Professional Documents
Culture Documents
Terjemah - Tanbihul Alibba' Aksara Arab Indo
Terjemah - Tanbihul Alibba' Aksara Arab Indo
Terjemah - Tanbihul Alibba' Aksara Arab Indo
Tanbīh al-Alibbā' ialah sebuah karya sharah, tahqiq dan terjemahan oleh
Muhammad Nazrul bin Abdul Nasir
untuk karya Maqāṣid Hidāyat al-Adhkiyā'
oleh Imām Zainuddin al-Malībārī.
ISBN: 978-967-15390-0-2
Terbitan:
MOHD NAZRUL BIN ABD NASIR
di atas nama RUWAQ JAWI,
Kaherah, Mesir.
Dengan kerjasama:
Pusat Penyelidikan Ahlus Sunnah wal Jamaah,
MATIN, Kangar, Perlis
Rekabentuk:
PERUSAHAAN TUKANG BUKU KM
3-1, Jalan Seri Putra 1/2,
Bandar Seri Putra,
43000 Kajang, Selangor, MALAYSIA
T: 03-8928 9899
E: ibu.pejabat@tukangbuku.com
Whatsapp: 019-4398519
ايسي كندوڠن
مقدمة 3.......................................................................................................
سجاره هيدوڤ الإمام زين الدين المليباري ا�لكبير رحمه ال�� ل�ه 6......................
ة � �أ ذ ��
ىل �م��ق �ت ن �ه ا � �أ �
ك�ا ء
ي � ��
ل ا ���
ي ا �ه�د �دص��
� ا �إ ء ا
�ب ���ب�ي�� �ل� �
ل�
�
كبايقكن تقوى دان كبوروقكن مڠيكوتي هوا نفسو 12...............................
كلبيهن علماء39...........................................................................................
خاتمة62......................................................................................................
3
مقدمة
الفاضل الأستاذ محمد نزرول بن عبد النصير
وبعد،
ستله ساي ممباچ قصيدة هداية الأذكياء إلى طر يق الأولياء كاراڠن الإمام
زين الدين المليباري ا�لكبير ڤد تاهون 2013م مك تله تربيت راس چينتا
ددالم هاتي اين انتوق منترجمهكن بيت 2يڠ اينده ترسبوت كدالم بهاس
ايبوندا باݢي مڽمڤايكن فائدة كڤد مشاركة جاوي سڤرتي ساي .كتاب
اين جوݢ مروڤاكن كتاب يڠ سسواي دجاديكن منهج ڤڠاجين كران
ددالمڽ تركندوڠ ضوابط دان ايسي ڤنتيڠ يڠ دڤرلوكن اوله سأورڠ يڠ ايڠين
منداڤتكن كر يضاءن ال�� ل�ه تعالى .ددالمڽ جوݢ تركندوڠ أدب 2ڤنونتوت
علمو ،صفة 2ڤارا علماء يڠ ڤرلو دجاديكن ڤندوان سرتا ادب 2سأورڠ
سالك .كسيمڤولنڽ كتاب اين مڠݢابوڠكن ڤلباݢي فائدة ڤنتيڠ دان ڤندوان
برݢونا كڤد أمة خصوصڽ دزمان يڠ ڤنوه دڠن فتنة اين.
مك ساي مولا منترجمهكن بيت 2اين دان ستله سلساي منترجمهكنڽ
4
ساي منونجوقكن حاصلڽ كڤد ݢورو ساي يڠ مليا العلامة المتفنن الدكتور
أحمد ممدوح سعد يڠ مروڤاكن أهل مجلس فتوى نݢارا مصر سرتا ݢورو
أوتام يڠ ممبيمبيڠ كهيدوڤن ساي .ترڤنچرله كݢمبيراءن دوجهڽ كتيك
ساي منونجوقكن كتاب ترجمهن اين كڤداڽ مك بلياو مناماكنڽ :
ة � �أ ذ ى �م��ق�� �ت ن �ه ا � �أ �
ك�ا ء
ي � ��
ل ا ���
ي ا �ه�د �دص��
� ا ل �إ ء ا
�ب ���ب�ي�� �ل� �
ل�
�
بلياو جوݢ مڠارهكن اݢر ساي منشرحكن كتاب اين برڤندوكن كڤد
ببراڤ شرحن اوتام ترهادڤ كتاب اين سڤرتي - :
1)1إرشاد الألباء إلى هداية الأذكياء كاراڠن الشيخ الإمام عبد العزيز
بن زين الدين ا�لكبير المليباري يڠ مروڤاكن أنق ڤڠارڠ قصيدة اين
2)2كفاية الأتقياء ومنهاج الأصفياء للإمام السيد أبي بكر المعروف بالسيد
بكري شطا الدمياطي
حقيقتڽ ترجمهن ساي اين جوݢ مروڤاكن شرحن ر يڠكس باݢي بيت2
ترسبوت اين كران دسمڤيڠ منترجمهكنڽ ساي جوݢ ملاكوكن هوراين
ر يڠكس ترهادڤ بيت 2ترسبوت .دسببكن ايتوله ساي مناماكنڽ سباݢي
( الشرح الصغير ).
سموݢ ال�� ل�ه تعالى ممبركتي أوسها كچيل اين يڠ تيدق لاين هاڽ برتوجوان
انتوق برخدمة كڤد ڤارا علماء يڠ تردهولو .تيدقله دناماكن توليسن مأنسي
5
جك تياد ڤاداڽ كسيلاڤن هاڽ كلام ال�� ل�ه يڠ ڤنوه كسمڤرناءن .مك جك
ساودارا اتاو ساوداري يڠ منيليق كتاب اين منداڤتي اداڽ كسالهن ددالم
ترجمهن دان هوراين ساي دهارڤكن داڤت مڽمڤايكن تݢورن دڠن چارا يڠ
تربايق دان برهيمه سڤرتي كات ڤوجڠݢا عرب :
ق � ة � �
ع��د �ي���ر �ب�ا �ل�ع�صا
ب ا �ل
ح �ر�ت�فك����ا �لإ�� ����شا ر� � او �ل���
�
ع ي
مقصودڽ :
أورڠ مرديكا چوكوڤ باݢيڽ إشارة منكلا همبا دڤوكول دڠن توڠكت.
سجاره هيدوڤ
الإمام زين الدين المليباري ا�لكبير رحمه ال�� ل�ه
بلياو اداله العلامة الإمام أبو يحيى زين الدين بن علي بن أحمد الشافعي
المليباري رحمه ال�� ل�ه.
دأنتارا ݢورو بلياو يڠ لاين سماس براد دفنان اداله الشيخ أبو بكر فخر
الدين بن القاضي رمضان الشالياتي المليباري .بلياو ممڤلاجري علمو فقه سرتا
أصول دان لاين 2دباوه بيمبيڠن ݢوروڽ ترسبوت .ستله براد دباوه بيمبيڠن
القاضي أبو بكر فخر الدين سلاما 7تاهون بلياو برمسافر كمكة المكرمة دان
برمقيم دسانا سلاما ببراڤ تاهون .ستله ايت بلياو منروسكن ڤڠاجين دالجامع
7
الأزهر الشر يف دمصر دان اين منجاديكن بلياو جنراسي ڤرتام درڤد مليبار
يڠ منونتوت علمو دالأزهر .سماس براد دالأزهر بلياو تله مڠمبيل فائدة درڤد
ببراڤ علماء بسر انتاراڽ :
ستله ملالوءي تيمڤوه ڤڠاجين يڠ ڤنجڠ سرتا منداڤت كبنرن درڤد ݢورو2ڽ
انتوق مڽمڤايكن دعوة دان برخدمةكڤد أمة مك بلياو مولا منجالنكن توݢسڽ
سباݢاي ڤمبيمبيڠ أمة دنݢاراڽ يڠ ترچينتا .تله دسبوتكن اوله الشيخ عبد الحي
الحسني ددالم كتاب نزهة الخواطر بهوا حاصل دعوة الإمام زين الدين ا�لكبير اين
تله بربوندوڠ 2مشاركة هندو مملوق إسلام دالم جملة يڠ تيدق تركيرا باڽقڽ.
ستياڤ عالم ايت سوده تنتو ممرلوكن ساتو تمڤت يڠ خصوص باݢيڽ انتوق
مڽمڤايكن ڤڠاجران دان بيمبيڠن دڠن لبيه بركسن .دسببكن اينيله الإمام ممبينا
مسجد أݢوڠ دتمڤت تيڠݢلڽ .مشاركة ستمڤت توروت ممبري سوكوڠن دان
ممبنتو ددالم ڤمبيناءن مسجد أݢوڠ اين سهيڠݢ ڤوست ڤڠاجين اين دݢلر سباݢي
(( مكة مليبار )) يڠ ستنديڠ ڤد زمان ترسبوت دڠن الجامع الأزهر ،الجامع
الأموي ددمشق ،الحرمين الشر يفين ،جامع الفاتح داسطنبول سرتا ڤوست2
ڤڠاجين أݢوڠ يڠ لاين .ڤارا ڤنونتوت علمو دري سلوروه دنيا سڤرتي اندونيسيا،
ماليز يا ،مصر دان حجاز توروت داتڠ كسانا باݢي مڠمبيل فائدة درڤد الإمام.
9
كاراڠن 2بلياو
1)1مرشد الطلاب إلى ا�لكريم الوهاب في التصوف
1212أرجوزة في الفلسفة
كوفاتن الإمام
ستله بلياو مڠهابيسكن عمورڽ يڠ بركة دالم برخدمةكڤد أݢام دان أمة بݢيندا
رسول ال�� ل�ه ﷺ مك بلياو تله مڽمبوت ڤڠݢيلن ككاسيهڽ رب الجليل ڤد 16
شعبان 928هـ ڤد مالم جمعة يڠ مليا .جسد بلياو يڠ مليا دكبوميكن دكاواسن
مسجد أݢوڠ بلياو دفنان ڤد بهاݢين ڤينتو ماسوق سبله تيمور .سهيڠݢ
سكارڠ مقام بلياو ماسيه ظاهر دان سنتياس دز يارهي.
ڤمرݢيان بلياو ساڠت دراسائي اوله أمة إسلام دمليبار خصوصڽ سرتا دنيا
عمومڽ .سموݢ ال�� ل�ه مرحمتي سرتا مملياكن الإمام العلامة زين الدين المليباري
ا�لكبير سرتا مڠورنياكن كڤد كيت علمو دان همة سڤرتي بلياو.
ّ ُ ْ�ُتَ َ
ك�ا �م� َل�ا � ْ ً َُ �ف َ � ْ ُ لَ قْ�� َ ْ ُ َّ ه ْ�َُ فّ
�
ح �م�د ا �ي �� او ِ�ي� �ِ��برَه ا �لم� �
�ل�ل� ��ح�م�دلِلِ� ا �ل � � �ال
ِ موِ��ِ� ِ ��ع���ى
مقصودڽ :
1)1سݢلا ڤوجي باݢي ال�� ل�ه يڠ ممبر يكن توفيق باݢي منداڤتكن درجة يڠ
تيڠݢي ،ڤوجيان يڠ سلايقڽ مرڠكومي كبائقكنڽ يڠ سمڤرنا
كبايقكن تقوى
دان كبوروقكن مڠيكوتي هوا نفسو
��شَ�ّ َ َتبَ ُ أَ ْ َ أْ ُ تَقْ َ �ْ �َ َ َ ُ ُ ّ عَ دَ
�بَ��ا �ئ�ل�ا
� ��
�ِو���اع � �ه� او رَ� س ِر ح
� �� ��و�ى ا �لإ�� �ل�ِه �م�د ا ر�ك�ل� سَ� ��ا ةٍ�
ِ ِ
مقصودڽ :
3)3تقوى كڤد ال�� ل�ه ايت سبب منداڤتكن سݢالا كبهاݢياءن (ددنيا دان
أخيرة) ،دان مڠيكوت هوا نفسو ايت ڤولا أداله ڤونچا سݢالا كجاهتن
13
مقصودڽ :
4)4سسوڠݢوهڽ جالن أنتوق منوجو ال�� ل�ه ايت ادا تيݢ يأيت شر يعة،
طر يقة ،دان حقيقة سرتا دڠرله تمثيل /ڤرأومڤامأن يڠ دبر يكن
أوليه علماء ترهادڤ (تيݢ ڤركارا ايت)
5)5شر يعة ايت أداله سڤرتي كاڤل مناكلا طر يقة ڤولا أداله سڤرتي
لاوتن كمدين حقيقة أداله سڤرتي ڤرمات يڠ تيڠݢي نيلايڽ
ْ
َنْ ا ن�� َل�ا
َ
َ �ق َ ا �ُ هُ � ا �ْ �أ �ْ َ �� �ّ ْ�خَ
��ا ��لق � ن فَ �َ ْعَ ةٌ أَ ْخ �ٌذ
�وِي�� م� بِ� �ل� ��م � او ل� ه ل ���� ش ��� � � � � � ا
ِر � �ي ِ
� ِج �ِري � �� ِ��ب ِ�دي ِ� ِ�ِ�
مقصودڽ :
6)6شر يعة ايت أداله برڤݢڠ دڠن أݢام ساڠ ڤنچيڤتا (ال�� ل�ه تعالى) سرتا
ملقساناكن ڤرينته دان منجاؤهي لاراڠن كدوا2ڽ أداله جلس
14
َ َ
�ض�� �ُمتَ�بَ��تّ�� َل�ا
َ�ر�َ�ا ��َ �
َ َ �ز ْ�َ َ طَ �� ْ�قَ �ةٌ أ ْخ �ٌذ �أ ْ�َ َ � َ ا �ْ َ َ
ك �و���عِ ي� ةٍ
�م �و ��طك� � �ل �و� �ري�� � � ��� �بِ� ح �
ةٍ ِ ِي ورع
ِ
مقصودڽ :
7)7دان طر يقة ڤولا أداله برڤݢڠ دڠن يڠ لبيه برهاتي ٢سڤرتي ورع دان
برڤݢڠ دڠن يڠ عزيمة سڤرتي ملاكوكن ر ياضة صوفي حال كأدأنڽ
مموتوسكن هوبوڠنڽ درڤد سسواتو سلاءين ال�� ل�ه
ٌَ ُ َ � �تَّ ّ نْ َ َ ق ْ�قَ ةٌ � ُ ُ � � �َْ�ْ
�ج� َل�ا َ �ُم � َ ا � �ن ا �ل�َ
�ج��ل� �ب�ا � ���ح��ي�� �� �ِ�لو� ��و�ل�ِه ِ�ل�ل �
�ِ �و ���ش� ه�د ��ور � ِ ي� ِ
�م قِ�
�ص ِ�د �
ص ِ �و� ِ
مقصودڽ :
8)8دان حقيقة ڤولا أداله أنتوق سسأورڠ سالك ايت سمڤاي كڤد
مقصودڽ دان داڤة مليهت دان مڽقسيكن نور التجلي دڠن جلس
دان ترڠ
َ َ غُ ُ بَ ْ ً �ُ َّ ُ ًّ َ َّ
�ص� َل�ا �َم نْ َ ا َ ُ ًّا �� � َّ ف ْنَ ة َ ْ َ ُ
��حرا ���ث�مد را �
�ح� �و��� ��و��ص � �س��ي���ِ� ي�رك ب�
� ر �مد ر ِل�ل� ِ
ي
مقصودڽ :
مقصودڽ :
1010بݢيتو جوݢا طر يقة دان حقيقة واهاي ساوداراكو تنڤا كامو برعمل
دڠن شر يعة مك كامو تيدق أكن داڤت مڠحاصي�لكن كدوا٢ڽ
َ
�تَ ن�ْ�ز �َ ا �� �� َ ْ�قَ � �ف �َ �ْ ه أ نْ �َ�تَ�زُ � ��ُ َ�ع نْ هُ ظٌ �����ْلَ �ةٌ كَ��
�ْ ُ� ْ�مك نَ��ا
ل��طِ �ري�� �ةٍ �ي� �ق�لِب��ِ � � �ِ �ل� ِ� و ول �� � �م� �ي� ي ِ
ِ
مقصودڽ :
مقصودڽ :
1313ستياڤ ڤارا مشايخ ايت مريك ادا جالن يڠ مريك ڤيليه أنتوق
مڽمڤايكن كڤد ال�� ل�ه تعالى
1414ادا دأنتارا مريك يڠ منجادي مربي ممبر يكن ڤتونجوق كڤد مأنسي
(دڠن مڠاجركن مريك ملاكوكن عبادة دان برعمل دڠن أخلاق
يڠ موليا) ادا جوݢ دأنتارا ڤارا مشايخ يڠ مميليه جالن دڠن ممباڽقكن
ذكر دان ورد دان ممباڽقكن ڤواسا سرتا صلاة.
سلڤس الشيخ زين الدين المليباري ا�لكبير منرڠكن تنتڠ جالن ٢أنتوق ڤارا
سالك مك بلياو ترڠكن ڤولا أڤاكه توجوان تربسر باݢي ڤارا سالك يأيت
مموتوسكن سݢلا ڤڠهالڠ يڠ مڽمڤايكن كڤد ال�� ل�ه تعالى ،مك بلياو بركات :
ه ذ�� �� ا ��ْ�لَ �صَ �ا �َ�ا َ�ع�ا �م� َل�ا �فَ�َْ ْ�فَ َْ أَ ُ
ح ظَ ���� نْ ��َ �ل �َم نْ َ ا �َم� نْ� �َ ْ��س��ل� ْك طَ ��� � ��قَ ا ��ل��أ �ْ ��لَ��ا
ي�� � � ِ ي و ي ِ
ِري� وِي ي �ر
مقصودڽ :
1717دان تونتوتله (واهاي أورڠ يڠ ايڠين مڠيكوتي جالن ڤارا أولياء) دڠن
چارا برتوبة درڤد سݢلا دوسا( ٢بسر دان كچيل)،دڠن مڽسل دأتس
دوسا ٢لالو سرتا منچابوت تروس دوسا ترسبوت درڤد هاتي ،سرتا
برعزم أكن منيڠݢ�لكن دوسا ٢ترسبوت ڤد ماس يڠ أكن داتڠ
1818دان (ركن توبة ستروسڽ :باݢي حق أنق آدم) أداله دڠن مڽلسايكن
سݢلا حق يڠ بركاءيتن دڠن حق ٢أنق آدم مك راعيكنله دان
سمڤرناكنله سݢلا ركن ٢اين
مقصودڽ :
1919جاݢاله سلالو دڠن چارا برمحاسبة ڤد ستياڤ وقتو دان كتيك ،يڠ
مان ڤركارا اين ترهالڠ دسببكن كلالاين دان برموده ٢ترهادڤ
أوروسن أݢام
(2020جاݢاله جوݢا توبتمو ايت دڠن چارا) منجاݢ مات دان ليده
دان سلوروه أڠݢوتا درڤد سݢلا معصية ،برسوڠݢوه٢له دان جاڠنله
برمالس٢
ُ ّ ْ�خَْ أَ ْ َ ْ
�َ�م�َ �أ �ش��َم� َل�ا أَ سَ ا ُ َ ْ ٌ � ُّ فَ � َّ
�
�َ�و �� � ��س�ك� ا ل
���ر� ج ��ا �لت��ْو بُ� �ِ �مف�تَ��ا � �ِل�ك�ل �إِ طَ ����ا �ع�ةٍ�
ِل يِ ع ِ ح
َ
�َ�مْ � فَ�تََ ا َ�كَ نَّ �ُم�هَْ �َ ا ف �� ْبَ ُْ تَ َ ْ لَ أ ُ
��غ�ف ����ةٍ � �ْو �ص
ا ب��ت�ِ��لي�� �ب��� � �فَ� ن
� ر�و �ل� ر ِ��ي� ج ِ�ل�� ��د ح��ةٍ� ِ ِ� �إ ِ
ِ سٍ
مقصودڽ :
2121برتوبة ايت اداله كونچي كڤد سݢلا كطاعتن دان إياڽ أداله أساس
كڤد سݢلا كباءيقكن دان كسمڤرناءن
2222جك كامو دبلاءكن دڠن كلالاين أتاو دأوجي دڠن برصحابة دڠن
بوكن يڠ سڤاتوتڽ باݢيمو (سڤرتي للاكي برصحابة دڠن وانيتا) ،مك
برسݢراله أڠكو مڠمبيل تاهو ترهادڤ ڤركارا ترسبوت دڠن چڤت٢
برڤينده كمجليس لاين (دسرتاءي دڠن محاسبة يڠ برسوڠݢوه)٢
19
الشيخ المليباري رحمه ال�� ل�ه ممبري ڤر يڠتن تنتڠ چارا باݢايمان منداڤتكن
القناعة دڠن مڽبوت :
َ ا قْ�نَ�ْ � �تَ ْ ا �ل� شُْ تَ َ ا ��ْ�ل َ ا خ� �م�نْ �َ ْم���� ط�عَ َ �َ َ�ا َ �َم نَ ا �ز �َ ا
�� �م�و م�لبِ��� �و �� ِ �ل� ِ هي� �و ��ف� ِ ِر ك م����ِ� � ع بِ� ر ِ �و �
سٍ ٍ
َ َ
�ف�ا تَ� ا ��لّ�� ذ� �� �َ��ْعن���ه �م�نْ ��غَ�ْ� ا ئ��ْت�� َل�ا�
َ نْ َ ْ � �ُبَ نْ َ ا �َ ْ سَ َ ْ ْ فَ َ ْ
�م� �ي� ��ط�ل�����م� �لي���� ي���ع ِ��ني��ِه ����
�ق�د
يِر ِ ِ ي ي ِي ِ ِ
مقصودڽ :
2525زهدله كامو ددنيا دان زهد ايت أداله تياد تر يكت هاتي دڠن هرتا
(بوكنڽ تياد هرتا) جك كامو زهد مك كامو أكن منجادي أورڠ
يڠ ڤاليڠ برعقل
مقصودڽ :
مقصودڽ :
مقصودڽ :
(3030يڠ كتيݢ) كامو تيدق برهارڤ كڤد ڤمبر يان مأنسي( ،يڠ
كأمڤت) كامو ڤولا ممبر يكن كڤد مأنسي ڤمبر يان درڤدامو [مك اين
أداله أنتارا سبب أنتوق كسلامتن ددنيا درڤد كجاهتن أهل الدنيا]
22
مقصودڽ :
3232كتهو يله بهوا كتيݢ ٢علمو ايت أداله فرض عين دان برعملله دڠن
كتيݢ٢ڽ مك أكن برحاصلله كجياءن دان كدودوقكن يڠ تيڠݢي
مقصودڽ :
3333جاݢاله دأتس ملقساناكن سنة ٢دان آداب ٢يڠ مأثور درڤد باݢيندا
رسول ال�� ل�ه صلى ال�� ل�ه عليه وسلم سباءيق ٢مخلوق يڠ دأوتوسكن
23
مقصودڽ :
م� َل�ا
�َ �
ْْ
لل�مُ ك��� �َّ ا ُ َ ا �بَعَ ةَ � َّ ُ
��و� ِ ا ذْ �َ ا دَ � َ َ لَ ا �� َّ �� ق ��َ �ْ � �َ ْ
�
�إِ �ل� �م��ت� ��� ا �لر� � ىل ا �لإ� �ل�ه �ل�� � ل� �
�إِ � �ل� ِي �لع���ى طِري��ِ� �إِ ِ
س
مقصودڽ :
3535إين كران تيدق أدا ڤتونجوق كڤد جالن منوجو ال�� ل�ه ملاءينكن
مڠيكوت الرسول يڠ سمڤرنا
�َ ا ��تَ�ْ �َ ا فَ �َ تََّ عَ نَّ َتَ �بَعَ�نَّ �قَ َ َ عَ ف
�ل� �ع ِ�د �ل� ��تب����� � �و�ا ���� ��ح�اِ��ل�ِه �َو���ف��اِ��ل�ِه �َو��َ�م� �اِ��ل�ِه
ِ����
ي
مقصودڽ :
3737جالن ستياڤ مشايخ ايت أداله دإيكت قوة دڠن دوا أصول أوتام يأيت
مڠيكوتي كتاب القرآن دان حديث رسول ال�� ل�ه صلى ال�� ل�ه عليه وسلم
أَ
�س�عَ�ا دَ �ة �َ ا ْ�عَ�م� َل�ا
�َ �ا ف���ه �تَ�ْ������ظ�فَ� ْ ��ا ��ل ّ���َ �َ نْ ح�� نَ �َ�و �
ْ
حِ ك�
� � طَ � ا � ْ َا ���ضَ �� َّ
��ص�ا ِ ��ل
ر بِ � ِ و م ِي ِ
� �م ع ِر�ي� ا ل� ِ ي� ��� ِ�ل�
مقصودڽ :
3838مطالعهله دان برعملله دڠن كتاب ر ياض الصال�حين دان برحكومله دڠن
أڤ يڠ أدا ددالمڽ مك كامو أكن برأولهكبهاݢياءن (ددنيا دان أخيرة)
ذ �ْ َطَ � ْ ذَ � َ أَْمَ �َّ� ذ � �َ ا �َ�ْق ُ ُ � �نْ ْ تَ �ْ فَ
�ك�َل�ا
ِ� �ي� ا �ل�ع ���ا ِء ِب�ِ�مث���ل�ِ�ل��ك � �� ا �ل�ِ� ي� �ل� ي��رب� ِم �َ او �ه��� ّمَ �ب�ا � �ل� ْر��ض�
ِ ِ ِ
مقصودڽ :
3939أمبيلله ڤرهاتين دان سمڤرناكنله ڤركارا فرض (يڠ دأرهكن ال�� ل�ه كڤدامو)
اين كران تيدق أدا سسواتوڤون عبادة يڠ لبيه مندكتكن ديري كڤد ال�� ل�ه
يڠ لبيه بسر ڤهالاڽ دبنديڠكن دڠن ملاكوكن عمالن فرض
َ َ
�ج� َل�ا �تَّ�أ ُ نَ ��َهُ �َ ًا �َ ا �ْ �أ ْ �ُ ُ �ُ �َ ا �زَ ا ��َ �َ�ع ْ�د � � ا ��ل نََّا �ف� �َ��ْق
كو� ل� ي��د و �ل� ر� � ى�� �حَ م� ل ب� ِ ي� بِ� ��و ِ �ِل ي�ر ب
َ
����س ْ �َ �� نْ هُ �ثُ َّ�َ ْنًا �بَ �ص َ�ةْ �أ � ْ �مثْ َ ذَ � � َ �ف ا ْ�َطَ �� ا �� هَ� ْ َ �َ ا َ ا ��ل َّ
� ر�و �ل� ل � �م �ل
ي ِ ل ِ ِ ي� ِ ب ِ � ك �
ل� � �
�� � �و ع ِ �م ي ِ� ر
�� � ا
� �
� ��ع �
� م �م
مقصودڽ :
ث�قَ ةً َ ْ � َّ ّ أَ ْ
ك� َ�َ�ُ �ف�مْ�ض
��� َل�ا َ تََ َّ �َ نْ �ُ�م�تَ�جَ ّ ً �ف �زْ ق � َ
رم ِ � �و� ��وك�ل� �ِرد اِ�ي� ِر �ِ�ك ِ بِ ��و ِ ر ب ِ
� �
ل ا �د
ع� � �� �
� �
مقصودڽ :
َ َ
م�ا ��له�ْ �أ�ْ جَ��ا �هه�ْ�ُمتَ� ذ�� ��لّ� َل�ا �َ ا ��تَ ْ ذ ��لَ نْ �� � نَّا �� � ْ ضَ
���� َك طَ ����ا �م�عً�ا ��ف ��َ
ِ ي� ِ �ِ م و ِ �ِ م ِ ِ �ل� ب� ِ�� � ِل�ل�� ِس ِعر�
مقصودڽ :
4444جاڠن أڠكو ݢادايكن مروءة ديريمو كڤد مأنسي حال كأداءن كامو طمع
ترهادڤ هرتا مريك أتاو ڤڠكت سهيڠݢ مڠهيناكن ديريمو سنديري
مقصودڽ :
4646جاڠنله أڠكاو برنية ددالم ملاكوكن عمالنمو ايت أنتوق منچاڤاي توجوان
يڠ رنده دان هينا ،سڤرتي مڠهارڤكن ڤوجين مريك أتاو سأومڤاما دڠنڽ
(سڤرتي منداڤتكن كچينتاءن مريك أتاو منداڤتكن ڤڠكت)
27
5050مك ايت منجاديكن ڤوجيان دان چلاءن مريك سام سهاج ،ماله
دي تيدق تاكوت چلاءن أورڠ ٢يڠ منچلا ڤد منونتوت كر يضاءن
توهن يڠ مها تيڠݢي
28
َ
ذ� ا َك �ُه�َ ا ��ل ّ�َ�ا ءُ� َ�سبَ�ْه��لَ� َل�ا ا َ�ع�مَ ٌ � �أَ ْ � نَّا ش ْ ٌ �تَ ْ ُ ُ � � نَّ
�
و ِري � � �ل ِ�ل� ج���ِلا �ل�� ��ِس ِ���رك رك�ه ِ�ل�ل�� �ِس
مقصودڽ :
مقصودڽ :
مقصودڽ :
5454عزلة ايت أداله أولى (لبيه اوتاما) بيلامان زمان ايت تله روسق ،أتاو
بيمبڠ برلاكو فتنة (أوجيان) كڤد أݢام
5555بݢيتو جوݢ (عزلة لبيه أولى) بيلامان كامو بيمبڠ ترجباق هرتامو
كڤد ڤركارا شبهة ،أتاو حرام أتاو برلاكو فتنة يڠ سأومڤاماڽ (سڤرتي
كظالمن ڤمرينته دان لاين ٢فتنة دالم أݢام)
َ
��� َل�ا � َ ا َ � أ ْ نَ�ْ ذَ � � َ ��فُ ض ّ َ جَ �ْ�م�ع ْ َ � ا خْ َا ُ � نَ نَ ف ُ
�ِو�ِ�ل�ك ِ� �و ��م� �ع�ةٍ � �و ح � �ِت��ل� ��طبِ����ا �ِ�س��ا ِ��ي� ج ِ �ِه�م
� او ِ�ل� �
َ ْ نَ َ �ُ�متَّ َ ْ أْ َ ذَ �َ ْ ا �ُْ ْ ف َ ْ
�م�َل�ا
�َوَ�ع ن ا �ل�مَ�نَ�ا ك�ر ��ق�د ��ه �ح� �ق�د ُ �َ�� �ُمُ � ا ن � �� �
� �ى ِ ِ ِ ِ�
� �ي��� ِ ر ي ر �ه�� ِ�لم� بِ� لعر ِ
َ
حَ�ا ف�� َل�ا
َ
�صَ��ا �نَ�هُ ِب��م
ْ � �َ نّ �ف ��ّ ا �ْ �أ ذَ �َ ا �َ� ْ � ُ صَ ًْ َ لَ ُ
�ِ ِ�ي� ���ظِ��ِه �ِ�ع� ي ى �ل� ي���غِ�ل ب� � ب��را �ع���ى ك��ِل �ل� � ��
مقصودڽ :
منكر سرتا ممڤو مناهن دان منڠݢوڠ صبر أتس عمالن أمر معروف
نهي منكر
��� َل�ا�فُ َ َا ُ �زْ�َ ةُ ذَ ��زَّ َ ا ن ُ �فَ ض َّ �َ� ْ َقُ �ُ �ْبَ ْ ضُ ْ ُ تَأَ خّ �ْ
�ض�ل� ِء �ع �ل�� � ا �ل ��م� ِ� �م� � ��ن� �ي�� ��و�ل ا �ل��ع��� �ِم ن��م��� ِ�ِر�ي� ا �لـ � ��
�لِك
مقصودڽ :
5959تتاڤي سبهاݢين علماء متأخر مڠاتاكن ،بهوا عزلة أداله لبيه أفضل ڤد
زمان اين (بربنديڠ برچمڤور ݢاول دڠن مأنسي)
6060اين كران ساڠت جارڠ مجليس( ٢ڤد زمان اين) سوڽي دان برسيه درڤد
دوسا مك كامو ليهتلهكممڤوان ڤد ديريمو حال كأداءن أڠكو سأورڠ يڠ
ڤوڽ عقل (أݢر أڠكو تيدق ترجباق ددالم ڤركارا يڠ ممضرتكن ديريمو)
أَ ْ نَ ْ ذَ � َ ا خْ ت َا � َ َ َّ
�ص� َل�ا َ ا � َّ َ كَ �غ ُ ُّ ْ َعَ
���ل� ��ط��ك � � �و�� � ���ْ�يبَ��ةٍ����ل ا �ل�م�ا ��� ك� �ل �ر�ا �و��
ك�
��حِو�ِ�ل�ك �بِ� �ِ ِ ح
ِي ِ ِص ي�
مقصودڽ :
مقصودڽ :
مقصودڽ :
6464سوسون دان ݢوناكنله سلوروه وقتومو دڠن بنتوان درڤد ال�� ل�ه تعالى
ڤد ڤركارا يڠ سڤاتوتڽ ،حال كأداءن أڠكاو مموتوسكن وقتو ترسبوت
هاڽ كڤد ال�� ل�ه تعالى
32
6767جاڠنله أڠكاو لوڤا بهوا سسوڠݢوهڽ ال�� ل�ه ايت سنتياس ممندڠ أكن
هاتيمو ،سرتا ال�� ل�ه ايت سنتياس حاضر دان مڽقسيكن سݢلا عمالنمو .
مك تاكوتله كامو كڤد ال�� ل�ه جك دي ممرهاتيكن ديريمو دالم كأداءن
لالاي ددالم صلاتمو
ْ �َ ا تَتُْ�كَ َّ جَ
�س�ْ� �َ ا ��ل�ع ْش��� � نَ �م نْ ��فَ ض�ْ�� َ�ع� َل�ا �ّ �َ ا َ �ةً �قَ ْ ��فُ ض ّ َ تْ
����ل� �بِ�ا �ل���َ �بِ و ِ ري� ِ � ٍل� ن� �م� �ع� �د ِ� �ل� ���ر
ِ ع
َأ َأ ْ َ ُ نْ تَتَ َ ا �هَ ُ َ � َ �تَّعَ �ُُّ نْ
ه ذ�� ا ا ��ل ّ � � خْ� سَ�� َ � ْ� َه� َل�اَ �ف �ْ
ا�
ِبرِح ر �ج � �� ث� �م� �
�ل ِي� ِ �ِل � ��س ��� ��
�� �وِ�ل�م ل���ل�م �إِ � � �
تَ�ك �
33
مقصودڽ :
6868جاڠنله كامو منيڠݢ�لكن صلاة جماعة يڠ مان إياڽ دلبيهكن أوليه ال�� ل�ه
أكن ڤهالاڽ دڠن كلبيهن يڠ تيڠݢي سباڽق ٢٧درجة درڤد صلاة
سأورڠ ديري
مقصودڽ :
7171بروردله أڠكاو دڠن طر يقة يڠ تله أڠكاو أمبيل درڤد ݢورو مرشدمو،
باݢي ممڤرليهتكن كڤد أڠكاو أكن حاصل درڤد ڤرچيقكن أڤي ذكر
دان چهياڽ
34
7272أكن برچهياله هاتيمو دڠن ڤرچيقكن أڤي ذكر دان ڤنچارن چهياڽ
دڠن چهيا يڠ ݢميلڠ مك اين أكن منجاديكن طبيعة بوروق دالم
هاتي أكن ترهاڤوس
7575سكورڠ٢ڽ ساتو حزب دان لبيه برسرتا دڠن أدب دان مڠحاضركن
هاتي حال كأداءن أڠكاو خشوع دان أڠكاو ممباچ القرءان دڠن ترتيل
35
مقصودڽ :
7676أوبت هاتي ايت أدا ليما ڤركارا ( :يڠ ڤرتام) إياله ممباچ القرءان دڠن
تدبر معناڽ (يڠ كدوا) مڠوسوڠكن ڤروت (مڠورڠكن ماكن)
(7777يڠ كتيݢ) باڠون مالم برعبادة( ،يڠ كأمڤت) تضرع كڤد ال�� ل�ه ڤد
وقت سحور دان (يڠ كليم) سننتياس دودوق دڠن أورڠ ٢صالح
مقصودڽ :
(7979أنتارا ڤتونجوق أخلاق مليا ايت اياله) سڤرتي زهد درڤد دنيا سرتا
منيڠݢ�لكن برلبيه٢ن دڠن دنيا سرتا كورڠكن برچمڤور دڠن أهليڽ
8080بݢيتو جوݢ دڠن برعمل دڠن صفة سخاء دان ڤموره كمدين دإيكوتي
دڠن أخلاق مليا يڠ لاين كمدين ممانيسكن وجه كڤد ساودارا٢
بوكن دڠن برڤورا٢
8585بݢيتو جوݢ إيلقكنله درڤد باڽق ترتاوا دان إيلقكنله درڤد باڽق
برݢوراو سندا
8686دان جاݢ٢له كامو درڤد ڤڽاكيت ٢هاتي سڤرتي عجب ،ر ياء دان
حسد دڠكي سرتا ممڤركچي�لكن مأنسي لاين دسببكن كامو مڽڠكا
كامو ايت سنتياس بنر (إيݢو)ego⁄
8888دان جوݢ مريك ڤرلو سنتياس برمراقبة كڤد ال�� ل�ه دالم كأداءن
برسندير يان أتاو برسام أورڠ راماي ،دان سنتياس برڤݢاڠ دان
برݢنتوڠ هراڤ كڤد ال�� ل�ه تعالى
( 9090ستله كامو سلساي ممباچ القرءان دڠن أداب سڤرتي ايت) مك
تونايكنــله صلاة سنة ضحى دان جاڠن برهنتي برفكر تنتڠ كداتڠن
ماتي سچارا تيبا 2يڠ ڤداڽ أدا ڤڽسالن يڠ ڤنجڠ دان أوجين يڠ برت
9191عمالن تنڤا مڠيڠاتي ماتي ايت تياد كسن ،دان دڠن مڠيڠاتي ماتي
ايت بنر ٢منداتڠ كسن يڠ مندالم سڤرتي تتاقكن كاڤق بسر (يڠ
منيڠݢ�لكن كسن يڠ مندالم)
39
َ َ َ
أ ْ ا �لْ�َ � ْ شَ �ة َ ْخ �تََ نَّ �ْ �أ ��فْ ضَ
��� َل�ا ثُ َّ �ْ �تَغ ْ ا ��ْ� �ْ أ ْ �� بَ دَ
� �و �بِ� ��مِعي������ِ � او �� ر� ا �ل� � �م ا ���ش� ِ����ل �بِ� ل��ع�ل� � �و �بِ ��ع�ا ةٍ�
ِ ِم ِ
مقصودڽ :
كلبيهن علماء
� ف ْ�جَ
�� َل�ا �فَ ضْ َ �ُُْ َ لَ �ْ كَ فَ � َ � َ ضْ ٌ َ �َ َ ْ َ ُ
��َا ك��� ��� ا ل� � ���� ال �لب��د � ا � � ى�م ن� ي����ْ�عبُ��د ��ِل��عاِ�ل�ٍم��ف����ل �ع�ل
ور�ع���ىل�وِ ب ِ ِي ِ
َ َ
ح ت� �َم�ْ نَ��ْ�م ا ��ْ�ل�فَ� َل�ا تَّ ْ�ُ
�ل� ا �ض َ �ْ �أ ْ ا نَّ �ْ � �َهَ أ ْ َ ُ ّ� سَ� َ
ى� �و ِ ع �ِل �
� او �ل� ر ِ� �حَ� � �لإ� �ل� �َ�و ���ه�ل�ك�ل �م� ِء ِه ا �إِ
ِ ِ
�ص� َل�ا �َ ْ َ �ََّ ْ��لخَْ�َ �ْ �أُنَ ��سَ �ُ�مَ ّ � ��ٌّ �ُ صَ ّ َا �َ ُ َ �َ �َّ� ذ ُ
�ق�د ���ع�ل� ا��ي را �ل� ��ا حِ� ىا �ل�ِ� ي� ك��ل ي�� ِ��ل�� �ي� ��حِب�ي�� ب� �ع�ل
م ي
ُ َ
�ن�ا ن ��ل��ه �����َط ��قٌ� ُ�سّه� َل�ا ��َ ْ�� فَ �لَ ف � � َّعَ ُّ َ ْ ُ ُ �َ�نْ
��إ�ِ ��ى ِج ِ� ِري�� ِ� ل ا ِ��ي� ِ ��طر� ��ق� ِ�ل��لت����ل� ي�����س��ل�ك م
ِ يِ ِم
َ َ ٌ تَ ضَ ُ ْ�جَنَ َ �َ ُ ذَ
�م َا �م�ه �ُ�متَ��قَ� ّ�َ� َل�ا �َ ْ����س�عَ ��ً ا �َ ���ا ح� �ل�هِ�إ � ا ��� ا �ل
� �و�م�ل�ا �ِئ��ك ���
َ
ب �ض�ِب�� ر ِ ِ ي �ى ِر ع �
ُ
كْ��عَ��ة �نَ�ا �ف� َل�ا َ ضْ ٌ َ لَ ئَة � ُّ َ �َ ��تَ��َع��ّلٌ��ل��لْبَ�ا �� �م�نْ ��ع��ْل ��لَ��ُه
��ف����ل�ع���ى ِ�ما ��ِ� ا �لر ي ِ ِ �
ِ� ٍم و � �م ِ ب ِ ِ
مقصودڽ :
9393سأورڠ عالم ايت أداله لبيه مليا درڤد أورڠ يڠ برعبادة سأومڤام
كلبيهن بولن دبنديڠكن دڠن سݢلا بينتڠ ٢ڤد ترڠڽ بولن ايت
دبنديڠكن دڠن بينتڠ2
40
9494سسوڠݢوهڽ ال�� ل�ه تعالى دان أهل لاڠيت دان بومي سلوروهڽ،
ترماسوق ايكن ٢دلاوتن برسام ٢سموت ددالم تانه
9898دان ممڤلاجري ساتو باب درڤد علمو ايت أداله لبيه أفضل درڤد
منونايكن سراتوس ركعة صلات سنة
مقصودڽ :
10101ڤد هاري أخيرة ننتي أكن دداتڠكن سأورڠ للاكي عالم (يڠ تيدق
برعمل دڠن علموڽ) يڠ أكن دچمڤقكن كدالم نراك دان أورت
ڤروتڽ ترجوراي كلوار درڤد ڤروتڽ
10103مك أهل نراك أكن داتڠ كڤداڽ لالو برتاڽ :بوكنكه كامو دهولو
يڠ مڽوروه كامي ملاكوكن كباجيكن دان ملارڠ كامي ملاكوكن
كمنكران ؟
10105سسوڠݢوهڽ سسأورڠ يڠ منونتوت علمو بوكن كران ال�� ل�ه دان أخيرة
مك دي تله ملاكوكن معصية كڤد ال�� ل�ه دأتس كلالاينڽ درڤد
مڠحاضركن نية يڠ بنر كتيك منونتوت علمو
10108جك سسأورڠ ݢورو ايت مليهت (ساله ساتو درڤد علامة اين)
مريد ايت سلالو مڠيكوت دان ݢمار كڤد شهوات سرتا مڠيكوت
هوا نفسو
10109مريد ايت جوݢ ساڠت طمع ترهادڤ هابوان دنيا تنڤا مڠيكوت
كڤد جالن يڠ دبنركن شرع حال كأداءن مريد ايت ساڠت لمه
ڤنداڠنڽ دان ترساله ددالم ڤركارا ترسبوت (ددالم مميليه جالن يڠ
سبنر كتيك منونتوت علمو)
11111مك جلسله تندا ٢اين أداله سبهاݢين درڤد تندا دان علامة بهوا نية
44
منونتوت علمو بوكن كران ال�� ل�ه تعالى ايت تله ماسوق كدالم هاتيڽ
(11112دأنتارا تندا ٢يڠ لاين اياله) :جك سوكا منيڠݢ�لكن صلاة جماعة
تنڤا أدا كعذران بهكن دي منيڠݢ�لكن صلاة سچارا برجماعة أداله
كران كمالاسن
أَ ْ � � �َّ
�ش�فَ�ا َ�ع��ة ��ف ا �لْ��مََا ض�� فَ��ا دْ ُخ�� َل�ا � � ظَ َ ّ � ْ
�َّ � ُ ْ أَ
ا
َد ��م ���اِ�ل�م � �و ِ�ل�ل��� � ِ ِي� ر ِ �ي� � � �و ِ�لر ِ �إِ �ل� �ِل��ن��ص
َ َ ٍح
َ
َ أ ُ
��ك نُ �تَ�� �ّه� َل�ا
�
�
أ َ ُ
��ك نَ �ُم��سَ �ا �ًعا �َ �َ��ق �� �ل ا � ْ�س�� �� �َم نْ �َ ُ
�
� � ���لَ ا ��ْ�لفَ�تَ��ا � � ��ل�ا �َ
ِ ل � ي و� وي و ِر َ�إو ى ِو ي� ي و�
ِ
َ أ َ ُ نََ َ
� ْ َ ً � اَُ �بَ َ
أ
� ا ْ � ذ ��لَ ْ َ ْ
��سُه� َل�ا ��ك نُ� ��تَ�َ�ع ّ��ا �َ �َ��قُ�� �
� �َ� ى ا ج� ت
� �
ِر ي �إِ م ي �ا � � َد � � �
ل ل وي و �ها د ا �ل� �ي و ي
� �ِ � و
مقصودڽ :
11114باݢي علماء أخيرة ايت ادا ببراڤ تندا انتوق كامو مڠناليڽ( ،ڤرتام)
اياله مريك ايت تيدق ممينتا هابوان دنيا دڠن علمو مريك
11115باݢي مڠتهوي بهوا عالم ايت تيدق منونتوت هابوان دنيا دڠن علموڽ
ايت ادا تندا يڠ ساڠت باڽق ،انتاراڽ اياله :تيدق أكن برچڠݢه
أوچڤنڽ دڠن عمالنڽ
11118سرتا منجاݢ ديريڽ درڤد ممباڽقكن علمو قيل و قال (يأيت علمو خلاف)
يڠ مان علمو ايت اكن منجادي ڤڠهياس كڤد جدال أتاو ڤردباتن
(12121كليما) دأنتارا تندا ٢عالم أخيرة ايت اياله منجاوهكن ديري درڤد
برچمڤور -ݢاول دڠن ڤمرينته سرتا مريك تيدق اكن سكالي٢
ماسوق انتوق برتمو دڠن ڤمرينته
� َ عَ دَ ة �ْ ُ قْبَ ا ��ْل��َ ظ
ع ����َم��ة �نَ�ا �ئ� َل�ا َ َ ُ نَ َ�قْ ُ ا �ْ ُ ُ ُ ُ ْ
ى� � ِي ِ ِ �ِل�����س�ا ِ� ا �ل� �
ع�� �ودَه�ص�د �بِ� �ل�ع�� �لو�ِم �و ج��كو� �ي�� ِ� � �وي� �
َ َ ُ نَ ُ ْ تًَّ ْ ْ
�ق��لْ� ��ل��ل�ّ�سَ�ا ��سَ ��ة فَ�ا �ع� َل�ا َ قَ ا ُ َ ك ���م�ه�م�ا ���ع��ل� ا ��لبَ�ا ���� ن
�و ِر�� ب� � بٍ ِ ِ ي ِ ِ �بِ ِ� ِم طِ ِ� ��في� �و
مَا َ َ ة نْ�جَ َّ َ ُ ُ ْ�ُ �ْ �ْ �آ خ َ ةْ
�� َل�ا �ج� �ه�د ِ� ا � كو ن� �ِم نَ� ال� ِ�م�م�ا �ي� � ِ�ع�ل� ا �ل� ِ�ر� �ُ�متَ��َ �ّق��ًعا �� طَل��� � ْ�ق
ِ �
وِ ِريِ� ِم
47
مقصودڽ :
12125دأنتارا تندا ٢علماء أخيرة جوݢ اداله :نيتڽ كتيك منونتوت علمو
دان مڽيبوقكن ديري دڠنڽ ايت اداله أنتوق منداڤتكن كبهاݢياءن يڠ
أݢوڠ دأخيرة كلاك
(12127دان علماء أخيرة جوݢ) أكن سنتياس براد دجالن علمو أخيرة
دڠن چارا برمجاهدة دان برمراقبة كران دڠن جالن اينله أكن
مڽمڤايكن كڤد مشاهدة ال�� ل�ه تعالى
ْعَ َ َ َ بَ َْ ْ�جَ َ َ ُ نَ �ُم�ْ� تَ ً َ �َ تَ ْ
�� َل�ا
��ص�ي�ر�ت�ِه ا �ل �ِ�ل ����َ
�شر�����ةٍ �و �ع�� ى � ���قِ��لي� ِ�د ِه
ِ� ِ ��ى�
ل ي ِ كو� �ع�ِم�د ا �ع�ل
� �وي� �
مقصدڽ :
( 12128دأنتارا تندا ٢عالم أخيرة ايت جوݢ) أداله دي اكن برڤݢڠ كڤد
سݢلاڤركتأن ،ڤربواتن دان تقرير صاحب الشر يعة يأيت رسول ال�� ل�ه
صلى ال�� ل�ه عليه وسلم سرتا دي جوݢ أكن منچاري رهسيا عمالن دان
ڤركتأن رسول ال�� ل�ه صلى ال�� ل�ه عليه وسلم (أنتوق برعمل دڠنڽ)
� ُ َّ
�ك�َل�ا ا َ ا �نُ ْ َ �َ تّ �خ� صَ أَئ َّ ةٌ َ ا � �َّ ّ َ نَ ْ
�
� ِ � � ٍل �م� ك� �� او �ع�ل
ى �ِ�س ٍ
�َ�وِ���م�� ك� �ل���شا �ِ��ف���� �و ح��
�ِوهِ ِع ي ِ
�عقْ��بَ ��نَا �ف��عَا �� ��ل��ْلَ�م� َل�ا
� ��ُ �ُ �ُ �زُ �ْهٌ�د َ � َ�ا ٌ� �َ ا ��ْل�عبَ�ا دَ �ةُ �ع��ْل�ُ ُ ْ
�بِ ��ع� �لو�ِم ��ى ِ تٍ ِ
� ��صلح و ِ � ِ م�ه�م �
�
48
13132ڤارا علماء كيت ڤولا هاڽ مڠيكوت كڤد فقه ڤارا إمام ايت تنڤا
مڠيكوتي أخلاق مريك (يڠ تله دسبوتكن) ،ايكوتيله كسمواڽ
(بوكن هاڽ فقهڽ)باݢي كامو منداڤتكن كلبيهن سڤرتي مريك
مقصودڽ :
13133جك كامو ايڠين منداڤتكن كتيڠݢيان درڤد ڤميليق دنيا دان أخيرة
مك تونتوتله علمو يڠ برمنفعة ايت كرانڽ
49
13134منونتوت علمو كران ال�� ل�ه ايت اداله سبايق ٢عبادة ،سبايق خليفة
باݢي ال�� ل�ه تعالى دان سبايق ٢واريسن درڤد نبي صلى ال�� ل�ه عليه وسلم
مك برتوسل له كاموكڤد ال�� ل�ه تعالى دڠن بلاجر علمو كران ال�� ل�ه تعالى
(سهيڠݢ كامو ننتي أكن دتيڠݢيكن درجة أوليه ال�� ل�ه تعالى)
مقصودڽ :
13135بيلامان كامو مليهت أتاو مندڠر كلام ڤارا علماء دان ݢورو (يڠ
سأوله ٢برچڠݢه دڠن علمومو) مك تڠݢوڠكن معنى كلام ايت ڤد
معنى يڠ تربايق دان جاڠن مڽلاهكن مريك دان أݢوڠكنله مريك
سرتا جاڠنله أڠكاو برتلاݢه دڠن مريك
ََ
�اَ� َ ا � ْ �أ � ا
� �فَ ْ َ ْ ت َ ْ تَ فْ �ْ �أُ ْ تَ ذَ تَتُْ ْ َ بَ دَ
ِ�لبَ� ِ�د �ي�ِه � �هِ�م��ك �ِم�ن ِك����� بٍ �و �س� �ل� � او ����س ���ِ��س ار �ل� ��س�ا � ���رك �ما ��� ا
ِ
مقصودڽ :
مقصودڽ :
13138مطالعهله بركالي ٢اكن متنڽ سبلوم أڠكاو مليهت شرحن كتاب ترسبوت،
اين كران مطالعة متن ايت لبيه أوتام دان سبايق ٢رجوعكن
13139دان سسوڠݢوهڽ مماهمي ساتو متن ايت اداله لبيه بايق درڤد ممباچ
سڤولوه باريس درڤد شرحڽ ،مك تريماله نصيحة كامي اين
مقصودڽ :
14140دان مولاكنله ددالم ڤمبلاجرانمو ايت دڠن علمو فرض عين كمودين
برعملله دڠن علمو ترسبوت ،ستله أڠكاو سلساي ممڤلاجري علمو
فرض عين مك بلاجرله ڤولا علمو القرءان دان سنة ٢رسول ال�� ل�ه
صلى ال�� ل�ه عليه وسلم .ڤلاجر يله ڤركارا اين سموا مڠيكوت توروتن
دان أتورانڽ.
14141دان ايكوتيله سلڤس ممڤلاجري علمو ايت دڠن ممڤلاجري علمو الفقه
دان علمو أصول الفقه كمدين ڤلاجر يله علمو ٢لاين مڠيكوت كڤد
كڤرلوان (دان دهولوكن يڠ ڤاليڠ ڤنتيڠ) سقدر كممڤوان ماسامو
14142دان علمو أداب بهاس عرب ايت ادا لاڤن بهاݢين يأيت علمو لغة،
علمو صرف علمو نحو دان علمو المعاني يڠ كسمواڽ ساڠت ترڤوجي
سرتا ڤوڽ كلبيهن
14143بݢيتو جوݢ علمو البيان ،علمو البديع ،علمو قافية دان علمو عروض،
مك تونتوتله علمو اين دڠن برسوڠݢوه٢
14144دان چابڠ علمو أداب ايت أداله علمو انشاء نثر دان شعر ،علمو
المحاضرة دان چرامه سرتا علمو الخط مك تونتوتله علمو اين كسلوروهنڽ
سهيڠݢ مڠواساءيڽ.
َ َ
�ف َ نْ � ثُ َّ �ْ َ
ك� َل�ا �ُ �تَ��َ�غ�ّ� َل�ا � �م� �� �َ�ا ��تَ� ْ ��تَ ْ � ُ �قُ� �أ�ْ�ه �زَ � َ�ا ن���انَ
مو ط� �م ا �ل �ل ��غ ِر ر بِ ��و �وِع �ِل �م ِ
ِي� ِ �قٍ
مقصودڽ :
14145جاڠنلهكامو ترتيڤو دڠن كترليباتن أهل علمو ڤد زمان اين ددالم علمو
52
منطق(يڠ برچمڤور دڠن فلسفة سست) سرتا علمو الكلام (يڠ جوݢ
برچمڤور دڠن فلسفة سست) سدڠ كدوا ٢جنس علمو اين دلارڠ
َ ْ أَ
� َ َ �غَ�زَّ �� �تََ ْ ف ه � �شّ �فَ � نْ ُ ّ دَ أ �ْ ضَ
��� َل�ا ْ خ طَ � �
���اِ�ل� � ِ��ي� ِ�إ حي�ا ء � ا ِل ����ن�ل ِ�ي��ِ ا �لِ�� � ا ِم��ك�ِل اٍء � ع�
ع
مقصودڽ :
مقصودڽ :
14148تيدق ادا سسواتو يڠ لبيه برمنفعة أنتوق توبوه دان اݢام يڠ تيڠݢي
درڤد مڠورڠكن ماكن دان مينوم
53
مقصودڽ :
15152دان تونايكنــله صلاة ظهر سچارا برجماعة سرتا صلاة سنة (قبلية دان
بعدية)كمدين سيبوقكنله ديريمو دڠن كبايقكن يڠ تله كامي سبوتكن
سبلوم اين
54
15153باݢي ڤنونتوت علمو مك سيبوقكنله ديريڽ دڠن علمو مناكالا باݢي عابد
مك سيبوقكنله ديريڽ دڠن صلاة ،تلاوة دان برتهليل
مقصودڽ :
15155رجوعلهكتاب الأذكار كاراڠن الإمام النووي رحمه ال�� ل�ه دان برعملله دڠن
ايسي كندوڠنڽ مك كامو اكن منداڤتكن كبايقكن يڠ ساڠت بسر
َّ َ لَ ذ ْ َ ُ � ْ َ
���ا �م� َل�ا
� � ً ��َ ا تَ�ْ ��بَ�نْ �نَْ ً َ �َ ا تَ� ُ نَا ئ
طهٍرك ِ ��و�ما �و �ل� ��ك ��ِ��ما �إِلا ���ع���ى ِ� كٍرو� �
� � �ل� ج ِ�ل�
�ص ْ ��ف غَ���ْ��ف��لَ�� �َ �تَ� َل�ا �ُم�� �ُم ْ����س��تَ ْ��س� َل�ا�َ ابَ�أْ سَ نْ ضَ ا جَ ْ تَ �زَ ْ جَ � َ �لَ ْتَ
��ع� �و��ك��م��ِ� ر ِي� ��� � �ل��� �� �إِ �
رِ ةٍ و سٍ �
مقصودڽ :
15156جاڠنله كامو سڠاج ايڠين تيدور ،دان جاڠنله اڠكاو تيدور ملاينكن
دالم كأداءن برذكر دان برسوچي يڠ سمڤرنا
مقصودڽ :
15159سسوڠݢوهڽ دوا ركعة صلاة مالم ايت أداله ساله ساتو ڤربنداهراءن
درڤد ڤربنداهراءن أنتوق منداڤتكن شرݢ ال�� ل�ه يڠ ككل دان أݢوڠ
ْ فَ ْ تَ ْ ثَ نَّ نَ �ْ ُ
َ �َ ْ � َ َ �َ ا �نَ ْ بَ َ �َ ا �َ ا تَ�أ ت �نُ �ز � �فَ ا قَ
��ا ��س�كِ��ر� �ِم�ا �ل ��و ِل � ةٍ � ِ ي�ع ي��ك و �ل� ِ ي � و �ل� ِو �ل�
� � ��
��س � ل� � � � ��� � � �
ك
�
ِ
مقصودڽ :
مقصودڽ :
16161دان دأنتارا ڤركارا يڠ مڽببكن كامو سريڠ منيڠݢ�لكن تهجد اياله :ترلالوباڽق
مڠمبيل برت ترهادڤ أوروسن دنيا سرتا لالاي درڤد مڠيڠتي أخيرة
16162دان مڽيبوقكن ديري دڠن بربيچارا تنتڠ دنيا كمدين جوݢ باڽق
ملاكوكن ڤركارا ٢يڠ ملالايكن دان تيدق برفائدة ،بݢيتو جوݢ
دڠن سبب لتيه أڠݢوتا توبوهمو (كران بكرجا برت ڤد وقتو سياڠ)
دان (سبب ترأخير) ايله دڠن ممنوهكن ڤروتمو دڠن ماكنن.
مقصودڽ :
16163دان أنتارا ڤركارا يڠ ممبنتو أنتوق باڠون تهجد اياله دڠن چارا
ممڤربهاروئي وضوء ڤد سلڤس وقتو عشاء يڠ ترأخير ،دان برذكر
كڤد ال�� ل�ه سبلوم تربنم متهاري دالم حال كأداءن كامو برتسبيح دان
مڠهداڤ كأراه قبلة كتيك ايت
مقصودڽ :
� �فَ� َل�ا �تَ�� ُك ��غَ�ا �ف� َل�ا �َ�قْ ُ ْ ه �قَ �ْ ٌ ُ � َا �أَ�ْ ��ا �ْ كَ
حَ � ْ ُث نَ فْ َ فَ
�
� � � � � �
ِ ��� او �بِ�ِ �ل بي��س � � � � �
� ِد �ي� ����سٍ ك� ل �ل �ِم بِ� �لس��� نٍ�
مقصودڽ :
16166جك سسأورڠ ايت تيدق مڽيبوقكن ديريڽ دڠن أوروسن دنيا مك
تيڠݢلكنله دنيا ايت انتوق أورڠ ٢يڠ مڽيبوقكن ديري دڠنڽ ،تيدق
سڤاتوتڽ دي برليڠه ٢ددالم ملاكوكن عبادة (بهكن سڤاتوتڽ دي
مڽيبوقكن ديريڽ دڠن ملاكوكن عمل عبادة)
58
16167مك سڤاتوتڽ دي مڠمبيل نعمة تربسر اين دڠن ملاكوكن خدمةكڤد ال�� ل�ه
يڠ مها تيڠݢي دڠن مڽيبوقكن ديري ملقساناكن صلاة دان ملاكوكن عبادة
16168بيلامان داتڠ ڤراساءن بوسن أتاو جمو كتيك ملاكوكن صلاة مك
برڤيندهله كڤد ڤمبچاءن القرءان نامون باچاله القرءان دڠن ݢرون
دان ممرهاتي اكن معناڽ
17170كمدين جك برذكر دڠن هاتي دان ليده ڤون ماسيه براس بوسن
مك برذكرله دڠن مڠݢوناكن هاتي سهاج كران إياڽ اداله مراقبة
هاتيمو دڠن ال�� ل�ه دان جاڠنله أڠكاو مڽيبوقكن ديريمو دڠن (حديث
النفس) أبايكنله دي
�� َل�ا
ْ� َ ْ�خَ ُ خُ� �ُ َ ا ّ �ف �جَه�ا � نُ خُ ُ �ُ �فْ�ظٌ � � �أَنْ�فَ ا َ ُ
م�ل� ا �ل ا �ل�َ
�إِ �و�ل�ها �بِ� للَِه ِ�ي� �وَد � � �� ِ�ل� � �� � ��سٍ �ي���كو� �ر�و � � ��
حِ
�فَ ةٌ �َ ُ ْ �بَ ْ �زَ فَ ْ �تَ ْ تَ
� َل�ا��م� ر � �ا ��س ِ�م�
�ك ���ص� �� �ل�ه �َ ���َ ّ�د �ثُ َّ ا �لْ�مَّ�د �ْ تٌ �ثُ َّ �فَ� �ق
ا � �ّ
ع �خٍ �
ِ� �بِ� �ل ِ م ِ ح م و�
� � � � ش
�م�نْ �غَ ْ� تَ�ْ � � ا ��ل �ش ��فَ ا ه �تَ دَ ا َ �َ ا أَ ْ ذ ْ��َ تَ ْ � َ ذَ � � ذّ ْ��ُ ْ��لَ
��خف�� �� ل
��يِرحر� ِك ِ�� � ِ �� �و �ل�
ِي ِ � �و ِ� كر���هِ�ي���ٍل �و� ا ا �ل�ِ� كرا� ِ���ي�
59
مقصودڽ :
17172سسوڠݢوهڽ تله اجماع كباڽقكن عارف بال�� ل�ه بهوا سبايك ٢عمالن
كطاعتن كڤد ال�� ل�ه يڠ مها تيڠݢي اياله
17173منجاݢ نفس دڠن ملاكوكن ذكر (ال�� ل�ه) ڤد ستياڤ كلوار دان
ماسوقڽ نفسمو ڤد كتيك برسام جماعة أتاو كتيك برسأوراڠن
17175أتاو دڠن ملاكوكن ذكر (لا إله إلا ال�� ل�ه) دان ذكر ٢اين اداله ذكر يڠ
ترسمبوڽي تنڤا دݢراقكن بيبيرمو كتيك ملاكوكنڽ
مقصودڽ :
17177دان بݢيتو جوݢ تنڤا مجاهدة مك كامو تيدق اكن براوڤاي أنتوق
منداڤتكن علمو ڤڠتهوان تنتڠ حقيقة يڠ تيڠݢي
17178جهاد نفسو ايت اياله دڠن أڠكاو مڽوچيكن ديريمو درڤد كوتورن
دوسا دان نفسو سرتا مڠهياسيڽ دڠن چهيا كملياءن دان كبايقكن
�ْ أُ ُ � �تَ َ ُّ َ َ َ �ْ
� َل�ا
�ك َا � ع�ا �فُ�� نَ� َ �ّ���ه�ْ ُ�ه ْ �أ ��فْ �ضَ��ُ �م نْ �أ�ْ��ه �فَ ْ
َ
� ��و�ِل �م�
�و �ل� ص �
ِ � َ ِل ٍرع ل� � او � � ِر و �بِ رِب ِ� م �م ��
ل
أْ َ
ع�ا ��ل �فَتَ��قَ� ّ�َ� َل�ا
َ فَ �َ ْ �عَ �ةٌ � نْ َ ا � �ه َ أ ��فْ ضَ ُ � �نْ � �� ف�ل� َ ا � نْ
ِ��ه� ِم� ��� ِ�ٍم ب ِم �ِ �ي� � ����ل ��لرَ�ك � ِم��ع� ِر فٍ
مقصودڽ :
17179ساتو ركعة يڠ ددير يكن أوليه عارف بال�� ل�ه ايت اداله لبيه أفضل
درڤد سريبو ركعة يڠ ددير يكن أوليه أورڠ عالم .مك جك أڠكاو
تله مڠتهوي تنتڠ ڤركارا اين تريماله كڽاتاءن اين دان برأوسهاله انتوق
منداڤتكن تربية اين
18180دان ڤارا عارفين بال�� ل�ه ،مريك ايت لبيه أفضل دان لبيه سمڤرنا درڤد
أهل فرع دان الأصول (يڠ تيدق منچاڤاي مرتبة عارف بال�� ل�ه)
61
ْ
� ا �لْ�مُشَ���ا �َهَ�د �ةُا ��ل�ُع� َل�اقَ ا �َ �ْ � َ ا ُ � ُّ ْ َ َ ْ ُق ّ سَ ا َ ْ� َ�قْ ُ �ْ �أَ ��قْ صَ
�ص�دا �ل� �ى �� �ل ا �لإ� �م� � ام �ل���س�هر�و رِد �ي� � ِ�د �� � � او �ل �
م ِ� ِ
َ��ّث
فَ ُْ ْ ث �ْعَ ُْ � ّ َا َ ةَ ُ كَ
����ْلَ�م�� �ُمتَ�بَ��تّ�� َل�ا ذ ْ ً طَ � ّ
ر بِ ِي ب ِ ِ ةٍ ِ �
ك � � �� �� ا �
ك �
ِ
���لي�كِ��ِرا �ل� ب��د ا �ل�ِ�ت�ل� �و� �م ِ ر
ا �
�
�
َ �َْ
�ص� َل�ا � ْ تَ ْ � � َا �َ �ْ نُ ْ � �قَ هُ تَّ �َ �َ �قَ �ْ ه �ُ تَ�أ ّ �َو�ل�
��ب�ِ م�� ِ� ى� ي�ِ� � �
��ص�ي ر بِ� �ل ِ
�حَ� � �������ط ��ه�د بِ ��ِو���ط� ِء �ق�ل بٍ
�ج ِ�� ي
مقصودڽ :
18181تله بركات الإمام السهروردي (سموݢ ال�� ل�ه مملياكن أسرارڽ) بهوا
توجوان يڠ ڤاليڠ أݢوڠ ددالم ملاكوكن مجاهدة ايت اداله منچاڤاي
مقام مشاهدة توهن يڠ مها تيڠݢي
18182مك باڽقكنله سأورڠ همب ايت ممباچ القرءان دان باڽق برذكر دڠن
كلمة طيبة يأيت كلمة لا إله إلا ال�� ل�ه حال كأداءنڽ مموتوسكن سسواتو
يڠ بركايتن دڠن دنيا درڤد هاتيڽ
مقصودڽ :
18184دان ممبواڠ سݢالا لينتاسن هاتي يڠ تيدق بايق باݢي منداڤتكن هاتي
يڠ برچهيا سرتا منداڤتكن سݢلا أحوال يڠ تيڠݢي سڤرتي كريندوان
دان كچينتاءن كڤد ال�� ل�ه تعالى.
18185دان ليمڤهكن نور هاتي ايت كڤد جسد دان جيوا سسأورڠ ترسبوت
سهيڠݢ دي داڤت مڠهياس ديريڽ دڠن سݢلا عمل يڠ بايق .
18186دان اين أكن بنر ٢منجاديكن ذكر همبا ترسبوت منچاڤاي كڤد
ڤر يڠكت مشاهدة كڤد ال�� ل�ه تعالى
خاتمة
��� َل�ا ّ ُ َ ف�َّ� َ نَ ا �َهُ �ُمتَ�َ ض ّ �ُ �خ �ْ َُّ
� َ ذَ �َّ ذ أَ ْ صَ � �شُّ ُ ُ
� ل � �
�ق�� �ل� ���فِ� ا للَه �و�� �ه�� ا ا �ل�ِ� �ي� � �و��ى ا �ل�� ي ��و ��كم�ل
ا
مقصودڽ :
18188سݢلا ڤوجي هاڽ ميليك ال�� ل�ه يڠ مها ككل دان مها ڤمبري رحمة ،سرتا
صلوات كأتس جونجوڠن بسر رسول ال�� ل�ه صلى ال�� ل�ه عليه وسلم دڠن
63
al-Imām al-‘Allāmah
Zainuddin al-Malībāri al-Kabīr
Penterjemah
Muhammad Nazrul bin Abdul Nasir
66
Muqaddimah
al-Fāḍil al-Ustādh Muhammad Nazrul bin Abdul Nasir
،وبعد
إرشاد الألباء إلى هداية الأذكياء كاراڠن الشيخ الإمام عبد العزيز بن1)1
yang merupakan qasidah ini زين الدين ا�لكبير المليباري
كفاية الأتقياء ومنهاج الأصفياء للإمام السيد أبي بكر المعروف بالسيد2)2
بكري شطا الدمياطي
Sejarah Hidup
al-Imām Zainuddin al-Malībārī
al-Kabīr raḥimahu Allāh
Khidmat al-Imām
Terhadap Ilmu dan Umat
Beliau adalah seorang yang sangat mengambil perhatian
terhadap pembinaan umat. Cita-cita beliau sangat tinggi kerana
melihat keperluan masyarakat Hindi khususnya kepada seorang
tokoh yang agung yang mengumpulkan kebanyakan ilmu agama
bagi keperluan membimbing umat. Disebabkan dorongan inilah
beliau menghabiskan puluhan tahun merantau dan mengambil
faedah serta bimbingan daripada para ulama.
Setelah melalui tempoh pengajian yang panjang
serta mendapat kebenaran daripada guru-gurunya untuk
menyampaikan dakwah dan berkhidmat kepada umat maka
beliau mula menjalankan tugasnya sebagai pembimbing umat
di negaranya yang tercinta. Telah disebutkan oleh al-Shaykh
Abdul Hayy al-Hasani di dalam kitab Nazhat al-Khawāṭir bahawa
hasil dakwah al-Imām Zainuddin al-Kabīr ini telah berbondong-
bondong masyarakat Hindu memeluk Islam dalam jumlah yang
tidak terkira banyaknya. Setiap alim itu sudah tentu memerlukan
satu tempat yang khusus baginya untuk menyampaikan
pengajaran dan bimbingan dengan lebih berkesan. Disebabkan
inilah al-Imām membina masjid agung di tempat tinggalnya.
Masyarakat setempat turut memberi sokongan dan membantu
di dalam pembinaan masjid agung ini sehingga pusat pengajian
ini digelar sebagai ((Makkah Malibari)) yang setanding pada
zaman tersebut dengan al-Jāmi‘ al-Azhār, al-Jāmi‘ al-Umawī di
Damsyik, al-Ḥaramayn al-Sharīfayn, Jāmi‘ al-Fātiḥ di Istanbul serta
pusat-pusat pengajian agung yang lain. Para penuntut ilmu dari
seluruh dunia seperti Indonesia, Malaysia, Mesir dan Hijaz turut
datang ke sana bagi mengambil faedah daripada al-Imām.
72
Karangan-karangan Beliau
1212أرجوزة في الفلسفة
Kewafatan al-Imām
Setelah beliau menghabiskan umurnya yang berkat dalam
berkhidmat kepada agama dan umat baginda Rasulullah S.A.W
maka beliau telah menyambut panggilan kekasihnya Rabb al-Jalīl
pada 16 Sha‘abān 928H pada malam Jumaat yang mulia. Jasad
beliau yang mulia dikebumikan di kawasan masjid agung beliau
di Ponnani pada bahagian pintu masuk sebelah timur. Sehingga
sekarang maqam beliau masih zahir dan sentiasa diziarahi.
Pemergian beliau sangat dirasai oleh umat Islam di Malibar
khususnya serta dunia umumnya. Semoga Allah merahmati
serta memuliakan al-Imām al-‘Allāmah Zainuddin al-Malībārī al-
Kabīr serta mengurniakan kepada kita ilmu dan himmah seperti
beliau.
al-Imām al-‘Allāmah
Zainuddin al-Malībāri al-Kabīr
Penterjemah
Muhammad Nazrul bin Abdul Nasir
76
َ َّ ُ ْ�ُت
ك�ا �م� َل�ا � ْ ً َُ �ف َ َ� ْ ُ ل قّْ�� َ ْ ُ َّ ه ْ�َُ ف
�ل ا َه ب
� ��
�ح ي ��و ِ�ي� �ِ ر م ا � ا �د
�م � �
ل �
� �
ل �� � ��ح�م�دلِلِ� ا �ل �ال
ِ موِ�ِ� ِ ��ع ��ى
Kebaikan Taqwa
dan Keburukan Mengikuti Hawa
Nafsu
َ� ّ�َ��ش ُ َْتبَ ُ أَ ْ َ أ َتَقْ َ �ْ �َ َ َ ُ ُ ّ عَ د
�بَ��ا �ئ�ل�ا ��
�ِو���اع � �ه� او رَ� س ِر ح
�ٍ� �� ��و�ى ا �لإ�� �ل�ِه �م�د ا ر�ك�ل� سَ� ��ا ة
ِ ِ
Maksudnya:
3) Taqwa kepada Allah itu sebab mendapatkan segala
kebahagiaan (di dunia dan akhirat) dan mengikut hawa
nafsu itu pula adalah punca segala kejahatan
77
ْ
َنْ ا ن�� َل�ا
َ
ّ� �� َ ْ� َ �ق َ ا �ُ هُ � ا �ْ �أ َْ�خ
��ا ��لق � ن فَ �َ ْعَ ةٌ أَ ْخ �ٌذ
�وِي�� م� بِ� �ل� ��م � او ل� ه ل ���� ش ��� � � � � � ا
ِ ِر � �ي
� ِج �ِ�ِ �ِ �ِري � �� ِ��ب ِ�دي
Maksudnya:
6) Syariat itu adalah berpegang dengan agama Sang Pencipta
(Allah Ta‘ālā) serta melaksanakan perintah dan menjauhi
larangan kedua-duanya adalah jelas
َ َ
�ض�� �ُمتَ�بَ��تّ�� َل�ا
َ�� َ�ر�َ�ا �
َ�ْ َ َ �ز َ َ ْ� َ طَ �� ْ�قَ �ةٌ أ ْخ �ٌذ �أ ْ�َ َ � َ ا
ك �م� ِ�و���ع �و ��طك� � �ل � �و� �ري�� � � ��� �بِ� ح
ِ ٍة ِي ٍة ورع
ي ِ
Maksudnya:
7) Dan tariqat pula adalah berpegang dengan yang lebih
berhati-hati seperti warak dan berpegang dengan yang
‘azīmah seperti melakukan riadah sufi hal keadaannya
memutuskan hubungannya daripada sesuatu selain Allah
ٌَْ ُ َ � �تَّ ّ ن
78
َّ َ ًّ ُ َّ ُ� ً ْ ََ َ غُ ُ ب
�ص� َل�ا ُ َ ْ َ �َم نْ َ ا َ ُ ًّا �� � َّ ف ْنَ ة
� ��حرا ���ث�مد را
��ح � �و��� ��و��ص ��س��ي���ِ� ي�رك ب
ِ �� ر �مد ر ِل�ل
ي
Maksudnya:
9) Sesiapa yang ingin mendapatkan permata maka dia akan
menaiki kapal dan akan menyelam ke dasar laut barulah
kemudiannya akan mendapatkan permata
َ
ُ ْ �َ� نْ �غَ ْ� �ف�ْ �َ �ْ�عَ � ��لَ نْ ت
�ص� َل�ا حَ�ق ْ��قَ �ةُ َا أ �خ
�ل��ْ َ ُ�َذ � ّ � َ ْ�قَ ة
�
َفَ ك
�ِم� ��يِر ِ���ع�ِل����شِري� �ةٍ ��ح
�� � � �ِري و ِ ي� ي� ِ �ي
� � � � ا � �� �
� � ط �
� �
ل ا ا �
�
Maksudnya:
10) Begitu juga tariqat dan hakikat wahai saudaraku tanpa
kamu beramal dengan syariat maka kamu tidak akan
dapat menghasilkan kedua-duanya
ه ذ�� �� ا ��ْ�لَ �صَ �ا �َ�ا َ�ع�ا �م� َل�ا َ�فَ�َْ ْ�ف َْ ُ َأ
َ�� ْح ظَ ���� ن �ل �َم نْ َ ا �َم� نْ� �َ ْ��س��ل� ْك طَ ��� � ��قَ ا ��ل��أ �ْ ��لَ��ا
ِ ي�� � � ِ ي و ي
ِري� وِي ي �ر
Maksudnya:
16) Sesiapa yang ingin mengikuti jalan para awliyā’ maka
ingatlah (sembilan wasiat) dan dan beramallah dengan
kesemuanya (maka Allah akan membukakan pintu
kefahaman dan diberikan nur ilmu)
80
َ
�َ ��عَ�زْ� �تَ ْك ا ��ل�� ذ�ّ �ن�ْ� �ف�ْمَ�ا ا �ْ�ستَ��قْ�بَ�� َل�ا ْ ُ� �� ْ ا
ً��� �َمتَ��ا �ً�ا ��ا ��ل نّ�ََ�د ا �َم��ة �ُ �م�قْ��ل
ع�ا
ب ِ ِي ِ ِ�بو ِم ر
ِ ِ ِب ب �ط�ل ب
ّ ََ َ ْ ََ � َ ذ �ْ �أَ ْ َ ن ف ََ�بَ َ َ � نْ ُ ّ حَ�قّ ا �ْ �آ د
�ك�َل�ا
��وِ�ل�ه ِ�� ِه ا �ل� رك�ا ِ� ��ا ر �وِ�م م� ��و ار ء ةٍ� ِم� �ك�ل �ِ �ل
ع
�� ِ�ي ِ
Maksudnya:
17) Dan tuntutlah (wahai orang yang ingin mengikuti jalan
para awliyā’) dengan cara bertaubat daripada segala dosa-
dosa (besar dan kecil), dengan menyesal di atas dosa-dosa
lalu serta mencabut terus dosa tersebut daripada hati,
serta berazam akan meninggalkan dosa-dosa tersebut
pada masa yang akan datang
18) Dan (rukun taubat seterusnya: bagi hak anak Ādam) adalah
dengan menyelesaikan segala hak yang berkaitan dengan
hak-hak anak Ādam maka raikanlah dan sempurnakanlah
segala rukun-rukun ini.
81
Wasiat Ketiga
Tentang (Zuhud)
ع�قَ� َل�ا ْ َا ْ�َ ا � َ �َ �قٌْ �َ ُ تَ ُ أ َ � ْ� ََ �زْ َ ْ َ ذَ فَ �قٌْ َ َا قَ ةُ ق
� �
� � � �ب� �ل�م� �ِللا ��ف �د �ل�ه ��ك � او �ه�د �و� ا ��� �د ��ع�ل� ��� ��لِب��ك
ِ
َ�ْ ُ ل َأ ُ� َ ُ َ َ�بَ ْ َ � ّتُق َ� ُ ْ ُ أ
� ا َب ْ ُ ا َ � َ � ْ
ن َ
� ُ
ن َس ْ
� َّ ا ��ز
��
� �� ا �ل
ع ِ ب � ��ق� � �م ر �� ��ع�دا �ل ����ى � �وب�ِه ��ي��نا �ل �م
ٍب �ص
�
ِ� م � ��ح � �د
ه � �و ل
ى ِ
Maksudnya:
25) Zuhudlah kamu di dunia dan zuhud itu adalah tiada terikat
hati dengan harta (bukannya tiada harta) jika kamu zuhud
maka kamu akan menjadi orang yang paling berakal
26) Dan zuhud itu adalah sebaik-baik kedudukan selepas
taqwa dan dengannyalah kamu akan mendapatkan
kedudukan para ulama ‘āmilīn dan para sufi yang nāsik
َ�ُ ْ ك َك
� �شَ�� بَ� ا �� ّل���ط� َل�ا �� ُ� �خَ َا
ل��ْ َأَْ��ن �ق�ا �ئ�ٌ �أَ�ْ نَ ا �� َّل���ط ��ق
َ� َ �ُ�م ُّ ُ �ن�ْ َ ا
ِ ٍر ِر �
� ��س�م ص� �
ل � ا �ي
���وِح ب� د ��ي� ِ ل ي � ِري�
Maksudnya:
27) Seseorang yang mencintai dunia maka akan tertanya-
tanya di manakah jalan menuju Allah dan di manakah
jalan keluar daripada keterikatan terhadap dunia mereka
ini adalah seperti seseorang yang dimabukkan dengan
meminum arak
ْ ْ
�ض� َل�ا َ�ف َ � ا َ ْ تَ ُ ً ف
��ِ ع��ةٍ �َ او خ��� ْر �ع�زُ� �وب�ا ��ا�� ���� �ي� ط �َ ا �تْ ُ ْك �م نَا ��ل��أَ�ز �َ ا� �َم نْ �َم�ا ��سَ �ا َ�عَ�د ْ�ت
ِ � و ر ِ � وِ�ج
Maksudnya:
28) Dan tinggalkanlah isteri yang tidak membantumu
melakukan ketaatan dan pilihlah hidup membujang yang
lebih afdal dan mulia
ٌَ أ
84
َت �� ٌ ْ � َغ
�جَ ْ�ه ا ��ْ�لقَ��ْ � �َم�ْ��ن�ُع�� َك �ْ َه� َل�ا
ل � � ٌَ�ب
�
ْ � � َ َا َ �ة � �ُّ نَْ �خ� َ ا
� �ج ر ِ � �ِل وِم
ف
� � � � ��ص� �ل ر
� � �� �
� ِ ِل���س�ل م�ِ ا �ل�د ��ي�ا
ع
ُ
� نَ �م نْ � َ ْ ا �ْ �أ �نَا �� �آ� ً ا َ ��ل َ ْ �نَ�فْ � َ �� ْ��أُ�نَا ��س �بَا ذ �َ ا �
ُ ََ�ت
�
�
�� �� ِ��س�ك ِل�ل � ِ �ي� � ِ �ل �
ِ وِ ��سي� ب � �
�� �ل� � ِس ِي ��س ِ �و �و� ِ � ��سي� ب ك
Maksudnya:
29) Untuk mendapatkan kesejahteraan di dunia ini adalah
dengan melakukan empat perkara (yang pertama)
memaafkan kejahilan orang ramai terhadapmu, (yang
kedua) engkau mengelakkan daripada melakukan
perbuatan orang-orang jahil terhadap orang lain
30) (Yang ketiga) kamu tidak berharap kepada pemberian
manusia, (yang keempat) kamu pula memberikan kepada
manusia pemberian daripadamu [maka ini adalah antara
sebab untuk keselamatan di dunia daripada kejahatan ahli
al-dunyā]
Wasiat Keempat
(Mempelajari Ilmu Syarak)
ْ َ��َ ��ْ َ �ْ ب ّ َ ق َ ًة ً�� ُّ �َا َ ة َُ ْ َ
ْ�َ ��تَ�عَ��ّلَ�ن
�ص�قُ� َل�ا
� �� ا �ق�ل
َ�ز
�ع�يْ��د � �َو�ُم ك�ي�� ا �ل
�ِ��َو ��� ����ط� ��ع �ع��ل�مً�ا �ي� ��ص و �م
� ِ
ِ ِحح
َن ْ� َ ْ� َ ْ َ ا
َ َْ ذ � ا �� ثَّ َ�اثَ�ةُ �فَ ْ ض��ُ َ �ْ �فَ ا ْ� فَ ن
ح�ُ�صْ �جَ�ا �ةٌ �َ ا ْ�عت�� َل�ا
ِ � او ع���م�ل �بِ��ه� ي �ل و
����ه ِ�� ي� ل��ل �� ر � �ع�ي نٍ� � عِر
Maksudnya:
31) Belajarlah ilmu yang akan memperbaikkan / membetulkan
ketaatanmu dan membenarkan akidahmu serta
membersihkan hatimu
32) Ketahuilah bahawa ketiga-tiga ilmu itu adalah fardu
ain dan beramallah dengan ketiga-tiganya maka akan
berhasillah kejayaan dan kedudukan yang tinggi
85
Wasiat Kelima
(Menjaga Sunnah-sunnah
Rasulullah S.A.W)
ْ َ
�َم��أ �ثُ�� َ �ًة َ�ع نْ خَ��ْ� �َم نْ جَ��ا �ُم ْ��سَ � َل�ا ْحَ ا ��ف �ظْ � َ لَ ُ نَ آدَ أتَ ت
ر � ور � يِر ��� � �ٍ�� ِ �� �ع���ى ��س�� نٍ� �َ�و ا ب
Maksudnya:
33) Jagalah di atas melaksanakan sunnah-sunnah dan ādab-
ādab yang ma’thūr daripada baginda Rasulullah ṣallā Allāhu
‘
alayhi wa sallam sebaik-baik makhluk yang diutuskan
م� َل�ا
َ� �
ُْْ
���لل�م ك ُ َّ � َ�َّ ا ُ َ ا �بَعَ ة
��و� ِ ا ْ َ� � ْ� َ�� ذْ �َ ا دَ � َ َ لَ ا �� َّ �� ق
�
� ��إِ �ل� �م��ت� ��� ا �لر ىل ا �لإ� �ل�ه � ��ل�� � ل
ِ ِ�إِ � �ل� ِي �لع���ى طِري��ِ� �إ
س
Maksudnya:
35) Ini kerana tidak ada petunjuk kepada jalan menuju Allah
melainkan mengikut al-rasūl yang sempurna
�َ ا ��تَ�ْ �َ ا َّفَ �َ تََّ عَ نَّ َتَ �بَعَ�ن َ�ق ََ َ ع ف
��ل� �ع ِ�د �ل ���� ��تب����� � �و�ا ��ح�اِ��ل�ِه �َو���ف��اِ��ل�ِه �َو��َ�م� �اِ��ل�ِه
����ِ
ي
Maksudnya:
36) (Mengikut baginda) pada aḥwāl baginda, perbuatan
dan perkataan, turutilah bersungguh-sungguh perkara-
perkara tersebut dan ikutlah Rasulullah S.A.W dan
janganlah kamu jemu daripada kamu mengamalkan
sunnah baginda
َ
86
ّ حَ � ث �فَ�أ
�ص� َل�ا ل
�
��ْ َ ّ َ �بَ� َ ا �كّ �َم شَ����اي� قَ� ْ�د قُ� ّ�َ�د ْ�ت
ُ َُ طَ � ق
�
�ِ � � � � ِ ����ت� ب
ِ � ربِ�ي� � او ِ ي
� د ِك
�ِل ِ�خٍ ِي ����و� ِر�ي
Maksudnya:
37) Jalan setiap mashāyikh itu adalah diikut kuat dengan dua
usul utama iaitu mengikuti kitab al-Qur’ān dan hadīth
Rasulullah ṣallā Allāhu ‘alayhi wa sallam
َأ
�س�عَ�ا دَ �ة �َ ا ْ�عَ�م� َل�ا
َ���ّ �َ �ا ف���ه �تَ�ْ������ظ�فَ� ْ ��ا ��ل ْ�َ ن
�حِ ك�م
� َّ �� َطَ � ا � ْ َا ���ض
��ص�ا ِ ��ل
�ْ ح�� نَ �َ�و
�
ر بِ � ِ و ِ م ِي
� �ع ِر�ي� ا ل� ِ ي ���� ِ�ل
Maksudnya:
38) Mutalaahlah dan beramallah dengan kitab Riyāḍ al-Ṣāliḥīn
dan berhukumlah dengan apa yang ada di dalamnya maka
Wasiat Keenam
(al-Tawakkal)
Tawakal itu adalah pergantungan hati dengan Allah Ta‘ālā
ْ َث�قَ ةً َ ْ � َّ ّ أ
ك� َ�َ�ُ �ف�مْ�ض
��� َل�ا َ � َ تََ َّ �َ نْ �ُ�م�تَ�جَ ّ ً �ف �زْ ق
ِ رم � ِ �و� ��وك�ل� �ِرد اِ�ي� ِر �ِ�ك ِ بِ ��و ِ ر ب
� �
ل ا �د
ع� � �� �
� �
Maksudnya:
42) Dan bertawakallah wahai orang-orang yang masih sunyi
daripada tanggungjawab (menjaga anak dan isteri) di
dalam urusan rezekimu, dengan meletakkan sepenuh
kepercayaan dengan janji Allah Yang Maha Pemurah lagi
Maha Pemberi Anugerah
َ َ
م�ا ��له�ْ �أ�ْ جَ��ا �هه�ْ�ُمتَ� ذ�� ��لّ� َل�ا َ�َ ا ��تَ ْ ذ ��لَ نْ �� � نَّا �� � ْ ض
َ�� ���� َك طَ ����ا �م�عً�ا ��ف
ِ ِ ي� ِ �ِ م و ِ �ِ م ِ ��ل� ب� ِ�� � ِل�ل�� ِس ِعر
Maksudnya:
44) Jangan engkau gadaikan maruah dirimu kepada manusia
hal keadaan kamu tamak terhadap harta mereka atau
pangkat sehingga menghinakan dirimu sendiri
88
Wasiat Ketujuh
(al-Ikhlāṣ)
َلَ َ ذ ْ ك
�� َل�ا
َ�َّ � َّق َ أَ ْخ � ْ َ ذَ أَ نْ �َ ا �تُ ْ َ �َا
� �إِ �ل�ا ا �لت���ُّربَ� �ِم نْ� �إِ �� �ه��ك ِ� �ي� ا ��ل
�
ٍ� ��ِل��ص� �و� ا � � �ل� ِ �ر��ي�د �بِ�����ط� �ع��ة
ِ
َ
ُّ ََ َ ثَنَ ا �ئ ْ �أ�ْ نَ�ْ ذ ا َ �ت
��ص� َل�ا
َ َل
�صَ�د نْ� �َم�عَ�هُ ��� ا غْ��َا ض�� ا ��ل��دُّ �نَ�ا ْ�َ ا تَ�ق
�حِو� ك ��و � ك��� ِ��ِه�م و �ِ �إِ ى ر ِ �� � ��ل
�
Maksudnya:
45) Ikhlaskanlah amalanmu dan ikhlas itu adalah kamu tidak
berkehendak terhadap ketaatan yang kamu lakukan,
melainkan untuk mendekatkan diri kepada Tuhanmu
Yang Maha Penjaga
46) Janganlah engkau berniat di dalam melakukan amalanmu
itu untuk mencapai tujuan yang rendah dan hina,
seperti mengharapkan pujian mereka atau seumpama
dengannya (seperti mendapatkan kecintaan mereka atau
mendapatkan pangkat)
َ َ
��ل�ا �تُ�ْ� �زَ نّ ��ل�ُ�ي ْن�ك� ُ � َك َ ذ� ا �ئ� َل�ا
َ ْ َ�َ ا تُ ظْ � َ نَّ ��فَ ض ْ لَةً كَ��ْ �تُ ْ تَ�ق
ِ ِ رو ر ِ � بِر ��ي����� �ي�� ��ع�� �د �ِ � �هر � �
ِ� �� ��ل
�س�ا �� �ْ� �ُ�مث�ّ� َل�ا َ�َ َ� ن َّحَ ت م� َل�ا َْ َ نُ مَ ْ َ َ ُ ُ ك
ً ا �
ِ �ى � رى � �� بِ �إِب �ٍل
� ي
� � � � َكو ن� �ت
�
َ�� ��ا � �ِ�إ ي��ما � � رٍءلا �ي
ْ َ
م��ةَ ��ل�ا �ئ ��ف ذ� �� ا ��ل�ُع� َل�ا َ�لَ َ خ ل
َ�� ْ� �� �َ�ْ���ش
�ْ َ َ ُ ُ ُّ َ� نُ َ ْ ُ ُ ُ َ ذ ُ َ َف
� ِ ٍم ِ ي ِ ي ��ميى و �
��وى � � �
� �ه�م و م�ه�مس � � �ي� �و� ح
� �د م� �
ك�
89
Maksudnya:
48) Janganlah kamu menzahirkan kelebihanmu untuk orang
memandang tinggi kepadamu, dan janganlah engkau
melakukan hal-hal yang rendah bagi menyebabkan orang
memandang rendah dan mengikngkari kamu
49) Iman seseorang itu tidak akan sempurna, sehinggalah
seseorang itu memandang manusia dan unta (binatang
ternakan) itu sama sahaja (ketika melakukan ibadah)
50) Maka itu menjadikan pujian dan celaan mereka sama sahaja,
malah dia tidak takut celaan orang-orang yang mencela
pada menuntut keredaan Tuhan Yang Maha Tinggi
َ
ذ� ا َك �ُه�َ ا ��ل ّ�َ�ا ءُ� َ�سبَ�ْه��لَ� َل�ا ا ََّ�ع�مَ ٌ � �أَ ْ � نَّا ش ْ ٌ �تَ ْ ُ ُ � � ن
�
� و ِري � �ل ِ�ل� ج���ِلا �ل�� ��ِس ِ���رك رك�ه ِ�ل�ل�� �ِس
Maksudnya:
51) Melakukan sesuatu amalan kerana manusia maka itu
adalah syirik, (manakala) meninggalkan amalan kerana
manusia itulah riyak, yang sia-sia
Wasiat Kelapan
(al-‘Uzlah)
‘Uzlah itu adalah keluar daripada mencampuri manusia kecuali
keluar untuk berkhidmat kepada guru murabbi
ْ َ
�َ �تَ��سَ �ا �ُ�ه ��ف ا ��ل��دّ ْ��ن ذ� ا َك �ُه�َ ا ��ل�� َل�ا َ� ��ا نَ أَ ْ َ بَ � َا
َ َ�َ ا �تَ� ْ� َب
�ٍح�� نْ� �َم نْ� ك�� � � ��ه�ل ������ط� �ل�ة� ���ل� �ص
و ِب ِ �ٍل ِي� ِي و
َ
���ح َا � ��ل�� ذ�َ ا َك �ُ�مَم�ا �ث� َل�ا
َ� أ ْ �ف
�ٍ�َه�ة ْ ُ� � َ ُ��َذ ذَ خَ ا �فَ ا ��ُْ �ق �
ََ ك
ِ ِ � �و ِ�ي� ر ٍم ���
� �و � ِ�إ � � �لو ��وع بِ ب
ش � ا � ا
Maksudnya:
53) Janganlah kamu bersahabat dengan orang-orang yang
sering menangguh-nangguh melakukan amal kebajikan
dan selalu bermudah-mudah di dalam urusan agama
kerana bersahabat dengan mereka adalah bala maka
berjaga-jagalah
54) Uzlah itu adalah awlā (lebih utama) bilamana zaman itu
telah rosak, atau bimbang berlaku fitnah juga (ujian)
kepada agama
55) Begitu juga (uzlah lebih awlā) bilamana kamu bimbang
terjebak hartamu kepada perkara syahwat, atau haram
atau berlaku fitnah yang seumpamanya (seperti kezaliman
pemerintah dan lain-lain fitnah dalam agama)
َ
��� َل�ا ّ � َ ا َ � أ ْ نَ�ْ ذَ � � َ ��فُ ض ََ ج ْ �ْ�م�ع ُ َ � ا خْ َا ُ � نَ نَ ف
�ِ �ِو�ِ�ل�ك � �و ��م� �ع�ةٍ � �و ح �ِت��ل� ��طبِ����ا �ِ�س��ا ِ��ي� ج ِ �ِ م
�ه � �� او ِ�ل
َ ََّ ْ نَ َ �ُ�مت ْ ْأ ْ َ َ ذَ �َ ْ ا �ُْ ْ ف
�م�َل�ا
��َوَ�ع ن ا �ل�مَ�نَ�ا ك�ر ��ق�د ��ه �ح ُ�ق�د ُ �َ�� �ُم � �� � � ا ن
ِ � �ى ِ ِ �ِ
� �ي��� ِ ر ي ر ِ �ه�� ِ�لم� بِ� لعر
َ
حَ�ا �ف� َل�ا
َ�� ُ َْ َ ا ن ّ َ� � ف ُ � ْ �َ� ��ّ ا �ْ �أ ذَ �َ ا ُ َصَ ًْ َ ل
م
ِ �صي�� ��ه ِب
� �ِ��ي� ���ظِن��ِه �ِ�ع �ى �ل� ي���غِ�ل ب�� � �� ب��را �ع���ى ك��ِل �ل
Maksudnya:
91
��� َل�اَّ �فُ َ َا ُ �زْ�َ ةُ ذَ ��زَّ َ ا ن ُ �فَ ض ْ� ّ�َ� ْ َقُ �ُ �ْبَ ْ ضُ ْ ُ تَأَ خ
� �ض�ل� ِء �ع �ل�� � ا �ل ��م� ِ� � �م �� � ��ن� �ي�� ��و�ل ا �ل��ع��� �ِم ن��م��� ِ�ِر�ي� ا �لـ
�لِك
��حا ����ف �عَ�نْ حَ��ْ �بَ�� �فَ�ا �نْ ظ�ُ ���� ْ ��لنَ��فْ���س�� َك َ�ع�ا �ق� َل�اَ���ح�قَّا �ُ ��ُ�لٌّ �َ�م
َ ٌ َذْ ن
ِ ِ ِو ةٍ ر �خ و ِ �ٍل � � ��إِ � ��ا ِد ر
Maksudnya:
59) Tetapi sebagaimana ulama mutakhir mengatakan, bahawa
uzlah adalah lebih afdal pada zaman ini (berbanding
bercampur gaul dengan manusia)
60) Ini kerana sangat jarang majlis-majlis (pada zaman ini)
sunyi dan bersih daripada dosa maka kamu lihatlah
kemampuan pada dirimu hal keadaan engkau seorang
yang punya akal (agar engkau tidak terjebak di dalam
perkara yang memudaratkan dirimu)
َّ َ َ � أَ ْ نَ ْ ذَ � َ ا خْ ت َا
�ص� َل�ا َب ْ َ ا � ّبَ َ كَ��غ َُ��ُّ ْ�َع
� ���ل� ��ط��ك � ��� �و �
ٍك��ل ا �لم�ا ِص���ي� ك� �لِ �ر�ا �وِ���ي���ة
�
��حِو�ِ�ل�ك �بِ� �ِ ِ ح
Maksudnya:
61) Setiap maksiat seperti riba dan mengumpat atau
seumpama dengannya (seperti hasad, dengki, nifak dan
lain-lain) akan berlaku disebabkan percampuranmu
dengan manusia umumnya.
92
Wasiat Kesembilan
(Menjaga Waktu)
َ�َ ا تَ ْ ُ ك ُ َّ� ُ َ ْ َ ْ ف ْ �لَ � َّ � ا َ ت
��نْ �َ �قْت�ً�ا �ُ�سَ�د �ى �ُم��تَ��سَ �ا �ه� َل�ا
� � � �َو�ق تَ���ك ك����ل�ه ا �
ِ �ل� ����تر � و ِ ��صِر�� �إِ �ى ا �ل��ط� �ع
� � او
�َ �� َل�اا ئ��ْت�� َل�ا
ص
ْ ََ ْ فَ ةً ��ف ْ�خ
�� ��ْ� �فَ�ا
� �صُ�و��� ي َّ َ �ْ َُ أَ ْ قَ ا ت ُ ْ�ُب ََ ت
ِ ِ� ا ليِر حب ِ �م� ر �ٍ��ص�ي�ر� �و�� � ا �لم�ا �بِ���ني��ة
ح
�
�ِ �و
� �
Maksudnya:
62) Gunakanlah keseluruhan waktumu itu pada melakukan
ketaatan kepada Allah Ta‘ālā jangan engkau biarkan
waktumu itu berlalu pergi (tanpa melakukan sebarang
ibadah) hal keadaan engkau bermudah-mudah terhadap
perkara tersebut (tidak mengambil berat)
63) Waktu yang digunakan ketika melakukan perkara-perkara
yang harus (biasa) itu akan berubah menjadi sebuah
ketaatan (hanya dengan niat melakukan taat), maka
ambillah perhatian terhadap menghadirkan niat yang
baik tersebut agar engkau tidak kerugian kelak
Maksudnya:
64) Susun dan gunakanlah seluruh waktumu dengan bantuan
daripada Allah Ta‘ālā pada perkara yang sepatutnya,
hal keadaan engkau memutuskan waktu tersebut hanya
kepada Allah Ta‘ālā
Maksudnya:
65) Bilamana fajar Subuh telah menyinsing maka tunaikanlah
solat (sunat Subuh dan fardu Subuh) dengan penuh
khusyuk, serta hal keadaan engkau ber-tadabbur akan
makna bacaan (al-Qur’ān dan zikir-zikir di dalam solat)
serta menyempurnakan akan segala perkara sunat dan
adab di dalam solat
66) Bersungguh-sungguhlah engkau di dalam menghadirkan
hati di dalam solat agar engkau dapat mencapai kelebihan
yang banyak di dalam solat
67) Janganlah engkau lupa bahawa sesungguhnya Allah itu
sentiasa memandang akan hatimu, serta Allah itu sentiasa
hadir dan menyaksikan segala amalanmu. Maka takutlah
kamu kepada Allah jika Dia memerhatikan dirimu dalam
keadaan lalai di dalam solatmu.
ْ َ�َ ا تَتُْ�كَ َّ ج
�س�ْ� �َ ا ��ل�ع ْش��� � نَ �م نْ ��فَ ض�ْ�� َ�ع� َل�اَ ّ���� ��ا ��ل ْ�َ ا َ �ةً قَ ْ ��فُ ض ّ �َ ت
ن� �م� ع
ع و ِ ِري� ِ � �ٍل ِ�ب ِب ل����ِ �د� �� �ل� ���ر
َ َ َ َْ � َ �تَّعَ �ُُّ ن
ه ذ�� ا ا ��ل ّ ْ� �أ خْ� سَ�� َ �أ ْ� َه� َل�اَ ْ� �ف َ ُ ُ نْ تَتَ َ ا
� ِبرِح ر �ج ��وِ�ل�م ا �ل���ل�م ِ�إ � �تَ�ك� ����س� �ل ِ�ي� ِ ��ِل
� ث � م� �ه � ��
�� �
Maksudnya:
68) Janganlah kamu meninggalkan solat jemaah yang mana
ianya dilebihkan oleh Allah akan pahalanya dengan
kelebihan yang tinggi sebanyak-banyak 27 darjat daripada
solat seorang diri
69) Mengapa kamu belajar ilmu jika di dalam perkara seperti
ini yang mempunyai kelebihan dan keuntungan yang
besar, masih engkau permudahkan hal keadaan sangat
rugi dan bodoh
ْ َفَ ُ ض َ ْ ُ �ْ َ ْ � ُّ ْ�ج
م ذ�� �ُ�م �ُ ا �� َّل����بَ��ا ��ئ� �زَ ا �ئ� َل�ا
َ�� ُ����ص ََ
� ��ق��ل � ا �ل ن ا �ل� � �� ُ ه ا
ِ وم ط ِع وي ِ� ي ر� � �
�� بِ� ��وِر ِ�ل�ي ِ ي ِ���ي�ء �و ج�� ل� ب
َ َّ� َ ة ُْ � ً ْ َفََ ْ أ
�ص ْ �ُمتَ���أ �ّه� َل�ا ََ �ن ْ ةٌ ُ ْ � َ �ف
� َ � � � ت َ َ
�ص�ي�َر� �ه�ل�ا ِ�ل��ل�م���شا ��ه�د ِ� ا �يل
�
ِ �� ِ �هي� ِ �ع�م�� ���ع ��ظ����مى ِ� ر ِ
�ِ��ي
Maksudnya:
70) Kemudian sibukkan dirimu dengan wirid, dan jangan
engkau bercakap-cakap waktu tersebut serta berwiridlah
dalam keadaan menghadap ke arah kiblat di dalam hal
keadaan engkau bermuraqabah dan bertahlil
71) Berwiridlah engkau dengan tariqat yang telah engkau
ambil daripada guru mursyidmu, bagi memperlihatkan
kepada engkau akan hasil daripada percikkan api zikir
dan cahayanya
72) Akan bercahayalah hatimu dengan percikan api zikir
dan pancaran cahayanya dengan cahaya yang gemilang
maka ini akan menjadikan tabiat buruk dalam hati akan
terhapus
73) Maka akan menjadikan (seseorang yang selalu ber-
muwāẓabah dengan wirid itu) berkelayakan untuk
musyahadah (melihat dan merasa bahawa dia selalu
melihat Allah ketika melakukan ibadah), musyahadah itu
adalah nikmat yang sangat besar maka lazimlah perkara
ini kamu akan berkelayakan mendapat nikmat tersebut
ََ ْ � ُ��َتَّ ذَ � �َّ ْ ُ بَ دَ ْت ك
��ص��ّ ��ل�� ��ْ���ش َا � �َ ��ُ�ق ْءَ ا �نً�ا �تَ� َل�ا َح �ن
ا �َ�م
�
� ِى� ِ�إ � ا ا �ل����ش�م��س ��� � �ر ي �َ�ح
� ل�ى ِ ِإ ر قٍ� و ر
Adab-adab Pembaca
dan Penghafaz al-Qur’ān
� ّ َ � َ َ ة ُ ْمَ َ َ ��لَ ا ��ف � �َ�تَخَ�َّقُ
� َل�ا �ضيّ��ِ� �م ��
�ك �َ
��ح�ا �ِ�س ن� ا �لِش���ي���ما �ل ّر ِ�� ِب��م ل
� �� ي �ح� ِ �ظٍ�
�
� �قَ
�َو� �ل ا ِر� ئٍ� �و�
ِ ِ � ِ ِ
َ
���ت�قَ��ّل� َل�ا
لَها �ُمَ ِ�
ه َ �أ ْ �َ ا ��كَ�زَ َ دَ ة � ُّ َْ كَ�َذ �تَ ْ ٌ َ
�
� � � �
�ل� ةٍ ِ�ب ِ وِب� �هِ � � � �� � ه�ا ِ� ا �ل��د ن��ي��ا ��� ا رك �ُم��با � ��
َ�ا �ت� َل�ا ا ثُ َطَ � َ قَ ةٌ �َ
ا ّ ق ا أَ ْخ َ � ُ ْ
� ا َ كَ��َذ ا ��ل� ّ�َ� خَا َ ْ��ُ ُ ثُ َّ َ كَ
�و�� ا �س� � او جل
�خ ِ � ��ل� �ِ� �م ���ل� ��� �ل� �
� �ود �م �م � ِر م ل
ا � �� ��
� �ُ��متَّ َ َّ دَ نَ ْ َ ْ َ �ْ ْ ُ �ُ َّ � َ ُْ�َ َ تََ �زُّهٌ
�جَل�ا ����س� ��
�م� �ع� ��ا �م�ن َ ��ّصب�� �ر��ث�م�����ن � � � � ا� ل
�م ك ِ بٍ ِ ��� م ِ � او �ِح�ل�م ��ث�م ل�
�
ُ تَ َ ّ ْنَ ة َ �ْ َ َ ْ َ ُ َا �زَ َ ا ٌت � َّ
� َل�ا ��ض���م� ِ�م�
�ك �� ��ع�ه �َ �تَ��َا ��ُ َ خُ شُ
� �و�م�ل� �م� � ِ�ل��ل��سك�� �ل
� ا �
ع و ٍ و ِ �و � و ِ�
�
ِ ي ِ و ورع
� �
ً�ا �فَ�ا �ْف���َع� َل�ا �زَ �َ� �ظُ ��� �ْ ً �ْ �� َ � َ ّ � َ ا َ تَ ْ ْ ا ��ل��ّ َ
�َ�إو � ا �ل�ةٍ ���فرا �و ب���ط �ق�� ���ش� ر��ِه �و������سر� ِ�ل ��
�
َ�إٍ ِ
�حا
ِي ِح �وِل� ِص ِِب
ْ ُ َ فَتََ ّ َُ َ ََ �خسْ ْ ََ �زَ �َ ة � ّ ْ �ْ
�ل�ا م�ل�ابِ��� �مَ ك�ر �ْو�ه��ةٍ �� �م�
�ك �و�� َ�ر�ْ��َه�ِ�ة �َ او ��ل�و���� ك �َ�إو ا �ل�ِ� ا �ليرِ� ا �ل
ٍس ِي ِح ِ
َ ذَ َ ْ َ ْ َ كَ
حا�زَ �ّ� َل�ا��َا ً �زَ ً
ا �َوك�� ا كِ�إ ك���ث� راِ� ��ذ ْ ت نَ ًا �� �ل َ ا � َ �ز �َ نْ
�و�� ا ا ج�ِ��ا �ب�ِل� �م��
َ
ِي � ��م ح� ِكلا ِ م� �ض� ِ�
96
Maksudnya:
78) Bagi pembaca dan penghafaz al-Qur’ān perlulah sentiasa
berakhlak dengan akhlak yang mulia yang diberi petunjuk
oleh Allah ini akan menyempurnakan lagi kemuliaan kamu
79) (Antara petunjuk akhlak mulia itu ialah) seperti zuhud
daripada dunia serta meninggalkan berlebih-lebihan
dengan dunia serta kurangkan bercampur dengan ahlinya
80) Begitu juga dengan beramal dengan sifat sakhā’, dan
pemurah kemudian diikuti dengan akhlak mulia yang lain
kemudian memaniskan wajah kepada saudara-saudara
bukan dengan berpura-pura
81) Berlemah lembut (tidak gopoh) kemudian sabar kemudian
menjauhkan daripada pekerjaan yang kurang mulia
(seperti berbekam dan kutip sampah)
82) (Di antara adab-adab penghafaz al-Qur’ān juga) ialah
sentiasa di dalam keadaan tenang dan warak (meninggalkan
syubhah) dan sentiasa khusyuk dan tawaduk hal keadaan
engkau menyempurnakan perkara tersebut
83) Dan sentiasa memotong misai dan merapikan janggut
dan sentiasa memotong kuku dan bulu ketiak lakukanlah
perkara ini kerana ianya adalah muafakat dengan sunnah
Rasulullah ṣallā Allāhu ‘alayhi wa sallam
84) Dan sentiasa menghilangkan bau yang kurang
menyenangkan pada badan dan pakaian dan sentiasa
mengelakkan daripada memakai pakaian yang dibenci
oleh Rasulullah ṣallā Allāhu ‘alayhi wa sallam maka
sempurnakanlah perkara tersebut
85) Begitu juga elokkanlah daripada banyak tertawa dan dan
elokkanlah daripada banyak bergurau senda
�َ ��ْلَ� ْ ذَ َ نْ ُ�ع ْ ًا َا ً َ ْ�ل
97
Maksudnya:
90) (Setelah kamu selesai membaca al-Qur’ān dengan adab
seperti itu) maka tunaikanlah solat sunat Duha dan
jangan berhenti berfikir tentang kedatangan mati secara
tiba-tiba yang padanya ada penyesalan yang panjang dan
ujian yang berat
91) Amalan tanpa mengingati mati itu tiada kesan, dan
dengan mengingati mati itu benar-benar mendatang
kesan yang mendalam seperti tetakan kapak besar (yang
meninggalkan kesan yang mendalam)
َ َ َ
َأ ْ ا �لْ�َ � ْ شَ �ة َ ْخ �تََ نَّ �ْ �أ ��فْ ض
��� َل�ا َ�ثُ َّ �ْ �تَغ ْ ا ��ْ� �ْ أ ْ �� بَ د
� �� �و �بِ� ��مِعي������ِ � او �� ر� ا �ل �ٍ�م ا ���ش� ِ����ل �بِ� ل��ع�ل� � �و �بِ ��ع�ا ة
ِ ِ ِم
Maksudnya:
92) Kemudian (setelah melakukan perkara-perkara sebelum
ini) maka sibukkanlah dirimu dengan ilmu atau ibadah,
atau mencari sumber rezeki buat kehidupan, maka
pilihlah yang terbaik iaitu (ilmu)
Kelebihan Ulama
َ� ف ْ�ج
�� َل�ا َ�فَ ضْ َ �ُُْ َ لَ �ْ ك ُ َ ْ َ َ� َ ٌ ْفَ � َ � َ ض
���َا ك��� ��� ا ل � � � ���� ال �لب��د � ا ى�م ن� ي����ْ�عبُ��د ��ِل��عاِ�ل�ٍم��ف����ل �ع�ل
ور�ع���ىل�وِ ب ِ ِي ِ
َ�ْ أ َ
ح ت� �َم�ْ نَ��ْ�م ا ��ْ�ل�فَ� َل�ا ُ�ْ َّت
�
ى� ا ل
� ض
� ْ � َا ا َ �َنَّ �ْ � �َهَ أ ْ َ ُ ّ� س
� � � �لإ� �ل� �َ�و ���ه�ل�ك�ل �م� ِء ِه ا
�ِل
وِع
� َ�ح � ِ ��و �ل
ر ِ ِ ِ�إ
�ص� َل�ا ّ َ�خَْ�َ �ْ �أُنَ ��سَ �ُ�م ل��ْ ََّ� َ ْ َ�
�
��ٌّ �ُ صَ ّ َا �َ ُ َ �َ �َّ� ذ �
ُ
�ِ ح � ��ق�د ���ع�ل� ا �ي ر �ل
ا� ا �
�ى ل ِ ي �� ا �ع� ��
� �ح� �
�ل ي ِ�ل�� ي� ِب ي ب� ل � � � ك
م ي
َ ��ْ َفَ �ل ُ َ ُ َ
�ن�ا ن ��ل��ُه �����َط ��قٌ� ُ�سّه� َل�ا َ�� ل ُ ْ ّ َف � � ّع
ِ��ي� ِ ��طر���ق� ِ�ل��لت����ل� ي�����س��ل�ك
ْ�َ�ن
�ِ �� � �إ�ِ ��ى ِج ِ� ِري ا م
ِ يِ ِم
ََ َ ٌ تَ ضَ ُ ْ�جَنَ َ �َ ُ ذ
�م َا �م�ه �ُ�متَ��قَ� ّ�َ� َل�ا َ� �َ ْ����س�عَ ��ً ا ���ا ح� �ل�هِ�إ � ا ���� ا �ل��� �و�م�ل�ا �ِئ��ك
َ
ب ِ ِ �ض�ِب�� ر ي �ى ِر � ع
ُ
كْ��ع��ة �نَ�ا ف�� َل�ا َ ُّ � َ ضْ ٌ َ لَ ئَة �َ ��تَ��َع��ّلٌ��ل��لْبَ�ا �� �م�نْ ��ع��ْل ��ل��ُه
َ
ِ ِ ِ ��ف����ل�ع���ى ِ�ما ��ِ� ا �لر ي �
ِ� ٍم ِ ِ و � �م ِ ب
99
Maksudnya:
93) Seorang alim itu adalah lebih mulia daripada orang
yang beribadah (tanpa ilmu) seumpama kelebihan bulan
dibandingkan dengan segala bintang-bintang pada
terangnya bulan itu dibandingkan dengan bintang-bintang
94) Sesungguhnya Allah Ta‘ālā dan ahli langit dan bumi
seluruhnya, termasuk ikan-ikan di lautan bersama-sama
semut di dalam tanah
95) Kesemuanya akan berselawat (wahai kekasihku) ke atas
orang yang telah mengajarkan pada manusia akan
kebaikan
96) Sesiapa yang mengikuti jalan untuk menuntut ilmu itu maka
dia akan dimudahkan berjalan menuju ke syurga Allah
97) Para malaikat menghamparkan sayap-sayap mereka
sebagai tanda reda dengan perjalanannya menuntut ilmu
itu serta ianya diterima oleh Allah
98) Dan mempelajari satu bab daripada ilmu itu adalah lebih
afdal daripada menunaikan seratus rakaat solat sunat
Maksudnya:
99) Segala kelebihan ilmu itu akan diperolehi oleh orang
yang hanya mengharapkan Allah dan Hari Akhirat ketika
menuntut ilmu, jika di dalam menuntut ilmu itu diletakkan
niat selain daripada Allah maka kehancuran yang akan
diperolehi
100) Dan akan diharamkan daripada menghidu wangian
syurga yang sangat agung, dan akan dilemparkan di
dalam neraka yang sangat dalam
101) Pada Hari Akhirat nanti akan didatangkan seorang lelaki
alim (yang tidak beramal dengan ilmunya) yang akan
dicampakkan ke dalam neraka dan urat perutnya
102) Dia akan berpusing di dalam neraka (dengan perutnya
yang terjurai itu seperti keldai yang berpusing-pusing
di tempat kisaran gandum dengan keadaan yang sangat
hina)
103) Maka ahli neraka akan datang kepadanya lalu bertanya:
Bukankah kamu dahulu yang menyuruh kami melakukan
kebajikan dan melarang kami melakukan kemungkaran?
104) Maka orang alim itu menjawab: Bahkan benarlah apa
yang kamu katakan wahai kaumku tetapi aku sendiri
tidak beramal dengan ilmu yang dimuliakan oleh Allah
kepadaku
� َ عَ دَ ة �ْ ُ قْبَ ا ��ْل��َ ظ
ع ����َم��ة �نَ�ا �ئ� َل�ا ْ ُ ُ ُ ُ ْ� َ َ ُ نَ َ�قْ ُ ا
ِ ِ ى� � ِي � � �ِل�����س�ا ِ� ا �ل
��ع �ودَه���ص�د �بِ� �ل�ع�� �لو�ِم �و ج�ِ ��كو� �ي � �� �وي
ْ ْ ًََّ َ ُ نَ ُ ْ ت
�ق��لْ� ��ل��ل�ّ�سَ�ا ��سَ ��ة �فَا �ع� َل�ا َ� ُ �َ �قَ�ا ك ���م�ه�م�ا ���ع��ل� ا ��لبَ�ا ���� ن
ِ ِ بٍ ِ ي ِ �و ِر ب �ِ �بِ ِ� ِم ِط ��في� �و
َمَا َ َ ة نْ�ج ُ�ْ ُ ُ َ َّ ْ�ْ �ْ �آ خ َ ة
�� َل�ا �ج� �ه�د ِ� ا � �كو ن� �ِم نَ� ال � � ِ�م�م�ا �ي �ِ�ع�ل� ا �ل� ِ�ر �ُ�متَ��َ �ّق��ًعا �� طَل��� � ْ�ق
� ِ
وِ ِريِ� ِم
Maksudnya:
125) Di antara tanda-tanda ulama akhirat juga adalah: Niatnya
ketika menuntut ilmu dan menyibukkan diri dengannya
itu adalah untuk mendapatkan kebahagiaan yang agung
di akhirat kelak
126) Dan perkara ini (kebahagiaan di akhirat) akan diperolehi
dengan mengambil berat tentang ilmu penjagaan batin
atau dalaman serta menjaga hati dengan mendidiknya
agar sentiasa berakhlak dengan akhlak yang terpuji
127) (Dan ulama akhirat juga) akan sentiasa berada di jalan ilmu
akhirat dengan cara bermujahadah dan bermuraqabah
kerana dengan jalan inilah akan menyampaikan kepada
musyahadah Allah Ta‘ālā
105
Maksudnya:
135) Bilamana kamu melihat atau mendengar kalam para
ulama dan guru (yang seolah-olah) bercanggah dengan
ilmumu) maka tanggungkan makna kalam itu pada
makna yang terbaik dan jangan menyalahkan mereka dan
agungkanlah mereka serta janganlah engkau bertelagah
dengan mereka
ََ
�اَ� َ ا � ْ �أ � ا
� �فَ ْ َ ْ ت ََ ْ تَ فْ �ْ �أُ ْ تَ ذَ تَتُْ ْ َ بَ د
� ِ�لبَ� ِ�د �ي�ِه � �هِ�م��ك �ِم�ن ِك����� بٍ �و �س� �ل � او ����س ���ِ��س ار �ل� ��س�ا � ���رك �ما ��� ا
ِ
Maksudnya:
136) Dan mohonlah penjelasan daripada al-ustādh (daripada
guru) serta tinggalkanlah apa yang engkau baca daripada
kitab dengan kefahamanmu dan tanyalah (tentang
maknanya yang sebenar kepada gurumu)
ْ� َ ا بَ َ قَ ْ َ َ قْ ت ْ� ُطَ � ا �َعَ ة
107
� قَ ْ ُ� ّ �َ ا � ْ ُ تْ َ ض َ
�عِو �ل � �د
� ��
� ِ ا
و � � �� ك حص� �
� بِ� ِي
� ���� ا �لم��� �ل �و� ���ب
� � ك ��� ��قَ�ا ���ْ ِك����ت
حٍ ٍب ِ ل بِ ل
َ َ ِح
أ َ
ْ �� ْ ُ � �َ نّه أ َ ُ ُّ � َ ْ َ�َ � ْ َ ً ْ ُ ق
ح��سَ نَ �مَ�ْ �ئ� َل�ا� �َ� � �� � � ىل �����ط�اِ�ل� �ِم ار را �َم��ت نَ��ه �ب���لا �ل �����شر و
ِِح �ف�إِ و و � و ع
َ َُ أ
����ش �أ �ْ�سُ ���ط �م نْ�شُ��ُ� � �فَ�ا قْ�بَ�� َل�ا
ْ� َ ْ � ن ُ�َ ��لَ��فَ ْ�هُ�َ�سْ���� ط �م نْ �ُمت � ْ� سَ ن
ح و
ٍر � ر ِ ر ِ ِم� �ع � ��و �� �م ��ٍر ِ � ��و�نٍ ح
Maksudnya:
137) Bandingkan kitab-kitabmu dengan kitab yang sahih serta
jelas dan muktamad sebelum waktu mutalaah
138) Mutalaahlah berkali-kali akan matannya sebelum engkau
melihat syarahan kitab tersebut, ini kerana mutalaah
matan itu lebih utama dan sebaik-baik rujukan
139) Dan sesungguhnya memahami satu matan itu adalah
lebih baik daripada membaca sepuluh baris daripada
syarahnya, maka terimalah nasihat kami ini
َ َ
َ ْ� َّ ُ�ف َ نْ � ث
ك� َل�ا �ُ �تَ��َ�غ�ّ� َل�ا �� �� �م َ�َ�ا ��تَ� ْ ��تَ ْ � ُ �قُ� �أ�ْ�ه �زَ � َ�ا ن���ان
م ط� ��م ا �ل ِ �ل ��غ ِر ر بِ ��و �وِع �ِل �م
و ٍِي� ِ �ق
Maksudnya:
145) Janganlah kamu tertipu dengan keterlibatan ahli ilmu
pada zaman ini di dalam ilmu Manṭiq (yang bercampur
dengan falsafah sesat) serta ilmu al-Kalām (yang juga
bercampur dengan falsafah sesat) sedang kedua-dua jenis
ilmu ini dilarang
َ َْ أ
َ� َ َ �غَ�زَّ �� �تََ ْ ف ه � �شّ �فَ � نْ ُ ّ دَ أ �ْ ض
��� َل�ا ْ خ � � َط
����اِ�ل� � ِ��ي� ِ�إ حي�ا ء � ا ِل ����ن�ل ِ�ي��ِ ا �لِ�� � ا ِم��ك�ِل اٍء � ع
ع
Maksudnya:
146) Mutalaahlah wahai saudaraku akan kitab Iḥyā’ ‘Ulūmiddīn
karangan al-Imām al-Ghazzali raḥimahu Allāh maka kamu
akan mendapatkan kesembuhan daripada segala penyakit
yang bahaya
109
ُ َثُ َ ْتَ ْ قَ َ � َّ � ت
�س��ّل� َل�ا َ � ُّ � � َ � � َق ْ �بَ ْ َ ذ
َ���� � ّ ا �ن�����ب�ه � ْ���ب� ا �ل�ز �َ ا �ل
ِل و �ٍ��س�َه�ا ِدِ� طَل����ا �ع�ة ِ���ل ��ع�د �ِ�ل�ك ِ�ل�ل
ِ م
�خ�ْ� ��م ّم�َا قَ� ْ�د خَ�� َل�ا ��ْ ْ ثُ َّ �ْ �تَغ َ ْ ً َ َ َل �� ْ َ ّ ج � ُّ�ظ
َ ل
�
ِ �م ا ���ش� ِ����ل �بِ�ا � يِر �ٍ�ما �ع��ة �َم� �ُ���س نّ��ة َ�َ او � � �هر� ص
�����ل
ع ِ
َ َأ َّ َ ْ ���ًْا �ْ َ �ْ �تَغ
ه��ّل� َل�ا
َ�� ْ� � �تَ� َل�ا ََ �ع � فَ � طَ � ا
��ص��ل�ى و � ٍ �وِ�ل�ا �بِ��د �� ِعل�م� �بِ��ِ�ع�ل� ي����ش� ِ���ل ٍ��ِل��� �ِ ب
ل
ٍم
َ َ َ ََ كَ َ ل
���ّدًا َ�ع��لَ �َه ذ�� ا �َ ��ل�ا �تَ�� ُك ذ� ا �ه� َل�ا � ا ��ل ُّ �قَ�ا د �فَ��َا ظ ������بَ ن ��ذ� ا ��� �َ �قْ ت
ِ جِ �ى و � ِر ِ و ِ �و� ِ�إ ى و
110
Maksudnya:
151) Selepas makan maka tidurlah Qaylūlah bagi membantu
untuk engkau bangun beribadah pada waktu sahur,
kemudian bangunlah daripada tidur itu dengan keadaan
yang benar-benar bangun sebelum masuknya waktu Zohor
152) Dan tunaikanlah solat Zohor secara berjemaah serta solat
sunat (qabliyyah dan ba‘diyyah) kemudian sibukkanlah
dirimu dengan kebaikan yang telah kami sebutkan
sebelum ini
153) Bagi penuntut ilmu maka sibukkanlah dirinya dengan
ilmu manakala bagi ‘ābid maka sibukkanlah dirinya
dengan solat, tilawah dan bertahlil
154) Lakukanlah perkara ini sehinggalah waktu tidur
berterusanlah melakukan sebegitu bersungguh-sungguh
dan janganlah engkau lalai daripadanya
َ ْ � ُ َ ْ َّ َ لَ ذ
���ا �م� َل�ا
� � ً �َ ا تَ�ْ ��بَ�نْ �نَْ ً َ �َ ا تَ� ُ نَا ئ
�
ِ ط ٍرك ه �
� ٍرو � �ك ِ ��و�ما �و �ل� ��ك ��ِ��م ِ�إل ��ع ��ى
� � � ا ا ��ل� ج�ِ�ل
َفَت
mengingati Allah Ta‘ālā)
َ
�َ ذَ ا ا �ن�ْتَ��بَ ْ تَ � �لَ ْ ��لَ� �� َهَّ �َد ا َ ا � ْ�� ��تَغ�ْ ف�� َ نْ ����ْلُ�ؤْ � ن � نَ َ�أ ْ� �َ ا
�عِو �ل � �م ِ�مِ��ي� �و � �و �س ِ�ر� ِل ���ه��بِ� ��ي �ةٍ � ج � � ِ��ف�إ
َ ْ َفَ َ ْ عَ تَ ا ن نَ � َّ َا ة �َ ْ ل
�ُ�خ��ْل��د �أَدْ �َ �َ �أن��ْ�بَ� َل�ا ٌْ َ
ك�ن��ز ���دَ ا را ��ل � �� � ا ��
� ِ وم ِ ِب
ٍ��ص�ل� ِ� �ب�ِ�لي�� ة
�� ��لرَ�ك �� ِ� ِم� ل
�
Maksudnya:
158) Jika kamu terjaga daripada tidurmu pada waktu
malam maka solatlah tahajud dan mohonlah ampunan
Allah kepada seluruh orang-orang yang beriman dan
menangislah di atas dosa-dosa yang engkau lakukan
159) Sesungguhnya dua rakaat solat malam itu adalah salah
satu perbendaharaan daripada perbendaharaan untuk
mendapatkan syurga Allah yang kekal dan agung
ْ ُ ْ� َفَ ْ تَ ْ ثَ نَّ ن
َ �َ ْ � َ َ �َ ا �نَ ْ بَ َ �َ ا �َ ا تَ�أ �ت َ�نُ �ز � �فَ ا ق
�
�� ��و ِ� �ل � ��ةٍ �� ِ�ي��ع�لي��ك �و �ل� ِ��سي��� �و �ل� �ِو �ل �� �م ا �ل ك
� � ��ا
ِ � ِ ��س�كِ ر
Maksudnya:
160) Maka banyakkanlah mengumpul perbendaharaan ini
bagi memenuhi keperluan kamu di akhirat kelak, yang
mana pada hari tersebut nasab keturunanmu tidak akan
memberi manfaat kepadamu dan tidak ada penolong
yang akan menolongmu
Sebab-sebab
Meninggalkan Tahajud
َ �م�� َ �َ ا ��ْ�� ��ت��غَ�ا ���� َ ��ا ��ل��دُّ ��نَا �ُم ْ َذَ �ْ ك
���ت��غَ�ا ف�� ًل�ا ���ث�� �م نَ ا �ه�تمَ�ا �
� �
ل �َ �َ ف��ُ�� ُت� ��ه�� ا ��ا
ِ ِِ ك و شِ ِل كب ِ � ِ بِ ِ يِر ِ وي و
�َا � �َ ا �ْمت�� َل�ا ََ َ ذَ بَ �تْعَ ا ْ��ج
�وك�� ا �� ��� � ا ل �� ْ َ�َّ��َ حَ � ْ ث ُ نَْ ثُ َّ ��َ غ�ْ َ ا ��ل
ِ حو �� � د ��ي�ا �م ل ��ٍو�و ل��غ�ط ِ �و�� ِد ��ي
ِ�إِ ب ِ و ِر
112
Maksudnya:
161) Dan di antara perkara yang menyebabkan kamu sering
meninggalkan tahajud ialah: Terlalu banyak mengambil
berat terhadap urusan dunia serta lalai daripada
mengingati akhirat
162) Dan menyibukkan diri dengan berbicara tentang dunia
kemudian juga banyak melakukan perkara-perkara yang
melalaikan dan tidak berfaedah, begitu juga dengan sebab
letih anggota tubuhmu (kerana bekerja berat pada waktu
siang) dan (sebab terakhir) ialah dengan memenuhkan
perutmu dengan makanan
َ َ ُْ ُ َ
�م�ا �بَ�ا ��ُل ذ� ��ل�� َك ��َُْ� ���ط� َل�ا
َ ��ي�ا ��ل ُ��ه�ْم َن �مَ�نْ ��ل�ا ��لَ�هُ � �ش� ��ْ��غ�ٌ ��ُ�د ن��ْ�َ�ا �تَ�ا كً�ا
ِ يب � ��� د ل بِ ي ِر
ُ َت ْ� ّ � ْ َ ة
ص� َل�ا �ت�ه �َ ��عبَ��ا دَ � �ُم��تَ شَ����ا �غ�� ًل�ا َ ��� ع�� ّ ���َ��ن�ّع�مً�ا َ ��ِفَ�ب
ِ ٍة �ِ �� ِ ِ و � ِب � ��ِ�خ�د �م�ِ� ا للَِه ا � ِلي
� �
ل
َ ِ
ُ ْ�هبَ��� �ُمتَ���أ �ّم� َل�ا َ �َ ا تُْ ا ��ْ�قُ ْآ ن ْذَ � َّ �آ َ �ةُ �ف ا �� َّ َا ة �� َّ ضَ ت
َعَ�ت
ِ ٍ�ف� ���ل ل� �ر� �بِ ر ة ��� ��ص�ل� ِ� ر ��َ�إو � ا ا �ل��س� �م� ِ�ي� ل
ِ
َّ ُن َ� ْ� َذَ َ ئْ تَ َ ْ ًة ْ�ز
� َل�ا��س�ا ِ��م ِ�م
�ك َ���ّك� � ���قَ��لْ� �َ ا ��ل��ل ْ ذ
�ِ ىل � �ف�ا �ن �ل َ� � � � � ا ����س�م �ت� �ا
ِ ٍربِ بٍ و ِ�إ ِ �ِ ل و َ�إِو
حَ��د ��ْ ث� �نَ�ف�ْ��� �ُمْهَ�م� َل�ا ْ �َ ا تَ �ْ �تَغ ْا �ْ�قَ ْ َ ْ َ ُ َ قَبَ ة ْن َ��ُْثُ َّ ذ
� ٍ �ل� ����ش� ِ����ل ِ ِ ي ِ س� �
��� �ب� � �ل �ل ب� �و�ه�و�م ار � � � ا
ب ِ ِ� �م � كر
� �فَ� َل�ا �تَ�� ُك ��غَ�ا �ف� َل�ا ٌ ْ� َ �َ�قْ ُ ْ ه �ق ُ ْ�َ� َا �أ َ��ا �ْ ك
َ ْفَحَ � ْ ُث نَ ف
� � � �
�
ِ ��� او �بِ�ِ �ل ب � ي��س �ٍ� ِد ��ي� � �����سٍ ك� ل��ل� �ِم �بِ� �لس��� ن
Maksudnya:
166) Jika seseorang itu tidak menyibukkan dirinya dengan
urusan dunia maka tinggalkanlah dunia itu untuk
orang-orang yang menyibukkan diri dengannya, tidak
sepatutnya dia berlengah-lengah di dalam melakukan
ibadah (bahkan sepatutnya dia menyibukkan dirinya
dengan melakukan amal ibadah)
167) Maka sepatutnya dia mengambil nikmat terbesar ini
dengan melakukan khidmat kepada Allah Yang Maha
Tinggi dengan menyibukkan diri melaksanakan solat dan
melakukan ibadah
168) Bila mana datang perasaan bosan atau jemu ketika
melakukan solat maka berpindahlah kepada pembacaan
al-Qur’ān namun bacalah al-Qur’ān dengan gerun dan
memerhati akan maknanya
169) Jika datang perasaan bosan ketika membaca al-
114
�� َل�ا
َْ� َ ْ�خ ُ خُ� �ُ َ ا ّ �ف �جَه�ا ُ� ُ ُ� نُ خ ُ َ �فْ�ظٌ � � �أَنْ�فَ ا
م�ل� ا �ل َ�ا �ل �
ِ�إ ��و�ل�ها �بِ� للَِه ِ�ي � �وَد � � � �� ِ�ل� � �� � ��سٍ �ي��كو� �ر�و ��
ِح
ْ َ�فَ ةٌ �َ ُ ْ �بَ ْ �زَ فَ ْ �ت َت
� َل�ا
��م� ر � �ا ��س ِ�م�ك
� َ� �ص �� �ل�ه
� �� ���َ ّ�د �ثُ َّ ا �لْ�مَّ�د �ْ تٌ �ثُ َّ �فَ� �ق
ّ� � ا
ٍع �خ �
�ِ
��بِ� �ل ش ِ �م ِ ح � �م �و
�م�نْ �غَ ْ� تَ�ْ � � ا ��ل �ش ��فَ ا ه �تَ دَ ا َ �َ ا َأَ ْ ذ ْ��َ تَ ْ � َ ذَ � � ذّ ْ��ُ ْ��ل
��خف�� �� ل
���يِرحر� ِك ِ�� � ِ �� �و �ل
ِي ِ �� �و ِ� كر���هِ�ي���ٍل �و� ا ا �ل�ِ� كرا� ِ���ي
Maksudnya:
172) Sesungguhnya telah ijmak kebanyakan ‘ārif billāh bahawa
sebaik-baik amalan ketaatan kepada Allah Yang Maha
Tinggi ialah
173) Menjaga nafsu dengan melakukan zikir (Allah) pada
setiap keluar dan masuknya nafasmu pada ketika bersama
jemaah atau ketika berseorangan
174) Sebutlah (Allah) itu dengan menzahirkan shaddah-nya dan
kemudian memanjangkan al-alif selepas shaddah) pada
kalimah Allah tersebut bermula daripada pusat kemudian
hadirkan zikir Allah ini sehinggalah ianya naik ke otak.
Semasa menyebut (Allah) juga hadirkan bersama-sama
sifat-sifat Allah serta hadirkan guru mursyid kita, maka
tuntutlah kesempurnaan nafsumu dengan sentiasa
melakukan zikir nafas
115
175) Atau dengan melakukan zikir (Lā ilāha illa Allāh) dan zikir-
zikir ini adalah zikir yang tersembunyi tanpa digerakkan
bibirmu ketika melakukannya
َ
dengan cahaya kemuliaan dan kebaikan
180) Dan para ‘ārifīn billāh, mereka itu lebih afdal dan lebih
sempurna daripada ahli furu‘ dan al-uṣūl ( yang tidak
mencapai martabat ‘ārif billāh)
ْ
� ا �لْ�مُشَ���ا �َهَ�د �ةُا ��ل�ع� َل�اَقَ ا �َ �ْ � َ ا ُ � ُّ ْ َ َ ْ ُق ّ سَ ا َ ْ� َ�قْ ُ �ْ �أَ ��قْ ص
�ص�دا �ل� �ى � �� �ل ا �لإ� �م� � ام �ل���س�هر�و رِد �ي� � ِ�د �� � � او �ل
�ِ م ِ
ً ّ َعْ
����ْلَ�م�� �ُمتَ�بَ��تّ�� َل�ا ّ � َذ ْ ً ط َفَ ُْ ْ ث � ُْ � ّ َا َ ةَ ُ ك
��ث
ِ ٍر بِ ِي ب ِ ِ ة �
ك � � �
� � � ا �
ك �
ِ
���لي�كِ��ِرا �ل� ب��د ا �ل�ِ�ت�ل� �و� �م ِ ر
ا �
�
�
َ َ
ّ َ ��ْل�� ْ تَ ْ � � َا �َ �ْ نُ ْ � �قَ هُ تَّ �َ �َ �قَ �ْ ه �ُ تَ�أ
�ص� َل�ا�ِ ����ب�ِ م � � �ِ�ى� ي
ِ ��ص�ي ر بِ� �ل
�َ�ح � � �������طٍ�ه�دبِ��ِو���ط� ِء �ق�ل ب
�ِ �ج��يو
Maksudnya:
181) Telah berkata al-Imām al-Suhrawardī (semoga Allah
memuliakan asrār-nya) bahawa tujuan yang paling agung
di dalam melakukan mujahadah itu adalah mencapai
maqam musyahadah Tuhan Yang Maha Tinggi
182) Maka banyakkanlah seorang hamba itu membaca al-
Qur’ān dan banyak berzikir dengan kalimah ṭayyibah iaitu
kalimah Lā ilāha illa Allāh hal keadaannya memutuskan
sesuatu yang berkaitan dengan dunia daripada hatinya
183) Dan bermujahadahlah untuk sentiasa bermuafakat di
antara hati dan lisan ketika membaca al-Qur’ān dan
berzikir sehinggalah kedua-dua perkara tersebut benar-
benar melekat kuat di dalam hati sanubarinya
Khātimah
ّ ّ ُ َ ف�َّ� َ نَ ا �َهُ �ُمتَ�َ ض
��� َل�ا
ُ� ُُّ ْ� ُ ُ ََّ أَ ص ََ ذ
�ِ�ق�� �ل� ���ف ��ا للَه �و � �
ا ل ��كم�ل �ا ��ل�� ذ� �� � �ْو�� ا ��ل �شّ�� ُ���خ �ه�� ا
ى يو ِي
ُ� � ُ َّ � َأَ ْ لَ � َّ َا ة َ ل
حَ�ْق�� َل�ا ً ُ َ ْ��لَ ْ ُ � ْبَ ق � َّ ُ ف
��َص��لّ��ا
��ص�ل� ِ� �ع�� ا �ل � � � �م �ا � �ح��م�دِ�ل��ل��ا ��� ا �لر��ؤ �و
�� ا
ِ�سو ِل و �ى ر �� �ع���ى ل
� � ِي �� مِ ِي و
Maksudnya:
187) (Apa yang telah disebutkan dari permulaan bait sehingga
akhir) ini adalah apa yang telah diwasiatkan oleh para
shuyūkh yang sempurna, Ya Allah Engkau berilah taufik
kepada kami untuk mengikuti jalan mereka hal keadaan
Engkau memberikan kepada kami akan kelebihan
188) Segala puji hanya milik Allah Yang Maha Kekal dan Maha
Pemberi Rahmat, serta selawat ke atas junjungan besar
Rasulullah ṣallā Allāhu ‘alayhi wa sallam dengan setingi-
tinggi selawat dan tiada daya kami untuk melakukan
ketaatan serta tiada kuasa untuk kami menolak
kemaksiatan melainkan dengan bantuan Allah jua.