การวิเคราะห์ การลัดวงจรแบบไม่ สมมาตร

Unsymmetrical fault analysis

212-471 : Ch 6 1
 ลักษณะของปัญหา
I GF = ? SLG Fault

ถ้ าเกิดลัดวงจรแบบ 1 เฟส ลงดิน ขึน้ ทีบ่ ัส ดังแสดงในรู ป จงวิเคราะห์ หากระแส

ลัดวงจรทีเ่ ครื่ องกาเนิดไฟฟ้ าจ่ ายออกมา

212-471 : Ch 6 2
 แนวทางการวิเคราะห์ ปัญหา
ระบบไฟฟ้ ากาลัง 3 เฟส
เกิดลัดวงจรแบบไม่ สมมาตร
ในระบบอ้างอิง abc

แปลงผลลัพธ์ การวิเคราะห์ ระบบไฟฟ้ ากาลัง 3 เฟส

กลับสู่ ระบบอ้ างอิง abc กลายเป็ นระบบไม่ สมดุล

แปลง แปลง

วิเคราะห์ การลัดวงจร ระบบย่ อยทีส่ มดุล 3 ระบบ

ในระบบอ้างอิง 012 ในระบบอ้างอิง 012

ระบบย่ อยทีส่ มดุลถูกเรียกว่ า “ส่ วนประกอบสมมาตร” (Symmetrical components)

212-471 : Ch 6 3
 ส่ วนประกอบสมมาตร
ระบบย่ อยสมดุล
ลาดับเฟสบวก

ระบบไม่ สมดุล ระบบย่ อยสมดุล ระบบย่ อยสมดุล

3 เฟส 3 ระบบ ลาดับเฟสลบ

ระบบย่ อยสมดุล
ลาดับเฟสศูนย์

ระบบย่ อยทีส่ มดุลนีถ้ ูกเรียกว่ า ส่ วนประกอบสมมาตร (Symmetrical components)

212-471 : Ch 6 4
 แนวคิดของส่ วนประกอบสมมาตร
Vc1
Vc 2 Va
Vc Va 0
Vc 0
Va 2
Vb Va1

Vb1 Phase (abc)

Vb 0
component

Vb 2

Va 2

Vc1 Vb 2 Va 0 Vb 0 Vc 0
Va1 Vc 2

Positive (1) Negative (2) Zero (0)

Vb1 Sequence Sequence Sequence
component component component

212-471 : Ch 6 5
ความสั มพันธ์ ระหว่ างระบบ abc และระบบ 012
Vc1
Vc 2 Va
Vc Va 0
Vc 0
Va 2
Vb Va1

Vb1
Vb 0

Vb 2

Va = Va 0 + Va1 + Va 2

Vb = Vb 0 + Vb1 + Vb 2 = Va 0 + (1 240 )Va1 + (1120 )Va 2

= Va 0 + a 2Va1 + aVa 2

Vc = Vc 0 + Vc1 + Vc 2 = Va 0 + (1120 )Va1 + (1 240 )Va 2

= Va 0 + aVa1 + a 2Va 2

212-471 : Ch 6 6
การแปลงแรงดันระหว่ างระบบ abc และระบบ 012
Va = Va 0 + Va1 + Va 2
Vb = Va 0 + a 2Va1 + aVa 2
Vc = Va 0 + aVa1 + a 2Va 2

Va  1 1 1  Va 0 
    
 b 
V = 1 a 2
a  Va1  or V abc = AV 012
Vc  1 a a 2  Va 2 


Va 0  1 1 1  Va 
  1 2  
Va1  = 3 1 a a  Vb  or V 012 = A−1V abc
Va 2  1 a 2 a  Vc 


การแปลงกระแสก็ใช้ สมการแบบนีเ้ ช่ นกัน

212-471 : Ch 6 7
กระแสไลน์ ลาดับเฟสศูนย์ ในระบบ 3 เฟส 3 สาย
Ia  Ia 0  1 1 1   Ia 
a
  1 2  
Ib  I a1  = 3 1 a a   Ib 
b  I a 2  1 a 2 a   I c 

Ic 3-f , 3-W System
c 1
Ia 0 = ( Ia + Ib + Ic )
3

=0

กรณี ระบบ 3 เฟส 3 สาย จะไม่ มีกระแสไลน์ ลาดับเฟสศูนย์ ไหล

212-471 : Ch 6 8
กระแสไลน์ ลาดับเฟสศูนย์ ในระบบ 3 เฟส 4 สาย
Ia  Ia 0  1 1 1   Ia 
a   1  
 I a1  = 3 1 a a 2   Ib 
Ib  I a 2  1 a 2 a   I c 
b 
Ic 3-f , 3-W System
1
c Ia 0 = ( Ia + Ib + Ic )
3
In
n
1
= In
3
กรณี ระบบ 3 เฟส 4 สาย
- ถ้ าระบบสมดุล จะไม่ มีกระแสไลน์ ลาดับเฟสศูนย์ ไหล
- ถ้ าระบบไม่ สมดุล อาจจะ มี หรื อ ไม่ มี กระแสไลน์ ลาดับเฟสศูนย์ ไหล
- กระแสลาดับเฟสศูนย์ ไม่ ใช่ ตัวบ่ งชี้ความสมดุลของระบบ
212-471 : Ch 6 9
การบ่ งชี้ความสมดุลของระบบจากกระแสลาดับเฟส
กรณีที่ 1 : ระบบสมดุล
I a = 1 30 , I b = 1 − 90 , I c = 1150

 Ia 0  1 1 1   Ia  1 1 1   1 30   0 
  1   1 2
   
 I a1  = 3 1 a a 2   I b  = 1 a a  1 − 90  = 1 30 
 I a 2  1 a 2   
3     0 
 a   Ic  1 a 2
a   1150   

ข้ อสั งเกตุ
- กระแสลาดับเฟสบวกจะมีค่าเท่ ากับกระแสเฟส a
- กระแสลาดับเฟสศูนย์ และลบจะมีค่าเท่ ากับ 0
212-471 : Ch 6 10
การบ่ งชี้ความสมดุลของระบบจากกระแสลาดับเฟส
กรณีที่ 2 : ระบบไม่ สมดุล
I a = 1 30 , I b = 0.5 − 45 , I c = 0.890

 Ia 0  1 1 1   Ia  1 1 1   1 30 
  1   1 2
 
 I a1  = 3 1 a a 2   I b  = 1 a a   0.5 − 45 
1 a 2  3  
 I a 2 
 a   I c  1 a 2
a   0.890 

 0.89137.81 
 
=  0.1977 − 37.80 
 
 0.5292109.11 

ข้ อสั งเกตุกระแสลาดับเฟสลบจะมีค่าไม่ เท่ ากับ 0

212-471 : Ch 6 11
 การบ่ งชี้ความสมดุลของระบบจากกระแสลาดับเฟส
กรณีที่ 3 : ระบบไม่ สมดุล
I a = 100 , I b = 10180 , I c = 0

 Ia 0  1 1 1   Ia  1 1 1   100 
  1 2   1 2
 
 I a1  = 3 1 a a   I b  = 1 a a  10180 
 I a 2  1 a 2   
3   
 a   Ic  1 a 2
a   0 

 0 
 
=  5.7735 − 30 
 5.7735 +30 
 
ข้ อสั งเกตุกระแสลาดับเฟสศูนย์ จะมีค่าเท่ ากับ 0 แต่ กระแสลาดับเฟสลบจะมีค่าไม่ เท่ ากับ 0
ดังนั้นกระแสลาดับเฟสลบจึงเป็ นตัวบ่ งชี้ความไม่ สมดุลของระบบ
212-471 : Ch 6 12
กระแสเฟสลาดับเฟสศูนย์ ในกรณี Ungrounded wye connection
a
Ia
 Ia 0  1 1 1   Ia 
  1 2  
 I a1  = 3 1 a a   Ib 
 I a 2  1 a 2 a   I c 

Ib
b 1
Ic Ia 0 = ( Ia + Ib + Ic ) = 0
3
c

กรณี Ungrounded wye connection จะไม่ มีกระแสเฟสลาดับเฟสศูนย์ ไหล

212-471 : Ch 6 13
กระแสเฟสลาดับเฟสศูนย์ ในกรณี Grounded wye connection
 Ia 0  1 1 1   Ia 
a   1 2  
 I a1  = 3 1 a
Ia a   Ib 
 I a 2  1 a 2 a   I c 


1
Ib Ia 0 = ( Ia + Ib + Ic )
b 3
IG
Ic
1
= IG
c 3

กรณี Grounded wye connection

- ถ้ าระบบสมดุล จะไม่ มีกระแสเฟสลาดับเฟสศูนย์ ไหล
- ถ้ าระบบไม่ สมดุล อาจจะ มี หรื อ ไม่ มี กระแสเฟสลาดับเฟสศูนย์ ไหล
- ถ้ ามีไหล กระแสเฟสลาดับเฟสศูนย์ จะไหลลงดิน
212-471 : Ch 6 14
 กระแสเฟสลาดับเฟสศูนย์ ในกรณี Delta connection
a  I ab 0  1 1 1   I ab 
  1  
I ab  ab1  = 3 1 a
I a 2   I bc 
 I ab 2  1 a 2 a   I ca 

I cir I ca
1
b Ia 0 = ( I ab + I bc + I ca )
3
I bc
= I cir
c

กรณี Delta connection

- ถ้ าระบบสมดุล จะไม่ มีกระแสเฟสลาดับเฟสศูนย์ ไหล
- ถ้ าระบบไม่ สมดุล อาจจะ มี หรื อ ไม่ มี กระแสเฟสลาดับเฟสศูนย์ ไหล
- ถ้ ามีไหล กระแสเฟสลาดับเฟสศูนย์ จะไหลวนภายใน Delta loop
212-471 : Ch 6 15
ขั้นตอนการวิเคราะห์ การลัดวงจรแบบไม่ สมมาตร
1. สร้ างแบบจาลอง หรื อ วงจรสมมูลลาดับเฟสของระบบ ซึ่ง
วงจรสมมูลลาดับเฟส ก็คือวงจรสมมูลทีว่ าดขึน้ ในระบบ
อ้างอิง 012 นั่นเอง
2. คานวณหากระแสลัดวงจรทีจ่ ุดลัดวงจรในเทอมของ
ส่ วนประกอบสมมาตร
3. คานวณหากระแสลัดวงจรที่ไหลผ่ านองค์ประกอบต่ างๆใน
เทอมของส่ วนประกอบสมมาตร
4. แปลงกระแสลัดวงจรต่ างๆจากส่ วนประกอบสมมาตรกลับมา
สู่ ส่วนประกอบเฟส

212-471 : Ch 6 16
วงจรสมมูลลาดับเฟสของเครื่ องกาเนิดไฟฟ้าซิงโครนัส
Ia 0
ZG0 +
3Zn Va 0
−
a

I a1
+
Ea
−
ZG1 +
+
Ea Va1
Zn
−
−
−

Ec Eb
+

b Ia 2
c ZG2 +
Va 2
−

212-471 : Ch 6 17
สมการแรงดันของเครื่ องกาเนิดไฟฟ้าในระบบอ้ างอิง 012
Ia 0
ZG0 +
3Zn Va 0 Va 0 = −( ZG0 + 3 Z n ) I a 0
−
Va1 = Ea − ZG1 I a1
I a1
Va 2 = − ZG2 I a 2
ZG1 +
+
Ea Va1
−
−
Va 0   0   ZG0 + 3Z n 0 0   Ia0 
      
Va1  =  Ea  − 
Ia 2 0 ZG1 0   I a1 
ZG2 + Va 2   0   0 0 ZG2   I a 2 
Va 2
−

212-471 : Ch 6 18
แบบจาลองของเครื่ องกาเนิดไฟฟ้ าในระบบอ้ างอิง 012 : กรณีลดั วงจรแบบ 1 เฟส ลงดิน
Ia Va = 0
a
Fault conditions :
+  Ia 0  1 1 1   Ia   Ia 
1. I b = 0 , I c = 0
Ea
−   1 2   1 
Zn
2. Va = 0  I a1  = 3 1 a a   0  =  Ia 
3
 I a 2  1 a 2 
a   0   I a 

−

Ec Eb
+

b Vb
Ib = 0 1 1
I a 0 = I a1 = I a 2 = Ia = In
Ic = 0 Vc 3 3
c

Ia 0 I a1 Ia 2
ZG0 + ZG1 + ZG2 +
+
3Zn Va 0 Ea Va1 Va 2
−
− − −

212-471 : Ch 6 19
การวิเคราะห์ กระแสลัดวงจรในระบบอ้างอิง 012
Ia 0 I a1 Ia 2
ZG0 + ZG1 + ZG2 +
+
3Zn Va 0 Ea Va1 Va 2
−
− − −

1 1
I a 0 = I a1 = I a 2 = Ia = In
3 3

Ea
I a 0 = I a1 = I a 2 =
( ZG0 + 3 Z n ) + ZG1 + Z G2

3 Ea
Ia = In = 3 Ia 0 =
( ZG0 + 3 Z n ) + Z G1 + Z G2

212-471 : Ch 6 20
 ตัวอย่ างที่ 1
20 MVA
13.8 kV G P (SLG : a)
X G0 = 0.1
X G1 = 0.25 = X d
X G2 = 0.35

สมมุติว่าในขณะเริ่มต้ นเครื่ องกาเนิดไฟฟ้ากาลังทางานในสภาวะไร้ โหลด

และแรงดันทีข่ ้วั มีขนาด 13.8 kV ต่ อมาเกิดลัดวงจรแบบ 1 เฟส ลงดิน ณ
จุด P (เฟส a) จงวิเคราะห์ หา
1. กระแสลัดวงจร ณ จุดลัดวงจร
2. แรงดันไลน์ ในสถานะลัดวงจร
212-471 : Ch 6 21
 ขั้นตอนที่ 1 : สร้ างแบบจาลองของระบบในระบบอ้างอิง 012
กาหนดให้ แรงดันที่ข้วั ของเครื่ องกาเนิดไฟฟ้ าเป็ นเฟสเซอร์ อ้างอิง
Ia 0 I a1 Ia 2 Va = Ea
j0.1 + j0.25 + j0.35
+
+ 13.8
Va 0 Ea Va 2 = 0
− Va1 13.8
− − −
= 1.00 pu

ขั้นตอนที่ 2 : วิเคราะห์ หากระแสลัดวงจรในระบบอ้างอิง 012

1.00
I a 0 = I a1 = I a 2 = = − j1.43 pu
j (0.1 + 0.25 + 0.35)

ขั้นตอนที่ 3 : วิเคราะห์ หากระแสลัดวงจรในระบบอ้างอิง abc

 I a  1 1 1   − j1.43   − j 4.29 
   
 I b = 1 a 2
a   − j1.43  =  0 
 I c  1 a 
a 2   − j1.43   0 

212-471 : Ch 6 22
ขั้นตอนที่ 4 : วิเคราะห์ หาแรงดันเฟสทีข่ ้ัวของเครื่ องกาเนิดไฟฟ้ าในระบบอ้างอิง 012
Va 0 = − j 0.1  ( − j1.43)
Ia 0 I a1 Ia 2 = −0.143
j0.1 + j0.25 + j0.35
+
+ Va1 = 10 − j 0.25  ( − j1.43)
Va 0 Ea Va1 Va 2
− = +0.643
− − −
Va 2 = − j 0.35  ( − j1.43)

= −0.500

ขั้นตอนที่ 5 : วิเคราะห์ หาแรงดันไลน์ ทขี่ ้ัวของเครื่ องกาเนิดไฟฟ้ าในระบบอ้ างอิง abc

Va  1 1 1   −0.143   0 
   
V
 b = 1 a 2
a   +0.643  =  −0.215 − j 0.99 
Vc  1 a 
a 2   −0.500   −0.215 + j 0.90


Vab = Va − Vb = 0 − ( −0.215 − j 0.99) = 1.0177.7

Vbc = Vb − Vc = ( −0.215 − j 0.99) − ( −0.215 + j 0.90) = 1.98 − 90

Vca = Vc − Va = ( −0.215 + j 0.90) − 0 = 1.01102.3

212-471 : Ch 6 23
แบบจาลองของเครื่ องกาเนิดไฟฟ้ าในระบบอ้ างอิง 012 : กรณีลดั วงจรแบบ 2 เฟส
Ia = 0 Va
a
Fault conditions :
+ 1. I a = 0 , I c = − I b  Ia0  1 1 1  0   0 
Ea
−   1 2   1 
 I a1  = 3 1 a a   I b  = (a − a ) I b 
2
2. Vb = Vc
Zn 3 2
 I a 2  1 a 2   −  
 a  b I  ( a − a ) I b
−

Ec Eb
+

b Vb
Ib 1
I a 0 = 0 , I a1 = − I a 2 = (a − a 2 ) I b
Ic Vc
3
c

Ia 0 = 0 I a1 Ia 2
ZG0 + ZG1 + ZG2 +
+
3Zn Va 0 = 0 Ea Va1 Va 2
−
− − −

212-471 : Ch 6 24
การวิเคราะห์ กระแสลัดวงจรในระบบอ้างอิง 012

Ia 0 = 0 I a1 Ia 2
ZG0 + ZG1 + ZG2 +
+
3Zn Va 0 = 0 Ea Va1 Va 2
−
− − −

Ia 0 = 0

Ea
I a1 =
ZG1 + ZG2

Ea
Ia 2 = − I a1 = −
ZG1 + ZG2

212-471 : Ch 6 25
 ตัวอย่ างที่ 2
20 MVA
13.8 kV G P (DL : b-c)
X G0 = 0.1
X G1 = 0.25 = X d
X G2 = 0.35

สมมุติว่าในขณะเริ่มต้ นเครื่ องกาเนิดไฟฟ้ากาลังทางานในสภาวะไร้ โหลด

และแรงดันทีข่ ้วั มีขนาด 13.8 kV ต่ อมาเกิดลัดวงจรแบบ 2 เฟส ณ จุด P
(เฟส b-c) จงวิเคราะห์ หา
1. กระแสลัดวงจร ณ จุดลัดวงจร
2. แรงดันไลน์ ในสถานะลัดวงจร
212-471 : Ch 6 26
 ขั้นตอนที่ 1 : สร้ างแบบจาลองของระบบในระบบอ้างอิง 012
กาหนดให้ แรงดันที่ข้วั ของเครื่ องกาเนิดไฟฟ้ าเป็ นเฟสเซอร์ อ้างอิง
Ia 0 = 0 I a1 Ia 2 Va = Ea
j0.1 + j0.25 + j0.35
+
+ 13.8
Va 0 = 0 Ea Va 2 = 0
− Va1 13.8
− − −
= 1.00 pu

ขั้นตอนที่ 2 : วิเคราะห์ หากระแสลัดวงจรในระบบอ้างอิง 012

1.00
I a 0 = 0 , I a1 = − I a 2 = = − j1.667 pu
j (0.25 + 0.35)

ขั้นตอนที่ 3 : วิเคราะห์ หากระแสลัดวงจรในระบบอ้างอิง abc

 I a  1 1 1  0   0 
   
 I b = 1 a 2
a   − j1.667  =  −2.886 
 I c  1 a 
a 2   + j1.667   +2.886 


212-471 : Ch 6 27
 ขั้นตอนที่ 4 : วิเคราะห์ หาแรงดันเฟสทีข่ ้ัวของเครื่ องกาเนิดไฟฟ้ าในระบบอ้างอิง 012
Va 0 = 0
Ia 0 = 0 I a1 Ia 2
j0.1 + j0.25 + j0.35
+ Va1 = 10 − j 0.25  ( − j1.667)
+
Va 0 = 0 Ea Va1 Va 2 = 0.583
−
− − − Va 2 = − j 0.35  ( + j1.667)

= 0.583

ขั้นตอนที่ 5 : วิเคราะห์ หาแรงดันไลน์ ทขี่ ้ัวของเครื่ องกาเนิดไฟฟ้ าในระบบอ้ างอิง abc

Va  1 1 1   0   +1.166 
   
V
 b = 1 a 2
a   0.583  =  −0.583 
Vc  1 a 
a 2   0.583   −0.583 

Vab = Va − Vb = 1.166 − ( −0.583) = 1.749

Vbc = Vb − Vc = ( −0.583) − ( −0.583) = 0

Vca = Vc − Va = ( −0.583) − 1.166 = −1.749

212-471 : Ch 6 28
แบบจาลองของเครื่ องกาเนิดไฟฟ้ าในระบบอ้ างอิง 012 : กรณีลดั วงจรแบบ 2 เฟส ลงดิน
Ia = 0 Va
a
Fault conditions :
+ Va 0  1 1 1  Va  1
1. I a = 0
  1 
a 2   0  = a 1
Ea
− V
Zn
2. Vb = Vc = 0 Va1  = 3 1 a 3  
Va 2  1 a 2  
a  0   1

−

−
Ec Eb
+

b Vb = 0
Ib 1
Va 0 = Va1 = Va 2 = Va
Ic Vc = 0 3
c

I a1 Ia 2
ZG0 + ZG1 + ZG2 +
+
3Zn Va 0 Ea Va1 Va 2
−
− − −

212-471 : Ch 6 29
การวิเคราะห์ กระแสลัดวงจรในระบบอ้างอิง 012
I a1 Ia 2
ZG0 + ZG1 + ZG2 +
+
3Zn Va 0 Ea Va1 Va 2
−
− − −

Ea
I a1 =
Z G1 + ( Z G0 + 3 Z n ) / / Z G2

Va 0 = Va1 = Va 2 = Ea − Z G1 I a1

Va 0
Ia0 =−
ZG0 + 3 Z n

Va 2
Ia 2 = −
ZG2
212-471 : Ch 6 30
 ตัวอย่ างที่ 3
20 MVA
13.8 kV G P (DLG : bc-G)
X G0 = 0.1
X G1 = 0.25 = X d
X G2 = 0.35

สมมุติว่าในขณะเริ่มต้ นเครื่ องกาเนิดไฟฟ้ากาลังทางานในสภาวะไร้ โหลด

และแรงดันทีข่ ้วั มีขนาด 13.8 kV ต่ อมาเกิดลัดวงจรแบบ 2 เฟส ลงดิน ณ
จุด P (เฟส b-c-G) จงวิเคราะห์ หา
1. กระแสลัดวงจร ณ จุดลัดวงจร
2. แรงดันไลน์ ในสถานะลัดวงจร
212-471 : Ch 6 31
 ขั้นตอนที่ 1 : สร้ างแบบจาลองของระบบในระบบอ้างอิง 012
กาหนดให้ แรงดันที่ข้วั ของเครื่ องกาเนิดไฟฟ้ าเป็ นเฟสเซอร์ อ้างอิง
Ia 0 I a1 Ia 2 Va = Ea
j0.1 + j0.25 + j0.35
+
+ =
13.8
0
Va 0 Ea Va1 Va 2
− 13.8
− − −
= 1.00 pu

ขั้นตอนที่ 2 : วิเคราะห์ หากระแสลัดวงจรและแรงดันเฟสที่ข้วั ในระบบอ้ างอิง 012

10
I a1 = = − j 3.05
j 0.1  j 0.35
j 0.25 +
j 0.1 + j 0.35
Va 0 = Va1 = Va 2 = 10 − j 0.25  ( − j 3.05) = 0.237
0.237
Ia0 = − = j 2.37
j 0.1
0.237
Ia 2 = − = j 0.68
j 0.35
212-471 : Ch 6 32
 ขั้นตอนที่ 3 : วิเคราะห์ หากระแสลัดวงจรในระบบอ้างอิง abc
 I a  1 1 1   + j 2.37   0 
     
 I b = 1 a 2
a   − j 3.05  =  4.8132.3 
 I c  1 a  
a 2   + j 0.68   4.847.7

 

ขั้นตอนที่ 4 : วิเคราะห์ หาแรงดันไลน์ ทขี่ ้ัวของเครื่ องกาเนิดไฟฟ้ าในระบบอ้ างอิง abc

Va  1 1 1   0.237   0.711

   
Vb  = 1 a
2
a   0.237  =  0 
Vc  1 a 
a 2   0.237   0 

Vab = Va − Vb = 0.711 − 0 = +0.711

Vbc = Vb − Vc = 0 − 0 = 0

Vca = Vc − Va = 0 − 0.711 = −0.711

212-471 : Ch 6 33
แบบจาลองของเครื่ องกาเนิดไฟฟ้ าในระบบอ้ างอิง 012 : กรณีลดั วงจรแบบ 3 เฟส
Ia Va
a
Fault conditions :
1. I b = I a  240 = a 2 I a
+
0
Ea
− I c = I a 120 = aI a  Ia 0  1 1 1   Ia   0 
  1  
2. Va = Vb = Vc a 2   a 2 I a  =  I a 
Zn
 I a1  = 3 1 a
 I a 2  1 a 2 a   aI a   0 
−

−
Ec Eb
+

+

b Vb
Ib
Ic Vc
c

Ia 0 = 0 I a1 Ia 2 = 0

ZG0 + ZG1 + ZG2 +

+
3Zn Va 0 = 0 Va1 Va 2 = 0
−
Ea
− − −

212-471 : Ch 6 34
การวิเคราะห์ กระแสลัดวงจรในระบบอ้างอิง 012
Ia 0 = 0 I a1 Ia 2 = 0

ZG0 + ZG1 + ZG2 +

+
3Zn Va 0 = 0 Va1 Va 2 = 0
−
Ea
− − −

Ia 0 = 0

Ea
I a1 =
ZG1

Ia 2 = 0

212-471 : Ch 6 35
 ตัวอย่ างที่ 4
20 MVA
13.8 kV G P (3-f)
X G0 = 0.1
X G1 = 0.25 = X d
X G2 = 0.35

สมมุติว่าในขณะเริ่มต้ นเครื่ องกาเนิดไฟฟ้ากาลังทางานในสภาวะไร้ โหลด

และแรงดันทีข่ ้วั มีขนาด 13.8 kV ต่ อมาเกิดลัดวงจรแบบ 3 เฟส ณ จุด P
จงวิเคราะห์ หากระแสลัดวงจร ณ จุดลัดวงจร

212-471 : Ch 6 36
 ขั้นตอนที่ 1 : สร้ างแบบจาลองของระบบในระบบอ้างอิง 012
กาหนดให้ แรงดันที่ข้วั ของเครื่ องกาเนิดไฟฟ้ าเป็ นเฟสเซอร์ อ้างอิง
Ia 0 = 0 Ia 2 = 0
I a1 Va = Ea
j0.1 + j0.25 + j0.35
+
13.8
+ = 0
Va 0 = 0 Ea Va1 Va 2 = 0 13.8
−
− − −
= 1.00 pu

ขั้นตอนที่ 2 : วิเคราะห์ หากระแสลัดวงจรในระบบอ้างอิง 012

1.00
I a1 = = − j 4 pu , I a 0 = I a 2 = 0
j 0.25

ขั้นตอนที่ 3 : วิเคราะห์ หากระแสลัดวงจรในระบบอ้างอิง abc

 I a  1 1 1  0   4 − 90 
     
 I b = 1 a 2
a   − j 4  =  4150 
 I c  1 a   
 a 2   0   4 30 
212-471 : Ch 6 37
แบบจาลองของเครื่ องกาเนิดไฟฟ้ าในระบบอ้ างอิง 012 : กรณีลดั วงจรแบบ 3 เฟส ลงดิน
Ia Va = 0
a
Fault conditions :
1. I b = I a  240 = a 2 I a
+
0
Ea
− I c = I a 120 = aI a  Ia 0  1 1 1   Ia   0 
  1  
Zn 2. Va = Vb = Vc
 I a1  = 3 1 a a 2   a 2 I a  =  I a 
 I a 2  1 a 2 a   aI a   0 
−

Ec Eb

+

b Vb = 0 0
Ib
Ic Vc = 0
c

Ia 0 = 0 I a1 Ia 2 = 0

ZG0 + ZG1 + ZG2 +

+
3Zn Va 0 = 0 Va1 Va 2 = 0
−
Ea
− − −

212-471 : Ch 6 38
เปรียบเทียบความรุนแรงของการลัดวงจรแต่ ละประเภท
20 MVA
13.8 kV G
X G0 = 0.1
X G1 = 0.25 = X d
X G2 = 0.35

การลัดวงจร ขนาดสู งสุ ดของกระแสลัดวงจร

1 เฟส ลงดิน 4.290
2 เฟส 2.886
2 เฟส ลงดิน 4.800
3 เฟส 4.000

212-471 : Ch 6 39
 ผลของการต่ อลงดินโดยใช้ นิวตรอลอิมพิแดนซ์
Ea = 1 0
20 MVA
Zn Ea
13.8 kV G P Ia =
3f ZG1
X G0 = 0.1
X G1 = 0.25 = X d
X G2 = 0.35 Ea
Ia =3
SLG ( Z G0 + 3 Zn ) + ZG1 + Z G 2

Zn |Ia|3f |Ia|SLG
0.0000 4.0000 4.2857
0.0075 4.0000 4.1522
0.0150 4.0000 4.0268
0.0225 4.0000 3.9088

นิวตรอลอิมพิแดนซ์ จะมีประโยชน์ สาหรับการจากัดขนาดของกระแสลัดวงจรลงดิน

212-471 : Ch 6 40
 การต่ อระบบลงดินและกระแสลัดวงจรลงดิน
SLG
G
P

P
+

+
−

−
+

การต่ อระบบลงดิน (System grounding) คือ การต่ อจุดนิวตรอลลงดิน

212-471 : Ch 6 41
 การต่ อระบบลงดินและกระแสลัดวงจรลงดิน
SLG
G
P

P
+

+
−

−
+

ข้ อด้ อยของระบบที่ไม่ ต่อลงดิน คือ อาจจะไม่ สามารถตรวจสอบการลัดวงจรลงดินได้

212-471 : Ch 6 42
การวิเคราะห์ การลัดวงจรแบบไม่ สมมาตรในระบบไฟฟ้ากาลัง
1
วงจรสมมูลลาดับเฟส ???
2 3 4
P

ถ้ าเกิดลัดวงจรแบบไม่ สมมาตร ณ จุด P

จะวิเคราะห์ หากระแสลัดวงจรที่ไหลผ่ านส่ วนต่ างๆได้ อย่ างไร

ขั้นตอนแรก ต้ องวาดวงจรสมมูลลาดับเฟสของระบบไฟฟ้ ากาลัง

212-471 : Ch 6 43
วงจรสมมูล 1 เฟสของหม้ อแปลง

212-471 : Ch 6 44
วงจรลาดับเฟสของหม้ อแปลง
P Z T1 Q

Single line diagram

P Z T2 Q

P Q

Z T0 = Z T1 = Z T2

P Z T2 Q

????

212-471 : Ch 6 45
วงจรลาดับเฟสศูนย์ ของหม้ อแปลง
P Q

P Q
P Q
Z T0

212-471 : Ch 6 46
วงจรลาดับเฟสศูนย์ ของหม้ อแปลง
P Q

P Q
P Q
Z T0

212-471 : Ch 6 47
วงจรลาดับเฟสศูนย์ ของหม้ อแปลง
P Q

P Q
P Q
Z T0

212-471 : Ch 6 48
วงจรลาดับเฟสศูนย์ ของหม้ อแปลง
P Q

P Q
P Q
Z T0

212-471 : Ch 6 49
วงจรลาดับเฟสศูนย์ ของหม้ อแปลง
P Q

P Q
P Q
Z T0

212-471 : Ch 6 50
 การเลื่อนเฟสในหม้ อแปลงทีม่ กี ารต่ อแบบ D-Y หรื อ Y- D
a
A X3

C H3 H1

N n b
X1

B H2 X2
c

VC Vab Va
A H1 X1 b

Vbc
B H2 X2 c
VA
Vc Vb
C H3 X3 a
VB Vca

จะเห็นว่ า VA จะมีเฟสไม่ ตรงกับ Va นั่นหมายความว่ ามีการเลื่อนเฟสระหว่ างเฟสเซอร์ ท้งั 2 ด้ าน

212-471 : Ch 6 51
 การเลื่อนเฟสของส่ วนประกอบสมมาตรลาดับเฟสบวก
ในหม้ อแปลงทีม่ ีการต่ อแบบ D-Y หรื อ Y- D ตามมาตรฐาน ANSI
A H1 X1 b

B H2 X2 c

C H3 X3 a

แรงดันลาดับเฟสบวกทีต่ กคร่ อมระหว่ างขั้ว H1 และจุดนิวตรอล ทางด้ านปฐมภูมิ

จะนำหน้ ำ แรงดันลาดับเฟสบวกที่ตกคร่ อมระหว่ างขั้ว X1 และจุดนิวตรอล
ทางด้ านทุตยิ ภูมิ เท่ ากับ 30 องศา
1
VH1-N 1
leads VX1-n = 30 or VAN
1 1
leads Vbn = 30

212-471 : Ch 6 52
 การเลื่อนเฟสของส่ วนประกอบสมมาตรลาดับเฟสลบ
ในหม้ อแปลงทีม่ ีการต่ อแบบ D-Y หรื อ Y- D ตามมาตรฐาน ANSI
A H1 X1 b

B H2 X2 c

C H3 X3 a

แรงดันลาดับเฟสลบทีต่ กคร่ อมระหว่ างขั้ว H1 และจุดนิวตรอล ทางด้ านปฐมภูมจิ ะ

ล้ ำหลัง แรงดันลาดับเฟสลบที่ตกคร่ อมระหว่ างขั้ว X1 และจุดนิวตรอล ทางด้ าน
ทุตยิ ภูมิ เท่ ากับ 30 องศา
2
VH1-N 2
lags VX1-n = 30 or VAN
2 2
lags Vbn = 30

212-471 : Ch 6 53
ตัวอย่ างแผนภาพเฟสเซอร์ แรงดัน : กรณีหม้ อแปลงต่ อแบบ Y-D
A a
X3
H3 H1
A H1 X1 b C

n
B H2 X2 c b
N X1

C H3 X3 a
X2
H2
B c

VC1 1
Vab Va1 VB2 Vca2
Vb2
Vc2
V A1 Vbc1 V A2 Vbc2

Vc1 Vb1
VB1 Vca1 VC2 Vab2 Va2
1
VH1-N 1
leads VX1-n = 30 or VA1 leads Vb1 = 30 2
VH1-N 2
lags VX1-n = 30 or VA2 lags Vb2 = 30

212-471 : Ch 6 54
ตัวอย่ างแผนภาพเฟสเซอร์ กระแส : กรณีหม้ อแปลงต่ อแบบ Y-D
A a
X3
H3 H1
A H1 X1 b C

n
B H2 X2 c b
N X1

C H3 X3 a
X2
H2
B c

I C1 I a1 I B2 I c2 2 I b2
1 I ab
I ca
I 1A I A2 2
I bc
1
I bc
2
I b1 I ca
I c1 1
I ab
I B1 I C2
I a2

I 1A lags I a1 = 90 or I 1A = − jI a1 in pu system I A2 leads I a2 = 90 or I A2 = + jI a2 in pu system

212-471 : Ch 6 55
การวิเคราะห์ การลัดวงจรแบบไม่ สมมาตรในระบบไฟฟ้ากาลัง
1

2 3 4
P

ถ้ าเกิดลัดวงจรแบบไม่ สมมาตร ณ จุด P

จะวิเคราะห์ หากระแสลัดวงจรที่ไหลผ่ านส่ วนต่ างๆได้ อย่ างไร

ขั้นตอนแรก ต้ องวาดวงจรสมมูลลาดับเฟสของระบบไฟฟ้ ากาลัง

212-471 : Ch 6 56
วงจรสมมูลลาดับเฟสศูนย์ ของระบบไฟฟ้ ากาลัง
1

2 3 4
P

1 2 3 4 Ia0 P
P +

Z0 Va0

Va0 = −Z0Ia0

212-471 : Ch 6 57
วงจรสมมูลลาดับเฟสบวกของระบบไฟฟ้ ากาลัง
1

2 3 4
P

1 2 3 4 Ia1 P
P
+ +
Z1

VPF Va1
+ + + +
VPF
− − − − −
−

Va1 = VPF −Z1Ia1

212-471 : Ch 6 58
วงจรสมมูลลาดับเฟสลบของระบบไฟฟ้ ากาลัง
1

2 3 4
P

1 2 3 4 Ia2 P
P +

Z2 Va2

Va2 = −Z2Ia2

212-471 : Ch 6 59
เปรียบเทียบวงจรลาดับเฟสสมมูลระหว่ างเครื่ องกาเนิดไฟฟ้ าและระบบไฟฟ้ากาลัง
Ia 0 a0 I a1 a1 Ia 2 a2
ZG0 + ZG1 + ZG2 +
+
3Zn Va 0 Ea Va1 Va 2
−
− − −
Va 0   0   ZG0 + 3Z n 0 0   Ia0 
      
 a 1  =  Ea  − 
V 0 ZG1 0   I a1 
Va 2   0   0 0 ZG2   I a 2 

Ia 0 a0 I a1 a1 Ia 2 a2
Z0 + Z1 + Z2 +
+
Va 0 VPF Va1 Va 2
−
− − −
Va 0   0   Z0 0 0   Ia0 
      
 Va 1 =  VPF − 0 Z1 0   I a1 
Va 2   0   0 0 Z 2   I a 2 
212-471 : Ch 6 60
การวิเคราะห์ การลัดวงจรแบบไม่ สมมาตรในระบบไฟฟ้ากาลัง
1

2 3 4
P

Ia 0 a0 I a1 a1 Ia 2 a2
Z0 + Z1 + Z2 +
+
Va 0 VPF Va1 Va 2
−
− − −

ขั้นตอนแรกสุ ด คือ การวาดแบบจาลองของระบบไฟฟ้ ากาลังในระบบอ้ างอิง 012

ซึ่งประกอบด้ วยวงจรสมมูลลาดับเฟสต่ างๆ ถูกนามาต่ อกันตามรู ปแบบการลัดวงจร
212-471 : Ch 6 61
แบบจาลองของระบบ : การลัดวงจรแบบ 1 เฟส ลงดิน

Ia 0 I a1 Ia 2
Z0 + Z1 + Z2 + I a 0 = I a1 = I a 2
+
Va 0 VPF Va1 Va 2 VPF
− =
− − − Z 0 + Z1 + Z 2

212-471 : Ch 6 62
 แบบจาลองของระบบ : การลัดวงจรแบบ 2 เฟส

Ia 0 = 0
Ia 0 I a1 Ia 2
Z0 + Z1 + Z2 + VPF
+ I a1 = +
Va 0 VPF Va1 Va 2 Z1 + Z 2
−
− − − VPF
Ia 2 = −
Z1 + Z 2
212-471 : Ch 6 63
แบบจาลองของระบบ : การลัดวงจรแบบ 2 เฟส ลงดิน

P
VPF
I a1 =
Z  Z2
Z1 + 0
Z0 + Z 2

Va1 = VPF − Z1 I a1

= Va 0 = Va 2
Ia 0 I a1 Ia 2
Z0 + Z1 + Z2 + Ia0 = −
Va 0
+ Z0
Va 0 VPF Va1 Va 2
−
− − − Ia 2 = −
Va 2
Z2

212-471 : Ch 6 64
 ตัวอย่ าง 5
1
M1
A H1 X1 b
B H2 X2 c
C H3 X3 a
2 M2
1500 hp , 600 V
P
Unity PF
 = 89.5%
SLG (a)
M3 X 0 = 0.04
X 1 = 0.20
1 3
X 2 = 0.20
7.5 MVA , 4.16 kV 1
XG0 = XGn = 0.05 2.5 MVA X n = 0.02
M4
XG1 = XG2 = 0.10 2.4/0.6 kV
XL = 10%

ถ้ าเกิดลัดวงจรแบบ 1 เฟส ลงดิน ทีจ่ ุด P จงวิเคราะห์ หากระแสลัดวงจรที่ไหลผ่ าน

องค์ ประกอบต่ างๆในระบบ สมมุตวิ ่ าก่ อนเกิดลัดวงจรมอเตอร์ ทางานในสภาวะไร้
โหลด และมีขนาดแรงดันที่ข้วั เท่ ากับค่ าพิกดั
212-471 : Ch 6 65
ขั้นตอนที่ 1 : ในการวิเคราะห์ จะยุบรวมมอเตอร์ 4 ตัว ให้ กลายเป็ นมอเตอร์ สมมูล 1 ตัว แล้ ววิเคราะห์ หา
พิกดั กาลังด้ านอินพุทของมอเตอร์ สมมูล เลือกค่ าฐานสาหรับการวิเคราะห์ แล้ วแปลงค่ ารีแอกแตนซ์ ต่างๆ
ให้ สอดคล้ องกับค่ าฐานใหม่
4  1500 hp , 600 V
7.5 MVA 7.5 MVA , 4.16 kV 7.5 MVA , 600 V
Unity PF
4.16 kV
2 1  = 89.5%
X G0 = 0.05 P
G M X 0 = 0.04
X G1 = 0.10
X 1 = 0.20
X G2 = 0.10
X 2 = 0.20
X Gn = 0.05 3  2.5 MVA X n = 0.02
3  2.4Y/0.6D kV
X T0 = X T1 = X T2 = 0.10

6000  746 1
S M(rated) =  = 5 MVA
0.895  1 106
6002 7.5
X M0 = 0.04   = 0.06
6002 5
6002 7.5
X M1 = X M2 = 0.2  2
 = 0.3
600 5
6002 7.5
X Mn = 0.02   = 0.03
6002 5
212-471 : Ch 6 66
 ขั้นตอนที่ 2 : วาดวงจรสมมูลลาดับเฟสศูนย์ และวิเคราะห์ หาวงจรสมมูลเทวินิน ณ จุด P

X G0 = 0.05 X 0 = 0.06
2 1
X G1 = 0.10 P X 1 = 0.30
G M
X G2 = 0.10 X 2 = 0.30
X Gn = 0.05 X n = 0.03
X T0 = X T1 = X T2 = 0.01
2 P 1
j0.1 Ia0 P
j0.05 j0.06
j0.15 +
Va0
−
3× j0.05 3× j0.03

212-471 : Ch 6 67
 ขั้นตอนที่ 3 : วาดวงจรสมมูลลาดับเฟสบวก และวิเคราะห์ หาวงจรสมมูลเทวินิน ณ จุด P

X G0 = 0.05 X 0 = 0.06
2 1
X G1 = 0.10 P X 1 = 0.30
G M
X G2 = 0.10 X 2 = 0.30
X Gn = 0.05 X n = 0.03
X T0 = X T1 = X T2 = 0.01
2 P 1

j0.1 +
Ia1 P
j0.1 j0.3
j0.12 +
+
Vpf = 1 0o Vpf = 1 0o Va1
−
+ + −
− −
−

212-471 : Ch 6 68
 ขั้นตอนที่ 4 : วาดวงจรสมมูลลาดับเฟสลบ และวิเคราะห์ หาวงจรสมมูลเทวินิน ณ จุด P

X G0 = 0.05 X 0 = 0.06
2 1
X G1 = 0.10 P X 1 = 0.30
G M
X G2 = 0.10 X 2 = 0.30
X Gn = 0.05 X n = 0.03
X T0 = X T1 = X T2 = 0.01
2 P 1

j0.1 Ia2 P
j0.1 j0.3
j0.12 +
Va2
−

212-471 : Ch 6 69
ขั้นตอนที่ 5 : สร้ างแบบจาลองในระบบอ้ างอิง 012 สาหรับการวิเคราะห์ การลัดวงจร

Ia0 P Ia1 P Ia2 P

j0.15 + j0.12 + j0.12 +
+
Va0 Vpf Va1 Va2
−
− − −

Vpf = 1 0o

1 0
I a 0 = I a1 = I a 2 = = − j 2.564
j 0.15 + j 0.12 + j 0.12

 I a  1 1 1   − j 2.564   − j 7.692 
   
 I b = 1 a 2
a   − j 2.564  =  0 
 I c  1 a 
a 2   − j 2.564   0 


212-471 : Ch 6 70
 ขั้นตอนที่ 6 : วิเคราะห์ หากระแสลัดวงจรทีไ่ หลมาจากด้ านทุติยภูมขิ องหม้ อแปลงสู่ จุด P
j0.1 −j2.564
2 1
P
Ia0(T)
j0.05 j0.06
I a 0(T) = 0
j0.15 j0.09
j 0.3
I a1(T) =  ( − j 2.564) = − j1.538
−j2.564 j 0.2 + j 0.3
j0.1 −j2.564
2 1
j 0.3
P I a 2(T) =  ( − j 2.564) = − j1.538
Ia1(T) j 0.2 + j 0.3
j0.1 j0.3

+ +
− −
 I a (T)  1 1 1   0   − j 3.076 
   
j0.1 −j2.564  I b(T)  = 1 a
2
a   − j1.538  =  + j1.538 
  
2 1

P
 c (T)  1 a
I a 2   − j1.538   + j1.538 
Ia2(T)
j0.1 j0.3

212-471 : Ch 6 71
 ขั้นตอนที่ 7 : วิเคราะห์ หากระแสลัดวงจรทีไ่ หลเข้ าสู่ ด้านปฐมภูมขิ องหม้ อแปลง
เนื่องจากหม้ อแปลงมีการต่ อแบบ Y-D จึงทาให้ มกี าร
2 j0.1 −j2.564
1 เลื่อนเฟสระหว่ างกระแสด้ านปฐมภูมแิ ละด้ านทุติยภูมิ
P
IA0(T) = 0 0
j0.05 j0.06
IC 1 I a1
j0.15 j0.09
I ca1
I bc1

−j2.564
I A1 I b1
−j2.564 I B1 I ab1
2 j0.1 1
I c1
P
IA1(T) −j1.538 I Apu1(T) = − jI ap1(T)
u
j0.1 j0.3
I A1(T) = − jI a1(T) = − j ( − j1.538) = −1.538
+ +
− −
IB2
Ic 2 I ab 2
j0.1 −j2.564
2 1 Ib2
P I A2 I bc 2
IA2(T) −j1.538
j0.1 j0.3 I ca 2
IC 2 Ia 2

I Apu2(T) = + jI ap2(T)
u

I A2(T) = + jI a 2(T) = + j ( − j1.538) = +1.538

212-471 : Ch 6 72
 j0.1 −j2.564
2 1
P
0 0
j0.05 j0.06

j0.15 j0.09

−j2.564
j0.1 −j2.564
2 1

−1.538 −j1.538
P
 I A(T)  1 1 1  0   0 
   
a   −1.538  =  + j 2.664 
j0.1 j0.3
 I B (T)  = 1 a
2
+ +
   
− −
 I C (T)  1 a a 2   +1.538   − j 2.664 

j0.1 −j2.564
2 1
P
+1.538 −j1.538
j0.1 j0.3

212-471 : Ch 6 73
 ขั้นตอนที่ 8 : วิเคราะห์ หากระแสลัดวงจรทีไ่ หลมาจากด้ านมอเตอร์ ส่ ู จุด P
j0.1 −j2.564
2 1
P
0 0 Ia0(M)
j0.05 j0.06

I a 0(M) = − j 2.564
j0.15 j0.09
j 0.2  ( − j 2.564 )
I a1(M) = = − j1.026
−j2.564
j 0.2 + j 0.3
−j2.564
2 j0.1 1 j 0.2  ( − j 2.564 )
I a 2(M) = = − j1.026
−1.538 −j1.538
P
Ia1(M) j 0.2 + j 0.3
j0.1 j0.3

+ +  I a (M)  1 1 1   − j 2.564   − j 4.616 

− −    
 I b(M)  = 1 a
2
a   − j1.026  =  − j1.538 
   
2 j0.1 −j2.564
1  c (M)  1 a
I a 2   − j1.026   − j1.538 
P
+1.538 −j1.538 Ia2(M)
j0.1 j0.3

212-471 : Ch 6 74
 กระแสลัดวงจรทีไ่ หลผ่านส่ วนต่ างๆของระบบไฟฟ้ ากาลัง

−j2.664 +j1.538
−j1.538
+ +
− +j1.538 −

−j7.692
−

−
+

+
+j2.664 −j1.538
−j4.616
0 -j3.076

−j7.692

212-471 : Ch 6 75