Quan hệ giữa CBH và CĐBH có tính quy ước được

xã hội chấp nhận. Tức là giữa hình thức ngữ âm và

khái niệm không có mối tương quan bên trong nào.
VD: Nhà: tiếng Anh: house, tiếng Trung: jia.
Tính hai mặt của tín hiệu ngôn ngữ

Cũng như các loại tín hiệu khác, tín hiệu ngôn ngữ là sự
thống nhất giữa hai mặt: cái biểu hiện (CPH) và cái được
biểu hiện (CĐBH). CBH của tín hiệu ngôn ngữ là âm thanh
(nếu trên văn tự thì được ký hiệu thêm một lần nữa: âm thanh
lại được biểu thị bằng chữ viết), còn CĐBH của nó là ý nghĩa.
Tính võ đoán của tín hiệu ngôn ngữ
VD: cây âm thanh: cây

Bản chất tín hiệu của ngôn Thuộc tính vật chất của mỗi tín hiệu ngôn ngữ thể
ngữ hiện ở đặc trưng phân biệt nó. So sánh vết mực tên
trên giấy đều có bản tính vật chất như nhau, đều tác
động vào thị giác như nhau. Nhưng muốn nêu đặc
trưng của vết mực, ta phải dùng tất cả đặc trưng vật
chất của nó: độ lớn, hình dáng, màu sắc, độ đậm
nhạt, vv... Trong khi đó, cái quan trọng đối với một
chữ cái là cái làm cho nó khác các chữ khác trong
Giá trị khu biệt của ngôn ngữ hệ thống chữ cái. Chữ A có thể lớn nhỏ khác nhau,
có thể đạm nhạt khác nhau nhưng nó vẫn là chữ A
mà thôi. Vì chữ A được phân biệt với các chữ khác
chỉ là ở các nét, hình dạng các nét và sự kết hợp
giữa chúng với nhau như thế nào. Sự khác biệt đó
tựu trung chỉ chữ A là 1 tín hiệu, còn vết mực,
không phải là tín hiệu.
Ngôn ngữ
Hai mặt của tín hiệu thường được gọi là cái biểu
hiện và cái được biểu hiện
Nguyên lý của tín hiệu: Tín hiệu có tính võ đoán.
VD: Màu đỏ để báo hiệu sự dừng lại: không thể lý
giải được. (?)
Đây được gọi là hình hiệu. Cơ sở của nó là dựa trên
sự tương đồng. Giữa cái biểu đạt và cái được biểu
đạt giống nhau về một phương diện nào đó (VD:
Giống nhau về hình thức).
Tín hiệu mà giữa cái biểu đạt và cái được biểu đạt
có mối quan hệ võ đoán, gọi là ước hiệu. Như vậy,
mối quan hệ giữa hai mặt của tín hiệu có 3 loại:
Chỉ hiệu:các đại từ nhân xưng ngôi thứ nhất, ngôi
thứ 2 và các đại từ chỉ định.
Ước hiệu:Võ đoán
Hình hiệu:từ tượng thanh

là một hệ Khái niệm tín hiệu

thống tín -Tín hiệu là “thuộc tính vật chất kích thích vào giác quan
của con người làm cho người ta nghĩ tới một cái gì đó Điều kiện để xác định tín hiệu:

hiệu
ngoài hình thức vật chất”. Đối tượng phải được cảm nhận bằng các giác
-VD: Tiếng kẻng báo giờ học. Đèn đỏ, xanh, vàng trên quan.
cột đèn giao thông. VD: Con ma không có thuộc tính vật chất, không
-Đặc trưng của tín hiệu: Quan sát tín hiệu, có thể thấy ai biết nó hình dạng như thế nào cho nên không
chúng có hai mặt: hình thức và nội dung thể trở thành tín hiệu được.
)Hình thức: có dạng vật chất (sự vật, hiện tượng, thuộc Phải có chức năng đại diện cho một cái gì đó
tính) có thể tri giác được (nghe, thấy, ngửi...) )Nội dung: VD: Cái chổi có chức năng để quét nhà thì không
là một cái gì đó khác với bản chất của nó, của dạng vật phải là tín hiệu. Nhưng nếu là ám hiệu để hẹn hò
chất của tín hiệu đó thì đó là tín hiệu.
-Ví dụ: đèn đỏ hình thức là cái đèn màu đỏ. Nội dung là Nó phải nằm trong một hệ thống nhất định.
cấm đường. Nội dung “cấm đường”không phải là bản Ví dụ: đèn đỏ chỉ trở thành tín hiệu giao thông khi
chất của cái đèn được sơn màu đỏ và thắp sáng bằng nằm trong cột đèn có 3 cái xanh, đỏ, vàng.
điện... 3 tiếng kẻng: là tín hiệu khi được qui ước đối lập
với 6 tiếng kẻng và một hồi kẻng.

Khác với các loại tín hiệu, tín hiệu ngôn ngữ có thể Tính phức tạp thể hiện ở chỗ tín hiệu ngôn ngữ
tạo ra các tín hiệu mới cho các hệ thống của mình có số lượng rất lớn, thường xuyên biến đổi và
từ các tín hiệu đã có. được bổ sung thêm, do vậy, không ai có thể biết
Tính năng sản VD: Việc tạo ra từ mới. Từ một từ đơn, người Việt được một cách đầy đủ.
sử dụng các phương thức khác nhau để tạo thêm VD: Tín hiệu đèn giao thông chỉ có 3. Biển hiệu
các từ. giao thông, quân hàm có thể đếm được số lượng.
Tín hiệu ngôn ngữ bên cạnh tính đồng loại còn có
tính khác loại. Biểu hiện: các đơn vị của ngôn
ngữ thuộc nhiều cấp độ khác nhau (các đơn vị
thấp được nằm trong các đơn vị cấp cao và là
Ngôn ngữ là một hệ thống Tính phức tạp, nhiều tầng bậc thành tố để tạo nên các đơn vị cấp cao). Chính vì
vậy, hệ thống ngôn ngữ là một hệ thống của
tín hiệu đặc biệt. nhiều hệ thống: hệ thống âm vị, hệ thống hình vị,
hệ thống từ vựng, hệ thống câu. Đến lượt mình,
các hệ thống đó lại gồm các hệ thống con khác.
VD: Hệ thống âm vị gồm hệ thống nguyên âm và
hệ thống phụ âm. Hệ thống hình vị: hệ thống hình
vị hư và hệ thống hình vị thực.

Các hệ thống nhân tạo khác thường được sáng tạo

theo sự thỏa mãn của một số người, do đó hoàn
toàn thay đổi được theo ý muốn của con người.
VD: tín hiệu đèn, chuông hay kẻng
Ngược lại, tín hiệu ngôn ngữ có tính chất xã hội, có
Tính độc lập quy luật phát triển nội tại của mình, không lệ thuộc
tương đối vào ý muốn cá nhân.
Trong hệ thống tín hiệu khác, mối quan hệ giữa
CBH và CĐBH có tính đơn trị, nghĩa là mỗi CBH chỉ
tương ứng với một CĐBH.
VD: biển báo giao thông, tiếng trống, tiếng kẻng.
Trong ngôn ngữ có hiện tượng đa trị.

Tính hình
tuyến của
ngôn ngữ
Trong hệ thống tín hiệu khác, mối quan hệ giữa
CBH và CĐBH có tính đơn trị, nghĩa là mỗi CBH chỉ
tương ứng với một CĐBH.
VD: biển báo giao thông, tiếng trống, tiếng kẻng.
Trong ngôn ngữ có hiện tượng đa trị. Biểu hiện:
Tính đa trị Một CBH tương ứng với nhiều CĐBH: hiện tượng
đồng âm và hiện tượng nhiều nghĩa
Một CĐBH tương ứng với nhiều CBH: hiện tượng
đồng nghĩa và đồng sở chỉ.
Mặt biểu hiện của ngôn ngữ, có tính hình tuyến.
Nghĩa là khi đi vào hoạt động giao tiếp, các tín hiệu
âm thanh ngôn ngữ lần lượt nối tiếp nhau thành một
chuỗi theo dòng thời gian (các tín hiệu khác không
có tính chất này mà chúng được sắp xếp trên một
không gian đa chiều hoặc không cần trật tự).
Chính vì tín hiệu ngôn ngữ mang tính hình tuyến
cho nên người ta mới có thể phân tích và nhận diện
được các đơn vị ngôn ngữ, phát hiện ra được các
quy tắc kết hợp các yếu tố để tạo thành các đơn vị
ngôn ngữ khác nhau.