1. Kim był?

• Kwintylian to starożytny rzymski retor i filozof, który urodzony był około 35 roku naszej ery.
Był on znany ze swoich prac z dziedziny retoryki i literatury.
Kwintylian był również nauczycielem i wychowawcą, co sprawiło, że miał istotny wpływ na
edukację w starożytnym Rzymie.
• Kwintylian nauczał sztuki retoryki, czyli umiejętności wyrażania się w mowie i piśmie.
Główne nauki :
- sztuka przemawiania : kwintylian uczył jak skutecznie przemawiać publicznie, w tym jak
wybierać odpowiednie argumenty, organizować mowę i dostosować język do odbiorców.
- kształtowanie charakteru mówcy : twierdził, że mówca powinien być wiarygodny i uczciwy,
co wymagało dbałości o własny charakter i moralność.
- retoryczna analiza tekstu : nauczał jak analizować teksty literackie i retoryczne, aby
zrozumieć ich strukturę, cel i styl.
- kształtowanie mowy pisemnej : kwintylian uczył jak pisać skutecznie przemówienia i eseje,
stosując retoryczne techniki.

2. Poglądy pedagogiczne
• Kwintylian był znany z rozwiniętych i wpływowych poglądów pedagogicznych. Jego
podejście do nauczania było oparte na wartościach moralnych, kształtowaniu charakteru
uczniów i praktycznych umiejętnościach retorycznych.

- integralność wychowania : kwintylian uważał, że edukacji nie powinna ograniczać się tylko
do przekazywania wiedzy, ale także kształtować charakter i moralność uczniów.
Wychowywanie moralne było dla niego równie ważne jak nauka.
- rola nauczyciela : uważał, że nauczyciel powinien być wzorem moralnym i umiejętnym
retorem. Nauczyciel miał kluczowe znaczenie w kształtowaniu uczniów.
- ćwiczenia i praktyka : kwintylian podkreślał znaczenie praktyki w nauce retoryki. Uważał, że
studenci powinni regularnie ćwiczyć swoje umiejętności przemawiania i pisania.
- dostosowanie do ucznia : kwintylian zalecał dostosowanie nauczania do potrzeb
indywidualnych i zdolności ucznia. Wierzył, że nauczyciel powinien zrozumieć swoich
uczniów i dostosować metody nauczania do ich poziomu i postępów.
- zrozumienie natury ludzkiej : w swoich pracach podkreślał, że nauczyciel powinien
zrozumieć naturę ludzką, aby skutecznie nauczać uczniów. Rozważał, jakie motywacje i
emocje wpływają na proces nauczania i przemawiania.

Podejście Kwintyliana do edukacji i retoryki miało wpływ na rozwój pedagogiki i sztuki

przemawiania w ciągu wieków.

3. Państwo w filozofii Kwintyliana

Poglądy Kwintyliana związane były z rzymską tradycją republikańską i przekonaniem, że
dobre obywatelstwo i zdrowa Republika wymagają odpowiedniego wychowania obywateli.

• wychowanie obywateli : Kwintylian uważał, że edukacja jest kluczowym narzędziem

kształtowania dobrych obywateli. Wychowanie miało na celu przygotowanie młodego
pokolenia do pełnienia aktywnej roli w życiu publicznym i służenia swojemu państwu.
• dbałość o dobro wspólne : podkreśla znaczenie nauczania uczciwości, moralności,
odpowiedzialności obywatelskiej. Uważał, że wychowanie powinno kształtować w uczniach
troskę o dobro wspólne i interesy państwa.
• wartość retoryki i komunikacji : kwintylian wierzył, że umiejętności retoryczne były istotne
dla obywateli, aby skutecznie uczestniczyć w życiu publicznym; dlatego uczył retoryki jako
ważnej części edukacji.
• rola państwa w edukacji : chociaż kwintylian skupiał się na roli nauczycieli i rodziny w
wychowaniu, to państwo miało obowiązek zapewnić odpowiednie warunki do edukacji, takie
jak szkoły i nauczycielskie programy.

Kwintylian podkreślał, że państwo miało za zadanie wspierać i kierować procesem

wychowania obywateli, aby zapewnić dobrobyt i stabilność republiki. Jego filozofia była silnie
zakorzeniona w ideałach obywatelskich i wskazywała, że państwo miało ważne wpływ na
kształtowanie młodego pokolenia.

4. Etapy kształcenia mające na celu rozwijanie umiejętności retorycznych i moralnych:

¹ wychowanie domowe : pierwszy etap kształcenia miał miejsce w domu. Kwintylian
podkreślał znaczenie rodziny i rodziców jako pierwszych nauczycieli. W tym okresie dziecko
miało kształtować podstawowe umiejętności językowej i moralne.
² edukacja podstawowa : kolejny etap obejmował naukę podstawowych umiejętności takich
jak, czytanie pisanie, arytmetyka i elementy gramatyki. Nauczyciele w szkole podstawowej
mieli kształtować podstawy wiedzy i komunikacji.
³ nauka retoryki : głównym celem edukacji według Kwintyliana była nauka retoryki, czyli
sztuki przemawianie i pisania. Ten etap obejmował bardziej zaawansowane nauki retoryki
takie jak, tworzenie i wygłaszanie przemówień.
⁴ rozwijanie charakteru : równoległa do nauki retoryki, Kwintylian podkreśla znaczenie
rozwijania charakteru ucznia. Dbałość o moralność, uczciwość i odpowiedzialność
obywatelską były istotnymi elementami w jego filozofii.
⁵ praktyka i doskonalenie : ten etap polegał na systematycznym doskonaleniu umiejętności
retorycznych poprzez praktykę, ćwiczenia i udział w dyskusjach oraz sporządzaniu różnego
rodzaju przemówień.
⁶ doświadczenie w życiu publicznym : ostatecznym celem kształcenia według kwintyliana
było przygotowanie ucznia do aktywnego uczestnictwa w życiu publicznym i służeniu
państwu. To miało być kulminacją edukacji.
Powyższe etapy miały na celu nie tylko rozwijanie umiejętności retorycznych, ale również
kształtowanie obywatela, który jest zdolny do pełnienia roli w życiu publicznym i służenia
dobru wspólnemu.

5. Kwintylian nie skupiał się głównie na teoriach poznania, ale jego filozofia koncentrowała
przede wszystkim na retoryce, wychowaniu i edukacji. Pomimo to, w jego pracach można
odnaleźć pewne elementy związane z teorią poznania.
- doświadczenie i praktyka : Kwintylian podkreślał znaczenie doświadczenia i praktyki w
retoryce; uważał, że umiejętności retoryczne były zdobywane poprzez praktykę, a dobre
przemówienie wymagało praktyki i doświadczenia.
- analiza tekstu : w swoim traktacie " institutio oratorian " zachęcał do analizy tekstów
retorycznych i literackich, aby zrozumieć ich strukturę i styl. Ta analiza mogła przyczynić się
do lepszego zrozumienia treści i pomagać w procesie poznawczym.
- rola nauczyciela : kwintylian uważał nauczyciela za kluczową postać w procesie
kształcenia. Nauczyciel miał wpływ na proces poznawczy ucznia zarówno pod względem
wiedzy, jak i umiejętności.
- dbałość o jasność i precyzję : jako retor i nauczyciel retoryki kwintylian zwracał uwagę na
jasność i precyzję w komunikacji, to może być związane z ideą jasności w procesie poznania
i komunikacji.
Podejście kwintyliana do nauki retoryki i edukacji może mieć wpływ na sposób, w jaki ludzie
zdobywają wiedzę i komunikują się.

6. Rodzina
- moralność i charakter : jego filozofia kładła duży nacisk na rozwijanie charakteru i
moralności ucznia. Dbałość o etykę i uczciwość była ważnym elementem w jego teorii, a te
wartości miały być przekazywane w rodzinie.
- przykład rodziców : kwintylian uważał, że rodzice powinni stanowić wzór moralny dla
swoich dzieci. Ich własne zachowanie i wartości miały wpływ na wychowanie dzieci.
- wartości edukacji : kwintylian doceniał znaczenie edukacji i uczenia się. Rodzice mieli
zachęcać dzieci do rozwijania umiejętności, w tym umiejętności retorycznych.
- partnerstwo rodziców i nauczycieli : kwintylian wierzył, że rodzice i nauczyciele powinni
współpracować, aby zapewnić kompleksowe wychowanie uczniów. Rodzina i edukacja
publiczna miały wspólnie kształtować młodych obywateli.
W skrócie teoria Kwintyliana łączyła wychowanie w rodzinie z procesem kształcenia i
edukacją zakładając, że rodzina pełni kluczową rolę w kształceniu moralności i charakteru
jednostki, co jest istotne dla pełnienia obywatelskiej roli w społeczeństwie.

Rekapitulacja →
- edukacja : jego praca nad retoryką i pedagogiką nadal stanowią inspiracje dla nauczycieli,
zwłaszcza tych którzy uczą retoryki, komunikacji i sztuki przemawiania. Współczesne
metody nauczania nadal odnoszą się do jego zasad dotyczących nauczania retoryki i
rozwoju umiejętności mówienia.
- literatura i analiza tekstu : kwintylian zachęcał do analizy literatury i tekstów retorycznych.
To podejście jest nadal wykorzystywany w analizie literackiej, w studiach nad kulturą i
badaniach tekstu klasycznych.
- publiczna prezentacja : umiejętności retoryczne, które kwintylian uczył są nadal istotne w
dzisiejszym świecie; szczególnie w kontekście prezentacji publicznych, wystąpień, debat,
mediów społecznościowych i komunikacji w biznesie.