Y yönünde ise;

𝑏𝑦 −𝑎𝑦 2 1 𝑚𝑑𝑦
𝑚𝑑𝑦 = 𝜎𝑧𝑜 ( ) 𝑏𝑥 olur. Donatı; 𝐴𝑠𝑦 =
2 2 𝑓𝑦𝑑 (0.86)𝑑

bağıntısıyla hesaplanarak, yönetmeliğe uygun şekilde yerleştirilir.

Örnek : Tekil Temel Hesabı

Malzeme : C20- S420, Zemin emniyet gerilmesi : qem=360 kN/m2

Kolon boyutları: 70x70cm, Kolon yükleri : Nd = 4500kN,

emin =15mm + 0.03h = 15mm + 0.03x700 = 36mm :

Mdx = emin Nd = 0.036 x 4500 = 162kNm

a) Temel boyutlarının seçimi ve Zemin gerilmesi denetimi:

fzu =1.5 σzem = 1.5 x 360 =540kN/m2
𝑁𝑑 4500
𝑏𝑥 𝑏𝑦 = = = 8.33 𝑚2 : 𝑏𝑥 = 𝑏𝑦 = 𝟑𝒎 𝑠𝑒ç𝑖𝑙𝑑𝑖
𝑓𝑧𝑢 540
𝑏𝑥 𝑏𝑦 = 9 𝑚2 > 8.33 m2

Temel, planda bileşik eğilme altındaki bir kolon kesiti gibi düşünülürse,
maksimum zemin gerilmesi tıpkı kolondaki gibi eksenel yük ve momentin
fonksiyonu olarak yazılabilir.
𝑁𝑑 𝑀𝑑𝑥 𝑏𝑥 𝑁𝑑 𝑀𝑑𝑥 𝑏𝑥
𝜎𝑧 𝑚𝑎𝑥 = + ( )= +
𝐴 𝐼𝑥 2 𝑏𝑥 𝑏𝑦 1 3 2
12 𝑏𝑦 𝑏𝑥

( σzmax ≤ fzu ) ?
4500 162 3.00
𝜎𝑧 𝑚𝑎𝑥 = + 1 ∗ = 608 𝑘𝑁/𝑚2 > 540 𝑘𝑁/𝑚2 Boyutlar yeterli
9 3∗33 2
12
değil!

bx=by=3.25m için;
4500 162(1.625)
𝜎𝑧 𝑚𝑎𝑥 = + 1 = 518 𝑘𝑁/𝑚2 < 540 𝑘𝑁/𝑚2 tamam.
3.252 3∗3.253
12

𝑁𝑑 4500
Ortalama gerilme ; 𝝈𝒛𝒐 = = = 𝟒𝟐𝟔 𝑘𝑁/𝑚2
𝑏𝑥 𝑏𝑦 3.25∗3.25

14
 b) Temel kalınlığı seçimi: h=85 cm seçildi (d=80 cm).
c) Zımbalama denetimi:

b1=b2=70+80=150 cm

Zımbalama çevr.: up= 4*150 =6.0 m , zımbalama alanı ise Ap=1.5*1.5=2.25 m2

Vpd= Nd-Ap*σz= 4500-2.25*426 = 3541.5kN

Vpr=𝛾(up) d fctd = 1*6000*800*1= 4800 kN

Vpd=3541.5 kN < Vpr=4800 kN olduğundan zımbalama emniyeti sağlanmıştır.

d) Net zemin dayanımı denetimi:

fzn = fzu-18h = 540 -18*0.85 = 524.7 kN/m2

σzmax = 518 kN/m2 < fzu = 524.7 kN/m2 seçilen temel boyutları yeterlidir.

e) Kolon yüzünde kesme kuvveti :

bx

ax
mdy
Vdy
by

ay
(by-ay)/2

(bx-ax)/2 d

h d mdx

Vdx
σzo

Vdx = Vdy = Vd

Vd = σzo b (b-a)/2 = 426*(3.25)*(3.25-0.7)/2 = 1765.2 kN

Vcr= 1.0*fctd*by*d= 1.0*1.0*3250*800 = 2600 kN

15
Vd = 1765.2 < Vc r = 2600 kN temel boyutları uygundur.

f) Donatı hesabı

bx = by = b
𝜎𝑧𝑜 𝑏𝑥 −𝑎𝑥 2 426 3.25−0.7 2
𝑚𝑑𝑥 = 𝑚𝑑𝑦 = 𝑚𝑑 = ( ) 𝑏𝑦 = ( ) 3.25 = 1125.34 𝑘𝑁𝑚
2 2 2 2

𝑚𝑑 1125.34 ∗ 106
𝐴𝑠𝑥 = 𝐴𝑠𝑦 = = = 4481 𝑚𝑚2
𝑓𝑦𝑑 0.86 𝑑 365 ∗ 0.86 ∗ 800

𝒎𝒊𝒏𝐴𝑠𝑥 = 𝒎𝒊𝒏𝐴𝑠𝑦 = 0.002 ∗ 3250 ∗ 750 = 4875 𝑚𝑚2

Seçilen donatı: 13ø22 (4942 mm2) Donatı aralığı: (325-5-5)/12 = 26 cm

Ø22/250

Ø22/250

16