İSLAM İKTİSADI VİZE SINAVI

ABDULLAH DURMUŞ
BETÜL TUNK
240117074

İslam iktisadının özellikleri

1- insanların birebirlerini desteklemesini teşvik eder.
2- insanlar arasındaki çatışmayı önler.
3- Netliği ön görür, anlaşma sözleşme ortaklık gibi olaylarda netlik ilkesi çok önemlidir.
4- Zahmetsiz rahmet olmaz kaidesi vardır. Yani bir insan külfete girmeden nimetini alamaz. Bu
yüzden faizin kesinlikle İslam iktisadında yeri yoktur
5- Kurallarını Kuran Sünnet ve icmadan yani şer’i kanunlardan alır.
6- üretim kar payı ortaklık temel esaslarıdır.
7- Toplumun çıkarları ile bireysel çıkarlar dengelenmesi esastır. Kapitalist sistemdeki gibi gelir
eşitsizliğine izin vermez.
8-insan doğasına uygun bir sistemdir, doğaldır.Zira Allahu Teala her zaman muamelatın
kanunlarını buna göre belirleyerek kullarını çatışmadan ve külfetten kurtarmıştır.

Faiz Riba Nedir?

Bir kişiye borç verildiğinde karşılığında ödenecek tutardan fazlasını almaya riba denir. üretim
faizi değil, tüketim faizi haramdır. Bu İslam iktisadında haksız kazanç olarak kabul edilir ve
uygulanması kesinlikle haramdır. Faiz Peygamberimiz zamanındaki Arap toplumunda yaygındı
ve sıkça kullanılıyordu. Allahu Teala Kuranı Kerim’de faizi kademeli olarak yasaklamıştır. Miraç
olayında faiz yiyenler kınanmıştır. Ayrıca faizin malı arttırmayacağı Rum suresinde ifade
edilmiştir. Kesin olarak yasaklanması ise Bakara suresinde olmuştur.
Türleri şu şekildedir;
1-Düşük Oranlı Faiz-Fâhiş (Aşırı) Faiz
Düşük faiz borçlunun haksızlığa uğramasına sebep olur. Çünkü gelecekteki ekonominin takip
edeceği seyri tahmin ederek ne düşük, ne de yüksek faiz kararının doğru olacağını söylemek
mümkün görünmüyor. Bu durum ayrıca piyasa şartları çok değişken olduğundan dolayı kolay
değil.

2- Basit Faiz-Bileşik Faiz (Ed'âf-ı Mudâafe)

Bir kişi faizli borcunu vadesi gelip de ödemez ise üzerine faizi de eklenir ve yeni bir faiz haddi
ile ikinci bir vadeye ertelenir. Bu duruma da bileşik faiz denir. Mantık olarak diğer faiz ile
aynıdır. Fakat bazı müellifler kuranı Kerim’in bahsettiği faizin bu faiz türü olduğunu iddia
ederler.

3- Üretim Amaçlı Kredi Faizi-Tüketim Amaçlı Kredi Faizi

Faiz ile Kar Payı arasındaki fark nedir?

Faizde kesin olarak taahhüt edilen ana para garantisi var ve ana para ile getiri elde edebilirsiniz.
Kâr payı ise kesin getirisi olmadığı için ana para garantisi de yoktur.
• Faizde borç sözleşmesi yapılır kâr payı ise emek sermaye ortaklığı ile yapılır.
• Faizde yatırılan para meşru ya da gayri meşru yöntemlerle değerlendiriliyor. Katılma
hesabındaki para meşrû yöntemle değerlendirilir.
• Faiz, verilen borçtan elde edilen gelirdir,kâr ise, satılan maldan elde edilir.
• Borç alan kişi, onu kullanmasa bile faiz öder. Kâr ise, bir mal satılmadan elde edilemez.
• Borç veren,borcun batması durumu hariç hiç risk almaz. Yani her halükarda borcunu faiziyle
birlikte ister. Mal satan ise, risk üstlenmiştir.
Vade Farkı ile Faiz nedir?
• Faiz borçtan elde edilir. Vade farkı ise mal alım satımından elde edilir.
• Faiz, herkes açısından standart bir değerde olan paraya biçilen zaman değeridir. Oysa vade
farkı, kişiden kişiye, maldan mala değişen mal bedelinde pazarlıkla belirlenen bir değerdir.
• Değişim işleminin para ile mal arasında olması alınan vade farkının faizden farklı hükümde
olmasını sağlamaktadır.
KOMİSYON VE FAİZ ARASINDAKİ FARK NEDİR?
• Komisyon ücreti, hukuken meşrudur ve varlığı kesin bir menfaatin karşılığıdır. Bu sebeple
helaldir. Faizde karşılığında kesin bir menfaatin bulunamaz dolayısıyla haramdır.
• Faiz, kredinin belli bir yüzdesi olarak alınır, zamana bağlı olarak, belirli bir yeni hizmet
olmadığı halde mükerreren talep edilir.
KİRA VE FAİZ ?
• Kira, faydası tüketmekle değil, ev araba gibi kullanmakla ortaya çıkan mallardan elde edilir.
Mesela para kiraya verilemez.
• Kira karşılığı elde edilecek olan menfaat kesindir.
• Faizde ise, borç alanın kazanç elde etmesi kesin olmadığı gibi ana parayı kaybetmesi bile
muhtemeldir.

Faizsiz Finansta Fon Toplama Yöntemleri

Vadesiz Mevduat
Bağlayıcı belirli bir süresi yoktur.
Kişi parasını istediği zaman bankadan alabilir geri çekebilir.
Vadeli Mevduat
Kişi parasını belirli bir süre sonunda çekilmek üzere ve belirli bir faiz karşılığında bankalara
yatırır.
İhbarlı Mevduat
Bankaya haber verdikten sonra kişi belirli bir süre sonra çekilmek üzere bankaya parasını
yatırır.
Câri Hesap
Kişi hiçbir getiri beklemeksizin parasını bankaya koyar. İstediği zaman ister yarısını çekebilir
ister tamamını çekebilir.
Katılma Hesabı
Kişi belirli bir vade ile parasını yatırır. Bu para emek sermaye ortaklığı ile değerlendirilir ve
belirli oranlara göre katılım bankası ve kişinin parası arasında pay edilir. Bu tür sermaye ortaklığı
çerçevesinde kar elde edilen hesaplara katılma hesabı denir.
MUDARABE
• Mudarabe, emek-sermaye ilişkisi ile kurulan ortaklığa denir.
• Kârın nasıl paylaşılacağı oran olarak belirlenir.
• Sermaye işletmecinin elinde emanet gibidir tazmin edilemez.
• Zarar müşteriye aittir.İşletmeci ise, emeğinin karşılığını alamayacağı için zarar eder.

ALTIN HESAPLARI

• Fıkıhta sarf akdi kapsamına girer.

• Altın hesapları da cari veya katılma hesabı olarak açılabilmektedir.
• Altın hesaplarının birebir karşılığı İstanbul Altın Borsası’nda bulunmaktadır.
• Karşılığı bulunmaması halinde cari veya katılma hesabı olarak altın hesabı açılması caiz olmaz.
• Hesapta altın işlemlerinde peşinlik şartının yerine getirilmesi gerekir.