13.01.

2021

İntegral (Tümlev) Yükselteci

İntegral (Tümlev) Yükselteci
(İntegratör Devre)

İntegral alıcı bir devrenin, girişine uygulanan işaretin integaralini alabilmesi

için yani devrenin integratör olarak çalışabilmesi için;

◼ İntegratör devre, girişi uygulanan sinyalin integral alarak çıkışa 𝟏

➢ fgiriş > = fc = 𝟐𝑹 𝑪𝒇 olmalıdır. (Girişe uygulanan sinyalin frekansı, fc kritik
aktarır. Matematiksel anlamda integral, bir eğrinin altında kalan 𝟏

frekanstan büyük veya eşit olmalıdır).

alana karşı gelir. Integratör devrenin girişine kare dalga
uygulandığını devrenin çıkışından üçgen dalga elde edilir. Çünkü, ➢ Devrenin zaman sabitesi (T = R1.Cf) ile girişe uygulanan sinyalin periyodu
kare dalganın integrali üçgen dalgadır. Çıkış eşitliğinin formülünden birbirine eşit veya yakın bir değerde olmalıdır.
anlaşıldığı gibi, giriş işaretinin integralini alır ve çıkışa aktarır. Eğer, devrede bu şartlardan birisi veya ikisi sağlanmıyorsa devre girişine
uygulanan sinyalin integralini alamaz, tersleyen (faz çeviren, inverting)
1 yükselteç olarak çalışır. Bu haliyle devrenin kazancı -Rf / R1 olur 2

1 2

1
 13.01.2021

İntegral (Tümlev) Yükselteci

İntegral (Tümlev) Yükselteci
ÖRNEK:

◼ Çıkış gerilimi kondansatör geriliminin eksi ucundaki gerilime

eşittir. Girişe adım yada vurum uygulanırsa çıkış –Vmax
değerine kadar sabit eğimle değişir.

İntegral devresi çıkış gerilimi eğimi; Δ𝑉o 𝑉in

=−
Δ𝑡 𝑅1 𝐶

İntegral devresi çıkış gerilimi;

3 4

3 4

2
 13.01.2021

İntegral (Tümlev) Yükselteci İntegral (Tümlev) Yükselteci

ÇÖZÜM: ÇÖZÜM:

5 6

5 6

3
 13.01.2021

Türev Yükselteci Türev Yükselteci

◼ Türev yükselteci, giriş
işaretinin değişim hızı ile
orantılı bir çıkış gerilimi
üretir.
𝑉𝑖𝑛
𝑉o = − ⋅ 𝑅f ⋅ 𝐶
𝑡

Türev alan devre, girişine uygulanan sinyalin türevini alarak çıkışa ◼ Girişte yükselen yokuş
varken (kondansatör
aktaran bir devredir. Türev bir fonksiyonun grafiğine çizilen teğetin dolarken) çıkış negatif olur.
eğimini hesaplama tekniğidir. Türev alan devrenin girişine üçgen dalga Tersi de tersi şekildedir.

uygulandığında çıkışından kare dalga, kare dalga uygulandığında ise ◼ Çıkış gerilimi, giriş eğimi ile
Rf·C sabiti üzerinden doğru
çıkışından sivriltilmiş dalga elde edilir. O halde, elektronikte üçgen
orantılıdır.
dalganın türevi kare dalga, kare dalganın türevi ise sivriltilmiş dalgadır.
7 8

7 8

4
 13.01.2021

Türev Yükselteci Türev Yükselteci

Türev alıcı devrenin, girişine uygulanan işaretin türevini alabilmesi için yani
devrenin türevleyici olarak çalışabilmesi için,

𝟏
➢ fgiriş < = fc = 𝟐𝑹𝒇.𝑪𝟏 olmalıdır. (Girişe uygulanan sinyalin frekansı, fc kritik
frekanstan küçük veya eşit olmalıdır.)

➢ Devrenin zaman sabitesi (T = Rf.C1) ile girişe uygulanan sinyalin periyodu

birbirine eşit veya yakın bir değerde olmalıdır.

Eğer, devrede bu şartlardan birisi veya ikisi sağlanmıyorsa, devre girişine uygulanan
sinyalin türevini alamaz, tersleyen (faz çeviren, inverting) yükselteç olarak çalışır.
Devrenin kazancı -Rf / R1 olur. 9 10

9 10

5
 13.01.2021

Türev Yükselteci Türev Yükselteci

ÇÖZÜM: ÇÖZÜM:

11 12

11 12

6
 13.01.2021

Türev/İntegral Yükselteci

13

13