CÁC NGOẠI LỆ CHUNG

Nội dung
Tổng quan

Các biện pháp cần thiết để bảo vệ đời sống hoặc

sức khỏe con người, động vật và thực vật
Các biện pháp ngoại lệ ở Điều XX(d)

Các biện pháp liên quan đến bảo tồn các nguồn
tài nguyên cạn kiệt
2
Tổng quan
I.

3
 • Cho phép các Thành viên WTO
không thi hành các nghĩa vụ
GATT để bảo vệ các giá trị xã hội
theo một số các điều kiện nhất
Các ngoại lệ định
chung • Đảm bảo rằng khi các thành viên
thực hiện các cam kết trong các
Hiệp định WTO thì không cản trở
việc theo đuổi các mục tiêu
chính sách hợp pháp

4
Cơ sở pháp lý: Điều XX GATT 1994

• Với bảo lưu rằng các biện pháp đề cập ở đây không được theo cách
tạo ra công cụ phân biệt đối xử độc đoán hay phi lý giữa các nước có
cùng điều kiện như nhau, hay tạo ra một sự hạn chế trá hình với
thương mại quốc tế, không có quy định nào trong Hiệp định này được
hiểu là ngăn cản bất kỳ bên ký kết nào thi hành hay áp dụng các biện
pháp:
a) cần thiết để bảo vệ đạo đức công cộng;
b) cần thiết để bảo vệ cuộc sống và sức khoẻ của con người, động
vật hay thực vật;
c) …….

5
Danh sách các ngoại lệ

a) Cần thiết để bảo vệ đạo đức công cộng;

b) Cần thiết để bảo vệ cuộc sống và sức khoẻ của con người, động vật
hay thực vật;
c) Nếu liên quan đến nhập khẩu hoặc xuất khẩu vàng hoặc bạc
d) Để tuân thủ luật hoặc quy định phù hợp với GATT
e) Khi hàng hoá liên quan đến lao động tù nhân
f) Để bảo vệ tài sản quốc gia có giá trị nghệ thuật, lịch sử hoặc khảo cổ
g) Khi liên quan đến bảo tồn các nguồn tài nguyên thiên nhiên có thể bị
cạn kiệt
h) Để tuân thủ với các hiệp định quốc tế về hàng hoá
i) (loại bỏ)
j) Để hạn chế hoặc đối phó với khan hiếm

6
Các biện pháp được liệt kê là ngoại lệ

• Dù mâu thuẫn với tự do thương mại nhưng được chấp

nhận để bảo về các giá trị và lợi ích xã hội hợp pháp
• Các biện pháp thường bị tranh chấp:
• Các biện pháp cần thiết để bảo vệ đời sống hoặc sức
khỏe con người, động vật và thực vật tại Điều XX(b)
• Các biện pháp tại Điều XX(d)
• Các biện pháp liên quan đến bảo tồn các nguồn tài
nguyên cạn kiện tại Điều XX(g)

7
Áp dụng ngoại lệ Điều XX để biện
minh cho vi phạm GATT

Biện pháp đó có thỏa mãn phần

Biện pháp đó có thuộc một chung (chapeau) Điều XX?
trong các ngoại lệ cụ thể? (không tuỳ tiện, phi lý hoặc hạn
chế trá hình)

8
Ví dụ
Biện pháp của Vanin:
Thuế bán hàng cho xe có mức tiêu thụ • Cả Vanin và Tristat đều là Thành
nhiên liệu thấp hơn 12 miles cho một viên WTO
gallon (mpg) là 15%, trong khi thuế đó
cho xe cao hơn 12 mpg là 5 % • Vanin áp đặt thuế bán hàng cho xe
Vanin có mức tiêu thụ nhiên liệu thấp
hơn 12 mpg (được cho là tạo ra
nhiều khí thải và vì thế gây ô
Mức %êu thụ nhiên liệu nhiễm nhiều hơn) cao hơn
> 12 mpg • Tất cả xe sản xuất ở Vanin có mức
> 12 mpg, trong khi tất cả xe sản
xuất ở Tristat có mức < 12 mpg
• Hậu quả: tất cả xe sản xuất ở
Tristat bị đánh thuế ở mức 15 %
• Vanin có vi phạm GATT 1994?
Mức %êu thụ nhiên liệu
< 12 mpg
Tristat
9
Các biện pháp cần thiết để
bảo vệ đời sống hoặc sức khỏe
con người, động vật và thực
vật
II.

10
Bảo vệ đời sống hoặc sức khỏe con người,
động vật và thực vật – Điều XX(b) GATT 1994

• …không có quy định nào trong Hiệp định này được hiểu là ngăn
cản bất kỳ bên ký kết nào thi hành hay áp dụng các biện pháp:
…
(b) cần thiết để bảo vệ cuộc sống và sức khoẻ của con người,
động vật hay thực vật
• Điều XX (b) bao gồm cả chính sách sức khỏe cộng đồng và chính
sách môi trường
• Thailand – CigareHes
• EC – Asbestos

11
Các bước chứng minh

Biện pháp có được hoạch

Biện pháp có cần thiết để
định để bảo vệ đời sống
hoàn thành mục tiêu
hay sức khỏe con người,
chính sách không?
động vật và thực vật?

12
Tính cần thiết

• Chứng minh rnh cần thiết của biện pháp:

• Không có biện pháp khác phù hợp với GATT hoặc ít mâu
thuẫn hơn
• Thailand – Cigare.es
• Không cần chứng minh mục uêu của chính sách đó là “cần
thiết”
• US - Gasoline

13
Mức độ bảo vệ

• Không thể tranh chấp về mức độ bảo vệ của biện pháp

• Thành viên WTO có quyền đặt ra các mức độ bảo vệ sức khỏe cộng
đồng mà họ cho là thích hợp
• EC – Asbestos
• Tiêu chuẩn của các bằng chứng
• Phải dựa trên các nguồn khoa học mà tại thời điểm đó cho thấy
một quan điểm tuy khác biệt nhưng đủ trình độ và được công
nhận
• Nguyên tắc phòng ngừa được áp dụng khi hành vi hay công nghệ
chưa được biết đến nhiều
• EC – Asbestos

14
Nghiên cứu tình huống: EC-Asbestos
Tình tiết

Tình tiết
• Pháp ban hành Nghị định số 96-113 cấm asbestos và các sản phẩm
chứa asbestos vì chất này gây ra ung thư
• Các loại sợi khác không gây ra ung thư nhưng vẫn có nguy cơ ảnh
hưởng đến sức khoẻ vẫn được dùng thay thế cho asbestos để gia tăng
độ cứng cho sản phẩm
• Canada khai thác và xuất khẩu asbestos vào Pháp nên bị ảnh hưởng
bởi lệnh cấm.
• Canada đã khởi kiện Pháp tại cơ quan giải quyết tranh chấp WTO, cho
rằng biện pháp của Pháp là một rào cản thương mại phi thuế quan

15
Các biện pháp ngoại lệ ở
Điều XX(d)
III.

16
Các biện pháp tại Điều XX(d)

• …không có quy định nào trong Hiệp định này được hiểu là ngăn cản
bất kỳ bên ký kết nào thi hành hay áp dụng các biện pháp:
•…
• (d) cần thiết để bảo đảm sự tôn trọng pháp luật và các quy tắc không
trái với các quy định của Hiệp định này, ví dụ như các quy định liên
quan tới việc áp dụng các biện pháp hải quan, duy trì hiệu lực của
chính sách độc quyền tuân thủ đúng theo khoản 4 Điều II và Điều
XVII, liên quan tới bảo hộ bản quyền, nhãn hiệu thương mại và quyền
tác giả và các biện pháp thích hợp để ngăn ngừa các hành vi thương
mại gian lận

17
Các bước chứng minh Điều XX(d)

Biện pháp phải được xây

dựng để “đảm bảo sự tôn
Biện pháp phải “cần thiết”
trọng” pháp luật và các quy
để đảm bảo sự tôn trọng
tắc mà bản thân chúng
không trái với GATT 1994

18
Nghiên cứu tình huống: Korea – Beef
Tình tiết
• Hệ thống Bán lẻ Kép quy định về kênh phân phối tách biệt cho thịt bò
nhập khẩu và thịt bò nội địa. Các cửa hàng bán lẻ chỉ được phép bán
một loại thịt bò, nhập khẩu hoặc nội địa. Cửa hàng thịt bò nhập khẩu
phải đề biển “Cửa Hàng Chuyên Thịt Bò Nhập Khẩu”. Các nhà phân
phối lớn như cửa hàng bách hóa hay siêu thị được phép phân phối cả
hai loại thịt bò nhưng phải bày hàng ở các quầy riêng biệt. Trước khi
có quy định này, thịt bò nhập khẩu được phân phối qua hệ thống
bán lẻ sẵn có dành cho thịt bò nội địa.
• Biện pháp trên của Hàn Quốc được hoạch định nhằm thực thi Luật
Cạnh tranh không lành mạnh, một đạo luật bề ngoài phù hợp với các
quy định của WTO. Vào thời điểm đó có sự lan rộng các hành vi gian
lận về nguồn gốc xuất xứ của thịt bò. Hàn Quốc cho rằng, cần thiết
phải áp dụng biện pháp hệ thống bán hàng kép đối với sản phẩm thịt
bò nhập khẩu, vì sử dụng biện pháp này mới đủ mạnh để chống lại
hành vi gian lận và đảm bảo sự tuân thủ pháp luật quốc gia.

19
Các biện pháp liên quan
đến bảo tồn các nguồn
tài nguyên cạn kiện
IV.

20
Các biện pháp liên quan đến gìn giữ các
nguồn tài nguyên cạn kiện tại Điều XX(g)

• …không có quy định nào trong Hiệp định này được hiểu là ngăn cản bất kỳ
bên ký kết nào thi hành hay áp dụng các biện pháp:
•…
• (g) liên quan tới việc gìn giữ nguồn tài nguyên có thể bị cạn kiệt, nếu các
biện pháp đó cũng được áp dụng hạn chế cả với sản xuất và Têu dùng
trong nước

21
 Các bước chứng minh

Biện pháp có được

Mục tiêu chính
Biện pháp có liên thực thi cùng với
sách là gìn giữ các
quan tới mục tiêu các hạn chế sản
nguồn tài nguyên
chính sách? xuất hoặc ~êu thụ
có thể cạn kiệt?
nội địa?

22
Các vấn đề phải chứng minh

• “gìn giữ các nguồn tài nguyên có thể cạn kiệt”

• Cả các loài sinh vật và phi sinh vật
• US – Shrimp
• US – Gasoline
• “liên quan tới”
• Biện pháp đó phải chủ yếu nhằm mục đích bảo tồn
• Canada – Herring and Salmon
• Quan hệ giữa biện pháp và chính sách môi trường phải là mối quan hệ “có
thật và mật thiết có thể thấy được”
• US – Shrimp
• “cân bằng”
• Đặt ra các hạn chế đối với cả sản phẩm nhập khẩu và nội địa vì mục %êu bảo
tồn
• US - Gasoline

23
Nghiên cứu Nnh huống: US – Shrimp
Tình )ết
• Năm 1987, Hoa Kỳ đã ban hành quy định yêu cầu tất cả tàu lưới kéo tôm
ở Hoa Kỳ phải gắn thiết bị loại trừ rùa biển (TEDs) hoặc hạn chế khắt khe
trong những vùng đặc thù nơi có tỉ lệ rùa biển bị chết cao đáng kể trong
vùng khai thác tôm
• Vào năm 1989,Hoa Kỳ ban hành quy định “áp một lệnh cấm nhập khẩu
tôm được đánh bắt bằng những công nghệ đánh bắt có tác hại xấu tới
loài rùa biển”
• Lệnh cấm này sẽ không áp dụng cho các quốc gia được cấp phép nếu
tôm được đánh bắt thoả mãn các điều kiện không gây tổn hại rùa biển
• Giấp phép cũng được cấp cho quốc gia nào đưa ra được tài liệu chứng
minh mình đã thông qua một chương trình quản lý việc bắt ngẫu nhiên
rùa biển trong quá trình đánh bắt tôm và so sánh tỉ lệ ngẫu nhiên bắt
phải rùa biển với tỉ lệ của Hoa Kỳ.
• India, Malaysia, Pakistan, Thailand khởi kiện

24
Nghiên cứu tình huống: US – Shrimp
Vấn đề
• Lệnh cấm nhập khẩu tôm không có chứng minh về
phương pháp đánh bắt không gây hại đến loài rùa biển
của Hoa Kỳ có vi phạm Điều XI.1 về hạn chế số lượng
hay không?
• Nếu có, lệnh cấm này có thuộc ngoại lệ tại Điều XX(g)
có mục tiêu bảo vệ nguồn tài nguyên thiên nhiên có thể
cạn kiệt để vẫn hợp pháp hay không?

25
Phần chung
(Chapeau)
V.

26
Các yêu cầu của phần chung (chapeau)

• Với bảo lưu rằng các biện pháp đề cập ở đây không được
theo cách tạo ra công cụ phân biệt đối xử độc đoán hay phi
lý giữa các nước có cùng điều kiện như nhau, hay tạo ra một
sự hạn chế trá hình với thương mại quốc tế…
• Các biện pháp phải được áp dụng theo cách thức KHÔNG
tạo nên:
• Sự phân biệt đối xử độc đoán hoặc phi lý giữa các nước có cùng điều
kiện
• Sự hạn chế trá hình đối với thương mại quốc tế

27
Mục đích của phần chung

• Tránh sự lạm dụng của các nước Thành viên

• US - Gasoline
• Thể hiện nguyên tắc thiện chí trong thương mại
quốc tế
• US - Shrimp

28
Phân biệt đối xử độc đoán và phi lý
• Khác với khái niệm “phân
biệt đối xử” ở các điều
luật khác
• Phân biệt đối xử không
Phân biệt phải chỉ giữa các Thành
Áp dụng Phân biệt
biện pháp đối xử phải
đối xử phải viên xuất khẩu khác nhau
xảy ra giữa mà còn giữa các Thành
dẫn đến độc đoán
các nước có
phân biệt và phi lý về
cùng điều
viên xuất khẩu và Thành
đối xử tính chất viên nhập khẩu
kiện
• US – Gasoline
• US - Shrimp

29
Hạn chế trá hình đối với thương mại quốc tế

• Khi biện pháp bộc lộ rằng trên thực tế nó không nhằm theo
đuổi mục uêu chính sách hợp pháp được viện dẫn để hưởng
miễn trừ
• Thực tế, mục đích là hạn chế thương mại

30