Professional Documents
Culture Documents
Verzekeringsrecht Samenvatting
Verzekeringsrecht Samenvatting
HOOFDSTUK 1 : DE VERZEKERINGSWERELD
Verschillende voorbeelden van verzekeringen:
Ziekte, ongeval, overlijdens, verlies van inkomen ( verzekering gewaardborgd inkomen), …
Wat zou je doen moest er geen verzekering zijn, welke mogelijkheden zou je hebben?
1ste mogelijkheid:
Voorkomen, door preventie adhv maatregelen (als je bv met de auto rijd is het verplicht om u
gordel aan te doen om schade te voorkomen/ erge schade, of brandblussapparaten die voorzien
zijn)
2de mogelijkheid:
Zorgen dat je een spaarbuffer aanlegt (spaargrond aanleggen) dus als er dan bv een brand is
dan kan je dat vergoeden (de herstelling volledig betalen) met dat gespaard geld.
Sparen neemt tijd!!
3de mogelijkheid:
Kostenspreiding over verschillende personen (interpersonele spreiding) gebaseerd op solidariteit
(vragen voor een vrijwillige bijdragen voor iets te herstellen als solidariteit, als bv een
gemeentehuis in brand is)
→ Stel je hebt een alarm voor uw woning en je denkt dat er geen inbraak meer zal zijn maar er is
kans dat de dieven er in staat zijn om toch te kunnen inbreken dus alles kan.
Die alarminstallatie kan teniet gedaan zodat het niet meer werkt en heeft de preventie dus ook
niet gewerkt.
Het kan zijn dat het risico nog steeds voordoet
→ Als je bv schade hebt en je moet die herstellen dat kan heel duur zijn. Daarom is het soms
niet voldoende als je hebt gespaard omdat da kosten hoger kunnen zijn dan wat je hebt
gespaard. Of als je helemaal niet hebt gespaard dan zit je met die schade die je niet kunt
vergoeden/ herstellen
→ solidariteit is vrijblijvend, niet iedereen is verplicht om een bijdrage te betalen dus solidariteit
zal niet altijd lukken.
Met een verzekering kan je al die problemen oplossen, je betaald ieder jaar een premie hiervoor
(voor u eigen huis bv → woningverzekering. Brandverzekering, levensverzekering, …)
Met stukken van die premies kan je dat schadegeval gaan vergoeden. Je bent er zeker van dat
het wordt vergoed omdat je ook een contract hebt hiervoor. Je hebt ervoor betaald om
verzekerd te zijn bij schade en dergelijke.
Oorsprong van verzekeringen:
Onderscheid tussen voor en na christus en toekomst
Voor christus:
Wetboek van hamurabi (713 V.C.) eerste verzekeringswetgever (degene die de wetten maakt)
Wat stond er in het boek:
In het kader van caravaantochten, kon er onderweg iets gebeuren als er bv iets werd gestolen
van die reiziger (geld,..) er stond dus dat alle medereizigers het vergoeden
Stel de reiziger verliest geld door diefstal (50 euro) dan kan iedere medereiziger 1 euro inleggen
tot hij terug zijn geld heeft.
Ook bv in een klas dat je gezamenlijk vergoed.
De grieken en de romeinen:
Bodemerij → in het kader van de zeevaart, goederen moesten vervoert worden van punt a naar
punt b. de goederen werden dan op het schip gebracht en vervoert worden.
Er werd een som uitgelijnd aan de rederij, die kregen een som geld. Er werd een contract
gesloten
Als de goederen worden vervoerd en ze worden goed aangekomen op de bestemming.
Dan moest u die geldlening teruggeven met daarbij een rente.
Berg van barmhartigheid (vanaf de 15de eeuw) bevind zich in brussel (pandjeshuis)
Bij afgifte van een pand (waarborg/ roerend goed) krijg je geld (dit als je bv geen geld hebt)
Bv als je een tv afgeeft krijg je geld, je hebt … maand de tijd om de tv op te komen halen en
moet je het geld teruggeven + intrest. Als je de tv niet komt ophalen dan wordt de tv verkocht in
het openbaar.
Ze gaven ook uitzetverzekeringen → bij de geboorte van een meisje dan storten de ouders van
dat meisje een bepaalde som in die berg. Dan kregen ze die som nog terug later x 10
Als het meisje overlijd of niet zou huwen dan kreeg men niks meer en verviel het bedrag aan de
berg van barmhartigheid.
De industriele revolutie:
De intrede van de machines die dan in de plaats kwamen van de mensen (dus mensen werden
ontslaan)
Er deden zich dan andere risico’s voor omdat mensen ook niet gewend waren om met machines
te werken → gevolg van ongevallen
Toen kregen we de ontwikkeling van de verzekering tegen arbeidsongevallen.
Arbeidsongevallenverzekering dekt veel meer nu dan toen;
Je kreeg alleen maar een vergoeding in het kader van AO, dat een toestel waarmee je werkte
gebrek toonde en je hierdoor ongeval had (je moest aantonen dat het toestel een gebrek had)
➔ wettelijke volksverzekeringen.
De vooruitgang deed ook nieuwe risico’s ontstaan, zoals bv vliegtuigen die ook meer en meer
gebruikt worden en er ook ongevallen met kunnen gebeuren.
Of de kernenergie dat zijn intrede deed → men kan hier ook zorgen voor een verzekering dus
luchtvaartverzekering
Een kernramp heeft enorme financiële gevolgen, kan een verzekering dit wel allemaal dekken?
Milieurisico’s → kunnen ook verzekerd worden
In het jaar van 9/11/2001 zijn er terrorismeverzekeringen ontstaan.
Toekomst
Verzekering tegen internetfraude, cyberpesten, cyberattack, …
Ook drones brengt risico’s met zich mee. Er kunnen hiermee ook ongevallen mee gebeuren dus
voor dit kunnen er nieuwe verzekeringsproducten ontstaan.
Soorten verzekeringen
Algemeen
De verzekeringswet → 4/04/2014!!
“Art. 5,15 : Verzekering waarbij de verzekeringsprestatie afhankelijk is van een onzeker voorval
dat schade veroorzaakt aan iemands vermogen”
Een schadeverzekering vergoedt aan de verzekerde de schade aan zijn patrimonium of
vermogen, die voortvloeit uit het zich voordoen van een onzeker voorval.
Voorbeeld:
o Zaakverzekering, met inbegrip van de brandverzekering
o Aansprakelijkheidsverzekering
o Rechtsbijstandverzekering → geschil tussen 2 partijen (wie is aansprakelijk, wie moet
betalen, …) op de kosten van de rechtsbijstandverzekering een advocaat aanstellen.
1.2.Persoonsverzekering
persoonsverzekering of ‘kapitaalverzekeringen’
Voorbeeld:
o levensverzekering
o de zogenaamde ‘persoonsverzekeringen andere dan levensverzekeringen’, bv:
ziekteverzekering, hospitalisatieverzekering, …
1.2.1. Verzekering tot vergoeding van schade versus verzekering tot uitkering van
een vast bedrag
1.2.1.1. Verzekering tot vergoeding van schade
“Art. 55,3: Verzekering waarbij de verzekeraar zich ertoe verbindt de prestatie te leveren die
nodig is om de schade die de verzekerde geleden heeft of waarvoor hij aansprakelijk is, geheel
of gedeeltelijk te vergoeden.”
Opgelet:
o Elke schadeverzekering is een verzekering tot vergoeding van schade
o Een persoonsverzekering andere dan levensverzekering kan een verzekering tot
vergoeding van schade zijn, afhankelijk van wat partijen hieromtrent bepaald hebben.
1.2.1.2. Verzekeringen tot uitkering van een vast bedrag
“Art. 55,4: verzekering waarbij de prestatie van de verzekeraar niet afhankelijk is van de omvang
van de schade.”
Dat vast bedrag is vooraf afgesproken, dit kan je bij een levensverzekering hebben.
Bv → Als ik overlijd dan wens ik dat aan mijn echtgenote 100.000 wordt uitbetaald.
Ze gaan dan berekenen hoeveel premie ik jaarlijks moet betalen zodat als ik overlijd dat dat geld
aan mijn echtgenoot wordt uitgekeerd.
(Het bedrag is dus op voorhand vastgelegd)
- Een levensverzekering is steeds een verzekering tot uitkering van een vast bedrag
- Een persoonsverzekering andere dan levensverzekering kan een verzekering tot
uitkering van een vast bedrag zijn, afhankelijk van wat partijen hieromtrent bepaald
hebben
!!Het gevaar bestaat dat als je een hospitalisatieverzekering neemt met een vast bedrag
hospitalisatie dan is er kans dat je onvolledig wordt vergoed.
Voorbeelden:
- B.A. Motorrijtuigen (verplicht)
- Burgerlijke aansprakelijkheid jager (als je bv: de velden in trekt, dan moet je een
verplichte verzekering hebben voor jager, de kans is groot dat er een ongeval kan
gebeuren)
- De tienjarige aansprakelijkheid architect (als een architect een plan maakt dan is die
daarvoor aansprakelijk)
- De arbeidsongevallen die elke werkgever verplicht is te onderschrijven voor ongevallen
die zijn werknemers kunnen overkomen op het werk en op de weg naar en van het werk
Als een huis dat u erft dan is een brandverzekering niet wettelijk verplicht. Maar dat door
hypothecaire lening dat je daardoor verplicht wordt om een brandverzekering af te sluiten.
Wat moet een huurder van een woning doen?: die moet een brandverzekering afsluiten. Dat
staat in het huurcontract vermeld!
M.a.w. door het huurcontract wordt hij contractueel verplicht om een brandverzekering
af te sluiten.
Bij een hypothecaire lening moet je 2 verzekeringen afsluiten → brandverzekering & Schuld-
saldoverzekering
Als de kostwinner overlijd, als men dit heeft afgesloten dan zal op het moment van overlijden, de
saldo van de hypothecaire schuld betaald worden door de verzekeraar aan de bankier. De
hypothecaire lening is dan ineens afbetaald.
De partner met de kinderen die overblijven zijn de verlost van die lening en moeten niks meer
betalen, alles is afbetaald.
Voorbeelden:
Een omniumverzekering motorrijtuigen
Schade aan eigen goederen/ eigen materiele schade. Als je zelf in fout ben door bv tegen een
paal te rijden. Als je een volledige omnium hebt dan gaan ze dat vergoeden.
Een levensverzekering kan voor een gezinshoofd een must zijn, aangezien hij zijn gezin
voor de financiële gevolgen van zijn overlijden wil behoeden.
Voor sommige kleine of middelgrote ondernemingen is bv: ‘burgerlijke
aansprakelijkheidsverzekering uitbating’ niet over het hoofd te zien (sommige
ondernemingen zijn hier wel wettelijk toe verplicht)
Rechtsbijstand zit standaard bij B.A. familiale maar niet bij B.A. auto.
De verzekeringsovereenkomst
“Art. 5,14: een overeenkomst, waarbij een partij, de verzekeraar, zich er tegen betaling van een
vaste of veranderlijke premie tegenover een andere partij, de verzekeringsnemer, toe verbindt
een in de overeenkomst bepaalde prestatie te leveren in het geval zich een onzekere
gebeurtenis voordoet waarbij, naargelang het geval, de verzekerde of de begunstigde belang
heeft dat die zich niet voordoet.”
Bestanddelen
1. De verzekeraar
Een van de beide partijen in het contract is de verzekeraar. In de praktijk is dit meestal
de verzekeringsmaatschappij. De verzekeraar is namelijk de partij die het risico draagt,
die zich verbindt tot het leveren van een bepaalde prestatie als het risico zich voordoet.
Verzekeraar = VA
Verzekeringnemer = VN
2. De verzekeringsnemer
De andere partij (dan de verzekeraar) in het wederkerig contract is de verzekeringsnemer.
Algemeen wordt aangenomen dat de verzekeringnemer de partij is die de
verzekeringsovereenkomst onderschrijft. Het is de partij, natuurlijke of rechtspersoon, die aan de
verzekeraar vraagt een bepaald risico ten laste te nemen en die daartoe een premie betaalt.
Hij kan zelf tegelijk verzekerde zijn in de overeenkomst of de overeenkomst sluiten ten behoeve
van wie het aangaat.
➔ Men kan dus als verzekeringnemer op hetzelfde moment ook verzekerde zijn.
3. De verzekerde
Art. 5,17
- In de schadeverzekering is de verzekerde degene die door de verzekering gedekt is
tegen vermogensschade
- In de persoonsverzekering is de verzekerde degene in wiens persoon het risico van het
zich voordoen van het verzekerde voorval gelegen is
U bent verzekerd, Persoon op wie de verzekering slaat.
Verzekeringsnemer kan gelijk zijn aan verzekerde!
VB → stel je voor dat je voor uw woning een brandverzekering afsluit dan ben je tegelijk
verzekeringsnemer en verzekerde.
Bv je bent verzekeringsnemer omdat je een contract hebt afgesloten, een verzekering. Maar ook
tegelijk verzekerde want je hebt die polis ondertekend en moest er schade zijn aan uw woning
dan word je vergoed door de verzekeraar dus jijzelf bent verzekerde.
Voorbeeld:
De heer Janssens sluit een levensverzekering af en betaalt ook de premie. Hij is dus
verzekeringnemer bij verzekeraar X. Hij wil zijn echtgenote verzekeren tegen de
financiële gevolgen van het risico van zijn overlijden. Hij is dus ook de verzekerde.
Benadeelde:
Degene die schade heeft opgelopen.
Bv: als ik als voetganger wordt aangereden door een auto of vrachtwagen en die persoon is in
fout, dan ben ik invalide dus ben ik de benadeelde.
Begunstigde:
Verzekerde = begunstigde.
De begunstigde is degene die geniet van het voordeel namelijk bij een overlijdens verzekering
dat het bedrag van de uitkering toekomt aan de echtgenote → begunstigde.
Begunstigde wordt ook wel de rechthebbende genoemd. Kan zowel het slachtoffer als de
schadelijder zijn.
5. Risico:
Geen vaststaand feit maar een potentieel gevaar. Voorvallen die met een zekerheid zullen
gebeuren, maar dat kan men in principe niet verzekeren. Het moet gaan om een onzekere
gebeurtenis. Als een verzekerde brandschade heeft bijvoorbeeld, dan gebeurt dat onafhankelijk
van zijn wil.
De kans dat bv u huis schade oploopt door storm, … dat risico op schade is niet zeker.
Het kan zijn dat je u hele leven een premie betaald voor u brandverzekering/ woningverzekering
en dat je nooit gebruik hebt kunnen maken van die verzekering.
Het moment waarop u sterft kan men niet verzekeren. → het risico op zich bestaat niet,
aangezien dat geen onzekere maar een onafwendbare gebeurtenis is. Toch is het verzekerbaar,
omdat het tijdstip van het overlijden niet is gekend en in die zin wel beschouwd wordt als een
risico.
Risico → het hart van de verzekering. Als er geen risico is, is er geen verzekering je wilt u juist
verzekeren tegen een risico dat zich kan voordoen.
6. Verzekerbaar belang:
Een verzekerde of begunstigde moet er dus belang bij hebben dat het risico zich niet voordoet
en/of hij moet belang hebben dat de zaak kan blijven bestaan.
- In de personenverzekering is het een moreel belang
- In de schadeverzekering is het een materieel belang, in geld waardeerbaar, belang
vereist, een moreel belang volstaat niet.
Bv: kan ikzelf een overlijdensverzekering afsluiten op de hoofd van de paus? Als de paus overlijd
kan ik dan de contractuele afgesproken som in ontvangst kan nemen?
➔ Nee, want je hebt geen familiale relatie met de paus, vandaar kan je die polis niet gaan
afsluiten, die is niet geldig. Er moet een verzekerbaar belang zijn.
Materieel belang:
Als ik een brandverzekering afsluit op mijn huis dan heb ik een materieel belang erbij dat mijn
huis niet zou afbranden of schade zou ondergaan.
Stel dat mijn huis schade zou ondergaan en dat de pannen zijn afgewaaid → dan heb ik
materiele schade
Ik heb belang bij dat die schade zich niet zou voordoen.
Kan ik een polis afsluiten voor een huis waar ik geen eigenaar van ben?
➔ Nee, want dit is niet mijn huis, ik heb geen materieel belang aan dat huis.
7. Premie:
“Art. 5,19: Iedere vorm van vergoeding door de verzekeraar gevraagd als tegenprestatie voor
zijn verbintenissen.”
Het betalen van de premie of bijdrage is de financiële vergoeding door de verzekeringnemer aan
de verzekeraar → de verzekeringsovereenkomst.
Premies kunnen vast of veranderlijk zijn:
8. Verzekeringsprestatie
Het door de verzekeraar uit te betalen bedrag of door hem te verstrekken dienst ter uitvoering
van de verzekeringsovereenkomst.
Wat men overeengekomen was, bv bij overlijdensverzekering dat men zegt van bij overlijden dan
za er 50.000 euro worden uitgekeerd aan de echtgenote.
Het kan ook een verstrekken dienst zijn bv; een uitvaartverzekering, men zou kunnen kiezen
voor een dienstenpakket, uitvaartverzekering afsluiten waarbij u vraagt om die diensten te
verstrekken, een ceremoniemeester als men een klassieke begrafenis wil dan wordt dit allemaal
gedaan. (dienstenpakket van wat je dus zelf wilt)
➔ De prestatie die door de verzekeraar geleverd wordt, kan zich bovendien situeren in de
dienstverlening, zoals het nasturen van hulpstukken, medicijnen en dergelijke
(hulpstukken) in het kader van een reisbijstandsverzekering, u bent op reis dus u wordt
bijgestaan en bv u gaat op reis met de auto en stel je bent in een land waar het merk van uw
auto niet bestaat of er is geen garage voor dat merk. Dan kan er bv ook iets zijn met uw auto dat
uw waterpomp leeg is. Het merk is niet aanwezig, dan moet je die hulpstukken laten opsturen
vanuit België. Dan moet je wachten tot die stukken worden opgestuurd. → reisbijstand dekt dit
Je hebt hierbij 2 soorten dekkingen:
- Dekking personen (als je u been breekt, dan gaat men u hospitaliseren en u de nodige
medicijnen bezorgen. Er kunnen medicijnen zijn die je nodig hebt maar niet aanwezig zijn
in het land waar je op reis bent)
- Dekking voertuigen (zie voorbeeld hierboven)
HOOFDSTUK 2: RISKMANAGEMENT
Voordat de verzekeraar de verzekeringsovereenkomst afsluit, zal hij aan de hand van de
verzekeringstechniek
Risico of risk
Het hart van de verzekering. Zonder risico is er geen verzekering, want een
verzekeringscontract is nog altijd een kanscontract of een aleatoir contract. Risico kan
omschreven worden als een onzekere, toekomstige en mogelijke gebeurtenis, waarvan
het zich voordoen buiten de wil van de verzekeringsnemer, de verzekerde of de
begunstigde valt
Bv:
Bij een brand kan de volledige woning uitbranden, dan wel enkel de keuken.
o De omvang van de schade veroorzaakt door een daad waarvoor de verzekerde
aansprakelijk is
Als er stroomschade aan u dak en de pannen waaien er vanaf, je denkt van ja ik wil een nieuw
dak ik ga alle dakpannen eraf halen → OPZET & NIET VERZEKERBAAR
2. Management
Hoe controleren?
Chechklist (vragenlijst) of een persoonlijke inspectie
Consumenten → Checklist
Bedrijven → Persoonlijke inspectie
(pg 31 lezen)
2.3. Preventie
De verzekeraar legt regelmatig een aantal preventiemaatgelen op.
Voorbeeld:
- Een alarm plaatsen bij diefstalverzekering of het alcoholslot
2.4.1. Indeling:
De aard van het risico: dit komt duidelijk tot uiting in de polissen
o Er wordt onderscheid gemaakt tussen eenvoudige risico’s en industriële of
speciale risico’s in de brandverzekering
o Tussen de aansprakelijkheid privéleven en de professionele of
bedrijfsaansprakelijkheid
Het voorwerp van het risico:
o Onderscheid tussen roerende en onroerdende goederen
o Of naargelang de leeftijd van de betrokkenen bij een levensverzekering
De waarde van het risico:
o Onderscheid tussen Porsche of mercedes
o Of Citroën en Renault Clio
De duur van het risico:
o Onderscheid tussen levenslange en tijdelijke levensverzekering
→ deze indeling is ook van belang opdat de premie op een rechtvaardige wijze berekend kan
worden
De verzekeraar stelt de premie altijd vast op basis van verschillende gegevens, criteria
(=segmenteringscriteria= rekening houden met diverse factoren ter berekening van de premie)
en houdt daarbij rekening met volgende factoren:
Medeverzekering:
Niet 1 verzekeringsmaatschappij die risico verzekeren maar meerdere
Komt vooraal voor bij zware risico’s (speciale risico’s)
Als je met 2 verzekeraars bent kunnen ze samen de schade vergoeden
Herverzekering:
Je gaat je opnieuw verzekeren
Bv: verzekeraar verzekerd iemand, maar gaat zichzelf dan verzekeren bij een andere
verzekeraar
Hoe kan wetgever (= degene die de wetten maakt → parlement) meespelen in bepalen van
premie? → Taksen bepalen (kamer en senaat bepalen dit) als de taksen verhogen, moet je een
hogere premie betalen
Vervaldagverzekering = herinnering dat het einde van je verzekeringsjaar eraan komt. Maar
verzekering gaat nog door. Vermeld ook premies en waarborgen voor komende jaar (soort van
factuur)
Premiecomponenten:
Te betalen verzekeringspremie door VN – taksen en bijdragen = commerciële premie
(handelspremie = nettopremie)
Nettopremie – commissieloon verzekeringstussenpersoon = technische premie
Technische premie – beheerskosten (winst verzekeraar) = zuivere premie = risicopremie
BA motorrijtuigen:
Tarief te bepalen en omvang van de dekking → PK (hoe meer pk → hoe hoger de
premie)
Gebruik van het voertuig → onderscheid tussen woon-werk verkeer of gebruik voor
beroep gedurende dag
Premiebepaling → in platteland of in stad
Antidiscriminatiewetten: men mag niet discrimineren op grond van leeftijd, seksuele geaardheid,
burgerlijke staat ,….
Genetische eigenschap: de verzekeraar mag onze genen niet opvragen. op die basis mag men
niet segmenteren.
Men mag op bepaalde criteria segmenteren maar op bepaalde andere criteria dan wel.
Oprichting van zogenaamde tariferingsbureaus (bv bij brandverzekeringen en
autoverzekeringen) met als opdracht voor ‘onverzekerbare’ risico’s een premie vast te stellen.
Brokkenmaker: iemand die veel ongevallen voorheeft.
De verzekeraar
zorgt ervoor dat de verzekerde een deel van het risico zelf blijft dragen. Dat kan gebeuren op
verschillende manieren:
- ‘capping’ of plafonnering van verzekerde bedragen
- Franchise of schadevrijstelling
- Personalisatie van de premie, tariefverminderingen wegens preventieve maatregelen,
personalisatie a posteriori (cf. het bonus-malusstelsel, destijds verplichtend opgelegd
door het zogenaamde tariefnormenbesluit van 3/02/1992, maar inmiddels opgeheven bij
KB 16/01/2002)
- Regresvordering van de verzekeraar bij zware fout van de verzekerde
Bonus- malusstelsel: Als je geen ongeval in fout hebt, dan heb je een bonus, als je wel een
ongeval in fout hebt dan heb je een malus. Principe van vroeger dat verplicht opgelegd is in
België → Als je een jaar schade vrij was dan daalde je met 1 trap, als je in fout was bij een
ongeval dan steeg je met 5 trappen. 2 ongevallen in hetzelfde jaar → stijgen met 10 trappen
→ zorgt er ook voor dat je voorzichtiger gaat rijden om de bonus te zakken dan gaat ook de
premie dalen. (niet meer verplicht in België, maar wordt wel nog toegepast.)
Regresvordering (= verhaalvordering): de verzekeraar heeft verhaal bij zware fout van degene
die verzekerd is.
→ Een zware fout wordt dus verzekerd tenzij dat die zware fout expliciet omschreven wordt bij
de uitsluitingen van de polis (vb: dronkenschap)
3. Her- en medeverzekering
3.1. Medeverzekering
→ 1 polis
Als je u wilt verzekeren bij meerdere verzekeraars en als er iets gebeurd dan gaat 1 van die
verzekeraar het vergoeden. komt vooral voor bij zware risico’s
Bij brandverzekeringen van gezinnen gebeurd dit niet maar wel brandverzekering industriële
risicos → bv: verzekering van bedrijven, fabrieken
Industriële risico = speciale risico
Verzekeringsnemer
Hoofdelijkheid voorbeeld:
Stel er is een schadegeval, schade is €100.000 → VA betaald €20.000
VB → €50.000 VC €10.000 VD €20.000
Stel er is iemand failliet dan staan de andere verzekering daarvoor in voor die verzekering die
failliet is. Als bv VB failliet gaat wat betekend dat dan als er hoofdelijkheid is?
→ Andere verzekeraarsm moeten instaan voor het deel van VB. tenzij dat het anders wordt
gezegt in het contract. Als er niks over hoofdelijkheid staat in het contract en VB is failliet dan
moeten de andere verzekeraars hiet niet voor instaan/opdraaien.
Art. 83 –> Verzekeringswet bepaalt dat bij medeverzekering een eerste verzekeraar in de
overeenkomst aangewezen moet worden. Dit wordt geacht de lasthebber te zijn van de overige
verzekeraars voor het ontvangen van de kennisvragen bepaald in de overeenkomst en om het
nodige te doen om schadegevallen, met inbegrip van de vaststelling van het bedrag van de
schadevergoeding.
3.2. Herverzekering:
Je gaat je opnieuw verzekeren. Verzekeraar verzekerd iemand, maar gaat zichzelf dan
verzekeren bij een andere verzekeraar.
Er wordt een deel van de verbintenissen van de verzekeraar overgedragen aan herverzekeraar
die juridisch volledig buiten de overeenkomst tussen de verzekeraar en de verzekeringsnemer
staan.
➔ Het gaat hier om 2 polissen. De VN zal niet op de hoogte zijn van de polis die de
verzekeraar heeft afgesloten met de herverzekeraar
Verzekeringnemer
Verzekeraar
Herverzekeraar
Voorbeeld: VN (kan een bedrijf zijn, een KMO) verzekerd zich bij 1 verzekeraar, het kan gaan
over een groot gebouw en een bedrag van 100 miljoen Euro in waarde. Als zich een
schadegeval voordoet dan zal die een VA een fors (groot) bedrag moeten betalen. Als bv ¼ van
het gebouw afbrand, dan moet die VA ¼ van die schadevergoeding betalen en dat komt dan uit
op 25 miljoen Euro. De VN kan zeggen van ik ga mij verder verzekeren bij een herverzekeraar
niet voor 100 miljoen Euro maar bv voor 50 miljoen Euro. Verzekeraar sluit met de
herverzekeraar een contract af voor die fabriek voor dat ene deel van dat gebouw. Stel dat het
gebouw helemaal afbrand, dan moet die 100 miljoen Euro uitbetaald worden maar van die
100miljoen Euro kan die 50 miljoen Euro verkrijgen van die herverzekeraar. Verzekeraar moet
wel nog premie erbij betalen bij de herverzekeraar.
De wet regelt dan ook de vestiging en de activiteiten van de (her)verzekeraars, alsook het
toezicht erop.
Procedure
Op advies van de FSMA beslist de bank over de vergunningsaanvraag voor wat betreft:
Het passende karakter van de organisatie van de verzekerings- of
herverzekeringsonderneming
De professionele betrouwbaarheid van de personen die lid zijn van het wettelijk
bestuursorgaan van de verzekerings- of herverzekeringsonderneming, …
Vergunningsvoorwaarden:
De controlewdt legt vervolgens een aantal vergunnings- en bedrijsuitoefeningsvoorwaarden op.
Ze hebben betrekking op de organisatie van de onderneming. In het kader van de uitoefening
van hun activiteiten legt de wet ook een aantal bedrijfsuitoefeningsvoorwaarden op in verband
met de kapitaalstructuur, minimum eigen vermogen, risicobeheer, …
2. De verzekeringstussenpersoon/ verzekeringsbemiddelaar
Zij hebben als taak een VA en een kandidaat-verzekeringnemer emt elkaar in verbinding te
brengen, de kandidaat-verzekeringnemer in te lichten over de dekkingsvormen die het beste bij
zijn verzekeringsbehoeften passen en de verzekeringsonderneming de gegevens te verstrekken
waarmee ze de risico’s kan beoordelen om die op de meest afdoende wijze te kunnen dekken.
→ Productie (bezighouden met nieuwe polissen, nieuwe klanten)
Bij schadegeval kan de verzekeringstussenpersoon zijn cliënt helpen door hem in te lichten over
de gegevens die hij aan de onderneming moet verstrekken en door hem te wijzen op de termijn
waarbinnen die inlichtingen verstrekt worden → Schadebeheer
Welke gevallen zou men je geen polis geven? → Te groot risico, kans dat het gaat gebeuren is
te groot.
Voorbeeld: als je beschikt over een oud huis bij lichte storm kan je schade hebben aan het huis,
muur dat instort, dakpannen die er af vliegen. Je vliegt buiten bij de ene verzekeraar en gaat dan
zoeken naar een ander en dan gaan ze vragen naar u schadeverleden. Het kan zijn dat je zoveel
schadegevallen hebt gehad en dat ze geen polis krijgen door te veel schade.
2.1.Wetgeving:
IDD- Richtlijn (= Insurance directive distribution): over de distributie van de verzekeringen die is
omgezet in Belgisch recht.
2.2. Inhoud van de wet:
De verzekeringswet deel 6 is van toepassing op verzekeringsbemiddeling en
verzekeringsdistributie
Toepassingsgebied pg 53
De verzekeringswet maakt een onderscheid tussen de “echte” verzekeringstussenpersoon, zij
die niet onderworpen zijn aan de inschrijvingsvereiste, de verantwoordelijke voor de distributie
en de personen in contact met het publiek.
Als de premie een bepaald bedrag niet overschrijdt en de gedekte risico’s beperkt zijn, wordt de
nevenverzekeringspersoon vrijgesteld van de inschrijvingsvereiste
2 soorten registers:
Verzekeringstussenpersonen (VTP) & Nevenverzekeringstussenpersonen (NVTP)
Herverzekeringstussenpersonen
Het door de FSMA bijgehouden register van de VTP en NVTP wordt onderverdeeld in de
categorieën:
Verzekeringsmakelaars
Verzekeringsagenten
Verzekeringssubagenten
Nevenverzekeringstussenpersonen
Een verzekerings- of nevenverzekeringstussenperson kan slecht ins één van de wet in het vorige
lid vermelde categorieën worden ingeschreven
Verklaring op erewoord (door de makelaar) waarop blijkt dat hij zijn beroepswerkzaamheden
uitoefent → geen exclusieve agentuurovereenkomst (= de verzekeringsmakelaar dat een
contract zou gesloten hebben met een verzekeringsonderneming waarmee men dan verklaard
dat men exclusief de polissen van die verzekeringsonderneming zal doorverkopen naar de
klanten. Makelaar mag dit niet doen.
Algemene inschrijvingsvoorwaarden
EER → Europese economische ruimte (Landen: Alle landen van de Europese Unie +
Noorwegen, Ijsland, Lichtenstein)
Beroepsaansprakelijkheidsverzekering: als u een fout begaat en door die fout schade berokkend
aan een ander dan gaat u verzekering die schade vergoeden.
Inschrijvingsprocedure :
De kandidaat moet in zijn aanvraag aanduiden in welke categorie hij ingeschreven wil worden.
Na 60 dagen beslist de FSMA de kandidaat al dan niet in te schrijven in het door hem gevraagde
register onder de door hem gevraagde categorie.
Indien weigering → moet gemotiveerd worden, dus wrm het geweigerd is.
De lijst wordt bekend gemaakt op de website van FSMA, de lijst van degene die ingeschreven
zijn als verzekerings- en neventussenpersoon.
Europees paspoort:
Als men een Europees paspoort heeft, dan mag men activiteiten hebben in een andere lidstaat
van de Europese Economische Ruimte (EER) uit te oefenen, wanneer ze een vergunning hebben
of ingeschreven zijn in het register van de FSMA
Als je actief wilt zijn in andere lidstaat → FSMA brengt die lidstaat op de hoogte.
Zodra het schadebedrag ten minste de franchise bereikt dan betaald de verzekeraar het
volledige bedrag (hangt af van maatschappij tot maatschappij).
Verzekeringswet eist dat een verzekeringsdistributeur alle relevante info over het betrokken
verzekeringsproduct (ongeacht of er al dan geen advies wordt verleend) aan zijn klanten
verstrekt. Aloverns dat je een verzekeringscontract afsluit, opdat zijn klanten in staat zouden zijn
met kennis van zaken te beslissen om dat product al dan niet te onderschrijven.
FMSA:
FSMA oefent toezicht uit op de naleving door de Belgische en buitenlandse
verzekeringsondernemingen van de regels …
→ Nieuwe aandelen
Bv: eerst ga je naar de dokter als je problemen hebt en die kunnen u dan doorverwijzen naar
bijvoorbeeld de hartspecialist (die hartspecialist is dan de 2 de lijn)
Net hetzelfde hier met een klacht voor de verzekeraar.
Taken van de ombudsman:
Onderzoeken van alle klachten van de VN, Verzekerde, begunstigde en derden die
belang hebben bij de uitvoering van de verzekeringsovereenkomst, die verband houden
met:
o Activiteiten van de verzekeringsondernemingen die vallen onder het
toepassingsgebied van deze wet met inbegrip van de EER-
verzekeringsondernemingen.
Bemiddelen om een minnelijke schikking te vergemakkelijken in geschillen die het
voorwerp uitmaken van een klacht zoals hiervoor bedoeld.
Oordelen over vragen met betrekking tot de toepassing van het luik van de
gedragscodes
Adviezen en aanbevelingen uitbrengen
Bij een geschil om advies uit te brengen maar dat advies is NIET bindend. De
verzekeringsmaatschappijen het advies van die ombudsman opvolgen. Ombudsman gaat
proberen om de partijen te verzoenen.
Hoofdstuk 4: De landverzekeringsovereenkomst
1. Structuur van de verzekeringswet
Zie boek pg 83
2. Toepassingsgebied en definities
Toepassingsgebied
Principe
Bijzondere wetten hebben altijd voorrang op de algemene wet → het Lex specialis-beginsel
Voorbeelden van bijzondere wetgeving
Arbeidsongevallen
De wet van 10 april 1971 betreffende de arbeidsongevallen regelt de arbeidsongevallen
Levensverzekeringen
Het ‘koninklijk besluit van 14/11/2003 betreffende de levensverzekeringsactiviteit’ regelt
de levensverzekering. Daarnaast regelen nog diverse bepalingen, vooral in de
programmawetten, de fiscale aspecten van de levensverzekeringen
Schadeverzekering
A. Brandverzekeringen
o Koninklijk besluit van 24/12/1992 betreffende de verzekering tegen brand en
andere gevaren wat de eenvoudige risico betreft, regelt de brandverzekering
B. Aansprakelijkheidsverzekering
o B.A. autoverzekering
▪ De wet van 21/11/1984 betreffende de verplichte
aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen en de bijhorende
Koninklijke besluiten regelen de autoverzekeringen
o B.A. privélevensverzekering
▪ Het koninklijk besluit van 12/01/1984 tot vaststelling van de
minimumgarantievoorwaarden van de verzekeringsovereenkomsten tot
dekking van de burgerrechtelijke aanspakelijkheid buiten overeenkomst
met betrekking tot het privéleven, regelt de familiale verzekering
C. Rechtsbijstandverzekering
o Het koninklijk besluit van 12/10/1990 betreffende de rechtsbijstandverzekering
ten slotte regelt de rechtsbijstandverzekering
Dwingend recht
“Art. 56: de bepalingen van deze wet zijn dwingend recht, tenzij uit bewoordingen zelf blijft dat
de mogelijkheid wordt gelaten om er van af te wijken door bijzondere bepalingen”
Omwille van het dwingende karakter van de bepalingen zijn afwijkingen ervan in de
verzekeringsovereenkomst niet geldig.
→ Als je de polis stelt ten aanzien van die dwingende bepalingen van de basiswet, dan kan de
polis daar niet van afwijken.
Voorbeelden:
- De VA dekt in principe geen schade door oorlogsfeiten, tenzij partijen anders bepalen
- Mederverzekering houdt geen hoofdelijkheid in, tenzij anders is bedongen
- Aansprakelijkheid in de brandpolis dekt geen lichamelijke schade, tenzij anders is
bedongen
- De prestaties uit een overeenkomst tot vergoeding van schade wordt niet verminderd
met de prestaties uit een overeenkomst tot uitkering van een vast bedrag, tenzij partijen
anders bepalen
3. De verzekeringsovereenkomst in het algemeen
Hierbij worden de bepalingen besproken die op alle soorten landverzekeringen
(brandverzekering, levensverzekering, rechtsbijstandverzekering, …) van toepassing zijn
3.1. De verzekeringsovereenkomst
Zie pg 20 , schema pg 24
Voorafgaande fase
Alvorens een polis af te sluiten dat men misschien enkele stappen heeft gezet in de
verzekeringszaken en de vraag reist dan “vanaf wanneer is hier wilsovereenstemming tussen de
partijen?”.
Het verzekeringsvoorstel
(zie pg 215-222)
A. Definitie
Verzekeringsvoorstel: als VA weten welk vlees men in de kuip heeft zeg maar. Je moet als VN
vanalles invullen. Antecendenten invullen (schadegevallen die er al geweest zijn in het verleden).
Als men met veel schadegevallen zit dan komt dit niet positief over. Het zal kunnen dat dit in de
toekomst ook kan gebeuren en krijg je de polis niet. → Attest schadeverleden
B. Gevolgen
- Het verzekeringsvoorstel verbindt noch de kandidaat-verzekeringsnemer, noch de
verzekeraar tot het sluiten van de overeenkomst. Het voorstel is evenmin te beschouwen
als een aanbod tot contracteren.
- De ondertekening van het voorstel brengt geen dekking met zich mee. Art. 57,1
C. Louter vrijblijvend of niet
- Ofwel brengt hij de kandidaat-VN een verzekeringsaanbod ter kennis; als de VA, bij
ontvangst van het voorstel, een aanbod aan de kandidaat-VN heeft overgemaakt, dan
vindt het gemeen recht toepassing.
- Ofwel deelt hij mee dat het toekennen van een verzekering zal afhanen van een
onderzoek (VA zegt om nog te onderzoeken, men heeft voorstel in gevuld en de eerste
reactie kan zijn dat ze de polis krijgt, 2de reactie dat ze onderzoek doen en 3de weigering)
- Ofwel deelt hij mee dat de verzekering geweigerd wordt
Als de VA binnen de termijn van 30 dagen geen verzekeringsaanbod ter kennis heeft
gebracht, de verzekering niet afhankelijk heeft gesteld van een aanvraag tot onderzoek of de
verzekering niet heeft geweigerd …
D. Besluit
- Geen wilsovereenstemming
- Geen dekking
E. Opgave
Verzekeringsvoorstel
Pagina 88
Een formulier dat uitgaat van de VA waarbij deze aanbiedt het risico voorlopig ten laste te
nemen op verzoek van de VN
B. Gevolgen
1. De overeenkomst komt tot stand bij de ondertekening door de VN. Dat wordt
uitdrukkelijk gesteld. Aanvraag en voorstel moeten afzonderlijk ondertekend worden
omdat de beide docuemnten een andere strekking hebben
2. De waarborg gaat in de dag volgend op de ontvangst van de polis of de
verzekeringsaanvraag door de VA. De VA is verplicht om de aanvraag mee te delen aan
de VN
C. Bedenktijd
… (niet kennen)
D. Verzekeringsovereenkomst op afstand
E. Besluit
U kan een Verzekeringscontract afsluiten, maar het kan zijn dat de dekkig pas later ingaat (in
januari, …)
Voorafgetekende polis
(Pg 225-226)
A. Definitie
Door de VA ondertekend en houdende aanbod tot het afsluiten van een overeenkomst onder de
voorwaarden die hierin beschreven zijn.
De verzekeringsaanvraag biedt niets meer dan een voorlopige dekking aan, terwijl de
voorafgaande polis over een definitief contract spreekt. Toch behandeld de wet hen op identieke
wijze.
B. Gevolgen
1. De verzekeringsovereenkomst komt tot stand bij de ondertekening door de VN
2. De waarborg gaat in de dag volgend op de ontvangst van de polis door de VA
3. Het staat de VA evenwel vrij het tegendeel te bedingen.
C. Bedenktijd
Niet kennen
D. Verzekeringsovereenkomst op afstand
E. Besluit
Als u wilt veranderen van verzekering → contract opzeggen (bij de verzekering waar je nu zit), 3
maanden ervoor via een aangetekende brief.
De verzekeringspolis
Een verzekeringspolis bestaat uit bijzondere en algemene voorwaarden.
Voorbeeld;
Wat men niet doet is iedere keer een nieuwe polis maken! Men neemt de polis en voegt er iets
aan toe bv bijvoegsel 001, bijvoegsel 002, …
Het bestaan van een overeenkomst kan tot stand komen door de loutere bestaan van een
wilsovereenkomst. De verzekeringsovereenkomst bestaat dus, zelfs zonder enig geschrift als:
- De VN duidelijk zijn wil te kennen heeft gegeven zich bij maatschappij X te verzekeren
- Hij die wil aan de maatschappij kenbaar heeft gemaakt
- De maatschappij duidelijk haar voornemen te kennen heeft gegeven de cliënt te
aanvaarden
- De cliënt kennis heeft gekregen van die aanvaarding
De VN moet het volgende meedelen aan de VA → de gegevens die hem bekend zijn: dat houdt
in dat de VA nooit een tekortkoming kan inroepen ten opzichte van de VN als die laatste
redelijkheid bepaalde omstandigheden niet had kunnen vermoeden.
B. Uitzonderingen:
Genetische gevens mogen niet meegedeeld worden (= erfelijke ziekten), men mag hier
niet naar vragen (als ze dat vragen hoef je er niet op te antwoorden of je mag gewoon
liegen)
Onbeantwoord gebleven vragen op de vragenlijst (= bepaalde vragen die je niet hebt
ingevuld en VA overloopt de lijst. Ze doen hier niks aan, de VA kan er achteraf niet op
terugkomen. Als de VA hier niks aan doet dan wilt dat zeggen dat die vraag niet van
toepassing is voor de polis)
Geen mededeling gedaan worden van gegevens die de VA al kende of redelijkerwijs
hoorde te kennen
Je kan een copie verkrijgen van de VA van de vragenlijst. De VA krijgt geen sanctie als hij dit
niet naleeft.
D. Bewijs
De VA heeft de bewijslast dat de niet-meegedeelde omstandigheid voor hem van belang is bij de
beoordeling van het risico en dat de VN redelijkerwijs kon weten dat die omstandigheid van
belang was bij de risicobeoordeling.
Sancties en gevolgen
Sancties verschillen naargelang er opzet in het spel is en naargelang het feit of er zich al een
schadegeval heeft voorgedaan.
A. De opzettelijke verzwijging
Dat betekent:
- Dat de verzekeringsovereenkomst geacht wordt nooit te hebben bestaan
- Dat de verzekeraar geen dekking moet verlenen
Bovendien stelt de verzekeringswet dat de premies die al betaald werden totdat de VA kennis
kreeg van de fraude, aan de VA vervallen
B. Onopzettelijke niet-mededeling
- Betalen van de premie
- Meedelen van de wijziging van het risico
- Maatregelen nemen ter voorkoming en beperking van de schade
- Aangifte doen van het schadegeval
1. Buiten schadegeval
Als buiten een schadegeval uitkomt dat de VA iets niet weet, zijn er verschillende scenario’s
mogelijk:
• Als de VA kan aantonen dat hij het risico onder die nieuwe omstandigheden nooit
verzekerd zou hebben, dan beschikt hij over een termijn van één maand om de
overeenkomst op te zeggen.
Vb: stel dat huis heeft een strooiend dak, de VA rijdt voorbij dat huis en ziet dat dak en denkt
dan dat hij daar niet op de hoogte is. En dat wilt hij niet verzekeren, dus de VA kan de
verzekering opzeggen
• Het risico blijft in de ogen van de VA nog altijd verzekerbaar, dan stelt hij binnen dat
termijn aan de VN een wijziging van de overeenkomst voor. De VN reageert:
o Niet aanvaarden van de voorwaarden
o Toch aanvaarden
o Als de VN niets laat weten na een maand dan mag de VA de verzekering
opzeggen
• Als de VA na één maand na kennismaking van de verzwijging of verzwaring nog geen
opzegging heeft gedaan of wijziging heeft voorgesteld, dan kan die geen beroep meer
doen op de feiten, zijn recht vervalt.
2. Ter gelegenheid van schadegeval
De wet bepaalt in detail de hoogte van de uit te keren schadevergoeding, en maakt daarbij een
onderscheid naargelang de tekortkoming al dan niet te wijten is aan de VN.
• Een tekortkoming is niet verwijtbaar aan de VN als hij met de zorg van een goede
huisvader heeft gehandeld en er hem bijgevolg schuld aangewreven kan worden. De VA
blijft de overeengekomen prestaties verschuldigd
• De VN wel verwijtbaar, dat de prestatie van de VA verminderd wordt.
Hij treft schuld die VN, prestatie van de VA wordt verminderd. Hoe?
Stel dat een huis verzekerd is voor 200 000 euro kapitaal. Stel dat je daarvoor 250 euro premie
betaald. De eigenaar heeft dan achteraf verbouwingen gedaan zodat de woning dan 400 000
euro waard is (door die verbouwingen). Een schadegeval doet zich voor bv een brand. De helft
brand af, de VA wist niet dat de eigenaar het huis had verbouwd en dat het huis dan meer waard
zou zijn dan moest de eigenaar meer premie betalen. Schade is op dat moment = 200 000 euro.
(250/ 500) x 200.000 → men krijgt dus een vergoeding van €100.000
Omdat je te weinig verzekerd bent. Die andere 100.000 moet men zelf betalen van die helft van
het huis (evenredigheid wordt toegepast!!!
➔ EVENREDIGHEIDSREGEL
- Als de VA kan aantonen dat het risico in zijn nieuwe verschijningsvorm voor zijn part
onverzekerbaar is, wordt zijn prestatie nog meer beperkt.
Betaling van de premie
Schulden zijn haalbaar en niet draagbaar, de VA, als de vervaldag er is en de factuur word
opgestuurd voor het komend jaar. De VA moet naar de klant stappen en vragen om te betalen.
Als een schuld draagbaar zou zijn: de schuldenaar gaat naar schuldeiser om te betalen.
Sanctie:
Wat als je geen premie betaald?
- Schorsing van de dekking en/of (de polis bestaat nog, voor een bepaalde periode ben je
niet gedekt)
- Opzegging van de overeenkomst (de polis bestaat niet meer)
Je moet een termijn geven van minstens 15 dagen, de schuldenaar 15 de tijd heeft om de
premie te betalen.
3 Mogelijkheden:
De VA moet zijn verplichtingen niet meer nakomen; de VN moet wel nog altijd de premie
betalen.
Je krijgt u aangetekende brief binnen met dat je u premie binnen de 15 dagen moet betalen. Als
dat nog niet wordt betaald krijgt die nog een herhaling om binnen de 15 te betalen. Als dat dan
nog niet betaald wordt, dan wordt de polis opgezegd
3. Opzegging van de overeenkomst
4. Achterstallige premies
Stel je moet nog premies betalen naar de toekomst toe. Dan kan men maar max gaan tot 2
opeenvolgende jaren.
Het risico dat wijzigt moet men meedelen, er kan een verzwaring (verhoogde mogelijkheid dat
het risico zich voordoet) of vermindering zijn van het risico.
Risicoverzwaring:
Dat houdt in dat de VN de volgende zaken niet moet meedelen:
Niet voor 100% vergoed worden maar wel voor ongeveer 85%
Sancties:
1. Buiten schadegeval
Scenario’s:
- VA levert het bewijs dat hij da verzwaard risico niet verzekerd zou hebben. Dan kan hij
de overeenkomst opzeggen
- Hij kan de overeenkomst wijzigen, de VN kan er op reageren en misschien de premie
verhoogt kan worden.
Risicovermindering:
A. Inhoud
Aanzienlijke vermindering zijn maar ook aanmerkelijk en blijvend.
Er is sprake van een vermindering van het risico als de VA het risico tegen andere voorwaarden
zou hebben verzekerd als de risicovermindering van bij de aanvang van de overeenkomst zou
hebben bestaan.
B. Reactie verzekeraar
Als de VN aan de VA bewijs levert van de risicovermindering, dan kan hij hem ertoe verplichten
om een premievermindering toe te staan.
➔ Stel er is stormschade, en een stuk van u dak is weggewaaid en het regent. Je moet
maatregelen nemen om iets op dat deel van uw huis te doen (een dekzeil er op doen)
Sanctie:
Bij niet-nakoming van die verplichting bepaald de wet dat de VA zijn prestaties kan verminderen
ten belope van het door hem geleden nadeel.
Bedrieglijk opzet leidt in hoofde van de verzekerde tot de ontheffing van de VA van zijn
verplichtingen. Dan gaat de VA dit zeker NIET vergoeden!! (als je meer dakpannen er af doet
van uw dak