cho hîp t¸c
ASEAN" nh­ sau:
• c¬ cÊu tæ chøc vµ quy chÕ ho¹t ®éng cña ASEAN; quyÒn
lîi vµ nghÜa vô cña n­íc thµnh viªn chÝnh thøc
• mÆt thuËn vµ khã khăn trong quan hÖ giữa ta vµ ASEAN
®Ó x¸c ®Þnh râ kh¶ năng vµ giíi h¹n cña t­¬ng t¸c
ASEAN
• c¸c ch­¬ng trình ASEAN hiÖn t¹i vµ c¸c ch­¬ng trình
ViÖt nam cã thÓ tham gia víi t­ c¸ch lµ quan s¸t viªn
• mÆt cã lîi vµ khã khăn nÕu ta tham gia ASEAN (ë møc
thµnh viªn liªn kÕt, ë møc thµnh viªn chÝnh thøc.
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
TỔ CHỨC BỘ MÁY HỢP TÁC ASEAN
• Cã thÓ thÊy ®­îc r»ng chÝnh những ng­êi trùc tiÕp theo dâi
vµ ®Ò xuÊt vÒ quan hÖ ViÖt nam - ASEAN vÉn ch­a hình
dung ®­îc h×nh thøc cô thÓ cho ViÖt nam tham gia hîp t¸c
ASEAN sau khi trë thµnh quan s¸t viªn vµ sau khi ®· tuyªn
bè lµ sÏ gia nhËp ASEAN. ĐiÒu ®ã nãi lªn r»ng nghiªn cøu
cña ViÖt nam vÒ ASEAN ®· nh­ ®i sau c¸c quyÕt ®Þnh
chÝnh trÞ.
• Vô tr­ëng vô ASEAN NguyÔn Ngäc S¬n cho biÕt tÝnh ®Õn
thêi ®iÓm 10/1994, ASEAN cßn lµ ®iÒu "rÊt míi l¹" ®èi víi
nhiÒu ng­êi.
• CT Lª Đøc Anh (4/1995): ViÖt nam cßn "hiÖn rÊt thiÕu ®éi
ngò cã hiÓu biÕt vÒ ASEAN vµ cã trình ®é tiÕng Anh ®Ó cã
thÓ tham gia c¸c ho¹t ®éng cña ASEAN. ViÖc ®µo t¹o lùc
l­îng c¸n bé lµm c«ng t¸c nµy lµ mét nhiÖm vô cÊp b¸ch
cña ViÖt nam.”
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
TỔ CHỨC BỘ MÁY HỢP TÁC ASEAN
• 3 - 14/10/1994: ®oµn ®¹i biÓu liªn ngµnh ®Çu tiªn
cña ViÖt nam do thø tr­ëng ngo¹i giao Vò Khoan
dÉn ®Çu gåm ®¹i diÖn cÊp Vô cña Văn phßng
chÝnh phñ, Uû ban kÕ ho¹ch nhµ n­íc, Bé Th­¬ng
m¹i, Bé tµi chÝnh vµ Bé Ngo¹i giao ®i thăm c¸c
n­íc thµnh viªn ASEAN vµ Ban th­ ký ASEAN
®Ó "tìm hiÓu s©u thªm tình hình hîp t¸c trong
khu«n khæ ASEAN vµ giữa ASEAN víi c¸c n­íc
kh¸c, c¬ chÕ ho¹t ®éng cña tõng n­íc vµ cña Ban
th­ ký, thăm dß c¸ch thøc ViÖt nam tham gia c¸c
ho¹t ®éng hîp t¸c."
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
LỜI NGƯỜI TRONG CUỘC
• “Nhìn chung, c¸c Bé, ngµnh ch­a cã ®ñ th«ng
tin vÒ ho¹t ®éng cña ASEAN nãi chung vµ vÒ
lÜnh vùc cña mình nãi riªng," vµ "Văn phßng
UBQG còng kh«ng cã ®ñ th«ng tin.” (B¸o c¸o cña
Tæng th­ ký UBQG t¹i phiªn häp lÇn thø 2 (20/1/1996).
• “CÇn tæ chøc th­êng kú c¸c ch­¬ng trình, kho¸
®µo t¹o ng¾n h¹n vµ dµi h¹n ®Ó n©ng cao trình
®é hiÓu biÕt vµ c«ng t¸c vÒ ASEAN, nhÊt lµ
n¾m b¾t ®­îc thñ tôc, c¸ch thøc x©y dùng dù
¸n vµ n©ng cao trình ®é ngo¹i ngữ (tiÕng Anh)
®Ó ®¶m b¶o viÖc tham gia cña ta cã hiÖu qu¶ vµ
thiÕt thùc." B¸o c¸o "vÒ mét sè vÊn ®Ò quan hÖ ViÖt nam -
ASEAN" phôc vô Héi nghÞ ngo¹i giao lÇn thø 22 (11/1999).

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


LỜI NGƯỜI TRONG CUỘC
“Ta tham gia hîp t¸c chuyªn ngµnh thô ®éng, chñ
yÕu lµ l¾ng nghe, ghi nhËn; ®ãng gãp ngay t¹i héi
nghÞ ch­a nhiÒu vµ ch­a cã s¸ng kiÕn. Nguyªn nh©n
lµ do sù hiÓu biÕt cña ta vÒ những vÊn ®Ò hîp t¸c
trong ASEAN, vÒ thñ tôc vµ c¬ chÕ hîp t¸c cßn h¹n
chÕ, c¸n bé ch­a quen víi ph­¬ng thøc ho¹t ®éng
®a ph­¬ng; ®«i khi còng do viÖc c¶ ng­êi cßn ch­a
chÝnh x¸c, hoÆc ng­êi ®i häp thay ®æi lu«n; bªn
c¹nh ®ã h¹n chÕ cßn do trình ®é ngo¹i ngữ cßn
yÕu."
B¸o c¸o cña Ban th­ ký ASEAN "KiÓm ®iÓm sù tham gia cña
ViÖt nam vµo c¸c ho¹t ®éng hîp t¸c chuyªn ngµnh cña ASEAN
trong 1 năm," (2/10/1996).

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


TỔ CHỨC BỘ MÁY
* 10/2/1998, Thñ t­íng chÝnh phñ ra quyÕt ®Þnh sè
31/1998/QĐ-TTg thµnh lËp Uû ban quèc gia vÒ
hîp t¸c kinh tÕ quèc tÕ víi nhiÖm vô chÝnh lµ gióp
thñ t­íng chØ ®¹o vµ ®iÒu phèi ho¹t ®éng cña c¸c
Bé, ngµnh, ®Þa ph­¬ng trong viÖc tham gia c¸c
ho¹t ®éng kinh tÕ-th­¬ng m¹i cña ASEAN,
ASEM, APEC, ®µm ph¸n gia nhËp WTO, c¸c tæ
chøc kinh tÕ-th­¬ng m¹i quèc tÕ vµ khu vùc kh¸c.
* Tõ sau khi Uû ban nµy ra ®êi, Uû ban quèc gia vÒ
ASEAN kh«ng cßn ho¹t ®éng nữa, và chØ cßn tån
t¹i trªn giÊy.

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


VIỆT NAM VÀ AFTA
"Ngay tõ b©y giê, ta cÇn v­¬n lªn m¹nh
mÏ, n©ng cao năng suÊt, hiÖu qu¶, vµ
chÊt l­îng s¶n phÈm, tõ ®ã gia tăng søc
c¹nh tranh ®Ó kh«ng những ®ứng vững
mµ cßn tËn dông ®­îc lîi thÕ cña sù héi
nhËp khu vùc vÒ kinh tÕ.”
B¸o c¸o "C«ng t¸c ®èi ngo¹i cña nhµ n­íc ta năm 1996, kÕt hîp nhìn l¹i 5
năm 1991-1996" trình kú häp thø 10, Quèc héi kho¸ IX, 10/1996.

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


VIỆT NAM VÀ AFTA
“T«i ®i nhiÒu n¬i ®Ó nãi vÒ chñ ®Ò héi nhËp vµ
nhËn thÊy doanh nghiÖp vÉn cßn t©m lý tr«ng
chê vµo chÝnh phñ, víi ý nghÜ cho r»ng nÕu søc
Ðp tõ qu¸ trình héi nhËp qu¸ lín vµ lé trình
thùc hiÖn AFTA qu¸ gÊp g¸p thì chÝnh phñ sÏ
cã biÖn ph¸p hç trî. Trong khi ®ã, chÝnh phñ sÏ
kh«ng hç trî, vì kh«ng thÓ lµm tr¸i víi những
cam kÕt ®· ký vµ kh«ng cã ®ñ nguån lùc.”
(Ph¹m Chi Lan, B¸o Th­¬ng m¹i, th¸ng 12/2002.)

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


VIỆT NAM VÀ AFTA
"C¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ch­a thùc sù ý
thøc vµ hiÓu hÕt ®­îc những c¬ héi vµ th¸ch
thøc ®ang chê ®îi trong qu¸ trình héi nhËp
kinh tÕ. Mét sè doanh nghiÖp vÉn ch­a tõ bá t­
t­ëng û l¹i vµo sù b¶o hé cao vµ l©u dµi cña
Nhµ n­íc cho nªn vÉn ch­a chñ ®éng s¾p xÕp
l¹i s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó tËn dông c¬ héi, ®èi
phã th¸ch thøc khi héi nhËp."
(B¸o c¸o "C¬ héi vµ th¸ch thøc khi thùc hiÖn AFTA" cña Vô
ChÝnh s¸ch th­¬ng m¹i ®a biªn, Bé Th­¬ng m¹i.)

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


VIỆT NAM VÀ AFTA
"C¬ chÕ qu¶n lý cña nhµ n­íc cßn
nhiÒu yÕu kÐm, kh«ng những ch­a
t¹o thuËn lîi, hç trî kinh doanh mét
c¸ch tèi ®a, cã n¬i, cã lóc cßn g©y
nhiÒu trë ng¹i cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt
vµ kinh doanh."
“B¸o c¸o vÒ tình hình ViÖt nam héi nhËp vµo ASEAN”,
(7/2001).

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


SO SÁNH HAI CÂU SAU
- Gia nhËp ASEAN lµ ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn héi nhËp vÒ
kinh tÕ réng h¬n vÒ sè vµ s©u h¬n vÒ chÊt: "tham gia
ASEAN ®· gióp ta ®iÒu chØnh dÇn c¸c thñ tôc hµnh
chÝnh, phong c¸ch lµm viÖc theo h­íng phï hîp tiªu
chuÈn vµ quèc tÕ,"
- Sau khi ViÖt nam ®· tham gia c¸c tiÕn trình hîp t¸c
cña ASEAN nh­ AFTA, AICO, AIA, hÖ thèng luËt
ph¸p vµ hµnh chÝnh "ch­a hoµn chØnh, ch­a ®æi míi
theo luËt ph¸p vµ th«ng lÖ quèc tÕ vµ khu vùc, c¸c
thñ tôc cßn r­êm rµ, bÊt cËp víi c¸c ho¹t ®éng hîp
t¸c ASEAN,“ vµ c¸c doanh nghiÖp - chñ yÕu lµ
doanh nghiÖp nhµ n­íc vÉn ch­a s½n sµng.
(B¸o c¸o phôc vô Héi nghÞ Ngo¹i giao 22)
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
THỰC TẾ
Sù héi nhËp cña ®Êt n­íc vµo nÒn kinh tÕ khu vùc vµ
thÕ giíi lµ mét ®ßi hái míi mÎ nh­ng bøc b¸ch, vµ
lµ mét qu¸ trình phøc t¹p ®ßi hái ph¶i cã nhËn thøc
®Çy ®ñ, nç lùc cao vµ sù phèi hîp chÆt chÏ cña tÊt c¶
c¸c ngµnh, c¸c cÊp. TiÕc r»ng hiÖn nay kiÕn thøc cña
chóng ta vÒ nguyªn t¾c, néi dung ho¹t ®éng cña c¸c
tæ chøc khu vùc vµ quèc tÕ cÇn héi nhËp cßn s¬ khai;
c¸c ngµnh, c¸c cÊp, c¸c c¬ quan trùc tiÕp liªn quan,
nhÊt lµ c¸c doanh nghiÖp, ch­a quan t©m ®óng
møc.”
(B¸o c¸o cña chÝnh phñ "VÒ c«ng t¸c ®èi ngo¹i cña nhµ n­íc ta n¨m
1997" trình kú häp thø 2 quèc héi kho¸ X th¸ng 11/1997).

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


MỘT SỐ KẾT LUẬN SƠ BỘ
•BẢN CHẤT CỦA ĐỔI MỚI VỀ CHÍNH SÁCH
ĐỐI NGOẠI LÀ SỰ QUAY TRỞ LẠI CÁC GIÁ
TRỊ “GỐC” TRONG CƠ SỞ CỦA CHÍNH
SÁCH - LỢI ÍCH DÂN TỘC
•LỢI ÍCH DÂN TỘC SOI SÁNG VIỆC NHẬN
ĐỊNH TÌNH HÌNH, CÁCH XỬ TRÍ LINH HOẠT,
CHỦ ĐỘNG ĐỂ TẬN DỤNG THỜI CƠ
•VẪN TỒN TẠI MỘT SỐ ĐIỂM CHƯA MẠNH
DẠN TRONG QUAN NIỆM (YẾU TỐ Ý THỨC
HỆ) VÀ TRONG TRIỂN KHAI (YẾU TỐ BỘ
MÁY)

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


CÁC CHỦ ĐỀ NGHIÊN CỨU TIẾP
• CHÍNH SÁCH CỦA VIỆT NAM ĐỐI VỚI
TRUNG QUỐC: HỘI NGHỊ THÀNH ĐÔ
2/9/1991
• TRANH LUẬN CHI TIẾT LIÊN QUAN ĐẾN
VIỆC VIỆT NAM GIA NHẬP ASEAN NĂM
1995 VÀ TÁC ĐỘNG TỔNG THẾ TRONG
CSĐN CỦA VIỆT NAM, BÌNH THƯỜNG
HOÁ QUAN HỆ VIỆT - MỸ
• TỔ CHỨC BỘ MÁY ĐỐI NGOẠI TRONG
TÌNH HÌNH MỚI PHỤC VỤ ĐA PHƯƠNG
HÓA, ĐA DẠNG HÓA

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

You might also like