Concertverslag 3: Jean-Claude Vanden

Eynde
J.S. Bach: prelude en fuga (nr. I)

Mij rest na de gebeurtenissen van de voorbije dagen de simpele, dierbare geruststelling in dit
schrijven. De mij zo genegen stem, een basbariton in hart en nieren (hij is zo’n type waarbij waarvan
zijn gehele karakter schijnbaar onhoudbaar uit zijn oogopslag straalt), de anekdotes uit een mij
ontastbaar verleden, zijn Vlaamse ardennen waar hij zo graag over uitweide.

L. Van Beethoven: pianosonate

Het was geen zeldzaamheid dat wanneer we hem een bezoek brachten, hij me meenam om een
uurtje te gaan snorren in de Vlaamse ardennen met zijn Toyota Yaris. Met dan op de achtergrond
een streepje Monk of Davis, begon hij honderduit te vertellen. Anekdotes over zijn tijd op het
conservatorium, gepassioneerde scheldpartijen over incapabele docenten en collegae, uitbundige en
beschamende liefdes histories (die zoals de meeste waargebeurde verhalen niet geloofwaardig
overkomen op papier), het kwam allemaal zonder uitzondering aan bod. Over de mentors die hij had
lief gehad, sprak hij met ontzag en oprechte bewondering. Ze lagen nog steeds nauw aan zijn hart.
Net zoals het mijne hem niet snel vergeten zal. Het heeft meerdere jaren geduurd eer ik doorhad het
niet muziek was die hem dreef. Het is pas sinds enkele maanden dat die gedachte mij te binnen
sprong. Het eerste idee was natuurlijk de natuur. Haar eindeloze verscheidenheid in vormen,
kleuren, geuren, mogelijkheden… het (of mijn?) onvermogen haar betekenisvol te beschrijven leek
mij de juiste metafoor. Het is pas deze voormiddag dat het mij daagde.

De kerk zat afgeladen vol, het was ongelooflijk hoeveel mensen hij moet hebben geraakt. Ik kan het
mij amper voorstellen, al was het maar in de praktische zin. Hoe onderhield de man al die blijkbaar
innige vriendschappen? De mens was natuurlijk zijn inspiratie geweest in al haar vermakelijke
vernuftigheid en lompe schoonheid. Het was opeens o zo duidelijke. Niet de natuur maar zijn sociale
escapes waren de bron geweest van zijn muzikale genie. Elke conversatie een mogelijke
inspiratiebron. Ik durf zelfs te stellen dat onze zondagse autoritjes als klankbord dienden. Ze boden
hem de mogelijkheid om al het gebeurde nog eens te herkauwen en naar waarde te schatten. Nu ik
er op terugkijk het natuurlijk de evidentie zelve. Muziek is een taal, dé taal volgens sommigen. Wat
bindt mensen nog meer dan wat ons onderscheidt van de dieren?

J.S. Bach: prelude en fuga (nr. II)

Mij rest niet veel meer vandaag, de nacht is reeds gevallen en het was koud en onaangenaam buiten.
Ik merk voor het eerst op hoe lusteloos de regen ’s winter geurt, een indruk die het welkome
geknetter van een haardvuur mij niet snel genoeg doet vergeten. Ondertussen vormen de
regendruppels die van mijn jas glijden een klein poeltje onder kapstok. Het weigert zich voorlopig
nog over te leveren aan de verdamping. Na een deugddoende kop dampende koffie zoek ik snel de
zetel op. Een deken van warm dennenhout omarmt me. Na even te hebben weggedroomd, neem ik
automatisch de zapper. Op avonden als deze heb ik de onhebbelijke gewoonte om naar de meest
onzinnige programma’s te kijken. Onder het motto ‘hoe stompzinniger hoe liever’. Ook ik ben slechts
een kind van mijn tijd denk ik dan.

“Er rest mij niet veel meer dan jou de beelden te laten zien van Shaunie, Kevin. Heb je er een beetje
vertrouwen in?”. “Ja nou, zeker Rick! Ik ken haar goed genoeg om te weten dat die verleiders daar bij
haar op het resort, to-taal niet haar type zijn. Dus laat maar komen!”

Dan draai je elke dag je kas af, ben je doodgemoedereerd door het monotone werk en gun je jezelf
ten slotte na enkele weken afbeulen toch een concert, door een wereldvermaarde pianist dan nog, in
de schaduw van de majestueuze klokkentoren van de Sint-Baafskathedraal om vervolgens jezelf te
gaan vergapen aan de lotgevallen van enkele hulpeloze zielen op een of ander Thaïs luxe-eiland.
Soms zie ik de schoonheid van de ironie in die gedachte, maar vanavond lukt het me niet. Kevin zijn
vertrouwen in zijn eega werd trouwens op behoorlijk brute manier geschonden, waarop de arme ziel
zich gewillig in de armen stortte van enkele behulpzame deernes.

C. Franck: Prélude, Fugue et Choral

Buiten hing het heerlijke parfum van een voorbije zomerse stortbui en de kasseien waren als
diamanten gepolijst. Binnen zat een koppeltje bij elkaar op de schoot, giechelend om een grap of om
elkaar.

Enkele huizen verder hadden de moeders, nadat hun kroost vergeefs om toestemming had gesmeekt
om in een plensbui te kunnen ravotten, uiteindelijk toch ingebonden. De bengels renden en rolden
om ter hevigst over de spekgladde kasseien. Niet gespeend van enige angst zoals het voor kinderen
altijd al heeft betaamd. Ze holden achter een hond aan, het arme dier wist niet wat er hem
overkwam. Ze deden ondankbaar aan belletje trek bij elkaars huis, ze hielden het
wereldkampioenschap sprint te Munkwegel 3 tot en met 25, Zwalm.

Het jonge stel was te druk bezig met elkaar om acht te kunnen slaan op de records die enkele luttele
meters verder om de haverklap werden gebroken.

Het was waarschijnlijk een scene uit het leven gegrepen van mijn opa; zo een waarvan de poëzie de
acteurs ontgaat. Zo een waar hij zelf zou van smullen.

Bisnummer: Nr. 2 uit de 3 Nachtstücke van R. Schumann

Post scriptum: Dit was geen recensie in de strikte en ook niet in een iets lossere zin van het woord. Ik
heb daarentegen geprobeerd een invocatie te geven van wat een menselijke geest, de mijne in het
bijzonder, kan ondergaan tijdens een concert. De vorm de muziek heeft die van de tekst gedirigeerd
net zoals de herinneringen en emoties die die avond werden opgeroepen de inhoud hebben vast
gelegd. Door voor deze vorm te kiezen, is het mij onmogelijk om op een expliciete manier in te gaan
op de aspecten die in een recensie hoofdzakelijk worden beoordeeld. Ik ben er mij van bewust dat ik
daardoor een hele boel niet heb besproken. Aan de andere kant kan ik zo, denk ik, oneindig veel
beter weergeven wat de muziek en de uitvoering van die avond in mij hebben opgeroepen. Een
gegeven dat natuurlijk nauw samenhangt met de kwaliteit van de uitvoering en de programma
keuze. Het is wel al duidelijk vermoed ik dat het een concert van uitzonderlijke kwaliteit was. Het
doel voor mij van deze recensie was om een recensie, wat een expliciete beoordeling is aan de hand
van enkele vooropgestelde parameters in de strikte zin van het woord, eens op een andere manier te
benaderen. Als een impliciete verhaling opgeroepen door een concert.