AI ĐÃ ĐẶT TÊN CHO DÒNG SÔNG (Trích)

– Hoàng Phủ Ngọc Tường-

III. TIẾN TRÌNH BÀI HỌC
1. Kiểm tra bài cũ: (kiểm tra kết hợp trong phần khởi động)
2. Bài mới:
a. Hoạt động 1: Khởi động ( 5 phút)
b. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức. ( 32 phút)
* Hình thức tổ chức hoạt động:
Hoạt động của GV và HS Nội dung chính
1. Hướng dẫn HS tìm hiẻu vài nét I. Tìm hiểu chung:
về tác giả và đoạn trích. 1. Tác giả:
- Dựa vào phần tiểu dẫn trong sách - Hoàng Phủ Ngọc Tường là một trí thức yêu
giáo khoa, những hiểu biết của bản nước, có vốn hiểu biết sâu rộng trên nhiều lĩnh
thân em hãy trình bày vài nét về tác vực (lịch sử, địa lí, văn hoá Huế)
giả? - Chuyên viết về thể loại bút kí. Nét đặc sắc trong
sáng tác của Hoàng Phủ Ngọc Tường là ở sự kết
hợp nhuần nhuyễn giữa chất trí tuệ và chất trữ
tình, với những liên tưởng mạnh mẽ và một lối
hành văn mê đắm, tài hoa.
- “Ai đã đặt tên cho dòng sông” là bài bút kí xuất
sắc được viết tại Huế ngày 4.1.1981, in trong tập
sách cùng tên.
2. Tác phẩm :
- Xuất xứ? a. Xuất xứ: “ Ai đã đặt tên cho dòng sống” rút từ
tập bút ký cùng tên , được Hoàng PHủ Ngọc
Tường viết ở Huế ngày 4-1-1981.
- Thể loại? b. Thể loại: Tác phẩm thuộc thể loại bút ký. Nhân
vật là “Cái tôi” tài hoa , uyên bác, giàu tình cảm
c. Đoạn trích :
* Vị trí : Thuộc phần nhất (Toàn bộ bài ký gồm 3
phần )
HS đọc và tìm hiểu bố cục (đọc một * Bố cục:
số đoạn tiêu biểu) - Phần đầu: Thuỷ trình của Hương giang
- Qua sự tìm hiểu, soạn bài ở + Sông Hương ở thượng lưu: “Trong những dòng
nhà, theo em văn bản nên chia sông đẹp … chân núi Kim Phụng”
làm mấy phần? Nội dung của + Sông Hương ở ngọai vi thành phố Huế : “phải
từng phần? nhiều thế kỉ qua …bát ngát tiếng gà”
+ Sông Hương giữa lòng thành phố Huế: “ Từ
đấy …. Quê hương xứ sở”
- Phần còn lại: Sông Hương – dòng sông của lịch
sử và thơ ca.

Sau thời gian 7p, hai nhóm cũng
nội dung trao sản phẩm cho nhau
để bổ sung
GV chọn 1 trong hai nhóm trình bày
HS nhận xét, GV chuẩn xác bổ sung
GV chọn 1 trong hai nhóm trình
bày
HS nhận xét, GV chuẩn xác bổ
sung
Giáo viên chỉ trên bản đồ sông
Hương những khúc quanh, những
sự chuyển dòng liên tục; giới thiệu
cho các em những hình ảnh cánh
đồng Châu Hóa, đồi Vọng Cảnh,
chùa Thiên Mụ, Cồn Hến, điện
Hòn Chén, lăng Minh Mạng.
- Sông Hương được nhìn trong mối quan
hệ với kinh thành Huế:
+ Sông Hương đã trải qua một hành trình
đầy gian truân và nhiều thử thách trước
khi trở thành người tình dịu dàng và thủy
chung của cố đô.
Thủy trình của dòng sông như cuộc tìm
kiếm có ý thức người tình nhân đích thực
của cô gái trong câu chuyện tình yêu
nhuốm màu cổ tích.
+ Đó là một dòng chảy sống động qua
những địa danh khác nhau của xứ Huế:
+ Sông Hương với ls dân tộc: “Hiển nhiên … một
lời thề”
+ Sông Hương với cuộc đời và thơ ca: Còn lại ....
II. Đọc – hiểu văn bản
Vẻ đẹp của sông Hương qua cảnh sắc thiên
nhiên
* Sông Hương nhìn từ thượng nguồn là dòng
chảy có mối quan hệ sâu sắc với dãy Trường
Sơn, tựa như “một bản trường ca của rừng già”
với nhiều tiết tấu hùng tráng, dữ dội.
- Con sông vừa “rầm rộ giữa bóng cây đại ngàn,
mãnh liệt qua những ghềnh thác, cuộn xoáy như
cơn lốc vào những đáy vực bí ẩn”
- Sông Hương lại vừa “dịu dàng và say đắm
giữa những dặm dài chói lọi màu đỏ của hoa đỗ
quyên rừng”
- Như một cô gái Di - gan phóng khoáng và man
dại với “một bản lĩnh gan dạ, một tâm hồn tự do
và trong sáng”.
- Trở thành người mẹ phù sa của vùng văn hóa
xứ sở.
-> Ngôn ngữ tạo hình, gợi tả chính xác đặc điểm
của sông Hương ở thượng lưu với vẻ đẹp vừa
hùng vĩ, man dại, vừa trữ tình say đắm lòng
người.
-> nhà văn đã sử dụng biện pháp nhân hóa,
khéo léo so sánh sông Hương như một sinh thể
sống động.
*Có thể thấy: sông Hương ở đầu nguồn có
một sức sống mãnh liệt, hoang dại nhưng
cũng rất dịu dàng và say đắm. Theo tác giả,
nếu chỉ mải mê nhìn ngắm khuôn mặt kinh
thành mà không tìm hiểu sông Hương từ
nguồn cội thì khó thấy hết được vẻ đẹp trong
phần tâm hồn sâu thẳm của dòng sông.
* Sông Hương ở đồng bằng và ngoại vi thành
phố Huế
❖ Dòng chảy
▪ chuyển dòng - vòng - uốn - qua - chuyển
hướng - vòng qua - vẽ - ôm – xuôi
-> Hàng loạt động từ cùng cách diễn tả sống
. Giữa cánh đồng Châu Hóa đầy hoa dại,
sông Hương là cô gái đẹp ngủ mơ màng
. Khi ra khỏi vùng núi, sông Hương như
nàng tiên được đánh thức, bừng lên sức
trẻ và niềm khao khát của tuổi thanh
xuân trong sự chuyển dòng liên tục, rồi
vòng những khúc quanh đột ngột, vẽ một
hình cung thật tròn, ôm lấy chân đồi
Thiên Mụ rồi vượt qua, đi giữa âm vang,
trôi đi giữa hai dãy đồi sừng sững như
thành quách…
. Khi qua Vọng Cảnh, Tam Thai, Lựu
Bảo, sông Hương mềm như tấm lụa, có
khi ánh lên những phản quang nhiều màu
sắc sớm xanh, trưa vàng, chiều tím, lúc
lại trầm mặc khi qua bao lăng tẩm, đền
đài, rồi nó bừng sáng, tươi tắn và trẻ
trung khi gặp tiếng chuông chùa Thiên
Mụ ngân nga…
Giáo viên hướng dẫn Học sinh chỉ
ra nét độc đáo, đặc sắc trong lối
viết của nhà văn
động
-> sông Hương liên tục chuyển dòng
một hành trình đầy gian truân và nhiều thử
thách trước khi trở thành người tình dịu dàng
và thủy chung của cố đô
▪ Mềm như lụa, kết nối các địa danh của
Huế
-> Dòng sông mềm mại, hữu tình
-> Sông Hương đã mang lại cho Huế vẻ đẹp gợi
cảm, thơ mộng.
❖ Màu nước:
▪ Sớm xanh, trưa vàng, chiều tím
-> sắc màu biến ảo
Sông Hương đã mang lại cho Huế vẻ đẹp độc
đáo, trữ tình.
❖ Cảnh vật đôi bờ
▪ rừng thông u tịch
▪ lăng tẩm âm u
▪ Chuông chùa ngân nga
-> trầm mặc
Cảnh quan Huế đã mang lại cho sông Hương vẻ
đẹp cổ kính.
- Nét độc đáo, đặc sắc trong lối viết của nhà
văn
+ Hiểu biết về địa lí đã giúp tác giả miêu tả tỉ mỉ
về sông Hương với nhiều hình ảnh, đẹp như bức
tranh có đường nét, có hình khối. Đó còn là vẻ
đẹp đa màu mà biến ảo: mang màu sắc triết lí,
cổ thi khi đi trong âm hưởng ngân nga của tiếng
chuông chùa Thiên Mụ, có vẻ đẹp “vui tươi” khi
đi qua những bãi bờ xanh biếc vùng ngoại ô
Kim Long, có vẻ đẹp “mơ màng trong sương
khói” khi nó rời xa thành phố để đi qua những
bờ tre, lũy trúc và những hàng cau thôn Vĩ Dạ.
+ Đoạn văn bộc lộ nét lịch lãm và tài hoa trong
lối hành văn của tác giả, làm nên sự hấp dẫn khó
cưỡng nổi với người đọc, khiến ta cảm nhận

Khi chảy vào thành phố Huế,
Sông Hương có nét khác biệt gì?
Phát hiện của tác giả về nét riêng,
độc đáo của dòng sông cho thấy
những điều gì trong tình cảm của
tác giả với xứ Huế và dòng sông?
Giáo viên tiếp tục hướng dẫn
cho học sinh xem trên bản đồ đoạn
sông Hương chảy trong lòng thành
phố Huế.
một vẻ đẹp vừa mạnh mẽ lại vừa dịu dàng của
dòng sông
+ Hai bút pháp kể và tả được kết hợp nhuần
nhuyễn và tài hoa trong đoạn văn đã làm nổi bật
một sông Hương đẹp bởi phối cảnh kì thú giữa
nó với thiên nhiên xứ Huế phong phú mà hài
hòa
-> Lối hành văn uyển chuyển, ngôn ngữ đa
dạng, giàu hình ảnh tg đã diễn tả một cách
sinh động và hấp dẫn từng bước đi của sông
Hương
->Những câu văn giầu chất hoạ, giầu cảm xúc
và liên tưởng
* Sông Hương trong lòng thành phố Huế
- Như đã tìm thấy chính mình trong lòng thành
phố thân yêu, sông Hương vui tươi hẳn lên giữa
những biền bãi xanh biếc của vùng ngoại ô Kim
Long, dòng sông kéo một nét thẳng thực yên
tâm theo hướng tây nam- đông bắc, rồi uốn một
cánh cung rất nhẹ sang đến Cồn Hến khiến dòng
sông mềm hẳn đi, như một tiếng “vâng” không
nói ra của tình yêu.
-> liên tưởng độc đáo, lãng mạn của nhà văn
-> dòng sông đã thực sự trở thành người tình
dịu dàng, e ấp mà vẫn thật lãng mạn, đắm
say của Huế
- Nằm ngay giữa lòng thành phố yêu quý của
mình, sông Hương cũng giống như sông Xen
của Pa-ri, sông Đa-nuýp của Bu-đa-pét…nhưng
trong cách biểu đạt tài hoa của tác giả, sông
Hương được cảm nhận với nhiều góc độ:
+ Bằng con mắt nhìn của hội họa, sông Hương
và những chi lưu của nó tạo những đường nét
thật tinh tế làm nên vẻ đẹp cổ kính của cố đô.
+ Qua cách cảm nhận âm nhạc, sông Hương đẹp
như điệu slow chậm rãi, sâu lắng, trữ tình.
+ Với cái nhìn của trái tim đa tình, sông Hương
là người tình dịu dàng và chung thủy: Rời khỏi
kinh thành, sông Hương chếch về hướng chính
bắc, ôm lấy đảo Cồn Hến quanh năm mơ màng
trong sương khói, đang xa dần thành phố để lưu
luyến ra đi giữa màu xanh biếc của tre trúc và

- Sông Hương trước khi đi ra biển
cả có điểm gì đặc biệt?
Giáo viên chỉ trên bản đồ khúc
quanh khi sông Hương đột ngột đổi
dòng để gặp lại Huế ở thị trấn Bao
Vinh.
của những vườn cau vùng ngoại ô Vĩ Dạ. Và
rồi, như sực nhớ lại một điều gì chưa kịp nói, nó
đột ngột đổi dòng, rẽ ngoặt sang hướng đông tây
để gặp lại thành phố lần cuối ở góc thị trấn Bao
vinh xưa
-> Đây là một phát hiện thú vị của tác giả, một
phát hiện rất tinh tế. Khúc quanh bất ngờ đó, tựa
như một nỗi vương vấn, và dường như còn có cả
một chút lẳng lơ kín đáo của tình yêu
- Sông Hương trở lại “để nói một lời thề trước
khi về biển cả”. Tác giả liên hệ: “Lời thề ấy
vang vọng khắp khu vực sông Hương thành
giọng hò dân gian, ấy là tấm lòng người dân
Châu Hóa xưa mãi mãi chung tình với quê
hương xứ sở”.
=> Với lối viết kí lịch lãm, tài hoa, mê đắm, kết
hợp giữa tả và kể cùng những lời bình luận, nhà
văn đã tô đậm vẻ đẹp của sông Hương hòa lẫn
vào thiên nhiên khi ở đầu nguồn, ở đồng bằng
và đặc biệt gắn bó với thành phố Huế.

c. Hoạt động 3: Thực hành. ( 5 phút )

*
* Hình thức tổ chức hoạt động: Phát phiếu học tập - thảo luận nhóm theo bàn
Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:
Trong những dòng sông đẹp ở các nước mà tôi thường nghe nói đến, hình như chỉ
sông Hương là thuộc về một thành phố duy nhất. Trước khi về đến vùng châu thổ êm
đềm, nó đã là một bản trường ca của rừng già, rầm rộ giữa bóng cây đại ngàn,
mãnh liệt qua những ghềnh thác, cuộn xoáy như cơn lốc vào những đáy vực bí ẩn, và
cũng có lúc nó trở nên dịu dàng và say đắm giữa những dặm dài chói lọi màu đỏ của
hoa đỗ quyên rừng. Giữa dòng Trường Sơn, sông Hương đã sống một nửa cuộc đời
của mình như một cô gái Di-gan phóng khoáng và man dại. Rừng già đã hun đúc
cho nó một bản lĩnh gan dạ, một tâm hồn tự do và trong sáng. Nhưng chính rừng già
nơi đây, với cấu trúc đặc biệt có thể lí giải được về mặt khoa học, đã chế ngự sức
mạnh bản năng ở người con gái của mình để khi ra khỏi rừng, sông Hương nhanh
chóng mang một sắc đẹp dịu dàng và trí tuệ, trở thành người mẹ phù sa của một
vùng văn hóa xứ sở. Nếu chỉ mải mê nhìn ngắm khuôn mặt kinh thành của nó, tôi
nghĩ rằng người ta sẽ không hiểu một cách đầy đủ bản chất của sông Hương với
cuộc hành trình đầy gian truân mà nó đã vượt qua, không hiểu thấu phần tâm hồn
sâu thẳm của nó mà dòng sông hình như không muốn bộc lộ, đã đóng kín lại ở cửa
rừng và ném chìa khóa trong những hang đá dưới chân núi Kim Phụng.
(Trích Ai đã đặt tên cho dòng sông - Hoàng Phủ Ngọc Tường - Ngữ văn 12, Tập
một, NXB Giáo dục, 2008, tr.198)
 Câu 1. Đối tượng miêu tả của đoạn kí ? Đối tượng ấy hiện lên như thế nào qua đoạn
văn ?
Câu 2. Trong đoạn văn, tác giả đã sử dụng các biện pháp tu từ gì ? Tác dụng của
những biện pháp nghệ thuật ấy ?
Câu 3. Nhân vật “tôi” hiện lên như thế nào trong đoạn văn?
Câu 4. Đặc điểm Sông Hương ở đoạn này có điểm gì tương đồng với đặc điểm sông
Đà ở thượng nguồn trong Người lái đò sông Đà của Nguyễn Tuân?
Lời giải
Câu 1:
- Đối tượng miêu tả của đoạn kí là: Sông Hương ở thượng nguồn
- Dòng sông được hiện lên với vẻ độc đáo
+ Dòng chảy phong phú: vừa mãnh liệt vừa dịu dàng, say đắm
+ Dòng sông mang vẻ đẹp nữ tính: từ cô gái di-gan đến người mẹ phù sa
+ Dòng sông mang vẻ đẹp kín đáo với tâm hồn sâu thẳm
Câu 2:
- Trong đoạn văn, tác giả đã sử dụng các biện pháp tu từ là: đối lập (tương phản), so
sánh, nhân hóa.
- Tác dụng của những biện pháp nghệ thuật ấy là:
+ Nghệ thuật đối lập (tương phản) nhằm làm nổi bật vẻ độc đáo của dòng sông
+ Nghệ thuật so sánh, nhân hóa khiến sông Hương trở nên sinh động, có hồn, dòng
sông gần với tâm hồn của con người xứ Huế.
Câu 3: Nhân vật “tôi” hiện lên rõ nét trong đoạn trích:
- Kiến thức phong phú, am tường về Huế
- Trí tưởng tượng phong phú độc đáo, mãnh liệt
- Ngôn ngữ phong phú, tài hoa
- Tình yêu đối với xứ Huế
Câu 4: Điểm tương đồng giữa sông Hương ở đoạn này và sông Đà ở thượng nguồn
là: sự hùng vĩ

d. Hoạt động 4: Vận dụng, mở rộng ( 2 phút )

* Mục tiêu/Phương pháp/Kĩ thuật dạy học
- Mục tiêu: Đạt những yêu cầu về kĩ năng đọc hiểu văn bản, nắm được nội dung của
bài, có sự vận dụng và mở rộng kiến thức
- Phương pháp/kĩ thuật: Đọc sáng tạo, kĩ năng trình bày, năng lực tự học.
* Hình thức tổ chức hoạt động: HS làm ở nhà, nộp sản phẩm vào tiết sau:
Vẽ sơ đồ tư duy/vẽ tranh : Thủy trình của Hương giang

3. Hướng dẫn học sinh học bài ở nhà: ( 1 phút )

Chuẩn bị tiết 2: Ai đã đặt tên cho dòng sông
- Trong lịch sử và trong đời thường, thi ca, sông Hương đã hiện lên với những vẻ
đẹp đáng trân trọng và đáng mến. Nhà văn đã phát hiện và lí giải về những vẻ đẹp
đó của Hương giang như thế nào ?
- Vì sao sông Hương lại có thể trở thành dòng sông thi ca, là nguồn cảm hứng bất
tận cho người nghệ sĩ ?
- Tác giả đã lí giải về tên của dòng sông như thế nào? Cách lí giải ấy cho hiểu
thêm điều gì về tính cách và tâm hồn người Huế?

b. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức. ( 32 phút)

Hoạt động của GV và HS Nội dung chính

1. Hướng dẫn HS tìm hiểu về
sông Hương trong lịch sử và thi
ca
- Vận dụng kiến thức về lịch sử
em hãy nhận xét những chi tiết
nào cho thấy tác giả miêu tả
sông Hương gắn với những sự
kiện lịch sử?
Tác giả đã bình luận như thế nào
về vẻ đẹp này của sông Hương?
2.Vẻ đẹp sông Hương được khám phá dưới
góc độ lịch sử, văn hóa
*Vẻ đẹp sông Hương trong mối quan hệ
với lịch sử dân tộc
- Trong mối quan hệ nghiêm trang này, sông
Hương mang vẻ đẹp của một bản hùng ca ghi
dấu những thế kỉ vinh quang: là dòng sông
biên thùy xa xôi của đất nước các vua Hùng,
tên của dòng sông Hương được ghi trong “Dư
địa chí” của Nguyễn Trãi; “Nó được ghi là
Linh Giang” (dòng sông thiêng).
- Dòng sông ấy là điểm tựa, là dòng sông viễn
châu bảo vệ biên giới phía nam của tổ quốc
Đại Việt.
- Thế kỉ XVIII, nó vẻ vang soi bóng kinh
thành Phú Xuân, gắn liền với tên tuổi của
người anh hùng áo vải Nguyễn Huệ
- Nó đọng lại đến bầm da, tím máu: “nó sống
hết lịch sử bi tráng của thế kỉ XIX với máu
của những cuộc khởi nghĩa”.
- Nó đi vào thời đại của Cách mạng tháng
Tám và bao chiến công rung chuyển qua hai
cuộc chiến tranh vệ quốc sau này.
- Nó chứng kiến cuộc nổi dậy tổng tiến công
tết Mậu Thân 1968.
-> Sông Hương là chứng nhân của lịch sử,
gắn liền với với lịch sử của Huế, của dân tộc,
là bản hùng ca tấu lên bao chiến công, là nhân
chứng nhẫn nại và kiên cường qua những
thăng trầm của cuộc đời.
* Sông Hương- Dòng chảy của thi ca:
- Tác giả cho rằng có một dòng thi ca về sông

- Vẻ đẹp sông Hương được
khám phá dưới góc độ văn hóa,
văn học như thế nào?
Giáo viên tổ chức cho học sinh
thảo luận và tranh luận.
- Vẻ đẹp của sông Hương được
khám phá như thế nào?
Những đặc sắc và nét riêng trong
cách viết của tác giả?
Câu trả lời cho điều thắc
mắc “Ai đã đặt tên cho dòng
sông?” được nhà văn tìm thấy
từ một huyền thoại
- Cách lí giải như vậy cũng có lí
- Có thể có cách lí giải khác:
sông Hương không chỉ là sông
thơm, sông đẹp mà còn là dòng
sông của truyền thống anh dũng
chống ngoại xâm. Do vậy
Hương không phải là từ chỉ mùi
mà hương còn có nghĩa là tiếng
thơm được lưu truyền.
Học sinh có thể đưa ra thắc mắc
hoặc những câu hỏi
Nét độc đáo và những sáng tạo
nghệ thuật của Hoàng Phủ Ngọc
Tường trong bài bút kí?
Hương. Đó là dòng thơ không lặp lại mình:
+ “Dòng sông trắng- lá cây xanh”
(Chơi xuân - Tản Đà)
+ Trường giang như kiếm lập thanh thiên
(Dòng sông như kiếm dựng trời xanh) rất
hùng tráng
(Hiểu quá Hương Giang - Cao Bá Quát).
+ Đó là hình ảnh xứ Huế trong nỗi quan hoài
vạn cổ của Bà huyện Thanh Quan:
Chiều trời bảng lảng bóng hoàng hôn Tiếng
ốc xa đưa vẳng trống dồn
(Chiều hôm nhớ nhà)
+ Là sức mạnh phục sinh trong thơ Tố Hữu:
Ngày mai trong giá trắng ngần
Cô thôi sống kiếp đày thân giang hồ
(Tiếng hát sông Hương)
+ Là con sông tình tứ trong thơ Thu Bồn:
“Con sông dùng dằng, con sông không chảy
Sông chảy vào lòng nên Huế rất sâu
=> Hình tượng sông Hương được cảm nhận
từ nhiều góc độ làm nên vẻ đẹp đa dạng,
phong phú của dòng sông. Nét đặc sắc làm
nên sức hấp dẫn của những trang văn là
tình yêu say đắm với dòng sông được thể
hiện bằng tài năng của một cây bút giàu trí
tuệ, tổng hợp từ một vốn hiểu biết sâu rộng
về văn hóa, lịch sử, địa lí và văn chương
cùng một văn phong tao nhã, hướng nội,
tinh tế, tài hoa.
2.3 Nét độc đáo và những sáng tạo nghệ
thuật của Hoàng Phủ Ngọc Tường trong bài
bút kí?
- Cách đặt tiêu đề cho tác phẩm: Tiêu đề dưới
dạng một câu hỏi tạo hứng thú cho người đọc
đi tìm câu trả lời nên buộc phải đọc hết tác
phẩm.
- Xây dựng thành công hình tượng sông Hương
rất đẹp.
- Suốt bài bút kí là một cái tôi nhà văn đầy
sáng tạo với sự uyên bác và tài hoa trong cách
viết.
- Tác giả sử dụng rất nhiều các biện pháp tu từ:
ẩn dụ, so sánh, có trí tưởng tượng tuyệt vời.
 c. Hoạt động 3: Thực hành. ( 5 phút )
* Mục tiêu/Phương pháp/Kĩ thuật dạy học
- Mục tiêu: Nắm được một số vấn đề cơ bản về tác phẩm
- Phương pháp/kĩ thuật: Nêu vấn đề, thảo luận nhóm, đoc hợp tác
* Hình thức tổ chức hoạt động: Phát phiếu học tập - thảo luận nhóm theo bàn
Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi:
…“ Tôi về Thành Trung vào đầu xuân. … và tiếng Thơm để xây đắp văn hóa và
lịch sử.”
(Trích Ai đã đặt tên cho dòng sông? – Hoàng Phủ Ngọc Tường)
1. 1. Xác định phương thức biểu đạt chính của văn bản.
2. 2. Gọi tên hai biện pháp tu từ trong văn bản?
3. 3. Viết một đoạn văn (từ 5 đến 7 câu) trình bày ý nghĩa chi tiết “con người ở hai bên
bờ đã nấu nước trăm loài hoa đổ xuống lòng sông, để làn nước thơm tho mãi mãi”
Định hướng trả lời
1. Phương thức biểu đạt chính của văn bản : biểu cảm.
2. Hai biện pháp tu từ :
- So sánh : như nhìn là thấy được ;như da thịt ; như thời gian ;
Sông Hương như hiện thân ...
- Điệp cú pháp : xao xuyến như da thịt, sâu thẳm như thời gian
3. Đọc văn đảm bảo các yêu cầu sau :
- Hình thức : Độ dài theo quy định. Các câu liên kết chặt chẽ, không sai chính tả,
dùng từ, đặt câu, hành văn trong sáng, cãm xúc.
- Nội dung : Chi tiết mượn huyền thoại xưa để lí giải tên gọi của dòng sông, thấy
được tình yêu dòng sông quê hương của người dân, của nhà văn , qua đó ca ngợi vẻ
đẹp rất Huế của sông Hương ...

d. Hoạt động 4: Vận dụng, mở rộng ( 2 phút )

* Mục tiêu/Phương pháp/Kĩ thuật dạy học
- Mục tiêu: Đạt những yêu cầu về kĩ năng đọc hiểu văn bản, nắm được nội dung của
bài, có sự vận dụng và mở rộng kiến thức
- Phương pháp/kĩ thuật: Đọc sáng tạo, kĩ năng trình bày, năng lực tự học.
* Hình thức tổ chức hoạt động: HS làm ở nhà, nộp sản phẩm vào tiết sau:
- Tìm đọc trọn vẹn tác phẩm Ai đã đặt tên cho dòng sông . Viết cảm nghĩ về đoạn
văn anh /chị yêu thích nhất.
- Làm BT phần luyện tập trang 203, soạn bài ôn tập văn học

3. Hướng dẫn học sinh học bài ở nhà: ( 1 phút )

- Ghi nhớ nội dung bài học bằng sơ đồ tư duy/grap
- Soạn bài ôn tập văn học :
+ Lập bảng hệ thống kiến thức các tác phẩm đã học trong chương trình học kì 1
STT Tác phẩm Tác Thể loại Nội dung Nghệ thuật
(đoạn trích) giả
+ Trả lời các yêu cầu trong bài ôn tập.