Fikstür Tasarımı

Fikstürler, üretim sürecindeki parçaları yerleştirmeye, sabitlemeye ve destekelemeye yarayan ara elemanlardır.

Fikstürler otomasyona dayalı üretim, kalite kontrol ve montaj hatlarının önemli bir parçasıdır.

İşlem görecek parçanın, karşısındaki kesme ağzına, ölçme aletine veya diğer bir parçaya göre tanımlanmış

konumuna yerleştirilmesini sağlarlar. Bu konumun değişken olmaması takip eden işlemin tekrarlanabilirliği

açısından önemlidir.

Fikstürler özel bir parçanın belirli bir işlem görmesi için tasarlanırlar, bu nedenle her fikstür kendine özgüdür.

Fikstür tasarımı; yerleşim tasarımı, bağlantı elemanı-alt parçaların tasarımı ve gövde tasarımı aşamalarını içerir.

Fikstür Tasarım Süreci

Fikstür tasarımı, çözülecek problemin veya duyulan ihtiyacın tam olarak tariflenmesiyle başlar.

- Müşteri ihtiyaçlarının belirlenmesi: Operasyon sonucunda müşterinin elde etmeyi hedeflediği çıktının

tariflenmesidir. Operasyon süresi, tolerans, işlem sonrası kalite beklentileri gibi bilgiler tasarım girdisi olarak

alınmalıdır.

- Proses ihtiyaçlarının belirlenmesi: Karşı parça ve işleme toleranslarının, proses ve operator bazlı

değişkenliklerinin tariflenmesidir. İşleme ve karşılama toleransları belirlenmeli ve fikstür yeterliliği arttırılmalıdır.

- Proses analizi: Ergonomi ve malzeme akış planlamasına uygunluk değerlendirilmelidir. İşlem öncesi ve işlem

sonrası malzeme akışına uygunluk sağlanmalıdır.

- Alternatif kavramsal tasarımlar: Operasyon beklentilerinin karşılanabilmesi için benzer sonucu veren farklı

malzeme, çalışma prensibi ve kapasitede fikstürler tasarlanabilir. Alternetif çözümler belirlenmeli ve her bir

yöntemin, avantaj ve dezavantajları listelenmelidir.

- Optimum tasarımın seçilmesi: Müşteri ve proses ihtiyaçlarını karşılayan alternatif çözümlerden, maliyet - fayda

analizi yapılarak müşteri ile birlikte en optimum çözüm seçilerek kavramsal tasarım aşaması tamamlanır.

Tasarım girdilerinin toplanması ve değerlendirilmesi ikinci adımdır. Burada dikkat edilmesi gereken nokta,

bilgilerin güncel ve geçerli olmasıdır. Temel bilgiler: işlenecek parça bilgileri (3Boyutlu geometrisi ve toleransları),
operasyon bilgileri, operasyon değişkenleri, kullanılacak ekipmanın teknik bilgileri (pnömatik, hidrolik, manuel,

devir, kuvvet gibi) ve operatörün yapacağı işlerin tanımıdır.

Fikstür kavramsal tasarımı tamamlandıktan sonra, detay fikstür tasarımına geçilir. Fikstür gövdesinin, ara

parçaların ve ürünü sabitlemek için kullanılacak bağlantı elemanlarının tasarımı yapılır. Son aşamada fikstürün

çalışması, bilgisayar ortamında doğrulanır ve üretime geçilir. Parçaların üretimi ve monte edilmesi sonrası

deneme üretimi yapılır. Fikstürün çalışması ve üründe yapması gereken operasyonun kontrol edilmesi sonrası

fikstür onaylanır.