2023 - Temat - 2. Ocena Obrażeń I Stanu Rannego Badanie Urazowe - Marche

COMBAT LIFESAVER - RATOWNIK POLA WALKI
1
AKRONIM S – MARCHE
Określenie S – MARCHE jest akronimem, w którym poszczególne litery odnoszą się

do kolejnych czynności wykonywanych w ramach badania rannego żołnierza.
Dzięki niemu możemy podjąć właściwe działanie w zależności od fazy TCCC, w której
działamy i mamy pewność, że wszyscy poszkodowani są badani w taki sam sposób.
S – MARCHE jest to rodzaj badania urazowego, stosowanego na polu walki mającego

na celu natychmiastowe wykrycie obrażeń (stanów) bezpośrednio zagrażających życiu
rannego żołnierza takich jak: krwotok zewnętrzny czy odma prężna.
WOJSKOWE CENTRUM KSZTAŁCENIA MEDYCZNEGO

im. gen. bryg. dr. med. Stefana Hubickiego w Łodzi
S-MARCHE W POSZCZEGÓLNYCH FAZACH TCCC
CARE UNDER FIRE - OPIEKA POD OSTRZAŁEM

S SECURITY (BEZPIECZEŃSTWO/SAMOPOMOC)
M MASSIVE BLEEDING (MASYWNE KRWOTOKI)
TACITAL FIELD CARE - TAKTYCZNA OPIEKA NA POLU WALKI
M MASSIVE BLEEDING (MASYWNE KRWOTOKI)
OCENA STANU PRZYTOMNOŚCI - SKALA AVPU
A AIRWAY (DROŻNOŚĆ DRÓG ODDECHOWYCH)
R RESPIRATORY (ODDECH)
C CIRCULATION (KRĄŻENIE)
H HYPOTHERMIA/HEAD (HIPOTERMIA/GŁOWA)
E EVERYTHING ELSE (WSZYSTKO INNE)
TACTICAL EVACUATION CARE - OPIEKA PODCZAS EWAKUACJI

2
S SECURITY – BEZPIECZEŃSTWO/SAMOPOMOC CUF
ZADBAJ O BEZPIECZEŃSTWO WŁASNE I POSZKODOWANEGO.

ZADBAJ O BEZPIECZEŃSTWO WŁASNE I POSZKODOWANEGO.
Wykonanie zadania bojowego jest najważniejsze.
Rannym możesz zająć się tylko wówczas, gdy nie będzie to stanowić zagrożenia dla
Twojego zadania i Ciebie.
Prawidłowa pod względem medycznym interwencja dokonana w nieodpowiednim

czasie może doprowadzić do kolejnych ofiar.

3
SAMOPOMOC.
• Jeżeli jesteś ranny, i o ile to jest możliwe,

musisz sam sobie udzielić pomocy.
• Musisz znać i właściwie posługiwać

się Indywidualnym Pakietem Medycznym
– IPMed.

ZAPAMIĘTAJ!!! Podstawowy schemat działania:
• zgoda dowódcy do podjęcia działań;
• zapewnienie zasłony ogniowej lub/i dymnej;
• próba nawiązania kontaktu słownego z poszkodowanym;
• podejście do poszkodowanego w sposób dostosowany do sytuacji.

4
PAMIĘTAJ O WCZEŚNIEJSZYM ROZBROJENIU RANNYCH Z ZABURZONĄ ŚWIADOMOŚCIĄ!

ZAPAMIĘTAJ!!! Twoje działanie podczas kontaktu ogniowego:
• realizuj swoje zadanie bojowe, odeprzyj atak i ukryj się;
• bądź przygotowany na możliwość wystąpienia rannych;
• wydaj polecenie rannym, żeby się ukryli i (jeżeli to możliwe) udzielili sobie sami lub
nawzajem pomocy;
• kontynuuj swoje zadanie bojowe, staraj się chronić rannych przed dodatkowymi
obrażeniami.

5
M MASSIVE BLEEDING – MASYWNE KRWOTOKI CUF
JEŻELI POZWALA NA TO SYTUACJA TAKTYCZNA.

Zabezpiecz poszkodowanego przed możliwością szybkiej utraty krwi:
• sprawdź poszkodowanego pod kątem wystąpienia masywnych krwotoków

na kończynach;
• użyj opaski zaciskowej – załóż ją na krwawiącą kończynę, możliwe jak najwyżej –

bezpośrednio na mundurze (zwróć uwagę na elementy oporządzenia/wyposażenia,
które mogą osłabić efekt działania opaski zaciskowej);
• w pierwszej kolejności użyj opaski zaciskowej z pakietu osoby poszkodowanej.


6
SOFT CAT

M MASSIVE BLEEDING – MASYWNE KRWOTOKI TFC
Zmiana sytuacji taktycznej.
• Jako ratownik możesz teraz zapewnić poszkodowanym najlepszą opiekę, na jaką

pozwalają Twoje umiejętności.
• Dostępność do sprzętu medycznego jest nadal ograniczona – możesz dysponować

jedynie IPMed – jednak warunki pozwalają na podjęcie rozszerzonych działań
ratunkowych.
• Należy pamiętać, że cały czas istnieje duże prawdopodobieństwo ponownego otwarcia

ognia przez nieprzyjaciela. Jeśli do tego dojdzie, działamy tak jak w fazie CUF.

7
Sprawdź wcześniej założone opatrunki zaciskowe (o ile zostały użyte w CUF).
Sprawdź poszkodowanego pod kątem wystąpienia masywnych krwotoków na kończynach

i miejscach trudnodostępnych:
PACHWINY PACHY

• Załóż na kończynach opaski zaciskowe 5 – 7,5 cm powyżej krwawienia. (w zależności

od posiadanych: CAT, SOFT, inne rekomendowane przez Komitet TCCC).
• Użyj opatrunków hemostatycznych w miejscach trudnodostępnych.(w zależności

od posiadanych: COMBAT GAUZE, CELOX GAUZE).
Zabrania się używania opatrunków hemostatycznych w obrębie tułowia osoby

poszkodowanej!
• Użyj opatrunków indywidualnych.(w zależności od posiadanych: OPATRUNEK OSOBISTY

TYPU W, OPATRUNEK OLAES, OPATRUNEK IZRAELSKI).

8
OCENA PRZYTOMNOŚCI WEDŁUG SKALI A.V.P.U. TFC
Alerted Voice Pain Unresponsive

czujny reaguje reaguje brak reakcji
na bodziec głosowy na bodziec bólowy na bodziec bólowy
A – ALERT (CZUJNOŚĆ) - poszkodowany jest czujny (uważny), wie kim jest, pamięta
datę, wie gdzie jest;
V – VOICE (GŁOS) - poszkodowany ma zaburzenia świadomości, ale reaguje
na głos (polecenia głosowe);
P – PAIN (BÓL) - poszkodowany reaguje tylko na bodziec bólowy
pocieranie mostka pięścią lub splot dłoni (ale nie na głos);
U – UNRESPONSIVE (NIEPRZYTOMNY) - brak reakcji na bodźce.

A AIRWAY – DROŻNOŚĆ DRÓG ODDECHOWYCH TFC
SPRAWDŹ CZY POSZKODOWANY MA DROŻNE DROGI ODDECHOWE!!!
• Jeżeli poszkodowany jest nieprzytomny

– udrożnij drogi oddechowe w sposób
bezprzyrządowy, przez odchylenie
głowy do tyłu (rękoczyn czoło, broda),
z jednoczasową kontrolą dróg
oddechowych.

9
A AIRWAY – DROŻNOŚĆ DRÓG ODDECHOWYCH TFC
ROZWAŻ ZAŁOŻENIE RURKI NOSOWO–GARDŁOWEJ.
Pęknięcie podstawy czaszki nie jest

przeciwskazaniem do jej użycia, podczas
jej aplikacji należy zachować dużą
ostrożność.
PAMIĘTAJ! Rurkę nosowo–gardłową

aplikujemy zawsze na udrożnionych
drogach oddechowych.

R RESPIRATORY – ODDECH TFC
OCEŃ ODDECH METODĄ "PATRZ – SŁUCHAJ – CZUJ" PRZEZ 10 SEKUND:
• obserwuj ruchy klatki piersiowej;
• poczuj na swoim policzku powiew

wydychanego powietrza lub spróbuj
usłyszeć wydychane powietrze.
Skontroluj ilość, jakość oddechów, sprawdź

czy oddech jest prawidłowy i czy klatka
piersiowa unosi się symetryczne.

10
OCEŃ I ZBADAJ KLATKĘ PIERSIOWĄ POD KĄTEM RUCHOMOŚCI ORAZ WYSTĘPUJĄCYCH

URAZÓW.

ZABEZPIECZ OTWARTE RANY KLATKI PIERSIOWEJ OPATRUNKAMI WENTYLOWYMI.

11
ZBADAJ PLECY. ZABEZPIECZ OTWARTE RANY NA PLECACH OPATRUNKAMI

WENTYLOWYMI.

DO ZABEZPIECZENIA OTWARTYCH RAN KLATKI PIERSIOWEJ ORAZ PLECÓW UŻYWAJ

OPATRUNKÓW WENTYLOWYCH:
BCS–Bolin Chest Seal SAM Chest Seal Vent HyFin Vent

12
C CIRCULATION – KRĄŻENIE TFC
SKUP SIĘ NA POSZUKIWANIU INNYCH ŹRÓDEŁ KRWAWIENIA.
Sprawdź ponownie rannego celem

wykluczenia krwotoków z pominiętych
lub nieodnalezionych wcześniej miejsc.
• Sprawdź powtórnie założone wcześniej

opaski zaciskowe lub inne opatrunki
tamujące krwotoki.

EKSPOZYCJA RANY I POSTĘPOWANIE. KLUCZOWE PUNKTY:
• ODKRYJ wszystkie rany, jeśli nie zostało to zrobione

wcześniej.
• Używaj nożyc ratunkowych, a nie niezabezpieczonych
zwykłych, aby uniknąć przypadkowego zranienia.
• Oceń, czy opaska zaciskowa została założona
wystarczająco blisko rany, aby zminimalizować obszar
niedokrwienia.
• Oceń czy krwawienie może być kontrolowane bez użycia
opaski zaciskowej.

13
MASYWNY KRWOTOK. REOCENA:
• Jeśli opaska zaciskowa została założona w fazie CARE

UNDER FIRE lub na początku badania MARCH w TACTICAL
FIELD CARE, oceń skuteczność jej założenia (oceń czy
rana nie krwawi. Można również dodatkowo sprawdzić
obecność tętna na tętnicach dystalnych* kończyn).
* jak najbardziej odległych od miejsca zranienia

MASYWNY KRWOTOK. REOCENA:
• Jeśli założona opaska zaciskowa jest NIESKUTECZNA,

zastosuj drugą opaskę zaciskową tuż nad pierwszą (jeżeli
jest to niemożliwe załóż ją pod pierwszą).

14
• Jeśli rana zastała zaopatrzona z wykorzystaniem

opatrunku hemostatycznego na początku fazy TACTICAL
FIELD CARE i zabezpieczona opatrunkiem uciskowym
pamiętaj, aby ponownie ocenić skuteczność jego działania.

• Jeśli użyty wcześniej opatrunek hemostatyczny nie

zatamował krwawienia, to wykonaj ponownie upychanie
rany kolejnym opatrunkiem hemostatycznym lub/i jeśli
to konieczne zastąp opaską zaciskową*.
* o ile jest to możliwe do wykonania.

15
• Jednoczasowo sprawdź krążenie

na tętnicy szyjnej i promieniowej
(oceń częstotliwość, napięcie oraz
obecność tętna na tętnicy centralnej
i obwodowej) przez 10 sekund.

Jeżeli poszkodowany nie jest w wstrząsie hipowolemicznym i mamy na to dostępne siły

i środki należy rozważyć możliwość wykonania repozycji1 opaski zaciskowej lub konwersji2
opaski zaciskowej.
Wskazania, przeciwwskazania oraz sposób wykonania repozycji i rekonwersji opaski
zaciskowej zostanie omówiony w Temacie 3. ROZPOZNAWANIE I TAMOWANIE
KROWTOKÓW.
1. Repozycja opaski zaciskowej, to wymiana wcześniej użytej opaski zaciskowej na nową i założenie jej zgodnie
z wytycznymi TCCC, to jest 5 – 7,5 cm powyżej rany bezpośrednio na skórę.
2. Konwersja opaski zaciskowej, to wymiana wcześniej użytej opaski zaciskowej na opatrunek uciskowy lub opatrunek hemostatyczny.

16
Urazy raczej nie nadające się do repozycji opaski zaciskowej lub jej konwersji:
• Amputacje
• Przecięta tętnica.
• Głębokie rany tętnicze w miejscach, w których trudno jest wykonać upychanie rany
(„wound packing”) opatrunkiem hemostatycznym lub gdzie opaski zaciskowe
niedostatecznie kontrolują krwotok.
• Oceń czy skóra jest ciepła, zimna, wilgotna.

17
H HYPOTHERMIA/HEAD – HIPOTERMIA/GŁOWA TFC
ZADBAJ O KOMFORT TERMICZNY POSZKODOWANEGO.
Zapewnij poszkodowanemu komfort cieplny:

Użyj koca BLIZARD Zamiennikiem może być np. folia NRC

ZADBAJ O KOMFORT TERMICZNY POSZKODOWANEGO.
Zapewnij poszkodowanemu komfort cieplny:
• zapewnij ochronę przed wpływem niekorzystnych warunków atmosferycznych;
• o ile to możliwe, wymień ubranie mokre na suche;
• odizoluj poszkodowanego od powierzchni.

18
ZWRÓĆ UWAGĘ NA MOŻLIWE URAZY GŁOWY, OCZU, SZYI.
Zbadaj głowę:
• ułóż ręce na czole poszkodowanego

i kieruj je ku tyłowi głowy w kierunku
potylicy, sprawdzając w ten sposób
ciągłość skóry, obecność stłuczeń,
złamań lub krwi i/lub tkanki mózgowej.

Zbadaj głowę:
• badając głowę poszkodowanego zwróć

uwagę na objawy pęknięcia podstawy
czaszki:
 krwiaki wokół oczu (krwiaki okularowe);

19
Zbadaj głowę:
• badając głowę poszkodowanego zwróć

uwagę na objawy pęknięcia podstawy
czaszki:
 zasinienia za uszami (wyrostki sutkowate);
 wypływ płynu mózgowo– rdzeniowy z uszu

lub nosa.

Zbadaj szyję:
• sprawdź symetrię kręgosłupa szyjnego,

napięcie mięśni karku;
• zwróć uwagę na wypełnienie żył

szyjnych, przesunięcie tchawicy
(charakterystyczne objawy odmy);

20
Zbadaj szyję:
• oceń temperaturę ciała, wilgotność, zmianę koloru skóry (zasinienia).

E EVERYTHING ELSE – WSZYSTKO INNE TFC
SPRAWDŹ WSZYSTKIE ZAŁOŻONE OPATRUNKI.
Sprawdź podstawowe parametry życiowe.

21
O ILE MASZ NA TO CZAS, ZBADAJ POMINIĘTE WCZEŚNIEJ CZĘŚCI CIAŁA.
Uwidocznij klatkę piersiową poszkodowanego:
• zbadaj obręcz barkową pod kątem urazów, złamań;
• ponownie sprawdź stabilność klatki piersiowej poprzez badanie palpacyjnie.

Wykonaj badanie urazowe brzucha i miednicy:
• oceń wizualnie i palpacyjnie brzuch wykonując uciski w czterech kwadrantach, twardy

deskowaty brzuch może świadczyć o krwotoku wewnętrznym*;
• miednicę delikatnie zbadaj palpacyjnie nie ponawiaj badania jeśli zauważysz grymas
bólu na twarzy poszkodowanego lub patologiczna ruchomość kości miednicy.
* taki pacjent powinien jak najszybciej trafić do placówki medycznej Poziomu 2. lub wyżej.

22
Wykonaj badanie urazowe brzucha i miednicy:
JEŻELI WYCZUJESZ NIESTABILNOSC MIEDNICY,

TO PAMIĘTAJ, ABY NIE UKŁADAĆ POSZKODOWANEGO !!!
W POZYCJI BOCZNEJ USTALONEJ.

Zbadaj kończyny dolne i górne poszkodowanego:
• sprawdź długą oś kończyn i czucie (uciśnij opuszek palca);
• poszukuj złamań, zwichnięć.
NIE PODNOŚ KOŃCZYNY DO GÓRY ZANIM NIE WYKONASZ PEŁNEGO BADANIA URAZOWEGO.

23
• zaopatrz złamania, zwichnięcia zgodnie z ZASADĄ POTTA:
 złamania kości długich unieruchom dwa sąsiednie stawy;
 złamania, zwichnięcia w obrębie stawu unieruchom dwie sąsiednie kości.
• jak najszybciej zdejmij pierścionki, sygnety z palców;
• dobierz rozmiar szyny na zdrowej kończynie;
• zanim założysz unieruchomienie zbadaj tętno na kończynie;
• załóż szynę i przymocuj za pomocą chust i lub bandaża.
24
Zaopatrz rany oczu:
• nigdy nie zaopatruj ran oczu opatrunkiem wywierającym

ucisk na ranne oko;
• użyj opatrunku Shield Eye lub opatrunku improwizowanego;
• zakryj zdrowe oko poszkodowanego w przypadku ciała

obcego znajdującego się w gałce ocznej. Źródło: https://www.rescue-essentials.com/fox-aluminum-eye-shield/
[Dostęp: 29.08.2023]
S-MARCHE W POSZCZEGÓLNYCH FAZACH TCCC
S SECURITY (BEZPIECZEŃSTWO/SAMOPOMOC) CARE UNDER FIRE

MASSIVE BLEEDING (MASYWNE KRWOTOKI) OPIEKA POD OSTRZAŁEM
M
MASSIVE BLEEDING (MASYWNE KRWOTOKI)
OCENA STANU PRZYTOMNOŚCI - SKALA AVPU
A AIRWAY (DROŻNOŚĆ DRÓG ODDECHOWYCH)

TACTICAL FIELD CARE
R RESPIRATORY (ODDECH) OPIEKA PODCZAS EWAKUACJI
C CIRCULATION (KRĄŻENIE)
H HYPOTHERMIA/HEAD (HIPOTERMIA/GŁOWA)
E EVERYTHING ELSE (WSZYSTKO INNE)

25
PRZYGOTOWANIE POSZKODODOWANEGO DO EWAKUACJI TEC
ZAKRES CZYNNOŚCI:
• zapewnij komfort psychiczny;
• wykonaj unieruchomienie transportowe – jeżeli ewakuacja będzie trwała długo rozważ

ułożenie dodatkowych podkładek pod ciałem poszkodowanego;
• zapewnij ochronę przed hałasem, piaskiem, kurzem;

PRZYGOTOWANIE POSZKODODOWANEGO DO EWAKUACJI TEC
ZAKRES CZYNNOŚCI:
• zabezpiecz w niezbędnym zakresie wszystkie luźne końcówki:
 opatrunków;
 koca BLIZARD (folii NRC);
 taśmy noszy.

26

2023 - Temat - 2. Ocena Obrażeń I Stanu Rannego Badanie Urazowe - Marche

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

2023 - Temat - 2. Ocena Obrażeń I Stanu Rannego Badanie Urazowe - Marche

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

COMBAT LIFESAVER - RATOWNIK POLA WALKI

Określenie S – MARCHE jest akronimem, w którym poszczególne litery odnoszą się

S – MARCHE jest to rodzaj badania urazowego, stosowanego na polu walki mającego

WOJSKOWE CENTRUM KSZTAŁCENIA MEDYCZNEGO

S-MARCHE W POSZCZEGÓLNYCH FAZACH TCCC

CARE UNDER FIRE - OPIEKA POD OSTRZAŁEM

WOJSKOWE CENTRUM KSZTAŁCENIA MEDYCZNEGO

ZADBAJ O BEZPIECZEŃSTWO WŁASNE I POSZKODOWANEGO.

WOJSKOWE CENTRUM KSZTAŁCENIA MEDYCZNEGO

S SECURITY – BEZPIECZEŃSTWO/SAMOPOMOC CUF

ZADBAJ O BEZPIECZEŃSTWO WŁASNE I POSZKODOWANEGO.

Wykonanie zadania bojowego jest najważniejsze.

Prawidłowa pod względem medycznym interwencja dokonana w nieodpowiednim

WOJSKOWE CENTRUM KSZTAŁCENIA MEDYCZNEGO

• Jeżeli jesteś ranny, i o ile to jest możliwe,

• Musisz znać i właściwie posługiwać

WOJSKOWE CENTRUM KSZTAŁCENIA MEDYCZNEGO

S SECURITY – BEZPIECZEŃSTWO/SAMOPOMOC CUF

ZAPAMIĘTAJ!!! Podstawowy schemat działania:

• zgoda dowódcy do podjęcia działań;

• zapewnienie zasłony ogniowej lub/i dymnej;

• próba nawiązania kontaktu słownego z poszkodowanym;

• podejście do poszkodowanego w sposób dostosowany do sytuacji.

WOJSKOWE CENTRUM KSZTAŁCENIA MEDYCZNEGO

PAMIĘTAJ O WCZEŚNIEJSZYM ROZBROJENIU RANNYCH Z ZABURZONĄ ŚWIADOMOŚCIĄ!

WOJSKOWE CENTRUM KSZTAŁCENIA MEDYCZNEGO

S SECURITY – BEZPIECZEŃSTWO/SAMOPOMOC CUF

ZAPAMIĘTAJ!!! Twoje działanie podczas kontaktu ogniowego:

• realizuj swoje zadanie bojowe, odeprzyj atak i ukryj się;

• bądź przygotowany na możliwość wystąpienia rannych;

WOJSKOWE CENTRUM KSZTAŁCENIA MEDYCZNEGO

JEŻELI POZWALA NA TO SYTUACJA TAKTYCZNA.

• sprawdź poszkodowanego pod kątem wystąpienia masywnych krwotoków

• użyj opaski zaciskowej – załóż ją na krwawiącą kończynę, możliwe jak najwyżej –

• w pierwszej kolejności użyj opaski zaciskowej z pakietu osoby poszkodowanej.

WOJSKOWE CENTRUM KSZTAŁCENIA MEDYCZNEGO

M MASSIVE BLEEDING – MASYWNE KRWOTOKI CUF

WOJSKOWE CENTRUM KSZTAŁCENIA MEDYCZNEGO

WOJSKOWE CENTRUM KSZTAŁCENIA MEDYCZNEGO

M MASSIVE BLEEDING – MASYWNE KRWOTOKI TFC

Zmiana sytuacji taktycznej.

• Jako ratownik możesz teraz zapewnić poszkodowanym najlepszą opiekę, na jaką

• Dostępność do sprzętu medycznego jest nadal ograniczona – możesz dysponować

• Należy pamiętać, że cały czas istnieje duże prawdopodobieństwo ponownego otwarcia

WOJSKOWE CENTRUM KSZTAŁCENIA MEDYCZNEGO

Sprawdź wcześniej założone opatrunki zaciskowe (o ile zostały użyte w CUF).

Sprawdź poszkodowanego pod kątem wystąpienia masywnych krwotoków na kończynach

WOJSKOWE CENTRUM KSZTAŁCENIA MEDYCZNEGO

M MASSIVE BLEEDING – MASYWNE KRWOTOKI TFC

• Załóż na kończynach opaski zaciskowe 5 – 7,5 cm powyżej krwawienia. (w zależności

• Użyj opatrunków hemostatycznych w miejscach trudnodostępnych.(w zależności

Zabrania się używania opatrunków hemostatycznych w obrębie tułowia osoby

• Użyj opatrunków indywidualnych.(w zależności od posiadanych: OPATRUNEK OSOBISTY

WOJSKOWE CENTRUM KSZTAŁCENIA MEDYCZNEGO

Alerted Voice Pain Unresponsive

WOJSKOWE CENTRUM KSZTAŁCENIA MEDYCZNEGO

A AIRWAY – DROŻNOŚĆ DRÓG ODDECHOWYCH TFC

SPRAWDŹ CZY POSZKODOWANY MA DROŻNE DROGI ODDECHOWE!!!

• Jeżeli poszkodowany jest nieprzytomny

WOJSKOWE CENTRUM KSZTAŁCENIA MEDYCZNEGO

ROZWAŻ ZAŁOŻENIE RURKI NOSOWO–GARDŁOWEJ.

Pęknięcie podstawy czaszki nie jest

PAMIĘTAJ! Rurkę nosowo–gardłową