ARALIN 10

Mga Simbolo, Sagisag, at Bayani sa NCR

Pamantayan sa Pagkatuto:
• Natatalakay ang kahulugan ng ilang simbolo at sagisag ng
Ipagmalaki ang mga
sariling lungsod, munisipalidad, at rehiyon
simbolo at sagisag
• Naihahambing ang ilang simbolo at sagisag na nagpapakilala
na ito.
ng iba't ibang lungsod o munisipalidad sa sariling rehiyon
• Natatalakay ang kahulugan ng official hymn at iba pang sining
na nagpapakilala ng sariling lungsod o munisipalidad na may
pagmamalaki
• Nakikilala ang mga bayani ng mga sariling lungsod ,
.munisipalidad, at reh iyon
• Naipagmamalaki ang mga bayani ng sariling lungsod o
munisipalidad sa iba't ibang paraan
• Napahahalagahan ang pagpupunyagi ng mga bayani ng sariling
lungsod, munisipalidad, at rehiyon sa malikhaing pamamaraan
• Nakalilikha ng anumang sining tungkol sa mga bayani ng
lungsod o munisipalidad at rehiyon na nais tularc;1n
• Nakasusulat ng payak na kuwento tungkol sa lungsod o
munisipalidad at rehiyon na naging katangi-tangi para sa sarili

Paano mo maipakikilala at maipagmamalaki ang .iyong sariling

lungsod at bayan at mga bayaning nagmula rito?

Simbolo ng
Official Hymn ng Bantayog at Sining
Sariling Lungsod/ Tanyag na mga
Lungsod/Bayan
Bayan Bayani

192
.6 LINANGIN Pagpapahalaga:
• Makatao - Pagbibigay ng
Ano ang ibig sabihin ng simbolo? Ano ang isang halaga sa mga iba't ibang
simbolo, bantayog, at
5 agisag? Kumakatawan ang simbolo o sagisag sa
isang bagay. lnilalahad at inilalarawan nito ang mga bayani ng ibang lugar
mahalagang kahulugan ng mga bagay. • Makabansa
- Pagmamalaki sa mga
Ating alamin ang mga simbolo at sagisag ng
simbolo, sagisag, at
bawat lungsod at munisipalidad ng ating rehiyon. bayani ng sariling
A. Matutukoy mo ba ang kahulugan ng sumusunod lungsod, bayan , o
na mga simbolo at sagisag? ltala o iguhit ang rehiyon
nawawalang simbolo, sagisag, o kahulugan sa - Pagmamahal at
katapatan sa sariling
kolum.
lungsod, bayan , o
Sagisag Kahulugan rehiyon

1. llaw trapiko Pula - Hinto P21 Kasanayan:

• Makipagtulungan sa Iba
Dilaw-
- Nakikibagay at
Maghanda
naipakikita ang
Berde - kawilihang tumulong
Galaw at magsagawa
ng nararapat na
2. Watawat ng pakikipagkasundo
Pilipinas upang makamit ang
isang layunin
• ·Pagkamalikhain at
lnobasyon
3. Pambansang
- Nakagagamit ng mga
isda
malikhaing teknik mula
sa malawak na hanc;1y
ng iba't ibang ideya
4.
tulad ng brainstorming
• Malinaw na
Komunikasyon
Mga
5. Luzon, ~ Nakapakikinig nang
pangkat
Visayas, epektibo upang
ng ·pulo sa
Mindanao maunawaan ang
bansang
kahulugan, kabilang
Pilipinas ang kaalaman , mga

193
 · Kilala mo ba ang mga bayaning nagmu1a
'
,I

pagpapah alaga, saloobin,

sa iyong lungsod o bayan? Marami tayong
at intensiyon
mga bayani na kilala o tanyag sa isang
Terna:
komunidad. May mga natatang i ring tao na
• Tao, Lipunan, at Kapaligiran
nakilala dahil sa kabutihang nagawa nila sa
• Kultura , Pagkakakilanlan , at
ating lugar. Sila ang mga taong dapat nating
Pagkabansa
kilalanin at ipagmalaki.
Talasalitaan:
• simbolo B. ltala ang pangalan ng mga bayaning nasa
• bayani larawan. Pagkatapos, sumulat ng ilang
• sagisag kaalaman sa mga katangia n nila.

Ang Alam Ko Kay:

194
 Hinto ...
Paano mo sila nakilala?
at Talalcayin

.()·LINANGIN

Ating kilalanin ang iba't ibang sagisag O simbolo ng mga lungsod -at bayan sa
Metro Manila. ·

Seal o Logo ng mga Lungsod o Munisipalidad

Ang sagisag o seal ay may pangalan ng lungsod o
munisipalidad. Karaniwang hugis bilog ang mga ito. May
mga larawan pa ito na may kahulugan . lba-iba pa ang mga
kulay ng bawat sagisag. Nasaan ang sagisag ng inyong
lungsod o bayan? llarawan mo nga.
Narito na ang seal o logo ng bawat lungsod at
munisipalidad sa NCR. Suriin at ilarawan ang bawat isa.
Sagisag ng Lungsod Qu·ezon \,
,. ..
.. ···-------·~·~~,·;;. : .
Sa lahat ng logo ng mga lungsod iliiyal<in: Magsuri ~1 • ·:
at munisipalidad sa NCR, naiiba ang
logo ng Lungsod Quezon. Hugis Lagyan ng tsek (✓) ang tamang
tatsulok ito. May tatlong bituin at pahayag .
may pangalan ng ____ 1. May seal o sagisag ang
ating bansa. May bawat lungsod o bayan .
larawan din ito ng _ _ _ 2. lba-iba ang hugis ng mga
Quezon Memorial sagisag o sea/.
Monument.
____ 3. Nakasulat sa seal ang
Sagisag ng Lungsod Maynila pangalan ng lungsod.
• Kalasag - sumisimbolo sa . .
kasaysayan ng bansa bago dumati~g ang mga Espanyol

195
• Sea lion - sumisimbolo sa katatagan ng Pilipinas
• Mga kulay na pula, asul, dilaw - kulay ng ating watawat
• Perlas - Pearl of the Orient
• Mga alon - sumisimbolo sa llog Pasig at Look Maynila
Sagisag ng Lungsod Pasig
• Babae - Ito ay sumisimbolo sa Mutya ng Pasig. Ito ang
ideyalismo ng kagalingan sa lahat ng aspekto. Ito ang
sumasagisag sa katapatan, mabuting pakikipagkapwa, at
kagandahan ng lungsod.
• Anyong tubig sa gilid ng babae - Ito ay sumasagisag
sa pag-uugnay ng llog Pasig sa Lawang Laguna at Look
Maynila.
• Immaculate Concepcion Cathedral - Ito ay sumasagisag sa isang lumang
gusali ng lungsod. Isa rin itong sentro ng Katolikong Romano.
• Pagawaan sa kanang bahagi - lpinahahayag nito ang kasaganaan at
kaunlaran ng lungsod.
Sagisag ng Lungsod Makati
• Mga alon - Ito ay sumi~imbolo sa llog Pasig na
matatagpuan sa hilagang _hangganan ng lungsod.
• Simbahan - Ito ay sumisimbolo sa Simbah~ng Guadalupe
na pinakamatandang simbahan sa Makati. Ito rin ahg
simbolo ng impluwensiya ng mga Espanyol sa rehiyon.
• 33 sinag sa likod ng skyscraper - Ito ay kumakatawan
sa mga barangay ng Makati.

liiyal<in: 1
Magsm:i at Magpahayag ·
llahad ang mga bagay na nakalarawan sa seal sa inyong lungsod o
munisipalidad.

196
sagisag ng Lungsod Marikina
·• 1630 - Taon kung kailan itinatag ang lungsod
• 1996 - Taon kung kailan nalagdaan at napagtibay ang
charter ng lungsod
• Dalawang bundok- Ito ay kumakatawan sa bulubundukin
ng Sierra Madre at Cordillera na nakapaligid sa lungsod
at nadaraanan ng llog Marikina.
• Sumisikat na araw- ltinuturo nito ang silangang lokasyon
ng lungsod at ang bawat sinag' ay kumakatawan sa mga barangay nito.
• Kambiyo ng makina - Ito ay kumakatawan sa mga industriya at pagawaan
ng sapatos sa lungs·od.
• Sulo o torch - Ito ay sagisag ng · · ] iyakin: 1 Magpaliayag ~ ..
matayog at dakilang layunin ng . ··
lungsod na paglinangin ang yamang 1. llahad ang mga bagay na
tao tungo sa maayos na pamumuhay. nakalarawan sa bawat seal.
Sagisag din ito ng kultura_at tradisyong
Espanyol.
2. Ano ang karaniwang hugis ng
• Kawayan at gulong Ito mga seal?
ay naglalarawan sa pagiging
mapagkumbaba at matibay na pag-
uugali ·ng mga tao. Ito ay nagbigay- 3. Ano ang nakagaganyak sa
diin , sa pagbabago ng lungsod mu la mga seal?
sa pagiging sakahan patungo sa
pagiging urbanisado o industriyal
na sumasagisag sa paggalang sa 4. lhambing ang seal ng mga
kapaligiran ng mga tao rito. lbig lungsod sa NCR. llahad ang
nila na manatili ang pagkakaisa at pagkakatulad at pagkakaiba ng
mga ito.
kaunlaran.
• Mga dahon at sanga - Ito ang mga
sagisag ng kaayusan at kapayapaan
para sa lungsod.

197
 Sagisag ng Bayan ng Pateros
• Larawan ng itik - Ito ay sumisimbolo sa katanyagan ng
bayan sa kanyang pag-aaiaga ng itik at ng itlog nitong
ginagawang balot.
Paghahambing sa mga Simbolo o Sea/
Batay sa larawan sa itaas, napansin mo bang may
pagkakatulad at pagkakaiba sa hugis, anyo, at ngalan ang mga seal ng bawat
lungsod at bayan ng NCR?
1. Lahat ng mga ito ay nakatala ang pangalan ng lungsod o bayan nang
paikot o patayo sa hugis nito.
2. May ilang nakatala ang petsa ng pagkakatatag na nasa ibaba nito.
3. May ilang seal na may kalasag na nasa gitna at sa loob ng bilog.
4. May ilan naman na·nakapaloob ang:
a. pangunahing produkto ng lugar
b. simbolo ng kasaysayan nila
5. · Ang ibang seal naman ay:
a. naglalarawan ng mga tanawin
b. naglalahad ng kasaganahan at kaunlaran
c. naglalarawan ng mga barangay at pook
6. May ilang seal din na gumamit ng tatlong kulay, bituin, at araw tulad ng
makikita sa watawat ng Pilipinas.
7. Naiiba ang hugis rig seal ng Lungsod Quezon dahil tatsulo k ito.
lba't iba ang kahulugan ng mga nakalarawan sa bawat seal ng mga lungsod
at munisipalidad. Napansin mo rin ba ang mga pagkakaiba ng mga seal ng ibang
lungsod at bayan sa seal ng iyong lungsod o bayan?

198
 Magpahayag

1. Suriin ang seal o logo ng inyong lungsod o bayan . lguhit sa isang papel at
ipaliwanag ang kahulugan ng bawat larawan dito.
2. Sipiin ang sea/ o logo ng isang lungsod o bayan sa inyong rehiyon . Paano
ito maitutulad sa sea/ o logo ng inyong sariling lungsod o bayan?

Himno o Awit
Ang nilikhang himno o awit ay isang sagisag din na nagpapakilala ng isang
lugar, lungsod, o bayan. Narito ang awit ng NCR kasama ng awit ng ilang mga
lungsod o payan sa NCR.

NCR Hymn
Bayang mahal nating lahat
Tampok ng NCR
Pusod nitong ating bansa
Dulot kaunlaran
Taas noong iwagayway
Ang bandila ng NCR
Karunungan at katarungan
Sa bansa ay itanghal
Mga lungsod ng NCR

Sa puso ko'y dangal

Ang adhikain isulong ta
Ang tanging NCR

199
 NCR, NCR, dangal nitong bayan
NCR, NCR, dangal nitong bayan
Mga lungsod ng NCR
Sa puso ko'y dangal
Ang adhikain isulong ta
Ang tanging NCR ·
NCR, NCR, dangal nitong bayan
NCR, NCR, dangal nitong bayan

lnilalarawan ng awit ng NCR ang ninanais nitong pag-unlad ng rehiyon . Bahagi

ng pag-unlad na ito ang pagsulong ng karunungan at katarungan sa bansa.
lnilalahad din sa awit na ang NCR ay dangal ng Pilipinas.

~---·-~-·
.. ~ \. n: Magpahayag
lnawit mo na ba ang himno ng iyong lungsod o bayan? Ano ang
pangunahing mensahe nito?

Awit ng Lungsod Quezon

Music by: Dr. Eliseo Pajaro

,
Lyrics by: Ligaya Perez

Lungsod Quezon, aming mahal,

Araw mo ay saganang tunay,
Sa amin ang alab mo'y buhay,
Sa'yo buong sigla kaming nagpupugay.

200
 II
Dito'y ilaw ang diwa mo,
Hiyas ka ng bayang sinisinta,
Dito'y nupli mithiing banal,
Sa'yo ang pag-ibig namin at dangal.
Ill
. Lungsod Quezon, aming mahal,
Pugad ka ng laya't kagitingan,
.Dito'y nupli mithiing banal
Sa'yo ang pag-ibig namin at dangal
Sa'yo ang pag-ibig namin at buhay.

mga · tao sa kanilang

lnilalahad sa awit ang pagbigay-pugay at pagsinta ng
rito.
lungsod. lnila laha d din sa awit.ang kanilang pagmamalaki

Awit ng San Juan

Sa dilim ng gabi nitong bayang hinirang
Umu sbon g ang tuwa, galak, at kasiyahan
Ang tala sa langit mandi'y lumilitaw
Tanda ng pag-asa sa kinabukasan.
(Koro)

o Bayan ng San Juan, sagisag ng kalayaan,

Oambana ng magigiting bayani ng himagsikan!
Sa iyong dibdib ay aming handog at iaalay
Ang mati mya s na pag-ibig walang kupas na pagmamahal!
Pinagkunan: www.sanjuancity.gov.ph

i, alamin at isulat ito

Naawit mo na ba ang himno ng iyong lungsod? Kung hind
sa iyong kuwaderno. ltala ang mga mensaheng in_ilahad nito.

201
 Tiyakin: Magsuri at Magpahayag
Kompletuhin ang mga pangungusap sa ibaba.
1. lsinasaad ng awit ang _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ __

2. lnilalarawan ng awit ang _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ __

3. Dapat ang mamamayan nito ay _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ ___ sa

kanyang lungsod/bayan.
4. ltala ang mga katangian ng kanilang lugar na binabanggit sa awit.

5. Kumuha ng kopya ng himno o awit ng inyong lungsod/bayan at rehiyon .

llarawan ito.

ltala ang mga salitang naglalarawan sa lungsod/bayan at rehiyon

6. Suriin kung ang himno ay paulit-ulit n~ binaba,nggit ang pangalan ng lugar

at ang salitang "mahal."

Mahahalagang Pook ng Sining sa NCR

Natatangi at maganda ang mga lungsod at munisipalidad o bayan sa Metro
l Manila. May mga parke, gusali, at iginuhit o ipinintang larawan ang mga ito na
. nagpapakilala sa lungsod o bayan. Ang iba naman ay may mga inukit na bantayog
at libingang lugar na palatandaan ng lugar, lungsod, o bayan. Mayroon bang mga
ganitong lugar sa inyong panahanang lungsod o bayan? Magmasid at alamin ang
mga ito.
Kilalanin ang mga palatandaan na masining sa Kalakhang
Maynila. Tingnan ang mga larawan ng mga lugar na nagpapakilala
sa Lungsod Maynila. Makikita ito sa anyo at pagkakagawa ng mga
gusali.
Liwasang Bonifacio (Lawton, Maynila) - Isa itong parke na
inalay kay Andres Bonifacio. Mayroon itong m·alaking fountain.

202
 s
Minor Basilic a ng an sebast1a
. ..
. n (PasaJe ·
. del Carmen ·
St.,
Ma~ila) - Nauba ~t natatangi ang gusali ng simbahang ito dahil
yan ,to sa asero. ltinangh al itong World Heritage Site ng UNESCO.
Simba_han ng San Agustin (lntramuros, Maynila) -
ltinanghal ,tong World Heritage Site ng UNESCO.

Univers ity of Santo Tomas (Sampal~c, Maynila) ~ Ito ang pinakam atandan g
pamantasang Katoliko sa Asya. Naiiba ang
disenyo ng mga gusali nito. Ayon sa namumuno -
ng unibersi dad, ito ang kauna-unahang gusali na ,
earthquake resistan t o matibay kahit lumilindol.
Disenyo ito ng isang parr na may estatwa sa pedestal
ng ikaapat na palapag nito. Simbolo ito ng espiritwal
at intelektuwal na hangari n ng un_ibersidad.
Folk Arts Theate r(CCP Complex, Lungsod Pasay) - Tinatawag din ito bilang
"Tanghalang Francis co Balagtas." May maliit na teatro ito.na pinpgtat anghala n ng
mga konsiye rto, dula, at iba pang sining na palabas.
Hindi ba't naiiba ang pagkakagawa ng mga simbahan, pamanta san, at gusali
sa NCR? Magaga nda ang estruktura at disenyo ng mga ito. Kilalanin pa ang iba
nito.
City Hall of Manila - lsang tatak na nagpapakilala sa Maynila ay ang city
hall nito na mataas ang tore at may malaking orasan. Matatan aw mula rito ang
lumang gusali ng kongreso. Sa hindi kalayuan nito, matatag puan din ang mga
gusali ng Pamban sang Museo ng Pilipinas, Kagawaran ng Turismo, at Manila
Central Post Office.
Suriin ang d.isenyo ng mga gusaling ito. Magkakatulad ba ang anyo at
pagkakagawa ng mga ito? Bakit kaya?

lifi1:./..
~iya_
.- ...
...
Magpahayag ~)!'(! ,~}; /.
'

llahad ang mga lugar, monumento, at gusaling nagpapakilala sa Lungsod

Maynila.

203
 Tingnan ang mga natata nging makasining
na lugar sa amin sa Lungsod Quezon.
Ilaraw an mo ang mga ito.

Quezon Memorial Circle (Lungsod Quezon) - Ito

ay isang pambansang parke. Nagsisilbi rin ito bilang
dambana ng lungsod. May fountain at mailaw ito lalo na
sa gabi.

EDSA Shrine (Lungsod Quezon) - Ito ay binubuo ng

isang maliit na simbahan at bantayog na itinayo bilang
paggunita sa People Power Revolution.

La Mesa Eco Park (Lungsod Quezon) - Ito ay isang

pook ng sining at parke na inayos at pinaganda upang
mapanatili at mapangalagaan ang La Mesa Watershed.
Mayroon itong libangang pangkalusugan. May kagubatan
din ito na maaaring pasyalan. Isa ito sa mg~ lugar na
nagtataguyod ng pangangalaga ng ating kapaligiran.

Narito naman ang mga makasining na lugar sa Lungsod Makati. Narat

ing o
nakita mo na ba ang mga lugar na ito? Alamin ang mga katangian nito.

Museo ng Makati (J.P. Rizal) - Ito ang pambansang

museo n·g komunidad. Nakatago rito ang mga yaman,
artifact, at relic o banal na alaala ng pinagdaanan ng
lungsod.

Filipinas Heritage Library (Ayala Triangle) . - Ito

ay kasalukuyang aklatan na elektroniko. Mayroon
itong digital na mga proyekto, CD-ROM publishing, at
. electronic database.
·,t:J',
Iba pang Museo (Lungsod Makati) - Ayala Museum at
Yuchengco Museum
204
Mga Parke sa Makati
Maaliwas, · presko, at luntian ang mga parke
sa Lungsod Makati. May magagandang halaman
dito at mga upuan kung saan makapagpapahinga
ka. May makikita rito na chapel at malulusog na
puno ng palmera sa bandang Greenbelt Park.
Nakawiwili ring panoorin dito ang sumasayaw na
Christmas lights tuwing panahon ng Kapaskuhan
sa may Ayala Triangle Gardens.
r - ..
Iba pang Makasining na Lugar sa
Metro Manila ~T1yaki11: Magpahayag
Kilalanin ang mga larawan na nasa ltala ang mga museo at parke
ibaba. Narating mo na ba ang mga ito? na matatagpuan sa Lungsod
Bahagi ba ito ng inyong lungsod o bayan? Makati.
Makasining din ba ang inyong lungsod o 1.
bayan? llahad at ikuwento mo ito.
2.
3.
4.
5.
6.

Concepcion Mansion: Pasig Museum

Mga Kilalang Bantayog at Landmark sa NCR
Ang mga larawan sa ibaba ay nagpapakita ng mga kilalang
nionumento at mga nililok na rebulto o bantayog sa NCR. Ang
rnga ito ay nagsisilbing paggunita at parangal sa ating mga
natatanging bayani. Ang iba naman ay mas kilalang mural sa
rehiyon. Suriin ang makasining na diseriyo ng mga ito.

Bantayog ni
Lapulapu sa
Nine Muses sa UP Neptune at Aphrodite sa
La Mesa Ecopark
Rizal Park

205
 Ano-anong lugar na makasining ang matatagpuan sa inyong lungs 0 d?
lkuwento ito sa klase.

Tiyakin: Magpahayag
Anong katangian ng mga Pilipinong manlililok at pintor ang naipakikita sa
mga nabanggit na bantayog, monumento, at mural?

Mga Bayaning lpinagmamalaki ng NCR

Nakikilala ang isang lungsod, bayan, o .komunidad sa mga mamamayan
nito. Isa sa mga nagpapakilala sa ating komunidad ang ating mga bayani. Kung
nasagot mo ang unang gawain ng aralin, tiyak na kilala mo na ang ilan sa ating
mga bayani na nagmula sa Metro Manila.
Kilalanin pa natin sila kasama ang iba pang bayaning taga-Metro Manila.
Tubong Tonda sa Maynila si Andres Bonifacio. Isa
siyang rebolusyonaryo. Siya ang itinuturing na "Arna ng
Rebolusyon." ltinatag niya ang Katipunan at kalaunan naging
Supremo nito. Ang katipunan ay isang samahang n~gpunyagi
upang makamit ang ating kalayaan sa . pananakop ng ·tnga
Espanyol.
Tulad ni Bonifacio, isa ring rebolusyonaryo si Emilio
Jacinto. Taga-Maynila rin siya. Tinawag siyang "Utak ng
Katipunan" dahil sa kanyang talino. Sa ngayon, makikita ang
kanyang bantayog sa Mehan Garden sa Maynila.
lpinanganak din sa Maynila si General Antonio Luna.
Nakipaglaban siya sa Digmaang Piliplno-Amerikano noon
para makamtan ang kalayaan sa kamay ng mga mananakop.
ltinatag niya ang isang paaralan para sa mga sundalong
Pilipino noong 1898. Sa kasalukuyan, ang paaralang ito ay
tinatawag na Philippine Military Academy. . ·

206
Raha Lakandula
Siya ay kilala bilang "Ang Dakilang Raha ng Tonda."
Lurnaban siya sa mga Espanyol dahil sa hindi pagtupad sa
Kanilang kasunduan .
rv,el~hora Aquino
Kilala sa bansa.g na "Tandang Sora" si Melchora Aquino.
Hinangaan at naging inspirasyon siya ng mga Katipunero.
Siya ay taga-Caloocan na tumulong sa himagsikan. lnalagaan ·
niya ang mga katipunero. ·
Gregoria de Jesus
Tulad ni Tandang Sora, taga-Caloocan din si Gregoria
de Jesus. Kinilala siya bilang "Lakambini ng Katipunan at
Himagsik~n." Mahalaga ang tungkulin niya sa Katipunan
dahil siya ang tagapag-ingat ng mahahalagang kasulatan
nito.

Tiyakin: Magsuri
lsulat sa patlang ang T kung tama at M kung mali ang bawat pahayag .

- - - 1. lba-iba ang katangian ng mga bayani.

- - - 2. Tumulong sina Bonifacio, Jacinto, at Tandang Sora sa
Katipunan .
___ 3. lsang gerilya ng Maguindanao si Dr. Mendoza.
___ 4. Tinatawag din na Tandang Sora si Melchora Aquino.
___ 5. Karamihan sa mga bayani ay rebolusyonero.

Iba pang Bayani ng Metro Manila

Dr. Pio Valenzuela
Mula sa Bulacan si or. Pio Valenzuela. ,lpinangalan sa
kanya ang Lungsod Valenzuela dahil sa kanyang ugn~yan
sa Katipunan. Siya ~ng nagbigay ng pangalan sa karnlang
Pahayagan, ang "Kalayaan."

207
Epifania de los Santos
lsinilang si Epifanlo de las Santos sa Lungsod Malabon .
Siya ay isang mamamahayag, mananalaysay, at manunulat.
Sa kanya ipinangalan ang EDSA na pangunahing daan
sa Metro Manila. Naipangalan din sa kanya ang ilan pang
daan, paaralan , kolehiyo, pagamutan , at isang awditoryo
sa ating Pambansang Aklatan ng Pilipinas.

Tiyakin: Magpahayag
1. Sino ang mga bayani na nagmula sa inyong lungsod o bayan?

2. Ano ang nagawa nila para sa inyong lungsod o bayan?

3. May mga bayani ba sa inyong lugar na hindi naparangalan? _ _ _ __

Bakit? -----------------------
-

Pagmamalaki sa Ating mga Bayani

Narito ang ilang ~ga gawain upang maipagmalaki ang ating mga bayani:

Magbasa ng mga
aklat tungkol sa Magkuwento ng
kanila. mga anekdota at
katangian nila.

Magtungo sa
Lumahok sa mga
kanilang bantayog
palatuntunan tungkol
o parke.
sa kanila.

Sumulat ng kuwento
Gumuhit at ipaskil
o tula tungkol sa
ang mga larawan
kanilang mga
nila.
kagalingan at
katangian.

208
 bayani mula sa inyong lug ar?
lkaw, sin o ang maituturing mong
ga kit? Ma gku we nto tungkol sa kanya.

·r;yakin: Magpafaayag . •• I

g mga bayani?
Bakit dapat nating ipagmalaki ang atin

~ IBUOD
l na himno ang bawat lungsod at bayan
• May mg a sim bol o, sag isa g, at opisya
nila . Na gla lah ad ito ng me nsa he at tema. Na gp ap aki ta rin ang
sa Me tro Ma
ng pag ma n:ia lak i ng baw at lun gso d at bayan sa kanilang lugar.
mga ito

ita an g pag kak aki lan lan nat ing mg a Pilipino sa mg a gusali, parke,
• Na ipa kik
na mo nu me nto o ban tay og, at mga iginuhit na mg a larawan. An g
nililok
igin g ma sin ing ay isa ng kat ang ian g ipinagmamalaki nating mg a Pilipino.
pag

209
- --- - - - -- - - - -- -- - -- - - -- -

Mga Bayani ng
Metro Manila \ ►

\
Dapat nating
ipagmalaki.

. . PAGYAMANIN
Para sa iba pang impormasyon tungkol sa paksang ito, magsaliksik at
magsiyasat sa Internet sa tulong ng inyong mga magulang. Gumawa ng masining
na pag-uulat dito.

~ ALALAHANIN AT UNAWAIN
A. Tuku·yin kung Tama o Mali ang bawat pahayag. Kung mali·, iwasto ito at isulat
ang sagot sa patlang.
____ _ 1. May pangunahing simbolo o logo ang ating bansang
Pilipinas.
_ _ _ _ 2. Bahagi ng kulay ng logo ng Pilipinas ang mga kulay sa
ating watawat.
____ _ 3. Sa sagisag ng Pilipinas, anim ang sikat ng araw.
____ _ 4. May larawan din ng agila at leon sa logo ng isang lungsod.
_ _ _ _ 5. Magkakatulad ang logo o sagisag ng m_ga lungsod at
bayan sa NCR.
____ _ 6. Lahat ng mga sagisag ng lungsod ay may kulay pula, asul,
at dilaw. ·

210
 - - - - - 7. Naiiba ang hugis ng sagisag ng Lungsod Quezon.
- - - - - 8. lnilalarawan ng bawat simbolo ang mga layunin ng bawa t
lungsod at bayan.
- - - - - 9. lisa lamang ang himnb na inaawit ng lahat ng lungs od at
bayan sa NCR.
_ _ _ _ _ 10. Ang pag-unlad at pagmamahal sa k_
anilang lugar ang
· pangunahing mensahe ng himno.
- - - - - 11. lba-ib a at makasining ang mga tanawin sa bawat lungs od
at bayan ng NCR.
_ _ _ _ _ 12. Matatagpuan ang Mehan Garden sa Lungsod Quez on.
_ _ _ _ _ 13. Yari sa asero ang naiibang simbahan ng San Sebas tian.
_ _ _ _ _ 14. Ang UST ay isang pamantasan sa Lungsod Makati. ·
_ _ _ _ _ 15. Malaking tulong ang mga eco park at hardin sa ating
kapaligiran.
B. Tukuyin ang inilalarawan ng bawat pahayag. lsulat ang iyong sagot sa patlan
g.
_ _ _ _ _ 1. Ang pambansang parke at damb anang ito sa Lungs od
Quezon ay may fountain at mailaw tuwing gabi.
_ _ _ _ _ 2. Isa ito sa mga lugar na nagt~taguyod ng panga ngala ga ng
ating kapaligiran.

- - - - - 3. ltinayo ito bilang paggunita sa People Powe r Revol ution.

- - - - - 4. Nakawiwiling panoorin ang mga suma sayaw na Chris tmas

lights dito tuwing kapaskuhan.

- - - - - 5. Mode rno at elektronikong aklatan ito sa Lungs 9d Maka ti.

- - - - - 6. Naka- displa y rito ang iba't ibang uri ng sapatos.

- - - - - 7: Naipakikita ang kagalingan ng mga Pilipino sa gawa ing ito

na nakikita sa parke at rnga pamantasan. ·
8. Nakas ulat ito sa lahat ng sea/ ng bawat lungs od at bayan.
-----
- - - - - 9. · Kumakatawan ito sa walong lalawigang nakip aglab an sa
mga Espanyol.
1o. Ang tatlong kulay na ito ay karaniwang nakiki ta sa mga
----- logo o simbolo ng mga lungsod ng Metro M~nila.

211
 _ _ _ __ 11. lnilalarawan nito ang pagmamahal, pagmamalaki, at ang
mga naisin ng mga lungsod at bayan.

----- 12. Ito ay parke sa Lungsod Maynila na alay kay Bonifacio.

-----
13. Simbahan sa Lungsod Maynila na itinanghal bilang isa sa
mga World Heritage Site ng UNESCO.
_____ 14. Ito ang pinakamatandang pamantasan sa Asya .

----- 15. Nasa tore ng gusali ang orasan nito.

- - - - 16. Siya ang "Utak ng Katipunan ."
_ _ _ _ 17. Nagtatag ng Philippine Military Academy.
_____ 18. Siya ang "Arna ng Rebolusyon."
_____ 19. Isa itong samahan na ibig palayain ang Pilipinas mula sa
pananakop ng mga Espanyol.
_____ 20. Matatagpuan dito ang rebulto ni Emilio Jacinto.
_____ 21. Siya ang raha o pinuno ngTondo noon.
_____ 22. Siya ang binansagan ng "Tandang Sora."
_____ 23. Isa ito sa mga mahalagang ambag o tulong ni Melchora
Aquino sa himagsikan.
_____ 24. Siya ang tinawag na "Lakambini ng Katipunan at
Himagsikan."
_____ 25. Sa kanya ipinangalan ang isa sa mga lungsod sa Metro
Manila.
C. Pagpangkatin ang sumusunod na mga pook batay sa lungsod kung saan
matatagpuan ang mga ito. lsulat lamang ang bilang o numero ng iyong sagot
sa bawat kahon.
Lungsod Quezon
1. Cultural Center of the Philippines
2. Quezon Memorial Circle
3. Filipinas Heritage Library
□□□ Lungsod Maynila

□□□
4. Pambansang Museo ng Pilipinas
5. Marikina River Park
Lungsod Makati
6. Minor Basilica ng San Sebastian

212 □□□
 7. Pasig City Museum
Lungsod Pasay

□□□
8. Ayala Triangle Gardens
9. Mehan Garden
10. Shoe Museum Lungsod Marikina

11. Ayala Museum

12. Folk Arts Theater
□□□
Lungsod Pasig

□□□
13. EDSA Shrine
14. Bahay na Tisa
15. La Mesa Eco Park
D. Kompletuhin ang mga pangungusap sa ibaba.
1. lpinangalan kay Epifania de los Santos ang daang EDSA dahil sa _ __

2. lsang pangunahing daan ang EDSA dahil sa _ _ _ _ _ _ _ _ _ __

3. Naipangalan ang Lungsod Valenzuela kay Dr. Pio Valenzuela dahil sa

4. Mahalaga ang tungkulin ni Gregoria de Jesus

sa Katipunan dahil sa _ _ _ _ _ _ _ __

5. ·sinansagang "Tandang Sora" si Melchora

Aquino dahil sa - - - - . - - - - - - - - - -

6. Naging dakila si Raha Lakandula dahil sa

213
 7. ltinatag ni Bonifacio ang Katipunan dahil sa _ _ _ _ _ __ _ __ _

8. Si Emilio Jacinto ay tinaguriang "Utak ng Katipunan" dahil sa _ __

9. ltinatag ni Antonio Luna ang Philippine Military Academy dahil sa _ __

10. Dapat nating ipagmalaki ang ating mga bayani dahil sa _ _ _ _ _ __

E. Punan ang mga Venn diagram upang mapaghambing ang ating mga bayani.

• Kasapi ng
Katipunan
• Nakipaglaban
sa mga
Espanyol

214
 . ,.,. '

/'<::~,
,. ..;,
.

:'\ ........,

• Sundalo
• Matapang

Pinangalan
sa kanila ang
daan/lungsod

215