Professional Documents
Culture Documents
tiểu luận triết học 1
tiểu luận triết học 1
12 Mục lục
3 Kiu tiêu chng (mc 1) 1
4 Kiu tiêu chng (mc 2) 2
5 Kiu tiêu chng (mc 3) 3
6 Kiu tiêu chng (mc 1) 4
7 Kiu tiêu chng (mc 2) 5
8 Kiu tiêu chng (mc 3) 6
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
1 Hoang Thi Thanh Ngan1
2
28
29
30
31
32
33 2 LỜI MỞ ĐẦU
34 Trong đời sống hàng ngày, đằng sau các hiện tượng muôn hình muôn vẻ,
35 con người dần dần nhận thức được tính trật tự và mối liên hệ có tính lặp lại
36 của các hiện tượng, từ đó hình thành nên khái niệm “quy luật”. Với tư cách
37 là phạm trù của lý luận nhận thức, khái niệm “quy luật” là sản phẩm của tư
38 duy khoa học, phản ánh sự liên hệ của các sự vật và tính chỉnh thể của chúng.
39 Các quy luật của tự nhiên, của xã hội cũng như của tư duy con người đều
40 mang tính khách quan. Con người không thể tạo ra hoặc tự ý xoá bó được
41 quy luật mà chỉ nhận thức và vận dụng nó trong thực tiễn.
42 Quy luật “chuyển hóa từ những sự thay đổi về lượng thành những sự thay đổi về chất
43 và ngược lại” là một trong ba quy luật của phép biện chứng duy vật, nó cho biết
44 phương thức của sự vận động và phát triển. Việc nhận thức quy luật này có ý nghĩa to
45 lớn trong thực tiễn khi chúng ta xem xét các sự vật, hiện tượng. Nếu nhận thức không
46 đúng quy luật này dễ dẫn đến hiện tượng “tả khuynh” hoặc “hữu khuynh”. “Tả
47 khuynh” có thể hiểu là tư tưởng chủ quan nóng vội, muốn sớm có sự thay đổi về
48 lượng nhưng lại không tính đến việc tích lũy về chất. “Hữu khuynh” là tư tưởng bảo
49 thủ, trì trệ, không dám thực hiện “bước nhảy” (sự thay đổi về chất) khi đã có sự tích
50 lũy đủ về lượng.
51 Mọi sự vật trong thế giới vật chất đều vận động và phát triển không ngừng. Việc tích
52 lũy về lượng cũng chính là một trong những cách vận động của sự vật. Vì thế, dù
53 nhanh hay chậm, sớm hay muộn thì việc tích lũy về lượng của sự vật cũng sẽ đến một
54 giới hạn mà ở đó làm cho chất của sự vật thay đổi về căn bản. Đó được coi là ý nghĩa
55 khoa học căn bản của mối quan hệ lượng-chất.
59 Bài tiểu luận này xin được trình bày những cơ sở lý luận chung về nội dung của quy
60 luật lượng-chất, từ đó rút ra ý nghĩa thực tiễn của việc nhận thức quy luật này, sự vận
61 dụng quy luật này vào lĩnh vực tài chính nói chung và ngành học tài chính-ngân hàng
62 nói riêng.
63
64 3 PHẦN 1
65 4 NỘI DUNG
66 5 Những vấn đề lý luận của quy luật, từ những thay đổi về lượng dẫn đến
67 sự thay đổi về chất và ngược lại
68 Quy luật những thay đổi về lượng dẫn đến sự thay đổi về chất và ngượclại là một
69 trong những quy luật cơ bản của phép biện chứng duy vật. Quy luật này chỉ rõ tính
70 chất và cách thức của sự phát triển.
71 5.1 1.1-Các khái niệm
72 5.1.1 1.1.1-khái niệm về chất
73 Chất là tính quy định vốn có của sự vật hiện tượng được biểu hiện thôngqua các thuộc
74 tính và đặc điểm cấu trúc của sự vật. Tính quy định là cái vốn có của sự vật, hiện
75 tượng để phân biệt sự vật này với sự vật khác. Tính quy định này được thể hiện thông
76 qua các thuộc tính. Có thuộc tính cơ bản và không cơ bản. Thuộc tính cơ bản quy
77 định chất của sự vật. Nếu thuộc tính cơbản mất đi thì chất của sự vật thay đổi. Còn
78 thuộc tính không cơ bản thì trong quá trình tồn tại của sự vật, có những thuộc tính
79 không cơ bản mới nảy sinhvàcó những thuộc tính không cơ bản mất đi nhưng chất của
80 sự vật khôngthay đổi. Thuộc tính chỉ bộc lộ thông qua quan hệ với sự vật khác.Trong
81 sự vật, hiện tượng, chất không tách rời với lượng.
82 1.1.2-Lượng của sự vật
83 Là tính quy định vốn có của sự vật, hiện tượng, chỉ rõ về mặt quy mô, tốc độ, trình độ
84 phát triển của sự vật, hiện tượng. Nói đến lượng sự vật tức là sự vật đó lớn hay bé,
85 tốc độ phát triển nhanh hay chậm, trình độ cao hay thấp..v..v..đo bằng các đại lượng
98 1.1.4-Điểm nút
99 Là điểm mà tại đó lượng biến đổi đã gây nên sự thay đổi căn bản, tập hợp những điểm
100 nút gọi là đường nút.
101 1.1.5-Bước nhảy
102 Sự thay đổi căn bản về chất, cái cũ mất đi cái mới ra đời phải thông qua bước
103 nhảy.Bước nhảy là một phạm trù triết học dùng để chỉ sự biến đổi căn bản từ chất sự
104 vật này sang chất của sự vật khác.
105 Bước nhảy đột biến là bước nhảy xảy ra trong thời gian ngắn làm thay đổi bản chất
106 của sự vật. Bước nhảy này diễn ra bằng một sự bùng nổ mãnh liệt.
107 Vd:Cách mạng tháng mười nga là một bước nhảy đột biến.
108
109 Bước nhảy dần dần là bước nhảy được thực hiện bằng việc loại bỏ dần những yếu tố,
110 những bộ phận chất cũ xảy ra trong một thời gian dài mới loại bỏ hoàn toàn chất cũ
111 thành chất mới.
112 Chẳng hạn quá trình chuyển hoá từ vượn thành người diễn ra rất lâu dài, hàng vạn
113 năm.Quá trình cách mạng đưa nước ta từ một nước nông nghiệp lạc hậu quá độ lên
114 chủ nghĩa xã hội là một thời kỳ lâu dài qua nhiều bước nhảy dần dần.Quá trình thực
115 hiện bước nhảy dần dần của sự vật là một quá trình phức tạp, trong đó có cả sự tuần tự
116 lẫn những bước nhảy diễn ra ở từng bộ phận của sự vật ấy.
117 Bước nhảy toàn bộ là bước nhảy làm thay đổi chất của toàn bộ các mặt, các yếu tố cấu
118 thành sự vật.
7 Hoang Thi Thanh Ngan4
8
119 Bước nhảy cục bộ là bước nhảy làm thay đổi chất của từng mặt, những yếu tố riêng lẻ
120 của sự vật.
121 5.2 1.2- Nội dung quy luật từ những thay đổi dần về lượng dẫn đến sự thay đổi
122 về chất và ngược lạị - Mối quan hệ giữa sự thay đổi về lượng dẫn tới sự thay
123 đổi về chất.
124 5.2.1 1.2.1-Nội dung quy luật
125 Sự phát triển của mọi sự vật, hiện tượng trong tự nhiên và xã hội cũng như sự phát
126 triển nhận thức tư duy con người đều đi từ sự thay đổi dần về lượng được tích luỹ lại
127 khi vượt quá giới hạn độ tới điểm nút thì thì gây nên sự thay đổi căn bản về chất. Sự
128 vật cũ mất đi, sự vật mới ra đời thay thế. Sở dĩ như vậy là vì chất và lượng là hai mặt
129 đối lập vốn có của sự vật hiện tượng. Lượng thì thường xuyên biến đổi, còn chất
130 tương đối ổn định. Do đó sự phát triển của lượng tới một lúc nào đó thì mâu thuẫn với
131 chất cũ. Khi chất cũ kìm hãm thì qua đó nảy sinh yêu cầu tất yếu phải phá vỡ chất cũ,
132 mở ra một độ mới để mở đường cho lượng phát triển. Sự chuyển hoá từ những thay
133 đổi về lượng dẫn đến những thay đổi vê chất, diễn ra một cách phổ biến trong tự
134 nhiên, xã hội và tư duy.Quy luật này còn có chiều ngược lại, tức là không chỉ thay đổi
135 về lượng dẫn đến thay đổi về chất mà sau khi chất mới ra đời do sự biến đổi về lượng
136 gây nên thì chất đó lại quy định sự biến đổi về lượng, ảnh hởng của chất mới đến
137 lượngt hể hiện ở quy mô, mức độ, nhịp điệu phát triển mới.Nội dung duy luật này
138 được phát biểu như sau : “Mọi sự vật hiện tượng dều vận động, phát triển bằng cách
139 thay đổi dần về lượng, lượng thay đổi đến một lúc nào đó vượt quá độ tồn tại của sự
140 vật tớiđiểm nút thì diễn ra bước nhảy, tạo sự thay đổi về chất của sự vật. Kết quả là sự
141 vật cũ, chất cũ mất đi và sự vật mới, chất mới ra đời. Chất mới lại tác độngtrở lại
142 lượng mới, lượng mới lại tiếp tục thay đổi dần, đến lúc nào đó, vượt quá độ tồn tại của
143 sự vật tới điểm nút thì lại diễn ra bước nhảy tạo sự thay đổivề chất, cứ như vậy sự tác
144 động qua lại giữa hai mặt chất và lượng tạo ra con đường vận động, phát triển không
145 ngừng của mọi sự vật, hiện tượng.”
147 Quy luật này chỉ được thể hiện trong mối quan hệ giữa chất và lượng hoàn toàn xác
148 định, mối quan hệ này hình thành một cách khách quan chứ không thể gán ghép một
193
194
195
234 Sự ra đời của Fintech và các dịch vụ tài chính chính là sự tích lũy về cả lượng và chất
235 trong một thời gian dài. Khi lượng đã được tích lũy đủ, bước nhảy được thực hiện,chất
236 cũ mất đi sinh ra chất mới.Một hệ thống vận hành mới hình thành ,dịch vụ được cải
237 tiến , mang lại nhiều giá trị hơn cho nền kinh tế và đời sống con người.
238 7.2 2.2-Sự vận dụng của ý nghĩa phương pháp luận mối quan hệ lượng-chất vào
239 lĩnh vực tài chính-ngân hàng
240 Quy luật ấy đã gắn liền với lịch sử tiền tệ nước ta từ công cuộc bảo vệ tổ quốc tới
241 thời kì phát triển, đổi mới đất nước, tiêu biểu là câu chuyện đằng sau sự ra đời của
242 ngân hành nhà nước đầu tiên của Việt nam:
243 “Cách mạng Tháng Tám thành công, ngày 2/9/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc
244 Tuyên ngôn độc lập khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Chính quyền non trẻ
245 của giai cấp công nông đã phải ứng phó với những thách thức lớn: vừa giải quyết
246 những vấn đề cấp bách của đời sống nhân dân, củng cố và tăng cường thực lực của
247 chính quyền, vừa phải chống lại hành động chống phá của thực dân Pháp và các thế
248 lực phản động. Tình hình tài chính - tiền tệ của chính quyền cách mạng gặp vô vàn
249 khó khăn: Kho bạc chỉ còn hơn 1,25 triệu đồng Đông Dương, trong đó một nửa là tiền
250 rách; Ngân hàng Đông Dương vẫn nằm trong tay tư bản thực dân và luôn tìm cách phá
251 hoại ta về tài chính, tiền tệ; các nguồn thu ngân sách quá ít ỏi so với nhu cầu chi tiêu
252 của chính quyền…Trước tình hình đó, Chính phủ đã kêu gọi nhân dân quyên góp tài
253 chính dưới các hình thức như “Quỹ độc lập”, “Tuần lễ vàng”, đồng thời gấp rút chuẩn
254 bị phát hành tiền.
255 Tháng 12/1946, hưởng ứng lời kêu gọi của Hồ Chủ Tịch, toàn quốc bước vào cuộc
256 kháng chiến trường kỳ chống thực dân Pháp. Để phù hợp với yêu cầu của nền kinh tế
264 Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ II (tháng 2/1951) đề ra chủ trương, chính sách mới về
265 kinh tế-tài chính, trong đó chỉ rõ: Chính sách tài chính phải kết hợp chặt chẽ với chính
266 sách kinh tế; thành lập Ngân hàng Quốc gia, phát hành đồng bạc mới để ổn định tiền
267 tệ, cải tiến chế độ tín dụng. Thực hiện chủ trương đó, ngày 6/5/1951, tại hang Bòng
268 thuộc xã Tân Trào, huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã
269 ký Sắc lệnh số 15-SL thành lập Ngân hàng Quốc gia Việt Nam, với những nhiệm vụ
270 chủ yếu là: Quản lý việc phát hành giấy bạc và tổ chức lưu thông tiền tệ; quản lý Kho
271 bạc Nhà nước; huy động vốn và cho vay phục vụ sản xuất, lưu thông hàng hóa; quản
272 lý hoạt động kim dung bằng biện pháp hành chính; quản lý ngoại hối và đấu tranh tiền
273 tệ với địch.
274 Hệ thống tổ chức của Ngân hàng Quốc gia Việt Nam gồm Ngân hàng trung ương,
275 Ngân hàng liên khu và ngân hàng tỉnh, thành phố. Trụ sở đầu tiên của Ngân hàng
276 Quốc gia đặt tại xã Đầm Hồng, huyện Chiêm Hoá, tỉnh Tuyên Quang.
277 Sự ra đời của Ngân hàng Quốc gia Việt Nam ngày 6/5/1951 là bước ngoặt lịch sử
278 trong quá trình phát triển hệ thống tiền tệ - ngân hàng Việt Nam. Hoạt động của Ngân
279 hàng Quốc gia trong thời kỳ này đã góp phần rất quan trọng củng cố hệ thống tiền tệ
280 độc lập, tự chủ của đất nước, phát triển sản xuất, lưu thông hàng hóa, tăng cường lực
281 lượng kinh tế quốc doanh, phục vụ cuộc kháng chiến chống Pháp.”
282 Ta thấy được để tạo ra được một thay đổi về chất cần một khoảng thời gian nhất định,
283 đủ để lượng được tích lũy. Xuyên suốt quá trình gần một thập kỉ của nước ta, xuất
284 phát từ những quỹ góp tài chính như “Tuần lễ vàng”, “Quỹ độc lập” đến công phiếu,
285 công trái rồi nha tín dụng, tổ chức tín dụng, và cuối cùng là Ngân hàng Quốc gia Việt
286 Nam phát hành đồng bạc chung, ổn định tiền tệ ,tất cả đều bám sát theo quy trình tự
299 Quy luật lượng – chất cũng xuất hiện trong thế giới chứng khoán. Thị trường chứng
300 khoán là nơi cạnh tranh vô cùng khốc liệt với sự biến động thất thường của những con
301 số, đòi hỏi những nhà đầu tư phải sở hữu cho mình một cái đầu lạnh và tâm lý thép để
302 đưa ra quyết định đứng đắn. Đầu tư chứng khoán là cả quá trình nghiên cứu sau đó ra
303 quyết định chọn loại chứng khoán nào, số lượng bao nhiêu, thời gian giao dịch khi
304 nào. Từ đó, nhà đầu tư dự đoán khoảng lợi nhuận hoặc trường hợp xấu nhất thì lỗ bao
305 nhiêu. Tất cả quá trình đều có tính toán mức độ hợp lý nhất định.Vấn đề thật sự của
306 các nhà đầu tư có lẽ là quyết định mua hay bán cổ phiếu, trái phiếu,.. khi nào. Họ
307 thường không thể dự đoán chính xác được thời điểm giá trị của chứng khoán được tích
308 lũy tuyệt đối. Vì thế nên họ sợ mắc sai lầm. Hậu quả có thể là bị giảm lợi nhuận, bị
309 thua lỗ. Họ hay do dự và không thể tự chủ trong suy nghĩ. Họ cảm thấy không chắc
310 chắn chỉ vì họ không biết rõ mình đang làm gì. Họ không có sẵn những kế hoạch,
311 nguyên tắc quy định để tự định hướng cho mình. Đa số các nhà đầu tư không chịu
312 quan sát diễn biến chứng khoán một cách khách quan. Họ luôn tự mình phân tích và
313 quyết định nhưng cũng có xu hướng dựa vào những ý kiến chủ quan trên thị trường.
314 Chính từ đó, sự do dự đã xuất hiện khiến nhà đầu tư rối trí không biết lựa chọn quyết
315 định nào. Và rồi khi quyết định được thì đã muộn, nhà đầu tư chịu thua lỗ do không
316 bán kịp cổ phiếu mất giá, hoặc bỏ qua cơ hội lợi nhuận khi không sớm mua những cổ
317 phiếu tăng trưởng.Một sai lầm nghiêm trọng nữa của nhà đầu tư có lẽ là họ thường
342
343
344
345
346 PHẦN 3
355 Quy luật của tự nhiên và quy luật của xã hội đều có tính khách quan.Song quy luật của
356 tự nhiên diễn ra một cách tự phát, còn quy luật của xã hội chỉ được thực hiện thông
357 qua ý thức của con người. Do đó, khi đã tích luỹ đủ về số lượng phải có quyết tâm để
358 tiến hành bước nhảy, phải kịp thời chuyển những sự thay đổi về lượng thành những
359 thay đổi về chất, từ những thay đổi mang tính chất tiến hoá sang những thay đổi mang
360 tính chất cách mạng. Chỉ có như vậy chúng ta mới khắc phục được tư tưởng bảo thủ,
361 trì trệ,”hữu khuynh” thường được biểu hiện ở chỗ coi sự phát triển chỉ là sự thay đổi
362 đơn thuần về lượng.
363 Trong hoạt động thực tiễn, chúng ta còn phải biết vận dụng linh hoạt các hình thức
364 của bước nhảy.Sự vận dụng linh hoạt đó sẽ tuỳ thuộc vào việc phân tích đúng đắn
365 những điều kiện khách quan và những nhân tố chủ quan cũng như sự hiểu biết sâu sắc
366 về quy luật này. Tùy theo từng trường hợp cụ thể, từng điều kiện cụ thể hay quan hệ
367 cụ thể chúng ta lựa chọn hình thức bước nhảy phù hợp để đạt tới chất lượng và hiệu
368 quả hoạt động của mình. Song con người và đời sống xã hội của con người rất đa dạng
369 phong phú do rất nhiều yếu tố cấu thành, do đó để thực hiện bước nhảy toàn bộ, trước
370 hết, phải thực hiện những bước nhảy cục bộ làm thay đổi về chất của từng yếu tố.
371
372
373
374
378 [2] Khoa Khoa học Xã hội v* nhân văn. Bộ môn Lý luận chính trị, 2020, Triết học
379 Mác – Lênin: Đề cương chi tiết, TP.HCM
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395