Professional Documents
Culture Documents
Λογοτεχνία Α
Λογοτεχνία Α
2. ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΝΕΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΑΝ ΜΗΤΕΡΑΣ ΚΑΙ ΣΑΝ ΣΥΖΎΓΟΥ (π. Αντώνιος Στυλιανάκης,
παιδοψυχίατρος - ψυχοθεραπευτής παιδιών και νέων)
«Οσο κι αν φαίνεται σε έναν εξωτερικό παρατηρητή παράλογο, βλέπεις πολλές φορές γονείς που λένε στα παιδιά
τους « για σας δουλεύουμε, για να ζήσετε καλύτερα αύριο» , και απουσιάζουν όλη την ημέρα από το σπίτι (όπως πριν λίγες
μέρες που ήρθε μια μητέρα στο ιατρείο και μου έλεγε ότι επιστρέφει στις 8 μ.μ. επειδή την αναγκάζουν να κάνει υπερωρίες!
Όμως ο γιός της στην αρχή της εφηβείας, αφ΄ότου εκείνη απουσιάζει, εγκατέλειψε τα μαθήματα και αλητεύει στους δρόμους.
Στο όνομα λοιπόν, του αύριο θυσιάζεται το σήμερα και τελικά ναρκοθετείται και αυτό ακόμη το αύριο! Έτσι μετά από μερικά
χρόνια θα γυρίσουν τα παιδιά και θα τους πουν " εμείς δεν θέλαμε τα λεφτά σας , αλλά εσάς θέλαμε, να σας έχουμε κοντά μας
όταν αισθανόμασταν την ανάγκη αυτή σαν παιδιά, σαν έφηβοι, σαν νέοι...". Τι να τα κάνει τα όσα χρήματα ένας νέος όταν δεν
έχει εμπιστοσύνη στον εαυτό του, όταν αισθάνεται μόνος και αποξενωμένος στη ζωή, όταν έμαθε να έχει μόνο παροχές αλλά όχι
να διαχειρίζεται τα αγαθά που του προσφέρονται... Είναι προτιμότερο να μην έχει χρήματα και να είναι συναισθηματικά ώριμος
και ικανός να εργαστεί μόνος και να τα αποκτήσει.»
4. Ο Ρόλος του Πατέρα στην Ψυχική Ανάπτυξη του Παιδιού (Ιουλία Σουλάνδρου, Ψυχολόγος)
Η πατρότητα είναι το ίδιο ευχάριστη και απαραίτητη στο παιδί με την μητρότητα. Το ίδιο το παιδί αισθάνεται
ιδιαίτερη ικανοποίηση όταν δέχεται τις φροντίδες του πατέρα του. Πολλοί πατέρες βρίσκουν τη συγκίνηση που δοκιμάζουν από
τις αντιδράσεις, όταν περιποιούνται τα παιδιά τους, σαν ένα από τα πιο μεγάλα πλεονεκτήματα του να είναι κανείς πατέρας,
Αυτό συμβαίνει γιατί οι φροντίδες είναι αυτές που μας κάνουν να νιώθουμε το παιδί σαν τον ίδιο μας τον εαυτό.
Η ασχολία του πατέρα με το παιδί του δίνει την ευκαιρία να ξαναδοκιμάσει ο ίδιος κάποιες χαρές από τη δική του
παιδική ζωή: Τη χαρά του παιχνιδιού, μια δυσκολία που ξεπεράστηκε σωστά, μια επιτυχία ή αποτυχία.
Ο πατέρας που συμπεριφέρεται απέναντι στο παιδί του όχι μόνο σαν δυνατός αλλα και με στοργή κρατάει στα χέρια
του το κλειδί της ευτυχίας και της ψυχικής ισορροπίας του παιδιού του. Η σεξουαλική ταυτότητα του παιδιού εξαρτάται σ' ένα
μεγάλο βαθμό από τη στάση του πατέρα. Όταν ο πατέρας απουσιάζει, το πρότυπό του μένει κενό και αφήνεται στο παιδί ν'
ανακαλύψει στα τυφλά την έννοια της ανδρικής του ταυτότητας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τα αγόρια να γίνονται ευάλωτα στη
μίμηση στερεοτυπικών ανδρικών συμπεριφορών, όπως αυτές διαμορφώνονται από τη νοοτροπία της κοινωνίας (σκληρές,
επιθετικές και βίαιες συμπεριφορές) κρατώντας ουσιαστικά μια ψυχική απόσταση από τους άλλους, η οποία θα στέκεται εμπόδιο
στη σχέση τους με τους άλλους.
Σε ακραίες περιπτώσεις μέσα από την απελπισμένη ανάγκη τους για μια ανδρική ταυτότητα, υιοθετούν συμπεριφορές
που φτάνουν μέχρι την παραβατικότητα.
Ένας πατέρας που συμμετέχει πολύ λίγο στη ζωή του παιδιού του και αυτό το πολύ λίγο το περνά αποδοκιμάζοντάς
το, μαλώνοντάς το, μεταβάλλεται στη φαντασία του σαν ο χωροφύλακας του σπιτιού.
Το αποτέλεσμα τόσο της άσχημης και ανώριμης συμπεριφοράς της άσκησης των πατρικών καθηκόντων, όσο και της
υπερβολικής χρήσης της πατρικής εξουσίας καταλήγουν σχεδόν στο ίδιο σημείο. Επαναστατική, παραβατική, βίαιη αντίδραση
από μέρους του παιδιού ή ολοκληρωτική υποταγή, και τα δύο το ίδιο καταστροφικά για την ολοκλήρωση της προσωπικότητας
του παιδιού.
Η επιρροή του πατέρα πάνω στο παιδί θα ήταν πιο μεγάλη αν τις λίγες ώρες που περνούν μαζί τις διέθετε να
γνωρίσουν καλύτερα ο ένας τον άλλο. Ο πατέρας πρέπει να είναι ο πρώτος και ο καλύτερος φίλος του παιδιού από τον πρώτο
χρόνο της ηλικίας του. Για να γίνει αυτό δεν πρέπει το παιδί να τον φοβάται, αλλά να τον σέβεται και να τον αγαπά.
β)) Ζωή Καρέλλη, "Η άνθρωπος", (1962) [Τα ποιήματα, τ. 2ος (1955-1973)]
Εγώ γυναίκα, η άνθρωπος,
ζητούσα το πρόσωπό Σου πάντοτε,
ήταν ως τώρα του ανδρός
και δεν μπορώ αλλιώς να το γνωρίσω.
(Βοηθητικό υλικό για όλες τις ομάδες: οι αντίστοιχες εισαγωγές και τα εισαγωγικά σημειώματα των κειμένων και οι σημειώσεις
των παραδόσεων)
Γ. Μετά την ανάγνωση:
Θέματα για καθεμιά ομάδα και παρουσιάση συνθετικών εργασιών:
Α΄ Ομάδα: Να δείτε από το Θέατρο της Δευτέρας το έργο Ο πατέρας του Στρίντμπεργκ (https://www.youtube.com/watch?
v=mDBMt96RAsI) και να παρουσιάσετε στην τάξη την αέναη μάχη αντρός-γυναικός σε ένα δοκίμιο 600 λέξεων περίπου που θα
γράψετε εμπνεόμενοι από το έργο.
Β΄ Ομάδα: Να φτιάξετε μια παρουσίαση (powerpoint) με μουσική επένδυση του Ερωτόκριτου (Ν. Ξυλούρης «Τα θλιβερά
μαντάτα») με στίχους από το έργο και εικόνες από την Κρήτη.
Γ΄ Ομάδα: Να υποθέσετε πως ζείτε στην εποχή και στην οικογένεια της αφηγήτριας – συγγραφέα Π.Δέλτα. Αφηγηθείτε στις
σελίδες του ημερολογίου σας τα βιώματα και τις σκέψεις που κάνετε για τις σχέσεις που διαμορφώνονται ανάμεσα σε σας (ως
16χρονου έφηβου) και στους γονείς σας (4-5 ημερολογιακές σελίδες).
Δ΄ Ομάδα: Να διασκευάσετε ένα από τα ποιήματα που επεξεργαστήκατε, δίνοντας τον προσωπικό τόνο γραφής σας αλλά και το
δικό σας βλέμμα για το ρόλο που παίζει ο Έρωτας στη ζωή των αντρών και των γυναικών.
Ε΄ Ομάδα: Να κάνετε μια έρευνα στο οικογενειακό σας περιβάλλον ή και ευρύτερα σε ανθρώπους της τοπικής κοινωνίας που
γνωρίζετε, για το πώς αντιλαμβάνονται τους κοινούς ή διαφορετικούς αγώνες που έχουν να δώσουν οι άντρες και οι γυναίκες σε
επίπεδο προσωπικής ή συλλογικής ζωής Πού συναντιούνται και πού διαφοροποιούνται οι στόχοι, οι προσδοκίες τους ή οι
διαψεύσεις τους;
ΕΙΔΙΚΕΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ
Α. Σε περίπτωση που το κείμενο αναφέρεται στη θεματική ενότητα «Τα φύλα στη Λογοτεχνία», η εξέταση στο Μάθημα της
Νέας Ελληνικής Λογοτεχνίας συνολικά προϋποθέτει το βαθμό πρόσληψης από τον μαθητή του κειμένου ως όλου, όπως και την
ικανότητα ο μαθητής να κατανοεί το κείμενο ώστε να είναι σε θέση:
α.
α1. Να διακρίνει τα πρόσωπα που περιλαμβάνει η αφήγηση.
α2. Να εντάσσει τα πρόσωπα στο χρόνο και στο χώρο, ο οποίος προσδιορίζεται από το κείμενο (δηλ. να προσδιορίζει γενικά το
χρόνο και το χώρο στον οποίο κινούνται τα πρόσωπα του κειμένου)
α3. Να διακρίνει ποιος αφηγείται και σε ποιον ή σε ποιους απευθύνεται.
α4. Να επισημαίνει -εφόσον υπάρχουν στο κείμενο- αλλαγές του τόπου και του χρόνου της αφήγησης.
Επισημαίνεται ότι η τοποθέτηση των προσώπων στο χώρο και στο χρόνο της αφήγησης δεν προϋποθέτει σύνθετες
αφηγηματολογικού χαρακτήρα γνώσεις και εξειδικευμένες ορολογίες που παραπέμπουν στη Θεωρία της Λογοτεχνίας
β.
β1. Να περιγράψει ένα ή δύο από τους βασικούς χαρακτήρες,, και να τους συσχετίσει με κοινωνικά στερεότυπα όπως αυτά
προβάλλονται στο κείμενο (αυταρχικός πατέρας, στοργική μητέρα, μοιραία γυναίκα, πιστή σύζυγος, κακιά μητριά κλπ.)
β2. Να αιτιολογήσει τις απαντήσεις του με αντίστοιχες παραπομπές στο κείμενο.
Οι ερωτήσεις υπό τα στοιχεία «α» και «β» βαθμολογούνται με 50 μονά-δες (α = 25 μονάδες + β = 25 μονάδες) και συνοδεύουν
το αδίδακτο κείμενο που κληρώνεται από την τράπεζα θεμάτων.
γ.
γ1. Να αλλάξει τον αφηγητή σε ολόκληρο το κείμενο ή σε τμήμα του κειμένου.
γ2. Να επιφέρει τις αντίστοιχες αλλαγές στην οπτική της αφήγησης.
γ3. Να αιτιολογήσει τις αλλαγές αυτές με στοιχεία που αφορούν τον χαρακτήρα των προσώπων.
δ.
δ1. Να διατυπώσει την άποψή του για τις αντιλήψεις που κυριαρχούν κατά την εποχή στην οποία αναφέρεται το κείμενο.
δ2. Να προβεί σε συγκριτικές θεωρήσεις κάνοντας διασύνδεση με τη σύγχρονη εποχή.
Οι ερωτήσεις υπό τα στοιχεία «γ» και «δ» βαθμολογούνται με 50 μονά-δες (γ = 25 μονάδες +δ = 25 μονάδες) και δίνονται από
τους διδάσκοντες το μάθημα.